Nieuw plan ter oplossing
woningbouwvraagstuk
Bouwondernemer wordt niet
als ondernemer erkend
Toerisme
een grote
maakt
vlucht
Vraag naar huizen draagt
sterk kunstmatig karakter
Voorzitter van N.B.B. klaagt:
Rijden op
autoweg
f 50 per jaar
FEEST
.7
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1961
Prof. Van Beusekom:
W oni n gwetbouw
moet beperkt
..Beperk de woningwetbouw tot het
noodzakelijke. Geef de bouwbedrijven
de kans tot eigen planning, bouweonti-
nuiteit, produktieverbetering en con
currentie".
Dit bepleitte prof. dr. ir. H G van
Beusekom in een referaat voor de deel
nemers in de ..Stichting woningzaken
voor het bedrijfsleven" die gisteren in
het raadhuis van Hilversum vergader
den.
Prof. Van Beusekom schatte de jaar
lijkse behoefte aan woningwetwoningen
voor wezenlijk minderdraagkrachtigen
op twintig tot vijfentwintigduizend stuks
per jaar. Zijns inziens zouden de bouw
bedrijven betrekkelijk snel met grotere,
vrije woningen van betere kwaliteit op
de markt kunnen komen. Daardoor zou
verschuiving uit plus minus 325.000 uit**
stekende oudere woningwetwoningen
naar de beter typen kunnen ontstaan,
met als gevolg, dat aan de vraag van
minderdraagkrachtigen ruimschoots zou
kunnen worden voldaan. Wellicht zou
aanvankelijk de spanning op de arbeids
markt nog wat hoger worden. Maar dit
risico dient genomen te worden, zo zei
prof. Van Beusekom.
Ons volk moet leren beseffen, dat men
zich bij stijgende welvaart ook hogere
uitgaven voor woongenot behoort te ge
troosten. De kosten van de woning be
horen tot de eerste levensbehoeften. Hfj
vond het een onzinnige situatie, auto's
enzovoort willen getroosten, maar niel
de kostende prijs voor een woning.
Voor de vrije sector zou zijns inziens
de rUksgoedkeuring althans buiten
de grote agglomeraties geleidelijk
moeten worden afgeschaft. Dan zouden
de gewenste, kosten verlagende conti
nuïteit, industrialisatie en produktivi-
teitsverhoging op grote schaal kunnen
ontstaan. De overheid zal zich, behou
dens met de woningwetbouw en wo
ningnormen, zo weinig mogelijk met de
woningbouw moeten bemoeien.
Huurverhoging 25 pet., overheidsbouw beperken tot
20.000 woningen voor inkomens beneden f 7.000
(Van onze sociaal-economische redactie)
Drs. W. J. Valkenburg heeft hedenmorgen op het te Rotterdam gehouden
jaarcongres van de Nederlandse Bond van Bouwondernemers, bij zyn af
scheid als algemeen secretaris van deze organisatie, een plan „ingediend",
op basis waarvan naar zyn mening het woningvraagstuk op korte termijn
tot een oplossing zal kunnen worden gebracht. Dit plan wordt gekenmerkt
door twee hoofdzaken, t.w.:
1. een binnen enkele jaren te voltooien hnaraanpassing van circa 25 pro
cent, eventueel te realiseren door het aanwenden van 5 procent loons
verhoging;
2. beperking van de „overheidsbouw" tot ongeveer 20.000 woningen, die
extra worden gesubsidieerd, t.b.v. de laagste inkomensgroepen, w.o. de
bejaarden. Het bewonen van deze huizen zou slechts toegestaan mogen
worden aan gezinnen met een inkomen van maximaal f 7.000.
In een woningbouwprogramma van
minimaal 100.000 (ongeveer het pro
gram van minister Bogaers voor vol
gend jaar) blijven er dan 80.000 hui
zen over, die de heer Valkenburg glo
baal zou willen verdelen tussen 40.000
gesubsidieerde en 40.000 ongesubsi
dieerde woningen. Het verlenen van
subsidies voor deze laatste groep zou
moeten geschieden in de vorm van
een jaarlijkse bijdrage, waarvan de
hoogte mede afhankelijk is van de
huur c.q. stichtingskosten en boven
dien een aflopend karakter draagt,
parallel met een op te stellen huur-
aanpassingsprogramma. De overheid
zou dan maximum huurprijzen
stichtingskosten moeten vaststellen.
Naar de mening van drs. Valkenburg
zouden, zowel de gesubsidieerde als de
ongesubsidieerde 80.000 woningen kun
nen worden gebouwd door iedere vorm
van particulier ondernemersinitiatief,
dat zich op de woningmarkt wenst
Onbegrijpelijke
„Het blyft een onbegrijpelijke
zaak, dat de zelfstandige onderne
mer. die allerwege erkenning vindt
in ons land, in de bouwsector die
kenning niet verkrijgt", aldus zei
de voorzitter van de Nederlandse
Bond van Bouwondernemers, de
heer D. J. Beuker, hedenmorgen in
zijn openingsrede op het te Rotter-
helpen direct
tegen brandend
maagzuur
geschiedenis'
(Van onze soc.-econ. redactie)
dam gehouden jaarcongres van deze
organisatie.
Nog steeds, aldus de heer Beuker,
kan de voor de markt (en derhalve
',e voor eigen rekening en risico) bou
wende en exploiterende ondernemer on
voldoende bijdragen tot het opheffen van
het woningtekort.
Nog steeds legt een te strakke
contingentering hem aan banden,
waardoor de continuïteit van zijn pro-
duktie ernstig wordt belemmerd. Mede
hierdoor kan het aanbod niet met de
vraag in overeenstemming worden ge
bracht, zo zei de heer Beuker, die er
dit verband op wees. dat door het
verschijnsel van de onbenutte bouwca-
citeit nog steeds bouwondernemers ge
dwongen zijn hun heil te gaan zoeken
de grenzen.
Zonnig weer
een hogedrukfjebied. Het centrum
'i trekt over de Noordzee naar
'.marken. Rondom het hogedruk-
jgebied stroomt geleidelijk drogere
lucht naar onze omgeving. Daardoor
zal de mist in de komende nacht min-
litgebreid zijn dan in de afgelopen
nacht. Wel zal er weer een flinke da-
itng van de temperatuur optreden,
Waarbij in het noordoosten van het
land nachtvorst niet is uitgesloten.
Morgen overdag zal de temperatuur
bij zonnig weer en oostelijke winden
tot ongeveer dezelfde waarde oplopen
als vandaag.
ZON EN MAAN
Donderdag 1 oktober: zon op 640.
onder 18.18: maan op 0.51. onder 17.11
Maandag 5 oktober: nieuwe maan.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
1 oktober: 11.27 v.m.: n.m.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen
Aberd'131
KSficr.
tt'enen
•rmsbruct
Belgrado
windstil 19 10 0 1
Capaciteit
De voorzitter van de N.B.B. noemde
__»t een onjuist uitgangspunt dat het
bouwcontingent wordt vastgesteld op ba-
de berekende totale arbeidsca
paciteit. Hierbij wordt z.i. over het
hoofd gezien, dat binnen het kader van
de onderneming allerlei maatregelen
mogelijk zijn, die produktieverhogend
kunnen werken zonder op grotere schaal
de factor arbeid in te schakelen, de
zgn ondernemerscapaciteit. Deze wordt,
aldus de heer Beuker, door de huidige
contingentering en de daaruit voort
vloeiende toewijzing niet voldoende
benut, omdat het investeren om tot ef
ficiëntere, meer gemechaniseerde pro-
duktie te komen voor. de bouwonderne-
r heden ten dage een riskante zaek
aangezien hij dikwijls te maken
heeft met het onregelmatig toewijzen
an een stukje produktie.
Dc heer Beuker pleitte in zijn ope
ningsrede voor grotere liberalisatie van
de woningbouw, voor een ruimere con
tingentering van de particuliere sector
verdeling, waarbij meer pre-
ongesubsidieerde bouw toege
staan wordt. Hierdoor zal z.i. de door
stroming worden bevorderd, kan
deel van de bestaande woningvoorraad
mede gaan dienen om in de behoefte
aan goedkopere woningen te voldoen
kan de produktie van woningwetwor
gen, de hoogte waarvan thans de be
hoefte te boven gaat, worden ver
derd.
PERSONALIA
Aan de heer G. I. M. van Kemenade
is: op zUn verzoek per 1 oktober eervol
ontsag verleend als. burgemeester
Uden.
Per 16 oktober benoemd: tot burge
meester van Nieuwe Schans de heer G.
Hensen te Ten Boer, thans hoofd-com-
mies op de secretarie aldaar. Hij is 34
jaar en is lid van de P. v. d. A.
Op het vierde (besloten) internatio
naal congres voor de rijwielhandel tc
Montreux (Zw.) is benoemd tot vice-
president van de Union internationale du
commerce et de la reparation du cycle
et du motocycle de heer H. Zandman,
voorzitter van de Algemene Nederlandse
bond van ondernemers in het rijwiel
kleinbedrijf (A.N.B.O.R.).
P^r 16 oktober is benoemd tot bur
gemeester van Hardenberg (Ov.) de heer
J. Slot, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag als burgemeester
Eethen (NB). De heer Slot was sinds
1953 burgemeester en tevens secretaris
van Eethen. HiJ is 51 jaar en lid van di
ARP.
Meisjes bij Eltein
weer aan 't werk
De ongeveer tweehonderd stakende
personeelsleden van de Leeuwarder tex
tiel maatschappij Eltem N.V. te Harden
berg. hoofdzakelijk vrouwen en meisjes,
hebben gistermiddag het werk hervat
Maandagmorgen weigerden ze aan het
werk te gaan, omdat de afdelingschef
B. Veldhorst, die bfj het personeel
gezien is, ontslagen was. Zijn prestaties
zouden niet aan de verwachtingen heb-
bij beantwoord.
te dienen, en uit eigen financierings
middelen, althans zonder overheidsfinan
ciering. Dit betekent ook, aldus de heer
Valkenburg, dat een bouwondernemer
zijn gesubsidieerde woningen zonder
gewikkelde berekeningen van cui
prijzen, die een kwaliteitdrukkende v
king hebben, zal kunnen aanbieden
woningbouwcorporaties. Op deze wijze
zal z.i. tevens kunnen worden bereikt,
dat niet een door de overheid in gemeen
overleg met de Staten-Generaal vastge
stelde woningcontingentering, maar d(
totale ondernemerscapaciteit het ant
woord zal kunnen geven op de reële
vraag naar woningen
Immuun
Volgens drs. Valkenburg, die morgen
een functie in de directie van de N.V.
Nationaal Grondbezit aanvaardt, heeft
het woningbouwbeleid van na de oorlog
er toe geleid dat er thans geen sprake
meer is van een reële vraag naar wo
ningen. Negentien Jaar na de oorlog
treedt de overheid nog steeds huurprijs-
beheersend, subsidiërend, distribuerend
en contingenterend op. „Ons volk is im
muun geworden voor de werkelijke pro
blematiek en verdiept zich niet meer ir
de oorzaken van de woningnood. EX
grote lijnen ziet men niet meer; mer
kijkt nog slechts naar aantallen, vooral
aantallen woningwetwoningen en
valt een kabinet als het gaat om 2500
woningen meer of minder in een
ningbouwprogramma", aldus de heer
Valkenburg, die als grondoorzaken
de nog steeds heersende woningnood
noemde: het kunstmatig laag houden
van de huurprijzen, het grotendeels uit
schakelen van het particulier initiatief
en het verheffen tot regel van de over-
heidswoningbouw. „Wie de vrije markt
economie niet wenst te hanteren, blijft
in het duister tasten omtrent de oplos
sing van het woningvraagstuk"
Kunstmatig
De heer Valkenburg zei. dat de vraag
naar woningen een sterk kunstmatig ka
rakter heeft gekregen en een vertekend
beeld geeft van de werkelijke verhou
dingen op de woningmarkt. Mede als ge
volg van het huurbeleid en het ontbre
ken van betere woningen is er sprake
van een niet rationele woningbezetting
en kan van doorstroming nauwelijks
meer worden gesproken. De vraag naar
andere woonruimte spitst zich daardoor
toe op de nieuwbouw en heeft daarom
een kunstmatig karakter, omdat hieruit
een abnormale schaarste voortvloeit. In
dit verband sprak drs. Valkenburg
een overmatig kwantum woningwetwo
ningen. waarmee Nederland thans „zit"
Volgens hem moet het aanbod gericht
zijn op de reële vraag, die echter thans
niet bestaat omdat zij wordt versluierd
door het huurbeleid, de niet-rationele
woningbezetting en de onjuiste bewoning
van een overmatig kwantum woningwet
woningen De woningwetbouw is
stelsel een fiasco geworden, aldus de heer
Valkenburg „De jaarlijkse bouwpro
gramma's zijn hoe langer hoe minder
gebaseerd op de werkelijke marktver
houdingen en naar het schijnt hoe langer
hoe meer op politieke verhoudingen, het
geen in Nederland bete'' nt: het einde
loze compromis van 50 net woningwet
bouw en 50 pet particuliere bouw"
zei hij. De heer Valkenburg noemde het
voorts verbijsterend, dat men niet de
moed durft opbrengen om het huurvraag-
stuk tot een snelle oplossing te brengen
Tenminste 70 pet van de bevolking woon
te goedkoop en op deze wijze wordt de
woning z.i gedegradeerd tot een derde
rangs consumptiegoed.
Academische examens
AMSTERDAM. Vrije Un. Gedaagd
Duitse taal
C J Koster (Wi
s- en natuurw K de Bc
F G Brinkman K (Amster
ngsveld K (Oesrstgeest). H Hil-
ebrand K (Apeldoc
J Maaskant A
or ren D (Bussum)
meoj J J M Schol
v J Fransen wisk
eik (Bergum. Fr
wey sr-heik (Leerd:
Zilvold (Hilversum)
-I (IJm
Tli A Duyn (Haarlem)
iden). J W Havermr
E Batema (Naarden). A P Bal
uis). R Wilderink (Enschede
Schaft (Murmerwoude); M.O. B wisk W
Deutekom (Doorn).
AMSTERDAM. Vrije Un. GesJagd: dot
rechten mej C D van Dokkum (Goes
me) L C v d Burg (Putten). F J Nandln
hogeschool
Kreugel (Amersfoc
(Vervolg van pagina 1)
Ook binnen de begroting van ver
keer en waterstaat doen zich vrijwel
geen verschuivingen voor. Waterstaats
werken als het Deltaplan, de verbete
ring van de binnenscheepvaartwegen,
de modernisering van de toegang uit
zee naar de grote havens en de strijd
tegen de waterverontreiniging zullen
in de komende jaren eveneens grote in
vesteringen vergen.
Het wetsontwerp laat de mogelijkheid
open dat. naast het in te stellen weg
geld. nog tolgeld kan worden geheven
Dit laatste zal ziich echter tot zeer bij
zondere objecten beperken (kunstwer
ken als de Haringvlietbrug en als de
op particuliere basis opgezette Ooster-
scheldebrug en Beneluxtunnel) en niet
voor -wegen gelden. In het geval van
het heffen van tolgeld zouden leningen
kunnen worden gesloten. De rente en
de aflossing hiervan zouden door dit
extra-weggeld kunnen worden gefinan-
Naast het bedrag van 1.4 miljard
gulden worden door de rijksoverheid
nog belangrijke Jaarlijks vast te stel
len bedragen voor de wegen ter be
schikking gesteld.
Op de begroting van 1965 is niet al
leen 190 miljoen opgenomen voor de
aanleg van nieuwe wegen en de uit
breiding van bestaande wegen, maar
ook nog eens 279 miljoen voor onder
houd en verbetering, zomede voor uit
keringen aan lagere publiekrechtelijke
lichamen (provincie en gemeente) en
voor apparaatskosten. Tezamen dus 469
miljoen tegen 395 miljoen in 1964-
De duur van de heffing van het weg
geld is voorlopig op 15 jaar gesteld. Het
argument hiervoor is dat het niet on
mogelijk is dat gedurende deze periode
de situatie zich zo ontwikkelt dat de
verdere financiering van de met be
hulp van het fonds tot stand te bren
gen werken geheel uit de algemene
middelen van het rijk zou kunnen ge
schieden.
Ten aanzien van de produktiecapaci-
teit van de aannemersbedrijven wordt
in de memorie van toelichting opge
merkt dat er geen vrees behoeft te be
staan dat de Nederlandse wegenbou
wers het voorgestelde, versnelde tempo
niet aan kunnen. Onder de huidige om
standigheden wordt de productiecapa
citeit van de wegenbouwaannemers niet
ten volle benut. Bovendien is het een
groot voordeel dat door de reeds ver
gevorderde en nog voortdurend door
gaande ontwikkeling van de mechanisa
tie de wegenbouwwerken relatief wei
nig arbeidsintensief zijn. Ten slotte zal
het opdragen van grote, .over meerdere
jaren doorlopende werkdelen in één
bestek ook de aannemersbedrijven tot
een zo rationeel mogelijk gebruik van
personeel en machines in staat stellen.
De uitbreiding en verbetering van
het net van secundaire, tertiaire en
ook quartaire wegen wordt geregeld
bij het in behandeling zijnde wetsont
werp uitkeringen wegen, dat de jaar
lijkse uitkeringen eveneens aoet toe
nemen met de groei van het autopark.
De memorie van antwoord op het
voorlopig verslag zal eerstdaags ver
schijnen.
Het wetsontwerp gaat vergezeld van
een kaart, waarop het wegenplan van
de komende zes jaar Is Ingetekend.
De belangrijkste wegen die tot en met
1970 moeten klaarkomen zijn o.m.:
Zesbaanswegen: de ringweg rond Rot
terdam, een gedeelte van de ringweg
rond Amsterdam, de laatste twintig ki
lometer van de weg Den Haag-Amster
dam. met grote kruising bij Schiphol
de toegangswegen tot het' verkeersplein
Oudenrijn in de weg Den HaagArn-
Vierbaanswegen: RoosendaalBreda
Tilburg Eindhoven Venlo. Gorin-
chem Nijmrtgan, Utrecht Hoevela
ken Apeldoorn Deventer tot voor
Hengelo. Amersfoort Harderwijk
een deel van de weg Assen Gronin
gen, Roosendaal Moerdijk, Vlissin-
gen Goes.
Gommenidar
In één geest
J~ke oecumenische documentaire „In
een geest", waarvan wij gisteravond
in het VPRO-televisieprogramma de
door de NCRV geproduceerde derde al-
levering zagen, blijft door het opper
vlakkig aantonen van bekende feitelijk
heden en chaotische beeldillustraties
een teleurstelling. Mogelijk zal de laat
ste aflevering een gesprek op hoog
niveau, het geheel nog kunnen redden
maar wat we tot nu toe hebben gezien
refereert nog altijd niet aan de titel
van het programma.
Bepaald slecht getroffen moeten wij
noemen devervlechting van het badi
nerende cabaretliedje „Oecumene'' met
het onderzoeken van de geestelijke con
troversen zoals zij liggen in de voor
beeld-gemeente Bolsward. Ongetwij
feld heeft men hiermee op veelzeggen
de wijze toegang aan zelfspot willen
verlenen maar wij kunnen deze keuze
niet bewonderen.
Tal ran onderwerpen werden ©luch-
tig aangetipt maar nergens ging men
iets dieper op in en bij elk voorbeeld
trad de onverbiddelijke scheidlyn tus
sen Rome en het protestantisme scher
per naar voren. Als klap op de vuur
pijl dienden flitsen uit een oecume
nische samenkomst, waarin beide gees
telijken hun ongeloof in de werkelijke
eenheid der christelijke kerken onom
wonden uitspraken. De drie afleverin
gen welke wij nu hebben gezien, ge
tuigen van zeer veel toegewijde arbeid
en van veel gevoel voor detail in de
veelheid der problemen, maar nog niet
van echte bezinning op verschil en mo
gelijkheden tot het slechten van theore
tische .en door traditie opgebouwde
scheidsmuren. Wij zijn zeer benieuwd
naar de conclusie welke op 8 oktober
uit de theologische discussie zal bltfken.
Uit het VPRO-programma vallen
voorts nog enkele dingen te signaleren,
ten eerste een heel boeiend optreden
van de Vlaamse zanger Miel Cools in
uitstekend gekozen en door hemzelf
verdienstelijk getoonzette liedjes die
wat aan de goede ballade herinneren.
Een prettige muzikale afwisseling.
Simon van Collem liet een duidelijk
televisieportret zien van de filmactrice
Lilll Palmer en ja, dan was er ook nog
een vriendelijke nieuwe omroepster
die een innemend debuut maakte.
Mia Smelt morgen
voor NCRV-tv.
Morgenmiddag zal men Mia Smelt,
samenstelster en leidster van de KRO
ima's, in het middag-
de NCRV kunnen zien
vrouwenprogr;
programma va
en horeh
De KRO was van plan, op 8 oktober
ter gelegenheid van het 15-jarig be
staan van „Moeders wil is wet" Mia
in een vraaggesprek voor de camera's
te brengen en meteen gedeelten uit te
zenden van het jubileumprogramma,
dat verleden week werd opgenomen en
morgenochtend om 8.25 uur via de
radio in de ether komt.
Omdat het morgen de jubileumdag
is, vond de NCRV het aardiger, deze uit-
zending in haar eigen programma op
te nemen, en wel in de rubriek ,,In
ogenschouw", welke zU samen met de
KRO verzorgt.
KRO tevreden over
eigen inkomsten
In de KRO-gids. die deze week zal
verschijnen, worden de jaarcijfers over
1963 gepubliceerd. In een toelichting
wordt gezegd dat de KRO met voldoe
ning kan vaststellen, dat de daadwer
kelijke belangstelling van het r.k. volks
deel voor eigen omroep groot is: in
1963 ontving de KRO uit eigen kring
aan begunstigersbüdragen ruim 1,1
miljoen méér dan in 1962.
Wel werd in dat jaar de bijdrage
verhoogd, maar 99 pet van de leden
aanvaardde dat.
Niettemin stelde het jaar 1963 hoge
eisen aan de financiering, ook omdat
het publiek hoge eisen stelt aan de pro
gramma's van radio en televisie. Daar
om is in dat jaar aan de 5 miljoen gul
den. welke de KRO ontvangt uit kijk
en luistergelden, nog 2 miljoen uij
eigen inkomsten toegevoegd. Hiervan
moest een half miljoen worden onttrok
ken aan het kapitaal dat voornamelijk
is bestemd voor nieuwbouw
Belangstelling voor
Engelse tv.-lessen
overweldigend
Er bestaat overweldigende belangstel
ling voor de BBC-cursus „Engelse les
voor beginners", waarmee de NTS op
dinsdag 6 oktober a.s. (tussen 7.45 en
■8 uur) van start gaat.
De uit 10.000 exemplaren bestaande
eerste oplage van het eerste boekje
met 13 lessen was in record-tijd uit
verkocht. De tweede oplage, eveneens
10.000, is bij bestelling al verkocht, hoe
wel deze nog van de pers moet komen.
Van de derde oplage, welke nog moet
worden gemaakt, zijn bij bestelling al
8000 exemplaren gereserveerd.
Alles wordt thans in het werk gesteld
om de boekhandel in de eerste helft
van oktober te kunnen voorzien.
De kijkers-cursisten, die op 6 oktober
nog geen boekje hebben, behoeven
echter niet in moeilijkheden te geraken
omdaot de beginles op dinsdag 13 okto.
ber, vóór de uitzending van de tweede
les, wordt herhaald.
Filmsamenvatting
DWS-Turkije
De NTS zal op donderdag 8 okto
ber a.s. na afloop van het avondpro-
gramma (10.35—10.50 uur. Ned. 1) een
filmsamenvatting uitzenden van de!
Europa Cupwedstrijd welke DWS op
woensdag 7 oktobc. in Instanboel tegen
Fenerbahce speelt.
Voor deze tweede ontmoeting tussen
de Nederlandse en de Turkse landskam
pioenen zal verslaggever Koen Verhoeff
zich samen mét een cameraman per"
vliegtuig naar de Turkse hoofdstad be
geven. Zij keren donderdags zo snel j
mogelijk terug om het gefilmde ma
teriaal tijdig tot een samenvatting te
kunnen verwerken.
Deze werkwijze moet worden gevolgd,
omdat Turkije geen televisie heeft
vanavond
Hilversum I. 402 m. 19.00 Nieuws en
•erpraatje 19 10 Muziek van Het Leder
s Heils (gr) 19 30 Radiokrant 19 50 Lich-
Het buitenlands en het binnenlands
toerisme zijn dit jaar in aanzienlijke
mate gestegen. Dit heeft de algeme
ne Nederlandse vereniging voor
vreemdelingenverkeer (ANVV) ge
meend te kunnen vaststellen naar
aanleiding van schattingen en in
drukken van geënquêteerde bedrij
ven en instellingen
Giechelend om de stiekemheidjes die zij wijse
lijk verzwijgen, (dat mens, die vrouw van Frans,
kijkt je compleet dreigend aan) stappen de mus-
sendames eindelijk weg.
„Kom gauw binnen, kind," zegt Anna Appe
laar.
„Moeder, heel hartelijk van ons drietjes gefe
liciteerd. Frans komt vanmiddag, dat vertel ik
straks wel. En Anjo. dat weet u."
„Ja kind, dat weet ik," zegt Anna stil.
„Maar nu haal ik eerst ons cadeau van de
fiets. Kijk eens, moeder, u heeft hem van Frans,
maar Anjo en ik hebben hem samen opgemaakt.
Mooi of niet?"
„Prachtig kind, prachtig! Nee maar, wat een
rijkdom! Hadden jullie dat nou wel mogen
doen?"
„Heeft u soms nog helemaal niets gekregen
vanmorgen? geen enkel bloemetje? Ook van va
der niet?"
„Bloemetje? Dat is wel 't allerlaatste, waar
vader aan zal denken!"
„Zo'n schoft," wil Joke uitvaren. Ze maakt
ervan: „Zo'n domoor. Een bloemetje hoort er
toch bij, als je blij bent? Maar 't ligt hem niet,
hè, om blij te wezen; verdraaid, een mens kan
toch ook te nuchter wezen. Enfin, daar verande
ren we niets meer aan. Waar wilt u de mand
heb»» n, moeder? Op dit kleine tafeltje maar?
Oei. wai Ts dat ding zwaar! Op de fiets heb je
geen erg in, maar heb hem eerst maar eens
in je handen."
Samen bewonderen ze nog eens de mand met
zijn weelderige inhoud. „Kijk moeder, 't zijn
plantjes, potplantjes. Over een paar dagen komt
Frans ze verzorgen, dan kan u er nog een
hele tijd plezier van hebben. En de vruchten zijn
voor u, hoor! die voert u nou eens niet alle
maal op aan Katrien en Ireentje."
Anna Appelaar glimlacht wat hulpeloos. Kan
zij het helpen, dat de dingen haar 't beste sma
ken, wanneer de kinderen ze eten?
in de
Mussenstraat
door M. A. M. Renes-Boldingh
„Kom nou eens gezellig zitten, kind. Kopje
koffie? Kijk eens in die taartendoos. Die heeft
Anneke laten bezorgen. Jullie verwennen me
veel te veel."
„Veertig jaar is een lange tijd, moeder. En
ik denk, als wij 't niet doen, doet niemand 't".
Ze kan de diepe kloof, die haar van haar
schoonvader scheidt, maar niet vergeten. Tel
kens weer springt hij haar in 't oog, alsof een
vinger hem aanwijst.
„Had u nou niet een fleurige jurk aan moeten
trekken? Dat was toch veel feestelijker ge
weest?"
„Ock kind. vader had haast vanmorgen, ik
heb er niet aan gedacht."
„Nee, en vader heeft t ook niet gezegd.
Hééft hij er wel eens aan gedacht, dat vandaag
de bruidsdagen ingaan?"
„O ja, dat wel," zegt Anna Appelaar licht
smalend. „Maar hij moest natuurlijk naar zijn
werk."
,,'t Is nogal wat moois! Zou Frans eens moe
ten wagen, als wij vijfentwintig jaar getrouwd
zijn! Ik hield hem bij zyn kladden vast, geloof
ik."
Hij heef; geloof ik helemaal uw aard. Op zijn
vader lijKt-ie geen zier."
„Gelukkig niet," had ze eruit willen flappen,
maar slikt 't nog juist bijtijds in. Wat zit er
toch in dit huis, dat een mens hier altijd op
scherp komt te staan, dat de onaangenaamhe-
den vanzelf uit hem opborrelen! Volgens de ver-
halen van Frans is 't vroeger ook altijd zo ge
weest: ieder tegen ieder en wie er niet aar
meedeed, schoot na verloop van tijd toch uit
zijn slof tegen het ruzie-lawaai om hem heen.
„U heeft heerlijke koffie, moeder." zegt ze
waarderend. „Echte feestkoffie, zeker heel lang
zaam opgegoten, hè? Is Anneke al geweest?"
„Npg niet, ik verwacht haar straks eigenlijk,
't Is bij hen altijd zo druk, hè?"
„O, Anneke maakt wel even tijd voor u. En
post? Heeft u post gehad? Dit? Ik mag wel even
kijken? O, van Cor, dat is leuk, die komt dus.
En Gerrit ook? Fijn voor u moeder. Uit Canada
nog niets; nou ja, dat is ook moeilijk uit te
kienen, hè? En wat hebben we hier? Een aan
getekende?"
„Ja kind. die honderd gulden, je weet wel."
„Van 't Huis, Maar u hebt hem nog niet
opengemaakt, moeder!"
„Hij moet dichtblijven van vader; vader wil
hem zelf openmaken."
„En hij is aan geadresseerd! In ieder ge
val is 't voor u beiden bestemd. Bah, moeder,
u laat u gewoonweg op uw kop zitten. Dit gaat
te ver, heus waar, u was er toch ook allebei in
betrekking? 't Is iets van honderd jaar terug!
Ja, daar kan ik me nou echt over opwinden,
de vrouw is toch niet de ondergeschikte van
haar man? Op die conditie zijn wij niet ge
trouwd, hoor, Frans en ik!"
„Ik had niet veel condities te maken, kind,
dat weet je."
Joke kan de strijd nog niet opgeven. Ze be
rijdt haar stokpaardje en 't is een stevig paard,
met ijzer beslagen, dat alle achterlijke huwe
lijkstoestanden vermorzelen wil.
(wordt vervolgd)
Uit cijfers van het Centraal bureau
voor de statistiek blijkt, dat het bui
tenlands bezoek in het eerste kwartaal
van 1964 met meer dan 25 procent is
gestegen. De heer J. A. Risseeuw. de di
recteur van het A.V.V.V.. meende voor dc
toename van het eigenlijke seizoen te mo
gen aannemen, dat deze ongeveer vijftien
pet heeft bedragen. Amsterdam en Haar
lem meldden bij voorbeeld een vermeer
dering van resp. 13 en 33 pet buitenlandse
bezoekers. De VW-directeuren lieten we
ten. dat 1964 een topjaar is. ook voor de
hoteliers.
Niet alleen dc gunstige weersomstan
digheden. ook de propaganda-acties in het
buitenland hebben tot deze toename bij
gedragen. Hiertoe werden activiteiten
ontplooid in Amerika. Engeland en Zwit
serland, waarin het bedrijfsleven partici
peerde voor een bedrag van 1 miljoen
gulden.
Niet alleen wat Nederland toeristisch
heeft te bieden, ook de uitermate goede
service-verlening speelt hierbij een rol
Gewaakt dient te worden volgens de heer
Risseeuw voor afnemende service-verle
ning, beunhazerij op het gebied van lo-
giesverstrekking, vervuiling van stad en
natuurgebied en onvriendelijke behande-
i de buitenlandse toerist
Nederlanders
intal Nederlandse vakantiegangers
1964 naar ruwe schatting van de
ANVV toe met tien pet. Dit manifesteerde
il in de hadplaatsen, de water-
sportgebieden en de bosrijke streken in
het oosten, midden en zuiden van het
land. In de drie grote steden bleef het
aantal overnachtingen vrijwel gelijk aan
vorig jaar. Een sterke stijging
deed zich voor bij de watersportbeoere-
(40 pet) cn bij de kampeerders,
'as in 1964 een goed voorspizoen. De
piek in de zomermaanden was minder
scherp. Dit werd o.m. veroorzaakt doordat
de bouwvakvakantie in Nederland bijna
geheel viel buiten de vakantieperiode in
het toergebied. Ook waren op het bin
nenlandse toerisme van invloed de weke
lijkse toeristische trips, de nieuwe toeris
tische routes, de spoorwegvakantietoch-
vakantiereizen cn -algemene abonne-
•nten. en de groei van net aantal auto
bezitters.
20 20 Omroeper
Het Tweede Vat
23 35 Schotse
Nieuws
298 m. 19 00 Vo<
irijd België—Nodei
:i 45 Lichte ort
23 55—24 00 Nieuws.
fÉJèi/hié.
vanavond
Televisie. 19 30 Glynis II: Kat In nood.
TV-fllm. NTS- 19 55 Voetbalwedstrijd Bel
gië—Nederland te Deurne VARA 21 45
Overzicht programma's voor het komende
seizoen 22 15 Hes Huis. Nederlandse film
NTS: 22 50—22 55 Journaal
Programma voor morgen
Hilversum I. 402 m. KRO: 7 00 Nieuws
7 10 Morgengebed 7 15 Ouverture ra
dio voor vroege mensen 7 55 Overweging
8 00 Nieuws 8 15 ConcUleJournaal 8 20
Lichte gram 8.30 Voor de huisvrouw 9.35
Waterstanden 9.40 Schoolradio 10.00 Voor
do kleuters 10 10 Seml-klassieke gram
1100 Voor de zieken VPRO: 1145 Lichte
land, gesprek
?nbond
liederen
van de Ncderl Chris-
15 00 Gram 15.15 Me
ts muziek 15 45 Gees-
00 Bijbelovordenking
itnusche begeleiding 18 50 Sociaal
Jerspektief. lezing
Hilversum II. 298 m. AVRO- 7 00 Nieuws
Ochtondgvm 7 20 Lichte gram VPRO
?ndgym a 10 Ds
groenteman n.'io mass grnm 9 40 Morgen
wijding 10 00 Arbeidsvitaminen (gr) 10 50
Voor de kleuters 11.00 Nieuws 1102 Huis
houdelijke zaken, lezing 11.15 Radio Fil
harmonisch orkest Wass muziek 12 00
Lichte orkestmuziek en zangsoliste 12 30
Meeled ten behoeve van land- en tuin
bouw 12 33 Militaire orkesten (opni 13 00
Nieuws :.3 '.5 Mededelingen eventueel .-.e-
programma 15.05 Lichte gram 16.00 Nws
I02 Stereofonlsche uitzending: Pianore
cital klaset en moderne muziek 16 30
Voordracht tg 45 Licht instrumentaal
kwintet 17 00 Voor de leugd 17 55 Kasba
*4: gebroken brief uit Marokko 18 00 Nws
18 20 Uitzending
or Vrijheid cn
ir De Stem van
-umentaal ensem-