Moeten ook wij niet trachten het
Evangelie nieuw te vertolken?
Aanvaarding anti-R.E.M.-wet
dubbeltje op z'n kant
Echtpaar Schipper (Leiden)
maandag naar Kongo
Prof. Van Niftrik sprak in Oegstgeest
Struikelblok met Rome:
de leer der Kerk?
De heer B. J. Huurman
(59 jaar) overleden
Inbraak in
PTT-kantoor
Noord w.hout
19M mm LEIDSE COURANT 13 DONDERDAG 17 SEPTEMBER 19S»
v' Debat van gisteren cloet vermoeden:
OEGSTGEEST Over het eigenlijke struikelblok tussen Rome en de
j Reformatie sprak prof. dr. G. C. van Niftrik gisteravond in het zendings-
j huis voor de studiekring van de confessionele vereniging. Er zijn mensen,
die vanuit een zekere reformatorische stoerheid met wellust de struikel-
I blokken zoeken. Er zijn anderen, die vanuit een vage oecumeniciteit hele
maal geen struikelblokken zien en maar niet kunnen begrijpen, dat de pro
testantse kerken elkaar nog niet gevonden hebben, en dat ze met elkaar
Rome nog niet omhelzen.
Deze beide houdingen wijst prof. Van
Niftrik af. Echt oecumenisch kunnen zij
slechts leven,die bewust in hun eigen
kerk staan en hun eigen belijdenis be
leven omdat zij geloven, dat deze belij
denis nog het dichtst komt bij dat wat
beleden moet worden in gehoorzaam
heid aan de Heilige Schrift Zulke men
sen kunnen ook onderscheiden wat
hoofd- en bijzaken zijn. Voor hen komt
dan de vraag: wat kunnen we zo nodig
opgeven om tot een grotere eenheid der
kerken te komen? Want de gescheiden
heid. zeker der reformatorische kerken
is een schandaal.
Opofferen
Wat willen we daarvoor opofferen?
Zijn we bijv. bereid de presbyteriale
kerkorde op te geven en, al is het maar
als symbool van eenheid, een bisschop
te aanvaarden? Heeft, anders gezegd, de
presbyteriale kerkorde werkelijk met het
hart van het Evangelie te maken of was
dit van de reformatoren een willekeurige,
zij het geniale greep?
In deze eeuw is sterker dan ooit te
voren voor liet geloofsoog der Kerk de
boodschaup gekomen van het Koninkrijk
Gods. De Kerk is de vergadering van
mensen, die dit Koninkrijk tegemoet
leven. Wie dat ontdekt heeft, voelt zich
In zjjn Kerk als een vogel in zijn kooi.
Hij leerde zien, dat de Kerk maar voor
lopig is. Straks komt het Kijk!
Voor wie daar naar toe leeft is de
eenheid der Kerk als een teken, dat
we iets van die grote toekomst hebben
;taan. de meest vanzelfsprekende
Hoe handelen
'9
Dat zeggen tegenwoordig velen, maar
de vraag is: hoe moeten we dan hande
len? Hoever kunnen we gaan en wat
kuninggr we nooit opgeven? We kunnen
toch niet tegen de anderen zeggen: Wordt
als ik, we moeten samen op weg naar
een betere vormgeving van het lichaam
van Gliristus. Dat kan niet betekenen,
4at de Hervormde kerk dan zegt: laten
de anderen dan het aan hen eigene maar
opgeven. We zullen naar elkaar moeten
luisteren, naar wat de anderen te zeg
gen hebben, en dan wederzijds bereid
zijn offers te brengen.
Vrouw in ambt
Wat geven we op? De prebyteriale
kerkorde? Misschien zijn we daar nog
toe bereid Maar de vrouw in het ambt
bijv? Met de Gereformeerden is dat
geen probleem. Die zijn over vijftien
jaar even ver als de Hervormde kerk
nu. Maar hoe wordt dat in de ontmoeting
met de Rooms Katholieken en de Oos
ters orthodoxen? Die zijn daar nog in
geen eeuwen aan toe. Het werd als voor
beeld genoemd om aan te duiden, dat
er nog veel te weinig bezinning is op de
vraag wat we precies willen met ons
streven naar eenheid.
Na deze inleiding ging prof. Van
I Niftrik in op de vraag van de verwerke-
1 kelijking der oecumene met betrekking
j tot de Rooms Katholieke kerk.
De encycliek van paus Paulus VI heeft
In de gehele christenheid gewerkt als
de rede van prof. Rogier in Nijmegen
j in Nederland. Beiden zeggen: occume-
i nisch samenkomen kan niets anders be-
I tekenen dan erkenning van dc hiërar
chische inrichting der Kerk. Er kwam
na dc rede van prof. Rogier een storm
van verontwaardiging.
Prof. Van Niftrik vroeg openlijk hoe
meer oecumenische Rooms-katholieken
jals dr. Fiolct en pater Thijssen hier over
dachten. Het antwoord kwam: zc zeggen
'het wat voorzichtiger. Vnaar ze bedoelen
hetzelfde
1 Toch zijn er enorme veranderingen in
de RK. kerk gaande. De Roomse kerk
is begonnen met een geweldige herinter
pretatie van het dogma Wat het dogma
bedoelde te zeggen blijft zo zegt men.
'maar die bedoeling moet anders, beter
tot uitdrukking worden gebracht. Daar
lis men thans moe bezig
Moeilijk
Daarom is het zo moeilijk na te gaan
j waar de RK. kerk nu staat. Men hoort
de meest verbijsterende uitspraken. Er
is een nieuwe concentratie op de bijbel.
Over de scholastiek gaat men terug naar
de kerkvaders en het Nieuwe Testament.
Er wordt intens in de bijbel gestudeerd.
De exegetische prestaties behoren tot dc
beste van onze tijd en vinden hun weer
slag in de preken, die in de landstaal
worden gehouden
Toen de GeneraleSynode kwam met
het „Herderlijk schrijven inzake de
Rooms Katholieke kerk", begon zij daar
in met de Marialeer
Toen meende ook prof. Van Niftrik dat
van daaruit de Rooms Katholieke leer
kon worden doorlicht Zo was het on-
I jeveer 10 iaar geleden, maar nu Is het
wel duidelijk dat de Roomse kerk niet
Maat of valt met de Marialeer. hoe diep
die ook in de volksvroomheid gewor
teld is
Prof Van Niftrik vond in de Maria
kapel van de Dom in Trier een klem
geschrift op iedere bank. waarin Maria
de gelovigen, die zich daar neerzetten,
verwijst naar de altaartafel in het mid
den der kerk, waar de boodschap van
de verzoening van de Zoon van God
wordt gebracht. Als met uitgestrekte
hand wijst Maria naar de plaats der ver
zoening! Zo is het nog lang niet overal.
In de meeste kerken branden de meeste
kaarsen nog voor Maria maar zij kan
toch niet meer het grootste struikelblok
zijn
De bekende dr. Hans Küng schreef:
Overeenstemming
Er moet, aldus prof. Van Niftrik, tussen
is en Rome overeenstemming te vinden
jn over de positie van Maria, want
en poogt de genade de genade te laten
i maakt duidelijk, dat er geen even-
icht is tussen onze menselijke inspan
ning en de Goddelijke activiteit.
Het is duidelijk dat alle punten der leer
i de Roomse kerk in beweging zijn.
Overal vliegen er spaanders af. Wij zul
len als protestanten daarin mee moeten
denken. Daarbij kunnen we niet stellen:
natuurlijk hebben wij de waarheid.
Ik twijfel, aldus prof. Van Niftrik,
geen ogenblik aan het Evangelie van
Jezus Christus, maar hebben we ons
geloof in onze belijdenisgeschriften
zo geformuleerd, dat het niet beter
kon? Moeten ook wij niet, evenals
Rome thans zegt, erop letten tegen
welk front de Vaderen zich richt
ten en waarom ze hun belijden dtis
formuleerden zoals ze dat deden?
Anders gezegd: moeten we niet,
evenals het concilie dat wil met het
Roomse dogma, trachten het Evan
gelie de boodschap der verzoening
nieuw, voor mensen van deze tijd, te
vertolken op een pastorale wijze en
dus niet antithetisch?
Natuurlijk blijven we luisteren naar de
vertolkingen die in het verleden gegeven
zijn. maar we weten dat geen enkele for
mulering geheel adaequaat is aan de bij
belse boodschap, ook niet die van de va
deren of van Calviin
Praktische zaken
Dit neemt echter niet weg, dat we niet
al te geestelijk moeten zijn. Er zijn zeer
praktische zaken, die we in het gesprek
met Rome geen ogenblik mogen vergeten.
Prof. Van Niftrik noemde er drie: Hoe
zit het bij Rome met de godsdienstige
verdraagzaamheid, die door Kardinaal
in het vooruitzicht is gesteld? Hoe
zit het met het gemengde huwelijk? Nog
altijd is dc wijze waarop het Roomse
Kerkrecht dit behandelt een belediging
voor elke protestantse kerk. Hoe zit het
met missie en zending? Juist in de niet-
christelijke wereld is de dubbele zen
ding een groot schandaal-
Prof. Van Niftrik ried dus aan in het
gesprek niet direct met de dogma's te be
ginnen, mar met deze praktische zaken,
al moeten we goed weten, dat daarmee
de dogma's ook in het geding zijn. Een
liberale relativist kan gemakkelijk ver
draagzaam zijn, maar een kerk, hetzij
Rooms of Protestants, die oprecht gelooft
de waarheid te vertolken? Voor haar is
de tolerantie een theologisch probleem.
Zowel voor Rome als voor ons. Daar moe
ten we samen over denken en praten.
Struikelblok
Maar wat is dan toch, zo vroeg prof.
Van Niftrik aan het eind van zijn rede,
één van de belangrijkste struikelblokken?
Met alle voorbehoud meende hij de
leer aangaande de kerk te moeten aan
wijzen. Met alle voorbehoud, want ook
de nieuwere theologen weten, dat we
de kerk en Christus niets mogen identi
ficeren. zoals tot voor kort nog geleerd
werd. Zij weten, dat de kerk niet is de
voorgezette vleeswording des Woords.
Evenals in de Reformatorische kerken
hoort men thans Rome zeggen: Sola
scriptura, alleen door het Woord. De
nieuwere theologen aanvaarden niet
meer, dat de openbaring, waar de Schrift
van getuigt, door de traditie wordt
gevuld. Neen, zeggen zij, de traditie, die
er natuurlijk is. legt de Schrift uit. We
hebben de traditie nodig, om te weten
wat de Schrift bedoelt te zeggen. Ligt hier
het struikelblok?
Wat de Schrift bedoelt te zeggen, aldus
de nieuwe roomse theologen, kan
mens horen door het leergezag der kerk
in de apostolische successie en door het
geloofsleven van het volk in vroomheid
en liturgie.
De vraag die wij moeten stellen
Blijft hier de bijbel vrij als de volstrekte
bron van alle gezag tegenover de kerk?
Of wordt de bijbel toch weer geabsor
beerd door het leven der kerk? Kan de
bijbel zo de kerk nog kritiseren?
Sola scriptura, alleen door het Woord.
Dat zei de reformatie. Zy wist dat de bü-
bel zich altijd weer in vrijheid moet
kunnen doorzetten in dogmatiek en predi
king, in de exegese en het leven
kerk.
Sola scriptura. Thans hoort men deze
woorden niet alleen in dc reformatorische
kerken maar ook bij Rome.
Bedoelen zjj hetzelfde? Men kan de
zelfde woorden gebruiken zonder het, in
de zaak waarom het gaat, werkelijk eens
In de leer der kerk. dat is ook de leer
van het laatste en hoogste gezag ii
OEGSTGEEST De collecte van het
Koningin Wilhelminafonds voor.de kan
kerbestrijding heeft in Oegstgeest
f 2709.59 opgebracht. Het plaatselijke
comité is bijzonder dankbaar voor dit
mooie bedrag.
tegenover de kerk. ziet prof. Niftrik
het gesprek met Rome thans de grootste
moeilijkheden.
Dame uit Zoeterwoude
in Leiden overleden
LEIDEN Gistermiddag is in het a
demisoh ziekenhuis overleden de 72-
jarige mevrouw H. M. van Hees uit Zoe
terwoude, Bonifaciusstraat 5, die maan
dagmorgen om zeven uur op de Hoge
Rijndijk te Zoeterwoude bij het
steken door een uit Alphen aan
Rijn afkomstige personenauto werd
gereden. Zij liep daarbij een gebroken
rechter been, een gebroken rechter arn
en hoofdwonden op.
Voetbal tussen politie en
woonwagenbewoners
LEIDEN Zaterdagmiddag om drii
uur wordt op het LFC-terrein een voet
balwedstrijd gespeeld tussen de Leidse
politie en bewoners van het regionaal
woonwagenkamp. De recette komt ten
goede aan de invalidensportbond.
f Vervolg van pagina 1
De WD liet ai met al duidelijk hly.
ken. dat n het wetsontwerp niet kan
aanvaarden en voor de socialist Kleywegt
was dit aanleiding een paar scherpe
vragen te stellen. Hij stelde, dat de rege
ring een verwerping van het ontwerp
niet zal kunnen overleven, omdat dan,
volgens haar eigen verklaring. ..een
chaotische en onduldbare situatie zou
ontstaan". „Wat betekent het nu", zo
wilde de socialist weten, „als één van
de regeringspartijen, in casu de WD,
zó'n afwijzende houding tegenover het
wetsontwerp aanneemt en daarmee de
verantwoordelijkheid aanvaardt vooi
ontstaan van een chaotische en onduld
bare situatie? Ik zou mij kunnen 5
stellen, dat de liberale ministers, die toch
medeverantwoordelijk zijn voor dit ont
werp, die houding van hun geestver
ten in de Kamer heel moeilijk zullen
kunnen verwerken. De regering nioet
over dit punt ondubbelzinnige, duidelijke
taal spreken". Het was een zeer relevante
vraag. Naar het antwoord, dat minister
Schotten daarop vandaag zou geven, zag
de Kamer gisteravond met spanning uit.
LEIDEN Vannacht is op 59-jarige
leeftijd overleden de heer M. J. Huurman,
een vooral in de bouwwereld bekende
persoonlijkheid. De heer Huurman is ge
ruime tüd ziek geweest. Zaterdag om 11
uur zal in de Groene of Willibrordkerk
te Oegstgeest een rouwdienst worden ge
houden, waarna dc begrafenis plaats heeft
De heer Huurman werd in 1905 te Lei
den geboren. Hij kreeg een grondige op-
lieding in het bouwvak en kwam in 1926
bij zijn vader in het aannemingsbedrijf
B. J. Huurman en Zoon aan de Heren
gracht. Als bouwkundige, aannemer en
i r—n .taxateur heeft
1e heer Huur
man zich grote
bekendheid ver-
- worven. Dat
kwam ook door
zijn vele func-
- ties, niet alleen
op vaktechnisch
maar ook op
algemeen en
naatschappelijk
terrein. Wij noe
men: voorzitter
van de afd. Lei-
3en van de Aan-
nemersbond, van de Leidse Bouwkring
(part. bouwers), van de Leidse Bond van
Huis- en Grondeigenaren en van de Ver
eniging van afgestudeerden aan middel-
Via bureau
.Dienst over grenzen
LEIDEN Maandag vertrekt drs. J. Schipper (26), een zoon van de
aan de Zoeterwoudsesingel wonende onderwijsinspecteur, met z\jn vrouw
mevrouw M. Schipper-de Leeuw (25) per vliegtuig naar de Kongo, ten
einde daar een functie aan de christelijke universiteit van het thans nog
door de rebellen bezette Stanleyville te gaan vervullen. Het echtpaar wordt
uitgezonden door bemiddeling van het bureau Dienst over grenzen", dat
een gezamenlijke onderneming is van de Ned. Zendingsraad te Amsterdam
en de stichting „Oecumenische hulp aan Kerken en vluchtelingen" te
Utrecht. In afwachting van het herstel der orde in Stanleyville wordt het
echtpaar Schipper „uitgeleend" aan de middelbare school van de Presby
teriaanse Zending in Leopoldstad.
De heer Schipper studeerde geschie
denis te Leiden, zijn vrouw studeert nog
s aan de Vrije Universiteit te Am
sterdam en heeft het voornemen af te
studeren. Aangezien zij reeds lerares
Frans is. zal ook zü aan genoemde uni
versiteit worden verbonden. Over een
jaar hoopt het echtpaar met verlof naar
Nederland terug te keren. Men wordt
namelijk steeds voor een jaar uitgezon-
Ook monteurs
Sedert de oprichting van het bureau
„Dienst over dc grenzen", nu twee jaar
geleden, zijn reeds 90 personen uitge-
:onden. onder wie leraren en artsen maar
tok automonteurs en kippenboeren. Deze
•omer worden 27 mensen uitgezonden
iaar ontwikkelingslanden
Zoals bekend, werken in de Ned. Zen-
lingsraad de zendingscorporaties van
praktisch alle protestantse Kerken samen,
terwijl in de stichting „Oecumenische
hulp" de hulpwerk (dus diaconale) or-
janisaties van dezelfde Kerken samen
werken. Zowel de Ned. Zendingsraad als
de stichting „Oecumenische hulp" hebben
'e relaties met de Wereldraad van
Kerken in Genève
Het bureau ..Dienst over grenzen"
werd ca. 2 jaar geleden door de boven
genoemde lichamen opgericht om in een
steeds duidelijker aan dc dag tredende
lacune te voorzien. Er blijken nL veel
meer mensen, vooral jonge mensen, be
reid te zijn de Kerken in de ontwikke
lingslanden te dienen dan via de Neder
landse zendingslichamen bekostigd
kunnen worden. Dc Nederlandse zendin
gen beschikken weliswaar over een jaar.
lijks gelukkig stijgend, maar toch altijd
nog beperkt budget, waardoor slechts
een beperkt aantal mensen kan worden
uitgezonden Bovendien beperkt de vraag
van de zending zich hoofdzakelijk tot
predikanten en een aantal artsen en
leraren
Ook de Nederlandse hulpwerk-organi
saties. die uitgaan van diakonale licha
men beschikken over een beperkt budget
Derhalve zijn ook zij niet in staat alle
aanbod op te nemen.
Hierdoor dreigde de situatie te ont
staan. dat een aantal mensen, die zich
gaarne zouden inzetten voor het werk
van de Kerken in de ontwikkelingslan
den. niet geplaatst kunnen worden en
teleurgesteld moesten worden afgewezen
Vele gegadigden
Via de Wereldraad van Kerken bereik,
ten de Nederlandse Zendingsraad en
vooral de stichting „Oecumenische hulp"
echter herhaaldelijk aanvragen om per
soneel Deze aanvragen kwamen niet
alleen rechtstreeks uit de jonge landen,
maar ook van zendingsorganisaties in
Frankrijk, Engeland en de Verenigde
Staten, die wel over de fondsen voor
uitzending, maar niet over de juiste men.
sen beschikten.
Het bureau „Dienst over grenzen"
voorkomt nu. dat Nederlanders, die niet
door een Nederlandse kerkelijke instel
ling kunnen worden uitgezonden, verlo
ren gaan voor uitzending en dit bureau
brengt dus vraag van buitenlandse ker
ken en zendingen in contact met Neder
lands personeel, dat zich aanbiedt.
Het adres van het bureau „Dienst over
grenzen" is: Corn. Houtmanstraat 17,
Utrecht, tel. 11231 en 17052.
Aandeleneni i »&ie
Duiker
Duiker Apparatenfabriek NV Ie
's-Gravenhage-Rijswijk zal f 1.845.000
aandelen uitgeven met inschrijvings-
recht van twee oude op een nieuw aan
deel a 175 pet. Het prospectus zal bin
nenkort verschijnen.
voor onroerende goederen, lid vai
huisvestingscommissie, notabel van
Herv. Gemeente en technisch adviseur
van de Vereniging voor Chr. Onderwijs.
Voor de vakopleiding heeft de heer
Huurman zich altijd sterk geïnteresseerd.
Ook maakte de heer Huurman lange
tijd deel uit van de Leidse gemeenteraad.
Enkele jaren vóór de oorlog al had hij
daarin zitting voor de CHU. Na de oorlog
was hij lid van de prot-chr fractie in de
gemeenteraad, waar met name zijn des
kundigheid op het gebied van de bouw
in het algemeen en de woningbouw ii
bijzonder veel waardering ontmoette. Hij
was. ter leniging van de woningnood,
warm voorstander van de particuliere
De heer Huurman heeft zijn eigen zaak
groot gemaakt, voortbouwend op de
lide basis die zijn vader had gelegd. De
NV verwierf het beheer over een groot
aantal woningen. Velen zullen van
verscheiden van de heer Huurman
droefheid kennisnemen.
Buit f15.000
NOORDWIJKERHOL'T In de af
gelopen nacht hebben inbrekers zich
toegang verschaft tot het aan de Haven
straat te Noordwykerhout gelegen post
kantoor. Zy deden dit door een gaatje
in de raamsponning te boren, de afsluit-
pen te verwijderen en .vervolgens het
raam open te schuiven. De in het kan
toor staande kleine brandkast werd ge
forceerd. Er wordt een bedrag van
f. 13 090 aan contanten vermist en voor
f. 2.000 aan postzegels. De rykspolitie
heeft de zaak in onderzoek.
Nadat vanmorgen de inbraak was ont
dekt. werd de toegangsdeur niet voor
publiek geopend. „Vaste klanten", zoals
gemeente en Bavostichting, konden hun
post aan de achterzijde halen, waar men
zich in een diep stilzwijgen hulde, als
er vragen werden gesteld. Het postkan
toor, dat ressorteert onder het Leidse
postkantoor, is niet zo groot en dateert
van kort voor de oorlog. Het is tamelijk
ingesloten gebouwd tussen de huizen
van de Havenstraat en verbonden met
de woning van directeur De Jong.
Raiffeisenbanken en boerenleenbanken:
Het spaaroverschot bedroeg in augustus
f 65.6 (vorige maand 77.1. vorig jaar 85)
miljoen. Het totale tegoed is f 6653 mil
joen.
goedmoedige én venijnige grapjes ge
lardeerd betoog hield, liet er geen fcwi.1-
bestaan. dat zijn fractie met de
algemene doelstelling van het wetsont
werp akkoord gaat, al heeft ze tegen de
juridische vormgeving ook na de aange
brachte wijzigingen (die evenzovele ver.
beteringen waren) nog wel bezwaren.
Uit staatsrechtelijk oogpunt bestaan er
in de KVP. fractie vooral bedenkingen
tegen art 3 van het ontwerp. Dit artikel
schrijft voor. dat de algemene maatre
gelen van bestuur waarmee de regering
op grond van de „anti-REM-wet" be
paalde wetten en natuurlijk in de
eerste plaats de Telegraaf- en Telefoon-
wet van toepassing verklaart op het
eiland, binnen drie maanden wettelijk
door de Staten-Generaal moeten worden
bekraohtiigd. In de KVP-fractie maakt
men zich zorgen over de rechtsonzeker
heid die zal ontstaan In de periode tus
sen de afkondiging van de algemene
maatregelen van bestuur en het ingaan
van de bekrachtigingswet.
Voor enkele fractiegenoten van de heer
Cals weegt dit punt zelfs zo zwaar, dat
zU zich afvragen of zy hun stem wel
aan art. 3 kunnen geven. Zy vrezen
nameliik. dat de Kamer door een situatie
zoals die door dat artikel in het leven
wordt geroepen, voor een voldongen feit
kan worden geplaatst.
Mr. Cals kon echter meedelen, dat de
overgrote meerderheid van zijn fractie
bereid is haar stem te geven niet alleen
aan dit wetsontwerp, maar ook aan de
toepassing van de Telegraaf en Telefoon,
wet e.d op TV-Xoordzee. Ze doet dat in
het vertrouwen, dat gestreefd zal worden
naar invoering op de kortst mogelijke
termyn van reclame in de t.v. en van
een meer open omroepbestel. Mocht de
fractie in deze verwachting worden be
schaamd. dan zal z(i daarmee uiteraard
rekening houden h|j haar stembepallng
ten opzichte van de bekrachtiging
de algemene maatregelen van bestuur
tegen de REM.
Als minister van o. k. en w. is mr. Cals
destijds verantwoordelijk geweest voor
de nota-Scholten betreffende de invoe
ring van reclame in de t.v. en het kostte
hem gisteren dan ook niet de minste
moeite om op een zeer spoedige herzie
ning van ons omroepbestel aan te drin
gen. Hij betreurde het. dat in ons land
door gebrek aan voortvarendheid de wet
geving bij de technische ontwikkeling ten
aohter is gebleven. Als in ons land re
clame in de t.v. tijdig op legale wijze
zou zijn ingevoerd, zou de TV-Noordzee
er niet zijn gekomen en zou radio-Vero-
nica uit de ether zijn verdwenen. In
schuldvraag wilde de oud-minister zich
niet uitvoerig verdiepen. Als men over
schuld wil spreken, dan ligt die bij de
gang van zaken in maart-april van het
vorig jaar. toen de Kamer zo vlak voor
de verkiezingen een beslissing nam over
het plan-Soholten en er geen gelegen
heid meer was met iets anders te komen.
Dat men tijdens de kabinetsformatie de
weg van de pacificatiecommissie (op
wier rapport uiteraard ook de heer Cals
c.s. willen wachten, zij het met onge
duld! heeft gekozen, achtte hij onder
de gegeven omstandigheden wel begrij
pelijk. maar „achteraf bezien toch niet
zo prettig".
CHU: voor
De CH-fractie zal in haar geheel
het wetsontwerp stemmen, zo maakte
haar woordvoerder mr. Bos duidelijk.
Evenals de andere voorstanders was hij
met de regering eens .dat hier een rechts-
en gezagsvacuüm moet worden opgevuld.
In de bestaande situatie", aldus mr. Bos.
..betekent deze opvulling ook: toepas
sing van de Telegraaf, en Telefoonwet.
want het is duidelijk, dat de REM in
haar huidige gedaante in geen enkel
opzicht aan de straks voor een zend
machtiging te stellen voorwaarden vol
doet".
Dat was een duidelijk, maar toch wel
opmerkelijk standpunt. Opmerkelijk,
omdat CH-fractielelder mr. Beernink
langs had verklaard, dat hy wel akkoord
kon gaan met het wetsontwerp voorzover
dit een reohtvacuüm opvult, maar dat hij
zich op de toepassing van de Telegraaf-
en Telefoonwet. dus op het daadwerke
lijk verbod van de REM. nog niet wilde
vastleggen. In tegenstelling tot zijn frac
tieleider maakte de heer Bos tussen deze
twee zaken géén verschil Hij wekte
althans die indruk en dat trok nogal de
aandacht.
Maar toen de socialist met nadruk het
verschil in benadering tu.ssen de heren
Beernink en Bos signaleerde, rorrigeerdi
laatstgenoemde hem zodanig, dat men ui
z(jn woorden kon opmaken dat b|j toch
hetzelfde als mr. Beernink had bedoeld.
„In de bestaande situatie accepteren wü
deze wet. omdat de REM ln haar huidige
gedaante voor ons niet acceptabel is.
Wy wachten nu gewoon af hoe die ge
daante zal zyn op het ogenblik dat we
•eten beslissen over toepassing van de
Telegraaf- en Telefoonwet".
Deze nadere toelichting veroorzaakte
nogal wat opschudding in de Kamer. De
heer Kleywegt buitte de situatie handig
uit Hij verlangde van de regering de
uitspraak, dat zij er prijs op stelt vol
strekte zekerheid te hebben, dat als deze
?r komt, de Kamer ook de algemene
maatregelen van bestuur zal bekrachti
gen. Het standpunt BeerninkBos noem
de de PvdA-woordvoerder „volksverlak
kerij". Tevoren had de WD-er Berk-
houwer het woord „onoprecht" laten val
len. En een fractiegenote van de heer
Kleywegt mej. mr. Schilthuis, sprak van
„schimmenspel" „Want dat Is het
ïeer men doet alsof dit wetsontwerp
niet gericht is op het verbieden van de
REM, maar tegen b.v. zakkenrollers op
kunstmatige eilanden e.d Dat het ont
werp de werkelijke bedoelingen verslui
ert. konden ook andere sprekers maar
matig waarderen.
Mr. Bos en zyn fractiegenote Jkvr
Wttewaall van Stoetwegen sloten zich
harte aan bU de pleidooien voor een
r spoedige herziening van het radio-
tv.-besteL In dit verband drong de
heer Bos aan op een vervroegde publi
catie van het rapport van de pacificatie-
nissie. In tegenstelling tot de heren
Cals, Meulink ia.r.) e.a voelde hij er
voor om tegelijk met TV-Noordzee
ook radio-Veronica op te ruimen: o.a.
..omdat de tv. een veel Ingrijpender
medium is dan de radio."
AR: ook voor
Dr. Meulink, die voor de A.R-fractie
sprak, meende dat niemand tegen het
wetsontwerp bezwaar kan maken, tenzij
hij anarchist is. Het bestaan van een
rechts- en gezagsvacuüm op de Noord
zee is onduldbaar. Het betekent een aan
tasting van de vitale belangen van de
kuststaat en een gevaar' voor de vrij
heden. die in de rechtsstaat zijn veran
kerd. Dr. Meulink betreurde het. dat de
regering niet reeds aanstonds tegen
het eiland is opgetreden. Daardoor zou
den heel wat moeilijkheden zijn voorko-
Maar ook in de door haar gekozen
opzet heeft de regering niet de nodige
spoed betracht, gelet o.a. op het te laat
inschakelen van de commissie-Francois.
De A.R.-spreker noemde het onbe
staanbaar. dat na aanvaarding van het
wetsontwerp de Telefoon- en Telegraaf-
wet niet op de REM zou worden toege
past. maar evenals mej. Schilthuis (soc
wilde hij op dit punt nog meer zeker
heid. Wat het toekomstig omroepbestel
betreft: het is te hopen, dat de pacificatie
commissie snel klaar is en dat onver
wijld een nieuwe regeling tot stand komt.
„Wetteloosheid is onduldbaar, maar ach
terstand in de wettelijke ontwikkeling
is een nare zaak". Spreker rekende zich
tot de felste voorstanders van maatrege
len tegen radio-Veronica conform de re
gelingen in de Scandinavische landen, dus
door verbod van medewerking aan de
zender. Als Veronica ongemoeid wordt
gelaten en de REM naar aanleiding daar
van op een schip zou overschakelen, liet
de regering weer achterop. „En dan mis
schien voorgoed".
BARNEVELD. 17 septem
Markten
- Cobp Ve-
ïandel kalm Prijzen (in guldens
tuks): 43-51 gram 5.57-8 05. 51-59 gr
-10 72. 60-66 gram 10.73—11 70. 66-7
1 92—13 53
BARNEVELD. 17 september Eici
gram
gram 6—10 40. kg-prijs 1 33—1
BARNEVELD. 16 september - Pluimvee-
markt Aanvoer ca 31 000 stuks, handel: in
kippen traag met aflopende prijzen, in kui
ken? vlug Prijzen (in gulden? per kg)
slachtkipen l 251 55. slachtkuiken* 1.55—
1 70
BARNEVELD. 17 september
-2 95. 2e kwaliteit 2 75—2 83. extra kwalitet*
96—3 46 alles per kg Handel matig
KATWIJK .AAN DEN RIJN. 16 september
eiling: waspeen (per kist) AI 2 40
32. 8 stuks per bak A extra 32—39. AI 23-
I. All 12—20. BI 23—24. Dl 14—15. sla (pei
100 stuks) 1014. andijvie 9tl. spinazie 23-
kool 7—1
5967. snijbonen
pronlcbonen 1216, uii
30, prei 24. gi
prinsessi
mkibonen
■dappelen
kist) 3 40—3 50.
kist) 3 60. komkommers
18—32. tomaten (per bakje
van 6 kg) 1.65—3.30, selderie (per 100 bos)
38. peterselie (per 100 bos) 6, krulpeter-
selle (per 100 bos) 4—7. bleekselderie 11-
12 Aanvoeren: waspeen 71.000 kg, bloem
kool 37 000 stuks
LEIDEN. 16 September Groenteveiling
ippclen 10—28, peren 13—39. aardappelen 14.
•ostelein 10—29. prei 1424. spinazie 30—56.
pruiten A 15—33 komkommers 1047. to-
naten A 25—75. witlof 40—99. meloenen SO-
lö. bloemkool A 12—56. knolselderij 14—
!6. komkommers A 10—58. sla A 4—12. bos-
leen 17to
RIJNSBURG. 16 september Groentcvei
ing: waspeen 12—14. B 9—17 50. tomaten 2f
-30. uien 16—17.50. spitskool 18—21. andijvie
1 'jI 7—9 rode kool 10—15 per
tooi 8—15. spitskool 11. prei i:
tomaten binnenland 1 65—2 8
..a I 12—20. II 5—9
bloemkool A 46—54. B 25—36. C 12—21. kom
kommers 1427, meloenen 50—56. alles per
stuk; bospeen 13. selderij 5—10. radijs 10
alles per bosje; aardbeien 2326 per doosje,
peren Triotr.phe de Vlenne 30. B 14. Logi-
pont 24. Conference 10. Maagdeperen 6
IJsbouten li alles per kg Exportveiling
tomaten A extra 3 55. B 3 20. C 2 20. AI 3 20
—3 35. BI 3 15—3 25. Cl 2 10—2 20 per bak van
zes kg
Visserij
KATWIJK AAN ZEE. 17 september -
Vangstberichten uit volte zee: alle scheper
moesten vanmorgen nog halen
KATWIJK AAN' ZEE. 17 september -
de afslaj
KW 159-
KW 51-
52,30—55 10.
rtjberlcht Vangstberichten uit volle Zee I
kantjes: SCH 97—vleet weg. SCH 103—
SCH 134—10. SCH 30—weinig vangst. SC
40—7 uit halve vleet. SCH 236—80 u
halve vleet, SCH 310—6
SCREYENINGEN. 17 eepter
harim
5500 kg t
SCH EVEN IN GEN17 september 1
rijbe richten Besommingen kustvisser„
guldens: SCH 74—3190. SCH 12—1160. TH 42
-1685. TH 32—450. TH 43—1785 ARM 15—340
SL 12—5030 cn 10 Goerccse schokker,
tezamen ƒ36.320 aan verse vis
SCHEVENINGEN. 17 september 1
Hec
t de SCH 16—'11 170.
SCH 9—49 015 Voor
SCH 12612 000
kg' gi BSPI
—31. kl schol 25 80—33 50 grm schelvis
—35. kim schelvis 28—32. schelvis I 29—'
II 13—24. rode poon I 48—53. II .30—34 50'.
wijtingg estript 20—32. middel
-60. kabeljauw I 55—56 50. II 30—I5.'lll 20^
23; per 100 kg. gr kabeltauw 163—180:
50 kg verse haring 11—16 30 Aanvoer r
haring 1160 kantjes Notering per ka.
maatjesharing zout klein 70—90 idem
groot 62—53. steurharing 3340 Vcrwa
aanvoer voor vrijdagmorgen: uit de Ni
kusU-Uwera 08eerB 011 van dc kuM circn
VLAARDINGEN. 17 september Vis«M
>rgen verkocht
1950. VL 34—6180
LI MUIDEN, 17 september Prijzen per
kg: gr tong Jé.357 94. grm tong 6.41—6 12.
kim tong 6.30—5 98. kl tong I 7.23—7 01. II
7 24—7 05, tarbot I 6 90—6.10; per 50 kg: kl
schol II 6733, schar 58, verse haring 15 40
—11, makreel 3511, kim schelvfk 68. kl
schelvis I 73, II 3910, wijting 4228. gr gul
91—75 midd gul 70—66. kl gul 41—32. kl
haai 37—30. kl koolvis zwart 62—51; per 125
kg: gr kabeljauw 416-214. gr koolvis zwart
166-164 Aanvoer 5450 kisten
P.v.d.A.
De socialisten lieten er zich dus nog
niet over uit wat ze ten slotte met het
wetsontwerp zullen doen. Maar na de
philippica van de heer Kleywegt tegen
de ferme jongens, stoere knapen van TV-
Noordzee was het duldelyk. dat alleen
het hogere „goed" van een kabinets
crisis de PvdA-fractle nog tot tegenstem
men kan verleiden.
De heer Kleywegt hield een smakelijk
politiek verhaal, waarin hy het kabinet-
Marijnen en deszelfs voorganger over
laadde met verwijten. ..Dat er nog geen
reclame in de t.v. is. is een gevolg van
het starre en domme beleid van de vorige
regering en van de dadenloosheid van het
vorig kabinet. Het gebrek aan slagvaar
digheid, het enorme getreuzel met het
ontwerpen van een nieuwe regeling voor
het omroepbestel, heeft de huidige situa
tie doen ontstaan. De PvdA draagt voor
dit immobilisme geen verantwoordelijk
heid". De socialist noemde het „meer dan
belachelijk" dat het Nederlandse publiek
zit te verlangen naar reclame in de tv.
Wel is er onbehagen over het uitblij
ven van een wettelijke regeling met
meer keuzemogelijkheden. „Het wordt
hoog tijd dat de regering gaat regeren",
aldus de heer Kleywegt. die eraan toe
voegde. dat de PvdA geen bezwaar heeft
tegen het nemen van een beslissing over
reclame in dc t.v. vóór 1 januari, zoals
door de KRO is bepleit
Sprekers fractiegenote mej. Schilthuis.
die het wetsontwerp op z'n juridische
merites hekeek, kwam tot de conclusie,
dat dc regering de moellykste oplossing
heeft gekozen die maar denkbaar was.
Ook zy sprak zich vóór noch tégen het
ontwerp uit. Tevergeefs verlangde
KVP-fractielelder Sehmelzer van de
heer Kleywegt een antwoord op de vraag
of de PvdA zich nu door de merites van
het wetsontwerp óf door de houding van
de regeringspartyen laat lelden. „Dat
antwoord krijgt u voordat wc gaan stem
men", aldus de socialist.
Duidelijker
Veel duidelijker waren de kleine par
tijen. De PSP-er Slotemaker de Bruine
kon het wetsontwerp weliswaar niet be
wonderen, maar zal zeker niet tegen
stemmen. Hetzelfde geldt voor de com
munist Bakker. SGP-voorzitter ds. Ab-
ma achtte het niet toelaatbaar, dat men
buiten controle van dc regering kan uit
zenden. ook al was hij over die controle
zelf verre van tevreden. „Met enige spijt
zullen wij dit ontwerp steunen". De GVP-
er Jongeling sprak in dezelfde geest als
dc heer Meulink en de heer Koekoek
van de Boerenpartij beleed stamelend
zijn liefde voor de vrije tv. en dus voor
de heer Vcrolmc Laatstgenoemde woon
de het debat niet by. Ware dat wel het
geval geweest het zou zijn humeur zeker
niet ten goede zün gekomen, want met
uitzondering van de heer Koekoek had
niemand een goed woord voor hem over.
Vanmiddag zouden de ministers
Scholten, Luns en Bot de Kamer ant
woorden.
