DRUM
Concilie belijdt schuld
aan verdeeldheid
Protestantse gemeente nam
in Malle met 20 toe
-Dl DOKTER aan woord
Steun chr. universiteiten
in ontwikkelingslanden
Kunstgebit?
BASTION
Twee kerken in JIndek
gisteren ingewijd
HALF ZWAAR - HEEL LEKKER
VFRr.nrTieiNG
RU KINIWRF.N
DINSDAG 6 OKTOBER 1961
Een ^Ymttefeeiiirig|mp|[|
ANTITHESE TEN GRAVE?
de rouwlied: „Als door Den Haag een lijkstoet rijdt/ Met Heemskerk j
aan den kop/ Met Talma die de paarden leidt/ Met heel „Rechts"
achterop/ Als Kuyper snottert van verdriet/ En priesters missen lezen/
Dan gaat daar d'antithese, Plet/ Dan gaat daar d'antithese!"/ We moesten
aan dit „fraaie" lied denken toen we de brochure lazen van mr. J. H.
Prins: „Politiek als geloofsbeleving". Om alle misverstand te vermijden:
we zien de directeur van het wetenschappelijk bureau der A.R.P. beslist
niet „als een Prins opgezeten" in een stoet, die de antithese-gedachte van
de Dr. Kuyperstraat naar Oud Eik en Duinen rijdt. Naar z'n eigen ge
tuigenis beleeft hij de antithese als de tegenstelling tussen „deze wereld"
en het Koninkrijk Gods in al haar scherpte.
Abraham de geweldige, aan wie het bureau der A.R.P. z'n naam ontleent,
zou dan ook geen reden hebben om te snotteren van verdriet. Maar mis- (Van onze kerkredactie)
schlen zou hij toch wel een traan wegpinken als hij Cr kennis van kon De Hervormde Raad voor de
nemen hoe mr. Prins verder over de antithese denkt. De antithese is
volgens hem niet een tegenstelling tussen christenen en niet-ehrist«Hen. Zending is van OOI dee at v r-
Het is volgens hem niet waar, dat de ene mens of organisatie aan de ene nog geen beslissing kan wor-
kant van de antithese en de andere mens of organisatie aan de andere den genomen over de kwestie van
kant zou staan. Wij zijn mensen met een gespleten hart en daarom staathet al dan niet steun verlenen aan
niemand vrij van de antithese. christelijke universiteiten in ont-
We zien Kuyper nu toch wel minstens z'n wenkbrauwen fronsen. Heeft wikkelingslanden, met name in
deze jongeman, zo zou hij kunnen vragen, dan niet gelezen wat ik in j Indonesië.
1916 in A.R. Staatkunde over de beginselkloof tussen Theocraten en
Anthropocraten schreef? Ziet hij dan in de Nederlandse partijverhoudingen Gelijk wij reeds eerder berichtten,
niet meer klaar en duidelijk wat paganistlsch Is en wat niet? En wat zou S/^^gsr^d zteh inleen rajport
Jan Schouten zeggen? In „Partijformatie en Partijgroepering" schreef hij uitgesproken voor steun van het chris-
in 1945: „Door het verlossingswerk van Jezus Christus en Zijn Koning- telijk hoger onderwijs in Indonesië met
schap is er een antithese tussen de mensen ontstaan. Daar zijn er. die God mensen en financiën Een minderheid
v.. in de commissie diende echter een min-
niet dienen. Daar zijn er, die Hem dienen. derheidsrapport in, waarin gesteld werd,
We maken ons sterk, dat mr. Prins zich eerder kan vinden in hetgeen mr.dat universiteiten zulke onvoorstelbaar
A. A. van Rhijn betoogt: „Zij (de antithese) loopt dwars door ieder mense- grote bedragen vragen, dat de zending
lijk hart. Wij zien het zelfs bij de allergrootsten in de geschiedenis van M^Vandïe UhSf d" mbistens
het Christendom. De discipel Petrus, die zijn Meester verloochende, was even belargrijk zijn, maar vaak veel
op dat moment in de macht van de boze, maar toch bestemde Jezus die-[minder geld kosten in verhouding tot
Eerst nog weer studeren
i de Raad
de
zelfde Petrus tot de man op wie Hij zijn gemeente zou bouwen."
Mr. Prins is hiermee niet geëtiketteerd (en nog minder veroordeeld) als
een man, die door de doorbraak-ideologie is aangestoken. Hij is van de
noodzaak en de wenselijkheid van christelijke partijvorming meer dan wie
ook overtuigd. We vergelijken de citaten alleen maar om te laten uit
komen, dat er in anti-revolutionaire kring sprake is van een „evolutie der
geesten", zoals CHU-voorzitter Beernink dezer dagen in het a.r. Jongeren
blad „Op Wiek" schreef. De botsing der meningen blijft niet zonder vrucht.
De overgrote meerderheid der a.r. hanteert de antithese niet meer als]
beginsel van partijvorming.
Deze constatering is niet zonder belang. De C.H.U. verzet zich in artikel 8
van haar program tegen „een groepering des volks in twee delen naarj
godsdienstige onderscheiding". Met dit anti-Kuyperiaanse artikel kan men
in de discussie met anti-revolutionairen niet goed meer uit de voeten, j
Ds. S. Kooistra, thans te Lisse, heeft niet langer gelijk wanneer hij de
vraag „waarom wij c.h. zijn en blijven" beantwoordt met: „Het beslissend j
verschil tussen de A.R.P. en de C.H.Ü. is de kwestie der antithese. Wij
verwerpen uit de grond van ons hart de scheiding tussen een chr^telijk
en een niet-christelijk volksdeel. De geestelijke antithese tussen geloof i
en ongeloof laat zich eenvoudig politiek door ons niet organiseren." Ds.
Kooistra kan dit slechts staande houden tegenover die anti-revolutionairen,
die hem de vraag stellen: waarom bent u dan niet doorgebroken? Zulks
deed de heer M. W. Schakel, enkele jaren geleden in A.R. Staatkunde.
Maar de heer Schakel is dan ook terecht of ten onrechte over de
koers van zijn partij verontrust!
de resultaten.
Steun aan oecumenische beweging
Sommige leden
Zending menen, dat men in Indonesi
niet met westerse maatstaven moet me
ten. De rol van de christelijke universi
teiten is daar een andere, dan hier. Het
getuigt niet van een invoelen in c
werkelijk meeleven met de situatie
Indonesië, als men van de universiteiten
jdaar een westers peil eist.
Anderen zeiden echter, dat landen als
Indonesië toch niet aan dit peil ontko-
en dat men deze landen dan ook
kwade dienst bewijst, door nog lan
ger steun te verlenen aan een op de
duur onhoudbare werkwijze.
Omdat de Raad unaniem van mening
as, dat deze laatste vraagstelling, die
de kern van het probleem raakt, In de
rapporten niet aan de orde gesteld
wil men, dat deze kernvraag nog e
grondig In de kring van de Nederlandse
Zendingsraad aan de orde gesteld wordt.
De Raad voor de Zending van de Ne
derlandse Hervormde Kerk besloot ver
der, de hele opzet van het „thuisfront"
(de binnenlandse arbeid) eens op de
helling te zetten. Men wil de activiteiten
van de commissie Vrouwenwerk meer in
de algemene arbeid integreren. Ook de
functie van de districtssecretaris zal na
der worden bezien. Ds. P. Mackaay heeft
een en ander een nota gemaakt.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Amstelveen-Buitenveldert:
R. J. Mooi te Zuidwolde (Gr.) te Leer
broek: J. Arendsen te Bunschoten: te
Lunteren (vac. K. v. d. Pol): J. v. Slie-
dregt te Baarn; te Wilp: D. J. Spijker
boer te Drumpt; te Katwijk a. zee: (vac.
W. L. Tukker): G. Boer te Huizen.
Aangenomen naar Emmen «7de pred.-
pl.): J. C. Krajenbrink te Nagele-Tolle-
beek (N.O.P.).
Bedankt voor Honselersdijk: Jac. de
Mars te Dubbeldam: voor Linschoten:
J. C. Terlouw te Lage Vuursche.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Culemborg: T. L. H.
Pieterse, kand. te Voorschoten, die be
dankte voor Anna-Jacobapolder, Dom-
burg-Westkapelle, Gasselternijveen, Gees,
Haastrecht, Heusden-Meeuwen, Moor
drecht, Numansdorp. Oostburg, Vlagt-
wedde, Vleuten-De Meern en Vijfhuizen.
Bedankt voor Almelo (vac. dr. A.
Wind): G. Rang te Haarlem-Z.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Ds. M. Rosbergen
(90) overleden
Canadees Swaine
leidt voorlopig
jezuïetenorde
De leiding over de orde der jezuïeten
zal, nu de generaal, pater Jean Baptiste
Janssens, is overleden, tijdelijk worden
waargenomen door de 56-jarige Cana
dese pater Jean Swaine, die reeds sinds
1960 optrad als plaatsvervanger van
Janssens, met het oog op diens zwakke
gezondheid.
Pater Swaine werd 13 december 1907
f;eboren in Kentville (Ontario). Zijn
eiding kreeg hij in Canada en in Ro
In 1936 werd hij tot priester gewijd. Na
drie jaar leraar te zijn geweest werd hij, vai.uaai, s,„
ten in Canada. Later kreeg hi] functies I
in Ethiopië en in Japan. Sinds 1957 is
hij verbonden aan het hoofdkwartier der
Jezuïeten te Rome.
De verkiezing van een definitieve op-
Een woord voor vandaag
„En hij beschermde hem en als hij hem gehoord had, was hij in
grote verlegenheid, maar hij hoorde hem gaarne" (Marcus
620).
De geschiedenis is bekend. Johannes de Doper heeft geen blad
voor de mond genomen, maar Herodes precies verteld waar het
op staat „gij moogt de vrouw van uw broeder niet hebben".
Het gevolg, van deze openhartigheid is de cel, de donkere cel,
waar Johannes de Doper zijn dagen zal doorbrengen totdat de
dochter van Herodias op aandringen van haar moeder zijn
hoofd zal eisen.
Het doet Herodes allemaal leed. Misschien heeft hij zelfs nog
geprobeerd Johannes de kerker te besparen, misschien heeft
hij getracht Herodias tot andere gedachten te brengen, want
„hij hoorde hem gaarne".
Ach ja, Johannes de Doper is een goed spreker, hij weet de
mensen wel te trekken en Herodes mag graag naar hem
luisteren. In onze dagen zou men zeggen: Hij doet Herodes wat.
Zo luisteren vandaag de dag nog duizenden naar het Woord
van God: Het doet hun wat., het klinkt hun mooi in de oren
„het is zo aandoenlijk". Maar het dringt niet door tot hun hart,
zij raken er niet van ondersteboven, zij schrikken er niét van,
voor hen is Gods Woord niet meer dan een prachtige gedachte,
bedoeld om de mens, en dan natuurlijk altijd de ander, te ver
beteren. Hij hoorde hem gaarne, zij horen hem gaarne, maar
daar blijft het bij.
Het resultaat is bekend Johannes de Doper verliest het
hoofd. Daar waar Gods Woord alleen maar graag wordt ge- !R(
hoord, waar de mens het niet grijpt omdat hij het hart ver- to
hardt, daar ligt de weg open voor de zonde, daar grijpt de j-j0*
ongerechtigheid om zich heen. GjJ
Johannes de Doper zal het hoofd missen, maar wat zal Herodes st
gaan missen? D"c
(Van e
i medewerker)
In de ouderdom van ruim negentig
jaar is te Heemstede overleden ds. M
Rosbergen, emerituspredikant van
Nederlandse Hervormde Kerk. De i
ledene werd 25 juni 1874 te Boskoop
geboren, waar zijn vader boomkweker
was. Hij be:.ocht het Stedelijk gymna
sium te Gouda en studeerde aan de
Leidse universiteit. Op 1 mei 1901 werd
hij kandidaat in Zuid-Holland ei
oktober van dat jaar in Zwartewaal in
zijn predikambt bevestigd. Ds. Rosber
gen diende de gemeenten van Beets
(Noord-Holland), Benningbroek (Noord-
Holland) Terwispel in Friesland, Kims-
werd in Groningen, Uitgeest in Noord-
Holland en tot aan zijn emeritaat in 1939
die van Westerlee en Heiligerlee in
Groningen
Ds. Rosbergen, die tot de Evangelische
richting behoorde, maakte deel uit
de klassikale besturen van Hoorn en
I Winschoten. Hij was medewerker
een Evangelisch zondagsblad.
Vandaag is zijn stoffelijk overschot te
Bij een historische stemming I rieerde op
heeft het Vaiikaans concilie giste
ren met een overweldigende
meerderheid van stemmen uitge
sproken, dat de Rooms-Katholieke
Kerk mede schuld heeft aan de
verdeeldheid onder de christenen.
De bisschoppen hechtten ook
hun goedkeuring aan een uitdruk
kelijke aansporing van het conci
lie aan alle rooms-katholieken om
actief mee te werken aan de oecu
menische beweging. Hun werd
daarbij de raad gegeven, onwaar
heden over andere christenen te
vermijden, anderen niet te kwet
sen door woorden of handelingen,
kortom een leven te leiden, dat de
Rooms-Katholieke Kerk tot eer
zal trekken in de ogen der niet-
rooms-katholieken.
totaal
i ruim 2100 a
Beide uitspraken werden gedaan
het begin van de stemmingen over
schema over de oecumene. In totaal
werd vier keer gestamd over delen
de eerste drie hoofdstukken van
schema. Het aantal tegenstemmen
Voor de stemmingen hield de Franse
aartsbisschop Martin namens het secre
tariaat voor de christelijke eenheid een
inleiding, waarin hij de wijzigingen toe
lichtte, die in het schema zijn aange
bracht na de eerste besprekingen. Het
schema is onder meer van naam veran
derd. Het spreekt niet meer van katho
lieke oecumene, maar kortweg van
mene, omdat er aldus Martin
r één soort oecumene is. namelijk
de beweging naar eenheid, die door de
Heilige Geest geleid wordt.
Van historische betekenis mag ook
genoemd worden, dat het document op
nieuwe wijze spreekt over de niet-
as-katholieke kerken. Men heeft het
namelijk over kerken en niet meer over
gemeenschappen of sekten, zoals altijd
het geval is geweest.
dat zij gedoopt zijn, bindt hen aan de
kerk van Rome. Erkend wordt, dat Gods
genade ook werkzaam is in de niet-
s-katholieke kerken.
De aartsbisschop van Rouen bena
drukte verder de betekenis, die de ge
sprekken met de niet-rooms-katholieke
waarnemers bij het concilie voor
schema hebben gehad. Hun adviezen
hebben geleid tot een nieuwe visie
de interkerkelijke betrekkingen en
een waarachtig wederzijds vertrouw
In het gedeelte, dat nu goedgekeurd
is door de bisschoppen, wordt nog ge
zegd. dat de Rooms-Katholieke Kerk
„haar gescheiden broeders omhelst met
broederlijke rbied en liefde". Het feit.
Resultaat evangelisatie-actie
De kleine protestantse gemeen
te in de Belgische plaats Halle,
die twaalf zielen telde, is sinds
gisteren kort uitgegroeid tot een
31 pp evangelisatie
actie van de Belgische Evangeli-
s. «Le'-Jmg, die in maart be
gon en die van half augustus tot
half september zijn hoogtepunt,
bereikte, heeft tot resultaat ge
had. dat twintig personen toege
treden ziin tot deze protestantse
..enclave" temidden van de gro
tendeels rooms-katholieke be
volking Tevens zijn verschillen
de contacten gelegd, waarvan er
ruim honderd veelbelovend zijn,
terwijl tweehonderd personen de
toezegging hebben gedaan, dat
men nog eens langs mocht ko
men
Uit ie resultaten van de verschillende
activiteiten van de actie, zoals het ver-
soreiden van tractaatjes huis aan huis,
de aanbieding van een brochure, die dc
verschilpunten tussen de Reformatie
Rome vanuit de Bijbel belicht en de
menkomsten. is men tot de conclusie
komen, dat louter positieve verkondiging
stelling wekt bij de rooms-katholieken.
De beide discussie-avonden trokken
echter tientallen belangstellenden. Ook
het bezoek op de gewone avonden is
sinds deze debatavonden aanmerkelijk
toegenomen. De beste evangelisatieme
thode is wel gebleken de positief anti
thetische methode. Men moet dus het
positieve evangelie brengen, maar steeds
m tegenstelling tot of althans tegen de
achtergrond van de rooms-katholieke
dwalingen.
Ds H J Hegger geeft in het blad „De
Rechte Straat" verschillende redenen
voor deze resultaten. In de eerste plaats,
zo meent hij. dat de rooms-katholieken
vanuit hun kerk dikwijls een zoetelijk
Jezusbeeld hebben meegekregen. Chris
ms wordt dikwijls voorgesteld als het
«inoje op de armen van Maria. Wanneer
ze dan in fo'ders lezen: „Christus de
redder der wereld Christus leeft voor
u" enz., dan roept dat in hun fantasie
bijna onvermijdelijk die min of
zoetelijke Jezusfiguur naar boven,
voor ze ln wezen eigenlijk maar weinig
belangstelling hebben. Vervolgens inter
preteren ze dergelijke leuzen toch in
rooms-katholieke zin. Zij zullen bij zich
zelf zeggen: Ja maar. dat wordt in
kerken toch ook gepreekt. Waarom zou
den ze dan naar een protestanatse tent
eaan. terwijl ze bovendien nog heel wat
menselijk inzicht moeten overwinnen,
praatjes van de buurt en misschien een
berisping van de pastoor. Aldus luidt de
voorlopige les. die men van protestantse
volger van de 74-jarige pater Janssens
verwacht men niet voor volgend voor
jaar. Verwacht wordt, dat Swaine een
der meest kansrijke kandiidaten voor de
generaalspost zal zijn.
De orde der Jezuïeten heeft de leiding
van Radio-Vaticana en het Vatikaans
observatorium. Jezuïeten bekleden be
langrijke functies bij vele Vatikaanse
bestuursorganen. Verder zijn zij vooral
aktief op het gebied van het onderwijs.
Pater Janssens stond bekend als een
stille, maar vastberaden man, die zich
heeft ingespannen om het aantal jezuïe
ten uit te breiden van 28.000 tot 36.000.
ONDERWIJSC NOEMINGEN
tot hoofd te: Pieterzijl R. de
:utphen; Tot onderwijzer fes) t«
Rijn, mej. H. v. SeUen te Doorr
Openbaring
De bisschoppen hebben verder het de
bat voortgezet over het openbarings
schema. Aartsbisschop Weber van
Straatsburg prees het in het stuk. dat
afgerekend wordt met de gedachte, dat
de Bijbel net als de Koran zo kant
klaar uit de hemel zou zijn gevallen.
Kardinaal Bea vond het schema
goed stuk werk, maar toch in zijn hui
dige vorm onaanvaardbaar, omdat het
te weinig de nadruk legt op de waarde
van het Oude Testament, dat hij
unieke school noemde voor gebed
ethiek.
De conservatieve Italiaanse bisschop
Gasbarri betreurde het. dat het schema
enkele strijdvragen uit de weg gaat. De
samenstellers moesten dezelfde moed
opbrengen als de vaderen van het c
cilie van Trente, die de verschillende
zichten evenveel ruimte gaven en niet het
ene wegdrukten ten koste van he
dere, zo beweerde Gasbarri.
(Het concilie van Trente in de
tiende eeuw heeft de breuk tussen Ro
me en Reformatie definitief gemaakt
door over de opvattingen van de Re
formatoren een veelvoudig anathema uit
te spreken. Red.)
Nazi-dossier over
betrekkingen met
Vaticaan vermist?
Het Westduitse ministerie van buiten
landse zaken gaat momenteel na of het
inderdaad waar is dat een dossier
de betrekkingen tussen nazi-Duitsland
en het Vaticaan uit de archieven
het „Derde Rijk" is verdwenen en
ja. hoe dat dan gebeurd kan zijn,
meldde de persdienst van de Westduitse
iciaal-democratische (oppositie) partij
«SPD). Het zou gaan om „dossier nr 6"
betreffende de deportatie van Joden uit
Rome op 15 oktober 1943. De vermissing
van de documenten werd ontdekt, toen
orofessor Saul Friedlaender van het in
stituut van politieke wetenschappen te
Genève om inzage ervan vroeg.
Professor Friedlaender stelt met steun
an het ministerie van buitenlandse
en te Bonn een onderzoek in naar
ln Bonn verzekert men nu. aldus de
persdienst van de SPD. dat juist dit
'ossier in de laatste oorlogsdagen door
m bomontploffing verloren is gegaan
kalmeert de zenuwen
zonder slaap te verwekken!
het evangelie
einig belang- leerd heeft
deze evangelisatie-actie gc-
E. A. v.d. Meuten
1 (Gr.). M. Vleugel te Schoon-
am. de heer J. A. B. de Meyei
idaal, J. Pitlo te Drieberger
(tijd.); Wapenveld (Gld.), B. Koetsier t<
Wommels. K. Har
Met Dentofix zit het steviger
Dentofix vormt een zacht, beschermend
laagje en houdt het kunstgebit veel vaster
en veiliger op zijn plaats. Het zit prettig en
men kan rustig eten, lachen, niezen en
spreken, in vele gevallen even gemakkelijk
als met een natuurlijk gebit. Dentofix ver
mindert de voortdurende angst voor los
raken en verschuiven van het gebit en voor
komt verwonding van het gehemelte. Den
tofix houdt ook de adem fris. Geen onaan
gename smaak, of hinderlijk gevoel. Prijs
per strooibus slechts f. 2,35, bi] apotheken
en drogisterijen.
Synode heeft week
vertraging
In verband met noodzakelijk cor
siewerk zal de generale synode der Ge
reformeerde Kerken (vrijgemaakt) niet
vandaag, maar pas volgende week dins
dag weer in plenaire zitting bijeenko
men. Op de agenda staan dan v
schijnlijk het doopformulier, het
wenkiesrecht en de zaak-Goossens.
Wij lezen vanavond Romeinen 3 vers 19 tot 31.
BASTION: gedessineerd bouclé
van uiterst solide
konstruktie. Breed
tes 1.30 m en
3.80 m.(broadloom),
BOUCLÉ TAPIJT
Prototypes van Duitse garnizoenskerken
„Wij staan hier weliswaar voor
twee verschillende kerken, maar
in beide wordt de naam van God
geprezen", dit zei de Duitse evan
gelische legerbisschop D. Kunst
bij de inwijding van de kerken in
de legerplaats Budel. De twee ker
ken, een protestantse en een
rooms-kathlieke, werden gisteren
door de protestantse legerbisschop
Kunst en door de rooms-katholie
ke legerbisschop D. Hengsbach in
gewijd. Bisschop Hengsbach was
hier speciaal voor uit Rome over
gekomen, waar hij het concilie bij
woont.
Veel Duitse en Nederlandse kerkelijke
en militaire autoriteiten, waaronder de
territoriaal bevelhebber generaal V. C.
M. van Reeden en Ministerialdirektor
dr. Kaumann waren gisteren aanwezig
op de Noord-Brabantse legerplaats Bu-
(Jel, waar sinds juli 1963 Duitse recruten
van het tweede „Luftwaffeausbildungs-
regiment" gestationeerd zijn.
escorte
see's en
naar de legerplaats waren begeleid, ont
vingen ze gisterochtend de sleutel van r
beide kerken uit handen van dr. Kau-
mann. Daarna werd hier een kerkdienst
gehouden, bijgewoond door de genodig-
De protestantse en rooms-kathoUeko hi
kerk zyn het prototype van dc voortaan C
te bouwen Duitse garnizoenskerken. Z(j
hebben een gemeenschappelijke klok-
Secretariaat voor
lekenapostolaat -<
Nog deze week zullen de bisschoppen jv
op het concilie een voorstel in bespre-
king nemen om een secretariaat in te»,
stellen voor l.et lekenapostolaat. Dit se-'
cretariaat zou een informatie- en coör-'°
dinatiecentrum moeten worden.
Tevens wordt voorgesteld overal tottf
de stichting van raden over te gaan,
waarin priesters en leken zitting hebben. 0
De bedoeling van die raden is de samen
werking tussen geestelijken en leken'
over het gehele gebied van het aposto
laat te coördineren. !'1
blad met linksboven
Antwoord op vragen
rubriek gegeven, vr«
langs deze weg gcw.
ed zenden aan de redactie van ons
de envelop: „Medische rubriek*',
n algemeen belang wordt In deze
1 waarvan de beantwoording niet
iaat Is, geschiedt per brief.
JNDIEN men de voorraad materialen en stof
fen eens zou opnemen, die gewoonlijk worden
bewaard in gootsteenkastjes, medicijnkastjes en
rommelhoekjes, zou men verbaasd staan. En dan
te weten hoeveel van die stoffen, wanneer ze
door kinderen zouden worden geproefd of opgege
ten, gevaarlijk zijn! In Amerika sterven jaarlijks
zeker 500 kinderen door vergiftiging met chemi
sche en geneeskundige stoffen. Het aantal niet do
delijk verlopende gevallen in Amerika overtreft
jaarlijks zeker het half miljoen, en dat is dan nog
r grof geschat, want vele gevallen komen
niet bij de officiële instanties, en worden dus niet
bekend De ongelukken nemen jaarlijks toe, het
geen te wijten is aan de stijging van het aantal
geboorten maar evenzeer aan de stijging van het
aantal nieuwe medicamenten en huishoudelijke
producten waardoor de mogelijkheid van vergif
tiging toeneemt.
Ongeveer de helft van het aantal vergiftigingen
treedt op bij kinderen onder de vijf jaar, hoewel de
kleuter minder dan 10 pet. van de gehele bevolking
uitmaakt. De kinderei van twee jaar zijn het „ge
vaarlijkst". echter onmiddellijk gevolgd door de één-
jarigen Jongere kinderen staan uiteraard meer on
der de controle van de ouders en zijn minder in
staat zich te vergiftigen Nu is het niet zó. dat toe
zicht door de ouders of anderen een voldoendfe ga
rantie biedt tegen vergiftiging, want vooral in het
huidige jachtige en afleidende leven met zijn tefe-
foon. televisie en huisbe1 kan de waakzaamheid tij
delijk verslappen, waarvan de kinderen gaarne ge
bruik maken. Tot deze groep behoren ongeveer 75
pet. van de vergiftigingsgevallen! Wanneer de kin
deren ouder zijn geworden dan vijf jaar wordt dc
ver'eiding naar een nieuw smaakje of aantrekkelijke
kleur minder door de toenemende onderscheidings
mogelijkheden. De meeste gevallen van vergiftigin
gen komen voor bii de laagste welstandsgroep, waar
schijnlijk door de kleinere behuizing met minder
goede bergruimte. Alleen in de gezinnen van artsen,
tandartsen en apothekers ziet men ongeveer evenveel
gevallen, veroorzaakt door de proefmonsters die vaak
dagelijks met de post worden bezorgd en niet direct
worden opgeborgen.
Het motief bij ionge kinderen is meestal nieuws
gierigheid. Misverstanden komen echter ook her
haaldelijk voor. Vaak zijn de giften uit hun origine
le verpakking gehaald en opgeborgen in verkeerde
flesjes en doosjes, zoals in bijna 25 pet. van de geval
len worden veroorzaakt doordat de stoffen op een
verkeerde plaats waren opgeborgen! Zo komen bij
na de helft van de vergiftigingen in de keuken tot
stand en een kwart van de gevallen in de slaap
kamer.
In de helft van de gevallen worden de vergifti
gingen veroorzaak' door medicamenten, die om de
een of andere reden niet afdoende waren opgebor
gen. Vele gevallen van vergiftiging kent men door
de aspirine, zeker nu kinderaspirine in de handel
zijn gebracht met een lekker smaakje. Trouwens
hierin ligt toch een groot probleem. Vele medicamen
ten worden tegenwoordig met een lekkere smaak ge
bracht. opdat dc kinderen ze gemakkelijker innemen
De kans voor vergiftiging is daardoor echter ook toe
genomen. Het probleem van het niet willen innemen
van een medicijn bij een kind is daarmee verscno-
ven naar het probleem van het niet goed opbergen
bij de ouders! We willen niet stil staan bij de vale
mogelijkheden van vergiftiging door medicamenten
maar willen slechts wijzen op de enorme toename
van het geneesmiddelengebruik in Nederland, zoals
dat onlangs bleek uit voordrachten op het nationale
apothekers-congres. De kans op vergiftigingen wor
den dientengevolge ook groter. Maar niet alleen door
drankjes of tabletjes kunnen vergiftigingen ontstaan,
ook zalven, reinigingsmiddelen en antiseptica wor
de regelmatig ..gebruikt"
Ook in de keuken komen verschillende gevaarlijke
stoffen voor We denken aan de bleekmiddelen en
aan loog. dat gebruikt wordt voor het ontstoppen
van afvoerbuizen. Petroleumproducten kunnen, wan
neer ze ingenomen zijn, herkend worden aan de pe
troleumlucht die het kind verspreid. Aan meubelwa!
is soms een stof toegevoegd ter veraangenaming van
de lucht, en kan daarom nogal eens in trek zijn oij
kinderen Lood wat in verf en emaille voorkom1
kan vergiftigingen veroorzaken door het afknnu-
wen van geverfde of geëmailleerde materialen. D?/.<
vergiftiging treedt meestal langzaam op door ne)
regelmatig en niet opgemerkte gebruik van dez<
loodbevattende stoffen. Buikpijn en bloedarmoed<
zijn de belangrijkste verschijnselen, terwijl de arti
lood kan aantonen in bloed en urine. Terpentiji
brandt heftig op de slijmvliezen van de mond ei
wordt daardoor snel ontdekt. Over rattengif en in
secticiden kunnen we uiteraard ook al niet vee
goeds zeggen Over het algemeen zeer gevaarlijk
Ook cosmetica behoren in deze lijst niet te ontbre
ken. Ieder vergiftigingsgeval moet als een spoed
geval behandeld worden Men moet er verder achtei
zien te komen welk gif door het kind werd ingeno
men. Het kind moet zo snel mogelijk de maag gehe
veld worden, en aangezien dit in een huisartsenprak
tijk niet altijd gemakkelijk uitvoerbaar is. terwijl d«
arts vaak ook .op stap" is. kan men het kind he
beste zo snel mogelijk naar een ziekenhuis brengen
alwaar de ingreep verricht kan worden.
Tenslotte willen we er nogmaals op wijzen, dat on
geveer 90 pet van de vergiftigingsgevallen bi
kinderen vermeden had kunnen worden, wannee:
de noodzakelijke maatregelen van verantwoord op
bergen waren nagevolgd. In de preventie ligt dus d«
beste therapie Gaat U eens in Uw huis na of all'
min of meer gevaarlijke stoffen goed opgeborgei
zijn. We vrezen dat ook in Uw woning niet alli
noodzakelijke maatregelen op dit gebied zijn geno
men, gezien het angstwekkend grote percentage val
de bevolking waar de maatregelen onvoldoende ble
ken!
