Mil. akkoord
tussen India
en Rusland
Fotosynthese: hoe planten
ONS voedsel maken
Hoge Indonesiër
gevlucht; wil
naar Nederland
Atlas-raketten
verouderd
Erhard vraagt
inlichtingen
aan de „D.D.R."
V erkieziiigsmailif est
van Labourpartij
Anne Marie is
in Griekenland
gearriveerd
„Pro/. Duysens kreeg onderscheiding..."
Premier Smith gaat
de opinie peilen
Naar de drie miljard
„Instellingen
van Europa
in één stacl"
Duitser Mulka
bekent schuld
Betoging tegen
Amerika in
Soerabaja
U proeft
de moutwijn
Ta e&a dojttc Ky
ZATERDAG 12 SEPTEMBER 196»
Kort voordat de Indische president
voor een officieel bezoek van negen da
gen in Moskou arriveerde, was daar
een Russiseh-Indisch akkoord getekend
voor delevering van Russische mili
taire uitrstuing aan India op krediet.
Voor India tekende minister van de
fensie. Chavan. President Radhakrisjnan
werd verwelkomd door Chroesjtsjef en
(president) Mikojan
Een Indonesiër, „vermoedelijk een ho
ge regeringsfunctionaris", is volgens de
Australische omroepcommissie naar
Australisch Nieuw-Guinea gevlucht
met vrouw, zes kinderen en een bedien
de. Hij zou verzocht hebben naar N e-
d e r 1 a n d te mogen doorreizen. Func
tionarissen in Canberra zeiden dat dit
verzoek in overweging is genomen.
Het gezelschap zou twee of drie dagen
geleden uit West-Irian in Papoea zijn
aangekomen, waar het streng afgezon
derd wordt gehouden en zal worden on
dervraagd. Het gezin zou afkomstig zijn
van de Riouw-eilanden bij Sumatra.
Na slechts vier jaar dienst heeft de
Amerikaanse luchtmacht twee eskaders
Atlas-intercontinentale raketten ter
waarde van vele miljoenen dollars door
Minuteman-raketten vervangen,
j In totaal zijn 15 Atlas-raketten, die de
eerste intercontinentale raketten der
vrije wereld genoemd werden, verwij
derd van hun lanceerplaatsen op de
luchtmachtbasis Warren in de V.S. Bin-
nenkort zullen nog negen Atlas-D27 en
54 Titan L raketten volgen.
De VS kunnen het stellen zonder de
ze raketten met vloeibare brandstof,
omdat meer moderne, beter bescherm
de. raketten met vaste brandstof voor
gebruik gereed zijn en er nog meer zul
len volgen.
Tot dusver zijn ongeveer 650 snel vu
rende minutemen geplaatst in betonnen
ondergrondse lanceersilo's.
Bovendien levert de vervanging een
bezuiniging van een 900.000 dollar per
jaar per raket in bedienings- en onder
houdskosten.
De WeStduitse regering heeft gisteren
besloten de Oostduitse autoriteiten nade
re inlichtingen te vragen over enkele
punten in de passenovereenkomst waar
over acht maanden is onderhandeld en
waarvan de tekst nagenoeg gereed is.
De overeenkomst moet het de Westber-
lijners mogelijk maken hun familie in
Oost-Berlijn te bezoeken.
Naar het schijnt wil bondskanselier
Erhard zelfs de schijn van erkenning
van het Oostduitse regime vermijden.
De Oostduitsers wensen aanvraagformu
lieren voor een bezoek uit te reiken
waarop Oost-Berlijn wordt aangegeven
als de „hoofdstad van de Duitse Demo
cratische Republiek". Voorts zou de
Westduitse regering een langere duur
voor de overeenkomst wensen om niet
steeds opnieuw met de Oostduitsers over
een akkoord te hoevei. onderhandelen.
Plannen iets
gewijzigd
Uit het verkiezingsmanifest van
de Britse socialisten, dat gisteren
is gepubliceerd, blijkt dat de La
bourpartij in verschillende opzich
ten wat is bijgedraaid. Zo wordt
nu gesproken van versterking van
de conventionele bewapening ten
koste van de kernwapens en van
een herziening van het met de
Ver. Staten gesloten akkoord van
Nassau, op grond waarvan Ameri
ka Polarisraketten aan Engeland
levert. Ook het standpunt met be
trekking tot de Britse toetreding
tot de EEG is minder star gewor
den.
Prinses Anne Marie van Denemarken,
het tiener-meisje dat de volgende week
de zesde koningin van het moderne
Griekenland zal worden, is gisteren in
Athene aangekomen waar zij een vorste
lijk welkom kreeg van haar toekomstige
echtgenoot, koning Konstantijn.
Toen het Deense jacht Dannebrog de
baai van Phaleron buiten Athene binnen
voer, losten de escorterende Deense en
Griekse marinevaartuigen 21 saluutscho
ten. Griekse straaljagers gierden door
de lucht.
Konstantijn. gekleed in een admiraals-
uniform, ging aan boord van het jacht
om Anne Marie persoonlijk te verwelko
men. Haar aankomst in Athene betekent
het begin van de festiviteiten in de
Griekse hoofdstad in verband met het
huwelijk op 18 september a.s.
Sterfgeval op
m.s. Marjan
Het Nederlandse motorschip Marjan
(298 ton) uit Rotterdam is vrijdagoch
tend in Engeland aangekomen met het
lijk van zijn stuurman aan boord. Britse
rechercheurs stelden een onderzoek in.
De stuurman, de 30-jarige heer Van
Mourik uit Dieren, werd vanmorgen
(vrijdag) dood in zijn hut aangetroffen
toen het schip bij Southend ankerde.
Er zijn geen aanwijzingen voor een
misdrijf.
Labour ziet niets in een afzonderlijke
Britse kernmacht. Zij is ook tegen de
door Amerika beoogde kernvloot met
gemengde bemanning. De kernwapens
van de Navo moeten door één orgaan
worden beheerd. Alle deelgenoten moe
ten een passend aandeel in hun ontwik
keling en controle hebben.
Labour belooft een nieuw initiatief op
het gebied van de ontwapening. China
moet tot de Ver. Naties worden toege
laten. De handel tussen Oost en West
moet worden uitgebreid. West-Berlijn
moet zijn vrijheid behouden. De macht
van de Ver. Naties moet groter worden.
Er moet een internationale politiemacht
komen. De Veiligheidsraad moet repre
sentatiever worden. Het einddoel is
wereldregering.
Ofschoon een Labourregering
streven naar nauwere banden mei
Europese buurlanden, zou het Gemene
best voorrang hebben. Een groter deel
van het nationale inkomen zal voor hulp
aan ontwikkelingslanden worden be
stemd. Er moet een wereldvoedselraad
komen voor het verdelen van voedsel-
overschotten.
Partijvoorzitter Harold Wilson heeft
op een persconferentie gezegd dat de
partij al 'eerder voorwaarden heeft ge
steld voor een Britse toetreding tot de
E.E.G. en daar blijft zij bij. Zo wil La
bour de belangen van het Gemenebest
veiliggesteld zien. Engeland moet op
het gebied van de buitenlandse politiek
en de economie vrij blijven. De Euro
pese vrijhandelszone en de Britsé land
bouw mogen niet worden aangetast.
Voor een bovennationaal orgaan in
Europa voelt Labour niets.
WINTERMODE 1964
Brandt constant
-sl>~ >4c"" door op tempo-
staat, onafhankelijk
EEN 5-STERRENHAARD
Ter gelegenheid van de postzegelten
toonstelling ruimtevaart op postzegels
die zaterdag 12 september in de katho
lieke technische school te Breda wordt
gehouden, heeft de PTT een speciaal
stempel ontworpen. Op dit ronde stem
pel staat een raket afgebeeld waarom
de woorden: „Van Ikarus tot heden,
Breda 12 september 1964". De buiten-
(Van een onzer redacteuren)
De Amerikaanse vereniging van
plantenfysiologen heeft in haar
jaarvergadering een belangrijke
onderscheiding, de Charles F. Ket
tering Award 1964 toegekend aan
de Nederlandse hoogleraar, prof.
dr. L. N. M. Duysens. Deze hoog
leraar is hoofd van het Biofysisch
Laboratorium der Rijksuniversi
teit te Leiden. De prijs werd toe
gekend „als een erkenning van
prof. Duysens' belangrijke bijdra
gen tot het onderzoek van de fo
tosynthese."
Zo'n tot trots stemmend krantebe-
richt heeft toch ook een nadeel. Im
mers: de gemiddelde krantelezer moge
het vreugdevol vinden dat een landge
noot een wetenschappelijke onderschei
ding ten deel valt; waarop deze be
trekking heeft, ontgaat hem te e"e£'
male. Het korte nieuwsbericht licht
hem er niet over in en dat kan ook
eigenlijk niet want er zouden meer dan
een paar regels (zelfs wel meer dan
20) voor nodig zijn.
Die meerdere regels hebben we hier.
Vandaar dat we eens een poging wil
len wagen op zeer eenvoudige wijze
iets over de biofysica in het algemeen
en de fotosynthese in het bijzonder te
zeggen. Dit temeer, als we van des
kundige hand over dat laatste lezen:
„dat vrijwel alle energie, nodig voor
het in stand houden van het leven op
aarde, ja ook verreweg het grootste
deel van alle energie die de mens
thans gebruikt voor industriële doelein
den afkomstig is van één proces: de
fotosynthese van planten".
De biofysica is een nog jonge weten
schap die een grensgebied vormt tussen
de biologie of leer der levensverschijn
selen, de fysica of natuurkunde en de
chemie of scheikunde- Globaal zou men
ervan kunnen zeggen dat de biofysica
allerlei biologische problemen tracht op
te lossen, of liever biologische ontdek
kingen tracht te doen met behulp van
natuurkundige en scheikundige metho
den.
Toegepast op dc plantenwereld bete
kent dit dat men de levensprocessen
van de plant in het laboratorium tracht
te volgen met behulp van allerlei appa-
raturen, zowel optische, elektronische
als chemische, uiteraard aangepast
aan het doel dat men ermee bereiken
wil. Nog eenvoudiger gezegd: met al
lerlei hulpmiddelen bestudeert men
daar de levende plantencel in zijn ver
richtingen
Een simpel berichtje van en
kele dagen geleden vormde de
aanleiding voor dit artikel. Boven
dat berichtje stond Prof. Duysens
kreeg onderscheiding. Het stond
helemaal niet op een belangrijke
plaats in de krant en eerlijk ge
zegd was het nog niet eens begrij
pelijk ook.
Want de hoogleraar en zijn
team werden blijkens het bericht
onderscheiden „voor verdiensten
inzake het onderzoek van de foto-
De wetenschappelijk hoofd
ambtenaar van het Biofvsische
Laboratorium te Leiden, dr. J.
Amesz, heeft ons op begrijpelijke
wijze iets over deze fotosynthese
en het grote belang van dit pro
ces verteld.
die planten
Toekomst van Zuid-Rhodesië
Reumatiek TOGAL HELPT
J Griep TOGAL HELPT
Migraine TOGAL HELPT
Menstruatiepijn TOGAL HELPT
d Verkouden TOGAL HELPT
Hoofdpijn TOGAL HELPT
J Spit TOGAL HELPT
Premier Ian Smith van Zuid-
Rhodesië heeft zijn dreigement,
ongrondwettelijk met Engeland
te breken en eenzijdig de onaf
hankelijkheid van zijn land uit
te roepen, laten varen. Hij heeft
een nieuwe koers uitgestippeld
op de weg naar onafhankelijk
heid, die is gebaseerd op de toe
stemming van alle Zuidrhode-
siërs, Afrikanen en blanken.
Smith verklaarde, dat dit een proef
is en dat hij vertrouwt te zullen slagen.
Hij beloofde de mate van steun, die
hij krijgt te zullen aantonen door bij
zijn terugkeer in Zuid-Rhodesië e
plan voor opiniepeiling te ontwerpen.
De belofte van Smith was vervat
1616) De wereldbevolking is mo
menteel niet zo erg ver meer van
de 3 miljard mensen verwijderd. En
nu hebben we lang geleden welis
waar eens becijferd, welke aantal
len mensen op de wereld zouden
móeten leven, maar minstens even
belangwekkend is de vraag, hoeveel
mensen op de aarde zouden kunnen
De schattingen
lopen in dit opzicht
erg uiteen. De som
berste visionair
spreekt van 5.5
miljard mensen die
dc aarde maxi
maal zouden kun
nen bevolken. Dat
is wel erg weinig
en we zouden al
spoedig tegen het
plafond aan zitten, als dit inderdaad
het maximale aantal was.
Nu betekenen schattingen op zich
zelf niet veel, maar het feit dat er
geschat wordt zegt wél het een en
ander. Onder meer blijkt uit die
schattingen dat er met wat goede
wil hier en daar nog wel wat ruim
te is. Als voorbeeld noemen we hier
de Duitser A. Penck. die hij zijn be
schouwingen van het bevolkings
vraagstuk ook de klimaatmogelijkhe
den in aanmerking heeft genomen en
tot de konklusie kwam dat de we
reldbevolking ongeveer 8 miljard
mensen zou kunnen tellen. Erg ste
vig houdt hij zich overigens niet aan
dit cijfer vast, want hij meent dat
de wereldbevolking in het uiterste
geval ook wel tot 16 miljard zou kun
nen stijgen. Dat geeft tenminste
lucht!
Zonder rekening te houden met al
lerlei kwesties die momenteel de we-
reid verontrusten, berekent Penek
dat de bevolkingsdichtheid van de
koude streken tot 23 mensen per
vlerkante km zou kunnen stijgen, die
van dc vochtig-gematigdc klimaten
tot 1W), van de tropische regenwoud-
TOCH IS
HET ZO!
klimaten tot 200, van de warme win-
terdroge klimaten, de warme zomer-
drogc klimaten en de savanneklima
ten tot 90, van de steppenklimaten
tot 5 en van dc woestijnklimaten tot
1 per vierkante km.
Tegen deze schattingen is door
kenners wel het een en ander in het
midden gebracht, vooral met betrek
king tot de woestijngebieden, waar-
somber toekomst
beeld ophangt, maar
onderstellen dat zij
juist grote moeilijk
heden voor de bc-
volkings-overschot-
ten bieden indien
de techniek in het
zelfde tempo bljjft
voortgaan als we
tot nu toe gewend zijn.
Een punt dat in deze berekening
zeker niet aan dc aandacht mag ont
snappen, is het feit dat Penck in de
toekomst 5 miljard mensen in de tro
pen wil laten wonen tegen 3 miljard
in de gematigde zones, een verde-
king die volkomen in tegenspraak is
met dc toestand van nu, waarbij 70
pet. van de wereldbevolking in de
gematigde luchtstreken onderdak
heeft gevonden. Het zal toch werke
lijk wel een oorzaak hebben, dat de
tropische wouden op de evenaar zo
schaars bevolkt zijn en dat uit deze
vruchtbare gebieden nooit een be
schaving is voortgekomen (waarbij
we in zekere zin een uitzondering
moeten maken voor het hoogland van
Ecuador, dat door zijn hoogte kli
matologisch dan ook sterk afwijkt
van de tropische regenwouden).
Ongemerkt zijn we nu genaderd op
de invloed die het klimaat op de
mens zou kunnen hebben. Laten we
dus maar eens beginnen met de tem
peratuur.
Daarover een volgende keer!
(Nadruk verboden).
H. Pétillon.
een gezamenlijk communiqué, dat werd
uitgegeven na vier dagen van recht
streekse besprekingen met premier
Douglas Home van Engeland. De Brit
se regering heeft verklaard, dat er tol
nu toe nog geen bewijzen zijn voor de
bewering van Smith, als zou de meer
derheid van het volk onafhankelijkheid
wensen op de voorwaarde van de blanke
minderheidsregering van Smith.
Het in voorzichtige bewoordingen ge
stelde document vermeed een onmiddel
lijke krachtmeting tussen Home en
Smith. Hun standpunten omtrent het
tijdstip waarop de onafhankelijkheid
van Zuid-Rhodesië een feit zal worden,
liggen naar gebleken is nog ver uiteen.
Maar voor het ogenblik heeft men moei
lijke beslissingen uitgesteld, ook al in
verband met het feit, dat uiterlijk vol
gende maan in Engeland algemene ver
kiezingen gehouden zullen worden.
In het communiuqé werd geen mel
ding gemaakt c»n toekomstige bij-
vist tussen de beide
wel die waarsi ,...»ijk zal plaatshebben
na de „opiniepeiling" door Smith. De
45-jarige voormalige jachtvlieger Smith
vertelde op een persconferentie te Lon
den, dat hij nog altijd hoopt, dat zijn
ónder blank bestuur staande kolonie
nog dit jaar met Engeland overeen
stemming zal bereiken over onafhanke
lijkheid.
een tweedaags debat heeft de poli
tieke commissie van het Europese par
lement zich gisteren in Brussel uitge
sproken voor het vestigen van de instel
lingen van de Europese uitvoerende or
ganen en van de Europese Assemblee
in één stad. In een resolutie werd voorts
bij de zes regeringen van de EEG-lan-
den aangedrongen op raadpleging van
het Europese parlement, voordat een
definitieve beslissing over de zetel daar
van wordt genomen. De landen komen
op 18 september in Brussel bijeen om
de kwestie te bespreken. Ook het parle
ment zal zich als geheel nog over de
kwestie moeten uitspreken.
In het proces in Frankfort tegen twin
tig bewakers en artsen van het vernie
tigingskamp Auschwitz heeft vrijdag tot
veler verrassing de 68-jarige beklaagde
Robert Mulka toegegeven, dat hij ver
voersbewijzen voor het voor de gaska
mers bestemde gifgas cyclon-b had on
dertekend. Hij deed dit nadat het voor
malige hoofd van het vervoersbureau,
Leopold Heger, als getuige had ver
klaard dat Mulka ook wel dergelijke be
wijzen ondertekende.
Op het formulier was sprake van het
afhalen van materiaal voor „de joden
verhuizing". Toen de president van de,
rechtbank vroeg, wat hij onder dit ma-|
teriaal verstond, antwoordde de beklaag-!
de zacht cyclon-b". Hij sprak zo zacht
dat zijn verdediger moest vragen om I
het nog eens te herhalen.
Uitgerangeerd staat dit 34 jaar
oude industrie-locomotief je
langs de weg van Den Bosch
naar Eindhoven in de buurt van
Boxtel. Het locje weegt tien ton
en is, volgens deskundigen, nog
rijklaar te maken. Bovendien is
het te koop. Voor degenen, die
belangstelling heeft voor een
eigen locomotief: de vraagprijs
is zesduizend gulden.
Plan-Spaak zal
worden bezien
Een woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken heeft gis
teren meegedeeld, dat men daar niet
beschikt over een tekst van de ver
klaringen. welke minister Spaak heeft
afgelegd in een besloten zitting van
de politieke commissie van de W.E.U.-
assemblee.
Van zijn voornemen om deze ver
klaringen af te leggen was de Neder
landse regering niets bekend.
Afgaande op hetgeen dienaangaande
in de pers is bericht, zei de woordvoer
der dat de suggesties van min. Spaak,
zodra deze vaste vorm zullen hebben
verkregen, met zorg zullen worden be
studeerd.
Het feit dat minister Spaak zijn ge-I
dachte in een orgaan van de W.E.U.-
assemblee heeft geuit, brengt met zich
dat te zijner tijd de ministerraad v
de W.E.U. hiervan kennis zal dienen
Bonn
De Westduitse regering is geïnteres
seerd in het voorstel van de Belgische
minister ter verbetering van de politie
ke samenwerking in de E.E.G.
Een woordvoerder van het ministerie
in buitenlandse zaken zei op een pers
conferentie dat de regering deze poging
van Spaak toejuicht en dat zij zorgvul
dig het voorstel zal overwegen.
Wieren
Aangezien de levensverrichtingen van
elke plantencel in beginsel op dezelfde
wijze geschieden bedient de biofysicus
zich bij voorkeur van het gemakkelijk
ste en eenvoudigste te hanteren Droef-
materiaal: ééncellige algen of wieren
die men in elke sloot vindt. Hij haalt
ze echter niet uit de sloot maar kweekt
ze zelf in de reageerbuis als een ver
zameling cellen die zich aan het oog
voordoet als een troebele, gekleurde
vloeistof.
Wat doen die plantencellen nu? Die
cellen nemen koolzuur en water op en
maken daarvan zuurstof en koolhydra
ten zoals suiker. Op deze wijze kunnen
de planten groeien, zijn de voorwaar
den voor hun levensproces geschapen.
Even een uitstapje. Op welke wijze
zijn voor de méns de voorwaarden
voor zijn levensproces geschapen?
Doordat we voedsel tot ons nemen.
Waaruit bestaat dat voedsel? Van
lucht en water alleen kunnen we niet
leven; we hebben plantaardige en dier
lijke voedingsstoffen nodig. Hadden we
Een 500 tal leden van het Indonesi
sche jeugdfront hebben gisteren in Soe
rabaja de vlag van het Amerikaanse
consulaat verwijderd en het gebouw
met anti-Amerikaanse leuzen beklad.
Van de consul werd geëist, dat de
Amerikaanse voorlichtingsdienst binnen
een week wordt gesloten, aldus is van
de zijde van de Amerikaanse ambassa
de in Djakarta meegedeeld.
rdieren niet, dan zouden
onherroepelijk ten dode zijn opge
schreven.
Plant en dier vormen dus voor de
mens het essentiële voedsel, dat hij
verbrandt waardoor hij weer energie
kan ontwikkelen om te groeien, om
lichaamsdelen die wat versleten raken
weer te repareren en om arbeid te ver
richten.
Als we ons vervolgens realiseren dat
de dieren die mede ons voedsel vormen
op hun beurt ook weer planten nodig
hadden om te kunnen eten. dan kan
een en ander maar tot één conclusie
leiden en wel DAT ALLE VOEDSEL
OP DE WERELD VAN DE PLANT
AFKOMSTIG IS.
De mens eet voedsel waardoor ener
gie voor zijn levensverrichtingen vrij
komt en zet dat verder om in koolzuur
en water (afval- of verbrandingspro-
dukten). De plant gebruikt deze men
selijke verbrandingsprodukten en ook
die van alle dieren om ze weer in voed
sel om te zetten. Anders gezegd: als
wij ons voedsel hebben genuttigd komt
energie vrij. Omgekeerd dient die
energie ook „geproduceerd" te wor
den en dat doet dan de plant.
Huisje bouwen
Het is wel eens beeldend zo gezegd:
een jongetje kan heel gemakkelijk van
lego-steentjes een huisje bouwen. Hij
heeft immers de steentjes al? Die te
maken is een heel wat moeilijker werk.
Dat verricht de fabrikant. Stel nu in
de plaats van dat jongetje de mens en
van die fabrikant de plant en men heeft
er een goed idee van welke belangrijke
rol in de schepping aan de plant is toe
bedeeld.
Maar nog zijn we er niet helemaal.
Want de energie om dat voedsel voor
mens en dier uit hun verbrandingspro
dukten koolzuur en water te maken
haalt de plant weer uit het licht, En
dat hele proces van omzetting door de
plant onder gebruikmaking van zonlicht
of zonne-energie heet nu fotosynthese,
het proces, dat een biofysicus van stap
tot stap kan trachten te volgen en te
begrijpen.
De functie van het licht bij dit alles
brengt ons dan tot een niet minder be
langrijke conclusie, namelijk dat alle
leven op de wereld van de zonne-ener
gie afhankelijk is; dat wij dus leven
ten koste van de energie der zon en
er zonder zon aan geen leven te den
ken zou zijn.
Heel populair, maar wel een beetje
oneerbiedig gezegd komt het er dus op
neer dat de plant, in tegenstelling met
mens en dier, een trucje heeft om i'"
voedsel te maken (mede voor mens
dier) waarvoor het zonlicht hem de be
nodigde energie levert.
Dit laatste wordt begrijpelijk
men even denkt aan de z.g. zonnecel
len waarmede communicatiesatellieten
in de ruimte zijn uitgerust: die zonne
cellen gebruiken de energie van hel
zonlicht om er elektrische batterijen
mee op te laden.
De grote vraag, of beter gezegd: het
grote vragencomplex is nu hoe de
plant die omzetting onder invloed v.in
het licht tot stand weet te brengen;
korter: hoe de fotosynthese in zijn
werk gaat. Hier liggen nog oneindige
terreinen braak om te bestuderen,
maar een aantal ontdekkingen heeft
men toch al wel gedaan.
Donker-lieht
In het biofysisch laboratorium te
Leiden houdt men levende plantencel
len eerst in het donker en dan in het
licht, dat wil zeggen in constant licht
en in bepaalde sóórten licht (van be
paalde golflengten) waarvoor allerlei
elektronische apparaturen nodig zijn.
Andere apparaturen, onder meer opti
sche. zijn de onderzoekers vervolgens
behulpzaam bij hun pogingen te zien
wat er onder invloed van het licht in
de plantencellen gebeurt.
Op deze wijze is men er achter ge
komen, mede aan de hand van reeds
bekende karakteristieken, welke che
mische zowel als fysische reacties er
onder invloed van het licht onder meer
in de plantencel kunnen plaatsgrijpen.
Voorts ontdekte men o.m. dat de
groene kleurstof der planten, de zg.
chlorophyllen wel aardig te verge
lijken met de meer bekende bloed-
kleurstof haemoglobine waarvan
men al wist dat ze licht absorbeerden,
lang niet allemaal het fotosyntheti-
sche proces aan de gang brachten. Het
bleek dat van zeer vele chlorophylmo-
leculen het er slechts een paar waren
die dat doen en bij nader inzien bleken
deze chlorophylmoleculen dan ook van
een speciale soort te zijn.
Krentenbrood
Die speciale soort zat in het totaal
der chlorophylmoleculen, gelijk kren
ten in een krentenbrood; men is deze
chemische „aanstichters" na hun ont
dekking de zg. reactiecentra gaan noe
men. Hoe het komt dat alleen die énke
le chlorophylmoleculen chemisch rea
geren onder invloed van licht? Alweer:
men weet het (nog) niet.
Later is weer naar voren gekomen
dat er eigenlijk twéé soorten van deze
reactiecentra zijn. welke lichtenergie
omzetten in chemische energie, die
weer nodig is om voedingsstoffen te fa
briceren.
Men zal wellicht vragen: kan nu iets
duidelijker gezegd worden wat onder
andere voor de Amerikanen de verdien
sten van prof. Duysens en zijn (onge
veer uit vijftien man bestaande) team
zijn geweest die hun tot toekenning van
de prijs deed besluiten?
Hierover tenslotte nog een enkel
woord. In de toelichting bij de prijsuit
reiking werd naar voren gebracht dat
prof. Duysens baanbrekend werk heeft
verricht bij het ontwikkelen en toepas
sen van apparaturentechnieken alsook
theoretische methoden waarmee het
hem en zijn medewerkers mogelijk
was vele fysische en chemische details
in de fotosynthese te volgen...."
Zo was het prof. Duysens die de julfe
te betekenis van de zg. pigmenten tij
dens de fotosynthese duidelijk maakte.
In de plantenwereld hebben we name
lijk niet alleen met de kleur groen,
maar ook vaak met andere kleurstof
fen te maken zoals rood, geel en blauw,
die pigmenten worden genoemd. Wel
nu, deze pigmenten blijken in het hele
omzettingsproces slechts een secundai
re rol te spelen, daar ze uitsluitend als
energie-overdragers fungeren.
En het was eveneens de onderschel
den hoogleraar die een duidelijker in
zicht verschafte in de rol van de fluo
rescentie. Behalve dat chlorophyllen en
kleurstoffen namelijk energie overdra
gen blijken ze zelf ook nog op te lich
ten (fluorescentie) en wel des te ster
ker naarmate de verwerking in het
reactiecentrum minder goed verloopt.
Allemaal nogal moeilijk? Inder
daad, maar toch ook wel èrg
boeiend!
Dit dan als nadere toelichting
op het bericht „Prof. Duysens
kreeg onderscheiding."
'wee Russische jachtvliegtuigen
hebben, op 2 september herhaaldelijk
boven Westduits gebied gevlogen. Bij
Ulzen vlogen de toestellen vijftig km
het luchtruim boven Neder-Saksen bin-
en en hinderden een machine van de
Hansa-Luftbild-Münster". Dit vliegtuig
ras bezig foto's te make in verband
met opmetingen. De piloot vroeg via
de radio om hulp. Britse jachtvliegtui
gen dreven de Russische toestellen terug
over de grens, zonder dat er schoten i
werden gewisseld.
Overvloed aan
paddestoelen
in Sowjetunie
Rusland heeft
i grote
I Een schoolinspecteur
in Kenya heeft een meis
jeskostschool moeten
sluiten, omdat 35 van de
122 Afrikaanse leerlin
gen niet meer ophouden
met het maken van
twistbewegingen. Negen
van de meisjes zijn in
tussen in een ziekenhuis
opgenomen. De inspec
teur van gezondheid ver
klaarde dat de tieners
niet meer in staat waren
te stoppen, ze bleven
zwaaien met hun armen
en onregelmatige hals
bewegingen maken. Hij
noemde de toestand niet
verontrustend.
I De directeur van de
Amerikaanse luchtvaart
dienst heeft gisteren ver
klaard, dat de Verenigde
Staten met de bouw van
supersonische verkeers
vliegtuigen zullen wach
ten totdat zij een oplos
sing zien voor het pro
bleem van het doorbre
ken van de geluidsbar
rière. Hij drong er bij
Engeland en Frankrijk
op aan verder te gaan
met het onderzoek van
het knal-effect op het pu
bliek.
die zegt drie miljoen le
den onder de boerenar
beiders te hebben, heeft
de Moskou-gezinde be
stuursleden afgezet, zo
dat de Pcking-gezindcn
nu alle macht hebben.
I Twee leden van een
groep Hongaarse toeris
ten die een bezoek aan
Oostenrijk bracht heb
ben van een uitstapje
gebruik gemaakt niet
meer naar hun reislei
der terug te keren.
Daarentegen vroegen zij
Oostenrijk politiek asiel.
I Een Amerikaans ge
leerde, die verbonden is
aan de universiteit van
Manitoba en een studie
heeft gemaakt van het
leven der bijen, heeft
ontdekt dat bijen zelfs
bij kunstlicht wat slapen
en waken betreft de cy
clus van de zon volgen.
In een laboratorium
heeft men dag en nacht
de lampen aangehouden,
maar de dieren lieten
zich niet van de wijs
brengen: bij zonsonder
gang gingen ze slapen.
Bovendien bleek dat bij
en kleurgevoelig zijn en
vooral blauw en geel
goed opmerken.
vloed van paddestoelen, dat een zo grote
oogst wordt verwacht als de meeste
mensen zich niet kunnen herinneren. De
berken- en pijnbomenwouden rondom
Moskou zijn zo vol paddestoelen dat ex-
treinen en bussen worden ingelegd
de Moskovieten in staat te stellen
heen te gaan en ze te verzamelen.
Duizenden stadsbewoner: maken van de-
gelegenheid gebruik.
De meeste mensen verzamelen de
paddestoelen voor eigen gebruik. De
Russen kennen vijf bereidingswijzen en
weten ze ook in te leggen voor de win
ter. Er zijn echter ook plukkers, die de
paddestoelen verkopen op de vrije mark-
n van de stad, waar liefhebbers ko
en, die geen gelegenheid hebben om
zelf te gaan plukken.
Er zijn echter ook oude. bijgelovige
Russen die de paddenstoelenovervloed
helemaal niet zo verheugend vinden.
Voor hen is een dergelijke paddenstoe
lenovervloed een slecht voorteken, een
voorteken van oorlog.
Zonder vergunning
gebouwde woning
wordt afgebroken
Personeel van de dienst gemeentewer-
iken heeft in Epe een begin gemaakt
met de afbraak van een woning die
zonder vergunning door de heer G. L.
Wagenaar aan de Bijsterbosweg aldaar
is gebouwd. De veehandelaar Wagenaar
eal nu moeten blijven wonen in een hou
ten gebouwtje, dat hij veertien jaar ge
leden heeft neergezet zonder vergunning
en waarvoor bij later toch voor maxi
maal vijf jaar woonvergunning kreeg.
In mei van dit jaar begon de heer
Wagenaar. die zelf in de bouw heeft ge
werkt met het optrekken van een nieu
we woning, omdat het wachten op de
bouwvergunning hem begon te vervelen.
Wanneer de afbraak geheel zal worden
uitgevoerd, wordt er voor een waarde
van naar schatting dertig tot veertig
duizend gulden vernield. De gemeente
Epe heeft zich bereid verklaard te trach
ten om tegen het begin van het komen
de jaar voor een bouwvergunning te zor-
Generaal Franco heeft gisteren in
La Coruna een Amerikaans-Spaanse
olieraffinaderij van 30 miljoen dollar in
gewijd. De nieuwe raffinaderij, die
eigendom Is van de Marathon Oil Comp.
of Findlay, Ohio, en de Spaanse rege
ring, benevens particuliere belangen, zal
Noord-Spanje voorzien van petroleum-
producten die verkregen zullen worden
twe olie uit Libye.
