CHINESE
VLUCHTELINGEN
„GEZIN EN
WELVAART"
begonnen nieuw
GEREFORMEERDE CLASSIS
GEESTELIJK
LEVEN
Mangel
roept op tot „stille tijd"
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 17 OKTOBER 196(
De preek is in discrediet Dat
merkt men uit leleine dingen.
Bekend is het verhaaltje van
de jongen die zijn vader-
dominee. die hem iets beloof
de. vroeg: ,,Is het echt waar
of preekt u." Het verhaaltje is
wat gezocht. Tien tegen een
heeft een volwassen man dit
in de mond van een denk
beeldige jongen gelegd. Maar
dezer dagen lazen we in een
hoofdartikel in een Ameri
kaans christelijk maandblad
iets soortgelijks.
In het overigens zeer positieve,
waardevolle artikel stond de
ze zin: „Iemand kan niet
scheppend werkzaam zijn, zo
lang hij preekt." En met dit
preken bedoelde de schrijf
ster de „herhaling van axio
ma's, die een predikant niet
werkelijk beleefd en niet door
het leven zelf geleerd heeft."
De klacht is trouwens niet
nieuw. Reeds een eeuw gele
den schreef Kierkegaard over
de predikheren van zijn tijd:
„Wat de filosofen over de
werkelijkheid zeggen, is vaak
even misleidend, als wanneer
men bij een uitdrager op een
(bordje leest: Hier mangelt
men. Wanneer men er met
zijn was zou heengaan om die
te laten mangelen, zou men
bedrogen uitkomen. Het bord
staat alleen maar in de eta
lage om verkocht te worden."
Er wordt veel gesproken over
preekvernieuwing. Maar een
preek wordt niet levend door
een nieuwe opzet, niet door
door moderne taal. hoe be
langrijk ook: evenmin door
grondige exegese, hoe onmis
baar overigens. Een preek is
levend als hij geboren is uit
een door Gods Geest levend
gemaakt vernieuwd hart. Dan
zal de gemeente voelen: het
was doorleefd. Dan kan een
predikant zeggen met de
apostelen: „Wij kunnen niet
nalaten te spreken, wat wij
gezien en gehoord hebben."
(Van onze kerkredactie)
J7LKE WEEK vliegt er vanuit Santa Cruz, een plaatsje
in het binnenland van Bolivia, een vracht groente,
eieren, kippen en varkens naar de Boliviaanse hoofd
stad La Paz, een afstand van 1100 kilometers. Niets
bijzonders, zal men zeggen. Wat wel bijzonder is: ver
leden jaar waren de organisatoren van deze vluchten
nog „outcasts", enkele van de honderdduizenden vluch
telingen, die het bestuur van Hong-Kong voor onoplos
bare problemen stellen. Het is de afdeling voor vluchte
lingenhulp van de Wereldraad van Kerken, die het
deze mensen mogelijk heeft gemaakt om een nieuw
leven te beginnen.
xvas, werd door de
deskundig gebrand, om als
houtskool dienst te doen. Het
land werd beploegd en bezaaid.
Waterwellen werden geslagen.
Keurige huisjes verrezen. Voor
de kippen en de varkens
werden hokken gebouwd. En
zodra er iets te verkopen was
eieren, kuikens, eenden, groen
ten en fruit sjouwden de
kolonisten hun procTukten op
hun rug naar de markt van
Santa Cruz. Een lange weg, die
of stoffig en heet, of één groot
moeras is.
Binnen acht maanden waren
de Chinezen self-supporting.
Santa Cruz is maar klein.
F.en gelukkige familie voor het
huis, dat zij bouwden met het
materiaal, dat door de kerken
beschikbaar werd gesteld.
Daarom startten ze acht weken
later hun vrachtdienst op La
Paz. En nu hebben zij al zestig
Bolivianen in dienst.
Vluchtelingenhulp heeft nu
van hen het verzoek ontvangen
om de overkomst van nog zes
families (verwanten) mogelijk
te maken. „We kunnen nu nog
onmogelijk het kapitaal daar
voor op tafel leggen, maar
zullen het u zo vlug mogelijk
(Van onze kerkredactie)
„Bij stijgende welvaart kan
ons welvaartsaevoel zelfs afne
men", staat te lezen in het
boekje dat dit jaar verschenen is
in de gezinsweek. die van 18 tot
25 oktober zal worden gehouden,
in die week zullen mannen- en
vrouwenverenigingen, jeugd
clubs en predikanten op de
kansel zich bezig houden met
„Gezin en welvaart". Het boekje
is een uitgave van de Gezins-
weekcommissie, waarin de Ne
derlandse Hervormde Kerk, de
Gereformeerde Kerkende
Evangelisch Lutherse Kerk, de
Remonstrantse Broederschap en
het Leger des Heils participeren.
Het geschrift dat dit jaar werd
uitgegeven is geen lichte kost voor
een luie achternamiddag Het is
ook niet bedoeld om als bestseller
verkocht te worden al is de
gehele oplage al bijna weg.
Terwijl vorig jaar een boekje
werd uitgegeven „De voorberei
ding tot het huwelijk", dat de
aandacht van vele jongeren heeft
gevangen en de commissie reeds
besloten heeft volgend jaar oen
wil stenen aanreiken
om zee te bestraten
terugbetalen", zo schreven ze.
Het zal afhangen van het geld,
dat er vanuit de kerken bij de
Wereldraad binnenkomt.
Nog één wens hebben de
kolonisten: een jeep. Want zo
snel groeit de kolonie, dat de de groei tracht
ruggen niet meer voldoende zijn,
om alles naar en van het
vliegveld langs de lange weg te
dragen, hoe Sterk en gewillig die
ruggen ook zijn.
boekje te wijden aan het onder
werp „opvoeding", is dit jaar een
studie uitgegeven bestemd voor
het kader van de kerk.
Allerlei welvaartsproblem-jn ko
men aan de orde zoals: „Welke
factoren bepalen onze welvaart.'
„Welvaart en welvaartsverdeling",
„Welvaart en inkomensbesteding",
„Gezinsgrootte en welvaart", etc.
Bekende auteurs hebben aan het
boekje meegewerkt, zoals dr. w.
Alberda. dr. A. van Braam, drs. II
M. de Lange, ds. R. Kaptein en
prof. dr. W. Banning. Tot co
schrijvers behoren ook de twee
onlangs benoemde hoogleraren in
de ethiek van Kampen en de Vrije
Universiteit, dr. G. Th. Rothuizen
en dr. A. Troost.
DUIDELIJK
Gezinsweek van
18 25 oktober
We leven in een tijd waarin de
economische orde bewust streeft
naar vergroting van de welvaart.
Men Iaat het niet aan het „toeval
Haperingen en stagnaties van
Hong-Kong moet op een op
pervlakte die vijf keer zo klein
is als Gelderland drie miljoen
mensen herbergen. Voor de
duizenden keuterboeren, die het
communistische regime ont
vluchtten, was er uiteraard geen
snippertje grond meer te vinden,
waarop zij hun beroep zouden
kunnen hervatten.
Verleden jaar kregen zeven
families de kans van hun leven,
toen de vluchtelingenhulp van
de Wereldraad hen voorstelde,
om in Bolivia een landbouwko
lonie te vormen. De Wereldraad
kocht voor hen een stuk land bij
Santa Cruz, maakte alle papie
ren voor hen in orde en zorgde
voor hun reis, per boot naar Rio
de Janeiro en vandaar met de
trein naar het hartje van Zuid-
Amerika.
Toen de 32 Chinezen op de
plaats van bestemming aankwa
men, vonden zij twee houten
noodbarakkén, een tractor, ge
reedschap, bouwmateriaal, land-
bouwzaad, vee, proviand en
andere noodzakelijke dingen, om
er de eerste tijd mee door te
komen.
HOUTSKOOL
niet, dat de Chinezen iets
weggooiden. Het hout van de
bomen, die gekapt werden, dat
niet als bouwmateriaal geschikt
Machines in huis, maar men
moet geen overdreven idee heb
ben van de tijd die erdoor be
spaard wordt.
Maar tegelijkertijd zijn er veel
klachten over achterstand. Drs. H.
M. de Lange noemt met name de
wegenaanleg, de recreatie cn de
sport. Maar, wordt er gezegd, zij
die klagen munten niet altijd uit
door helder economisch denken.
Ze pleiten de ene dag voor
belastingverlaging en de andere
dag voor verhoging van de uitga
ven. „Wij staan hier voor een
keuze, waarbij het wenselijk ware
dat bijvoorbeeld de politieke par
tijen een duidelijke taal zouden
spreken."
Men kan vragen wat het gezin
met dit alles te maken heeft, maar
dat wordt maar al te duidelijk, als
we lezen dat plus minus 450.000
gehuwde vrouwen bereid moeten
zijn in de komende twintig jaar
een volledige dagtaak op zich te
nemen, als alle arbeidsplaatsen, die
op het ogenblik door vrouwen
worden bezet ook in de toekomst
door vrouwen vervuld zullen wor
den.
Drs. G. Gerritse komt tot de
(Van onze kerkredactie)
De nota „Gemeente en evangeli
satie" van de classis Zeist der
Gereformeerde Kerken (waarover
wij enige weken geleden een
artikel publiceerden) heeft de
deputaten ertoe gebracht nog een
tweede nota te publiceren, die de
leden van deze kerken er op wil
wijzen hoe persoonlijk gebed en
bijbellezen weer een eigen plaats
in het leven kan krijgen. Dit
wordt omschreven met de term die
in de jaren dertig vla de Oxford-
beweging in onze taal ingang
vond: Stille tijd.
In deze nota wordt onder meer
gezegd dat we de bijbel moeten
lezen vanuit een bepaalde innerlij
ke houding. Beseft moet worden,
dat God spreekt. Dat vraagt
eerbied en hoge verwachting.
Na het bijbellezen komt het
mediteren, over een bepaald ge
deelte nadenken. Daarbij kan men
zich afvragen: Wat zijn de voor
naamste woorden? Wat zegt God
mij persoonlijk hierin? Ligt hier
een waarschuwing of belofte.
Gezegd wordt nog: Aarzel niet een
streepje te zetten onder de dingen
die u bijzonder treffen.
.In de paragraaf over het gebed
wordt gezegd: Laten wij vooral
concreet zijn, vooral in de voorbe
de. Bidt voor mensen die Christus
niet kennen met naam en toenaam,
adopteer enkele van uw buren,
familieleden of vrienden. Bidt ook
met naam en toenaam voor de
zending en evangelisatie, voor de
predikant en de Kerkeraad.
Vrije tijd
Geconstateerd wordt dat het
niet vaak een gevolg is van
gebrek aan vrije tijd, als gebed
en bijbellezen in gedrang ko
men. Het is veeleer een gevolg
van gebrek aan beheersing van
de tijd. „Het ontbreekt ons niet
zozeer aan tijd en plaats, maar
aan een levende, geestelijke
belangstelling om ons telkens tot
rustige bijbellezingen en stille
omgang met God te begeven", is
de conclusie.
Tot hen die zeggen dat bijbelle
zen aan tafel voldoende is wordt
gezegd: Hier moet een misverstand
in het spel zijn. Het afzonderlijk
gebed, het persoonlijk bijbellezen,
de oefening in de gemeenschap
met God hebben een waarde en
brengen een zegen, die in de
huiselijke godsdienstoefening,
maar moeilijk wordt gevonden.
Praktisch
Onder het kopje „praktische
opmerkingen" wordt nog gezegd
dat het er niet om gaat hoeveel
tijd we voor deze stille tijd nemen.
„Liever tien minuten rustig dan
een half uur gejaagd... Meestal
regelen we alles keurig, onze
maaltijden, werktijden, onze slaap
enzovoort, behalve ons geestelijk
leven. Dat doen we vaak als het
toevallig uitkomt." Geconstateerd
wordt dat een vaste tijd noodzake
lijk is.
Evenals de nota over „Gemeente
en evangelisatie" is deze nota over
de stille tijd opgesteld door de
deputaten ds. G. Lugtigheid (voor
zitter). ouderling J. Schriek (se
cretaris), drs. A. Corporaal en
ouderling J. Kuiper. De nota zal
nog omgewerkt worden tot een
brochure, die binnenkort verschij
nen zal.
De classicale nota heeft de
aandacht getrokken van de genera
te deputaten voor bijbelvoorzie
ning en bijbelgebruik. Zij willen
daarom het bijbellezen bij de
kerkeraden opnieuw aan de orde
stellen. Er zal worden verwezen
naar het rapport dat het Neder
lands Bijbelgenootschap enige tijd
geleden gepubliceerd heeft over
het bijbelgebruik bij gereformeer
den. Tevens zal de kerkeraden
gewezen worden op een brochure,
die door de classis Zeist gepubli
ceerd zal worden over „stille tijd".
De gedachten uit deze nota zullen
in deze brochure worden uitge
werkt in wat minder officiële taal.
De brochure zal nog voor het
einde van dit jaar verschijnen.
conclusie, dat de behoeften
mensen een voortdurend groeieno
rijstebrijberg vormen en van d
A. Braam is de soortgelijk
uitspraak, dat bij stijgende we
vaart ons welvaartsgevoel ka
afnemen. Hier staan we voo
problemen waarmee iedere chrii
ten te maken heeft, ook in i
op\oeding van de kinderen, d
reeds lang heel normaal vindi
wat voor hun ouders een uitzoi
derlij ke luxe was.
MACHINES
En natuurlijk krijgt het gezi
heel direct te maken met allerlt
machines die het huishouden
ten vergemakkelijken. Maar daai
kan men zich ook vergissen,
wasmachine bijvoorbeeld, schriji
mevrouw E. J. Wilzen-Bruin
geeft wel verlichting van d
arbeid, maar bekort de total
werkweek nauwelijks, slechts
15 a 20 minuten. De door
begeerde afwasmachine is al
maar een tijdbesparende hulj
gezinnen waar grote hoev.eelhel
serviesgoed regelmatig worden
gewassen.
Mevrouw Wilzen is niet
heel erg onder de indruk
klacht dat de huisvrouw
ontzettend veel uren maakt
de week. Zij schrijft: „Eigenlijk
zijn de bezigheden van d(
huisvrouw niet te vergelijkei
met beroepsarbeid. De huist
vrouw is haar eigen werkgeejt
ster. Al naar haar muts staal
kan zij uitvoerig stof a/neme|
of er de hand mee lichten." Dl
schrijfster komt tot de concïustj
dat werkelijke verlichting vaj
de huisvrouw alleen te vinden u
als haar werk gezien wordt al|
een gezinszaak. „Het kan zij'
dat man en kinderen meer bi,
deze arbeid betrokken moetet
MYTHE
Er is een mythe van di
welvaartsstaat en een antimyth<
tegen de welvaartsstaat, citeert
prof. dr. G. Th. Rothuizen. Daar i:
een nalopen van deze dingen et
een protesteren er tegen. A'i
christenen zullen we een moeilijke
middenweg moeten vinden tussei
libertinisme en puritanisme, egoï*
me en stoïcisme. Ieder zal zijn
eigen weg moeten zoeken al1
christen, maar juist dan is het
goed samen deze problemen onde:
elkaar te bespreken. „Dit bock
wil", zo schrijft ds. R. Kaptein ii
een gewaagde beeldspraak, /.schip
pers naast God enkele stener
aanreiken om de zee te bestraten.'
De Amerikaanse achterstand in de ruimtevaart - Gold-
water loopt in op Johnson - Helpen schandaaltjes?
T-vE MOGELIJKHEID is niet
uitgesloten, dat de Republi
keinse tegenstanders van presi
dent Johnson het Russische ruim
tevaartsucces van de afgelopen
week zullen gebruiken om „aan
te tonen", hoezeer Kennedy cn
Johnson in de afgelopen vier
jaren hebben verzuimd, de ach
terstand op de Sowjetunie onge
daan te maken. Drie a vier jaren
zijn inderdaad geen kleinigheid,
vooral daar de vraag kan worden
gesteld, hoe groot de achterstand
dan weer zal zijn. De Republi
keinen zijn echter de laatsten,
die president Johnson iets mogen
verwijten. Zij dienen zich te
herinneren dat reeds acht jaren
geleden, toen senator Goldwater
nog een onbetekenend rolletje
speelde in de Amerikaanse poli
tiek. een Republikeinse president
verklaarde, dat zijn land niet zou
meedoen aan de door de Russen
ingezette ruimterace. De Verenig
de Staten zouden zo zei hij
niet proberen het eerst een
tennisbal in een baan om de
aarde te brengen.
Zij gaven er de voorkeur aan
zich in de eerste plaats te wijden
aan het wetenschappelijk onder
zoek van de ruimte en pas
daarna aan de ruimtevaart zelf.
Het waren woorden, die destijd;
zeer aannemelijk klonken.
Gefaald
De Russen brachten prompt in
het najaar van 1957 een „tennis
bal" de ruimte in. die zij
Spoetnik 1 noemden. Zij hadden
daarmee bewezen, over een raket
te beschikken, die in staat was,
een voorwerp in een baan om de
aarde te brengen. Militair gezien
was dit geen angstwekkende
ontwikkeling, temeer omdat er
destijds nog geen sprake was van
een tevoren nauwkeurig bereke
nen van de baan. die de satelliet
om de aarde zou gaan beschrij
ven. Bovendien mocht worden
aangenomen dat ook de Ver.
Staten in staat waren, binnen
betrekkelijk korte tijd een soort
gelijke prestatie te leveren. Daar
komt nog bij, dat in alle
redelijkheid mocht worden aan
genomen. dat de Amerikanen op
wat langere termijn dank zij hun
uitgebreidere wetenschappelijke
kennis de achterstand op net
gebied van de ruimtevaart ruim
schoots zouden inhalen.
In de afgelopen jaren is pas
duidelijk geworden, hoezeer men
tijdens de Eisenhower-periode
(van 1952 tot en met I960) in dit
opzicht is tekort geschoten. Te
*eer heeft men zich toen nog
laten leiden door de gedachte dat
het met de Russische weten
schappelijke prestaties wel zou
meevallen.
Erfenis
Aanvankelijk werd aangeno
men, dat vooral naar de Sowjet
unie gedeporteerde Duitse ge
leerden de grondslag hadden ge
legd voor ae Russische ruimte
successen. Later bleek echter dat
zulks slechts ten dele het geval
was geweest en dat de Sowjet
unie over een groot aantal eigen
geleerden beschikte, die nog be
langrijker resultaten zouden we
ten te boeken. Pas toen de
Russen die hun mislukkingen
nooit hebben gepubliceerd een
man in de ruimte gingen brengen
cn gelijkwaardige successen in
dc Ver. Staten uitbleven, werd
men in Washington gealarmeferd
En zo kwam het, dat men in de
Kennedy-periode heeft moeten
werken met een te gering aantal
De drie kosmonauten in hun
zondagse pakje. Voor hun ver
trek zagen zij er monter uit.
deskundigen en met projecten
van alle onderdelen van de
strijdkrachten, die een verspil
ling van geld en „mankracht"
betekenden.
Het was de taak van de
opvolgers van Eisenhower, aan
deze verspilling een eind te
maken, de deskundigen tot meer
samenwerking aan te sporen en
jonge Amerikanen bewust te
maken van het belang dat hun
land heeft bij een snelle uitbrei
ding van het aantal deskundigen,
dat zich aan ruimtevaartprojec
ten en aanverwante zaken kan
gaan wijden.
Onderschatten
Intussen nadert de dag 3
november waarop de Amerika
nen hun stem moeten uitbrengen
bij de presidentsverkiezingen. De
opiniepeilers zijn tot de ontdek
king gekomen, dat Goldwater
inloopt op president Johnson.
Een dergelijke ontwikkeling valt
te begrijpen, omdat de Amerika
nen geneigd zijn, het voor de
„verliezende partij" op te nemen.
Goldwater wordt langzaam
maar zeker in de steek
gelaten door de belangrijkste
figuren in de Republikeinse
partij, die totdusver nog de
schijn hadden opgehouden, ter-
wille van de eenheid in 'het
eigen kamp Goldwater te steu
nen. Bovendien heeft president
Johnson persoonlijk verklaard te
verwachten, dat hij in november
met een enorme meerderheid zal
winnen. We hebben er vorige
week reeds op gewezen, dat
dergelijke verklaringen koren op
de molen van Goldwater zijn. In
de komende weken is het niet
uitgesloten, jlat Johnson tot zijn
schade zal ervaren, hoe gevaar
lijk het is. zijn tegenstander
openlijk te onderschatten
De positie van Johnson als
kandidaat van de Democratische
partij is kwetsbaarder dan die
van Goldwater. omdat men John
son ook beoordeelt als president
van de Verenigde Staten. Daarbij
dient hij niet te vergeten, dat
velen totdusver aan hem de
voorkeur hebben gegeven, omdat
zij tot elke prijs willen voorko
men, dat Goldwater president
van de Ver. Staten wordt.
Schandaaltjes
Het schandaal rondom een van
do Intiemste medewerkers van
Johnson, die intussen ontslag
heeft genomen en gekregen, kan
nadelige uitwerking hebben op
de kansen van Johnson bij de
komende presidentsverkiezingen.
Zoals men weet heeft Goldwater
toespelingen gemaakt op het feit,
dat Johnson zich van arme
jongen heeft „opgewerkt" tot een
rijk en invloedrijk man, terwijl
hij het grootste deel van zijn
carrière als senator zijn land
heeft gediend. Dan is er de
Bobby Baker-affaire, die in het
kort hierop neerkomt, dat deze
Baker zich als medewerker van
Johnson (toen deze nog een
machtige positie in de Senaat
innam» aan corruptie zou hebben
schuldig gemaakt. Totdusver
heeft men van de zijde van de
Goldwater-aanhangers deze za
ken nog wat op de achtergrond
gehouden.
Wellicht dat zij binnenkort,
vlak voor de verkiezingsdag, de
tijd gekomen achten, de vuile
was van Johnson (voorzover er
van een vuile was sprake kan
zijn, maar dat zou later pas
blijken) buiten te hangen. Toege
geven: De eer en de Integriteit
van Johnson staan niet op het
spel. Maar aan de stembus kan
dat voor vele twijfelaars wel
eens weinig verschil maken.
Chroesjtsjef
Nadat dit artikel reeds geschre
ven was. werd bekend, dat
Chroesjtsjef was afgetreden als
premier van de Sowjetunie en
Senator Goldwater loopt in op
Johnson. Hoe lang nog?
als partijleider. Ongetwijfeld
hebben de wijzigingen, welke
zich in het Kremlin hebben voor
gedaan, invloed op de Ameri
kaanse presidentsverkiezingen.
Wellicht zal er voor de meeste
Amerikanen nu meer reden dan
ooit zijn om het zekere (Johnson)
voor het onzekere (Goldwater)
