i
z'n
Bordewijk - sinister in
werk - fijnvoelend mens
Herinneringen
van zijn
secretaresse
Negen klokken voor
de Antwoordkerk
Succes schoolradio hangt
van de onderwijzers af
ZATERDAG 10 OKTOBER 1964
typ»
Auteur werd vandaag tachtig jaar
BROODHEER, de term is van hem,
de schrijver die vandaag tach
tig is geworden. Herstellend van een
>1711 ziekte zal hij wat ironisch al het ge-
1 schrijf en huldeblijken om hem heen
bekijken. Als hij weer op de been is.
kan men hem regelmatig het Schie-
gepi damse station uit zien komen, op weg
naar zijn advocatenkantoor. Want F.
Bordewijk praktiseert daar nog
steeds en hij woont in Den Haag.
.1 „Bordewijk? Vreemd, sinister
i zei de bibliotheekassistente terwijl ze
het gebruikelijke ritueel volvoerde.
I Potloodkrabbelkaartje eruit, Bint erin.
ent „Rood Paleis is ook thuis" weifelde ze.
verfRood Paleis interesseerde me niet, u>él
de man die me kort geleden in dienst
inam. Er zaten veel fouten in het proef-
|u)erk, ik zou wel niet aangenomen
'worden. Onderzoekend luisterde de
toen vijfenzestigjarige Bordewijk naar
verontschuldigingen „niet begrepen
wat er gedicteerd werd".
C „Wel kind, je bent nog piepjong en je
kunt nog veel Ieren". Hij kwam Iedere
morgen stipt op tijd op kantoor, dook
meteen in de binnengekomen post. de
agenda, de rol van de rechtbank. F. Bor
dewijk is iemand van stiptheid in wezen
en werken. De altijd eendere handteke-
ning met typisch de F. klein geschreven,
klein en bijna vrouwelijke zette hy
ll vgminutueuze contTole. Heeft de scheppende
I mens twee levens, Bordewjjk heeft er
drie.
De rechtspraktijk gaat altijd voorop
neemt nog de grootste plaats in van
dagtaak van de nu tachtigjarige. Zelden
gehaast, rustig zeker dicteerde hij brie-
j ven, conclusies van eis en van antwoord,
zorgvuldig in het collaitonneren. hoffe-
larjilk voor Prodeanen, gemeente-ambtena
ren en andere cliënten. Zijn roman „TU-
""deft.ng van ver" (Nijgh en Ditmar) is een
mannelijke tegenhanger van Ina Boudier-
l<un»Bakker's Finale, óók een epos van de
i nIouclerdom. Sommige trekken van mijn
Toude broodheer zijn duidelijk
''•fgeesteskind terug te vinden.
nc" Matig
„Hij van zijn kant hoogst matig" lezen
;n we op bladzij 16. Het eenvoudig meege-
be'Jbrachte broodje-van-thuis, "s middags wat
as,thee en na een „ampele conferentie" wat
'waterchocola was al wat hij zich in di<
tijd veroorloofde. Een meester in zelfbe
heersing en dat kwam hem van pas bij
het indelen van zijn tijd. „Ik schrijf mak.
kelijk". zegt hij „kan er onmiddellijk me»
ophouden en de draad direct oppakken.
,je^De compositie? Wel, ik begin te schrijven
cn kijk of het verhaal me pakt. Is dat zo.
i dan volgt de rest vanzelf". Veel van zijn
'herhalen spelen zich af in de driehoek
AmsterdamDen HaagSchiedam. De
J^jraatste stad werd in Bij gaslicht raak
'getekend.
„Ik ben gelukkig niet gauw uitgepraat".
,Met veel plezier tikten we de typoscripten
van De doopvont, Meneer en mevr. Riche-
bois. Studiën in volksstructuur. We had-
den de verhalen uit de eerste hand. Hij
schreef 's avonds en in het weekeinde
thuis, in Den Haag in doodgewone school
schriften. altijd op de rechterbladzijde, ir
zijn duidelijke handschrift. De linker was
bestemd voor verbeteringen of latere
Beperken
De lezers van het Utrechts Nieuwsblad
missen zijn veertiendaagse letterkundige
kroniek: „Ik moet me beperken. Ik ben
nog dagelijks op kantoor, ik houd
de juristerij, het vraagt een helder, be
knopt gebruik van de taal". Daar is de
oplossing van zijn geheim: belletrie-adv
catuur. „Ok mijn vrouw, de componiste
Johanna Bordewijk-Roepman is nog al
tijd creatief. De Rotaryclub Schiedam
zijn programma geschrapt. „Ik ben
d in Den Haag, van de club van oud-
Rotarians. De Bordewijks eenzelvig'
Teder die met ze mocht kennismaken zal
I Guur weer
f.V de laatste drie dagen werd op
het vliegveld Ypenburg al 73 mm
regen gemeten, hetgeen bijna de nor-
spïmale hoeveelheid van heei oktober is.
Een diepe depressie trekt van België
naar noordwest-Duitsland met aan de
\achterzijde een krachtige tot harde
wind tussen west en noord. Daarmee
PJfytroomt tijdens het weekeinde koude
~-™en onstabiele lucht naar ons land.
Vooral boven het relatief warme zee
lwater van 14 graden ontwikkelen zich
tal van buien, enkele met hagel of
onweer Een guur weekeinde, waarin
de middagtemperatuur slechts 10 a 11
jgraden zal bedragen
ZON EN MAAN
Zondag 11 oktober: zon op 6 57, onder
-J7 55: maan op 13.10. onder 20.53.
J N Maandag 12 oktober: zon op 6.59. onder
17.53; maan op 14.07. onder 21.38.
Dinsdag 13 oktober: eerste kwartier.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
El 11 oktober: 6 11 v.m.; 18.25 n.m
I 12 oktober: 6.45 v.m.; 19.01 n.m.
'het weer in europa
Rapporten hedenmorgen zeven uur
'P. Hel a er
J: VUswngen
Lissabon motregei
10 10 7
12 13 14
het ontkennen. Hij lijkt niet op de Bor
dewijk van zijn makabere fantasieën. De
man, die nachtmerries van dromen be
schreef en een huiveringwekkende sfeer
op riep in zijn Fantastische Vertellingen,
was tegelijk een bijzonder fijnvoelend
De Bordewijks nemen niet deel aan
boekenbals en andere hupfalderiere. Zij
beperken zich bewust in alles, wat niet
ter zake dient. Zij kozen bewust de eigen
taak, de componiste en de letterkundige.
Zo ontwikkelden beiden tijdens hun hu
welijk een volstrekt eigen stijl-
Schatha
mer
„De mens wordt geboren met
ware schatkamer aan reserve, in
lijfelijke, in het geestelijke. Zijn eigen
schatkamer was zijn gereserveerdheid'
(Tijding van ver). Karakter 1s de roman,
die het meest bekend is, zelf houdt de
auteur van Noorderlicht en velen zullen
met mij Bloesemtak prefereren. De advo.
caat die zo'n prachtige compositie maakt
van een harmonieus huwelijk moet di
ook zelf diep doorleefd hebben.
Ook zijn laatste boek, een bundel no
vellen, draagt hij op aan zijn vrouw. Di
zeven verhalen zijn typisch Bordewij
kiaans, kwamen pas uit, de bundel heet
Lente naar de titel van het eerste
haal. Onder de naam Ton Ven komen ge
dichten van Bordewijk uit, waaraan
niemand iets vindt behalve hijzelf. Tach
tig jaar en naast zijn bellettrie de
advocatuur. De aandacht voor de kinde
dochter N. Funke-Bordewijk schreef
een boek bij Van Kampen dat net
korte titel draagt als dat van vadei:
Sneeuw.
Bordewijk zyn prak
tijk drijft, is gehuwd met een Zweedse
op de bovenverdieping
het advocatenkantoor verheugt een acht
maanden oude kleinzoon zich in
goede gezondheid, én de genegenheid
de bejaarde auteur. F. Bordewijk
moet weer met een roman bezig zijn.
maar de uitgever weet er het juiste niet
an te vertellen.
Op zUn verjaardag die rustig werd ge
houden is hem een luxe-editie van „Len
te aangeboden en voorts de beste wensen
algeheel herstel. Want naar een
Bordewyk is iedereen nieuws
gierig.
Hervormde 675, Oud-Katholieke 45 kilo....
Van i
'erslaggevers)
Negen klokken zullen in de toren
van de Antwoordkerk" in Hoogvliet
hangen, voor ieder der deelnemende
kerken één. Zeshonderdvijfenzeventig
kilo weegt de hervormde klok en
is de grootste Dan komt een gerefor
meerde klok van 410 kiloeen christe-
lijk-gereformeerde van 290een e
gelisch-lutherse van 205een do
gezinde van 115, een remonstrantse
van 90, een vrij evangelische van
een baptistenklok van 54 en een
katholieke van 45 kilo.
De „Antwoordkerk" is de kerk die
volgende week op spectaculaire a
in Hoogvliet gebouwd zal worden in het
kader van de kerkbouwactie „Antwoord
'64".
Maandag komt het geval naar Hoog
vliet. gedemonteerd op een vrachtwagen.
Daar zal dan de klok in drie dagen
dinsdag, woensdag, donderdag worden
geplaatst op een betonnen fundament, be.
staande uit zes palen. Dat is overigens
geen definitieve klokkenstoel. Later zal
de eigenlijke toren verrijzen.
Dat die klokken al klaar zijn is een
prestatie op zichzelf Pas ruim drie we
ken geleden werd de opdracht gegeven.
Klokkengieter W J. Koek. eigenaar van
Toren luidklokken en Torenuurwer-
kenfabriek ..Concordia" te Midwolda.
kreeg die opdracht. Hij vertelde deze
week zo meldt de Nieuwe Provinciale
Groninger Courant .Ze vroegen of
ik binnen vier weken negen luidklokken.
stalen klokkestoel en luidassen en
negen elektrische luidapparaten kon le
veren". Toen de heer Koek dit zei keek
hij trots naar een gevaarte voor de deur
van zijn bedrijf. Want hij had zijn op
dracht ruimschoots binnen de voorge
schreven tijd vervuld Aan hem en zijn
acht man personeel zal het niet liggen
als de „Antwoordkerk" niet op tijd klaar
We hebben het overigens niet alleen
gedaan, verklapte de heer Koek eerlijk.
„Het is gebeurd in samenwerking met
de gieterij van A. H. van Bergen in Hei-
ligerlee. We doen wel vaker iets voor
elkaar". Beide gieterijen spruiten uit
een en dezelfde stam.
Woensdag is de laatste klok gegoten,
donderdag is die bronzen bel in dc stoel
gehangen. De klokken waren het eerst
van alles gereed
V olksuniversiteiten
hebben geldgebrek
Dr L. M. van Dis. vice-voorzitter van
de bond van Nederlandse volksuniver
siteiten. heeft gistermiddag bij het gou
den jubileum van de vereniging volks,
universiteit Groningen zijn ongerustheid
uitgesproken over het geringe bedrag,
dat uit de openbare kassen ter beschik
king van de volksuniversiteiten wordt
gesteld.
Verzorgen en sorteren
Aardappels niet
zo maar op tafel
Op 13 oktober wordt een verorde
ning van het produktschap voor aard
appelen van kracht, waarin wordt
voorgeschreven, dat consumptieaard
appelen aan bepaalde kwaliteitseisen
moeten voldoen. Het voornaamste doel
van deze kwaliteitsregeling is te voor
komen. dat aan de consumenten aard
appelen worden verkocht die niet ten
minste redelijk goed zijn verzorgd en
gesorteerd.
Vooral zal er op worden toegezien, dat
geen aardappelen voor binnenlandse
consumptie worden verhandeld, waarin
meer dan sporadisch knollen voorkomen
met gebreken zoals rot, te sterke mis
vorming, groen, beschadigingen, blauw
Ook mag zich tussen en aan de aardap
pelen nagenoeg geen grond bevinden.
Verder is gepaald dat klein-aardappe-
len, dat wil zeggen beneden vier cm
doorsnee apart moeten worden verhan
deld, of in een maatverdeling tot ten
hoogste vijf cm doorsnee. Aardappelen
beneden 3.5 cm doorsnee mogen in het
geheel niet meer verhandeld worden, be
halve wanneer het nieuwe aardappelen
betreft.
Consument
Met deze voorschriften zullen vooral de
consumenten gediend zUn, die tot nog
toe vaak aardappelen kochten, die wat
uiterlijk en gebreken betreft reden tot
klachten of ontevredenheid gaven. Voor
de tafelkwaliteit, dat wil zeggen smaak
en bloemigheid van de aardappelen wor
den geen voorschriften gegeven. De wen
sen van het publiek hicromtrent zijn
trouwens nogal uiteenlopend. Aan de
thans bestaande voorschriften moeten zo
wel de winkeliers en de venters, als de
groothandelaren en telers, die aan con
sumenten leveren, zich houden.
Onder consumenten worden behalve
de huisvrouwen ook restaurants, zieken
huizen, kloosters, friteskramen en an
dere grootverbruikers verstaan, evenals
de bedrijven die collectief voor het per
soneel inkopen en de militaire instel
lingen.
Te weinig langparkeerders
Operatie Watergeus:
één bootdienst
Het bestuur van de Verenigde Amster
damse Rondvaartrederljen heeft gister
middag besloten voorlopig nog maar
langs één route (die van de Stadionkade
naar de binnenstad) langparkeerders per
boot van en naar bet centrum van de
stad te blijven vervoeren. Sinds de stort
het „T-10 Operatie Watergeus"-ex-
periment op 1 oktober, hebben drie auto
mobilisten een abonnement genomen op
Ie vier bootdiensten die werden
onderhouden.
In alle gevallen betrof het een abonne-
ent op die vanaf de Stadionkade. Deze
dienst wordt daarom voortgezet. De boot
die hier vaart, zal nu ook passagiers di£
de lijn Amstelkade-Centrum gebruik
willen maken voor zijn rekening nemen
Op maandag 2 november komen de boten
op de twee overige lijnen weer in de
vaart. Als blijkt dat de belangstelling dan
niet groter is geworden, stopt men weer
om het begin december nog eens te pro
beren Men zal. aldus de secretaris van
de V AR., mr. H. Boekei. contact opne
men met de gemeente over de plannen
die deze heeft om het aantal parkeer-
meters en de blauwe zone in de binnen
stad uit te breiden. Men verwacht bij
uitvoering van deze plannen een toene
ming van het aantal langparkeerders dat
de bootdiensten gebruik zal willen
maken.
Meer geld voor
provincies
De minister van binnenlandse zaken,
r. Toxopeus. heeft dc uitkeringen bij
wijze van voorschotten aan de provin
cies andermaal verhoogd De belasting
opbrengsten van het rijk. waarin het
provinciefonds voor ongeveer 0,8 pet.
participeert, worden voor 1964 nader ge
raamd op 13.488 miljoen gulden.
Als gevolg van deze nieuwe belasting
raming en de verhoging van het aandeel
percentage i.v.m. de door de provincies
het algemeen burgerlijk pensioen
fonds te betalen pensioenpremie zul
len de middelen van het provinciefonds
stijgen tot ruim 108 miljoen.
De voorschotten aan de verschillende
provincies worden met de volgende be
dragen verhoogd: Groningen f 419 000
Friesland f 438.000. Drenthe f 413.000.
Overijssel f 574.000. Gelderland f 742 000
Utrecht f 408.000. Noordholland f 735.000.
Zuid-Holland f 857 000. Zeeland f 409.000
Noordbrabant f 807.000 en Limburg
f 481.000.
NCRV deed pionierswerk
Hoewel er op de persconferentie
die de NCRV hield ter gelegenheid
van het feit dat zij, als pionierster
begonnen, nu 35 jaar schoolradio
verzorgt, herhaaldelijk werd gezegd
„dat het succes van de radiolessen
afhangt van de man voor de klas",
willen wij daarbij ook „de vrouw
voor de klas" betrekken. Bedoeld
wordt maar. dat wanneer de radio-
les niet wordt voorbereid en nabe-
handeld in de klas, het nut ervan
betrekkelijk blyft.
Dat laat zich horen. De NCRV weet
er alles van en laat elke uitzending
vergezeld gaan van lesmateriaal voor
de kinderen en instructies voor de
onderwijskracht- Zo wordt de „les
uit het kastje", al dan niet aangevuld
met fraaie filmstroken die staand
beeld geven, vooral voor de hoogste
klassen lagere school introductief. Voor
de lagere klassen spreekt uit de les
het instructieve meer.
Niettemin is het aan de onderwijs
krachten, het door de radio gebodene
te venverken en dat gebeurt op de
1500 scholen die abonnementen heb
ben lopen bij de NCRV-schoolradio
zeer verschillend. Bij de een is bijv.
een les over Noorwegen (ter gele
genheid van het bezoek van koning
Olaf) een opfrissertje voor het aard
rijkskundig geheugen, bij de ander
leidt het met klei in reliëf brengen van
het land. het maken van Noorse vlag
gen en tot het namaken van pro-
dukten van het land. zodat er een he
le tentoonstelling ontstaat' waarnaar
zaterdagmiddag de ouders komen kij
ken.
Vijf-en-dertig jaar schoolradio
dat is nogal wat. Veel is er. naar wij
in de persbijeenkomst nog eens ver
namen, in die tijd veranderd. Het was
de NCRV. die de eerste stappen op
dit onbekende en vrij onbeminde ter
rein zette. Een jaar later volgde de
KRO. nog een jaar later gingen VPRO.
AVRO en VARA samen doen in de
Ned Schoolradio
Verschillen
Het spreekt wel vanzelf, dat er drie
soorten schoolradio zijn: zij passen zich
aan bij de soorten in scholen- Op pro
testantse, r.k. en openbare scholen
wordt nu eenmaal de onderwijsstof op
verschillende manieren en uit ver
schillende overtuigingen behandeld.
Toch betrekken
openbare scholen
rooms-katholiekc bepaalde
:elfs
Syncom III loopt
4 minuten voor
Syncom III, die zich sinds 11 septem
ber op zijn plaats boven de Stille Oce
aan bevindt en daar precies met de
aarde moet meedraaien, loopt 4 minu
ten vóór. De satelliet volbrengt zijn
loop rond de aarde in precies 1436 mi
nuten, terwijl de aarde zelf voor die
omwenteling 1440 minuten nodig heeft.
Daarom is men nog bezig, door mid
del van kleine correcties de vaart van
Syncom III iets af te remmen, opdat
zij niet stilletjes tóch uit ..het gezicht"
verdwijnt.
Van het ruimtecentrum Camp Ro
berts in Californië uit zijn reeds vele
correcties op de omloop van de satel
liet volvoerd, maar de gehele maand
oktober zal er nog mee heengaan om
Syncom III werkelijk ..onbeweeglijk"
ten opzichte van de aarde te doen
draaien
NRU deelt in de
Wereldradioweek
De NRU is reeds geruime tijd bezig
met voorbereidingen te treffen voor
deelneming aan de Wereldradioweek,
welke .wordt gehouden van 8 tot en met
15 november a s Dit is een radiopro
ject. waaraan alle bij de Europese Radio
Unie aangesloten landen meedoen. De
programmering voor de week. staat nog
niet vast. maar alle omroeporganisaties
zullen haar bijdragen leveren.
38
„Je moeder houdt ontzettend veel van je,
Frans. En ze is ontroerend trots op je. Je had
haar moeten zien glanzen, toen ik de mand
bracht En zoals ze tegen dominee Fijnaert zei:
i mijn oudste zoon, de bloemist!"
Ik weet 't kind, ik heb 't altijd geweten.
Toch heb ik ze gehaat allebei. Ik speelde ze
tegen elkaar uit, 't was de enige manier, waar
op ik nog iets van het leven kon halen, begrijp
je? 't Was roof, er rustte trouwens geen zegen
op."
„Maar dat is nu toch allemaal voorbij,
,,'t Is niet voorbij. Zou er ooit één ding wer
kelijk voorbij zijn? Ik geloof 't niet. Alles blijft,
't oude zeer blijft, de oude schuld blijft. Ze zijn
opgetekend, ingegrift met ijzer in steen. Ze blij
ven. Je kunt nu en dan vooruit hollen, 'r ach
terlaten, je zelf wijsmaken, dat 't weg is, voor
goed. Maar op een gegeven momemt haalt 't
je in, 't beneemt je ieder vergezicht, 't legt je
leven lam".
„Maar 't wint 't nooit helemaal, Frans."
Frans vindt zeker, dat hij dit nog negeren
moet. Zijn storm loeit voort, zijn zwerversroep
blijft klinken.
„Altijd was er om me heen de onuitgesproken
dreiging, een doorlopende afkeuring, een soort
van hoon. Ik kroop ervoor in mijn schulp, 't
maakte me zwak. Ik gaf toe. waar ik waar
schijnlijk had moeten volhouden en vechten voor
me zelf. Moeder liet me dan ook in de steek.
Ze was even bang voor die hoon als ik. Mis
schien nog banger. Bij 't opgroeien merkte ik
die angst van moeder, die eigenlijk helemaal
haar aard niet was. Ik begon te zien, hoe moe
der geestelijk en lichamelijk verfomfaaid werd
door die man Ik heb hem gehaat, Joke. En
vandaag haat ik hem weer. Er zijn mensen, die
altijd bezig zijn, het licht van een ander uit te
blazen. Zij zijn eigenlijk moordenaars, want 't
levenslicht van iemand uitblazen is móórd!"
Nu wordt de ene vrye wang van Frans ge
streeld, een langzaam en aandachtig ritueel. Hij
in de
Mussenstraat
door M A. M. Renes-Boldlngh
voelt alweer stoppelig ondanks het scheren in
de ochtend. Waar haalt hij toch -die zware baard
vandaan? Zijn vader is zo niet. Of heeft zijn
onevenwichtig zenuwleven hierop ook al in
vloed?
„God weet dit alles, jonkie en daarom komt
't terecht. Gods molens malen wel eens lang
zaam, maar ze malen goed. En weet je Frans,
ze malen niet in 't wilde weg! Ze malen de
oogst. En die oogst zullen wij binnenhalen, wij
samen. Zijn we daar eigenlijk niet allang mee
bezig? Onze mooie Lynnehoek. onze schat van
een Anjo, ons huisje, onze oude vriend van 't
Huis. Wat beviel 't hem vanmorgen goed bij
ons, hè? We mogen zijn vriendschap ook gerust
tot onze oogst rekenen!"
Nu kan er bij Frans weer een glimlach af.
„Hij vroeg, of hij me voortaan Frans mocht
noemen. Dan moet hij tegen jou ook Joke zeg
gen, vind je niet?"
„O. natuurlyk, ik vind 't enig van hem!"
„Als ik jou toch niet had", zegt Frans, terwijl
hij behaaglijk zyn hoofd tegen haar zachte rok
aanschunnikt.
„En ik jou dan!"
„O, jy had een veel beter, rustiger en even
wichtiger leven gehad zónder mij, met een an
der."
„Die had jij dan zeker voor me willen uit
zoeken? Ga nou gauw!"
„Ja, wat is nou een kale bloemist. Ik kon goed
leren, maar ik moest jong van school. Ik wou
toen al in de tuinderij, maar moest van vader
duvelstoejager bij een fietsenmaker worden. La
ter heeft de meester zich ermee bemoeid en
heb ik mijn mulo kunnen doenGerrit mocht
toen voor onderwijzer gaan leren, 't Gebeurde
wel vaker, dat enkele jongens zo voortgeholpen
werden. Ik heb wel eens gedacht, dat daar ook
de heer van 't Huis achter zat. En nu heb ik
de Lynnehoek."
„De Lynnehoek", herhaalt Joke. „Maar we
hebben nog iets, Frans. Kijk me eens aan. nou?
Dieper kan ik niet bukken. We worden een dag
je ouder, dat hebben we zo pas immers plech
tig afgesproken? Zo, nu zie ik je ogen. We
hebben ons geloof, Frans. Er is overwinning
voor ons, omdat Christus overwonnen heeft en
we in zijn leven ingeschakeld zijn. Dat hebben
Bó-
Even sluit Joke haar ogen. Telkens,
de storm is gaan liggen en het Licht doorge
broken is, voelt ze van zeer verre aan, wat het
hém, Christus, gekost moet hebben, om de Gro
te Strijd te winnen. Zo blijven, ze zitten, in ver
zadigde rust. Haar hand rust op zijn schouder,
ze voelt, dat 't in orde is met Frans. Ze drukt
een kus op zijn voorhoofdrimpels en laat zich
van de stoelleuning zakken Haar benen zijn
gaan slapen door de gewrongen houding, ze
wrijft uit alle macht. Met één oog ziet Frans
haar vragend aan.
„Ga je nou weg?"
„Ja, ik ga thee zetten. Jij doet onderwijl een
klein dutje. En dan naar je moeder, Frans. Ze
verlangt naar je".
(wordt vervolgd)
gen van de NCRV-radio. Bovendien
telt de NCRV onder de schoolradio-
abonnees enkele scholen ln Vlaande-
Dat zijn allemaal bewijzen dat da
NCRV-schoolradio er mag zijn. Van het
begin af is ernaar gestreefd, de ra
diolessen een aanvulling op het les
rooster te doen zijn, en geen lessen
op zichzelf, die nog eens bovenop de
leerstof komen.
Dat heeft uitstekend voldaan. In
tussen is er zeer veel veranderd, voor
al technisch. Door het gepaard gaan
met beelden is de vreemde stem-uit-
het-kastje niet meer zo onpersoonlijk
in de klas en sinds in 1953 de hoorspel
kern ging meedoen, wordt er veel
minder alleen maar verteld: oude ge
schiedenissen en gebeurtenissen wordt
in spelvorm veel levendiger voor de
luisterende jeugd.
Tevredenheid
Dit alles stemt tot zoveel tevreden
heid, dat het 35-jarig bestaan van de
schoolradio in dit NCRV-Jubileumjaar
eens flink wordt gevierd- Er is een
krant vol puzzles en uitgeschreven
wedstrijden voor de kinderen versche
nen, en er zijn tal van prijzen, welke
lopen van een grote taart in de klas
tot een driedaags redsje. De leerlingen
die naar de NCRV-schoolradio luiste
ren kunnen aan het een individueel,
aan het ander in klaaseverband mee-
Er heerst' uitstekende samenwerking
tussen de NCR V-programmamakers
voor de schoolradio en het prot.-chr.
onderwijs. Veel steun heeft men in
Hilversum aan de schoolradio-commis
sie. samengesteld uit zowel theoretisch
als praktisch gevormde onderwijsmen
sen. Deze commissie adviseert de staf
leden van de omroepverenigingen,
zij zoekt naar geschikte onderwerpen
en ordent die in korte series. Zij
zorgt er ook voor. dat het lesmateriaal
tijdig in de scholen aanwezig is. zoda'
de onderwijskrachten zich rustig kun
nen voorbereiden.
Bovendien is er op Initiatief van de
NCRV nog een luisterkring uit be
langstellende onderwijzers leasen) ge
vormd. welke maandelijks rapporteert
over de verschillende aspecten van de
beluisterde lessen en over de mate,
waarin deze de leerlingen boeiden.
Ook met deze rapporten doen de pro
grammamakers hun voordeel.
Uitbreiding
In ai deze jaren is er slechts spora
disch een lesserie herhaald, maar de
ze werd dan toch nog bijgewerkt- Er
is stof te over. De NCRV-schoolradio
bereikt plm. 50 pet van alle chr. lage
re scholen in Nederland. De belang
stelling Ls met dc verschijning van dc
schooltelevisie niet afgenomen: de
schoolradio bl(jft rustig groeien.
Wat die 50 pet. betreft; ook de KRO-
schoolradio en de Ned. Schoolradio
bereiken niet meer dan de helft van
het aantal scholen dat zou kunnen
deelnemen. Bij het openbaar onder
wijs liggen de cijfers zelfs nog iets
Nu is de NCRV-schoolradio doende
om te onderzoeken welke mogelijkhe
den er zijn, de radiolessen uit te brei
den tot het ulo- en nijverheidsonder-
dokter en
Lichte orki
22.40 Te wi
23.10 Even i
24 00 Nieuw
vanavond
hoorspel 22.15
(gr) 22 30 Nieuws
üommeniaar
In het slop
T\E KROtelevisie is gisteravond op
Nederland 1 danig in het slop ge
raakt. De film waarop de eerste afle
vering van de documentaire over de
geschiedoenis van Amerika staat, toas
zomaar zoek geraakt. Nadat de om-
roepster deze blunder had erkend
moest men het programma verder vul
len. Er bleek niets voorhanden tt zijn
dan een van de stopfilms over grote
rivieren en een filmpje over volkskunst
in Spanje. De rest van de tijd werd
zoek gebracht met een aanveegsel van
overvloedige pauzes, de veilig ver-
keersstrip en herhalingen van pro
grammaaankondigingen voor de vol
gende dag, totdat eindelijk het tweede
NTS-journaal kon beginnen.
Blijkbaar heeft de KRO in dertien
jaren televisie nog steeds niet geleerd
om crp eventualiteiten voorbereid te
zijn en behoorlijk reservemateriaal bij
de hand te hebben.
Gelukkig kon een deel van de kijkert
nog even overschakelen naar Neder
land 2. maar dan miste men juist d«
interessante operatiefilm waarin Britse
artsen het zeer fijne werk van hoor
vliestransplantatie lieten zien.
Voordat het programma in gestuntel
verkeerde had de KRO ons kennis la
ten maken met zijn nieuwe televisie
quiz waarbij de klok jaren teruggezet
werd. De opzet om als tegenhanger
voor zoveel intelligentiespelletjes nu
eens de handvaardigheid te beproeven
is niet slecht, maar er kleven aan deze
vertoning toch wel veel euvelen. D'
entourage is zo goedkoop mogelijkde
opgaven zijn nogal banaal en in de
trant van lach-of-ik-schiet. en in de
beslissende slotopgave waarmee in een
klap alles is te winnenmoet men niet
vertegenwoordigers van twee genera
ties tegenover elkaar zetten als het op
snelheid van beweging en kracht aan
komt. Allicht dat de jongste dan met
de prijs school gaat.
In Brandpunt was een gesprek opge
nomen dat Henk Neuman in Ka'ire na
de conferentie der ongebonden landen
voerde met president Soekarno.. Op
nieuw toonde de Indonesische president
zich zeer willig tot praten" taant een
onderhoud met u betekent een gesprek
tussen Soekarno en het Nederlandse
volk" zeide hij onomwonden. Hij be
tuigde nog eens dat er in 't geheel
geen grieven meer bestaan tussen
Indonesië en Nederland en dat de tijd
voor goede samenwerking is aange
broken. Als hij wordt uitgenodigd zal
hij graag naar Nederland gaan en
daar vriendschappelijk handen schud
den."
Tenslotte verklaarde de president
omstandig, hoe zijn inzichten zijn ver
anderd: hij gelooft niet meer in een
Amerikaans en een Russisch blok maar
in twee blokken die resp. de oude
en de nieuwe orde aanhangen. Vol
gelingen van de nieuwe orde noemt
hij de Aziatische, Afrikaanse en Latijns-
Amerikaanse landen, plus alle zoge
naamde socialistische landen en de
irogessief sociale groeperingen in de
kapitalistische landen van het westen.
Het conflict tussen de Sowjetunie en
Rood-China deed Soekarno lachend
af me de woorden: „ach, onder broeders
is er ook wel eens herrie".
Literair vraaggesprek 10.5o Balletmuziek
11.25 Boeketje romantiek: liedjes en
voordracht. AVRO: 12.00 Dansorkest en
zangsoliste nl2.30 Olympisch Journaal 13.00
Nieuws 13.07 De toestand in de wereld,
lezing 13.17 Mededelingen of gram 13.20
Programma voor de weggebruikers 14.00
Boekbespreking 14 10 Gastenmiddag: ge-
var programma 15.30 Olympisch Journaal
16.00 Stereofonische uitzending: Radio-
Kamerorkest en cello; klass muziek 16.30
Dansmuziek 16.45 Sportrevue. VARA; 17.00
Dansmuziek voor tieners gr) 17.30 Voor
de jeugd 17 50 Nieuw
ramma 19.30 Korte H
VVRO' 20.00 Nieuws 20.05 Olympisch Jour
aal 20.30 Instrumentaal ensemble en
angsolisten: Joodse liedere
weds! rij dprograi
II ver sum II. 298 tn. 19.00 Nieuws 1910
ualiteiten 19.35 Stereofonische uitzen-
Semi-klass pianoconcert lopn) 20.30
Tipisch Journaal 20.30 Rleleksen: amus
[ramma 21.30 Instrumentaal ensemble
tangsolisten Liedjes uit Vlaanderen en
erland 21.50 Roulette: muzikaal spel-
2215 Wereldoorlog I. documentaire
Nws 22.40 Epiloog 22.45 Kruispunt:
orek over Christen-zijn in kerk en
eld van vandaag 23.15 Nieuwe klass
'3.55—24.00 Nieuws.
Licht
21.3o Misbruikt ta-
el 22O5 Bariton en piano: lie
deren uit Verschillende landen 2230 Nws
22.40 Actualiteiten 22.55 Mededelingen
cn voetbaluitslagen 2e klas 23.00 Lichte
gram 23.55—24.00 Nieuws.
Televisie. Nederland I: RKK: 11.00—12.00
Hoogmis. NTS 18 15 Olympische Spelen
te Tokio 1930 Het Lincoln Centrum, docu-
"jport in beeld
>n, documen-
vanavond
I: 19.30 Luipaar
NTS: 22.25 Journaal 22 30—23.30 Olympi
sche Spelen te Tokio.
Nederland II: NTS: 19.30 De Tijdscap-
sulc. programma voor de jeugd 20 00
Journaal 20.05 Tom EweU show. familie-
komedie 20.30 De goede oude tijd. amus
programma van de BBC 21.10 Rondom de
wereld, documentaire over het verkeer en
de problemen CBS) 21.35 Festival. rubrl.»«
van korte bekroonde films 22.0022.10
Sport in beeld.
TV-Noordzee: 18.30 uur: Robin Hood „De
Uitdaging"; 18.57 uur: De geschie
1 21.15 Wie
1 21.50 Johnny en Rijk. amus 'program-
1. NTS 2235 Journaal 22 30—23 30 Olvm-
che Spelen Tokio 1964: Officiële ope-
Programma voor maandag
Oslo KRD: 20.40 Stenc
voordracht 21.00 Filmlmpressn
ind 21.10 Hitchcock-film
22.10 Epiloog.
Programma voor zondag
Hilversum I. 402 m. KRO: 8.00 Nteu
Operamuziek gr) 7.35 Sportuitslagen van
zaterdag 7.45 Radiokrant 8.00 Nieuws en
NCRV-lied 8.15 Gewijde muziek (gr) 830
Lichte gram 9.00 Verzoekprogramma voor
12.33 Populair orgelspel 12.53
vvai aoet het P T T. en waarom?, toespraak
13.00 Nieuws 13.15 Licht ensemble en zang
solisten 13.40 Lichte orkestmuziek (gr)
14.05 Schoolralio 1430 Bariton met piano
begeleiding: klass liederen 15.00 Orkest.
(gr) ,600 Bljbeloverden-
orgel:
king 16.30 Voce
Nieuws. IKOR: 10.00 Protestantse
idienst 11.00 Vraag cn antwoord 11.10
iimenlsch nieuws. KRO: 11.15 Medail-
klankrljk portret aan de hand van
kleuters 17.15
its 12.10 Boekbésprekini
'lankjonge artisten cn
ziek 12.45 Lli
Musketiers.
Henk Cor
ninklljke T
de Partij
:hte gram 12.50 Bul-
r 13.00 Nieuws 13.10
licht programma 13.30
langsolist: Operamuziek 14.50 Klass plano-
nuzlek (gr) 15.00 De hand aan dc ploeg,
ezing 15.05 Lichte gram. sport reportages
Arbeid 18.30 Klass gram.
)8 m. VARA: 6.30 Olym-
00 Nieuws 7.10 Ochtcnd-
isch strijdlied 7.23 Lichte
lorpaglna.
tym 7.20 Socialist!
[ram (7.30 Van JBIHI
45 Olympisch Journaal 8.ÖÓ Nieu'
joclallstlsch strijdlied 8.18 Lichte gi
-ultslagei
16.30 Oper.
■*-- nietro: 1 concilie be-
idelgangen. CONVENT
16.45 In
keken vanuit de
VAN KERKEN: 17.00
gemaakt) kerkdienst IKOR: 18.15 De ol
ferandc ln de eredienst 1830 Mensei
praatje 18.45 Gram 18.50 Waar blijft h<
Wilde Ganzen-Geld? 19.00 Dc Open Deu
19.30 V.
Meditatie. KRO: 20 15
huis is het oerwoud, hoorspel (II) 2130
C°llo en piano: klass muziek 22.05 Wlsse-
wassen. licht programma 22 25 Boekbe
spreking 2230 Nieuws 22.40 E
Licht instrumentaal ensemble
night Club 23 55—24.00 Nieuws.
II. 298 m. VARA 7 30 Olym-
Klass kanter-
"iuiiex. (gr 1. vrttu y.iu uroom en Wer
kelijkheid. overdenking. VARA: 10.00 Voor
de vrouw 10.30 Olympisch Journaal 11.00
Nieuws 1102 Voordracht 11.20 Seml-ldaas
stmuziek (gr) 12.00 Stereofonische ult-
12.20 Actua-
teland 1230
spel 13.45 Wikker
Grepen uit dc muziekgeschiedenis7
,-~l- lezing 1430 Verzoekprogramma van
moderne
'Og 22.50 1602 Zestig
23 15 Mld- tig 17.00 Oud
pisch Nieuws 8.00 Nieuws, sportmededelln.
gen. postduivenberichten en socialistisch
strijdlied 8 18 Voor het platteland 830
^ecr. wf„gee.n weer- **var Programma 9.45
Geestelijk leven, toespraak 10.00 Viool
en plano: klaas en moderne muziek 1030
Joods commentaar bij een Nederlands
^°1S.n£nb0<* MU1Ulr commentaar
18 00 Nieuws 18 15 Actualiteiten 18.25 Licht
instrumentaal trio 18.50 Openbaar Kunst-
