„RA CE BOOTH O ZE M
Israël eert Joop Westerweel
posthuum
bederven sfeer voor duizenden
ZONDAGSBLAD
Voor Veerse Meer is een
regeling in de maak
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1964
in,uiminuut«wWh*
groter geworden. Voor de ene
plas is wél, voor de andere plas
weer géén vergunning nodig. Ten
aanzien van enkele ..overvolle"
meren zoals de Reeuwijkse Plas
sen en de Westeinder Plas kan
reeds van een vergunningsstop
worden gesproken. De snelheden,
welke worden toegestaan, zijn dik
wijls nergens op gebaseerd. Ook
als er geen gevaar voor oeveraf
slag is. dan nog is het vaak zo
dat in bepaalde wateren niet har
der dan 5 kilometer per uur mag
worden gevaren.
Vrij van welke maximum snel
heid ook zijn op 't ogenblik eigen-
Van onze speciale verslaggever
Het Veerse Meer, nog maar kort geleden door de
watersporters „ontdekt", doch ongekend snel uitgroeiend
tot een dorado voor zeilers, zwemmers en motorboot-
toerders, is ook dit jaar nog een gebied, waarvoor geen
maximum snelheden gelden. De maniakken onder de mo-
torboottoerders, zeg maar: de „racebootnozems", maken
er dankbaar gebruik van. Uit alle hoeken van Nederland,
maar ook uit Duitsland en vooral België, komen de
„showers" met hun per auto vervoerde speedboten naar
Zeelands nieuwste watersportcentrum om daar in een
sfeer van vals heldendom wat rond te rossen. Dat ze het
plezier van duizenden andere watersporters (en henge
laars!) bederven, laat him koud. Ze ztfn onbenaderbaar,
omdat ze, jong als ze z(jn, nog niet hebben geleerd met
de belangen van anderen rekening te houden.
lijk nog alleen rivieren als de
Rijn, de Lek, de Gelderse IJssel
en de Maas, met uitzondering van
de toeleidingskanalen tot de slui
zen. Verder de Zeeuwse en de
Zuidhollandse stromen, het IJssel-
meer en de toekomstige randme-
De meeste van deze wateren
zijn echter voor raceboten niet
geschikt,
dient men over een boot te be
schikken, die voor ruw water is
ontworpen. V-vormige spanten in
het voorschip zijn daarvoor een
eerste vereiste, omdat glijboten
met een geheel platte bodem te
veel en ook wel eens te hard op
de golven slaan.
Toch schijnt Nederland nog
geen land te zijn dat door speed
boothouders gemeden wordt. In
tegendeel: overal ziet men bui
tenlanders met motorboten op het
water, Duitsers en Belgen zowel
als Italianen en Fransen.
Vaarbewijs
Streven naar gelijkluidende
provinciale verordeningen
Op en bij het Veerse Meer,
waar dit seizoen tienduizenden en
nog eens tienduizenden recreatie
zoeken, is men al herhaaldelijk
op de vuist gegaan. Ergernis,
bijna-ongelukken en ook schrik, of
angst, waren er de aanleiding
voor. Hier was het een zwemmer,
die bijna door een raceboot, of
de zich er achter bevindende wa
terskiër werd geraakt, daar was
het een zeiler die zijn boot net
van een botsing kon redden. En
de discussie, die gaande is, wordt
op alle fronten tegelijk gevoerd,
van mensen af, die geen andere
pretentie hebben dan toerist te
zijn, tot bedrijven, instellingen en
diensten toe, welke er direct, of
indirect bij betrokken zijn ge-
Een van de grote moeilijkheden
van de „racebootnozem" is diens
geestesgesteldheid. Hij wil gezien
worden, hij moet bewonderd wor
den. Hij heeft dus publiek nodig,
dat hij op gaat zoeken, hetzij on
der de zeilers, hetzij bij de zwem
mers aan de kant. Zijn snelheids-
waan laat een bruisend spoor
van weggolvend kielzog na. Hij
manoeuvreert zó gevaarlijk dicht
langs de oevers dat ouders zich
dikwijls verplicht voelen hun kin
deren uit het water te roepen..
Een einde
Gelukkig komt aan dit vakantie-
en plezierbederf een einde, zij 't
nog niet dit jaar. Rijkswaterstaat
heeft voor het Veerse Meer een
verordening in de maak. welke
thans bij de betreffende dienst in
Den Haag berust. Het zal er wel
op uitdraaien dat voor de snel
heidsbezoekers te water een apart
en buiten de drukte liggend gebied
zal worden gereserveerd. Wordt
het advies van het Bureau voor
Watertoerisme opgevolgd (ANWB),
K(oninklijke) V(erbonden)
N(ederlandsche) W(atersport-
vereenigingen) en N(ederlandsche
K(ano) B(ond), dan komen de
racebootnozems" het komend sei
zoen ten oosten van Wolfaartsdijk
terecht, waar ze alleen aan hun
boot. of aan zichzelf schade kun
nen berokkenen.
Weer een nieuwe verordening
dus. weer slechts voor een be
perkt gebied. Nog steeds schijnt
men de provincies en ook het
Rijk niet te kunnen overtuigen
toegestane snelheid,
kan de bestuurder van een (race)-
motorboot van de bomen bijna het
bos niet meer zien. Als hij toe
rend door Nederland gaat over
de waterwegen dus dient hij
wel een vademecum voor elk ge
bied bij zich te hebben.
Alleen in de provincie Friesland
is alles wat gemakkelijker. Daar
geldt, volgens een provinciale ver
ordening, voor alle meren een
maximumsnelheid van 9 kilome
ter per uur, met inachtneming van
enkele uitzonderingen voor be
paalde vaargeulen. Voor veertien
watergebieden zijn ontheffingen
verleend, m.a.w.: slechts op be
grensd terrein kan de op snelheid
uit zijnde watersporter zich uitle
ven. De ontheffingen gelden in
sommige gevallen niet op „druk
ke dagen": tijdens met name ge
noemde weekends dus, of gedu
rende het vakantieseizoen.
Bepalingen
Interessant zijn de bepalingen,
welke o.m. ten aanzien van de
eisen zijn gemaakt, waaraan de
(snel)boot en de bestuurder moe
ten voldoen. Ze hebben betrekking
op de waterverplaatsing van het
vaartuig, maar ook op het aan
brengen van de naam en de hoogte
en breedte van de letters (het ligt
overigens in de bedoeling een dui
delijk zichtbaar re
gistratienummer te
laten voeren).
De bestuurder
moet verder ten
minste 18 jaar oud
zijn, niet onder in
vloed van alcohol
houdende dranken
verkeren, terwijl
hij naar alle kan
ten vrij uitzicht
dient te hebben.
Bij waterskiën e.d.
moet een tweede
persoon als uitkijk
en ter assistentie
aan boord zijn. De
motor dient van een
behoorlijke, geluid
dempende inrich-
Behalve dat vele „waterge
meenten" beperkingen omtrent het
aantal toe te laten speedboten in
een plassengebied hebben inge
voerd Loosdrecht bijvoorbeeld
dat tot 25 vaartuigen per weekend
van niet-omwonenden gaat be
staan er tientallen bepalingen om
trent de maximumsnelheid. Deze
zijn verspreid over vele reglemen
ten en verordeningen, van oudsher
geldend voor hoofdzakelijk kana
len en gekanaliseerde rivieren. De
variatie loopt ongeveer van 5 tot
15 kilometer per uur, al naar ge
lang de breedte en vaak ook lengte
van de betreffende wateren.
De chaos op het gebied van ver
boden en regels is met het jaar
De topsnelheid is bereikt. Zich
half oprichtend, met doffe klap
pen en een spoor van u ilde gol
ven achter zich latend klieft de
speedboot door het water.
In landen als Frankrijk. Zwit
serland en Italië is dit heel an
ders. Het vaarbewijs heeft daar
de zelfde betekenis als het rijbe
wijs. Het is een verplicht op zak
te dragen papiertje, ook voor bui
tenlandse watersporters, die daar
willen gaan (snel)varen.
Met de welvaart steeg ook het
aantal pleziervaartuigen in Neder
land. Er zijn thans 44.000 zeiljach
ten, 17.000 toermotorboten en 2.500
raceboten.
Nam het aantal zeil- en motor
jachten in een jaar tijd met 10
Eet. toe, dat in de categorie race-
aten is in de zelfde periode met
liefst 20 pet. gestegen.
Te stellen dat ons land lang
zamerhand vol raakt met plezier
vaartuigen is onjuist. Er is water
in overvloed, ook kennelijk nog
voor honderden buitenlanders.
Wel is het zo dat er, vooral in de
omgeving der grote steden, meren
en plassen zijn. die in het hoog
seizoen de drukte nauwelijks kun
nen verdragen.
Het ligt zeker niet in de bedoe
ling van het Bureau voor Water
toerisme (noch trouwens in die
van de betrokken overheden) het
verblijf van de raceboot op de Ne
derlandse wateren door beperkin
gen vrijwel onmogelijk te maken.
Er is ruimte genoeg, terwijl „ra
cebootnozems" en andere, gevaar
lijke manoeuvrerende snelheids
maniakken betrekkelijk dun zijn
gezaaid.
Wat men wil, zijn uniforme re
gels, zoals deze in Friesland be
staan. De speedboot moet in de
letterlijke betekenis van het
woord een eigen plaats op het
water krijgen. Alleen omdat elk
autoriteitje voor zichzelf aan het
dokteren is en er geen overkoepe
lend net van bepalingen in provin
ciaal verband bestaat, kunnen
excessen als die in het Veerse
Meer zich ongestraft openbaren.
UITGANGSPUNTEN
De vijf uitgangspunten, welke
het Bureau voor Watertoerisme
reeds jarenlang probeert te ver
kopen, zien er als volgt uit:
1. De overige recreatiezoeken
den op en aan het water moe
ten zo min mogelijk worden
gehinderd.
2. In^ sommige natuurgebieden
moet het (snel) varen met
motorboten geheel worden ge
weerd.
8. De mogelijkheid gezien te
worden (showelement) moet
aanwezig zijn.
4. In verband met de verkeers
veiligheid mogen (snel) varen
de motorboten en water-
skiërs niet van belangrijke
wegen af zichtbaar zijn.
5. De spreiding over de provin
cies van aangewezen plaat
sen voor (snel) varen moet
zodanig zijn dat in de ver
schillende gebieden gelegen
heid blijft deze sport te be
oefenen en er naar te kij
ken.
Aan het college van gedeputeer
de staten "van verschillende pro
vincies heeft het Bureau voor
Watertoerisme al in het voorjaar
van 1962 adviezen verstrekt ten
aanzien van de wateren, of delen
ervan, welke door speedboothou
ders zouden kunnen worden ge
bruikt.
In Zuid-Holland is de keuze op
het Dieperpoel en het Norremeer
van de Kagerplassen gevallen, op
het Braassemermeer ten noorden
van de lijn Oost-West door de
kerk van Rijnsaterwoude, op de
's-Gravenbroekse plas bij Reeu-
wijk, op een begrensd, oostelijk
deel van de Brielse Maas en op
alle grote rivieren en zeegaten,
buiten de strekdammen van de
Wanneer komt hier wat van,
voorzover bepaalde gebieden al
niet door andere instanties als de
provincie voor het varen met
speedboten zijn vrijgegeven?
Verzetsstrijder werd symbool
O r o haganoez („Zijn In
nerlijk licht") heet het boek dat
dezer dagen in Iaraël is uitgege- Joods« helpers die bij hun verzet mogelijk Palestlnapioniers voor
ven. De schrijfster Bracha Cha- tegen de Duitsers werden ver- deportatie te vrijwaren,
bas, heeft geruime tijd in Neder- moord voor een vuurpeloton, door met JoQp Westerweel pacI.
land vertoefd om er in het Rijks- martelingen in Nederlandse ge- fistisch socialist die zich reeds
instituut voor Oorlogsdocumenta- vangenissen of door uitmergeling eerder had gekeerd tegen de ver-
tie te Amsterdam eeeevens voor m concentratiekampen. Ook de y°]fmg van de Joden. Reeds in
ne te Amsterdam gegevens voor 1940 had hij uitgeroepen „Weigert
op te doen. Zij heeft er in Israël naam Joop Westerweel komt op uw arbeid langer te geven daar
talrijke uit Nederland afkomstige lamP voor. waar Joden verdreven worden".
Palestinapioniers, de chaloetsiem, Ter gelegenheid van de dag dat Joop Westerweel kwam uit een
voor opgezocht om hun verhalen hij op 11 augustus twintig jaar arm gezin te Zutfen. waar zijn
te horen. Want „Oro haganoez" geleden door de Duitsers in de vader leider was van de sekte der
handelt over een unieke samen- Vughtse bossen ter dood werd ge- Darbisten. In zijn jonge jaren
werking in het verzet tegen de bracht hebben zijn vrienden ln had de boetepredikant H. van den
Duitsers tussen Joden en nict-Jo- Nederland en Israël hem her- Bergh van Eyslnga, een grote In
den. Meer in het bijzonder over dacht. vloed op hem. Later trok hij ab
de groep-Westerweel, de niet-.Tood- Naar l<raël onderwijzer naar Indlë, waar hij
se ondenvijzer die zich met het maar ISraei dienstw,elgeraRr werd>
idealisme en de principes van de Israël geschiedde dat op uit- omdat „er niets ls dat mindcr-
Palestina-pioniers vereenzelvig- nodiging van de Israëlische rege- waardiger, verachtelijker is dan
de en een van hun leiders werd. echtgenote van Joop militie", zoals hij zei.
t Westerweel, die eveneens in het
Joop Westerweel is in Israël
een symbool geworden. Reeds in
1947 werd door de door hem ge
redden in Israël een woud geplant
om zijn naam in de Joodse ge
schiedenis vast te houden. In de
Ohel Jizkor, de herinn«ingshal '""""L verzetsstrijder.
van het Jad Wasjem, het Israëli
sche bureau voor oorlogsdocu-
een jaar in een concentratiekamp maar ook dat zinde hem niet.
had doorgebracht, en zijn drie volgde een studie voor het
i t ei Montessori-onderwns en werd
dochters v.n wie een in Israèl Boofd van Hotter.
woont, alsmede een groep Neder- dam in 1941. Een jaar later
i uniforme
gels om de hinder van motorbo
ten. welke voor het plezier van
snel en zelfs supersnel varen zijn
gemaakt, tegen te gaan. Verbods
bepalingen zijn er overigens ge
noeg. Vooral de „watergemeen-
ten" hebben er nogal wat aan ge
daan, doch elk op een eigen wijze.
Vademecum
Door de grote verschillen, welke
overal bestaan en die in de eerste
plaats betrekking hebben op de
Van
dergang tot acht
uur in de morgen
mag niet sneller
dan 9 kilometer
per uur worden ge
varen. Hetzelfde
geldt voor een af
stand binnen vijf
tig meter uit de
oever, behalve tij
dens de vaart van
aan de kant bevin-
de hij z*ch *°t z'jn dood toe inzetten
groep-Westerweel werden ln ls- pf,£1rie«.rKldillg d' Pal«lil">'
Mede door zijn toedoen werden
de 49 Joodse jongeren die to
Loosdrecht een landbouwopleidiog
kregen, kort voordat de Duitser»
een inval deden, naar onderduik
adressen gebracht.
Maar noch Schuschu Simon
mi ji„ noch Joop Westerweel zinden de-
Bij die gelegenheid werd te wijkplaatsen omdat de moge-
kennen gegeven dat van Oro ha- lijkheden beperkt waren,
ganoez een speciale editie zal Er werd met vervalste papie-
worden uitgegeven door het mi- ren gewerkt om vrijstellingen te
nislerle van onderwijs .er ver.
spreiding op de Israëlische scho- gezocht om Joodse jongeren naar
len. onbezette landen te brengen.
Juist tegen de achtergrond van Franse on-
de vermoording van honderddui- d€r8rondse werd een vluchtweg
zend Joden uit Nederland, onder °a„af„ Zwdseriand ontworpen,
wie tienduizend die oorspronkelijk Het de Joodse
waren ondergedoken maar door I?Nederland niet toe.
verraad het leven verloren, is de bronnen werden aange-
verering van Joop Westerweel en 5 - fen luchtweg naar
zijn medestanders die hun leven jW€rf gevonden. Onderwijl
zTg'r». to l/ral^a"3.
I™ „Van d' h«"
Het bijzondere aan hem is ook,
dat hij zich aansloot bij een na- bij nimmer
overvallen ter bevrijding
meraden. Op uitdrukkelijke order
van Joop Westerweel werd daar-
uai iuj Zien aansioot dij een na- bij nimmer van wapens gebruik
genoeg onbekende Joodse verzets- gemaakt. Ondanks alles bleef hli
groep. Hij vereenzelvigde zich pacifist,
met hun idealen en had het plan in
zien na de oorlog in Israël te
tigen.
Joodse Jongeren werden gered
uit de Hollandsche Schouwburg te
Amsterdam, uit gevangenissen,
Joods verzet' ziekenhuizen en zelfs uit Wester-
bork. Het grootste deel werd naar
In het vooroorlogse Nederland ov?r.?ebracht ofals dat
waren er verschillende plaatsen to FrMkrijk onderg7br.chtb<SS
waar Joodse jongeren die zich als doken enigen onder bij de Duitse
Ideaal hadden gesteld de opbouw O^^isation-Todt
van Israël ter hand te nemen, Joop Wester weel was hier aan-
ce„ land bouwopleiding kregen. De ^dT^ff'SS
leider van de groep te Loosdrecht. bleek dat in deze organisatie ver-
Schuschu Simon, die gedurende der,aan sabotage kon worden ge-
zijn illegaal werk in 1943 werd r2aai? .ï944 Werd
vvciu hij, terugkomend uit Spanje bil
gepakt en in de gevangenis te de Belgische grens gepakt. In I».
Breda doodgemarteld, besloot ln J?ëj in hem dit stukje unieke
1942 .en Joods, verzetsorganisatie 2*»i<m
to het leven w roepen om ro veel SJSC.J'*"
