Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | 25 augustus 1964 | pagina 2

DE DOKTER aan 'i woord

Geslaagde cursus over

verhouding Kerk-Israël

Een woord voor vandaag

Yelp geopend Nieuwzeelaiidse synode
niet gelukkig met ICCC

Intern, congres voor
esthetica geopend

vrijzinnigen geemdigd

2

DINSDAG 25 AUGUSTUS 1964 Pi

ANDERZIJDS

EVANGELISATIE EN FAMILIE
DOORSNEE

In het Centraal Weekblad
schrijft ds. J. Overduin over goe
de en verkeerde evanpelisatie-
methoden.

DEZER dagen ontving ik
zichtzending v
satietraktaten. Gratis kan i

acht evangeli-
j kan men gro
te hoeveelheden van zulke trakta
ten bestellen. Slechts 1.50 per ki
lo wordt gevraagd voor de ver
zendkosten. Wanneer ik de namen
lees van hen die in het stichtings
bestuur zitten, dan heb ik alle ver
trouwen in de zuivere bedoelingen.
De broeders menen het uitstekend
en leggen een beschamende ijver
aan de dag. Het is een bonafide
zaak. En juist daarom wil Ik als
een liefdedienst er op wijzen, dat
dit soort traktaten over het alge
meen hun doel voorbijschieten. Ik
zeg nadrukkelijk, over het alge
meen. want de Here God wil ook
een gebrekkige vertolking van de
boodschap des heils gebruiken tot
redding van zondaren. Onze ver
antwoordelijkheid is het zo goed
mogelijk te doen. De ..wereld" kan
lachen en boce worden, omdat het
evangelie zo raak afgeschoten werd.
maar ook. omdat er zo dwaas go-
schoten werd. Men kan zich ook
ergeren aan de verpakking of de
omlijsting van de boodschap.

TT7ANNEER men vele evangelisa.
tietraktaatjes mag geloven, dan
schijnt de ongelovige mens in de re
gel zijn levensweg te nemen door
nachtclubs, bordelen, de onderwe
reld, de kliniek voor geslachtsziek
ten, door woeker, speculatie en
bankroet, om te eindigen met een
duik in het water van de eeuwige
rampzaligheid. Is dit de levensgang
van familie Doorsnee onder de bui
tenkerkelijken? Per se niet! Dit is
de levensgang van familie Uitzon
dering. Het mag waar zijn dat met
name in de grote steden elke dag
ingrijpende drama's zich afspelen.
Het mag waar zijn. dat er veel te
veel nachtclubs en bordelen zijn.
Het mag ook waar zijn, dat er druk
gebruik gemaakt wordt van de pas
torale telefoondienst door mensen
iii wanhoop of verterende eenzaam
heid. En toch is dit een klein per
centage vergeleken met de familie
Doorsnee. Gelukkig verloopt het le
ven van verreweg de meeste on-

fielovige mensen in ons vaderland
angs wegen van burgerlijk fatsoen.
Daarmede verkeren zij niet in min
der geestelijke nood. maar hun
nood heeft een andere inhoud en
een andere kleur.

En niet iedere ongelovige geniet
op een bandeloze manier van het
leven, zodat hij eindigt in levens-
walg of levenswanhoop. En niet
iedereen, die zonder Christus leeft,
Is slaaf van het geld en het genot.
En zij voelen zich heus niet alle
maal d iep-ongelukkig. Zij hebben
hun ups en downs, hun verrassin
gen en teleurstellingen, hun plezier
en verdriet, hun arbeid en vakan
tie, hun goede en kwade kanten,
precies als de kerkelijke mensen.

Familie Doorsnee is de geregelde
arbeider met zijn hobby's, de nette
burgerman „met z'n confectiepak-
kie an", de succesvolle zakenman,
de plichtsgetrouwe ambtenaar of on
derwijzer. Tot deze mensen moeten
wij ons richten met het evangelie.
Ja, natuurlijk ook tot de onderwe
reld. de nozems, de gewetenloze le
vensgenieters, de vastgelopen en
doodgelopen mensen, de hoeren en
de souteneurs, de oplichters en de
psychopaten. En al is hun aan
tal veel te. groot, toch behoren ze
tot de familie Uitzondering. Daar
om moet men één traktaatje schrij
ven. dat zich richt tot familie Uil
zondering tegen vijftig, die de fa
milie Doorsnee aanspreken. Maar
het schijnt dat vooral de zogenaam
de vrije groepen, die zich intens
met traktaatverspreiding bezig hou
den, de verhouding precies omko-

„Een ernstige waarschuwing".
De bedoeling is te waarschuwen
tegen de demonische macht van
het geld... Dat is heel goed.

De Schrift zegt ook: ..wie rijk
willen zijn, vallen in verzoeking, in
een strik en in vele dwaze en scha
delijke begeerten, die de mensen
doen wegzinken in verderf en on
dergang". Maar waarom dit geïl
lustreerd met een psychologisch on
waarschijnlijk verhaal, dat in alle

Ëeval thuishoort bij de familie
'itzondering en niet bij Ha tsmi.
11e Doorsnee. Er wordt

kopen voor huizenbouw. Hij vraagt
het fantastische bedrag van 3 1/4
miljoen gulden. De gemeente koopt
en onze arbeider van vroeger is in
één klap miljonair. Hij kan zijn
geluk niet op. Maar o wee, de vol-

jende dag stort hij in de diepe el-
ende. wanneer hij verneemt, dat
de gemeente ook graag 4 miljoen
had willen betalen. Wanneer hij dit
hoort wordt hij waanzinnig. En het
eind van het drama is. dat hij de
zelfde nacht zich ophangt vlak bij
zijn geldkast.

Wanneer ik als buitenkerkelijke
familie Doorsnee dit zou lezen, zou
ik lachen of boos worden over deze
overdreven bangmakerij. Dat is
mijn wereld niet. Waarom niet heel
nuchter de dagelijks voorkomende
vormen van materialisme bij heel

Sewone mensen blootgelegd? Door
e extreme illustratie maakt men,
dat de lezer bij voorbaat al scep
tisch staat tegenover alles wat er
nu aan toepassing volgt.

Een ander traktaat heet „Wat
heeft het leven mij nog te bieden?"
..De illustratie laat ons een levens
moede jongeman zien. die over de
leuning van een brug droefgeestig
staat te peinzen en straks wel als
enige ..uitkomst" zich verdrinkt.
Een stuk of vijf zelfmoorden wor
den ons voorgehouden' hoewel „de
aanleiding tot deze daad vaak zo
nietig is".

Een leerling die niet overgegaan
is op school, schiet zich dood. Een
vader, die tegen de verloving van
zijn zoon met een bepaald meisje
is. is de oorzaak dat beide gelief
den zelfmoord begaan. Een eige
naar van een zaak, die tegen alle
smeekbeden van vrouw en kinderen
in om toch een nieuw leven te be
ginnen, zich vergooit aan andere
vrouwen, waarbij flink gedronken
wordt, berooft zich van het leven.
Een vrouw, die ruzie met haar
ouders heeft, en niet verzoenen wil,
opent de gaskraan, omdat haar va
der plotseling aan een hartaanval
stierf en het nu te laat was om het
weer goed te maken.

Gelukkig loopt het met één nog
net goed af. Het is een jongeman,
die uit levensmoeheid al vergif had
gekocht, maar door vrienden mee
genomen wordt naar een evangeli
satiesamenkomst en daar bekeerd
wordt en een nieuw en gelukkig le
ven begint. En al deze drama's op
drie bladzijden van een klein trak
taatje.

Nogmaals, gebeuren deze drama's
niet in deze wereld? Zeker. Eén op
de miljoen, desnoods één op de hon
derdduizend. In alle geval vragen
de negenennegentigduizendnegen-
honderdnegenennegentig leden van
familie Doorsnee een andere bena
dering van hun levensproblemen.

nog dat het evangelie van Jezus
Christus alleen bestemd is voor de
ze uiterste grensgevallen, omdat zij
helemaal niet langs deze afgronden
leeft. Zij verkeert ook niet in deze
uiterste nood, zodat zij de noodzaak
van redding niet voelt. Waarom
moeten in het traktaat „De stem
van het geweten" weer twee gru-
welverhalven opgedist worden ter
illustratie van het feit, dat het ge
weten zo krachtig kan spreken. ',In
een woning werd eens een vrouw
overvallen, aan handen en voeten
gebonden en daarna gewurgd.
Maanden later meldde de dader
zich bij de politie en bekende zijn
schuld". Een veelvuldige*!) moor
denares schreef mij uit het tucht
huis: „Kom alstublieft, want ik
moet een bekentenis dóén".

GTOU het niet beter zijn het gewe-
ten te laten spreken in de ge
wone alledaagse dingen van het le
ven? Het overkomt de meeste
mensen niet elke dag, dat zij een
zame vrouwen wurgen of „veelvul
dige" moordenaressen worden. Wat
wel elke dag gebeurt is: roddel, on
waarheid, noodleugens, ijdelheid, ja
loezie. gebrek aan liefde om je man
of vrouw in de tekortkomingen te
dragen en gebrek aan vergevensge
zindheid enz. enz.

En nu ontken ik ook niet eens, dat
er een bepaalde categorie ..zaal
tjesmensen" (ik bedoel dit niet de
nigrerend!) is. die zulke drama's
prachtig vinden en tot tranen toe
bewogen worden. Maar dit soort
mensen sterft steeds meer uit.

Wij moeten de boodschap van
Christus' zondaarsliefde veel meer
richten op de familie Doorsnee, die
eerder geen vlieg kwaad doet dan
moorden begaat, maar die de kerk
een museumverschijnsel vindt en de
zondag voor uitslapen, vissen, berm
toerisme' visite en de bioscoop re
serveert. omdat zij niet weet van
de opstandingskracht van Christus.

Gesprek of
zending

(Van onze kerkredactle)

Beroepingswerk

NED. HERVORMDE KERK

Aangenomen: naar Koudekerke en
't Zand. L. Lingen te Klazienaveen; de
benoeming tot bijstand in het pastoraat
te Leersum en te Overlangbroek. E. H.
Brockema, a.s. em. pred. te Waarden burg

Elke dag werd begonnen met een i Bedankt: voor Emmen (7e pred.pl.-
exegetische bijbelstudie, die meestal I toez). dr. W. Bloemendaal te "Winters-
door ds. Grolle geleid werd. Speciaal

Vandaag is de internationaled Een bjizond;

|Jer. 31 en Luc. 15 zijn door de deelne-
jmers uitvoerig besproken. Zondag was
er een bijzondere kerkdienst in de Her
vormde Kerk van Driebergen, waarin
voorgingen rev. H. L. Ellison uit Lon-
jden en dr. R. Mayer uit Tübingen.

ivond was het voor
lezing, toege-

„..jouden over de

ds. J. H. Grolle uit Utrecht in het j Chagall-vensters te Jeruzalem. Deze

den werd, geëindigd. Deze cur- men" Israëïs,

sussen gaan uit van de commissie synagoge vai. --

J v 1 t 1 11 bij Jeruzalem. Dit werk van Mare Cha-

voor de Kerk en het Joodse volk sa'u u i„ Iiraël al even beroemd ala bij
van de Wereldraad van Kerken en de Nachtwacht,
worden om de twee jaren ge-1 Gw,r„„„d 4t PUon
houden. 'Heemstede nog gesproken over het wel-

Gedurende ruim een week heb-, bekende Nes-Ammim-projekt. Volgende
ben de cursisten, die afkomstigweek hoopt dr. Pllon voor zes weken
waren uit vele landen in Europa, [naar Israël te vertrekken. Dan zal hij
zich bezonnen op de verhouding ook het werk te Nes Ammlm in ogen-
tussen de Kerk en het volk Israël.

..Het is de tweede keer. dat de Is-
raël-cursus in ons land plaats vindt", zo
vertelde de cursusleider ds. J. H. Grol
le ons in een gesprek, dat wij met hem
hadden. De eerste keer was in 1949. Het
is toen goed gebleken, welk een gewel
dige stimulans er van deze cursussen
uitgaat. Verscheidene jonge theologen
besloten toen zich in de judaica en in
de verhouding Kerk-Israël te speciali
seren. Het accent ligt echter niet op de
theologen bij deze samenkomsten. Zij
zijn bestemd voor ieder, die zich met
het gesprek met Israël bezig houdt.

„Gesprek met Israël". Of moeten
we toch vasthouden aan de oude bena
ming „zending onder Israël"? Uit het
gesprek met ds. Grolle en met ds. R.
Bakker uit Rotterdam, voorzitter varj
de commissie van de Wereldraad voor
de Kerk en het Joodse volk, blijkt wel,
dat dit verschil, dat een diepe theologi
sche achtergrond heeft, ook tijdens de
cursus aan de orde ls geweest.

Wij hebben ons af te vragen, wat de
Kerk is en wat Israël is, aldus ds. Bak
ker. Het antwoord hierop is bepalend
voor onze gehele houding in de praktijk.
Men heeft maar al te vaak geredeneerd
dat het volk Israël in Gods ogen heeft
afgedaan. Maar, aldus ds. Bakker God
heeft Zijn verbond niet verbroken. Is
raëïs ontrouw doet Gods trouw niet te
niet.

Portret van Israël

De cursus in Driebergen was aller
eerst bedoeld om een portret te teke
nen van het volk Israël. Er werden dan

rale Jodendom, het Zionisme en de staat
Israël (door ds. S. P. Tabaksblatt uit
Den Haag) en over het anti-semitisme.

Verder werd gesproken over bijbelse
aspekten van de verhouding Kerk-Isra-
el door ds. Bakker. Ook de houding
van Jezus ten aanzien van het Joodse
volk werd behandeld, terwijl prof. dr.
H. Bergema uit Baarn sprak over de
relatie tussen Kerk en Israël in de eer
ste drie eeuwen onzer jaartelling. Ds.
K. H. Kroon uit Amsterdam bracht zlin
visie naar voren ten aanzien van de
brief aan de Romeinen (volgens ds.
Kroon door Paulus aan een groep Jood
se Romeinen geschreven).

Commissievergadering

Vandaag is eveneens in het Eykman-
huls de commissie van de Wereldraad
de Kerk en het Joodse volk bij
eengekomen onder voorzitterschap van
ds. Bakker. Gesproken zal vooral wor-
over de bestrijding van het anti-se
mitisme ook en met name binnen de
kerken. Het onderwijs zal daarbij voor
al de aandacht hebben. Ds. Bakker
noemde met name de wijze, waarop de
lijdensgeschiedenis wordt verteld.

Verder staat op de agenda de plaats
an de christelijke kerken in de staat
Israël. De plannen zullen besproken wor
den om in Israël een theologisch studie
centrum op te richten.

Helgoland venvacht
hospitaal-kerkschip

De samenwerking tussen het Neder
landse en het Duitse kerkewerk onder
de zeelieden op Helgoland zal nog in
tensiever worden. Dit heeft ds. Gerhard
Mörchel. predikant op Helgoland, mee
gedeeld. Dezer, dagen verwacht men op
het eiland het hospitaal-kerkschip ,.De
Hoop". Jaarlijks doen meer dan 500 Ne
derlandse vissersschepen Helgoland aan.

Twee jaar geleden heeft de Duitse ..See-
mansmission" een deel van haar tehuis
aan de zuidhaven van Helgoland ter be-nrrsv

schikking gesteld voor de bearbeiding i Amsterdam m..

n de Nederlandse zeelieden \dr' L J.JBru|pn«i

nieuwe benadering van Israël door
de Kerk staat nog maar aan het be
gin. zo zei ds. Grolle. Door cursussen
als deze willen wij bereiken, dat de
kerk zichzelf goed gaat realiseren, wat
zij wil.

Nog maar aan het begin, aldus ds.
Grolle. Maar de Deen ds. A. Gjerding.
de secretaris van de commissie van de
Wereldraad voor de Kerk en het Jood-
volk, zei ons verheugd te zijn, dat
cursus dit jaar in Nederland ge
houden werd. In dit land is men met de
doordenking van de verhouding Kerk-Is
raël verder gevorderd, dan in welk
der Europees land ook, aldus dr

Gjer-

De

zal

teraag vergaderen.

dinsdag tot 3

Benoemd: tot bijstand in het pastoraat I
te Eefde. H. Boiten. em. pred. te Heerlen.

WAALSE GEMEENTEN
Aangenomen: naar Stockholm Zwe
den i. dr. J. G. H. Hoffmann, te Utrecht.

GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepbaar na volbrachte stage kand.
kand. A. C. Verheul. Luxool 24. Nijkerk.
die praeparatoir geëxamineerd is door de
classis Harderwijk.

Ds. F. A. den Boeft. em. pred. en hulp
prediker te Montfoort. heeft om gezonds-
heidsredenen uit laatstgenoemde functie
ontslag verzocht (reet.)

GEREF. KERKEN (Vrügem.)
Aangenomen: naar Noordbergum. H. J.
Venhuizen, kand te Harderwijk, die be- j
dankt -voor ValthermondTweede Exloër-
mond.

CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal: te Werkendam. B. Bijleveld i
te Bussum en P. van Zonneveld te
Bennekom.

Beroepen: te Mitchell (Canada, Ontario) I
(Free Christian Reformed Church),
K. Boersma te Onstwedde.

NED. PROTESTANTEN BOND
Benoemd: tot voorganger te Parijs, J. F.
Kruyt, em. herv. predikant te 's-Graven- 1
hage.

Jeugdfestival in

In het eerste hoofdstuk van de brief van Paulus aan de
Romeinen worden de christenen met verschillende namen
genoemd. Wij zijn: ..geroepenen van Jezus Christus„ge
liefden Gods". ..geroepen heiligen".

Het opmerkelijkste ls wel de eerste naam: geroepenen van
Jezus Ckristus". Daarin zit eigenlijk onze gehele levensge
schiedenis. Onze vroomheid begint niet in ons eigen hart. Het
is waar dat de mens een soort natuurlijke vroomheid bezit. Hij
is religieus van liart; zelfs de grootste materialist, heeft dat
in zich, alleen vaak verdrongen. Die natuurlijke vroomheid
kan ontwikkeld wordenzoals ook het materialisme in de mens
zich kan ontwikkelen. Maar zelfs als die natuurlijke vroomheid
iedere vorm van materialisme en zelfzucht heeft verdreven,
zelfs dan is de mens nog geen stap verder. Een zorgvuldige,
via psychologische wetten gecultiveerde vroomheid brengt ons
niet dichter bij God. Het kan zelfs God in de weg staan.

De grote verandering komt pas als van de overzijde van de
kloof tussen God en ons de stem van Christus tot ons komt.
Dat Woord heeft, als het eerste Woord in de bijbel, een schep
pende werking. Het kan een kil, dood hart binnendringen en
er nieuw leven scheppen. Dat nieuwe leven is de enige bodem
waarop een echtebijbelse vroomheid kan groeien. Wat is het
verschil tussen deze beide vormen van vroomheid? Een natuur
lijke vroomheid zoekt int te stijgen boven het menselijke.
Maar een bijbelse vroomheid maakt ons tot echt mens, begaan
met liet lot van de medemensen, omdat God begaan is met hun i0T
lot. Het plaatst ons naast de gevallen mens, het leert ons hem
lief te hebben, omdat God hem lief heeft. Een natuurlijk vroom
mens is uiteindelijk met. zichzelf bezig. Een bijbels vroom mens w®-
vergeet zichzelf en weet dat hij leeft voor de ander.

We lezen vandaag: Handelingen 15 vers 30 tot en met 41.

Iets goed te maken? DROSTE pastilles altijd welkom!

In het provinciehuis te Arnhem is
gistermiddag het zesde jeugdfestlval
Velp geopend, waaraan 461 jongeps en
meisjes deelnemen. Er zijn 40 deelne-
mers meer dan vorig jaar en er werd
telfs vanmiddag een Canadees meisje

Sesignaleerd. De opening werd verricht
oor de commissaris der Koningin in
de provincie Gelderland, mr, H. W.
Bloemers, nadat de burgemeester van
Velp, tevens voorzitter van het festival,
mr. J. P. Drost, een woord van wel
kom had gesproken.

De heer Pierre Janssen sprak over
normen en vormen in de uitingen van
de kunst. Met zijn axioma, dat men
het lef moet hebben om de vaste nor
men in hun waarde te herzien, was het
jeugdige publiek het zichtbaar eens.

Kort hierna werd in het provinciehuis
de Shakespeare tentoonstelling geopend
door de artistiek leider van ae nieuwe
komedie. Erik Vos. Deze expositie, die
wordt gehouden ter gelegenheid van
de 400ste geboortedag van de grote
dichter, is samengesteld in samenwer*
het Stedelijk Museum, de La-
i het Sir Thomas Brown-insti-
Leiden. Er zijn onder meer
vele eerste uitgaven te zien.

king me
kenhal

Vriendelijk gebaar? DROSTE pastilles altijd welkom!

de oud-directeur

De secretaris-generaal van het 4-;ijk Museum jhr w Sandberg en
ministerie van onderwijs, KUn-ide internationale voorzitter van
sten en wetenschappen, mr. H. J. PEN-dub. dr. victor van Vriesland.
Sohölvinck, heeft gisteren in de

aula van de Amsterdamse uni
versiteit het vijfde internationale
congres voor esthetica dat tot
en met 28 augustus duurt, offici
eel geopend. Aan het congres,
waarvan het thema „Vernieu
wing en traditie" luidt, nemen
250 geleerden en kunst-theoretici
uit vele landen deel.

Ds. p. de Haas Internationaal congres

overleden T. 1

Hall. van prof.
•an de Amsterdam-
universiteit, van de voorzitter van
het Nederlandse organisatiecomité, prof.
dr. J. M. M. Aler. van de directeur
van de stichting Donemus. Andree Jur

Vanmorgen pleitte prof. Thomas Mun-
i van de Western Reserve University
Cleveland (Ohio) voor meer samen
werking tussen geleerden uit Oost en
West. Volgens hem zal men in de toe
komst van de historische overzichten
var, de esthetica mogen verwachten dat
zij rekening houden met de

ij meende dat de westerse estheti-
nog teveel gebaseerd is op wester-
theorieën, terwijl de westers kunst
historici nog te weinig kennis hebben
genomen van geschriften uit India, Chi
na en Japan, waarvan sommige meer
dan 1000 jaar oud zijn. Het is mogelijk
dat cle westerse onderzoeker met het
mystieke en spiritualistische karakter
van veel oosterse esthetica moeite heeft,
maar toch kunnen geleerden van alle
richtingen veel waardevolle dingen aan
treffen in deze werken.

Van de Internationale Raad van
Christelijke Kerken (in het Engels
afgekort de I.C.C.C.) maken slechts
weinig gereformeerde kerken deel
uit. De Reformed Churches of New
Zealand zijn al jaren lid ondanks
bezwaren, die ook zij tegen deze
organisatie koesteren.

Deze bezwaren kwamen twee
jaar geleden tot uitdrukking, toen
de I.C.C.C, haar vijfde congres
hield in Amsterdam. De gerefor
meerden uit Nieuw Zeeland legden
toen een brief op tafel met een
vermaning om de bijbelse op
dracht in acht te nemen tot het
zoeken van de eenheid der kerk.

In dit verband wezen de Reformed
Churches op een uitspraak van de Ame
rikaanse afdeling van de I.C.C.C.: „Voor
een land van vrijheid is het van es
sentieel belang, dat de gescheidenheid
der kerken wordt gehandhaafd. 260 ge
scheiden kerken kunnen meer voor de
vrijheid doen dan éénsuperkerk."i

De Nieuwzeelandse kerken meenden,
dat in deze uitspraak niets blijkt van
wat de bijbel zegt van de eenheid,
waarvoor Christus heeft gebeden. Zij
stelden daarom voor, dat het congres
duidelijk uit zou spreken, dat de
I.C.C.C. niet alleen de geestelijke, maar
ook de organisatorische eenheid der
kerk waar mogelijk zal bevorderen.

Onlangs zijn de Reformed Churches
of New Zealand in generale synode bij
een geweest. Uitvoerig is gesproken over
het feit. dat de I.C.C.C. de bezwaren
vanuit Nieuw Zeeland tegen bepaalde
aspecten van haar constitutie en poli
tiek naast zich neer heeft gelegd.

De synode heeft besloten het lid
maatschap van de I.C.C.C. te handha
ven, overwegende dat een opzeggen van
het lidmaatschap na een eerste protest
iet in overeenstemming zou zijn met
e waardigheid van de kerk. Maar te
ens werd besloten, de bezwaren opnieuw
aar voren te brengen.

Elf kerken

De generale synode van de Reformed

geli

Een rapport van de deputaten voor E
de catechese kon worden aangenomen jeu
zodat de kerkeraden nu een algemeen ^ïi
en doorlopend leerplan voor de catechi- g
saties kan worden voorgelegd. Onder- p..
ling overleg op dit punt werd reedsrn
door de vorige synode wenselijk geacht,
opdat er ondanks veelvuldige verhui
zingen, komen en gaan van predikanten, s
wisseling van consulent en dergelijke, Nee
toch eenheid en regelmaat zou zijn in dag
de kerkelijke instructie van de jeugd. wjji
Het voorgelegde leerplan draagt geer g
star schematisch karakter, maar biedlH„,j
voor elke leeftijdsgroep verschillend!
mogelijkheden, al naar de plaatselijk»ae"
stituatie en de voorkeur van de predi 14
kant. Genoemde deputaten kregen d< Zw;
opdracht de zaak van de catechese iitapt
de kerken te blijven bevorderen. n

Een ander onderdeel was het dlaco- var
naat. Een klein begin werd gemaakt u
met diaconaal werk voor de nood in d«,
wereld. De gedachten van de synode13™
richtten zich in de eerste plaats op s<
Formosa waarvan de armoede meer Dar
nabij ls gekomen door verslagen van de Si
zendeling, die daar sinds kort namens vuu
de Reformed Churches of New-Zealand jj
werkt. w j

De vorige synode had namelijk op
dracht gegeven voor het beroepen var
een zenaingspredikant voor Formosa. Ali
gevolg hiervan zijn inmiddels ds. ej P
mevr. Oppelaar als eerste zendelinge: Alb
'uitgezonden. Zij werken in nauw con s
tact met de zending van de Christiar
Reformed Church in Amerika en d< tn.
Orthodoxe Presbyterian Church op
Formosa. Goede berichten worden re
gelmatig ontvangen. Ook het financiël» K
zendingsverslag was zeer bemoedigendmot
De kerken hadden 60 pet. meer bijeen-uur
gebracht dan gevraagd was. Di

Er werd besloten een „broederlijkevini
brief" te sturen naar de Gereformeerde;- v.
Kerken in Nederland, waarin de bezwa
ren tegen do Wereldraad van Kerken
zullen worden uiteengezet. r

De heer A. Warnaar te Waddinxveen,

in de kerk te Wellington. De voorzit
ter was rev. R. O. Zorn uit Hamilton.

Deze kerken, die voor een groot deel
bestaan uit immigranten uit Nederland,
tellen nog geen 2000 leden, verdeeld over
elf gemeenten. Voor deze elf gemeenten
zijn tien predikanten beschikbaar,
afkomstig, zijn

thodox Presbyterian Church in Amerika. I besprekingen.

geen sprake van is. dat de St
I.C.C.C. de bezwaren van de Nieuwzee-Ned.
landse kerken „onder de tafel zou hebfcus
ben gewerkt", zoals het Centraal Weekpers
blad suggereerde. Zij zijn al uitvoerij v-
besproken in vergaderingen van het uitL-J
voerend comité en zullen het volgent1""™
jaar opnieuw aan de orde komen, al:v?re
de I.C.C.C. in Genève bijeen komt. gmg
De I.C.C.C. is bepaald niet gekant testell
gen eenheidsbesprekingen, aldus de heeihouc
Warnaar, die toegaf met bepaalde i^tell
dependentistische geluiden van de Am» ai
rikaanse afdeling van de I.C.C.C. nit p
gelukkig te zijn. De I.C.C.C. als orgar.r
•va.e-i satie ziet het echter niet als haar taa"00*
de Or- een leidende rol te spelen bij eenheid*3^1

Sti
de L

(Van een onzer medewerkers)

In de ouderdom van 87 jaar is te
Utrecht overleden ds. P. de Haas, eme
ritus-predikant der Nederlandse Her
vormde Kerk, in wier midden hij in

Verbond voor Vrjjainnig

Het congres van het Interna-

werd 15 november 1876 te Leiden ge
boren. Hij bezocht het gymnasium al
daar en studeerde aan de Rijksuni
versiteit te Leiden. In november 1898
werd hij kandidaat in Friesland en
13 mei 1900 bevestigde wijlen prof. dr.

A. J. de Sopper te Leiden hem als
predikant te Erichem. In 1907 vertrok
hij naar Purmcrend en 16 mei 1915
bevestigde wijlen prof. dr. J. R. SIo-
temaker de Bruine hem als predikant
te Utrecht waar hij was beroepen in
de vakature van wijlen dr. A. W.

Bronsveld.

Utrecht heeft ds. De Haas gediend tot

zijn emeritaat op 1 Januari 1944-Instelling. Groot
n> hu no» .n,ge t}jd_als hulppre- ald»s dr Wytemr

Christendom, dat sinds dinsdag
jl. in Den Haag is gehouden, is
gesloten. Aan het congres, dat
tot onderwerp had „Een geloof: Het iS droevig

snelheid. Tot nu toe hebben wij deze
snelle ontwikkeling kunnen bijhouden, j
maar wij zullen in de toekomst hard
moeten werken, zei dr. Wytema.

Slagbomen

Daarna is hij nog
diker werkzaam gewerst te Breukelen
in de wijkgemeente Abstede te Utrecht
Ds. De Haas heeft zich op verschillend

voor de wereld van morgen'
hebben ongeveer 400 personen uit
19 landen deelgenomen.

De president van het Verbond, dr.
H. J. Wytema. dankte in zijn slottoe
spraak de waarnemers van de Rooms-
katholieke kerk. prof. dr. C. Pauwels uit
Nijmegen en dr. Th. F. Stransky. staf
lid van het secretariaat ter bevordering
de eenheid der kerk. voor hun be-

zending, de drankbestrijding, de reclas
sering en het schriftelijk onderwijs. Tal
van jaren was hij voorzitter van de Mar-
nixscholen te Utrecht en regent van de
ereniging „Kinderzorg" aldaar. Hij was
bestuurslid van het Nederlands Genoot
schap tot Zedelijke Verbetering van Ge
vangenen en van de Nederlands-hervorm
de Predikantenvereniging. Daarnaast was
hij ook voorzitter van de Nederlandse
Klokken- en Orgelraad.

Ds. De Haas was een zeer apart pre
diker. Hij heeft een tweetal prekenbun
dels het licht gegeven, getiteld: „Ser-
moens van Utrechtse kansels"' en ..Op
dat de Koning der ere inga". Ook is hij
jarenlang redacteur geweest van het
Utrechts predikbeurtenblad. Toen ds. De
Haas met emeritaat ging was zijn af-
scheidstekst weer zo geheel typerend
voor zijn persoon, want hij preekte over
het woord: „En een ander neme zijn
ambt." Zyn verdiensten vonden erken
ning in zijn benoeming tot ridder in Je
orde van Oranje assau.

De teraardebestelling van zijn stoffe
lijk overschot zal plaatsvinden a.s. don
derdag om drie uur op de derde alge
niene begraafplaats te Utrecht na afloop
van een rouwdienst In de Domkerk, die
aldaar om kwart voor twee aanvangt.

toen de secretaris

dit secretariaat, mgr. Willebrandts.
vrijdag tijdens een vakantie in zijn ge
boorteland een kort bezoek aan ons
bracht.

ntwikkeiing van het oecumenisme
?dt met een verbazingwekkende

Meer voorlichting

aan scholieren
over student zijn

De Nederlandse Studenten Raad
(N.S.R.) heeft de grondraden van
universiteiten en hogescholen in ons
land voorgesteld dit jaar te beginnen
met een directe voorlichting aan mid
delbare scholieren over de studie
problemen aan een universiteit. Het is
de bedoeling, dat in de periode vai
oktober tot februari de ouderejaars-
studenten aan de leerlingen der hoogste
klassen van middelbare scholen voor
lichting zullen geven over het univer
sitaire- en studentenleven. De voor
lichting zal bij voorkeur worden ge
richt op die scholen, die relatief weinig
leerlingen voor het hoger onderwijs
hebben voortgebracht.

de spreker, welk een groot deel van de
jeugd van de religie is vervreemd. Hier

^rbond.dInbonrSSgendeakcTngres Pl)n in de borst is biJ volwassenen een zeer veel-
in wij bijzondere aadacht moeten vuldig voorkomende klacht, die in vele gevallen
schenken aan de hernieuwing van hettot ziekenhuisopname aanleiding kan geven. Men
traditionele geloof. Daaraan moeten wij schat dat ongeveer 20 pet. van alle opnamen in
een stuwende kracht geven. een ziekenhuis deze klacht als basis voor de op-

Wij moeten in (eumenlijk overlej on- h"f-E' d«" toeten dat slechts een /rac-

derzoekcr. welke slagbomen wij moeten 'Ig van de lijders aan jpijnen in de borst behoeven
wegnemen. Dr. Wytema vroeg zich af. te worden opgenomen, omdat na onderzoek door
of wij niet zelf de grootste slagbomen) een arts zo vaak blijkt dat de klacht geen ingrij-
vreemd, zo meende) pende behandeling vraagt! Wanneer iemand pijn
van onze genera- jn dc borst heeft (vooral wanneer deze links ge-
maakVin^joeTfe"eloven'Het b^I'X ^.weerd Lrd, er «teetto het hart „e-
ste doel van ons allen zal moeten zijn. I dacht °f aan een ernstige aandoening van de Ion-
de jeugd te leiden naar een werkelijk i Qen, zoals longkanker. Wij zullen in dit artikel
niet te diep op alle mogelijkheden, die pijn in de
borst kunnen geven, ingaan, doch enkele van de
™j vele tientallen willen we de lezer zo straks niet
flj onthouden.

We zullen niet ontkennen, d?t vele gevallen wél
„er, „eneretl- zullen over enlre"l»Ve"l,5«' J>"« »ls l*»». en daarom wat uitge-

onze plichten vallen. WIJ moeten haar öreicier hierop mgaan.

helpen onre verantwoordelijkheid te aan- H«' 'e»" bekend ai;n. dat het hart te ver

vaarden In het belank van hel vrljiln ke ljken i, met een soort tu,ll-perspomp. Het ts een
nik christendom en de aeln-tsvrljheid I holle *Picr- die rythmisch samentrekt en weer uit-
in de wereld. zet- De hartspier verricht dus arbeid en moet daar

voor zuurstof ontvangen, die het krijgt van het
bloed, dat aangevoerd wordt door slagadertjes, die
direct uit de grote lichaamsslagader stammen.

Wanneer, door welke oorzaak ook. er een tekort
aan zuurstof dreigt te ontstaan, wordt de werking
van het hart beïnvloed, hetgeen de patiënt bemerkt,
omdat hij pijn in de borst krijgt. De bloeddoor-
stroming in de hartvaten kan onvoldoende worden
als de vaatjes te nauw worden, of als de eisen die
de hartspier stelt, hoger worden, (zoals bij een
hartvergroting) of wanneer, door buiten het hart ge
legen oorzaken, de bloedstroom in de hartvaten of
de zuurstofvoorziening hiervan geringer wordt. Wan
neer het proces van de vernauwing zich langzaam
voltrekt, kunnen er zich nieuwe vaatjes vormen, die
de functie van de vernauwende vaatjes gedeeltelijk
kunnen overnemen.

Deze pijnen in de borst, die zich veelal ook als
een soort van beklemming op de borst kunnen voor-

fragM medlacb gebied Bende» aan de redactie raa en»
blad aaet llafcebevea ep de earelept „Medlaehe rahrlek".
Antweerd ep rragea vaa algemeea belaag wordt In deee
rubriek gegeven, vragen waarvan de beantwoording niet
lange dene weg geweest Ie, geeehledt per brief.

UUr

godsdienstig levei

Dr. Wytema vroeg de deelnemers a
liet congres in de komende jaren te w
ken om het vertrouwen van de jeugd j

innen. Op de schouders van de Jon-

- enige jaren)

De Vereniging tot herstel van de
kerkelijke eenheid der gereformeerde
belijders hoopt op zaterdag 5 september
haar algemene ledenvergadering te
houden in de gereformeerde Westerkerk
te Utrecht (Catharijnekade 9>.

In de morgenvergadering, die om half
elf begint, fungeert als voornaamste
punt op de agenda de wervingsactie
1964, die toegelicht wordt door de
tweede voorzitter, de heer J. A. Nap
van Rotterdam. Op de middagvergade
ring. die om half twee begint, spreekt
ds. W. C. van den Brink van Renkum
over „De eenheid van de Kerk".

gelijkt of druk op de borstkas. In ieder geval zit
ten de klachten meestal onder het borstbeen of even
links daarvan. De pijn kan uitstralen naar de nek,
kaak, oor. één of beide schouders, of lager aan de
binnenzijde van meestal de linkerarm. Bij meer
dan 90 pet. van de patiënten wordt angina pectoris
erger door inspanning en verbetert door rust. Ty
pisch is dat de klachten vaak precies op dezelf
de momenten of na dezelfde inspanningen optreedt:
Na zóveel treden van de trap of na zóveel meters
lopen. In de meeste gevallen treedt de klacht eer
der op bij koud weer. na een rijkelijke maaltijd,
of bij nervositeit.

PTJN IN DE BORST

Wanneer de aanvallen heviger worden en vrijwel
in rust reeds ontstaan, moet er gedacht worden aan
een acute aandoening waarbij de hartvaten onvol
doende aanvoer van bloed krijgen en dus van zuur
stof. Dit kan het geval zijn bij ernstige bloedarmoe
de. shock, bloedingen, operatie en verstikking.

We moeten bij een verergering, maar zeker
ook bij een plotseling optredende heftige aanval,
echter steeds rekening houden met de mogelijk
heid. dat er een hartinfarct is opgetreden. Bij
een hartinfarct is er een klein stolseltje meest
al uit het hart zelf afkomstig in een van
de hartvaatjes geschoten, waardoor deze acuut
is afgesloten. Het gebied wat door dit vaatje van
bloed werd voorzien, krijgt nu plotseling in het
geheel geen bloed en zuurstof meer, waardoor de
spierwerking van dit gedeelte tot stilstand komt.
Het is nu de vraag of er nog voldoende spier
weefsel in functie is om het hart zijn werking te
blijven laten verrichten. Hoewel vele patiënten
tevoren reeds angineuze aanvallen hebben gehad,
kan een infarct zonder enige voorafgaande waar

schuwing optreden. Direct na de aanval klageL"."
de patiënten reeds over misselijkheid en vaal
wordt er gebraakt. De patiënten zien bleek, hel)0p
ben vaak een koude neus en zijn zeer onrustig el
angstig. De patiënjen zweten bovendien sterlffim
Voor de onderzoekende arts is van belang de hoogre e
te van de bloeddruk. Deze daalt namelijk tijdenend'
het optreden van een infarct, terwijl de harttj
nen zwak worden en de pols vaak onregelmati
is. Uiteraard is het maken van een electrocard» 031
gram essentieel. Hierbij vindt men op een stroo-®?.
papier typische afwijkingen, die ontstaan doaLid
veranderingen in electrische stroompjes van (f°m€
verschillende spiertjes van het hart. Deze kurLu
nen zeer nauwkeurig door een electrocardiograi?"i:
worden beschreven. Verschillende bloedonderzofRE
kingen helpen mede de diagViose zeker te ste^3*1.
len. Sinds enige jaren is daar nog e^n onderzoo®111
bijgekomen. Men kan uit het bloed nagaan of Jelov
ergens in het lichaam recent versterf van weef001",
sel is opgetreden, doordat bepaalde afbraakstoLTr.i'
fen hiervan in het bloed verschijnen. 18 i'

Wij hadden beloofd nog enige van de vele aii
dere oorzaken van pijn in de borst Ie noemen Ge»
zonder dat wij daarop verder zouden ingaaipoth
Hier komen ze: Ziekten van de longen of lonion
bladen vertonen, wanneer ze gepaard gaan mimal]
pijn, meestal een verergering tijdens de inad4est<
ming. Dit is ook het geval bij ribfracturen an
aandoeningen van de ribben. Maag. lever en gatoors
blaas kunnen nog wel eens moeilijkheden gevean 8
doch over het algemeen braken deze patiënte}Riji
meer en langduriger. Een doorgebroken maatraat
zweer of een galsteenaanval heeft in de vooiger
geschiedenis reeds klachten van de maag of gap w»
blaas. Ook allerlei rheumatische klachten, aaagen
aandoeningen van spieren en gewrichten doe:
mee om de diagnose moeilijk te maken maa
nogmaals, we zijn geheel op het terrein Van d'
dokter verzeild geraakt, en daarom laten we hi
hierbij.