Nieuwe Leidse Courant
Zien ze vandaag 't daglicht weer
Neg<
;en zonnebrillen al naar beneden
Straffe maatregelen
president Johnson
Raket gaat wolken fotograferen
Champagnole wacht
op nabije redding
Moordpartij
in Rhodesië
Boor bereikt
mijnwerkers
Sneek en Heerenveen
vlaggen morgen niet
Paul Sauer in
Den Haag
Commentaar
Dinsdag 4 augustus 1964, 45ste jaargang
Diracteor; F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAC-BLAD
„Stantvastigk ia ghabkvaa o voorts pagina 7).
mijn hort in teghenspoet" V.
Iets warmer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In de nacht en ochtend plaatselijk mist
of laaghangende bewolking, overigens
flinke opklaringen. Droog weer, over
wegend zwakke wind. Iets warmer. (Zie
0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05
Klachtendienst bezorging 18.0019.00-
Ontevreden
stemming
(Van
redactie)
De socialistische pers, die altijd
een bijzonder zware nadruk legt
bij dc omvang van de woning-
wetbouw, is weer gerust. Minister
Bogaers heeft in zijn antwoord aan
het socialistische Kamerlid Bom-
mcr duidelijk gemaakt dat de ver
onderstelling, dat dit jaar dc 45.000
woningwetwoningen niet worden
gehaald, onjuist is. Ook voor het
aantal verstrekte ryksgoedkeurin-
gen voor de premiebouw en de
vrije sector heeft de minister een
aanvaardbare verklaring gegeven.
De woningsituatie in Nederland
blijft echter in brede kringen on
tevredenheid wekken. Dc enorme
prijzen die voor bestaande wonin
gen worden gevraagd en betaald,
beginnen op een misstand te lijken.
De hoge kapitaalrente heeft de
prijsstijging op dit moment doen
stokken, maar gevreesd wordt dat
de stijging zich na enig herstel van
het economisch evenwicht weer
spoedig zal doorzetten. De vrye-
sectorbouw wordt kortgehouden,
dikwijls ten koste van de bouw-
produktie. met name de produktivi-
teit bij het kleine en middelgrote
bedrijf, waardoor de export van
bouwcapaciteit nog wordt gestimu
leerd. De toenemende spanning tus
sen vraag en aanbod drijft de prij
zen steeds verder op.
Behalve de huizenprijzen geldt de
ontevredenheid ook de wijze, waar
op omgesprongen wordt met de ge
subsidieerde woningen, die ge
bouwd worden, speciaal voor de
minderdraagkrachtige woningzoe
kenden onder onze bevolking. Wij
hebben hierover de mening ge
vraagd van de heer J. van Cibergen
voorzitter van het CNV.
(Zie ook pag 7).
AL heeft er zich dan vanmorgen bij de reddingswerkzaamheden in
Champagnole een incident voorgedaan, waardoor het werk ongeveer
een uur werd vertraagd, toch was vanmiddag de redding nabij voor de
negen ingesloten mannen in de kalksteenmijn. Men was iets na tien uur,
begonnen met het doorboren van de laatste vier meter, die de redders nog
van de ingeslotenen scheidden. Toen de boor door de eerste meters mate
riaal was doorgedrongen, werden plotseling de drie boorbeitels geblok
keerd.
Volgens de technici was dit een
gevolg van de samenstelling van de
grondlaag. Men besloot modder in de
laatste twee meter laag te spuiten, om
het toch nog mogelijk te maken ver
der te boren.
Om even vijf uur vanmorgen is men
begonnen de koker aan te brengen in
de schacht, waardoor de negen man
nen naar boven zullen worden ge
bracht, via hett reddingsapparaat dat
in Lengede in Duitsland met zoveel
succes is gebruikt. Als blijkt, dat de
installatie goed werkt, zal een redder
naar beneden gaan om het naar bo
ven halen van de negen mannen te
organiseren.
Inmiddels maakten functionarissen
ingewikkelde plannen bekend om hen
zo snel mogelijk één voor één. naar
een ziekenhuis te vervoeren. Er werd
vandaag voor elke man een zonnebril
naar beneden gelaten om hun ogen
tegen het felle maar zo lang ver
beide daglicht te beschermen, na ne
gen dagen onder de grond. De tech
nici die de boor bedienden stonden
voortdurend in telefonisch contact met
André Martinet, de voorman van de
negen mannen in de diepte. Het mo
reel van de mannen was uitstekend.
Martinet hield het plafond van de
mijn in de gaten toen de-boor de man
nen naderde. Een verkeerde beweging
kon opnieuw een instorting veroorza
ken en nieuw gevaar voor hen beteke-
Na incident in Golf van Tonkin
de Golf van Tonkin hebben van presi
dent Johnson van de V-S. opdracht ge
kregen eventuele aanvallers te vernie
tigen Voorts zullen de patrouille
tochten langs de Noordvietnamese
kust in de Golf van Tonkin worden
voortgezet.
Van nu af aan komen er twee, in
plaats van één. torpedobootjagers in
deze Golf te varen, die in de lucht
door gevechtsvliegtuigen zullen wor
den gedekt. Johnson kondigde deze
maatregelen gisteren aan nadat 3
Noordvietnamese motortorpedoboten
een onuitgelokte aanval hadden ge
daan op de Amerikaanse torpedoboot-
jager Maddox.
Het vliegkampschip Constellation en
drie andere Amerikaanse oorlogssche
pen hebben vandaag dc haven van Hon-
kong met onbekende bestemming ver
laten.
Een Amerikaanse woordvoerder in
Honkong weigerde iets te zeggen over
hun bestemming en wilde evenmin mee
delen of deze maatregel verband houdt
met de aankondiging van Johnson.
Protest-nota
De Amerikaanse regering zal op
korte termijn een krachtig diploma
tiek protest bij Noord-Vietnam indie
nen, zo wordt nog uit officiële krin
gen in Washington vernomen.
Amerika, dat geen diplomatieke be
trekkingen met Noord-Vietnam onder
houdt, heeft nog niet besloten via welk
In één
oogopslag
Werkgevers over vermo-
gensaanwas pag- 2
Voortman kon beter we
ten Pag- 2
Vijftig jaar geleden: eer
ste .wereldoorlog pag. 5
Twintig jaar geleden: An
ne Frank gegrepen pag. 3
Woningprijzen: kopen en
bouwen Pag-
Parijse mode: shows ge
ëindigd pag- 7
IKOR tevreden pag. 7
land het de protest-nota aan de Noord.
Vietnamese autoriteiten zal doen toeko-
Het zou de eerste maal zijn, dat
de Amerikaanse regering een diploma
tieke nota stuurt aan de regering-Ho Tsj:
Minh.
Ongegrond
Het State Departement heeft Inmiddels
twee beschuldigingen die Noofd-Vietnam
het afgelopen weekeinde tot Amerika
richtte beslist van de hand gewezen. Vol
gens de regering in Hanoi hadden Ame
rikaanse vliegtuigen, afkomstig uit Laos,
een dorp ip Noordvietnamees grondge
bied gebombardeerd en hadden de VS
en Zuid-Vietnam vrijdag oorlogschepen
uitgezonden om eilanden in Noordvietna
mese wateren te beschieten. Een woord
voerder van het ministerie van buiten
landse zaken verklaarde gisteren, dat de
beschuldigingen ongegrond zijn.
De Chinese pers heeft totnogtoe geen
melding gemaakt van het incident.
Ook radio-Peking en het persbureau
Nieuw China bewaren het stilzwijgen.
De Russische Prawda daarentegen
heeft gistermorgen het incident in d«
Amerikaanse lezing ervan zonder com
mentaar gepubliceerd.
Admiraar Grand Sharp, de opperbe
velhebber dei- Amerikaanse vloot in de
Grote-oceaan, heeft inmiddels te Pearl
Harbour verklaard dat een der drie
Noordviëtnamese (houten) motortorpe
doboten, die zondag de Amerikaanse on
der zeeboot jager Maddox in de Golf
Tonkin hebben aangevallen, naar
waarschijnlijkheid is gezonken tengevol
ge van het vuur, waarmede de Maddox
op de aanval reageerde.
Arbeidsverbod van
veertien jarigen
reeds 1 april
Het voorwaardelijk arbeidsverbod vc
14-jarige jongens zal niet op 1 september
1965 doch reeds op 1 april in werking
treden. Staatssecretaris Grosheide heeft
ïamens zijn ambtgenoot van sociale
zaken meegedeeld in antwoord op schrif
telijke vragen van de KVP-Kamerleden
Albcring. Macnen en Kleisterlce.
De bewindsman geeft daarmee gedeel
telijk gehoor aan het verzoek van deze
Kamerleden om de inwerkingtreding
het arbeidsverbod te vervroegen. Zij had
den om 1 januari 1965 gevraagd. Deze
datum zou echter niet aansluiten bij het
leerplichtvrij worden van de jongens en
dus niet van praktische betekenis zijn.
Honderden liters boorcement die bjj
het boren zijn gebruikt, werden uit de
schacht gepompt als voorbereiding op
de doorbraak.
Er stonden negen militaire zieken
auto's klaar met een escorte van po-
litie-agenten op motoren om de mannen
snel naar een ziekenhuis te brengen. De
gezinnen van de negen mannen wachten
in het ziekenhuis op een blij weerzien
Iedere man krijgt een aparte kamer
in het ziekenhuis behalve de twee paar
broers die dubbele kamers krijgen op
dat hun familieleden hen samen kun
nen bezoeken.
Geen van de mannen is bij dc in
storting gewond geraakt. Dr. Max
Montagne, hoofd van de medische staf
bij de reddingswerkzaamheden, heeft
verklaard te verwachten dat alle ne
gen mannen binnen 24 uur na de red
ding uit het ziekenhuis zullen wor
den ontslagen. De enige gewonde, zo
heeft Montagne verklaard, is Marti
net, die twee dagen geleden zijn en
kel verstuikte en nog enigszins mank
loopt.
Er heerste enige opwinding in de stad
toen het uul- van de redding naderde.
Honderden militairen en politic-agenten
kwamen acn om de orde te handha
ven, het verkeer te regelen en de men
senmassa's bij het ziekenhuis weg te
houden. De weg van drie kilometer van
de reddingsschacht naar het ziekenhuis
zou tijdens het transport van de mijn
werkers voor alle andere verkeer wor
den gesloten.
Meer dan 100 journalisten en fotogra
fen zouden de redding mogen bijwonen
op een door de politie afgezet stuk grond
op 20 meter van de schacht. Een micro
foon bij de schacht werd opgesteld, die
de eerste opmerkingen van de overle
venden zou overbrengen.
Pogingen om enkele van vijf an
dere vermisten op te sporen zijn tot
nu toe vergeefs geweest. Men heeft
herhaaldelijk met elektronische luis-
terapparatuur klopsignalen opgevan
gen. die naar men aanneemt van ver
misten afkomstig zijn geweest.
Meisje (17) vermist
Namens de ouders is de opsporing
verzocht van het zeventienjarige dienst
meisje Geurtje Dielemans, wonende
Utrecht, die op 28 juli de ouderlijke
woning heeft verlaten en sindsdien
Premier Kenneth Kaunda heeft de
Loempa-sekte, de fanatieke volgelin
gen van kle neger-„profetes" Alice
Lensjina, die gisteren in een nieuwe
golf van zazernij minstens 150 men
sen op beestachtieg wijze hebben af
geslacht, buiten de wet gesteld. Vlieg
tuigen met troepen zijn gisteren
overgebracht naar het oostelijk deel
van Noord-Rhodesië, waar de met
speren, bijlen, pijl en boog gewapende
inheemsen huishouden.
Premier Kaunda verklaarde gisteren
op een massabijeenkomst in Loesaka,
dat men Lensjina dood of levend
in handen moet krijgen. De sekte noemt
zich christelijk, aldus Kaunda, maar
Lensjina heeft gezondigd tegen de leer
van Christus door haar volgelingen op
dracht te geven itot doden. ..Een derge
lijke leer kan ik niet dulden in dit
land'', aldus Kaunda.
Vctigens de officiële berichten zijn
tien dorpen verwoest en is het aantal
slachtoffers van de sekte gestegen tot
meer dan 270. „Paspoort voor het para
dijs"', zo staat op het „bewijs van lid
maatschap van de Loempa-sekte, die
ongeveer tienduizend leden telt. De
sekte is in 1955 opgericht door Alice
Lensjina die zegt daartoe op een dag
in 1953 van Christus opdracht te hebben
ontvangen. De leden van de sekte zijn
verplicht zich te onthouden van tovena
rij en het bedrijven van politiek.
Er zijn aanwijzingen dat de opstand
thans een gebied bestrijkt dat zo
groot is als Engeland. Eenzame po
litieposten zijn een gemakkelijk doel
wit van de moordenaars die op die
manier geweren buitmaken. De aan
vallers schijnen door razernij bevan
gen te zijn. Eerst vielen zij alleen die
dorpen aan waar geen aanhangers van
de sekte zelf woonden, maar waar de
meeste inwoners de Verenigde onaf
hankelijke partij steunden. Nu maken
zij geen onderscheid meer.
Via een buis kon mejuffrouw Jacques met haar twee broers
spreken, die met de zeven andere mijnwerkers al negen dagen
wachten op hun redders.
De grote olieboor heeft de negen
ingesloten mannen in de kalksteen
groeve op de berg Rivel by Champag
nole vanmiddag om enkele minuten
voor één bereikt.
In Koog aan de Zaan is gisteravond
het beeld „PourquoV' van de in ons
land wonende Joegoslaaf Slavomir
Miletic onthuld. Het beeld stelt een
mannenfiguur voor. die de armen
vragend omhoog heft. Op de foto
Miletic in opspraak gebracht
met het door hei gemeentebestuur
van Zaandam indertijd geweigerd
beeld met een fles Slivowitz in
uitbundige stemming naast zijn
schepping. Rechts zijn vrouw met
een van de kinderen.
Links tegen rechts in gemeenteraden
De gemeente Sneek zal morgen
niet vlaggen ter gelegenheid van de
verjaardag van prinses Irene. De ge
meenteraad van Sneek nam gister
avond met negen stemmen voor en
acht tegen een motie van de socialis
tische fractie aan om van de open
bare gebouwen geen vlaggen uit te
steken. De buitengewone vergade-
dering was een vervolg op de raads
vergadering van dinsdag jl., waarin
over dezelfde motie de stemmen
staakten (zeven voor en zeven te
gen).
Ook de gemeente Heerenveen vlagt
morgen niet. In de gisteravond ge
houden raadsvergadering bleken elf
raadsleden daar bezwaar tegen te heb
ben. Alleen de fracties van de Chr.
democratische partij en de V-V.D.. te
zamen zeven personen sterk, waren
voor vlaggen.
Voor dit vlaggen-debat bestond in
Sneek grote belangstelling. De publie
ke tribune was tampvol
Er waren 17 van de 19 raadsleden aan
wezig. Voor de motie stemden de gehele
PvdA-fractie (acht leden) en het enige
VVD-lid- Tegen stemden de
voltallige fracties van de ARP en
KVP en het enige aanWezig lid van
uit drie man bestaande CHU-fractie.
Op een opmerking van rechtse zijde
dat het besluit om niet te vlaggen
pijnlijke zaak zou zijn voor de regering
antwoordde de heer Van Dijk (soc)deze
regering heeft zelf aanleiding gegeven
tot reacties als deze. Volgens de heer
Van Dijk hebben de carlisten de
heid van staat, kerk en inquisitie als
ideaal en kan van democrat isch-gezinde
Nederlanders niet worden verlangd dat
zij de vlag uitsteken voor een Prinses,
die getoond heeft met deze groep te
sympathiseren.
De heer Baarda (a.r was van oordeel
dai de socialistische motie een louter po
litieke stunt was en geen gewetensnood-
zaak. Anders zouden
De rechtse fracties waren van mening
dat de regering stellig advies
al of niet vlaggen zal hebben gevraagd
de Koningin. Uit het regeringsadvies
blijkt duidelijk dat prinses Irene lid
het Koninklijk Huis is gebleven,
rechtse fractie zagen geen enkele aan
leiding om de band met ee:
Oranjehuis door tc snijden.
B- en W. onthielden zich
taar.
Ambassade Z.-Afrika
Volgens diplomatieke kringen in Pre
toria zou de bij het einde van de par
lementaire zitting afgetreden minister
van landbouw, bosbouw en openbare
werken Paul Sauer. genoemd zijn als
kandidaat voor de post van ambassadeur
in Den Haag, die sedert 18 juli vakant
De uidafrikaanse ambassade in Den
Haag verklaarde, dat nog geen agrement
is aangevraagd. Overigens zou de heer
Sauer een van de tien mogelijke kandi
daten zijn, in de Zuidafrikaanse pers
genoemd.
Het Franse persbureau AFP wijst
op, dat de post in Den Haag open staat
op een moment, dat juist pogingen wor
den gedaan beide landen nader tot el
kaar te brengen. Een niet-officiële Ne
derlandse misie wordt in november in
uid-Afrika verwacht. Voorts in het in
dit verband van belang, dat Nederland
binnenkort een zetel in de Veiligheids
raad zal bezetten.
TTET Amerikaanse ruimte-
bureau is gereed, een soort
Ranger. „Nimbus" genaamd,
voorzien van dezelfde camera's
als de Ranger, te lanceren in
een baan rond dc aarde om
van korte afstand foto's van
de wolken te nemen.
Het doel van deze lancering,
die misschien de komende weck
zal plaatsvinden, is een beter
begrip van het weer te krijgen.
Dc nieuwe satelliet Is ontwor
pen om betere foto's dan ooit te
leveren van de wolkenpatro
nen. die het weer bepalen.
Dc satelliet zal worden uit
gerust met verbeterde tv-ca-
mera's van het type Vidicon,
welke gelijk zijn aan die van
de Ranger 7. Deze camera's
zullen volgens een woordvoer
der van de nationale dienst
voor lucht- en ruimtevaart
vijfmaal zoveel details leveren
als de camera's van de vroe
gere weersatellleten van het
type Tiros.
De „Nimbus" is een produkt
van de afdeling raketten en
ruimte van General Electric.
De lancering zal misschien
reeds op 11 augustus plaats
hebben op de luchtmachtbasis
Vandenberg in Callfornië.
Er ls vier jaar aan de „Nim
bus" gewerkt en de lancering
is meer dan twee jaar achter
op het tijdschema. Dc kosten
van het program worden op
140 miljoen dollar geschat.
De energie voor het vaar
tuig wordt geleverd door zon
necellen. Een gedeelte van deze
energie zal voor operaties
De satelliet zal zo worden
gelanceerd, dat een zogenaam
de „higlimoon orbit" wordt be
schreven: dat is een baan,
waarin de satelliet omstreeks
het plaatselijke middaguur al
tijd „uitziet" op de zonzijde van
de aarde en omstreeks midder
nacht op de donkere zijde.
l\/Torgen wordt prinses Irene vijf-
1*-L entwintig jaar. Er is, wat ons
betreft, geen enkele reden om haar
niet van harte geluk te wensen. Met
de gebeurtenissen rond haar geloofs
overgang, verloving en huwelijk nog
vers in het geheugen, zal velen dat
wellicht moeite kosten. Maar hoe
veel bedenkingen men ook mag heb
ben tegen haar optreden als Prinses
van Oranje, als mens heeft zij recht
op ons medeleven.
Wij hadden graag gezien, dat na de
huwelijkssluiting in Rome achter de
„kwestie Irene" in nationaal politiek
opzicht een punt zou zijn gezet. Dat
dit niet is gebeurd, bewijst wel de
recente discussie in enkele gemeen
teraden. Men kent het probleem. Het
kabinet heeft onlangs beslist, dat °P
de verjaardag van de Prinses van
alle Rijksgebouwen en marinesche
pen gevlagd zal worden. Het heeft
bovendien de gemeenten geadviseerd
hetzelfde te doen voor wat betreft
hun gebouwen (het Rijk kan hier
voor geen bindende voorschriften
geven, omdat de gemeenten ten deze
even autonoom zijn als particulie-
De regeringsbeslissing is ongetwij
feld een zeer hoffelijk gebaar tegen
over de Koningin en haar gezin. Als
het Rijk morgen niet zou vlaggen,
zou op pijnlijke wijze het accent ko
men te vallen op een breuk, die in
het persoonlijke vlak niet (meer) be
staat, getuige prinses Irenes ver
jaarsvisite aan haar vader. Dc rege
ring heeft dit fijn aangevoeld. Iets
anders is of haar motivering staats
rechtelijk klopt. Dat is zeer de vraag.
Een nog grotere vraag is of haar be
sluit constitutioneel zuiver en voor
de meerderheid van ons volk emotio
neel verteerbaar is.
De regering verdedigt het vlaggen op
grond van de overweging, dat dc
Prinses is en blijft: een lid van dc
Koninklijke familie; haar huwelijk
met de prins de BourbonParma
doet daaraan geen afbreuk. Het lijkt
ons allerminst een doorslaggevend
argument. Want strikt genomen is
ook prins Charles als schoonzoon van
het Koninklijk paar lid van dc Ko
ninklijke familie. Maar geen kabinet
dat er over piekert om op zijn ver
jaardag de vlag uit te steken. Het
kabinet Marijnen heeft dat ook niet
gedaan op de trouwdag van de Prin
ses, maar volgens z'n eigen theorie
had het dat wel moeten doen. Op
die dag was de Prinses immers ook
lid van de Koninklijke familie?
Het blote (biologische) feit, dat
iemand zoon of dochter van de
vorst (in) is, kan naar onze mening
op zichzelf geen afdoende reden ziin
om op de verjaardag van de betrok
kene te vlaggen. Een staatsrechtelijk
ietwat betrouwbaarder maatstaf lijkt
ons het lid - zijn van 't Koninklijk
Huis. Een vorig kabinet heeft deze
maatstaf (in 1948) geïntroduceerd
door voor te schrijven, dat op ver
jaardagen van alle leden van het Ko
ninklijk Huis door rijksinstantics
wordt gevlagd. De grondwet geeft
overigens niet precies aan wie wel
en wie geen lid van dat huis zijn,
maar dat iemand er nog toe behoort
die, zoals prinses Irene, door huwe
lijk tot een ander stamhuis is over
gegaan, is op z'n minst twijfelachtig.
De regering ziet dat blijkbaar ook
zo: anders zou ze niet de formulering
„lid van het Koninklijk Huis" heb
ben vervangen door de (no,? veel
minder bruikbare) maatstaf „lid van
de Koninklijke familie".
Al deze formele staatsrechtelijke be
zwaren zouden echter irrelevant
althans niet onoverkomelijk zijn,
als men ze los zou kunnen maken
van de voorgeschiedenis. Maar dat
kan helaas niet. Er heeft in april
(voortijdig) een constitutionele breuk
tussen prinses Irene en Nederland
plaatsgehad. Ons bezwaar tegen de
vlaggerij van morgen is, dat ze dit
feit verdoezelt. Er bestaat een merk
waardige tegenstelling tussen het op
zeggen van de ministeriële verant
woordelijkheid voor het doen en la
ten van de Prinses, en het hijsen van
de vlag ter ere van haar verjaardag.
Het eerste zou het laatste moeten
uitsluiten. Een vlag moet een lading
dekken. Dat kan niet als men die
lading niet kent en er ook de zorg
niet voor heeft. Of wel kent, maar
er liever niet naar kijkt.
Prinses Irene gaat nu haar eigen weg
en dat is haar goed recht. Niemand
heeft dat ooit betwist, hoogstens be
treurd. Het is tot op zekere hoogte
ook haar zaak als ze met haar gemaal
een krans legt bij het monument van
de fascistische generaal Mola, Fran
co's overleden boezemvriend, een der
hoofdaanstichters van de Spaanse
burgeroorlog. Onze regering draagt
daar niet meer de verantwoordelijk
heid voor. Ze vlagt alleen maar Niet
zozeer ter ere van de kransleggende
Prinses als wel uit hoffelijkheid je
gens haar moeder.
Maar dit kabinet lijkt ons te nuchter
om niet te beseffen, dat ook de hof
felijkheid haar grenzen heeft.
(RITA)
„Maakt u zich geen zorgen, buur
man. Als we klaar zijn, krijgt v.
die plankjes weer terug."
