Eerste vlucht
van paus in
helikopter
Herv. Wereldbond geen
administratieve kolos
Werkloosheidswet ook voor
inkomens boven loongrens
DE DOKTER aan 'i woord
Theologische
aandacht
voor Israël
DRINGEND VERZOEK
Dr. Visser t Hooft over encycliek:
Houding paus tegenover
onze kerken
bemoedigend
Een woord voor vandaag
Westduitse kerk zond
al 126 vaklieden uit
AAMBEIEN
WOENSDAG 12 AUGUSTUS 1964
ANDERZIJDS
STAAT ER WEL WAT ER STAAT?
Het evangelisatieblad „Onder
weg'' (hoofdredacteur de gere
formeerde predikant ds. E. Pijl
man) bevatte onlangs een inte
ressant artikel, getiteld „Moeten
niet-kerkelijken een andere bij
bel hebben? Moet de Bijbel ge
moderniseerd worden? Aan wie
ligt hetaan de bijbel of aan de
mensenStaat er wel wat er
staat?" Het blad schrijft:
ER begint hoe langer hoe me<
belangstelling te komen voor i
rij pel
moderne mens nog met enige zin
een bijbel geven om hem op die ma
nier ln contact te brengen met God.
met Jezus, met het geloof
Eindeloos zijn de verhalen van
de misverstanden die er uit het blj-
bel-lezen ontstaan zijn. Mensen die
lazen dat in het Oude Testament
aan het volk Israël het ..roken op
de hoogten" 'het offeren op een heu
vel) -werd verboden maakten daar
uit op dat er reeds in het Oude Tes
tament een anti-rookcampagne inge
zet werd. Anderen verklaarden zich
tegen de aanleg van telefoonpalen
op grond van de (berijmde) psalm-
regel: 's Heren goedheid kent geen
Öilen. Hoe moet dat allemaal?
ebben de rooms-katholleke geeste
lijken uit de tijd van ,,het rijke
roomse leven", gelijk gehad toen
zij de bijbel achterhielden en op
z'n zachtst gezegd de leken het le
zen van de bijbel niet adviseerden?
In dit jaar. waarin het Neder
lands Bijbelgenootschap 150 Jaar
bestaat, zijn al die vragen weer ac
tueel geworden. Ongeveer twee
maanden geleden is er bij het
N.B.G. een boekje verschenen, dat
..Licht" heet en het evangelie van
Johannes bevat in ..hedendaags Ne
derlands". De bedoeling van dit
boekje ls duidelijk. Ook de in 1950
verschenen Nieuwe Vertaling van
de bijbel acht men voor niet-kerke-
lljke. moderne mensen niet zo ver
staanbaar en men doet op deze ma
nier een poging om de bijbel dich
ter bij de mensen te brengen. De
vertaling is vrijer en naar de me
ning van de vertalers meer aange
past aan de woorden en begrippen
waarin de moderne mens denkt en
•preekt. Op zichzelf een goed ding.
Iedereen, die een beetje op de
hoogte is. weet dat de laatste boe-
de bijbel zo'n twintig
dertdien nog al het
der in het denken van
veranderd is. Maakt dit
dat
de
niet tot hoogste noodzaak? Hoeveel
mensen krijgen niet. heel goed be
doeld. van hun gelovige vrienden
of familieleden een bijbel cadeau
met het advies er eens in te gaan
lezen. Ze beginnen er aan. maar al
•poedlg verslapt hun energie om er
elke dag een stukje in te lezen. Het
•preekt ze niet aan. ze begrijpen
het niet helemaal en slechts zelden
worden zij door 't een of ander
verrast. En moet luist met het oog
od deze situatie niet iedere poging
om tot een verstaanbaarder uitga
ve van de bijbel te komen toege
juicht worden?
TKDCH la niet iedereen het hier-
J- mee eens. Wij gaan nu maar
voorbij aan de bezwaren van hen
die van mening zijn dat we het nog
altijd moeten doen met de z.g. Sta
tenvertaling uit 1838. omdat deze
vertalers vromer zouden zijn ge
weest dan de tegenwoordige. Dat
lijkt me een dwaas oordeel. Onte
genzeggelijk is voor het vertalen
van de bijbel, naast de grootst mo
gelijke kennis van het Hebreeuws
(Oude Testament) en het Grieks
(Nieuwe Testament) en nog veel
meer, nodig dat de vertalers ook
met geloof weten waaraan zij be
zig zijn. Maar dat is hier het punt
niet. Ook de vertalers van 1950
zijn gelovige mensen. Toch zijn er
ook andere bezwaren tegen hun ver
taling. In 1952 heeft ds. Breukelman
een indrukwekkende serie artikelen
in ..In de waagschaal" geschreven,
waarin hij aantoont dat men de
Nieuwe Vertaling op bepaalde pun
ten niet goed vertaald heeft. Het be
zwaar kan als volgt worden gefor
muleerd: moeten we de bijbel in
z'n vertaling bij de mensen van de
ze tijd brengen of moeten de men
sen van deze tijd bij de bijbel ge
bracht worden? Moeten wij voor
bepaalde begrippen uit de bijbel,
die telkens weer terug keren, zoe
ken naar woorden uit onze eigen
woordenschat, waardoor die be
grippen onwillekeurig een andere
inhoud krijgen, of moeten wij ze
laten staan en ze uitleggen? Het
gevaar is nl. niet denkbeeldig dat
wij bij een al te moderne en vrije
vertaling ongemerkt overstappen
van het denken van de bijbel op
het denken van de moderne men-
«en. Moeten we ons afvragen waar
de moderne mens mee zit en dan
proberen de bijbeltekst zo te verta
len dat hij als 't ware op zitn vra
gen in de Dijbel een antwoord vindt,
of moeten wij die moderne mens
in contact brengen met de vragen
die de bijbel hem «telt en dan na
tuurlijk ook met de antwoorden die
de bijbel daar zelf op geeft.
staan hier onmid-
om te zeggen dat d
protestanten dan wel geen paus i
over de bijbel
denken. In de bijbel heeft God zich
zelf en alles wat HIJ gedaan heeft
en nog doen wil bekend gemaakt
Daarom achten wij de bijbel van
zo groot belang en noemen wij dit
boek het Woord van God. Maar dit
boek vraagt een eigen benadering.
Mensen zijn daarin aan het woord
en daaarom is het te begrijpen dat
wij hun gedachten willen overzet
ten in woorden en begrippen die wij
zelf dagelijks gebruiken. Maar ach
ter die mensen en door die mensen
heen is God in de biibel aan het
woord. En daarom zullen die woor
den zelf tot de mensen moeten spre
ken in hun oorspronkelijke kracht
en betekenis. Daarvoor is uitleg
ging nodig. Een ander soort verta
len. De bijbel is geen stripverhaal
dat iedereen op z'n aemak kan le
zen omdat het verhaaltje een opper
vlakkige zaak is. In de blibel ko
men de dingen tussen God en de
mensen aan de orde. Daar moet
leder mens zich voor inspannen om
die te verstaan. Een gemakkelijke
bijbel nodig dan de kerkelijke
mens. Maar beiden zullen ze moei
te moeten doen om de gedachten
Gods te verstaan.
De bijbel moet bij de mensen ge
bracht worden. Akkoord. En daar
bij kan een moderne vertaling mis
schien een eerste hulp bieden.
Maar uiteindelijk zullen ae mensen
bij de bijbel, of liever bij de spre
kende God moeten komen om van
Hem te horen wat er met hun le
ven aan de hand is.
Daarvoor hebben we nodig dat
we elkaar met ons inzicht in de bij
bel dienen. En als we daar samen
een heldere voorstelling van heb
ben dan hebben we zeker niet
in de laatste plaats nodig dat
God ons zelf onderwijst met zijn
heilige Geest. Dat we er zelf bij
betrokken worden. Dat het geen
verstandelijke, theoretische kennis
blijft, want daarvan wordt een
mens alleen maar knap. maar dat
het een echte kennis van ons hart
wordt, want daardoor worden we
alleen maar wijs. Dan worden we
er om zo te zeggen wijzer van. Ker
kelijke en niet-kerkelljke mensen
hebben dezelfde bijbel nodig.
Andere kerken broederhand reiken
FRANKFORT Op het ogen
blik wordt hier in Franfort op de
negentiende assemblee van de
Hervormde Wereldbond druk ge
discuteerd over de rapporten die
door de vier secties zijn opge
steld. Het eerste is met scherpe
kritiek, het tweede met een
minutenlang durend applaus ont
vangen. Maar toch zien de ge
delegeerden kans om zo nu en dan
even de theologische debatten te
onderbreken om zich met zake
lijke aangelegenheden te be
moeien. Zo werd gistermorgen
het rapport aangenomen waarin
de toekomstige taak van deze
wereldbond wordt omschreven.
Besloten werd de administratieve
organisatie zo klein mogelijk te
houden, maar tegelijkertijd de
broederhand uit te steken naar
kerken met een gereformeerde
belijdenis, in het bijzonder de
theologisch orthodoxe kerken die
zich nog steeds niet bij wijdere
oecumenische raden willen voe
gen.
Opnieuw werd uitgesproken dat deze
wereldbond niets zelf zal doen wat
met andere kerken samen gedaan kan
worden. De bond zal steun aan het
werk van de interkerkelijke hulpverle
ning van de Wereldraad van Kerken
blijven bevorderen.
Er zal wel (als het nieuwe hoofd
bestuur dit plan tenminste goedkeurt)
een jeugdcomité worden gevormd,
maar het ligt niet in de bedoeling dat
dit comité zich bezig zal houden met
de werkzaamheden die reeds door het
jeugddepartement van de Wereldraad
van Kerken - orden verricht.
In de tweede plaats wordt uitgespro-
taken omschreven die in de komende ja
ren zullen worden uitgevoerd door de
Hervormde Wereldbond. Hij zal zich in
de eerste plaats blijven bezig houden
met de problematiek van de godsdienst
vrijheid. Juist omdat het zo moeilijk is
om aan feitelijke gegevens te komen,
zal de bond deze vergaren en aan zijn
kerken doorgeven.
Getuigenis
In de tweede plaats wordt uitgespro
ken" dat het christelijke getuigenis in
een seculiere wereld steeds weer van
uit het reformatorisch geloof moet wor
den bestudeerd. De bond heeft tot taak.
m het licht dat door de Bijbel ge
schonken wordt, zich uit te spreken
(Van onze kerkredacteur)
VAKANTIE-ADRESSEN
i op te geven.
DE DIRECTIE
Mr. Naudin ten Cate
afgetreden
Onlangs Is de archivaris van de Ne
derlandse Hervormde Kerk, mr, T. J.
Naudin ten Cate, wegens het bereiken
van de pensioengerechtigde leeftijd af
getreden.
In de zeventien jaar. dat de heer Ten
Cate het archivariaat waarnam, heeft
hij ongeveer zevenhonderd archieven
geïnspiecteerd van provinciale kerkbe
sturen, classes, kerkeraden en andere
hervormde instellingen. Geheel geïn
ventariseerd en waar nodig hersteld
werden 125 archieven. Tot tweemaal toe
moest de situatie in Zeeland nader wor
den beschouwd wegens schade aan de
archieven: na de oorlog en na de wa
tersnood. Ook elders, b.v. in de Betu
we. moest de heer Ten Cate veel oor
logsschade opnemen.
In 1960 verscheen onder verantwoor
delijkheid van de scheidende archivaris
een overzicht van alle archieven van
de Nederlandse Hervormde Kerk in het
noord-oosten van ons land. Volgende de
len voor de andere provincies zijn in
voorbereiding. Het materiaal is deels
al geheel verzameld.
Een Italiaanse jurist heeft namens
paus Paulus VI een document onderte
kend. waarin de paus afziet van een
erfenis van 600 miljoen lire (ongeveer
3.6 miljoen gulden».
De erfenis, die bankdeposito's, lande
rijen. kunstwerken en oude munten
omvat, was nagelaten door Mario Ma-
grini. een rijke boer. die in
Conservatiever
dan voorganger
het probleem van de vrede, over verzoe
ning tussen de rassen en tussen oost en
andere onderwerpen die
Juist op het gebied van de theologie
wil de bond in de toekomst blijven hel:
pen. Speciaal ten behoeve van die ker
ken die een fusie aangaan met kerken
een andere structuur of met een
andere belijdenis zal deze wereldbond
die uitgesproken reformatorische inzich
ten naar voren brengen die van univer
sele en absolute waarde zijn.
Israël
Het opmerkelijke is dat in dit rap
port bovendien wordt uitgesproken dat
de wereldbond een grondige theologi
sche studie zal maken van de verhou
ding christenen-Joden. De Bijbelse leer
betreffende de toekomst van Israël als
het verbondsvolk moet opnieuw bestu
deerd worden.' Tevens zal aandacht ge-
«chonken moeten worden aan de ge
hoorzaamheid van de kerk ten opzichte
van de opdracht het evangelie aan Israël
te verkondigen.
Besloten werd tevens dat vóór de
Dr. W. A. Visser 't Hooft, de
secretaris-generaal van de We
reldraad van Kerken, heeft gisteren
in Genève verklaard, dat de hou
ding die paus Paulus in zijn en
cycliek tegenover de andere ker
ken heeft aangenomen bemoedi
gend" is, maar dat die houding
tevens aantoont, dat ..wij nog ver
verwijderd zijn van de dag waar
op de volledige eenheid der ker
ken een feit zal zijn". Het is be
moedigend. aldus dr. Visser 't
Hooft in een verklaring voor de
pers. dat paus Paulus zo sterk
de nadruk heeft gelegd op de nood
zaak van de dialoog met de chris
tenen die niet tot de Rooms-Ka-
tholieke Kerk behoren.
Dr Visser 't Hooft merkte voorts op.
dat de opvatting van de dialoog tussen
de r k. kerk en de andere ohristelijke
kerken, zoals die in de encycliek uit
eengezet wordt, niet die van de Wereld
raad is. Volgens de encycliek van paus
Paulus. aldus dr. Visser 't Hooft, is de
dialoog een manier om de waarheid uit
te dragen die de r.k. kerk leert. De
kerken, aangesloten bij de Wereldraad.
de dialoog in de eerste plaats
arbij ..allen geven maar ook
'errijkt en
gelovigen
zegt het
,.De mogelijkheid van
tussen de r.k. kerk en de
is zeer problematisch",
Russische persbureau Tass
mentaar op de nieuwe encycliek. „Hier
in wordt nl. het atheïsme en met nami
het communisme waarvan de ideologii
bijzonder atheïstisch is, het voornaamste
gevaar van onze tijd genoemd", aldus
Tass.
Het persbureau stelt dat deze encycliek,
in tegenstelling tot de encycliek ..Pacem
in terris" van paus Johannes, in hoofd
zaak de interne aangelegenheden van
de r.k. kerk betreft. „Indirect raakt het
stuk echter ook de vraagstukken van
vrede en oorlog, waarbij de paus zich
uitspreekt voor een vrije en fatsoenlijke
wereld, zonder wedijver, bedrog er
en veroveringsoorlogen als
Vierjarenplan voor
Lutherse theologen
De nieuwgevormde theologische com-
issie van de Lutherse Wereldbond, die
onder voorzitterschap van de Finse kerk
historicus prof. dr. Mikko Juva staat,
neeft haar programma voor de eerst
volgende vier jaren bekend gemaakt. De
theoiogische bezinning in de Lutherse
Wereldbond zal in 1965 de leer van de
twee rijken als onderwerp hebben. Het
volgend jaar luidt het thema „De heer
schappij van Christus" Voor 1967 staat
op het programma „Kerk en natie en
,naoag van de wereldreligie", terwijl
in 1968 vragen rond sekularisme en se-
kularisatie besproken zullen worden.
dit jaar is overleden. j ontvangen en waardoor allen
In het testament was bepaald, dat de omgevormd worden",
erfenis, als de paus er afstand van: Dr visser 't Hoofet meende verder
zou doen. ten deel zou vallen aan een dat 'het accent. dat in de encycliek
seminarie te \errara. wordt gelegd op het primaatschap
Ter toelichting is medegedeeld, dat de dc paus. aantoont, dat het
paus er do voorkeur aan gaf. dat het mogelijk w~*
geld aan het seminarie zou komen.
Beroepingswerk
betere verhouding
Ite schéppen tussen de r.k. keric en Je
andere christelijke kerken dan „met
grote passen" voort te gaan op de
Plannen theologische
faculteit München
nu definitief
Paus Paulus heeft gisteren per wentel
wiek een tochtje gemaakt van zijn zo
merverblijf te Castelgandolfo naar Or-
vieto, op 150 km ten noorden van Rome.
Paus Paulus, de eerste paus die ln een
helikopter heeft gevlogen, maakte het
tochtje ter herdenking van het feit. dat
hot feest van het lichaam van Christus
700 jaar geleden werd ingesteld. De heli
kopter met de paus landde een paar kilo
meter buiten Orvieto dat op een heuvel
top ligt. De zilverkleurige Bell Augusta-
helikopter is speciaal omgebouwd voor
het vervoer van belangrijke personen.
Geen stoelen dus maar een comfortabel
zitje.
Per auto ging het toen naar de reus
achtige veertiende-eeuwse gotisch kathe
draal in het stadje. De wagen reed door
nauwe middeleeuwse straatjes, waarir
spandoeken met welkomstwoorden en
tapijten hingen. Herauten bliezen op zil
veren trompetten, toen de auto met de
paus het plein voor de kathedraal op
draaide. Op de trappen van de kathe
draal stonden ruim 2000 mannen in veel
kleurig middeleeuws kostuum. Langs de
straten stonden duizenden mensen de
paus toe te juichen.
In de kathedraal droeg paus Paulus de
mis op en reikte hij persoonlijk de com
munie uit aan 100 inwoners van Orvieto,
onder wie gepensioneerden, invaliden en
kinderen. De paus keert per auto terug
naar Castelgandolfo.
twintigste assemblee over vijf jaar ge
houden wordt, regionale bijeenkomsten
zullen worden belegd, waar ook afge
vaardigden van niet bij de Hervormde
Wereldbond aangesloten kerken zullen
worden uitgenodigd. In het bijzonder
wil men met vriendschap en begrip de
kleinere kerken met een orthodoxe tra
ditie tegemoet treden, ook de kerken
die tot op heden zich nog niet aan
een wijdere oecumenische ontmoeting
hebben gewaagd. Het rapport sDreekt
uit dat op deze manier misschien een
antwoord gegeven kan worden op de
tragedie van nieuwe theologische
scheuren die zich in onze tijd open
baren tussen christelijke kerken of or
ganisaties.
Duits predikant
honderd jaar
De Duitse predikant ds. Friedrich
Eduard Best, die al dertig jaar met
emeritaat is, vierde onlangs zijn hon
derdste verjaardag. Na zijn studie aan
de universiteit van Berlijn, Greifswald,
Bonn en Utrecht, trad deze onderwij
zerszoon aanvankelijk in dienst van een
pastoraal hulpgenootschap om hulppre
diker te worden in Siegburg, waar hij in
1892 in het predikantsambt werd beves
tigd. Acht jaar later kreeg hij zijn eer
ste predikantsplaats, die ook zijn enige
zou worden: Gerolstein in de Eifel,
waar hij tot zijn emeritaat in 1934
bleef.
Wij mensen zijn sterk in het aanvoeren van verzachtende
omstandigheden als wij verkeerd hebben gehandeld. Het kost
ons altijd bijzonder veel moeite royaal toe te geven, dat wij
jout zijn geweest. Er is altijd wel een verklaring te vinden en
als wij zeggen, dat wij onze overtredingen kennen, dan pro
beren wij die op z'n minst wat te kleineren. De koning-dichter
David zegt in Psalm 51 tegen God: U wilt waarheid in het
verborgene. Dat wil zeggen: God wenst, dat wij tegenover
Hem voor de volle honderd procent toegeven, dat ons op-
treden verkeerd is geweest, dat de zelfkritiek totaal is. Wij
behoeven bij Hem niet met verzachtende omstandigheden aan
te komen. Daarom mogen wij dat ook niet doen ten'opzichte van
de mensen. Wanneer wij ons in onze verhouding tot de naaste
misgaan of misdragen, dan staat dit nooit op zichzelf, dan kan
dit nooit worden geïsoleerd uit onze relatie tot God. Onze
liefde tot God is onbestaanbaar als zij zich niet positief uit
in onze verhouding tot de mensen, met wie wij omgaan en
leven. Aan de wijze waarop wij ons gedragen in de samen
leving, meet God onze liefde tot Hem af. Hij wil waarheid in
het verborgene, maar daar kim het nooit bij blijven. Die waar
heid vindt haar vervolg in de manier, waarop wij ons elke dag
openbaren. Ten diepste is bij elk woord, dat wij spreken en
bij elke handeling, die wij verrichten, God betrokken. Wij
kunnen het een heel eind hebben gebracht in een „dubbel
leven", maar op een gegeven moment gaan onze ogen open
voor dit stuk zelfmisleiding: ons spreken tot God wordt een
belediging van Hem, als onze omgang met onze naaste niet in
overeenstemming is met Zijn wil.
Wij lezen vanavond: Nehemia 13 vers 15 tot en met 31.
Binnenkort wetsontwerp
Commissie-V er dam
bijna gereed
De regering zal op korte ter
mijn bij de Tweede Kamer een
wetsontwerp indienen, dat de
Bijdrage aan ontwikkelingshulp
rpOT nu toe zijn al 126 eerste
-K- klas vaklieden door de Evan
gelische Kerk in West-Duitsland
naar verafgelegen gebieden ge
zonden. Zij werken daar aan
objecten, die door de regering, de
industrie, de landbouw of ook
door de jonge kerk ter plaatse
onder handen worden genomen.
De diensten die aan deze minder
ontwikkelde landen worden ver
leend, vormen een belangrijke
bijdrage in het kader van de ont
wikkelingshulp.
Het is al weer vier jaar geleden, dat
in de „Commissie voor oecumenische
diakonie", die werkt in opdracht van de
Raad van Evangelische kerken in West-
Duitsland. de idee werd gelanceerd voor
de hulp aan verafgelegen landen. Men
was het er over eens. dat behalve finan
ciële offers die werden gebracht bij de
actie „Brood voor de wereld" ook het
Eersoonlyk offer voor de Afro-Afri-
aanse landen niet zou mogen ontbreken.
Alleen de ijverigsten zijn in staat deze
opdrachten in den vreemde op de juiste
wijze uit te voeren. Deze laatsten krijgen
een uitgebreide vooropleiding aan een
speciaal voor dit doel ingerichte school
in Hamburg. De problemen van het
nationalisme, van de opvoeding van de
minder ontwikkelden en de theologische
vraagstukken waarmee de leek worstelt,
zijn de belangrijkste, maar ook moei
lijkste punten die op de cursus in Ham
burg aan de orde komen. Grote waarde
wordt daarbij steeds weer gehecht aan
de ontmoeting met hooggeplaatste vak
lieden en kenners van de inheemse be
volking en cultuur.
„Dienst aan de naaste in verre lan
den", zoals deze Westduitse instantie
wordt aangeduid, besohikt over mensen
die zich, elk op zijn manier, aangetrok
ken gevoelen tot dit mooie werk.
Voorwaarde
Er Is een belangrijke voorwaarde: men
moet vanuit een waarachtig christelijk
geloofsleven mensen kunnen ontmoeten
met andere godsdienstige overtuigingen,
van andere afkomst en huidskleur. Zo
genaamde „wereldverbeteraars" zijn
voor dit werk in den vreemde volkomen
ongeschikt. Jonge mensen, die met veel
ijver, weinig verstand en zonder vak
kennis „zomaar ergens willen helpen'
zijn evenmin welkom.
Deze „Dienst aan de naaste" wil bin
nen de grenzen van de kerk een bijdrage
leveren ter verzoening van en tot weder
zijdse hulp aan twee volkeren. Het accent
is in de afgelopen vier jaar gevallen op
Tanganjika (Oost-Afrika). Zuid-Afrika,
India, voormalig Nieuw-Guinea. Nepal.
Libanon en de laatste tijd ook Zuid-
Amerika. In deze landen kan men vooral
artsen met veel praktische ervaring
gebruiken. alsmede gespecialiseerde
verpleegsters, leraren voor middelbare
scholen en universiteiten. Verder vak
leerkrachten voor handenarbeid, huid
verzorging. landbouwkundigen, meesters
in de rechten, ingenieurs, architecten en
bouwkundigen en niet in de laatste plaats
sociale werk(st)ers voor de grote stad.
secretaressen en administrateurs.
„Dienst aan de naaste" zendt deze
vrijwilligers voor drie jaar uit als voor
hen in de verschillende landen bruikbare
objecten voorhanden zijn. De onafhan
kelijke staten in Azië of Afrika en de
jonge zelfstandige kerken moeten via
deze dienst om medewerking vragen. De
inlanders moeten namelijk allereerst
zichzelf trachten te helpen. Als belang
rijkste regel in dezen geldt dan ook:
Niemand moet ongevraagd naar de*
vreemde gaan
voorzieningen van de werkloos
heidswet uitbreidt tot de werk
nemers, wier loon de thans nog
geldende loongrens te boven gaat.
Minister Veldkamp (sociale za
ken en volksgezondheid) zegt dit,
mede namens zijn ambtgenoten
van justitie en economische za
ken, in antwoord op schriftelijke
vragen van het Tweede-Kamerlid
Nederhorst (soc.) i.v.m. het ont
slag van het personeel van de
Koninklijke Plateelbakkerij Zuid-
Holland te Gouda als gevolg van
financiële moeilijkheden in het
bedrijf.
De bewindsman deelt verder mee, dat
het rapport van de commissie-Verdam
binnenkort kan worden tegemoet gezien.
De regering overweegt mede naar aan
leiding daarvan, de S.E.R. te raadplegen
over het instituut der ondernemingsraden
en daarbij de aandacht te vragen voor
het aspect van de medezeggenschap van
de werknemers bij gevallen van alge
meen ontslag.
De regering zal, zodra het rapport-
Verdam gereed is. nagaan of en in hoe
verre de voorstellen van deze commissie
mede kunnen worden betrokken bij het
veilig stellen van de positie van de werk-
De bewindsman deelt verder o.m. nog
mee. dat de bij de Koninklijke Plateel
bakkerij Zuid-Holland bestaande onder
nemingsraad in een vroeger stadium wel
in de bestaande moeilijkheden is gekend,
maar dat dit niet is geschied bij de moei
lijkheden met de financiering, welke ten
slotte tot de stopzetting van het bedrijf
hebben geleid. Daardoor kwam de aan
zegging van het ontslag voor de betrok
ken werknemers onverwacht. De minis
ter merkt in dit verband nog op, dat het
belang van de bedrijfsvoering met zich
kan brengen dat bepaalde gegevens wor
den achtergehouden. Het niet inlichten
van de ondernemingsraad over moeilijk
heden in de onderneming behoeft dan
ook op zichzelf niet in strijd te zijn met
letter en geest van de wet op de onder
nemingsraden. Of in dit geval de directie
juist heeft gehandeld, vermag de be
windsman niet te beoordelen.
De bekende evangelist dr. Billy Gra
ham is van plan in 1966 weer een evan
gelisatie-campagne in Londen te houden.
De meetings zullen weer in het Wem-
bleystadion zijn. Tien jaar geleden be
zochten 1.750.000 mensen de meetings,
die dr. Graham in Londen hield.
VragM ap mrdlirh gebied ieadea de redactie vaa en*
Mad a«e« UmksbeTca ep de eaTelepi „Medleehe rabrlek".
Aalwoerd ep rragea raa aigeaeea belaag wardt la dere
rmbriek gegeven. wragea waarvaa de beantvreerdlng alet
laage deie weg geweaet Ie, geeehledt per brief.
EEN
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hindelopen (toez.): W. A.
de Pree. kand. te Utrecht.
Aangenomen naar Vlissingen (pred.
voor buitengew. werkzaamh- hoofd
leider clubhuiswerk): H. J. Hemstede,
kand. te Dalfsen (Ov.naar Emmen
t6de pred.pl.) itoez.): Y. Strikwerda te
Marssum.
Bedankt voor Apeldoorn iwijkgem
II»: W. M. Kalmijn te Rotterdam-
Charlois.
GEREF. KERKEN
Beroepen ic Badhoevedorp «vac. wijlen
P. Warmenhoven): F. J. Bil te Delfzijl.
de eenheid van de r.k. kerk
de andere kerken.
Rooms-katholleke kringen in de Ver.
Staten ȟn het er over eens. dat paus
Paulus conservatiever ls dan zijn voor-
Dr. Visser 't Hooft meende verder
steunt te veel de behoudende elementen
in de r-k. kerk vooral door de nadruk
die gelegd wordt op het primaatschap
van de paus. Voor de
afgevaardigden
progressieve
het Tweede Va
ticaans Concilie heeft deze zendbrief een
teleurstellend karakter. Men verheugde
sich er Indertijd over dat paus Johannes
meende, dat het bestuur van de kerk
berust bU de paus en de bisschoppen,
een opvatting die paus Paulus niet vol
ledig blijkt te delen.
i darmen.
Volgens mededelingen van bisschop der aambei
Dietzfelbinger is het overleg tot het op-
richten van een evangelisch-theologi-
sche faculteit aan de universiteit van
Milnchen in een beslissend stadium ge
komen. Het wordt algemeen noodzake
lijkheid geacht, ook aan deze universi
teit. uitgaande van de Evangelisch-Lu-
therse Kerk in Beieren een theologische
faculteit te hebben. Tot nu toe was er
alleen maar in Erlangen een dergelijke
faculteit. De verwachte toename met
dertig procent van het aantal studen
ten in de theologie als deze faculteit tot
stand komt. is van groot belang voor
de toekomstige ontwikkeling Sinds ruim
een kwart eeuw ia het aantal protestan
ten in Beieren ten zuiden van de Donau
verdrievoudigd.
de meest voorkomende kwalen,
de mensheid is behept, is de aam
bei, ook wel „haemorrhoide" genoemd. Ook al
weet een ieder wel wat aambeien zijn, toch wil
len we ditmaal wat meer van deze kwaal vertel
len, met name over de behandelingsmogelijkhe
den.
Aambeien behoren tot de groep van de „on
volmaaktheden van de anale opening" zou men
kunnen zeggen. Ongeveer de helft van alle aan
doeningen rond de anus wordt ingenomen door
de aambeien, die zoals men wel zal weten
vaak pijnlijk en lastig zijn. vooral bij de lozing
vari de ontlasting. En dat terwijl de anatomische
opbouw van de anus heden ten dage nog als
vrij nutteloos moet worden beschouwd' Er lopen
rond de anus veel bloedvaten, die. wanneer zij
om welke reden dan ook uitzetten, eambeien
formeren.
Nu is het altijd nog zó. dat niet iedereen
aambeien krijgt: er zijn zogenaamde ..praedis-
ponerende factoren". waardoor sommige men-
i =en wél. andere geen aambeien krijgen. Mensen
die lijden aan chronische verstopping
>r het ontstaan van
verklaren dit door te
onzichtbare, slijm-
i zittend leven hebben, zullen eer-
krijgen, dan mensen die veel in
beweging zijn. Daarnaast bestaat er een zekere
erfelijke aanleg, terwijl bepaalde ziekten of aan
doeningen van het rectum, aandoeningen van de
lever, zwangerschap of werkzaamheden waarbij
eveneens eerder
kunnen veroorzaken. De
doeningen en toestanden
haemorrhoiden zullen
laatstgenoemde aan-
roorzaken een uitzet-
de aderen van het bekken en een moei
lijker afvoer van het bloed uit de bekkenbodem.
De erfelijkheid uit zich in een te geringe «teun
van de kleine adertjes rond de anus door het
omliggende slijmvlies. Bij de zwangerschap
oefent de groeiende baarmoeder ben steeds toe
nemende druk uit op de bloedvaten, waardoor
er een te grote druk op de vaten rond het rec
tum ontstaat
Nu zijn er artsen, die menen dat infecties de
belangrijkste oorzaak vo
haemorrhoiden zijn. Zij
stellen dat door kleine.
vliesbeschadigingen rond de anus bacteriën
den binnendringen met als gevolg ontstekingen,
waardoor de afvloeiing van het bloed zou worden
gehinderd.
Alvorens iets te schrijven over de behandeling
willen we eerst nog vermelden, dat we twee
soorten aambeien kennen: de inwendige en de
uitwendige aambeien. Zoals de naam reeds zegt,
zijn de inwendige aambeien meestal niet zicht
baar. Trouwens ook bij het inwendig onderzoek
door de arts komen de inwendige aambeien nog
lang niet altijd „aan het licht". Daarvoor moet
men een buis ui dè anus brengen, die voorzien
is van een lichtje en vergrootglas waarmee men
het slijmvlies van de anus en het rectum kan
inspecteren. In zeldzame gevallen zakken grote
inwendige aambeien wel eens uit. waardoor zij
wél met het blote oog te zien zijn. De patiënt
zelf bemerkt de aambeien, doordat de lozing
pijnlijk en soms moeilijk wordt, tei wijl er in
veel gevallen bloed om de ontlasting wordt ge
zien, dan wel dat het water van het closet rood
wordt gekleurd, wanneer ontlasting heeft plaats
gehad. Sommigen klagen ook over ondraaglijke
jeuk of afscheiding van wat «lijm. De hulsarts
zal ln deze gevallen nauwkeurig moeten nagaan,
of er inderdaad sprake is van inwendige aam
beien, omdat ook scheurtjes, ontstekinkjes en
dergelijke dezelfde klachten kunnen geven. On
der invloed van druk. zoals bij ontlasting, hoes
ten of niezen kunnen inwendige aambeien naar
buiten geperst worden. Meestal slaagt de pa
tiënt er zelf weer in, de aambeien „terug te
drukken". Wanneer dit onmogelijk is. kan er een
totale afsluiting ontstaan door de sluitspier van
de anus. Medisch ingrijpen is dan noodzakelijk.
De uitwendige aambeien zijn altijd met het
blote oog zichtbaar, dan wel met de vinger
voelbaar. Zij zijn paarsachtig van kleur, glad,
gespannen en rond. Soms zitten er wel twee',
drie of meer rond de anus. Door beschadiging
kunnen deze aambeien vrij hevig bloeden, ter
wijl er ook thrombose in deze uitgezette vaten
kan ontstaan.
En nu de behandeling. Wanneer het kleine in
wendige aambeien betreft, kan men meestal vol
staan met het vermijden van te grote lichame
lijke inspanning en te zorgen voor regelmatige
en gemakkelijke ontlasting. Wanneer een aam
bei sterk uitpuilt, zal men kunnen trachten de
aambei terug te drukken, hetgeen voorzichtig
dient te geschieden. Daarbij moet de patiënt op
de linker zijde gaan liggen met het onderlichaam
iets hoger. Men kan zonodig nog koude com-
pressen ter plaatse aanbrengen. Er zijn tiental
len zalven en zetpillen in de handel, die even
eens in vele gevallen baat hebben. In deze me
dicijnen zitten vaatvernauwende. pijnstillende
en jeukopheffende stoffen, terwijl er meestal
ook iets „tegen de infectie" in zit.
Wanneer deze eenvoudige behandelingen niet
voldoen, bestaat de mogelijkheid de aambeien
te laten inspuiten, zoals ook gebeurt bij de
spataderen. Men spuit een stof in de vaten. d:e
een kunstmatige doch steriele ontsteking
doet ontstaan, waardoor op de duur de vaten
blijvend ondoorgankelijk worden, en dus niet
meer functioneren. Vaak moet de injectie her
haald worden. In veel gevallen is de behande
ling niet afdoende. Men zal dan zijn toevlucht
moeten nemen tot een operatieve verwijdering
van de uitgezette vaten. Deze vaten worden ai
gebonden en daarna weggehaald. De wond laat
men meestal „open", omdat na sluiting van d"
wond vaak vochtophoping en ontsteking c
treedt. De verwijdering van „open haemorrh'
geneest in drie weken. Wanneer de operat
i praktisch zeker van
hebben
goed is verlopen kan
zijn in de toekomst geen last
van een kwaal die voor velen hinderlijk
lijk is.
pijn-
