Alles goed en u/el
Secularisatie een teken
van genade van God
Schema lekenapostolaat
mist werkelijkheidszin
GK
ZENDINGSMETHODE VERANDERT
TAAK BLIJFT DEZELFDE
Een woord voor vandaag
Europees onderwijs toom
grote hervormingen
DUET
2
VRIJDAG 9 OKTOBER 196 N
Scherpe kritiek: overmaken
Bisschop De Vet van Breda1
heeft namens de Nederlandse!
bisschoppen scherpe kritiek uit-!
geoefend op het schema over het;
lekenapostolaat, dat op het ogen
blik door het concilie besproken I
wordt. Hij verweet het schema i
gebrek aan christelijke werkelijk
heidszin. Dit geldt zijns inziens
voor vele terreinen van leken-:
apostolaat, die in het schema ge-j
noemd worden, maar bijzonder!*
duidelijk blijkt dit in de behande-j-
ling van gezin en huwelijk. Het tu«rd
schema spreekt alleen maar over £«t?iUk*n'Ument*n *,S hCt "D
de bovennatuurlijke aspecten van
het huwelijk en heeft totaal geen
OOg voor de menselijke kanten. 1 baar in de moderne wereld. ..Wij kun-
nen het ons niet langer veroorloven.
I anderen als kinderen te behandelen", zo
rei bisschop De Smedt van Brugge
Er werden revolutionaire voorstellen
Prof. L. Joubert op de Bornholm
iDostolut een nnrtrimkeiiib kn-aaii i« nt Seuaan, om de leken een ruimere plaats
UTSKtRES£t Zliü'u"'-i«fflüyr -w
de zelfbewustzijn van de kerk en vanuit S1*1* Jtlnlne over hit gehemd ?n hit' mn
5eT dezTwehrirdd,nDetebZueraadrd «n ^zetten Er il veefte weinig
bt lekenapostolaat moet warden geaccen- "an'h^scfem?^ zei hij. samenstelling
De Indiase aartsbisschop d'Souza sprak
over een totalitaire staat, waarin alles
I van bovenaf wordt geregeld. Hij riep
j zijn collega's op om de leken als broe-
1 ders te zien en aan hen over te laten.
wat zy beter kunnen doen. ..Waarom
moeten altijd priesters de kerk vertegen
woordigen op internationale vergaderin
gen? Waarom kunnen geen leken dienst
doen in de bureaux van het Vatikaan,
als pauselijke nuntii of op de administra
tieve kantoren der bisdommen?"
Bisschop-coadjutor Leven van San
Antonio in Texas stelde voor, in elk dio
cees een raad van leken in te stellen, om
de bisschop van advies te dienen. Hij
was zo geëmotioneerd, dat hij tegen alle
regels in plotseling van het Latijn op
het Engels overging, omdat voor zijn
wensen in het Latijn, naar hij zei, geen
woorden te vinden waren
Het laatste hoofdstuk van het schema
over de oecumene werd in zijn geheel
aanvaard met 1845 tegen 24 stemmen en
296 stemmen onder voorbehoud.
Ontdek de nieuwe
manier van slapen
Ontdek de Erres Elektro
deken. Onder een veder
licht dek slaapt u zo ge
zond en comfortabel als
dat altijd wenste. Elke
Erres deken is gegaran
deerd betrouwbaar, veilig
en degelijk want achter uw
Erres elcktrodeken staat
meer dan 15 jaar ervaring.
ELEKTRODEKENS
vanaf f 92,50
Beroemn etswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Giessendam-Nederhar-
dinxveld: G C. Post te Brandwijk; te
Muiden: J. Groenenboom te Lopikerka-
pel; te Gieten: A. J. Hollander te Anloo
(Dr.); te Putten (wijkgem. 3) (toez):
J. Smit te Lopik.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Edmonton (Alberta-
Can.): F, Guillaume te Toronto-Ont., v.h.
te Amsterdam-W.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Vlaardingen: H. C. v. d.
Ent te Middelharnis en W. Heerma te
Nunspeet.
Aangenomen naar 's-Gravenhage-C: C.
Verhage te Hilversum-C, die bedankte
voor Zierikzee.
(Van onze kerkredactie)
M.S. BURNHOLM De eerste
volle dag van de Conferentie van
Europese Kerken was vol van
referaten. Der traditie getrouw
kwamen drie sprekers aan het
woord, vier referaten in de ko
mende dagen lijn moeten geven
aan de discussies. Dr. W. A.
Visser 't Hooft sprak over „Sa
menleven". De Franse historicus
Louis Joubert over „Samenleven
als continenten" en de Duitse
socioloog, prof. Dietrich von
Oppen over „Samenleven als
generaties." Bovendien werden
nog twee rapporten aan de ver
gadering voorgelegd.
De rede van dr. Visser 't Hooft wekte
wat kritiek, zowel in de persconferentie
als de algemene vergadering. Hem werd
de vraag gesteld of hij de
-eel zag als
secularisatie niet al
positiéve zaak. „Moeten
blij om zijn. als onze kinderen niet meer
naar de kerk gaan", vroeg ds. G. P.
Klijn. Natuurlijk was dat niet de
bedoeling van de secretaris-generaal van
de Wereldraad, maar de vraag was er
het bewijs van dat de vergadering toch
nog wel eens ernstig wilde spreken over
de consequenties van de rede (die wij
reeds samenvatten in ons verslag).
Prof. Van der Woude vroeg naar de
consequenties van de uitspraak, dat de
kerk in haar evangelisatiewerk niet er
op uit moet zijn om mensen voor zichzelf
te winnen, maar om mensen te brengen
tot een geloof waarmee zij de wereld in
kunnen gaan. Ook een Deense baptist liet
duidelijk blijken, dat hij de kwesie wat
eenzijdig gesteld vond. Dat erkende dr.
Visser t Hooft, maar hij bleef van
mening dat het juist in onze tijd
noodzakelijk is dat de kerk met nadruk
er op wijst dat de gelovigen er niet zijn
voor de kerk, maar voor de wereld.
Ook prof. Joubert w<
er op. dat „we niets
kunnen doen. als we
tussen hen begeven,
uitvoerig overziebt vi
geschiedenis van de Europese cultuur,
waarbij hij in het bijzonder aandacht
schonk aan het ontstaan van de naties,
het gezag, en wat hij noemde de
„bourgois-geest". een uitdrukking die
door hem niet negatief bedoeld werd,
maar uitdrukking moet geven aan „de
mentaliteit, die meent dat het de
opdracht van de mens is om gebruik te
maken van de rijkdommen waarover hij
beschikt".
Evenals dr. Visser 't Hooft wilde prof.
Joubert de secularisatie positief beande-
ren. Hij zag er zelfs het geduld en de
goedertierenheid van God in. Juist
daarom verzette hij zich dan ook tegen
i onze tijd vaak gehoorde uitspraak
de „afwezige God". „De Here is niet
i de vergadering
mor de mensen
ms niet midden
de ontstaans-
Vrouwenzeiidingsdag N.H. kerk
(Van onze kerkredactie)
HET is werkelijk zo gemakke
lijk niet om zendeling te zijn
in 1964. Wij in Nederland hebben
daar vaak een geheel verkeerd
begrip van. Wij hebben nu te ma
ken met jonge kerken, die zelf
het Evangelie uitdragen in hun
eigen land, maar ook met jonge
staten. Dit zei ds. P. J. Mackaay,
secretaris voor het binnenlandse
werk van de Raad voor de zen
ding gisteren in Utrecht op de
zendingsdag. die georganiseerd
werd door de Commissie vrou
wenwerk van de Raad voor de
zending der Nederlandse Her
vormde Kerk. De dag, die veel
belangstelling trok, werd dit jaar
in het Tivoli-gebouw in de Dom
stad gehouden.
Ds. Mackaay liet in zijn toespraak -
zien, waarom het in de huidige zending
gaat. De eigenlijke taak van de zending j
verandert niet Ze preekt het Evangelie
en bouwt voort aan het Koninkrijk van
God. De wereld echter, waarin de zen
ding werkt, is zo totaal anders dan
voor de oorlog. Dit geeft zijn consequen
ties. Van alle voorzieningen van het
zendingsveld vraagt de lectuurversprei-
ding op het ogenblik de meeste aan-
dacht.
Spreker memoreerde de actie „Brood
landen. De veranderde
in Indonesië he"
Afrika en Azië gebracht, zo ein
digde ds. Mackaay zijn toespraak. Hij
noemde dit een werk van Gods hand.
Verlofgangers
In haar openingstoespraak heette me
vrouw Gramberg de vele gasten van
overzee hartelijk welkom. Een groot aan
tal inlandse zendingsarbeiders, vooral
van de Indonesische Kerken en verlof
gangers maakten de dag mee. Als nieu
we secretaresse van het zendingsbureau
te Oegstgeest kon de voorzitster
juffrouw J. M. H. Swellengrebel
stellen, die mevrouw De Geus opgevolgd
is.
In de morgenuren vertelde de predi
kant-directeur van het Zendingshuis te
Oegstgeest. ds. H. K. Jonkman over de
kerk in Noord-Ghana. Ds. Jonkman heeft
daar in dienst van de Presbyteriaanse
Kerk gewerkt.
Mevrouw Ibu Soeretna uit Soekaboe-
ml vertelde over de ontwikkeling in haar
land Indonesië. Op haar sympathieke
eenvoudige wijze gaf zij blijk van hel
bewustzijn van de Indonesische christe
nen ook voor de opdracht van Jezus te
staan. Met blijdschap sprak zij over de
beide conferentie-oorden van de Raad
in Kerken, die in Soekaboemi verre-
Eveneens van een blij geloof getuigde
de heer Susetya. die op uitnodiging van
de Zendingsraad Nederland bezoekt. Van
een gesprek met hem en i
Ibu Soeretna maakten wij reeds
verslag in onze zondagsbladen va
september en 3 oktober
afwezig, maar juist genadig'. Ook wilde
hij misschien typisch Frans heti
nationaal gevoel positief waarderen.!
terwijl juist in onze tijd vaak gewaar
schuwd wordt voor het gevaar van
nationalisme. Hij erkende wel dat de
natie een gevaarlijke afgod kan zijn in,
onze tijd. maar meende dat juist door
open te staan ten opzichte van andere
naties dit gevaar voorkomen kan worden.
Hij sprak uit, dat hij in het bijzonder
een voorstander was van de vorming van
nationale kerken in de jonge staten
Met nadruk stelde hij in het slot van
zijn rede nog dat economisch gezien
christenen zich niet af moeten vragen
hoe efficiënt de hulp is. die aan jonge
staten wordt geboden. Christenen moeten
beseffen, dat zij niet meer mogen
verwachten van de wereld, dan hun
Meester en Heer ontvangen heeft. Dat
houdt niet in, dat zij moeten leven uit j
een filosofie van falen, maar dat zij
ieder succes moeten zien als een vorm
van genade
GENERATIES
De Duitse socioloog, prof. Dietrich van
Oppen, gaf een zeer ..Duits-gründlich"
referaat over het „Samenleven van de
generaties". Zowel in zijn rede als in het'
rapport dat door een werkcommissie is
opgesteld, waaraan in bet bijzonder de
Groninger hoogleraar, prof. dr. P. J.
Roscam Abbing meegewerkt heeft is de
conclusie, dat de oudere en de jongere
generaties in Europa niet langer weten
hoe ze met elkaar moeten spreken.
De huidige verhouding tussen de
generaties kan eigenlijk het beste
omschreven worden met „helemaal geen
verhouding". Ze leven naast elkaar
zonder eigenlijk iets gemeenschappelijks
te hebben. Er is sprake van een co-
existentie zonder werkelijke communica-
Een bijzondere tragedie van onze tijd
is, dat er bij de jeugd een ..grote dosis
enthousiasme en een verlangen om
Christus te dienen" aanwezig is. maar
dat deze eigenlijk nog niet is aange
boord. Het rapport citeert een studie
waarin wordt opgemerkt, dat de jongere
generatie eigenlijk de enige is die eoekt
naar een practische en organisatorische
uiting van de kerkelijke eenheid op
plaatselijk niveau.
Het rappr komt tot de conclusie dat
een geheel nieuwe verhouding nodig is
die omschreven kan worden als deelge
nootschap, kameraadschap en gemeen
schap. Maar daar is nog maar nauwelijks
sprake van, omdat aan de ene kant nog
steeds een paternalistisch gezag gezocht
wordt, terwijl aan de andere kant de
vervreemding zo diep is, da niemand de
moeizame taak op zich wil nemen om
baanbrekend werk te doen om tot een
nieuwe ver uding te komen.
EUROPESE TAAK
Bovendien legde de eerste werkcom
missie op deze volle conferentiedag nog
haar rapport aan de vergadering voor.
Daarin wordt onder meer uitgesproken
dat in onze tijd vroeger algemeen
aanvaarde tradities nu in twijfel worden
getrokken, zoals de zending die gezien
werd ais het zenden a
een kerk of zend
theologie die haar
ten tot norm maakt, waarn al hel
theologisch denken moet voldoen.
De Europese kerken, zo wordt gezegd,
moeten gaan beseffen dat zij Iets kunnen
leren van de andere continenten. Heï
rapport geeft dan vijf punten weer, die
als treden kunnen dienen maar het doel
van de „gezamenlijke dienst waarbij de
ene broeder zijn persoonlijke karakter
trekken en talenten in dienst stelt van de
andere."
Europese kerken in andere continen
ten moeten autonoom gemaakt worden,
opdat men kan komen tot een
„gemeenschappelijk getuigenis en een
gemeenschappelijke dienst" gezamen
lijk met andere kerken in dat
gebied.
Plaatselijke gemeenten moeten hun
structuur zo wijzigen dat zij een
evangeliserende of missionaire ge
meente worden
Leden van kerken die naar andere
continenten gaan. moeten door hun
kerk geestelijk worden voorbereid op
Er is een theologische ontmoeting
nodig tussen Oosterse en Westerse
kerken in jeuropa. waarbij zij samen
moeten bespreken wat zij ieder geleerd
hebben in totaal verschillende omstan
digheden.
Een uitbreiding en verdieping van
de verhouding tussen de Europese
kerken onderling is een vereiste.
RUSSISCHE KERK
Een traditie begint het reeds te worden
dat de Russisch-Orthodoxe Kerk zich
met een persoonlijk woord richt tot de
Nyborgvergaderingen Ook nu was dat
weer het geval, ditmaal bij monde van
aartsbisschop Alexius, die de Europese
kerken opriep „de atmosfeer te cultive
ren van een vredige co-existentie tussen
de staten met een verschillende sociale
orde. We moeten, zo zei hij, niet uitgaan
van utopieën, maar van de harde
werkelijkheid. Een vredige coèexistentie,
zo zei hij nog veronderstelt „de ontwik
keling van economische betrekkingen,
samenwerking op wetenschappelijk ge
bied en culturele uitwisselingen".
ZORGEN
Deze laatste woorden zijn een
hernieuwde onderstreping van het
Russische verlangen naar diepere
contacten met het Westen van Europa.
Vier jaar geleden aerd er
boodschap voorgelezen. Daarin werd
toen gesproken over de noodzakelijk
heid van een ontwapening die „gecon
troleerd" moest worden. Het was toen
de eerst keer dat Russen zich
uitspraken voor de noodzaak van een
controle op de ontwapening. Onmiddel
lijk na de Nyborgconferentie bleek de
Russische ommezwaai op internatio
naal gebied. Zo nieuw is deze
uitspraak over economische contacten
en samenwerking op wetenschappelijk
gebied nu niet, maar ongetwijfeld is
dit meer dan een wens van een
vooraanstaande kerkelijke figuur.
In zijn rapport deelde de secretaris
van de Conferentie van Europese Kerken
nog mee dat de financiële situatie zorgen
baart. Over 1963 en 1964 kwam bijna
40.000 gulden van het toegezegde budget
niet binnen. Terwijl een aantal kleine
kerken zich spontaan bereid verklaarden
financieel het werk mee op te bouwen,
lieten enkele van de grote en rijke
kerken niets van zich horen. Wij falen
waar onze Aziatische en Afrikaanse
broeders slagen, zo hield dr. G. Williams
de vergadering voor
In tegenstelling tot wat wij eerder
berichten, is de Doopsgezinde Broeder
schap nog niet tot de Conferentie van
Europese Kerken toegetreden. Dr. H. B.
Kossen is slechts als waarnemer namens
deze Broederschap aanwezig. Van het
verslag, dat hij de doopsgezinden zal
uitbrengen, zal afhangen, of zij zullen
toetreden of niet.
„En gebruikt bij uw bidden geen omhaal van woorden, zooi
de heidenen; want zij menen door hun veelheid van woordq
verhoord te zullen worden" (Mattheüs 6 7).
Het is het antwoord op de vraagdie de eeuwen door gekloi
ken heeft: Hoe zullen wij bidden? Bidden is voor velen ru\
altijd een moeilijke zaak. Het is ook een moeilijke zaak g,
weest voor de discipelen, gezien de vraag, die zij eens aa
Jezus stelden: Here, leer ons bidden.
Here, leer ons bidden. Er is eens gezegd: het gebed is de eersj
stap op de weg naar God. De mens, die God zoekt, volgt a
weg van het gebed. Uit zijn diepste nood stijgt één wocq
omhoog: God
God, help mij, wees mij arme zondaar genadig. Christus ze a
Sluit uw deur en bidt uw Vader in het verborgene, gebrul
geen omhaal van woorden.
Dat is het voorrecht van hen. die God zoeken. God kent he
Hij weet wat zij van node hébben, alleen Hij wil gebedt
worden. Niet met fraaie volzinnen, niet uitvoerig, maar g
woon, zoals de evangelist zegt: zonder omhaal van woordel
Dit is bidden: De deur sluiten en God zeggen, ivat er ac
mankeert, en niet ophouden met smeken om Zijn bijstag
Bidden kent geen einde, het is nooit: Nu is het genoeg, het
nooit: Hiermee kan ik volstaan. Bidden is niet meer dan h
hart open leggen voor Hem, Die de Here is van alle level
Die de dood heeft overwonnen, Die het uitzicht geeft op e«
eeuwig leven. Bidden is: God deelgenoot maken van eig\
verdriet, van eigen moeilijkheden, van eigen hoop, maar daa
naast durven zeggen: Here, ik vraag en zeg U dit alles, maf"
Uw tvil geschiede.
Bidden geen omhaal van woorden, nee, alleen maar stuj
telig en gebrekkig God vertellen wie en hoe we zijn, en ve
trouwen op Zijn genade.
Wij lezen vanavond: Romeinen 5 vers 1 tot 11.
Prof. Idenburg voor nijverheidsleraren
Het onderwijs in Europa ver
toont in de periode na de tweede
wereldoorlog, maar speciaal ge
durende het laatste decennium een
indrukwekkende bedrijvigheid. In
een reeks van landen zijn onder
wijshervormingen aangebracht.
Allerwege ziet men het onderwijs
als een staatsbelang van de aller
eerste orde.
Dit zei prof. dr. Ph. J. Idenburg,
bijzonder hoogleraar aan de uni
versiteit van Amsterdam, gisteren
in Utrecht, waar hij op de verga
dering van de Bond van vereni
gingen tot het geven van nijver
heidsonderwijs een inleiding hield.
Hij zag drie redenen die tot deze
hervormingen in het onderwijs hebben
geleid: de verwetenschappelijking van
het leven, het streven naar een gelijk
heid van kansen, iets dat ij ook als de
optimale ontwikkeling van talenten om
schreef en als derde reden de aandrift
tot mensvorming. Drie themata die
voortdurend terugkeren. Het is niet bij
plannen maken gebleven, er is ook
gerealiseerd.
De schoolbevolking is enorm uitge
breid, een uitbreiding die naar het
oordeel van prof. Idenburg overwegend
moet worden toegeschreven aan meer
schoolbezoek door oudere leerlingen.
Men is overal zo constateerde hij
op grote schaal bezig net de herziening
van de pedagogische structuur van het
schoolwezen. De hervormingen gaan niet
zonder strijd gepaard. Het is onmisken
baar dat elke radicale verandering in de
structuur van het schoolwezen tegelij
kertijd een belangrijke ingreep is in het
maatschappelijk leven.
Over de inhoud van het voortgezet
onderwijs sprekende, merkte hij drie
tendenties op, die overal weer opduiken,
drie richtingen: een waarin het woord,
de geest centraal staat, een andere
waarin het getal de materie domineert
en een derde richting, waarin de daad
de hoofdrol speelt, het kunnen is hier
belangrijker dan het kennen. Naar de
mening van prof. Idenburg.
Onze technische civilisatie drijft voort
van resultaat naar resultaat, zonder dat
een duidelijk omschreven '"oei aanwezig
is. Al die hervormingen in bet Europese
onderwijs hebben maar 'zen vaag doel.
Als er iets is dat dé toekomst van
Europa bedreigt dan is het deze
verduistering van het jitzicht. De vraag
fundamenten van de samenleving
hij.
Een nieuwe benadering van de
lijkheid is volgens prof. Idenburg dr
gend noodzakelijk, det is ïodig dat
ons opnieuw gaan »riënteren op de
hij noemde, onwerkelijke werkelijkhe
Het schoolwezen mag naar zijn
nooit een apparaat worden, dat de joi
mens dienstbaar maakt aan de welvaa
De mens moet in het onderwijssyste
centraal staan. Het huidige onderwijs
gebaseerd op de veronderstelling dat
leerstof vormende waarde heeft,
veronderstelling die hij juist noem
Prof. Idenburg voegde er echter dir
aan toe dat dit niet inhoudt dat de joi
mens tot persoon, tot een verantwoon
lijk mens wordt gevormd. Dit laat
gebeurt pas in de omgang van rr
mens. Wij laten onze leerlingen grui
lijk in de steek wanneer wij hen
vorming onthouden, aldus prof. Id
burg.
spaarplezierigmet
ISTifLOIVS
f met gratis
waardezegels
van. 15 en 25 ct.
KERNEN VAN INGEZONDEN STUKKEN
Bijdragen voor deze Ingezonden-stukkenrubriek kunnen door alle lezers
(en lezeressen!) worden geleverd en worden geplaatst buiten verantwoorde
lijkheid der hoofdredactie. De redactie behoudt zich het recht voor stukken
te weigeren en In te korten schrijft u dus zéér kort! Er kan alleen
worden gepubliceerd met volledige vermelding van naam en woonplaats.
Anonieme brieven krijgen geen plaatsruimte. Waar nodig kan in een
schrift van redactlewege een korte toelichting worden gegeven.
het hart", die de Nederlandse
dingsraad vorig jaar hield en die
doel had de uitgaven te bekostigen
goede christelijke lectuur
schillende zendingsvelden. 1
bracht 1.565.000 op. Dit w
500.000 te weinig. Men zal i
voortgaan. De opbrengst van
sluitende actie zal dan mm
actie
s echter
i in 1965
een deel
Zendingsarbeider
De plaats van de zendingsarbeider ls
veranderd. Hij moet rijn weg zoeken in
landen, die snel aan het ontwikkelen
zijn. De zendeling is niet langer meer
de predikant van de gemeente, dia
gaat, doopt, bet avondmaal bedient en
het werk In de gemeente doet. maar
hij staat naast de inlander, die dit alle
maal al zelf doet. Ook is bijvoorbeeld
de medische zending er niet meer op
gericht de mensen beter te maken, maar
om de verpleging aan de mensen daar
zelf te leren.
Er is de laatste iaren grote samen
werking met verschillende andere kerken
tot stand gekomen, zoals onder andere
met de Doopsgezinde Broederschap, de
Vrije Evangelische Gemeenten en
Remonstrantse Broederschap. Ook is
een zeer nauwe samenwerking in het
zendingswerk tussen de verschillende
Zeg het
met
bloemen
•n... bestel tijdigi
Getuigen
Ons land heeft behoefte aan mensen
die durven getuigen dat ze een levende
Heiland hebben Aan mensen die gein-
spireerd zijn door de kracht van de gekleurde
zien, met andere woorden, de blanke Toch wil ik hem erop attent maken dat
christen wil „die zwarte mensen" niet hier in Scheveningen in die wijken
als zijn naaste erkennen. Uit deze le
venshouding, zo meen ik, kon de apart
heidspolitiek ontstaan Pas als wij de
ar de minstdraagkrachtigen
doch wel zeer meelevende christe-
het meest wordt geofferd. Ba-
naaste gaan zaars die in andere wijken vijf tot zes
gaan wij hem behandelen zoals mille plegen op te brengen geven daar
Heilige Geest Het was die kracht clcu W1J uclll w,„uwm. JR
de eerste discipelen pas goed wi;ze]f behandeld willen worden. Dan opbrengsten
ihebben we meteen geen apartheidspoli- Waarmee ik
tiek meer nodig. Wanneer zal dat zijn? s~*
Den Haag
het evangelie konden prediken
wereld in rep en roer zetten.
Ik vraag me wel eens af waar de
kracht van het tegenwoordige christen
dom zit. Jehovagetuigen en communis-
lijken vaak meer tijd en geld over
hebben voor hun zaak dan de meeste
christenen kunnen opbrengen voor de
zaak van het koninkrijk Gods. De goe
den niet te na gesproken uiteraard.
Boskoop
In september hebben weer drie
priesters hun intrek genomen in
Wartburg te Velp. het opvangcentrum
voor ex-priesters, dat geleid wordt door
ds. H J. Hegger. Het zijn twee
Spanjaarden en een Nederlander. Het
aantal priesters, dat op de Wartburg
vertoeft, is daarmee gestegen tot elf.
Het
Voor kinderen
kinderverhaaltje Spekkie
acht a negen mille,
wil zeggen: we moe
wat de rijken voor
hun geloof of kerk overhebben, maar
J. G. v. Broek wat ons hart ons ingeeft. De arme we
duwe, zo lezen we in Marcus 12, gaf al
'XttÉtfnnrtl R-i fliï wat zIJ had> haar ganse leeftocht, dus
,tiiiiiiiuiu V 100 procent Kunnen dan de minder
In aansluiting op wat de heer E. Jan- welgestelden voor dit uiterst belangrij-
scn uit Den Haag over de kerkbouwac- ^e doel waj ajje kerken jn ons welva-
tie 1964 schreef, wil ik gaarne iets op- rend Nederland betreft niet voor één
merken. Hij slaat volgens mij de spij- keer 1 procent, dat is één honderdste
J. Keizer ker precies op zijn kop met zijn stelling deel afstaan? Ik geloof dat heel velen
dat het begrip geven naar draagkracht dit met VREUGDE zullen doen",
in bedoelde folder is scheefgetrokken. Scheveningen
Ik geloof echter dat we de tabel meer d. Knoester
Blekkie dat bij de aanvang nu reeds ai„ richtlijn moeten zien
ieder vrij is om werkelijk i
lang geleden zeker niet onaardig
vind ik in de loop der jr
vervelender geworden en oo
deren minder geschikt. Het eigenwijze zijn.
varkensmensje en het te pientere neger
hebben mijns inziens hun tijd nu
meer dan voldoende gehad.
u we bovendien zover zijn dat boe- r
door kinderen neergeslagen moeten bejaardenzorg
worden hoop ik dat dit het laatste ver
haaltje van deze serie is. Voor de kin
deren zou ik een kinderlijker verhaaltjf
op prijs stellen.
Rotterdam
A. P. de Wintei
dat
draag-
steeds kracht te geven Het „penningske van
kin- de weduwe" zal ook welkom moeten
Klenterleidsters
Blank en bruin (slot)
Onder het opschrift Blank cn bruin
vraagt de heer Geldof ui: Alphen aan
den Rijn zich af waarom mannen als
Gravemeijer, Zuidema en Waterink zich
beslist voor de apartheidspolitiek van
de Unie van Zuid-Afrika hebben uitge
sproken
Mijns inziens omdat zij zich ten diep
ste niet solidair wetei 'HÉÉ
De blanke wil
Met aandacht neb ik uw verslag gele-
:n betreffende de gehouden vergade-
Wat mij bij het lezen van de folder is ring van chr. kleuterleidsters op zater-
opgevallen is iets anders. Men zou de dag 26 september in Haarlem. Helaas
indruk kunnen krijgen, het wordt in de moet ik mijn teleurstelling uitspreken
oproep als het ware gesuggereerd, dat over de wijze waarop de openingsrede
bejaardenzorg en maatschappelijk werk van de presidente en het verdere ver
door deze actie worden gefinancierd.loop van deze vergadering werd weer-
Niets is minder waar. immers dit werk gegeven. U hebt inderdaad vele aspec-
ligt op diaconaal terrein en niet op het ten genoemd maar ik miste daarin de
beheers vlak. waar kerkbouw onder gehele principiële zijde van die samen-
ressorteert komst. Wat heeft de presidente met
Ik meen echter dat dit voor niemand warmte gesproken over ons christelijk
een reden mag zijn om zich, op welke kleuteronderwijs en de leidsters te dien
wijze dan ook. aan zijn plicht tot geven aanzien haar verantwoordelijke taak op
te onttrekken. het hart gebonden, en zo graag had ik
blad dié principiële toon
i Leeuwen
Leiden ook in
T. Bruir beluisterd.
Den Haag
Antwoord 64 (III)
ANTWOORD 64 (Hl) Gaarne wil ik de Wtin«•nm »TT">
heer Jansen antwoorden op zijn be- uuroin f A M
zwaar dat voor minder bedeelden met Er moet mij wat van het hart. Mee»
met de gekleurde aardse goederen hetzelfde percentage dan betreurenswaardig vind ik het dat.
mijn mening wordt verwacht dan van beter gesi- naar de minister met zoveel woord<
de niet-blanke niet als gelijke naast zich tueerden. Misschien heeft hij gelijk, heeft medegedeeld, de Draadomroep zal
verdwijnen. Dat dit wellicht een lang
zaam proces zal zijn doet daar niets vaD
af. Voor zeer velen betekent radio-dis
tributie een ideale mogelijkheid om ten
volle te genieten van muziek. Men mo
ge namelijk nog zo'n goede radio heb
ben. met name in de avonduren is het
in feite onmogelijk, behalve dan Hilver
sum I en II, een radiostation onverkort
met genoegen 'te beluisteren. De reden
van de opheffing, traag dan wel vlot, is
uiteraard de negatieve exploitatie en
misschien spelen ook we. toekomstfac
toren zoals de Draadtelevisie en wat
daar mee samenhangt een rol. Hoe men
het echter draait of keert, het blijft een
grote verarming voor velen, die een
luistergenot zonder meer wordt ontno
men. Als leek vraag je je af of de
veelheid van individuele culturele ge
noegens die de Draadomroep tot aan de
dag van vandaag nog altijd veroorzaakt
niet van meer belang mag worden ge
acht dan in een bepaalde sector wat
negatieve financiële uitkomsten. Die
sectoren zijn er bij de overheid wel
meer. Bovendien is de PTT als geheel
nog altijd wél een exploitabel bedrijf.
Dit moest ik even kwijt, hoewel ik
bepaald niet de illusie koester dat het
iets aan de komende (akelige) ontwik
keling zal veranderen.
Delft
F. Y. Veendroger
Ni ets veranderd
Door Rome's gulheid is de Grieks-Or
thodoxe kerk maar weer een relikwie
rijker geworden nL een Andreassche-
del, die nu een ereplaats heeft op het
altaar. Wel een bewijs, dat het met
laatstgenoemde kerk al even slecht ge
steld is als met de r.k. kerk. Als er nu
maar steeds protestanten blijven die
een eenheidsverwachting koesteren met
zulk een Rome. dan kan ik alleen maar
tot de conclusie komen dat Rome niet
meer met Protestanten maar met bas
taardzonen der reformatie van doen
heeft
Raamsdonksveer
P. van Dongen
Beeld der Vnd'reti
zakjes plakken, hi ha ho'
jeugd, ik ben thans 85 jaar.
„Domela moest zakjes plakken,
ho": dit sloeg dan op de predikant
mela Nieuwenhuis die sprak voor I
beiders in het gebouw Walhalla aan i
Westerbaenstraat te Den Haag. 8
werd eens wegens de een of ande jt
uitlating tot vrijheidsstraf veroordeo
vandaar z
Ook juichte men destijds ..Leve w
lem Drie" en „Leve Willemien" m*
niet „Leve de Willemien" Toen in Ij
district Tietjerksteradeel een SDAP^
(Van der Zwaag?) was gekozen, r—
eerste rode, heeft de Koning de Sta(|)
Generaal niet persoonlijk geopend. [Ij
Voorschoten
Ir A. D. FranU
fiéén prins?
De laatste bijdrage van ae heer wJ*El
Bingley in deze rubriek bevat een 4mi
juistheid Hierin wordt beweerd datflr
echtgenoot van prinses Irene illegAdr
zijn titel zou voeren omdat in Frankfb.,
alle adellijke titels zouden zijn a»rr
schaft Zo is er aan de legende r<L^
prins Hugo weer een nieuw en
gerucht toegevoegd. 'or|
Joh
In Frankrijk, getuige de Fra}
adelsboeken, bestaat een uitgebre&an
adellijke stand. Er zijn daar
gangbaai dan in ons land. Vele 1<
bewonen nog hun oude familiebezitt
gen en kastelen. Er is ook geen spi
van een klandestiene adel: de adelj
wettelijk erkend. Ten overvloede
het Franse Wetboek van Strafrecht
ongerechtigd voeren van titels
(art. 259).
Den Haag
D. Do<
J'
