Nieuwe Leidse Goiirant
Minister Luns uit kritiek op
Fr ankrijks druk op Erhard
Nu minder optimisme over eenwording Europa
Bij ..bevriezing" EEG dreigt
crisis met West-Duitsland
Albanië wenst
eerherstel
voor Stalin
KLM gaat samen met
Martin's Air Charter
Schreiner ziet
fusie
gevaar in
Moskou vraagt hulp
van kleine landen
Nieuwe boring
van Mobil Oil
Commentaar
Staatsgreep
in Soedan?
Schotten net op tijd
Wilsons regering met
hakken over sloot
Dinsdag 10 november 1964, 45ste jaargang
Plaatselijke mist
In de nacht en ochtend lichte vorst,
morgen dezelfde of Iets lagere middag-
temperaturen. Droog weer met plaatse
lijk mist of laaghangende bewolking,
maar ook enkele opklaringen. Matige tot
zwakke wind tussen oost en zuid. (Opge-
Dlracteur: F. DIEMER „Stantvastigh is ghebleven I maakt te 11.15 uur).
CHRISTELUK-NATIONAAl DAGBLAD m,. ,n
Studenten doorkruisten beleid
Staphorst met Jan Cremer
"V/IER eerstejaarsstudenten van het Amsterdams studentencorps hebben
gisteren in de bibliotheek van Rouveen (gemeente Staphorst) een exem
plaar van het boek Ik Jan Cremer aangeboden aan de secretaris-penning
meester van de Centrale Plattelands Bibliotheek voor Overijssel, de heer
A. van üxem. Een der studenten zei dat de Staphorsters alle boeken die in
Nederland verschijnen, moeten kunnen lezen.
De heer Van üxem wees het geschenk af omdat het boek naar het oordeel
van de openbare leeszalen niet de vereiste kwaliteiten bezit. Burgemeester mr.
H H. H. Haverkamp van Staphorst was ook aanwezig. Hij kon zich voorstellen
dat de jongedui niet goed begrepen wat ze eigenlijk deden, maar hij nam
het de ouderejaars, die de jongens deze opdracht gegeven hadden, wel kwalijk
Daarom zou hij een protest indienen bij de rectormagnificus, omdat het beleid
van Staphorst op deze manier wordt doorkruist door onbesuisde acties
De studenten keken bedremmeld en vertrokken met stille trom, met mede
neming van de spandoeken die zij niet durfden ontrollen, omdat zij vreesden
dat de Staphorsters kwaad zouden worden.
MINISTER LUNS heeft verklaard, dat door de betreurenswaardige
houding van Frankrijk men in de nabije toekomst geen overeenkomst
kan verwachten over de politieke organisatie van Europa. De minister
leverde kritiek op de wjjze, waarop Parijs druk uitoefent op West-Duits
land inzake de kwestie van de gemeenschappelijke graanprijzen in EEG-
verband en de eventuele deelneming van Bonn aan de multilaterale kern
macht (MLF) van de Navo. Mr. Luns zei dat de Belgische minister van
buitenlandse zaken, Spaak, nu minder optimistisch is over de mogelijkheid
van een nieuwe impuls om tot politieke eenwording van Europa te komen
dan twee maanden geleden.
Minister Luns verklaarde voor
zijn vertrek uit New York op een
persconferentie, dat de kwestie van
de gemeenschappelijke graanprijzen,
die van de multilaterale kernmacht
en die, ontstaan door de Britse eco
nomische maatregelen, onderling
nauw verbonden zijn. Hij sprak de
hoop uit, dat de regering te Bonn
Albanië heeft aan Moskou de eis
steld dat er pas weer sprake kan zijn
goede betrekkingen tussen de tw
den als de Russen Stalin volledig in
herstellen. Volgens de Albanezen hebben
de revisionisten die door Chroesjtsjef zijn
opgeleid nog steeds veel te zeggen in
Rusland. Daarom is er maar een moge
lijkheid om de revisionisten tot zwijgen
te brengen en dat is eerherstel aan Josef
Stalin.
Albanië Is het enige communistische
land dat niet is vertegenwoordigd op de
Moskouse conferentie. Partijleider Brezj-
nef heeft de delegaties gisteren een diner
aangeboden waarbij hij nogmaals aan
drong op eenheid in het communistische
kamp. Het is niet bekend of premier
Tsjoe En-lai die misschien nog enige da
gen voor besprekingen in Moskou zal blij
ven. op deze toast van de Russische par
tijleider antwoordde. Gomoelka van Po
len blijft ook nog in Rusland.
Samenspreking
Geref. kerken
in Zwolle
In Zwolle is door de kerkeraad van
de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt)
het besluit genomen om aan de kerke'
raad van de Gereformeerde Kerk (syno
daal) voor te stellen een samenkomst
te houden van de voltallige kerkeraden.
waar de volgende punten onderwerp van
gesprek zullen zijn: a. de controverse
rond de leeruitspraken van 1942; b. de
controverse rond kerkrecht en kerkrege-
ring: c. de ontwikkeling van het kerke
lijk leven sedert 1944.
Deelname in kapitaal: 25 pet
(Van een onzer verslaggevers)
De KLM gaat met 25 procent deel
nemen in het kapitaal van Martin's
air charter. Deze samenwerking met
Mac. en via deze ook met de in dit
bedrijf deelnemende grote scheep
vaartondernemingen acht de KLM
van zeer veel belang voor de verdere
ontwikkeling van de Nederlandse
luchtvaart, in het bijzonder met be
trekking tot de steeds groeiende
vraag naar speciale vluchten.
Met deze financieële deelneming is
een al enkele jaren bestaande samen
werking aanzienlijk geïntensiveerd.
Vrachtdiensten, die zij zelf niet kon
uitvoeren, besteedde de K.L.M. dik
wijls uit aan MAC en ook de charter
maatschappij speelde geregeld op
drachten toe aan onze nationale lucht
vaartmaatschappij. Ook werd nauw
samengewerkt bij vakantievluchten.
Bij machinestoringen gebruikte men
eikaars toestellen.
Voor Martin's air charter betekent deze
nauwere samenwerking uitbreiding van
het aantal contacten, want door de deel
neming van de K.L.M. zal MAC ook kun
nen beschikken over de agenten van de
scheepvaartmaatschappijen, waarmee de
K.L.RL al geruime tijd samenwerkt, de
Holland-Amerika-lijn, de Rotterdamsche
Lloyd, de Stoomvaartmaatschappij Neder-
Stemrecht in V.N. in geding
De Sowjetunie heeft op de kleine
re landen die lid zijn van de V.N.
een beroep gedaan, op de komende
Algemene Vergadering mee te hel
pen het Russische stemrecht in deze
vergadering te behouden.
De Verenigde Staten zijn vastbeslo
ten artikel 19 van het Handvest van
toepassing te doen verklaren, omdat de
Sowjetunie aan de volkerenorganisatie
52.600.000 dollar schuldig is voor de
operaties in het Midden-Oosten en
Kongo.
Zaterdag heeft de Russische afgevaar
digde Fedorenko bij Oe Thant een docu
ment ingediend waarin het Russische
standpunt dat de acties onwettig waren,
wordt herhaald, met de weigering om te
betalen. Dit memorandum werd gisteren
gepubliceerd.
Het beschuldigt de Verenigde Staten en
enige andere landen van pogingen de
doelmatigheid van de V.N. „als ins
mem voor stabiele vrede en vrijheid
land en de Scheepvaart en en Steenkolen
handel Maatschappij.
Begin volgende maand komen de com
missarissen van MAC bijeen om te spre
ken over de nieuwe verdeling van het
kapitaal. Hier zal ook worden vastgesteld
met welk bedrag het kapitaal zal worden
vergroot. Thans bedraagt het geplaatste
aandelenkapitaal f350.000. Martin Schro
der, de jonge enthousiaste directeur van
MAC ziet grote perspectieven in de
samenwerking met K.L.M. De charter
luchtvaart, aldus Schroder, heeft over de
gehele wereld een eigen volwaardige taak
gekregen, die een belangrijke aanvulling
oetekent van het vervoer op lijndiensten.
De scheepvaartmaatschappijen, die in de
MAC samenwerken en de K.L.M. achten
het in het belang van het wereldtransport
in het algemeen en van de Nederlandse
luchtvaart in het bijzonder dat Nederland
op dit terrein niet achterblijft, aldus de
MAC heeft sinds 1961 winst gemaakt,
juist in een periode dat de K.L.M. aan
zienlijke verliezen boekte. In korte tijd
maakte het bedrijf een flinke groei door.
Goede samenwerking bestaat er met de
Sabena, de Lufthansa en de Swissair,
samenwerking die in de meeste gevallen
tot stand werd gebracht dank zij de vele
contacten van directeur Schroder zelf. Het
bedrijf beschikt over een vloot van een
tiental vliegtuigen, heeft 220 personeels
leden en maakte vorig jaar een kleine
twee ton winst. Voor dit jaar wordt de
wins.t geschat op zeker vier ton (netto).
Volgens de heer Schroder zal Neder
lands tweede grote chartermaatschappij,
Schreiner Airways, voorlopig niet wor
den uitgenodigd deel te nemen in de
nieuwe combinatie.
De heer B. A. M. Schreiner verklaarde
desgevraagd naar aanleiding van
samenwerking K.L.M.MAC niet te
grijpen waarom zowel K.LJVÏ. en MAC
reeds geruime tijd een vijandige houding
tegen zijn bedrijf aannemen en het zelfs
tegenwerken. Het gevaar van een fusie
tussen K.L.M. en MAC is, volgens de
heer Schreiner, de monopolievorming, die
geen ruimte meer laat voor eerlijke con
currentie. Hij ziet het echter niet als een
nadeel niet met de K.L.M. gelieerd te
zijn. Dat geeft ons de vrijheid onze eigen
luchtvaartpolitiek te voeren, aldus de
heer Schreiner. HU wil echter blijven
streven naar een goede samenwerking
met zijn concurrent MAC,
O
Mobiel Oil gaat een nieuwe boring aan
zetten in het Friese Waddengebied. Na de
succesvolle boring op Ameland gaat de
maatschappij nu speuren naar olie of gas
op Terschelling en even ten zuiden van
het dorpje Hoorn.
Bejaarden gratis
naar de dokter
Iedere inwoner van Arnhem van 66 jaar
en ouder kan met ingang van 1 januari
naar de hulsarts om zich te laten onder
zoeken op sluimerende kwalen. Dit is een
initiatief van het ziekenfonds maatschap
pij Voorzorg. De raad heeft besloten voor
f 15 in elk onderzoek deel te nemen, de
maatschappij betaalt de resterende f 10.
voor 15 december een oplossing zal
vinden voor het probleem van de
graanprijzen, die voor de andere
EEG-landen aanvaardbaar is.
Als dat niet gebeurt, zal de EEG
„bevroren" worden. Mr. Luns gelooft
niet, dat Frankrijk uit de EEG zal tre
den. Parijs zal echter verdere sai
werking weigeren en er zou een
stige crisis ontstaan in de relatie tussen
Frankrijk en West-Duitsland.
Cver de MLF zei mr. Luns, dat de Ver-
Staten een zeker uitstel hebben geac
cepteerd. De Nederlandse regering heeft
nog geen standpunt ingenomen, maai
er volgens de bewindsman wel belang
rijke politieke voordelen in. zoals
nauwere inschakeling van West-Durts-
land in het Europese geheel en het
komen van de verspreiding van kern
wapens. Overigens is Nederland volko
men tevreden over de huidige stand
zaken, waarbij alleen de Ver. Staten v
antwoordelijk zijn voor de bescherming
van Europa met kernwapens
Feiten
Voorts hebben zich de volgende ont
wikkelingen voorgedaan;
9 Een Frans diplomaat heeft verklaard,
dat Frankrijk van nu "af aan in de EEG
het nemen van alle belangrijke besluiten
onmogelijk zal maken.
0 Couve de Murville, de Franse minister
van buitenlandse zaken, zal volgende
week niet de bijeenkomst van de West-
europese unie bijwonen, die te Bonn zal
worden gehouden.
De defensiecommissie van de WEU
heeft in Bonn een afwachtende houding
aangenomen tegenover de MLF. met het
oog op in de naaste toekomst te verwach
ten ontwikkelingen.
0 Aan de vooravond van de bijeenkomst
van de EEG-ministerraad in Brussel heeft
een Franse woordvoerder gezegd, dat de
„waarschuwingen van de Franse regering
zeer ernstig genomen dienen te worden".
Op een diner te zijner ere (in Parijs)
heeft ex-kanselier Adenauer gezegd,
,,zich niet te kunnen voorstellen, hoe de
wereld eruit zou zien en wat er van
allen geworden zou zijn, als De Gaulle
niet had bestaan". Hij zei te geloven, dat
de Frans-Duitse verzoening „door God
was gewild".
In een vraaggesprek met Die Welt
heeft Adenauer zich voor de MLF uit
gesproken, van Europees standpiint be
keken. Hij meent dat de veiligheid
Duitsland niet gewaarborgd kan worden
zonder een nauw bondgenootschap met
Amerika, aldus Die Welt.
9 De Franse autoriteiten zijn volgens
Reuter verstoord over de komst
Adenauer naar Parijs als een soort tus
senpersoon tussen West-Duitsland
Frankrijk.
Fabrieken Zevenbergen
T"\E minister van volkshuisvesting
en bouwnijverheid, drs. Bogaers,
heeft in een rede te Helmond nogal
uitvoerig gereageerd op een artikel
in ons blad, waarin de aanwezig
heid werd geconstateerd van een
omvangrijke (voor de woningbouw)
onbenutte capaciteit onder de klei
nere en middelgrote aannemers.
Nimmer te voren heeft de minister
zich over dit probleem zo duidelijk
uitgesproken. Talrijke aannemers,
die ermee worstelen, zullen daar
over verheugd zijn.
Wij zijn van de argumenten, waar
mee minister Bogaers geprobeerd
heeft de ernst van de zaak af te
zwakken, echter niet ondersteboven.
Integendeel, zij hebben ons juist
versterkt in de mening dat er ten
aanzien van deze grote groep aan
nemers dringend een aantal ge-
eigende maatregelen nodig is. Te
meer, omdat de betreffende bou
wers, gezien het bijzondere karakter
van hun bedrijven, zich in het al
gemeen niet bij de door de minister
gewenste structuurverandering in de
bouw zullen aanpassen zolang zij
mondjesmaat toch woningen krijgen
toegewezen.
Indien de bewindsman een sanering
van het bouwbedrijf op het oog
heeft, is die pas goed te verwezen
lijken door de kleinere en middel
grote aannemers, maar doelbewust
helemaal van de woningbouw af te
snijden.
Niettemin heeft minister Bogaers
verklaard, dat deze bouwers wel
degelijk bij de woningbouw beter
aan hun trekken kunnen komen,
bijv. door meer samen te werken of
zich meer in te zetten voor de bouw
van de zgn. 16.000-woningen. Deze
mogelijkheden liggen er inderdaad,
doch het feit alleen al, dat ze in de
praktijk vaak weinig of niet worden
benut, wijst erop, dat er aan de hui
dige regelingen toch wel iets schort.
De bewindsman heeft in zijn rede
erkend, niet te weten hoeveel aan
nemers zich noodgedwongen bezig
moeten houden met „klusjes" buiten
de woningbouw om. Hier nu ligt
volgens ons de kern van het hele
probleem. Wil men een kwaad be
strijden, dan moet men het kennen.
Het zijn nu juist de gemeentebestu
ren. die de plaatselijke omstandig
heden en mogelijkheden op dit ter
rein het best kunnen beoordelen.
Er zou al veel gewonnen zijn, indien
op het ministerie van bouwnijver
heid de verlangens, die door de ge
meenten naar voren worden ge
bracht. niet al te gauw met een af
wijzend briefje, gebaseerd op de
landelijke gegevens, zouden worden
afgedaan.
Het Soudanese leger heeft gisteren
opnieuw een staatsgreep gepleegd en
heeft de macht in Soedan overgenomen,
.zo is uit Beiroet vernomen. Radio Om-
doerman deed gisteravond een beroep op
het Soedanese volk. tezamen met de
..heldhaftige politie" het station te be
schermen. Gezegd werd dat tanfrs op
rukten om „een reactionaire militaire
staatsgreep" te ondernemen. Tevens werd
opgeroepen te demonstreren en het re
geringsgebouw te beschermen.
Vanmorgen vroeg heeft de Soedanese
regering officieel verklaard niets van
een staatsgreeppoging af te weten.
Premier sir El Khatem el Khalifa
noemde de berichten over de staatsgreep
geruchten en verklaarde voor radio-
Omdoerman: „Wij willen nadrukkelijk
verklaren, dat de regering geen kennis
draagt van dergelijke geruchten en ik
verzoek u allen niet op die geruchten in
le gaan en te beseffen dat uw regering
uw belang goed behartigt".
De Amerikaanse ex-presidentskandidaat Barry Goldwater na een duik
in de Montegebaai op Jamaica, waar hij zaterdag met zijn vrouw en een
aantal vrienden arriveerde om wat te bekomen van de inspannende
verkiezingsstrijd.
De nieuwe Britse regering van
premier Wilson heeft gisteravond
haar eerste krachtproef in het La
gerhuis goed doorstaan. Met 30 tegen
300 stemmen werd een motie van
afkeuring van de oppositie (conser
vatieven) tegen het plan van Labour
om de staalindustrie opnieuw te na
tionaliseren, verworpen.
De overwinning voo. labour was er
een met-de-hakken-over-de-sloot. Negen
Schotse Labour-afgevaardigden kwamen
Radeloos, omdat haar kleine
baby huilde en ze het kind niet
stil kon krijgen belde mevrouw
Diana Davies haar moeder op.
Oma-lief bedacht zich geen
moment, voorzag zich van een
lijvig werd over kinderopvoe
ding en snelde naar haar be
droefde kleinkind. Op zichzelf
nog niet zo gek. Wei een beetje
ongewoon was het, dat oma geen
overstapje op lijn 8, maar een
vliegticket Bornemouth Enge
landMiami (Florida) moest
vemen om haar kleinkind troos
tend over de bol te kunnen
strijken en haar dochter een les
je pedagogie te geven. Samen
met het S.O.S.-telefoontje van
haar dochter kwam het hele
grapje de Britse grootmoeder op
een goede twee mille
kort voor de stemming het Lagerhuis
binnenvallen na een wedloop met de tijd.
Na urenlang op vliegvelden in Schotland
te hebben vastgezeten wegens mist werd
alles en met succes in het werk ge
steld om nog op tijd in Londen te arri
veren. De moeite was niet tevergeefs,
want de meerderheid van Labour is zo
als bekend zeer gering: slechts vijf zetels.
Bovendien waren er twee afgevaardigden
ziek. Met de negen Schotse stemmen kon
nu toch een meerderheid worden verkre
gen.
De kans was overigens groot, dat de
conservatieven de socialisten toch een
meerderheid zouden hebben bezorgd. Bij
afwezigheid van de negen Schotten zou
een gelijk aantal conservatieven de zaal
voor de stemming hebben verlaten. Al»
reden voor deze sportiviteit ziet men
het feit. dat geen van beide grote partijen
in staat is op dit moment een nieuWe
verkiezingscampagne te voeren. Boven
dien geven de Tories de voorkeur aan de
regering ten val te brengen als de defi
nitieve wet op de naasting van de staal
industrie behandeld wordt, niet voor het
komende voorjaar.
Prins Pierre van Monaco, de vader van
prins Reinier van Monaco, is vanmorgen
in een ziekenhuis in Parijs overleden, zo
heeft een woordvoeder van de familie
bekendgemaakt.
Prins Pierre had al enkele dagen in het
ziekenhuis gelegen en was al geruime tijd
ziek. De doodsoorzaak is niet bekendge
maakt
