Mogelijkheden in proefperiode 12-17 oktober HOOFDSCHOTEL? VLEES! SPAREN IS GROEIEN Benelux - overleg over Europa jKanmennog op Engeland wachten? "?l ■- 'aa Zeggenschap kernwapens iook bii NAVO-bevelhebber RAIFFEISEN-SPAARWEEK bij de SLIK UW PIJN WEG MEI EEN "AKKERTJE' Missionarissen in Kongo mishandeld Honderd jaar oorlog? DINSDAG 6 OKTOBER 1964 Politieke eenwording van Europa eld°< ge>an een onzer redacteuren) is weer wat beweging in ew de Europese politieke are- mè18 gekomen. Bepaald stil was totdusver niet. Er zat ech- geen schot in. Nadat gene- won^aai ,je Gaulle zijni veto had gg^uitgesproken over het opne- et rtfnen van Engeland in de Euro- zijnpese club, waren de Zes van hebne EEG in twee kampen ver- leeld. Frankrijk zag zich met ;ijn eis betreffende een politie- gike unie van een Europa der igemvaderlanden geplaatst tegen- r» 5 over de andere vtff leden van EEG, die daar vrijwel niets et vyoor voelden en de voorkeur in 2bleven geven aan Europese idertenheid met een supra-natio- 'aarnaal karakter. Vooral Neder- ènüjand en België waren de ani- ;evamators van deze laatste op- in 5lossing en de ministers van buitenlandse zaken Luns en Spaak waren totdusver dan de voornaamste tegen standers van de Franse presi- dent bjj diens pogingen, Eu- eravropa ook in politiek opzicht of meer aan zich te onder werpen. Toen dit niet waar bleek te zijn, deed de teleurgestelde Spaak een stap, die hem als „realist" deed kennen: in het Europese parlement te Straatsburg verklaarde hij: „Ik ben een oprecht Europeaan en het alternatief voor een echte Europeaan is eenvoudig, dat wij steunen op Engeland en afzien van de opbouw van één Europa, of dat wij proberen een Europa zonder Engeland te vormen. Ik heb besloten, het laatste te kiezen". Engeland was afgeschreven. Tien ja MINISTER LUNS wat is tijdelijk? Totdusver. Want kort geleden bleef minister Luns alleen over. Minister Spaak, die blijkbaar nogal eens van mening durft te veranderen, liet hem plotseling in de steek. Onder het mot to, dat er nu eindelijk eens iets moet gebeuren, lanceerde Spaak de gedach te, dat de Zes het nu maar eens moesten proberen met het door De Gaulle naar voren gebrachte en enigs zins gewijzigde plan-Fouchet. De voor naamste overeenkomst tussen de idee- en van Spaak en die van Fouchet is dat men het. in geval van nood ook zonder Engeland zal kunnen en moe ten stellen. Spaak blijft nog wel spelen met de supra-nationale gedachte, als hij voorstelt, een commissie van Drie Wijzen te benoemen, die voor drie jaren van hun ambtsperiode door de regeringen der lid-staten benoemd zouden moeten worden. Deze mannen zouden onafhankelijk kunnen werken, maar werkelijke „macht" zouden zij niet hebben, omdat hun besluiten voor niemand bindend zouden zijn. Het gaat Spaak dus om een soort Europees schaduwkabinet, m een Europa op proef. Wonderlijk Spaak is als men het nog niet wist een wonderlijk man. Samen met Churchill heeft hij in de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog de stoot gegeven voor een streven naar Europese eenwording. Engeland had toen echter een socialistisch kabinet, dat geen oog had voor hetgeen zich op het continent afspeelde. Toen in okto ber 1952 eindelijk de Conservatieve partij onder leiding van Churchill r aan de macht kwam, leek de hoop te zijn gerechtvaardigd, dat ook Engeland een belangrijke rol zou gaan spelen in het concert der Europese volkeren. n *hou\ /burg-snoeperij? DROSTE pastilles, altijd welkom! Republikeins rapport in V.S. A een persconferentie in New J York is een rapport voorgele- ea$ van het nationale comité der ïn, Serikaanse republikeinse partij 5r fer de stelling van de republi presidentiële kandidaat, Barry Goldwater, dat de der V.S. onder bepaalde, joren scherp omschreven om- zfjndigheden, de opperbevelhebber een r Navo-strijdkrachten in Europa bevoegdheid moet geven om te 1 «Slissen over een eventuele aan- e^nding van tactische kern- jpens. loj In het rapport wordt gesteld dat lva6resident Johnson het vertrouwen ïrd(n de Verenigde Staten der Ameri- «aanse Navo-bondgenoten „ernstig voneeft ondergraven", door vast te gouden aan de stelling, dat het uit- het Amerikaanse staats- 1 «hoofd moet zijn, dat de zeggenschap Sfjeeft over een eventuele ng van kernwapens, het republikeinse rapport wordt de gesteld dat president Johnson de zekering zal geven dat hij de (Ame- aanse) Navo-opperbevelhebber de be- égdheid zal verlenen, om, onder de irvoor genoemde omstandigheden, tac- Che kernwapens te doen gebruiken or de verdediging van West-Europ: nder dat hij daarvoor eerst presidei ue vergunning behoeft te vragen, üan oud-president generaal Eisenho- !r. die ook voormalig Navo-opperbevel- bber is geweest, werd op deze pers- nferentie gevraagd of hij het eens is met de conclusie van het rapport. Eisenhowers antwoord luidde: „Ik wil trin geen stelling nemen, maar ik be- ïur het dat in de verkiezingscampagne or het Amerikaanse presidentschap t element van de zeggenschap over de Et—- hof iigf Amerikaanse kernwapens zijn heeft gedaan. Ik ben van mening dat de president zelf moet uitmaken op welke wijze deze zeggenschap zal worden uit geoefend." Gisteravond is in kringen, die met het Witte Huis in verbinding staan, ver klaard dat president Johnson van me ning is dat hij alleen de zeggenschap moet hebben over de Amerikaanse kern wapens in de Verenigde Staten zelf of elders in de wereld. Godsdienstige boeken maken onge veer zeven procent uit van de nieuwe werken, die op de Westduitse boeken markt verschijnen. Zij nemen daarmee de tweede plaats in, onmiddellijk na de romans. Dit blijkt uit een onderzoek, dat de vereniging van protestantse boekhandelaars in Duitsland heeft inge steld. jaar Tien jaar later bleek Spaak van gedachten te zijn veranderd. Hij had gezien, wat er van de Europese een heid terecht zou komen, als Frankrijk zou worden toegestaan, in het nie Europa de lakens uit te delen. Als secretaris-generaal van de Navo had hij in Parijs al van zeer nabij kunnen meemaken, tot welke gevolgen het optreden van de Franse president zou kunnen leiden. En zo kon het gebeuren dat Spaak in 1962 een van de lieden was, die het felst gekant waren tegen het plan-Fouchet, dat een Europa dei- vaderlanden bepleitte. Hij was het, die ten stelligste verklaarde, dat een der gelijk Europa zoals De Gaulle het wenste indien ooit slechts verwe zenlijkt zou kunnen worden.... met Engeland. Het antwoord van De Gaul le was (in het voorjaar van 1963) het uitspreken van een veto over de toela ting van Engeland tot de EEG. En blijkbaar heeft het oude „realis me" de Belgische minister van buiten landse zaken nu weer te pakken ge kregen, want uit zijn tamelijk vage uitlatingen kan men opmaken, dat hij het niet verantwoord vindt, nog langer te wachten op Engeland. Spaar - Leg iets opzij. U wint erbij. De Raiffeisen-Spaar- week is een goede gelegenheid om iets èxtra weg te leggen. Het is in üw voordeel. Doen. iErhard Spaak legde zijn verklaringen af op het ogenblik, dat de Westduitse kanse lier, Ludwig Erhard, bezig was, poli tieke toekomstplannen voor Europa op te stellen, die hij aan generaal De Gaulle had toegezegd, toen deze in Bonn op bezoek was geweest. Men zal zich herinneren, dat Erhard de Franse president toen onverrichterzake naar Parijs heeft laten terugkeren, omdat hij niet wenste in te gaan op diens „suggestie", dat Frankrijk en Duits land samen een unie moesten vormen, die voor toetreding door andere landen open zou staan. De bedoeling van Spaak is waarschijnlijk geweest, Er hard over een dood punt heen te helpen, of hem in een bepaalde rich ting te dwingen. Hierin is hij min of meer geslaagd. Erhard werd inderdaad plotseling zeer actief. En al heeft hij het (op papier niet bestaande) plan- Spaak niet zonder meer overgenomen, de denkbeelden, die hij in de afgelo pen weken heeft gespuid, houden er toch wel verband mee. Zij komen neer op een tijdelijke regeling, een proefperiode, waarvan mr. Luns onlangs verklaarde, dat tijde lijke regelingen nogal eens de neiging hebben, definitief te worden. Over en iveer Van het bezoek, dat premier Marij- nen en minister Luns aan Bonn zouden brengen heeft kanselier Erhard vorige week gebruik gemaakt om van gedach- Mr. Luns in Luxemburg De coördinatie tussen de drie landen van de Benelux op het ge bied van de Europese samenwer king moet worden versterkt. Zon der voorafgaand overleg moeten België, Luxemburg en Nederland geen definitieve standpunten in Europese vraagstukken innemen. Alles moet worden gedaan om met de Belgische regering te komen tot een beter gebruik van de be staande afspraken tot het plegen van overleg en het intensiveren van de coördinatie met het oog op het bereiken van een nauwe samenwerking tussen de drie rege ringen op het gebied van de buiten landse politiek en de internationale betrekkingen. Akkoord Dit is gisteren overeengekomen tussen de Nederlandse minister van buiten landse zaken, mr. Luns, en de Luxem burgse minister-president, P. Werner, tij dens een conferentie van drie uur, die op Luxemburgs initiatief werd gehouden. Minister Luns noemde dit een belangrijk besluit van de conferentie, die gewijd was aan dezelfde onderwerpen, welke vorige week bij het Duits-Nederlandse overleg in Bonn aan de orde waren ge komen. Wat de Europese politieke sa menwerking betreft was men het er over eens, dat het doel daarvan dient te zijn een democratische gemeenschap, die een open karakter dient te hebben. Een Voormalige Franse kolonisten naar Argentinië Argentinië en Frankrijk hebben beslo ten de bestaande immigratiemogelijkhe den voor Fransen in Argentinië uit te breiden tot landarbeiders, voornamelijk gewezen kolonisten in Algerije, aldus een officiële mededeling in Buenos Aires na afloop van de besprekingen tussen de ministers van buitenlandse zaken van beide landen. Directeur FAO verontrust Trager voedselproduktie in ontwikkelingslanden Geen speling dergelijke samenwerking mag niet raken aan de bestaande Europese instellingen. Geen positie werd bepaald ten aanzien van initiatieven, die werden genomen om tot politieke samenwerking te ko men aangezien deze nog niet in concrete voorstellen uitgewerkt zijn. Begrip Nederland toonde veel begrip voor het Luxemburgse standpunt, dat een rechtvaardige compensatie aan Luxem burg moet worden gegeven, wanneer bij de fusie van de Europese executieven de Hoge autoriteit van de KGS naar Brus sel wordt overgeplaatst. Overigens zei mr. Luns het niet uitgesloten te achten, dat Nederland een uitbreiding van de bevoegdheden van het Europese parle ment (die wordt tegengehouden door Frankrijk) als voorwaarde zal stellen bij het samensmelten van de drie Europese uitvoerende organen. Inzichten Fundamentele overeenstemming werd bereikt over de wederzijdse inzichten be treffende de doelstellingen van de Euro pese samenwerking en de uitbreiding er van tot nieuwe gebieden. De ministers zijn van mening, dat de ontwikkeling van het politieke Europa dient te gebeu ren in de geest, die inspireerde tot het scheppen van de Europese gemeenschap pen en in de zin van een versterking van de banden in de Atlantische ge meenschap. Het deelnemen aan de werkzaamheden tot de eenmaking van Europa moet open blijven voor alle lan den. (Zie ook elders in dit nummer). D ten te wisselen over de stappen, die thans genomen dienen te worden orr iets te doen aan de politieke eenwor ding van Europa, zonder welke de economische samenwerking steeds meer moeilijkheden zal gaan opleve ren. Er is dus geen sprake geweest een door Erhard opgesteld plan, dat aanvaard of verworpen kon worden. Van twee kanten heeft men het zijne ervan gezegd. En het resultaat is weest, dat de heren Marijnen en Luns geen ja en geen neen hebben gezegd op de door Erhard ontwikkelde denk beelden. Dat zou ook niet verstandig geweest zijn. Op 15 oktober a.s. wor den in Engeland verkiezingen gehou den. Winnen de socialisten, dan heeft het voor Nederland geen zin meer, te blijven pleiten voor het meedoen Engeland bij het organiseren var politieke en economische eenwording van Europa. Winnen de Conservatieven, dan is het de vraag, welke houding zij met betrekking tot de EEG zullen aa men. En dan is er altijd nog generaal )e Gaulle, die zijn veto zou kunnen uitspreken. Erhard zet het overleg over zijn denkbeelden voort met de andere lan den van de EEG. Hij moet met veel dingen rekening houden: met zijn par tijgenoten, met zijn coalitiegenoten, met zijn Franse bondgenoot, met de verkiezingen, die in Engeland en later ook in de Verenigde Staten gehouden zullen worden en (last but not least) met de Bondsdagverkiezingen, die vol gend jaar in Duitsland gehouden moe ten worden. Als Erhard pleit voor een tijdelijke regeling in een proefperiode dan doet hij dat om uit de huidige impasse te geraken, zonder dat er stappen worden genomen, die niet meer ongedaan gemaakt kunnen den. In deze proefperiode kan gepoogd worden, de problemen, waardoor de westelijke wereld wordt geplaagd, uil de weg te ruimen. Van Erhard is bekend, dat hij toenadering wil bevor deren tussen de Verenigde Staten en Frankrijk, als de presidentsverkiezin- ;en van 3 november achter de rug zijn. Slaagt hij er in, deze te bewerkstel ligen, dan is er wellicht ook een oplos sing te vinden voor de meningsver schillen tussen Parijs en Londen, wel ke toetreding van Engeland tot de EEG in de weg staan. In dit licht bezien kunnen we begrip opbrengen voor het optreden van Erhard. Het zal er echter op aankomen, de zaken dui delijk te stellen.... hi een. daate Kij, Dieven hebben gister nacht ingebroken in de woning van de Britse ac teur Peter Sellers in Guildford, Engeland. Zij verdwenen met een groot aantal juwelen waaron der drie horloges. Een van de horloge's droeg de inscriptie van „Britt aan Peter". (Britt is de vrouw van Sellers). De inbre kers sloegen hun slag toen het echtpaar een feest gaf. t De in Stockholm wo nende Nederlander, Mari- nus van der Sluys, heeft gisteren een hengelcon- cours gewonnen. In iets meer dan drie uur ving Marinus 40 vissen. De winnaar vertelde aan verslaggevers dat hij kaas en saffraan als aas had gebruikt. De vangst van de Nederlander was een absoluut rekord voor de jaarlijkse wedstrijd op de kaden van de eilanden in het centrum van de stad. I Een man en twee kin deren zijn omgekomen toen een kudde olifanten bij Morogoro in Tangan- jika een vrachtauto aan viel. Een derde kind werd gewond. De bestuurder van de auto trachtte de olifanten te ontwijken, maar de dieren schrokken en gooiden de auto om. Blijkens cijfers van de wereldgezondheids - orga nisatie zijn in 1963 in ge heel de wereld 21.735 mensen aan cholera ge storven, tegen 12.016 in het jaar tevoren. De ziek te deed zich het meest in India en Pakistan voor. ,E directeur van de voedsel- landbouworganisatie (F.A.O.) B. R. Sen, zegt in een in New York gepubliceerd rap port over de „wereldsituatie op het gebied van voedselvoorzie ning en landbouw" verontrust te zijn over het feit dat in vele ont wikkelingslanden, waar de be hoefte het grootst is, de vergro ting van de voedsel- en land- bouwproduktie in langzamer tem po geschiedde dan gemiddeld in de wereld". Hij deelt voorts mee, dat er maatregelen genomen zijn om verbetering in deze situatie te brengen o.a. door ontwikke lingsplannen en andere maatre- len, maar een groot aantal vraag stukken moet nog worden aange pakt. Er is volgens de heer Sen een drin gende behoefte aan technische en finan ciële steun van de economisch sterker ontwikkelde landen. Een lichtpunt is, dat de omvang van de handel in land- bouwprodukten met 4 procent is toe genomen de grootste ooit voorgeko men toeneming, en dat de prijzen 10 pro cent stegen. Dit, zo concludeert Sen, had voor het eerst sedert de hoogconjunc tuur van het begin der jaren vijftig een verbetering van de ruilvoet voor exporteurs van landbouwprodukten tot gevolg. De cijfers in het rapport zijn gebaseerd op gegevens die tot en met 15 juli bekend waren. Deze hebben echter geen betrekking op de Chinese volksrepubliek, doch wel op de Sowjet- unie en de Oosteuropese landen. Inflatie Gestegen kleinhandelprijzen voor voed sel deden in 74 van de 85 landen waar over gegevens bekend zijn de kosten van het levensonderhoud stijgen, zo wordt in het rapport over 1963/'64 mee gedeeld. Deze stijging bedroeg onder meer 6 procent in N e d e r 1 a nd én Griekenland. 17 procent op IJsland, 10 procent in Spanje en 9 procent in Italië en Japan. Snelle inflatie deed de voed selprijzen in vele Latijns-Amerikaanse landen zeer sterk stijgen. De snelste inflatie, die in 1963 voorkwam, was die in Indonesië, waar de voedselprijzen, evenals de algemene kosten van levens onderhoud meer dan verdubbelen. 70 priesters en missionarissen zijn gis teren uit Beni, Oost-Kongo (Leopold- stad) in Kampala gearriveerd. Verschei- denen van hen waren door een opstan- delingcnrcclitbank gevangen gezet en ter dood veroordeeld terwijl velen van hen 'U mishandeld. In 1963/'64 is de voedselproduktie per hoofd der bevolking kleiner ge weest dan in 1962/'63. De bevolking nam met ongeveer 2 procent toe, maar de toeneming der voedselproduk tie bleef beneden 1 procent Belang rijker is echter dat er vjjf jaar lang geen toeneming der produktie per hoofd der bevolking voorkwam. Na een terugslag tijdens de oorlog ontstond een geleidelijke verbetering en in 1958/'59 kwam een aanzienlijke toene ming tot stand dank zij bijzonder goede oogsten. Daarna zette de toeneming zich ech ter niet voort „waaruit blijkt dat de landbouwproduktie maar net gelijke tred wist te houden met de toeneming der bevolking en dat er weinig of geen speling was voor verbetering van voedingsniveaus", aldus Sen. Volgens de directeur schijnt het dat de globale omvang van de onverkochte hoe veelheden landbouwprodukten in 1963/'64 opnieuw iets kleiner is geworden. De voorraden tarwe en zuivelprodukten ;n af. Daarentegen vermeerderden de voorraden granen en katoen. Er zijn zeer weinig gegevens bekend over de voorraden van bepaalde belangrijke pro- en, met name koffie, zo verklaarde Ds. J. Overduin onderscheiden Ds. J. Overduin, gereformeerd predi kant te Veenendaal is benoemd tot officier in de orde van Oranje Nassau. Hij kreeg deze onderscheiding uit nanden van de burgemeester van Veenendaal bij zijn emeritering afgelo pen zondag. Ds. Overduin, die met vervroegd emeritaat is gegaan om gezondheidsre denen, blijft nog wel preken, maar zal zijn andere werkzaamheden niet voort- Avondje uit? DROSTE pastilles altijd welkom!^, De vluchtelingen vertelden dat het bisschop Pierard door de rebel- geplunderd nadat de regerings- strijdkrachtên door hen waren "verdre ven. Na te zijn mishandeld en met de dood te zijn bedreigd, kregen zij echter toch toestemming om te vertrekken. Een Afrikaanse priester, vader Moe- soeboa, werd ernstig mishandeld toen hij trachtte zijn bisschop te beschermen en hij is nu herstellend van zware hoofd wonden. De vluchtelingen komen thans missiepost Uit Leopoldstad werd gemeld, dat de regeringsstrijdkrachten de belangrijke katholieke missiepost Loeboenda, gele gen aan de spoorlijn Kongolo-Kibombo, hebben heroverd. 1635) De oorzaken die hebben ge- schuwd behoefde te worden, leid tot de honderdjarige oorlog Nu geeft die titel van honderd jaar de traditionele benaming van het En- toch eigenlijk ook weer een over- beeld van het geval. De oor- officieel iak. gevangen op 24 een groot deel heeft mei van het jaar 1337, toen Philips 15de beheerst de oorzaken log dus, zijn uiteraard ,ele. Er zijn catie historici, die de opvatting verdedi- wijnhandel gen, dat de wortels van deze oorlog Engeland reiken tot 'rct jaar 1066, toen de Nor- mandiërs onder Willem de Verovc- an Valois overging tot de confis- Guyenne, dat door zijn grote betekenis voor Deze daad van Phi- •erd door Eduard III gevolgd door het opzeggen der leenverhou- waarna Willem koning land werd en diens opvolgers allerlei aanspraken op con tinentale bezittingen Andere geschied kundigen achten bij het speuren naar de oorzak.n van de honderdjarige oor log het jaar Enge- verder door TOCH IS "'■'T ZO! te Maar goed, laten nieuw in de verwik kelingen begeven, maar vasthouden aan het beginpunt, t.w. het jaar 1337. Het feitelijke einde van de oorlog wordt het .neeste bel ig, omdat toen gedateerd op 19 oktober 1453, toen de de Engelse dynastie der Plantage- Engelsen door de capitulatie van Bor- nets hun Westfranse landen met En- deaux alle bezittingen in Frankrijk geland verenigden. Weer anderen wij- waren kwijtgeraakt, met uitzonde- zen met een beslist gebaar naar het ring van Calais dat pas in 1559 aan huwelijk ciat door de Engelse koning Frankrijk kwam. Gerekend van 1337 Edward II in het jaar 1308 werd ge- tot 1453 zou de honderdjarige oorlog sloten met Isabelle Capet, dochter dus langer da:: 100 jaar hebben ge- van de Franse koning Philips F duurd. Brengen we echter de vele (ook genaamd: de Schone), wat tot langdurige onderbrekingen van 1347 gevolg had dat ie opvolgers van Ed- —1356. 1360—1369. 1396—1415 en van ward II aanspraken op de Franse 1444—1449 in mindering, dan is de troon konden doen gelden. oorlog echter aanzienlijk korter ge- Wie nu ook gelijk mogen hebben, weest. we kunnen het over één ding volsla- Of wilt u liever als einde het jaar gen eens zijn, nl. over de uitspraak, nemen, waarin de Engelse koning dat de vorstelijke familiebanden in officieel de titel „koning van Frank- die dagen op de meest ingewikkelde rijk" heeft later varen? Dan is de wijze door elkaar waren gevlochten, honderdjarige oorlog wel erg lang ge- zoaat iedereen rechten op de bezit- weest, want tot 1801 heeft het ge- tingen van anderen meende te kun- duurd eer George III van die titel ken laten gelden, wat door die ande- afzag! ren natuurlijk op Je meest fanati En hebt u wel eens van vliegende ke manier dat wil eggen, door inktvissen gehoord? middel van geweld bestreden werd. Een honderdjarige oorlog was Daarover een volgende keer! in dit verband geen middel dat ge- (Nadruk verboden).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 5