Uw probleem is het onze
Vrijgemaakten stellen eis
tot kerkelijke eenheid
Mogelijkheden zoeken tot
gesprek met Rome
Een kanttekening
.Chr. Geref. Kerken steeds meer links
Nog geen
besluit
Bureau Het Zuiden geopend
Een ivoord voor vandaag
Zo min mogelijk
overheidshulp
voor zending
Meer eenheid der kerken"
door gezamenlijke hulp
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1964
Het moderamen van de gene-
OBLIGATIERENTE STEEDS HOGER
J^EN JAAR geleden gaven de schatkist en de Bank voor Nederlandsche
Gemeenten obligaties uit waarop een rendement van 4Vi% was te maken.
Thans, een jaar later, worden er obligaties uitgegeven die een rente van
6% opleveren. Weliswaar werd deze week door de Bank voor Ned. Gemeenten
een lening aangekondigd met een rente van 5H%, maar door de uitgifte-
koers van 99 komt het rendement op 5,85%, terwijl bovendien de looptijd
verkort is tot 25 jaar. Desondanks moet afgewacht worden, of deze nieuwe
lening er ook zo met boter cn suiker zal ingaan als de 6% leningen:
Ala hypotheekbanken (Friesch-Groningsche, Westlandsche, Utrechtsche en
Tilburgsche), de Nationale Investeringsbank en de Provinciale Geldersche
Electriciteits-Maatschappij bereid zijn 6% rente te betalen aan geldbezitters,
dan bewijst dit dat de vraag naar geld sterker is gestegen dan het aanbod.
Bedrijven hebben geld nodig voor uitbreiding en vernieuwing, geld dat zij
door de stijging der kosten en de daling van de winstmarges niet meer zó
gemakkelijk verdienen en dat zij door de kredietbeperking ook niet meer
zó gemakkelijk van de banken kunnen lenen. De overheid, vooral de ge
meenten, heeft geld nodig voor uitbreiding en verbetering van haar I
bedrijven en voor andere noodzakelijke kapitaalsinvesteringen. En ten slotte
eist de woningbouw, al gaat die velen nog niet hard genoeg, volop geld:
om te bouwen en om te kopen.
Natuurlijk is er aanbod van geld, maar dat aanbod is niet groot genoeg, j rale synode der Gereformeerde
Door de rente naar boven te schroeven, hopen de geldvragers de geld-1 Kerken (vrijgemaakt) heeft zijn
bezitters uit hun tent te lokken. Voorshands ziet het er ook wel naar uit,voorstel inzake samensprekm°
d" "U r" ,uit: r«T de J*"™ sro,e met de Christelijke Kerken 'ge-
belangstelling. Of dit zo blijft, hangt eenvoudig af van het al of met toenemen ,- 6,
vin emlMle. te,«n 6%. zien de discussie ter synode
Want zet de vraag naar geld door, dan zal het aanbod, ook bij een rente vo°rl°pig teruggenomen. Hoe
van 6%, onvoldoende worden en moeten geldvragers opnieuw met hun we* meerderheid der synode
rente naar boven. Dit is echter toekomstmuziek. Wel zijn deskundigen het leden zich er in grote lijnen wel
er over eens, dat de geldschaarste voorlopig zal blijven bestaan. Eerst in mee kon verenigen, bleek het op
1965 wordt er wat minder spanning verwacht
Een deel maar lang niet het grootste deel van het geldaanbod komt
van de spaarbanken en dus van de spaarders. Elke maand weer bewijzen
de cijfers van de traditionele spaarbanken, dat er regelmatig gespaard wordt.
Maar dat er minder gespaard wordt dan een jaar geleden. Zeer recente cijfers
geven hiervan het volgende beeld: van januari tot en met juli werd er bij
de rijkspostspaarbank, de algemene spaarbanken en de boerenleenbanken
ruwweg 675 miljoen gespaard maar in dezelfde periode van vorig jaar
was die spaarlust ongeveer 900 miljoen.
De vTaag is Interessant, waarom er minder gespaard wordt, terwijl toch de
inkomens zijn gestegen. Het antwoord is uiteraard nog interessanter, vooral
als wij weten dat de inlagen bij vele spaarbanken juist gToter zijn dan vorig
jaar. De teruggang is echter te wijten aan het feit dat het bedrag aan
opvragingen nog sterker is gestegen.
Uiteraard is over dit mysterie sterk gepiekerd. Helemaal weten doet men
het niet, omdat zij die hun geld ophalen, nu eenmaal niet plegen te zeggen,
waarom zij dat doen. Maar een belangrijke rol hierbij blijkt toch wel de
prijsstijging te zijn en de angst dat de prijzen nog verder zullen stijgen. Het
opgenomen geld zou dan worden gebruikt zo wordt voorlopig aangenomen
om voorgenomen aankopen te vervroegen.
Vermoedelijk is dit inderdaad een drijfveer geweest. Maar daarnaast zal de
rentestijging ook wel spaargeld hebben weggezogen. Zo geven de handels
banken iets meer rente van de gewone spaarbanken. En Inderdaad zien wij,
dat de besparingen van de handelsbanken zijn toegenomen van ruwweg 220
miljoen in het eerste halfjaar van 1963 tot ƒ340 miljoen in het eerste
halfjaar van 1964. Maar deze stijging komt zeker maar ten dele van de
spaarders van de gewone spaarbanken. Slechts de groteren onder hen zijn
naar de handelsbanken overgezwaaid of hebben hun geld benut voor aankoop
van obligaties met een hoge rente.
Er is dan ook en gelukkig maar geen sprake van een tragische ont
wikkeling bij de traditionele spaarbanken, al zal dat verschil in besparingen
tussen nu en vorig jaar menige directie wel aan het peinzen hebben gezet.
Tal van spaarders blijven hun spaarbank trouw. In de eerste plaats is dat
van vader op zoon en van moeder op dochter een traditie. In bijna elk gezin
wordt er iets gespaard en dit spaargeld gaat naar de spaarbank. Er is echter
in zoverre een verschil met heel vroeger, dat er in wezen niet meer voor
d« oude dag wordt gespaard: aow en pensioen hebben dit niet meer actueel
gemaakt. Men spaart tegenwoordig voor een doel, al zal dit niet altijd
duidelijk voor ogen staan.
Elke spaarder wil onmiddellijk over zijn geld kunnen beschikken, als hij
iets wil kopen. En dat kan zonder meer. Dat blijft voor kleinere spaarders,
die nog altijd het Ieeuwedeel van de spaarbanken uitmaken, de grote
aantrekkelijkheid van de gewone spaarbank.
Daar weegt de hogere rente van de handelsbanken nog niet tegen op, afge
zien nog van de drempelvrees om zo'n grote bank binnen te gaan. Die
hogere rente van de handelsbanken gaat bovendien gepaard met bepalingen
die het opvragen van kleine bedragen moeilijk, zo niet onmogelijk maken.
En wat de op zich zelf aantrekkelijke obligaties met een rente van 6%
betreft, daar kijken de meeste kleine spaarders ook nog tegenaan. Het begrip
obligatie is vreemd, terwijl het ook niet zeker is hoeveel men bij verkoop
terugkrijgt.
Daarom zal er ook in de toekomst bij de spaarbanken gespaard worden.
Al zal de prijsstijging en dus het minder waard worden van de gulden en
zal de hogere rente elders zuigkracht uitoefenen op de grotere spaarders.
(Van onze kerkredactie)
een aantal detailpunten voor vei>
betering vatbaar.
Het is in de discussie wei duidelijk
geworden, dat de kritiek van de vrij-
gemaakt-gereformeerden op de christe
lijke gereformeerden zich vooral con
centreert op twee punten.
In de eerste plaats is daar de ..oud-
gereformeerde" groep onder de christe
lijke gereformeerden. Ds. A. I. Krijten-
burg van Zaamslag sprak van een ge
voel van machteloosheid, als hij zag
op de situatie in zijn woonplaats. Sa
mengaan is daar menselijkerwijs ge
sproken onmogelijk. Hij voorspelde dan
ook een scheuring onder de christelijke
gereformeerden, als het tot een samen
gaan zou komen.
De meeste sprekers zagen hier toch
echter niet het grote struikelblok. Ds.
Du Marchie van Voorthuysen is geluk
kig niet christelijk gereformeerd meer.
aldus prof. dr. L. Doekes. die er aan
toevoegde, dat ook in vrijgemaakte
kring grote verschillen zijn te constate-,
ren in de prediking.
Prof. J. Kamphuis merkte op. dat de
vrijgemaakten niet moeten vergeten, dat
ook hun voorvaders in de eerste helft
van de negentiende eeuw in de sfeer
van^het mysticisme en de lijdelijkheid
VERSCHUIVING
Het tweede bezwaar kreeg dan ook
ter synode een veel zwaarder accent.
De kerkeraad van Hoogeveen had het al
in zijn brief aan de synode onder woor
den gebracht, toen hij er op aandrong
haast te maken met de samensprekin-
gen. ..omdat de christelijke gerefor
meerden steeds meer naar links op-
volhardend en geduldig door te blij
ven praten", omdat de christelijke ge
reformeerden in hun onwetendheid het
slachtoffer dreigen te worden van, zo
als hij noemde. ..anti-confessionele
oecumenische stromingen".
Ds. N. Bruin van Charlois, een van
de deputaten voor samenspreking, wees
er op, dat de christelijke gereformeer
den na 1947 zich steeds meer naar buiten
hebben gekeerd. Zij hebben in 1962 be
sloten zich aan te sluiten bij de Gere
formeerde Oecumenische Synode en
werken ook al mee aan het Contactor
gaan der Gereformeerde Gezindte. We
moeten goed zien. aldus ds. Bruin, dat
zij niet alleen hun contacten met ons.
maar ook deze activiteiten zien als een
gehoor geven aan de roeping tot kerke
lijke eenheid.
Drs. D. Dcddens
Leeuwarden,
Bernepinpswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Papendrecht (toez.i: P de
Jong te Veenendaal; te Veenendaal (6de
pred.pl.): T. Langerak te Vinkeveen;
door de prov. kerkvergadering van N.-
Holland tvac. J. H. Klein-Wassink): P.
J. de Geeter te Hilversum, die dit beroep rapporteur van het moderamen in deze
heeft aangenomen zaak, zei dan ook, dat de bedoeling van
v00rstej van moderamen is. de
christelijke gereformeerden tot een keu
ze te dwingen: samenwerken óf met
de vrijgemaakten óf in de zogenaamde
gereformeerde gezindte. Dat kan niet
samengaan.
SCHULDBELIJDENIS
In de tweede ronde van de discussie
kreeg vooral dr. R. H. Bremmer van
Enschede-Zuid de wind van voren. Hij
had als zijn visie geponeerd, dat de
brokstukken van de oude vaderlandse
kerk, die zich als gevolg van de toen
nog gebrekkige communicatiemiddelen
in de negentiende eeuw apart gingen or
ganiseren, stuk voor stuk slechts een
deel van de erfenis van Dordt bewaard
hadden. Zo zijn wij steeds verder van
elkaar af gegroeid. In de besprekingen
moeten we dan ook beginnen, aldus dr.
Bremmer. met gemeenschappelijk
schuldbesef over de verbrokenheid.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Wilsum (Ov.l: G. van 't
Riet te Lioessens.
Benoemd tot hulppredikant te Poortu-
gaal. H. H. van Kapel, emeritus-predi
kant te Rhoon.
Dekker. Kerkstraat 38
te Hattem.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zutfen: A. C. Nort te Gro-o
ningen.
EVANG. LUTH. KERK
Beroepen te Apeldocrn: J. J. Blik,
laatstelijk pred. in Venuzuela, woonach
tig te Laren.
DOOPSGE7,. BROEDERSCHAP
Beroepen te Hallum:J. Gulmans prop. Lier scherp tegen. Een schuldbelijde-
te Ternaard, die dit beroep heeft aan-|njs moct konkreet zljn. Wij hebben de
genomen. Here altijd gedankt voor Zijn werk in
de negentiende eeuw, ook voor Zijn
werk in 1892. Moeten we daar dan nu
ineens schuldbelijdenis over doen? Hij
geloofde ook niet in de „delen van de
erfenis". De trouwe kerk krijgt de hele
erfenis mee.
De verschillen ontstaan, doordat de
genen, die ongehoorzaam zijn aan Chris
tus en in ontrouw spoor verder gaan,
hun eigenaardigheden steeds meer gaan
accentueren. Dat is zowel na 1892 als
na 1944 gebeurd.
Ook de opmerking In het deputatenrap-
port. dat de vrijgemaakten tegenover
de christelijke gereformeerden ronduit
hun gebreken moeten bekennen, onder
vond ter synode bedenkingen. Deputaten
hadden konkreet gesproken over kerke
lijke hoogmoed en farizeïsme en over
een rationalistisch denken. Prof. Doekes
waarschuwde er echter voor, de christe
lijke gereformeerden niet in hun voor
oordelen te stijven. Prof. Kamphuis
vond. dat er inderdaad wel kerkisme in
vrijgemaakte kring voorkomt, maar „la
ten we vasthouden, dat bijvoorbeeld de
kerkeraad van Murmerwoude in de
zaak-Van der Schaft niet gedreven werd
door kerkisme. maar haar strijd streed
in ootmoed, deemoed en bescheiden
heid".
KLARE WIJN
Wat kan er nu konkreet gedaan wor
den? De meeste synodeleden waren het
er met het moderamen over eens, dat
de christelijke gereformeerden nu maar
eens duidelijk moeten zeggen, of zij de
eis van Godswege tot samengaan er
kennen ja of neen. We moeten nu eens
ophouden altijd over die dogmatische
verschillen te praten. Zo komen we er
nooit uit, zei prof. Doekes.
drs. Deddens keerde zich
(Van onze kerkredactie)
Gisteren heeft in het bijzijn
van een kleine kring van belang
stellenden de opening plaatsge
vonden van het gereformeerd
evangelisatiebureau „Het Zui-
matiecentrum nodig. „Het Zuiden
hoopt nu aan deze eisen te voldoen.
De voorlopige functie van het bureau
is, domweg dat het er is, dat het ge
legenheid geeft om gevraagde inlichtin-
de gesprekken met de rooms-katholieken.
Bibliotheek
den" te Eindhoven. Tevens werd groot aantal r^ms-katholieke <M|bVëk zün~456të jaarlijkse conferentie hou-
mej. E. E. Ebling als studie-l boekcnkaaten he<ft E^^.Eb-1 den Het thema van de conferentie is:
secretaresse van dit bureau ge-j SSJSL"*? SSSTlS^^i"'SSEKS W t- dr,.
installeerd. Het bureau IS ge- r,n verdiend t>U Htnsen, predikant :e Groningen.
f-j -nunn,„ ,rQn V»pt1 Eindhoven, waar zij In 1958 begon. Af-
vestlgd in het gebouw van ne. gelop€n zondmg kreeg zij haar ontslag
„Hervormd centrum aan de!aU evangeliate, om zich geheel te kun-
Smalle Haven, dat enkele maan- wijden aan haar nieuwe t..k
den geleden in gebruik werd ge
nomen. Het gebouw is bedoeld
om de huisvesting van diverse
kerkelijke lichamen van her
vormd Noord-Brabant en Lim
burg te kunnen coördineren. Een
groot aantal andere instanties
hebben er echter ook een onder
dak gevonden, waar het bureau
,,Het Zuiden" er dus een van is. Rome. Zij houdt i
rooms-katholieken.
„Het Zuiden" gaat uit van de gene- Na de ontvangst van de genodig-
rale deputaten „Reformatie-Rome" der den hadden de plechtigheden plaats.
Gereformeerde Kerken tn Nederland enI Aanwezig waren onder andere de
van de provinciale deputaten voor del oprichter ds. B Telder, dr. P. G.
evangelisatie dezer kerken in Noord-1G. Kunst namens de generale synode
Brabant en Limburg. Het staat ten der Gereformeerde Kerken in Neder-
dienste van de Gereformeerde Kerken land, dr. C. van der Woude, hoogle-
in Brabant en Limburg en wil in het raar aan de theologische hogeschool te
bijzonder het gesprek bevorderen met Kampen, prof. J. T. Bakker eveneens
Uit een voorafgaand gesprek met ds
A. T. Besselaar uit Eindhoven en ds.
H. J. Hoek uit Oss, bleek, dat men
xich in het „zuiden" vooral bewust is
van de grote verantwoordelijkheid ten
opzichte van Rome. Men kan er moei
lijk aan voorbij gaan. Hoewel de „eigen
mensen" hiermee bedoeld zijn de
protestanten in het algemeen zich
er in vele gevallen nog niet van be
wust zijn. De samenwerking met de j
hervormde Kerk heeft zelf echter geen j
deputaatschap voor de verhouding tot
Rome. Zij houdt meer contact met ex-
Conferentieweekend
inwendige zending
In het weekend van vrijdag 30 oktober
tot 2 november zal de Centrale Bond voor
Inwendige Zending en Chr. Maatschappe-
Er Is een bibliotheek opgebouwdmet j Werk op jje Pietersberg" te Ooster-
„Echo van het heden"; door dr. J. M. de
Jong, rector van het Theologisch Semina-
der Ned. Herv. Kerk te Driebergen
„Religie en moraal in deze tijd".
Verder zal gesproken worden over „Echo
in reflectie" door drs. R. Hensen, H. M.
van Randwijk, mej. dr. A. v. d. Torre
e.a. en over „Achtergronden en vragen
van ons maatschappelijk handelen" door
mej. dr. A. v. d. Torre, psychologe te
Hoenderloo. Dr. F. O. van Gennep, pre
dikant te Leidschendam zal spreken ever
„Modern levensbesef en toekomstver
wachting".
Kwart ton voor
Antwoord '64
De laatste christelijke gereformeerde
synode heeft weliswaar de roeping tot
eenheid erkend, maar ds. Bruin wees
er op, dat men welbewust niet heeft
willen spreken van een eis tot eenheid.
Ouderling I. Boersma van Groningen
vond het verder maar vreemd, dat de
ze synode uitsprak, dat de vrijgemaak
ten zich in alles willen stellen op gere
formeerde grondslag. Wil die synode
suggereren, dat wij het toch metterdaad
niet doen?
Leeft de gedachte aan samengaan
nu wel in de plaatselijke kerken? Er
zijn hier en daar veelszins verblijden
de resultaten bereikt, zei drs. Deddens
hij wees op Eindhoven, Amsterdam
Steenwijk. In vele plaatsen is de toe
nadering echter onvoldoende. Laat de
algemeen-christelijke pers nu eens op
nemen, dat dat meestal was, omdat de
christelijk gereformeerden samenspre
king weigerden, aldus drs. Deddens. Dr.
B. Jongeling uit Apeldoorn had echter
horen verluiden, dat in sommige geval
len de vrijgemaakte kerkeraad als eis
voor samenspreking had gesteld, dat de
christelijke gereformeerden eerst hun
gesprekspartner als de
den erkennen.
„En daar zij deze niet tot Hem konden brengen vanwege di
schare, namen zij de dakbedekking weg boven de plaats, waai
Hij was, en na het dak opengebroken te hebben, lieten zij dj
matras neder, waarop de verlamde lag" (Marcus 2:4). 1
Dat is de realiteit. Jezus is aangekomen te Kapernaum en he
bericht van Zijn komst verbreidt zich snel. Van alle kanteij
worden de zieken aangedragen, enerzijds in de hoop, andev
zijds in de zekerheid, dat Hij hen zal genezen. Maar er is zo'i
drukte, zo'n toevloed van mensen, dat de verlamde niet to
Hem kan doordringen. B
Er is een stagnatie, er moet iets gebeuren. En er gebeurt ooi
iets. Indien het niet mogelijk is Jezus op de normale wijze u
bereiken, dan maar op de abnormale. Het dak wordt gesloo»
en de verlamde wordt via het dak voor de voeten van Jeztq
neergelaten. Als er mensen zijn, die hem verhinderen tot Jezy i
te komen, zal 'hij andere wegen hebben te bewandelen.
Dat is de realiteit. Wij mensen, nee, wij christenen, kunnej
anderen verhinderen tot Jezus te gaan. Wij staan hen in
weg, zoals eens de menigte de verlamde in de weg ston<j
Nogmaals dat is de realiteit.
Wij, christenen, wij, die zo graag kinderen Gods zouden toillcj
zijn, wij staan anderen in de weg. In de weg door onze levenl
wandel, door ons ongeloof, door onze houding jegens oni
naasten, noem verder maar op.
In de weg staan. Verhinderen te gaan tot Hem, van Wie
alle leven. Zo zijn wij
Wij hebben ons af te vragen of het niet onze schuld is, dl Zj
anderen zich afwenden van de Here. Zijn er niet, die beslist h da
Jezus zouden willen gaan en door ons daartoe worden ve\ J»
hinderd? or
De bede wordt: God, help ons, opdat wij door ons geloof, doc i
onze houding, er aan mogen medewerken, dat anderen tot8.1
komen. Laat ons niemand in de weg staan.
Wij lezen vanavond Handelingen 20 vers 17 tot 38.
kerk zou-j Wij lezen zondagavond Handelingen 21 vers 1 tot 14.
Praktische suggesties van dr. Brem-:
mer (gemeenschappelijke landdagen or
ganiseren; christelijke gereformeerde
deputaten ter synode uitnodigen), van ds.
H. J. van der Kwast uit de Haarlemmer
meer (laten we tonen dat het ons ernst
is, door bijvoorbeeld in het Gerefor
meerd Gezinsblad ook eens aandacht
aan hèn te schenken), en van ouder
ling G. van Oordt uit Utrecht (jeugdbon-
Dr. Z. K. Matthews in Oegstgeest'i
(Van o
E kerkredactie)
„Zo gereserveerd mogelijk" staat de
bisschop van Lübeck, prof. Heinrich
Meyer, voorzitter van de commissie
voor wereldzending van de Lutherse
Wereldfederatie, tegenover het aanvaar
den van overheidssubsidie voor het zen
dingswerk.
Na de sluiting van de zendingsconfe
rentie te Uppsala verklaarde hij in
een gesprek met de pers, dat het eigen
lijke zendingswerk in ieder geval uitslui
tend gedaan mag worden met kerkelij
ke gelden en alleen kerkelijke medewer
kers. Slechts voor bepaalde projekten.
die niet de direkte evangelieverkondiging
betreffen en die te kostbaar zijn. zou
subsidie van de Europese of Noordame-
rikaanse regeringen in aanmerking kun
nen komen. De lutherse bisschop doelde
op de opvoeding en de volksgezondheid.
Terwijl hij verwees naar het feit, dat
de Zweedse regering zich bij de uitvoe
ring van de hulp aan de ontwikkelings
landen laat adviseren door zendingsin
stanties. stelde bisschop Meyer vast, dat
de zending reeds lang geleden pioniers
werk verrichtte op het gebied van de
ontwikkelingshulp. Hij noemde de dia-
konale inzet op het gebied van het on
derwijs. de beroepsopleiding en de me
dische hulp. Op grond van hun jaren
lange ervaringen zijn de zendingsmen
sen bijzonder in staat de overheidsin
stanties van advies te dienen bij dit
voor hen nieuwe werk.
Sinds men het eens is over het fun
damentele punt, dat het Westen verplicht
is zijn voormalige kolonies te helpen,
komt het er nu vooral op aan, meer
mensen uit te zenden, die konstruktlef
werk kunnen leveren. Alleen zo hebben
we de garantie, aldus bisschop Meyer,
dat het geld, dat uit alle mogelijke bron
nen naar de ontwikkelingslanden vloeit,
voor de ontvangers niet tot schade zal
zijn.
OEGSTGEEST De Zuid-
afrikaanse advocaat en antro
poloog dr. Z. K. Matthews ver
blijft op het ogenblik in Neder
land. Hij heeft in het vormings
centrum „Oud-Poelgeest" te
Oegstgeest een conferentie van
twee weken bijgewoond ter voor
bereiding van een wereldcon
gres, dat het departement voor
kerk en maatschappij van de
Wereldraad van Kerken in 1966
wil houden.
Dr Matthews is secretaris voor Afrika
van het departement voor interkerkelijke
hulp aan vluchtelingen en dienstverlenin
gen in de wereld, een onderdeel vai
werkzaamheden van de Wereldraad
kerken te Genève. „In het samen bezig
zijn voor de mens in nood kunnen de
kerken het duidelijkst hun eenheid voe
len het gesprek over oecumene volgt
dan vanzelf", zei de heer Matthews" ohs
gistermiddag.
Vluchtelingen
De heer Matthews is dus een man van
de daad. Dat blijkt ook uit het feit, dat
hij volgende week naar Afrika reist om
zich ter plaatse op de hoogte te stellen
de grote nood. die daar onder de tal
lege of Port Hart" hoofd a
Afrikaanse studies en is lia van ae Angli
caanse Kerk.
Afrika Is het werelddeel van de snelle
ontwikkelingen. In I960 waren acht Afri
kaanse landen onafhankelijk, thans zUn
het er 35 a 36. In die vier jaren (en nog
steeds) waren er sterke veranderingen In
de structuur, de industriële ontwikkeling,
het onderwijs, de economische ontwikke
ling (vooral de landbouw), de plaats van
de vrouw In de gemeenschap, enzovoort.
Dit alles brengt met zich, dat velen in
Afrika hulp nodig hebben. De kerken
willen die men-«--•«-»•
zelf te helpen".
Ook het vluchtelingenprobleem is groot
landen helpen zich-
in Afrika. Alleen al in Kongo leve:
kwart miljoen vluchtelingen uit Ang<r
Uit Kongo zelf vluchtten ook ment
naar andere delen van Afrika. Roeaiv
Boeroendi, Soedan (naar verwacht! B
binnenkort ook Mozambique en Rhofhr
sia) „leveren" zeer veel vluchtelingen!
Hulpprogramn
De Wereldraad stelde daarom i:
ari een hulpprogramma san
een miljoen Amerikaanse dollars
zijn. Reeds 400.000 dollars zijn ontvanf'
of toegezegd door allerlei kerken in| Li
wereld, waarin zijn begrepen de
die
nog lang niet. De Afrika!
nodig voor de rest helpen zij zichbaé
wel. Zij zijn echter met zovelen, dat all-Po
het streefbedrag van de Wereldraad s. i
miljoen) hen in de goede richting (jn*
stuwen.
Dr. Matthews zal trachten er door
soonlijke contacten achter te komen st:
en hoe de hulp van de kerken het efc f
wordt vereist. Inmiddels hoopt hij ~ya
met hem vele anderen), dat kerken, J,od|
enigingen en particulieren alsnog gi j-
zullen zenden of toezeggen aan: W
Council of Churches, 150 rue Ferg
Genève, of aan de Stichting Oecumeni eae
Hulp aan Kerken en vluchtelingen, CU>2-
Houtmanstraat 17, Utrecht. Dei
15 i
Colloqium voofc.
neerlandistiek*
Evenals drie jaren geleden zal I L
maal in het paleis voor kongressefcrer
Brussel van 9 tot 11 september eenl va
loquium van hoogleraren en lectoreL..
de neerlandistiek aan buitenlandse b:e<
versiteiten plaatsvinden. Dit tweedej
loquium zal gehouden worden ondeij
ivoqien
:ultik u
,€r"
het Nederlands-Belgisch
akkoord. Het tweede colloquium
der opgezet dan het eerste. Ook de
docenten in het Nederlands aan bu
landse universiteiten en de binnenl
se (Nederlandse en Belgische)
raren in de neerlandistiek zijn uitg'
digd en aansluitend aan de laatste (Jen
quiumdag wordt er door de kuituur» ui
voor Vlaanderen en de provinciale»",
sturen op 12 en 13 september een e#op;
sie door Brabant en Vlaanderen aa2.3
boden. I".
Voor de eerste maal heeft de Isij
sche regering het huwelijk geldig jju,
klaarH van een Joodse man en vrL*
die niet kerkelijk waren getrouwd.
De registratie door de minister"
binnenlandse zaken zal gevolgd wq'
door die van velen, die door moeiliL
den met de kerk het door de rabtf/'F
gezegende huwelijk geweigerd hebF101
Tot i
nerf
geval alleen buitenslands trouwen pot
de burgerlijke stand. Kwam men toeic
dan werd het huwelijk wel door d' ge
raëlische regering erkend en ingesfe o
de Rooms-Katholleke Kerk in het „zui
den". Tevens wil het de evangelisatie-
arbeid der zuidelijke kerken uitbreiden.
te Kampen, dr. J. C. A. van Loon,
zitter van de gereformeerde deputaten
„ReformatieRome" te Rotterdam, ds.
K. Talsma uit Breda. Eveneens had
Heropening
Het bureau werd reeds in 1938 door II A T.irnjtTinf liOTTlt
het particulier initiatief van ds. B. Tel-| AjUnSIUJI nuiliv
der gesticht. Er was dus gisteren eigen
lijk geen sprake van een opening, maar
van een heropening.
Voor die tijd deed men ook wel
aan dit werk. maar op een andere ma-
nier. De evangelisatie onder de rooms-
katholieken vond plaats door lectuur-
verspreiding. straatprediklng en door
eenvoudig aan te bellen. Dat doet het
echter in deze tijd niet meer. Men wil
deze enigszins drastische taktiek wij
zigen. „Het Zuiden" staat nu echter
voor de vraag: hoe nu? Het verkon
digen van het Evangelie speciaal aan
rooms-katholieken wordt ruimer gezien,
Hiervoor is ..planning", coördinatie er. -J - - -
teamgeest nodig. Hiervoor is een infor-1 element in de C.H.U. Na
CUV-jongeren op
gang brengen
(Van een onzer verslaggevers)
De Christelijk-Historische Jongeren
groepen in de provincie Zuid-Holland
houden zaterdagmiddag 19 september
een gezamenlijke startbijeenkomst voor
het nieuwe seizoen in gebouw Harmo
nie te Vlaardingen (schiedamseweg 51a).
De heer H. A. Lunshof, hoofdredac
teur van ..Esleviers Weekblad" komt
daar spreken over „Het conservatieve
De kerkbouwactie Antwoord '64 i
Telder, dr. P. G. negen samenwerkende kerken heeft
enkele dagen al een kwart ton aan t
zeggingen ontvangen. Dit zijn spontane
reacties op de eerste publiciteit die de
actie ontving. Uit deze eerste toezeggin
gen bleek een sterke neiging om de bij
dragen voor de negen kerken gezamenlijk
te bestemmen. Deze mogelijkheid was op
de toezeggingsstroken voorzien naast het
geven aan de eigen kerk. Op de toezeg-
gings- en girostroken vulde men soms in
plaats van de kerk waartoe men behoort
opmerkingen in als „wat doet het er
toe?" en „una sancta". Andere inzenders
verklaarden niet tot een van de negen
deelnemende kerken te behoren.
Aan het bureau van Antwoord '64, het
oude hervormde synodegebouw aan de
Haagse Javastraat, kwam iemand negen
briefjes van 25 gulden brengen, voor elke
kerk een.
C.H. Jongeren Groepen, drs. A. M. de
Boo uit Delft, de „komende activiteiten".
In aansluiting op de vergadering bren
gen de deelnemers een bezoek aan het
Vlaardingen gevestigde Museum voor
Vraag: Wat
doen met aardbeien
het zogenaamde
Van parathion
of er boeken zijn over de Engels-Schot- son. Rev. A.. Great Missionaries, i
- i-iir>.nuor RrainprH 1864- Thp Vanffiiard
Antwoord:
wit aangetast zijn'
ben ik huiverig.
Antwoord: Parathion helpt niet
gen wit dus in dit geval behoeft
niet huiverig voor te zijn (het is
wens een middel dat een zeer desKun- teratuur over Burns, Gardiner
dige behandeling vergt, gezien hetgeen nerd
hierover UJ
over Brainerd. 1864; The Vanguard of
the chr. army, o.a. over Burns en
Brainerd; Yonge, C. M., Pioneers and
Founders, or recent workers in the
Leid- miss, field, o.a. over Brainerd en
sestraatweg 11, Oegstgeest. tel. 01710- Burns, 1871; Marsk,
Brai-
clurB ....o-. o- - „.„«e niet over Pater. De volgen-
Silent Spring gepubliceerd de titels zijn daar aanwezig: Blaikie W.
Leaders in modern philantrophy.
Burns; Burns, rev. I., Me-
De bestrijding van wit kan geschie- „,w
den door licht stuiven, ten hoogste 2 moir of the Rev. Wm. C. Burns,
Brieven, die met zljn voor*ifut
van naam en adres, kannen nSan
in behandeling worden geDom^aa
Geheimboudig Is verzekerd. Vr
gen, die niet onderling met elkai
In verband staan, moeten In #dsj
zonderlijke brieven worden «BEI
steld. Per brief dient een gulden
aan postzegels te worden IngesUr,
ostuiven,
daar' door bespuitingen het gewas en
de grond nog vochtiger worden.
In verband met de bezoedeling der
vruchten moet ui niet te kort voor de wcia ymu vjuub fiCll<lue UI1UC
oogst stuiven, bijvoorbeeld twee tot groote meenigte Indianen in de pi
in China, 1889; Marang, dr. G. P.. Wil
liam Burns, 1915 (Ned.); Brainerd. D..
Aanmerkelijk verhaal van de op
komst en de voortgang van een zonder
ling werk van Gods genade onder een
drie maal voor de bloei
twee maal aan het einde van de bloei,
doch niet stuiven in de volle bloei.
De voorzorgsmaatregelen
tiën Nieuw-Jersey en Pensylvania,
1756; Edwards, J.. Historiesch verhaal
van het godvruchtig leven en den za
ligen dood van den Eerw. Heer David direct
gend jaar zijn: De planten voldoende Brainerd, zendeling onder de Indianen
afstand geven, niet te zwaar met stik
stof of stalmest mesten, maar een ma
tige hoeveelheid stikstof tegenover vol
doende kali of fosforzuur.
Het gieten moest liefst ondergrond:
Edwards, J., Life and journal of the
rev. D. Braine 3d, Missionary to the behang geplakt zijn. Die zijn
tndians, 1826; Las Gronos Missiona- -
Brainerd, 1875; Page.
work in South America, 1877; Paken-
ham, W. W„ Modern Heroes of the
Mission Field, 1882.
Vraag: Ik heb een kamer verhuurd
en daarin een vaste wastafel laten aan
brengen. De wastafel en de aanleg kost-
ten 85. Nu gaat de huurder binnen- aangeraden een emmer water me™
kort weg maar in de bak zitten in kwart fles lodaline te nemen etfan
de lengte en breedte barsten. De bak kletsnat maken. Laten opdrogen «r01
lekt evenwel niet Kan ik nu schade- behandeling herhalen. Vervolgen*rh:
vergoeding vragen en hoeveel? behang er af trekken. Wij betwiün
Antwoord: U kunt de huurder voor echter of dit wel )^an v- iron
de keus stellen een nieuwe wasbak te geboend worden
plaatsen en de oude mede te nemen Antwoord: Wij hebben behoorlik
of u het verschil ui waarde te vergoe- sultaat bereikt met grondig natrf
den. Aangezien we niet weten hoe lang van het papier en dan onmiddellijk
de wasbak gebruikt is. kunnen we niet papier verwijderen, dus niet
direct een bedrag noemen. ten opdrogen. Bovenaan het
Vraag: Wij komen in een huis te beginnen omdat daar wel eensn v
wonen met muren, waarop twee lagen stukken zijn. Dat hot papier gever l
J. D., Brainerd, the apostle to the verfd. Men
- -- met doet niet veel ter zake.
nat maken misschien wel af te krij- U begint met loszittende stukken
gen als er niet over heen zou zijn ge- af te scheuren en dan maakt i
geschieden met draineerbuizen zodat de North American Indians: Pratt. J.
bovenlaag en het gewas droog blijven. The life of rev. D. Brainerd, missio-
Vraag: Ik zou graag willen weten nary to the N. Amer. Indians; Thom-
dat dit behangverf overgebleven papier zo nat mog
ts. Er kan overheen geborsteld wor- en verwijdert dit met een harde5!
den en desnoods geboend. Hoe krijgen stel (staalborstel). Lauw of warn
wij dit behang er af? Men heeft ons ter is natuurlijk aan te bevelen.
