Missiedocument blijkt
niet te voldoen
Positief effect van
negatieve kunst
ARP gaat niet verkeerde,
maar de goede kant uit
Ook invalide heeft
recht op arbeid
Een woord voor vandaag
Nieuwe r. fc. visies op
geboortenregeling
N.V.S.H. wil gesprek met
rooms-katliolieke kerk
2
MAANDAG 9 NOVEMBER 1964
Hoewel paus het prachtig vond
Kardinalen en bisschoppen,
sprekend namens een groot aan
tal concilievaders, hebben zater
dag op het concilie een felle aan
val gedaan op het document over
de missietaak van de Rooms
Katholieke Kerk. De tekst werd
ontoereikend genoemd en aange
drongen werd op een volwaardig
schema en een grondigere aanpak
van het probleem.
Bisschop Lamont van het Rhodesische
Oemtali betitelde het document als een
paar droge, miserabele voorstellen, dïe
geen enkele inspiratie inhielden voor de
missionarissen en nimmer tot de ver
beelding van de jeugd zouden spreken.
Het debat over het missiedocument
werd vrijdag in tegenwoordigheid van
de paus geopend, die toen zei, dat er
veel goeds in zat. hoewel enkele pas
sages wel moesten worden verbeterd en
die de hooD uitsprak dat het in zijn
algemene lijnen zou worden goed
gekeurd.
Kardinaal Joseph Frings van Keulen,
de eerste spreker zaterdag, verklaarde,
dat het missiewerk van zo essentieel
belang is, dat het niet in een reeks be
ginselen. als in het document aange-
eeven, kan worden samengeperst. Onder
enthousiast applaus drong hij aan op
een nieuw en uitgebreid ontwerp-
Hü
stel om et
te richten,
activiteit z
raad zou v
als „generale staf". Frings stelde
11e bisdommen jaarlijks een
)r de missie te laten geven.
het echter eens met het voor-
centrale missieraad" op
e in Rome de missie-
noeten coördineren. Deze
de paus kunnen fungeren
bedrage
Kardinaal Alfrink uit Utrecht zei. dat
men zich niet moet laten misleiden
door de successen die de missie de af
gelopen jaren heeft geboekt. Het aantal
missionarissen was bedenkelijk terug
gelopen. Kardinaal Suenens uit Brussel
haakte daarop in door er aan te her
inneren. dat de christenen in de wereld
een minderheid vormen en dat hun
aantal verhoudingsgewijs steeds kleiner
wordt. Hij zou graag een groter aandeel
leken en dan vooral van autochtone
leken in de i
ie-arbeid zien.
Joods beroep op
Johnson
De vice-voorzitter van de Unie van
Amerikaans-Hebreeuwse congregaties,
rabbijn Jay Max Kaufman uit New
York, heeft een beroep op president j
Johnson gedaan zijn beloften tijdens de
verkiezingscampagne gedaan inzake de
Joden na te komen.
Johnson had toegezegd te zoeken naar
praktische methoden om de positie van
de Joden in de Sowjet-Unie te verbete
ren.
Kaufman zei. dat het anti-semitisme
in Rusland ondanks alles erge vormen
aannam en dat het noodzakelijk was.
dat de Amerikaanse president al zijn
Boekenhoek
Homo militans, de psychologie van oor
log en en vrede in de mens, door Joost
A. M. Meerloo. Tweede herziene uitgave.
Uitgave Servire, Den Haag. (204 blz.,
De taak van onze tijd, door José Orte-
ei y Gasset Vertaling dr. G. J. Geers.
itgave H. P. Leopold N.V., 's-Gravenha-
ge. (200 blz., 10,90)
Het kindeken Jezus in Vlaanderen,
door Felix Timmermans. Zestiende druk.
Salamander. Uitgave Em. Querido N.V.,
Amsterdam. (160 blz., 1,75)
Meester Rembrandt, door Jan Mens.
Zevende druk. Met 24 reproducties. Uit
gave Kosmos, Amsterdam (414 blz.,
ƒ.16,50)
Luchtkussenvoertuigen, door G. A. Th.
Hazekamp. Alkenreeks. Uitgave De Alk,
Alkmaar. (64 blz., geïllustreerd, ƒ1,90
Zeilende opleidingsschepen, door H.
Hacquebord. Alkenreeks. Uitgave De
Alk, Alkmaar. (64 blz., geïllustreerd,
ƒ1.90)
Ruimtevaart in de Sovjet-unie, door P
L. L. Smulders. Alkenreeks. Uitgave De
Alk, Alkmaar. (64 blz., geïllustreerd
ƒ1,90)
Tuinvijvers en waterplanten, door H. J.
Papefuss. Nederlandse bewerking B. J.
Galjaard. Uitgave N.V. Kosmos, Amster
dam. (192 blz., geïllusteerd, ƒ7,90)
en minnekunst, door Leonard de Vries.
Uitgave J. M. Meulenhoff, Amsterdam.
(207 blz., geïllustreerd, 6,50)
De groene boogschutter en andere
halen, door C. Bauer. Derde druk. Sala
mander. Uitgave Em. Querido N.V., Am-
«terdam. (158 blz., 1,75)
Stoplicht, door Simenon. Vertaling K.
H. Romijn. Zwart Beertje. Uitgave A. W.
Bruna Zoon, Utrecht (189 blz., ƒ1,75)
De man die er niet was. door Willy
Corsari. Derde druk. Uitgave H P. Leo
pold N.V., 's-Gravenhage. (192 blz.
ƒ5,90)
Saha de kat, door Colette. Vertaling J.
Gethmann-Sterkenburg. Zwart Beertje.
Uitgave A. W. Bruna Zoon, Utrecht.
(159 blz., ƒ1,75)
en vlinder
der Loeff. Illustraties Mance
Uitgave Ploegsma, Amsterdam. (79 blz.,
ƒ3,50)
Niet aangesloten
Bisschop Nicholas Geise van Bogor
zei namens de Indonesische bisschop
pen. dat hier een berg een muis had
gebaard. Luid gelach, maar ook afkeu
ring van de conciliemoderatoren, oogstte
tenslotte nog bisschop Lamont. die het
document met een elektrische leiding
vergeleek die overal gelegd was. r
niet aangesloten.
Minister Biesheuvel in Assen:
ER wacht ons weer een tijd
van moeilijk internationaal
overleg." Dit constateerde minis
ter mr. B. W. Biesheuvel zater
dagmiddag in Assen, waar hij
sprak in een vergadering van de
Drentse Anti-Revolutionairen. Mi
nister Biesheuvel baseerde z'n
verwachting onder meer op de re-
cente machtswisselingen in Rus
land en Engeland. Hij sprak er
zijn vreugde over uit, dat in de
Ver. Staten niet Goldwater maar
Johnson werd gekozen. ,,Een is
echter gebleven", aldus de minis
ter: ,,De Gaulle!" Rond de Fran
se president, zo constateerde mr.
Biesheuvel bestaan diepgaande
meningsverschillen. ,.In de ko
mende maanden zullen we ern-
Gods Woord
geen a.r
automaat
Intussen werd zaterdag het derde
hoofdstuk van het schema over het
herderlijk ambt van de bisschoppen
goedgekeurd. Daarin zUn voornamelijk
de taken van de bisschop in zijn bisdom 1 c,,<Te OOfUngen moeten doen om
vervat. De eerste twee hoofdstukken
van het schema zijn voor herziening
ezen naar de betrokken commissie.
Missionarissen
in de Kongo
o
gevangen
Belgen zijn op het ogenblik bezig met
helicopters 29 Duitse missionarissen, die
door rebellen in het noord-westen van
Kongo gevangen genomen zijn, op te
sporen.
Een West-Duitse diplomaat in Leo-
poldstad zei, dat men hoop koestert de
missionarissen nog te redden. Onder
hen bevindt zich Martin Bormann jr..
zoon van Hitiers plaatsvervanger
Blanke huursoldaten, die de stad Ike-
la in Noord-West Kongo hebben ingeno
men. berichtten dat ze geen spoor van
Bormann en de overige functionarissen
hebben aangetroffen.
Ikela is minder dan 320 km van Stan-
leystad gelegen, de hoofdstad van de
door de rebellen bezette gebieden.
Men neemt aan, dat de rebellen han
delen in opdracht van de leiders in Stan-
leystad en trachten alle 'buitenlanders
de hoofdstad over te brengen Om
gebruiken.
daar als gijzelaars t
de moeilijkheden tot een oolossing
'e brengen", aldus de minister.
Als men de gang van zaken met
betrekking tot de Europese samen
werking veroordeelt, zo meende de
minister, dan zal men nok een alter
natief moeten stellen. En er is maar
één alternatief: terug naar de econo
mische nationalistische politiek van
de dertiger jaren. Dat zou echter
rampzalig zijn.
De bewindsman noemde het wat dit
betreft een teken aan de wand, dat En
geland. om niet in moeilijkheden te ko
men, de tolmuren weer gaat verhogen,
daarmee z'n eigen problemen afwente
lend op de buren.
Binnen de E.E.G. is zoiets niet
mogelijk, aldus mr. Biesheuvel. Wie in
de Europese gemeenschap de nationale
belangen te sterk op de voorgrond
plaatst, wordt tot de orde geroepen,
als onlangs Duitsland.
Dr. Colijn
Dit achtte de bewindsman het grote
winstpunt t.o.v. de dertiger jaren. Mr.
Biesheuvel gaf dr. Colijn de eer als eer
ste en als eenling voor deze supra-natio
nale samenwerking op economisch ge
bied te hebben geijverd, helaas zonder
succes. Zijn idee vond geen weerklank.
„Wij werken nu in de lijn van
opvatting", aldus mr. Biesheuvel, die
met nadruk deze verdienste van wijlen
dr. Colijn memoreerde, omdat hij het
gevoel had dat sommige Anti-Revolu
tionairen zich nu wel eens voor de
naam Colijn schamen. Er zijn tegen
zijn beleid zeker bezwaren aan te voe
ren. maar kritiek achteraf is gemak
kelijk. In elk geval staat vast, dat dr.
Colijn de gedachte van internationale
samenwerking heeft ingedragen in de
partij.
Mr. Biesheuvel spoorde zijn politieke
geestverwanten aan om vooral ook be
langstelling te tonen voor de buitenland
politiek, die van uitermate groot be
lang is.
Een eerste vereiste zal zijn om de ge
meenschappelijke Europese politiek en
de samenwerking met Amerika aan el
kaar te koppelen en in onderling verband
te brengen. Het is niet het een of het
ander, maar allebei.
Resultaten
Mr. Biesheuvel constateerde met vol
doening, dat de E.E.G. zich economisch
zeer voorspoedig heeft ontwikkeld sinds
1 januari 1958. Er is reeds 60 procent
afgeschaft van de invoerrechten op
dustriële produkten. De produktie in
E.E.G. steeg met een derde, tegen 23
procent in de V.S. en 16 procent in En
geland. De onderlinge handel is 2ti
maal zo groot, de handel met derde lan
den nam met 50 procent toe. Het inko
men per hoofd van de bevolking steeg
met 60 procent.
Het is van groot belang de samen
werking in de komende jaren te intensi
veren. Als de samenwerking zou ophou
den zou dit een ramp zijn.
Verontrusten
Bijzondere aandacht schonk mr. Bies
heuvel in zijn rede aan de positie var
de A.R.-partij, zulks naar aanleiding var
de publicaties van de groep verontrus
ten, waarvan de heren Schakel, Ver-
Dlanke en prof. Zuidema de exponen
ten zijn. Zij stellen het voor alsof alles
anders is geworden in de AR-partij toen
Schouten vertrok. Mr- Biesheuvel wilde
de kritiek van z'n verontruste partiige
noten ernstig nemen. Als zij een schei
ding trekken bij Schouten dan hebben
zij het oog op de leiding van vandaag
Berghuis, Smallenbroek, Biesheuvel, om
maar enkelen te noemen, aldus de be
windsman, die fel van leer trok tegen
de „zware beschuldigingen" van de ver
ontrusten aan het adres van de AR-
leiding van vandaag.
„Wij mogen niet zwijgen", aldus mr.
Biesheuvel, die uitriep: „Het gaat met
smaal niet de verkeer-
i gaat de goede kant
beginselvast Anti-Re-
Als ivij ons eigen dode hout leren zien:
DE
Chr, Cultureel
Studiecentrum
bewijst nut
Van onze kunstredactie)
E harde literatuur van deze
tijd leert ons het dode hout
in eigen boom zien. Dat is
uit het negatieve voor de
christenheid het positieve element.
Wij moeten evenwel de lijnen
scherp leren onderscheiden om te
weten langs welke lijnen wij heb
ben te gaan. Tot deze markante
uitspraken kwam zaterdag de
heer C. Rijnsdorp tijdens het eer
ste door het Christelijk Cultureel
Studiecentrum en studenten van
de Vrije Universiteit oenrganiseer-
de congres in „Otj Gouden Wie
ken" te Scheveningen.
Sprak senator H.Algra vrijdagavohd„c«iaiaoauv.c. JS i,cl Koeu 4u.11
over de moderne literatuur vanuit ziin realiseren dat de Renaissance nooit
hÓ Puurheidens la"d had kunnen ont-
hesef. de heer Rijnsdorp benaderde de 3taan Het kernpunt - de belangrijkheid
hij het spoor van de Europese cultuur.
Grieken waren de breukmakers: zij
vonden het theoretiseren en filosoferen
uit. Eigenlijk zitten wij nog in dezelfde
Noor vrijheid
Wie nog wil vasthouden aan een
statische kijk, staat buiten de werke
lijkheid. Een gevaar is ook, dat men
het vermogen verliest, het eigen dode
hout te zien. Dat de moderne litera
tuur daarvoor de ogen kan openen, is
een positief element in het negatieve.
Wij dienen er echter ook oog vo
hebben, dat ln het ziftingsproces
onze tijd demonische krachten u
zaam zyn die Gods werk pogen af te
breken. De agressiviteit tegen het
Christendom wordt sterker. In bewo
gen tijden geven racicalen de toon aan.
Daarom moeten wij wakker zijn, dus
radicaal Christen durven zijn.
Waarheen wij gaan, zo besloot de heer
Rijnsdorp zijn instructief betoog, weten
wij niet, maar dat de nieuwe kunst
religieuze trekken zal vertonen, lijkt wel
Mens achter kunst
gesDrekstof als de bezonken literator
criticus. Hij gaf een heldere analyse vat
de kunst als verschijnsel in beweging. N«
Er is nog een te grote afstand tus
sen de gezonden en de partieel inva
lide. In al onze plannen op het gebied
van woningbouw, het vervoer, de
mogelijkheid van kerkbezoek enz.
wordt alleen maar rekening gehouden
met mensen zonder beperkingen. Zelfs
oudere mensen die wij graag verzorgd
willen zien, hebben de grootste moeite
van trams en bussen gebruik te ma
ken, laat staan de hoge trappen van
de stations te beklimmen. Belemme
ringen dus, die naast deze ouderen
voor zeer vele anderen tellen.
Ook voor de werkende huisvrouw
wordt te weinig gedaan om wonin
gen aan te passen. Gelukkig wordt
de laatste jaren hier aandacht aan
besteed. Maar zolang niet een ieder
van deze noodzaak is doordrongen
zijn we er nog lang niet. Men zegt
wel eens dat in het maatschappe
lijke leven geleidelijk aan bepaalde
groepen zijn geëmancipeerd en
noemt dan bijv. de vroegere slaven,
de arbeiders, de vrouwen en de ge
handicapten. Maar ik geloof dat wij
s denken.
nog
„gr
Ve
langrijke
gever (mecenas) en kunstenaar elkaa
„van aangezicht tot aangezicht" kenden.
Het Calvinisme heeft er krachtig too
bijgedragen, de kunst te maken tot een
vrije, maatschappelijke bezigheid en de
Romantiek heeft de Renaissance ge
completeerd met innerlijkheid. Het
goedkoop afgeven op de Romantiek '3,
aldus de heer Rijnsdorp, niet te verde
digen. want zij heeft veel zeer moge
lijk gemaakt, met name ook op het
terrein van wetenschap.
Basis kwijt
Thans bevindt de kunst
„En als hij hem gehoord had, was hij in grote verlegenheid,
maar hij hoorde hem gaarne." Dat schrijft de evangelist Mar
cus van Herodes, die graag luisterde naar Johannes de Doper.
Diep in zijn hart is Herodes op zoek naar God. Als hij JohanneS
de Doper hoort spreken verlangt hij naar het nieuwe leven.
Diep in hem huist een zekere onvoldaanheid, die zijn troon
noch zijn macht kunnen wegdrijven. Hij is koning, maar weet
dat er Eén is Die boven hem staat.
Het luisteren naar Johannes de Doper is een soort zelfkastij
ding. Hij zegt niet na afloop dat deze profeet mooi gesproken
heeft. Hij is dan stil. Hij trekt zich terug. Zo iemand, kan maar
twee dingen doen. Hij kan de stem die tot hem komt gehoor
zamen. Hij kan ook die stem het zwijgen opleggen. We weten
wat hij gedaan heeft. Herodes zweert dat hij zijn pleegdochter
alles zal geven wat ze vraagt. En als ze hem vraagt om het
hoofd van Johannes de Doper is hij bang voor zijn gasten. Wat
zullen zij zeggen als hij zijn woord niet gestand doet? Hij
brengt de stem van Johannes de Doper tot zwijgen, omdat hij
banger is voor wat mensen zeggen, dan voor wat God zegt.
Herodes leeft in het hart van een ieder van ons. „Wat zullen
de buren zeggen?", is een vraag die vaak ons leven regeert.
Dat is misschien niet erg als het gaat om de kleur van de
raamkozijnen, of de breedte van onze broekspijpen. Maar het
wordt wel gevaarlijk als het gaat om de stem van God. Be
langrijker dan de vraag „Wat zullen de mensen zeggen?" is
de vraag „Wat zegt God?". Maar menigeen heeft God het
zwijgen opgelegd uit vrees voor de stemmen van mensen.
Wij lezen vandaag: Efeziërs 11-14
Statisch en dynamisch
Wij laten ons niet doelloos
een collectivistische richting, zo ver
volgde mr. Biesheuvel, die verklaarde
het volmondig eens te zijn met prof.
Van der Kooy van de V.U., die in het
.Gereformeerd Weekblad" een analyse
jubliceert over tweeërlei groeperingen
n de AR-partij: de statisch (klassiek,
ouderwets) denkende mensen, die alle
veranderingen in de maatschappij als
een verslechtering beschouwen en de dy
namisch denkende mensen, die verder
zien dan hun neus lang is en vanuit de
aloude AR-beginselen proberen invloed
uit te oefenen op de maatschappij van
morgen. En dat is iets heel anders dan
doelloos achter de socialisten en libera-
aanhollen.
t. Biesheuvel deelde de „boetepredi
ker Zuidema" in bij de statisch denkende
mensen, evenals z'n secundanten Schakel
en Verplanke. Zij hebben geen antwoord
op de moderne vragen van onze tijd. Zij
hebben geen oog voor de noodzaak van
herziening van de rechtsvorm der onder
neming, de bedrijfsorganisatie (de
P.B.O.) en zien niet in, aat de centrale
overheid niet goed functioneert als niet
met de verantwoordelijke organen van
het bedrijfsleven wordt overlegd. Zij
denken dat de maatschappij van vandaag
goed, die van gister beter en die van
morgen slecht is.
Mr. Biesheuvel constateerde dat men In
de artikelen van prof. Zuidema een kar-
rikatuur aantreft van wat de leiders van
vandaag beweegt In de A.R.-partlj.
„Het grote gevaar ls In de A.R.P.
aanwezig", aldus de minister, „dat men
beginselen gaat afleiden uit een tijd, die
al weer voorbij is, dat men het princi
piële denken gaat richten op een voorbije
tijd."
Congres in Nijmegen
De Medische Faculteitsvereni
ging van de rooms-katholieke
universiteit te Nijmegen heeft een
congres gewijd aan „optimale na-
taliteit", waar vooral de geboor-
tenbeperking ter sprake is geko
men. Een keur van sprekers leid
de verschillende aspecten van dit
onderwerp in. Voor het congres
bestond grote belangstelling.
Dit weekeinde werd het onderwerp
Mr. Biesheuvel stelde met grote ernst, vooral belicht vanuit lcvensbeschouwe-
dat de AR.-partij moet waken over haarjjbke^ vlsie- roojns-katholieke
grondslag, Gods Woord.
„Maar", zo zei hij, „dat Woord is geen
automaat: een kwartje er in en cr komt
wel uit, wat de A.R. moet doen."
Vrijheid
De A.R.-politiek moet in overeenstem
ming zijn met de eis der gerechtigheid,
maar de rijkdom van de chr. politiek is
juist de vrijheid, die je krijgt om die eis
der gerechtigheid toe te passen op de
situatie van vandaag. God heeft geen
automaten geschapen, maar mensen, al-
is mr. Blesheuvel, verantwoordelijke
De bewindsman was niet zo gelukkig
met de uitdrukking „sociaal links", die na
de rede van dr. Berghuis circuleerde.
Christelijke politiek sluit alles in, zo
betoogde mr. Biesheuvel. „Wie aan chr.
politiek doet neemt nooit genoegen met
de maatschappij van vandaag. Chr. poli
tiek is nog even noodzakelijk, zo niet
noodzakelijker dan in de dertiger jaren.
Onze maatschappij schreeuwt om gerech
tigheid. De chr. politiek kan daar ant
woord op geven. In de schepping ligt
ontwikkeling besloten", aldus de minister
«an het slot van zijn rede, waarin hij aan
het begin een overzicht had gegeven van
de belangrijke sociale verbeteringen, die
het huidige kabinet heeft tot stand ge
bracht of op staDel heeft staan.
Basisvoorzieningen, aldus de minister,
■odat het element van de persoonlijke
zorg belangrijk blijft.
Parade-humor
Bij de beantwoording van de vele vra
gen koos mr. Biesheuvel positie tegen
degenèn. die een afkeurend oordeel uit
spraken over Ben van Kaam's boek: „Pa
rade der Mannenbroeders". Hij bespeur
de bij de critici gebrek aan humor.
De kracht van het boek is, dat h«
betrekkelijkheid van de dingen laat
„Laten we elkaar ook wat het bedrtj-
n van humor betreft ernstig nen
aldus mr. Biesheuvel.
De minister bleek de Franse bedreiging
de recente verschijnselen in de
beeldende kunst. Een welhaast onmoge
lijke opgaaf voor de sympathieke Vla
ming, want hij moest proberen, met
overslaan van negentien eeuwen kunstge
schiedenis, zijn toehoorders te trekken
naar de staart, een terrein dat voor d«
meesten volslagen onbekend is, Een han
dicap was evenzeer, dat hij slechts dia's
i niet zijn kunst ln natura
Ihans bevindt de kunst zich
aan de emancipatie van de mens vacuüm. Zy is de statische basis
nog onvoldoende toe zijn. Renaissance kwijtgeraakt, de kunstenaar
Op de zaterdag in Krasnapolsky te is een gecompliceerd wezen geworden en
Amsterdam gehouden algemene ver-j er zijn zulke radicale wijzigingen aan de
gadering van de Vereniging tot steun gang, dat wij niet kunnen overziei
aan het Nederlands Astmafonds heeft heen wij gaan.
de heer M. Steinmetz, directeur van
het gewestelijk arbeidsbureau in Den
Haag dit pleidooi voor de gehandicapte
mens gehouden. Volgens de heer Stein
metz wordt dikwijls te gauw gesteld dat
een partieel valide een bepaald beroep
niet kan uitoefenen, zonder dat men
precies weet wat dat beroep inhoudt.
De bemiddeling ontdekt bij de patiën'
soms bepaalde weerstanden omdat hij
te veel aan zijn ziekte is aangepast en
niet voldoende overtuigd is dat bepaald
werk niet schadelijk voor hem
Het 'nbrengen in het arbeidsproces is
alleen mogelijk door goede samenwer
king. Uitermate verheugend noemde
spreker het dat zovele doktoren, vooral
specialisten en maatschappelijke werk
sters bereid zijn om o.a. in revalidatie-
werkcommissies mee te werken om ge
zamenlijk tot een oplossing te komen.
Ook de partieel valide heeft recht op
arbeid en plicht tot arbeid. Hij heeft
ook behoefte aan andere contacten en
vrije-tjjdsbesteding, zo zei de heer Stein-
De architectuur is er nog. het best
toe, zij is praktisch bruikbaar. In de
schilderkunst echter treedt de worsteling
tussen oude en nieuwe tijd feller naar
voren. De grote oorlogen hebben de ogen
geopend voor het demonische, wijheb
ben de mens verkeerd bekeken en de
werkelijkheid heeft ons bedrogen; zij
heeft meer dan één gezicht. Echter, als
het vertrouwen in de werkelijkheid te
rugkeert. zo zei de heer Rijnsdorp, zal de
realiteit terugkeren in de kunst.
Ook de muziek is van de basis afge
raakt. Door terug te vallen op het lied,
tracht men (met stem en tekst) het
verloren gegane contact te herstellen.
Waar in de literatuur het estheticisme
is losgelaten, krijgen wij extreme dingen
tieve elementen springen het meest
voren. Het zijn uitingen van een nieuw
levensgevoel (met als aspecten o.a. ont
luistering en ontmaskering, zelfpresenta-
Van Hoeydonk is gebiologeerd door
cosmos en ruimtevaart. Zijn bezig zijn
daarmee tracht hij zichtbaar te maken in
constructies die hij opbouwt uit delen
van etalagepoppen en met objecten
huishoudelijke- en speelgoedwinkels.
Een brug te slaan tussen het kritisch
auditorium en zijn kunst was de heer
Van Hoeydonk uiteraard niet mogelijk;
dc i hij koesterde dienaangaande zélf trou-
wens geen enkele verwachting. Uit de
corns felle discussies kwam toch als
winstpunt naar voren het besef, te zijn
geconfronteerd met een gevoelig en den
kend en zoekend kunstenaar, die tegen
over het pessimisme van bijv. Sartre er
Picasso het leven met optimisme tege
moet treedt.
tie en materialisme).
Congres geslaagd
Leerzame discussies ontsponnen zich
ook na dc lezingen van dc heren Algra
en Rijnsdorp. Aan den dag traden een
verheugend brede interesse voor heden
daagse verschijnselen, een ernstig bezig-
zijn met de vraagstukken van het leven
In relatie met religie, kunst en cultuur,
behoefte aan contacten en een verlangen,
door persoonlijke inzet een waardevolle
bijdrage te leveren.
Hoe daaraan koerz te geven en hoe een
en ander is te intensiveren, dat behoort
tot de moeilijke maar zeker ook perspec
tiefrijke oogmerken van de jonge stich
ting Christelijk Cultureel Studiecentrum,
waaraan secretaris lr. J. Bulers gaarne
adhesiebetuigingen en bewijzen van
moedgevende steun ontvangt. Zijn adres
is: Biltseweg 8, Iluis ter Heide (ütr.).
hoogleraar W. H. M. van der Marck dat
men niet langer aan kan komen met
„moraaltheologische fabeltjes. Aan de
moraal theologische beschouwing dient
een fundamenteel theologische vooraf te
Naar zijn mening moet de huwelijks
vruchtbaarheid niet apart worden nage
streefd, omdat zij deel uit maakt van de
gehele huwelijksliefde. In de vorm en
gestalte van deze laatste, wil ze werke
lijk liefde zijn, moeten de biologische
voortplantingsmogelijkheden mede verre
kend worden, toegelaten of effectief uit
gesloten worden.
Kennelijk waren niet alle toehoorders
het met deze voor rooms-katholieken bij
zonder revolutionaire visie eens. Een aan
tal aanwezigen onder wie enkele rooms-
katholieke hoogleraren verlieten de zaal.
Andere visies
e beter dan het huidige negatieve stand
punt. Het gebruik van anti-conceptione-
le middelen is voor de niet-kerkelijke
geen principieel probleem meer. Er zijn
echter nog wel open vragen wat betreft
medische aspecten en doeltreffendheid,
aldus prof. dr. Kruithof.
De paus
Ook in Rome kwam dit onderwerp ter
sprake. Kardinaal Suenens van Brussel
heeft vandaag gezegd dat Iedere wijziging
In de voorschriften van de Rooms Ka
tholieke Kerk met betrekking tot ge
boortebeperking de goedkeuring zullen
moeten hebben van dc paus.
De kardinaal legde een verklaring af
op het Vatlkaanse Concilie. HU zei dat
hU ieder misverstand wilde opheffen dat
het gevolg zou kunnen zUn van zUn toe
spraak over geboortebeperking die hU
de vorige maand heeft afgelegd.
In die toespraak op 29 oktober zei de
Belgische kardinaal dat terwijl de kerk
niet de algemeen aanvaarde leerstellingen
kon prijsgeven, niets een diepgaand on
derzoek in de weg stond om te zien of
alle aspecten van het probleem volledig
onderzocht waren.
De kardinaal gaf zaterdag antwoord op
reakties op zijn toespraak oyer de ethiek
van het huwelijk. Sommige kringen sche
nen de toespraak te hebben uitgelegd
alsof hij verklaard had daat de leer en
de tucht van de kerk waren gewijzigd.
Kardinaal Suenens merkte op dat hy
alleen maar gesproken had over een stu
die over we geboortenbeperking door een
kerkelijke commissie. De conclusies van
de commissie zullen dieren te worden
I voorgelegd aan de paus en zullen door
I hem dienen te worden beoordeeld, zei
Convent verstevigt
contact Indonesië
(Van onze soc.-econ. redactie)
F\RS. R. ZIJLSTRA, voorzitter van
de Nederlandse christelijke boe-
0de
vijn wil doen niet erg serieus te nemen.
Frankrijk zou zichzelf ontstellend in de
vingers snijden.
„We gaan rustig verder met het ver
sterken van de E.E.G.", aldus de be
windsman, die de hoop uitsprak, dat ook
in de Europese betrekkingen
De voorzitster van de Nederland
se Vereniging voor Sexuele Her
vorming (N.V.S.H.), mevrouw dr.
M. Zeldenrust-Noordanus, ziet in
de op het concilie in Rome geble
ken wijziging in de rooms-katho
lieke visie op de menselijke sexua-
liteit en de toenemende erkennning
de ruim 200.000 leden tellende
N.V.S.H. en de Rooms-Katholieke
Kerk.
In haar openingsrede ter gelegenheid
van het tijdens het weekeinde in Utrecht
gehouden N.V.S.H.-congres heeft zij ver
klaard dat de N.V.S.H. prijs stelt op dit
gesprek.
Mevrouw Zeldcnrust besteedde in haar
rede bijzondere aandacht aan de concilie-
uitspraken van de kardinalen Suenens,
Legér en patriarch Maximus, die niet
"«voortplanting maar d® wederzijdse
liefde als voornaamste doel van het hu
welijk verdedigden, alsmede het pleidooi
van kardinaal Alfrink om in deze pro
blematiek te luisterenn naar de vele be
oefenaren van de wetenschap.
Erkenning
Mevrouw Zeldenrust constateerde
voorts met genoegen dat in 1963 het stil
zwijgen rondom de sexualiteit over de
hele linie is doorbroken. Deze doorbre-
ig heeft zich in 1964 voortgezet en
:ft geleid tot een bijna gehele erken
ning van de N.V.S.H.
Deze erkenning betekent in de eerste
plaats dat in steeds toenemende mate
een beroep wordt gedaan op de N.V.S.H.
voor een concreet stuk werk. In de
De protestantse spreker, dr. P. J. F. de kardinaal.
Dupuis, gaf als zijn mening te kennen
dat in een normaal vruchtbaar gezin
gebi ortenregellng plicht is. Het middel
daartc is irrelevant. Het gaat er om
hoe de gezindheid ls. De liefde voor el
kaar is de allesbesllssende factoc in het
huwelijk Drs Dupuis was het niet eens
met de rooms-katholieke visie dat de
„pi'" een meer natuurlijk karakter zou
hebt-en dan andere middelen.
Prof. dr. J Kruithof uit Gent vertegen-
woordgde de niet-kerkelyke opvattingen. -
Hij gaf als zijn mening te kennen dat1 ren- en tuindersbond. brengt van 10
de regering abortus moet legaliseren en to« 19 december een bezoek aan Indo-
zo onder controle moet brengen. Dat wa-1 nesië Narae„s het convent van Chris-
I telijk-sociale organisaties gaat de
heer Zijlstra contacten leggen met
maatschappelijke en kerkelijke groe
peringen in dat land. In het recente
verleden werden er reeds dergelijke
contacten gelegd tussen de Neder
landse convent-organisaties en maat
schappelijke groeperingen in Indo
nesië. De Raad van Kerken in Indo
nesië heeft thans een vertegenwoor
diger van het Convent in Nederland
uitgenodigd voor een nader gesprek.
Zoals bekend zijn de kerken in Indo
nesië ook actief op maatschappelijk,
sociaal en economisch terrein, zodat
een vruchtbaar' contact met het Ne
derlands Convent mogelijk wordt ge
acht.
De heer Zijlstra brengt tevens een
bezoek aan een landbouwproject bij
Salatiga. dat met medewerking van
de zending en de Novib tot stand
kwam. De CBTB-voorzitter zal na- v
mens de Nederlandse' landbouworga
nisaties voorts de algemene vergade-
ring van de internationale federatie
van agrarische producenten bijwonen,
die van 23 november tot 3 december
in Rotorna (Nieuw-Zeeland) wordt 1
gehouden. i
De heer Ziilstra. die via Californiël
reist, waar hij ook nog de algemene j
vergadering van de boererorganisatie
in dit land bijwoont, vertrekt a s. vrij
dag. t
een antwoord op belangrijke maatschap
pelijke vraagstukken. In vele gespeciali
seerde studiegroepen wordt hieraan
thans aandacht besteed (bijvoorbeeld
sexuele nood van gedetineerden, voor
lichting op school, maatschappelijk werk
en dergelijke).
De vraag of in deze ontwikkeling een
ideële organisatie die streeft naar sexuele
van de resultaten van de versehiü j S?™iïIsr^.r„,Uw""Zerd1eaSl"u,1vi"mde,i
lende wetenschappen op dit gebied overtuiging bevestigend,
een basis voor een gesprek tussen
Wetenschappelijke raad
Besloten werd dat het hoofdbestuur van
de vereniging zich in de toekomst kan
laten adviseren door een wetenschappe
lijke raad. waarin vijf tot elf vertegen
woordigers van verschillende takken
wetenschap zitting zullen nemen.
hoofdbestuur van de N.V.S.H. acht het
dringend gewenst, dat verschillende door
haar ontplooide activiteiten door weten
schappelijk onderzoek worden begeleid.
levei
reeds jarenlang een medische raad als
adviescollege kent.
Het congres besloot voorts tot instel
ling van een curatorium voor de Ni
landse Stichting Consultatiebureaus
Huweliiks- en Geslachtsleven.
Tot algemeen secretaris werd gekozen
de heer J. Muylwijk uit Vlaardingen, die
de heer L. Hoorweg uit Schiedam op
volgt. Mevrouw Zeldenrust werd nis
voorzitster herkozen. Nieuwe hoofdbe
stuurleden werden dr. B. S. Aussen uit
Huizen (N.H.de arts T. E. Halbertsma
uit Wirdum. drs. C. E. Vervoort uit Lei
den en C. H. Ruyg uit St. Pancras.
Beroeoin"swerk
GEREF. KERKEN
Aangenomen na?r Wagen1..<*en (vac. I'
H. J. Kouwenhoven). drs. H. Steendam
te Onnen (Gr.). 1
In 16 uur „sloegen"
N.S. een spoorbrug
In iets meer dan een halve etmaal heb
ben de Nederlandsche Spoorwegen in
Noord-Holland een nieuwe (definitieve) j
brug geconstrueerd d:e de oude spoor-
draaibrug is gaan vervangen Het ging -
om een spoorbrug bij Krommenie-Assen-
delft Tachtig man begonnen zaterdag
avond aan het karwei en om twaalf uur
gistermiddag was de plaatsing een feit.
Het in die periode schaarse treinver
keer werd overgenomen door bussen. Zo
snel verliepen de werkzaamheden dat
verscheidene uren eerder dan men dacht;
de eerste trein (nog voorzichtig) over de
brug denderde.
