Nieuwe Leidlse Coraranit Nieuwe leiders: stop alle kernproeven N ^Moskou haakt in op Peking eis van Paleisrevolutie' bracht Chroesjtsjef ten val Grote ministeries voor rechtse socialisten Commentaar r~ Maandag 19 oktober 1964, 45ste jaargang IwrKttwr: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E- DIEMER Plaatselijk mist De Bilt verwacht tot morgenavond: Overwegend droog weer met opklarin gen maar ook plaatselijk mist. Koude nacht met hier en daar nachtvorst. Zwak- CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD .Sfantvastigh ia ghablevea mijn hert in teghempoet" .J Telefoon 31441 Johnson prijst eerste optreden T) ,E Russische leiders hebben gisteren naar aanleiding van de eerste proef met een Chinees kernwapen een oproep doen uitgaan om te komen een allesomvattend verbod van kernproeven. Kort daarop heeft presi- •nt Johnson dit eerste optreden van het nieuwe bewind geprezen. De ierikaanse president deed een beroep op Communistisch China en enkele idere landen, alsnog over te gaan tot ondertekening van het vorig jaar in [oskou gesloten gedeeltelijke kernstopverdrag. Het is opgevallen, dat in Moskou jet meer gesproken werd ov< leeltelijke kernstopakkoord, dat het ondergrondse proeven niet iluit. Dit verdrag werd fel aange- dien door de Chinese leiders. Zoals in znch herinnert hebben zij het ak- •rd van de hand gewezen, omdat het ondergrondse proeven niet verbood, Chinezen eisten een algehele stop- ting van alle proeven met kernwa- Blijkbaar hebben de opvolgers Chroesjtsjef op deze Chinese eis fehaakt. Naar aanleiding hiervan ■ft Dean Rusk, de Amerikaanse mi ter van buitenlandse zaken, ver- iard dat Amerika bereid is de pogin- bi voort te zetten om tot een verbod fn alle kernproeven te komen. het eerst sedert de va [froesjtsjef verschenen gisteren dsche hoofdstad portretten v machtigste figuren van de Russische lunlstlsche party, liet Is tevens de ite maal dat de beeltenis van Chroesj- jef in de rü ontbreekt, sedert hu in 1939 I werd van het toenmalige Politburo, zijn geen nieuwe gezichten onder de Op de belangrykste plaatsen si^an foto's van partijleider Brezjnef, emier Kosygin, president Mikojan. De deren zUn in volgorde van plaatsing: eslof, Podgorny, generaal Moronof, rilcnko, Kozlof, Polyanskl en Sjverrtik. foto's werden aangebract voor c" Moskou voor de triomfale ocht van de bemanning van 't ruimte- lp Woschod, die vandaag zou plaats nam. ntusen zijn er weer vele reacties los op de val van Chroesjtsjef. De isteuropese landen hebben waardering r het vele werk. dat Chroesjtsjef ver heeft. Niettemin hebben ztj de nieu- bewindhebbers gelukgewenst. De nerikaanse minister Rusk verklaarde het westen geen grote veranderingen ïoeft te verwachten, als gevolg van de )0B ichtswisseling in het Kremlin. De wes- ijke landen moeten volgens de minis- bereid zijn, de uitgestippelde koers irt te zetten. Bondskanselier Erhard het nieuwe bewind in Moskou be delen. ..naar de openhartigheid en het frip, dat het zal tonen tegenover de langen van Duitsland". Het zou nu oit noodzakelijk zijn, de lVO sterker te maken en tot een ver- igd Europa te komen. "resident Johnson heeft gisteravond rede voor radio en televisie het nerikaanse volk de verzekering ge- i, dat de V.S. krachtig zullen stand uden en naar vrede blijven streven, sleutel tot de vrede kan gevonden trden. aldus Johnson, in de kracht het gezond verstand van de V.S. I In één oogopslag 1 Antwoordkerk in gebruik pag. 2 Regering verdeelt huizen (op papier) pag- 5 Vertrouwen beter dan kennis (accountants) pag. 5 Nederlander ontdekt Chibchastad pag. 7 Kinderboekenweek pag. 7 Sport: ditmaal verdeeld over vijf pagina's pag. 9 t.m. 13 oonwagenbewoners Op het ogenblik zijn wij het sterkste land in de hele wereld en de hele we reld weet dit. Wij houden van de vrij heid en wij zullen haar beschermen. Van de nieuwe leiders der Sowjetunie partijsecretaris Brezjnef en premier Kosygin zei Johnson, dat zij ervaren maar jonger zijn dan Chroesjtsjef en mis schien minder in het verleden wortelen. te hebben dat zij rea listen zijn en voegde eraan toe: wij mogen hopen dat zij met ons voor ons grote doel zullen werken het voorkomen van een kernoorlog. De mannen in het Kremlin blijven echter toegewijde communisten, aldus de president, en een tijd van moeilijkheden onder de communisten vereist een voort durende waakzaamheid der vrije menser en vooral van de Amerikanen. Een voor deel van de interne moeilijkheden in he' Kremlin noemde Johnson dat de Russi sche leiders daardoor niet snel verleid zullen worden tot roekeloze daden in het buitenland. Hij was van mening dat de krachten die in Oost-Europa naar een grote mate van onafhankelijkheid streven door de nieuwe leiders met zullen worden tegen gehouden. Over de overwinning van Labour i Britse verkiezingsstryd merkte de pre sident nog op. dat deze partij aan dt macht was toen de NAVO werd opge richt en toen Britse en Amerikaanse piloten de luchtbrug met Berlijn onder hielden en de Amerikanen op Korea streden. Hij zei dat het een partij der vrijheid is, van democratie en goede Minister Luns meent: Geen vrees voor Chinese hom BIJ zijn terugkeer uit Zweden heeft de minister van buiten landse zaken, J. M. A. H. Luns, za terdagmiddag op Schiphol de val van Chroesjtsjef toegeschreven aan een „paleisrevolutie". In de gehele we reld was het volgens de bewindsman een volstrekte verrassing, zelfs in Zweden, waar men meestal bijzonder op de hoogte is. „Ik acht het echter geruststellend, dat de beide nieuwe machthebbers als gematigd bekend staan", aldus Luns. Gevraagd naar zijn persooniyke me ning over Chroesjtsjef zei de minister: „Het Westen wist wat men aan hem had. HU heeft ongetwijfeld een belang rijke rol gespeeld in de ontdooiing van de betrekkingen tussen Oost en West. Het was een man die zakeiyk de vraag stukken kon bespreken en dat deed met een gevoel voor relativiteit der probli Over de Chinese atoombom maakte mr. Luns zich nog niet erg- bezorgd „Men moet niet vergeten", zo zei hij, „dat tussen zo'n eerste proefexplosie en het bezit van een enigszins effectief kernwapen verscheidene jaren liggen" Engeland Minister Luns gaf ook zijn mening ver de Britse verkiezingen. Hij wacht dat de „uitzonderlijk kleine n derheid in het parlement het de i premier Harold Wilson, gemakkelij- vergiftigd ten 28-jarige vrouw, Maria Witte- yifer en haar elfjarig zoontje Arie zijr pr de rijkspolitie in Maarssen levenloos «getroffen in hun woonwagen. De va- F van het gezin, de 36-jarlge J, Witte, .in bewusteloze toestand naar het be- "pningscentrum van het academisch feenhuis in Utrecht gebracht Hy ver- ptert buiten levensgevaar. politie werd gealarmeerd door een oner van het woonwagenkamp, die vreemd vond dat hij de hele zondag- tend niemand van het gezin Witte ten had gezien. Toen hij door een van de woonwagen keek, zag de drie mensen liggen en waar- wde de politie, politie stelt nog een onderzoek in de oorzaak van het ongeluk. Het niet onwaarschijnlijk dat er sprake is kolendamp- of voedselvergiftiging. Drama woonwagen kam p Zigeunerkoningin doodgeschoten Bü een twist in het woonwagenkamp an de Wükermeerweg tn Beverwijk is gisternacht de 55-jarige Maria Rosalie door een verdwaalde kogel getroffen en op slag gedood. Het slachtoffer is ge huwd geweest met de zigcunerkoning Fernando Westhiner, die ongeveer een half jaar geleden is overleden en in ISidrecht werd begraven. De Beverwijkse politie heeft in ver- abnd hiermee drie personen aangehou den, de ca. 25-jarige P. en vader en zoon „resp. ca. 50 en 23 jaar. Ten tijde de twist vertoefde ook zigeunerko- inng Koka Petaio in het kamp doch do poliitie heeft geen reden gevonden om an aan te houden. De twist, waarbij is geschoten, is vol gens de politie veroorzaakt doordat P. e diin het woonwagenkamp in Monni kendam verbleef, met een aantal kornui ten naar het woonwagenkamp in Be verwijk was gekomen om één van de twee kinderen op te halen van de vrouw met wie hij nige tijd heeft samenge- elefd. De politie heeft geen wapens ge vonden. Volgens haar is met drie pis tolen raak geschoten. Het slachtoffer zal in Sliedrecht wor den begraven. Verticale prijsbinding De staatssecretaris van economische zaken heeft de commissie economische mededinging advies verzocht over ver zoeken van de Vereeniging ter bevorde ring van de belangen des boekhandels. Het Nederlands trouwringensyndicaat, de vereniging nieuwe zachte vezelcom binatie, de Ned. vereniging voor gram mofoonimporteurs en de Ned. vereni ging van grammofoondetailhandelaren, de stichting centraal instiuut' voor de stofzuigerhandel om ontheffing van de onverbindendverklaring van collectieve vormen van verticale prijsbinding. ker zal maken een gematigde lijn te volgen". Natuurlijk zal deze nieuwe labour-regering zich voor een moeilijke taak gesteld zien, „vooral waar er aantal minder populaire maatregelen nodig schijnen, speciaal op het finan- cieel-economische vlak". Veel zal ech ter afhangen van de discipline en hesie der labour-partij. De bewindsman had de indruk, dat Wilson zich me' energie en vastberadenheid aan zijr moeilijke taak zal gaan wijden. Gevraagd welke levensduur de nieu we Britse regering zal hebben en of hij verwachtte dat spoedig nieuwe verkie zingen nodig zouden zijn, antwoordde minister Luns: „Nieuwe verkiezingen zijn niet' uitgesloten, maar zoals ib reeds heb gezegd, als de regeringspar tijen zich grote discipline opleggen, dan is het mogelijk, net als destijds onder Attlee, dat dit labourkabinet zich lange tijd zal handhaven". Welke houding labour tegenover de EEG zal aanne moet volgens de bewindsman voorlopig worden afgewacht. „Het was altijd dui delijk, dat' de nieuwe Britse regering enige tijd moet krijgen om zich ten aanzien van de EEG te uiten", zo zei hij. Minister Luns is intussen naar Rome vertrokken voor besprekingen met zijn Italiaanse collega Saragat. Hierna trekt hij naar Londen waar hy een rede moet uitspreken. Deze gelegenheid wil mr. Luns benutten voor een oriëntatie- gesprek met de nieuwe Britse minister van buitenlandse zaken, Patrick Gordon Walker. Prinses Beatrix woont de Olym pische Spelen in Tokio volop bij. Nu al een week lang verschijnt zij op de tribune, vooral waar Neder landse spelers bezig zijn, voor hun land te winnen of te verliezen. Hier ziet men de Prinses filmend op de wielerbaan. Twee vrouwen in Brits kabinet Uit de samenstelling van het r we Britse kabinet blijkt dat premier Harold Wilson de grote „traditio nele" ministeries toegewezen heeft vertegenwoordigers van de rechtervleugel van de Labourpartij. Patrick Gordon Walker werd minis ter van buitenlandse zaken, James Callaghan is aan het hoofd gesteld van het ministerie van financiën, Denis Healey kreeg defensie toege wezen en George Brown, economi sche zaken. Zij allen staan bekend als rechtse socialisten. De zogenaamde „nieuwe" ministeries zijn echter in handen gekomen vertegenwoordigers van de linkervleu gel van 3e partij. Zo werd Frank Cou sins, die aan het hoofd heeft gestaan van de pacifistische vleugel TUC en bekend staat als een fel tegen stander van elke loonstop, aan he' hoofd geplaatst van het nieuwe ministe rie van technologie. Richard Crossman, die minister vooi huisvesting is geworden, zal als zodanig een krachtige socialiserende invloed kunnen uitoefenen. Men meent verder dat Fred Lee, de nieuwe minister van energie, weieens zal kunnen proberen de traditionele opvattingen over de ex ploitatie van aardgas te doorbreken. Ten slotte is de linkse Barbara Castle, een belangrijke rol speelt in de ijd tegen de apartheid verantwoorde lijk geworden voor de hulp aan de in ontwikkeling zijnde landen. E.E.G. De ministers Healey en Cousins wil len niet dat Engeland zich bij de EEG aansluit. De felste tegenstander van toe treding van Engeland tot de EEG is echter minister van handel, Douglas Jay. Daar staat echter tegenover dat de mi nisters Brown en Patrick Gordon Wal ker sympathie hebben voor de Euro- en wel iets voelen voor banden Engeland en de EEG. Zoals be kend zou de labour-parl'ij in haar ge heel maar weinig voelen voor nieuwe relaties tussen Groot-Brittannië Zes. Andere labourleden die aan het hoofd zijn geplaatst van een ministerie zijn: Arthur Bottomley: binnenlandse zaken; sir Frank Soskice: koloniale zaken; par tijvoorzitter Anthonie Greenwood: onder wijs en wetenschappen; Michael Ste ward: arbeid; Ray Gunther: Schotse za ken: William Ross: transport; Tom Fra- ser: landbouw: Fred Peart: Voorzitter van het Hogerhuis (House of Lords) lord Longford: pensioenen en sociale verzekering; Margaret Herbison (dt tweede vrouw in het kabinet): lucht vaart; Roy Jenkins: Justitie; Elwyn Jo nes gezondheid; Kenneth Robinson: openbare werken; Charles Pannell en tenslotte wordt sir Hugh Foot, voormalig gouverneur van Cy prus. minister van staat voor buiten landse zaken. Hij zal zijn adellijke titel opgeven om voor een Lagerhuiszetel in aanmerking te kunnen komen. Gisteren is de eerste van 396 kerken in gebruik genomen die in de komende jaren in Nederland zullen worden ge bouwd. Het is de Antwoordkerk van Hoogvliet, die in zes dagen verrees. De belangstelling op de zevende dag was zó groot dat 't verkeer van Rotterdam naar Hoogvliet vele uren van de dag tot een slakkendefilé was gereduceerd. De stand van de actie Antwoord '64, die de bouw van deze kerken mogelijk moet maken, was zaterdagmiddagtoen de telling voorlopig werd afgesloten: f 20.468.147,Daarna kwam 7 miljoen uit Zuid-Holland. Per kerklid gaf Over- ijsel het beste: f 5,79 de man, tegen f 4.73 gemiddeld. Foto: De spectaculaire bouw van de Antwoordkerk werd za terdag al even spectaculair afgesloten. Duizenden waren naar Hoogvliet ge komen om te zien hoe een helikopter de wit gelakte kansel uit de lucht liet neerdalen. (Zie verder pagina 2). OUDERS DIE KINDEREN ACHTERLIETEN OPGESPOORD Het echtpaar Van Z., dat vrydag jl. zijn twee kinderen op het kantoor van de wethouder van huisvesting te Apeldoorn, de heer G. van de Tak, achterliet, toen deze niet op stel en sprong een woning ter beschikking kon stellen, is terecht. Nadat de boze echtelieden het bureau in de wethouder hadden verlaten, ver dwenen zU spoorloos. Men vermoedde dat zu naar Duitsland waren gereisd. Zaterdag echter werden zy in Apeldoorn door de politie aangehouden. De heer Van Z. js op het politiebureau ingesloten. Zyn echtgenote verblUft bij haar ouders. De heer Van Z. zal zich vermoedelijk voor de rechter moeten verantwoorden wegens het moedwillig achterlaten van kinderen, waarop een straf van maximaal vier jaar staat. TTET lijkt goed met de verkopen van onze winkeliers. In de eerste acht maanden van dit jaar lagen de omzetten volgens zo juist bekend gemaakte gegevens van het Economisch Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf een stuk hoger dan in de eerste acht maanden van 1963. In twee gevallen (bij de groente winkels en de tabakswinkels) was de stijging niet meer dan 6%. Maar dit was dan ook de kleinste stijging. Drie groepen behaalden een hoger percentage dat echter beneden de 10% blijft. Wij noemen de kruide- niersbedieningswinkels met 8%, de banketbakkers met 9% en de kap pers met 9%. De overgrote groep boekte een stijging van 10% of meer, dat waren zelfs veertien van de ne gentien branches. Merkwaardig is hierbij dat tien van de veertien bran ches die stijging beperken tot 10%, 11% of 12%. Een groepje van vier branches steekt met kop en schou ders boven de andere uit: de parfu merie- en cosmetische zaken boekten een omzetstijging van 18%, de win kels van huishoudelijke artikelen een van 19%, evenals de meubel winkels. Bovenaan prijkten de ju weliers die een omzetstijging van 24% hadden. De omzetstijging is des te waarde voller naar mate de prijsstijging minder invloed heeft uitgeoefend. Die prijsstijging blijkt echter wel degelijk een rol te hebben gespeeld. Slechts in twee gevallen noemt het Economisch Instituut die prijsstij ging niet (bij de boekhandel en bij de juweliers). In alle andere geval len is dus wel de omzet vergroot, maar de reële stijging was kleiner dan de cijfers zouden doen vermoe den. Daar komt nog iets anders bij* In verschillende gevallen is de voor uitgang zo groot omdat in de eerste maanden van 1963 de omzet door het slechte weer bedroevend was. Dat was b.v. het geval bij de schoen- reparatiebedrijven, bij de huishoude lijke artikelenwinkels en bij de meu belzaken. De sterke stijging van dit jaar is dus geflatteerd. Nog een paar andere opmerkingen moeten ons van het hart. Hoewel de tabakswinkels een omzetstijging van 6% boekten, spreekt het Economisch Instiuut gezien de prijsstijging van een teleurstellend resultaat. En dan het verschil tussen de kruide- niersbedieningswinkels (omzet +8%) en kruidenierszelfbedieningswinkels (omzet 10%). Bij die laatste groep winkels was ook de assortimentsuit breiding van invloed. Waardoor de impulsaankopen dus verder gestimu leerd werden. Al met al blijkt bij nadere bestu dering, dat de reële omzetstijging door de prijsstijging minder groot is geweest dan uit de cijfers blijkt. Bovendien zeggen de cijfers nog niets over het rendement, Want al kwam er meer geld in de kasregisters, er moesten ook hogere lonen en meer kosten betaald worden. Chinese boodschap aan Nederland De woordvoerder van het ministerie -an buitenlandse zaken deelt het vol gende mee: de minister-president is minister van buitenlandse zaken ad-interim, mr. V. G. M. Marijnen heeft door tussenkomst van de Chinese zaakge lastigde een boodschap ontvangen van de premier van de Chinese volksrepubliek, Tsjoe en-Lai In deze boodschap deed de premier mededeling van het feit dat de Chinese volksrepubliek een nucleaire explosie tot stand heeft gebracht Bij de boodschap was gevoegd de tekst van een verklaring die de Chinese regering naar aanleiding van deze kernexplosie op 16 dezer heeft afgelegd. In de boodschap werd voorts herhaald het in de verkla ring neergelegde voorstel tot bijeenroe ping van een wereldtopconferentie om een verbod van nuclaire wapens en de vernietiging daarvan te bespreken. HEl f grootste nieuws van de Olympische Spelen van dit week einde kwam op naam van de Nederlandse dames-estafette ploeg op de 4 maal 100 meter wisselslag. Het Oranje-kwartet be haalde op zeer eervolle wijze de zilveren medaille. Bij de wielrenners kwam de Nederlandse achtervolgingsploeg de kwart-finales door. Hierin versloegen zij de Russen. Minder goed nieuws van de atleten. Lia Hinten werd licht gewond en kon daardoor niet starten op de 80 meter horden. Janny van Eyck-Vos kwam op de 800 meter wel de series door, maar werd in de halve finale vijfde, zodat zij niet in de finale mag starten. Zij had overigens een betere tijd dan Gerda Kraan, die in haar halve serie vierde werd en zich daarmede voor de finale plaatste. TflKYfl 1QCZ "f1 Iïed* hockeyteam verloor door vreem- I vA 1 U »7Cn de scheidsrechterlijke beslissingen met 2—0 7 ya.n 'n3ia en werd daardoor in zijn groen derde, zodat het niet in de finalepoule mag uitkomen. Het Ned volleybalteam boekte een 3—0 nederlaag tegen Roe menie, een 3—2 nederlaag tegen Bulgarije, doch een 3—1 zege op Korea, waardoor het thans achtste is. Olympisch nieuws op de pagina's 10, 11, 12 en 13

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1