Rechtspositie gevangenen
moet verbeterd worden
Huizen van bewaring
zijn veel te klein
Gevangenen humaan
behandelen
Krijgt Schoort sporthal
in r.k, toeristenkerk?
Nijmeegse raad boos
op minister Witteveen
Natuurlijke ontwikkeling
niet tegenhouden
Sr:S-sfl."spj&
DONDERDAG 9 JULI 1964
Bij astronomisch
onderzoek geen
kruisantemie
De Nederlandse regering heeft met
leden van de Belgische regering over
leg gepleegd omtrent de gezamenlijke
oprichting van een installatie, bestaande
uit een aantal radio-telescopen ten be
hoeve van het astronomisch onderzoek
Om technische en finaciële redenen is af
gezien van een constructie in de vorm
van een kruisantenne. Nu zal volstaan
worden met de opstelling van een tien
tal vaste radio-telescopen en een ver
plaatsbare telescoop, opgesteld in een lijn
oost-west.
Voor de telecopen zal een plaats ge
zocht worden in de provincie Drente,
De Koningin en de Prins hebben gis
teren de ambassadeur van Griekenland
en mevrouw Verykios en de ambassadeur
van Zuid-Afrika en mevrouw Rust
een afscheidslunch op paleis Soestdijk
ontvangen. Vanochtend heeft de Koningin
de ambassadeur van Zuid-Slavië en me
vrouw Stambuk voor een afscheidsbezoek
ontvangen.
Nieuwe vorm: half-open gesticht
(Vervolg van pagina l)
Het nieuwbouwproject voor de straf-
gestictoten te Gouda zal drie gebouwen
omvatten, elk van vier paviljoens voor
24 gedetineerden, zodat daar in totaal
ca. 300 gedetineerden kunnen worden
gehuisvest. Op de terreinen te Veenhui-
Regime laatste jaren versacht
Van onze parlementsredactie
Met het oog op de seksuele moeilijk
heden, waarmee vooral langgestrafte
gevangenen hebben te kampen, heeft
minister Scholten (justitie) een werk
groep ingesteld om hem te adviseren
over de huwelijksproblemen van de
gedetineerden. De bewindsman deelt
dit mee in de nota over het gevangenis
wezen, die hij thans bij de Tweede
Kamer heeft ingediend.
Dit stuk geeft o.m. aan in welke op
zichten het regime in de gevangenissen
de laatste jaren is verzacht Gewezen
wordt op de uitbreiding van de bezoek
frequentie, op de opheffing van beper
kingen voor de briefwisseling en op de
verruiming van de mogelijkheden vooi
individuele gedetineerden om in bepaal
de omstandigheden het gesticht onder
begeleiding te verlaten.
Ook wordt nu aan gevangenen toege
staan om bepaalde eigendommen, zoals
trouwringen, scheerapparaten en schrijf
materiaal in hun bezit te houden als dit
voor de veiligheid en orde in het gesticht
geen grote bezwaren oplevert. Voorts zijn
de mogelijkheden tot ontwikkeling
ontspanning belangrijk uitgebreid.
Verschillende oude gevangenisbibliothe
ken werden geheel gesaneerd en aan
gevuld met moderne lectuur op allerlei
Kans op buien
H
'ET weer stond ook vandaag onder
invloed van een depressie, waar
van de kern nu op het noorden var
de Noordzee is gelegen. Om deze de
pressie heen stroomde met winden
tussen zuidwest en west koele en on
stabiele lucht naar ons land, waarin
naast opklaringen plaatselijk buien
voorkwamen.
In verband met een langzame op
vulling van de depressie zal de wind
wat verder gaan afnemen. Er is ech
ter ook morgen nog kans op enkele
buien. Bij de zuidkust van Groenland
komt een nieuwe depressie tot ont
wikkeling. die zich in de richting
van West-Europa gaat bewegen. De
ze depressie zal morgen nog geen in
vloed op het weer in ons land uit
oefenen. maar de ontwikkeling er
van duidt er wel op. dat het wee
óok op wat langere termijn bezien
een onbestendig karakter zal behou
den.
Zon en maan
Vrijdag 10 juli: zon op 4.32. onder
20.58; maan op 5.20, onder 22.09; 16
juli: eerste kwartier.
Hoogwater Scheveningen
10 juli: 3.18 van.; 15.52 n.m.
Strand verwachting
De stormdepressie trekt weg naar de
Noorse kust. Morgen een verder afne
mende wind tussen west en noordwest.
Hier en daar nog een bui, maar ook op-
I klaringen. Voor het strand te koel. In
de middag 15 a 16 graden, zeewater 16
graden.
Vooruitzichten: tegen zaterdag een
1 kleine verbetering, maar van de oceaan
trekt een nieuwe depressie in de rich
ting van IJsland zodat het algemene
weerbeeld nog te wisselvallig blijft met
i beneden normale temperaturen.
kanten. 2 officieren van het Leger des
Heils, 37 aalmoezeniers en 47 geestelijkt
raadsmannen van het Humanistisch Ver
bond als geestelijke verzorgers werk-
10 predikanten, 7 aalmoezeniers er
1 raadsman zijn in volledige dienst. Ver
der zijn nog 9 Israëlitische geestelijken
de inrichtingen verbonden. De huma
nistische raadslieden werken voor onge
ler 200 gedetineerden.
Minister Scholten wijst erop, dat de
integratie van de geestelijke verzor
ging in het gevangeniswezen een gun
stige invloed heeft gehad op de hele
naoorlogse ontwikkeling van het peni
tentiaire beleid. De geestelijke verzor
gers zijn lid van de gestichtsraad. van
de radiocommissic en van de biblio
theekcommissie in de verschillende
gestichten. „Zowel langs deze weg als
door het houden van spreekuren, het
organiseren van contact- en andere
avonden voor de gedetieerden, leveren
zij naast de strikt godsdienstige
zorging zondagse eredienst, kerke
lijke vieringen, conferenties en
traites een belangrijk aandeel in het
wederaanpassingswerk" aldus de be
windsman.
Geen TV-observatie
De bewindsman schrijft in de nota, dat
het regime en het klimaat in een straf-
gesticht een zo normaal mogelijke om
gang tussen mensen moet bevorderen.
Het toebrengen van nodeloos leed zal
vermeden moeten worden waar dit uit
een oogpunt van veiligheid mogelijk is.
Met de eis van een menswaardige be
handeling van de gevangenen acht de
minister onverenigbaar, het observeren
van de gedetineerden in hun cel door
middel van televisie in gesloten cicuit,
behalve misschien in zeer bijzondere
gevallen (bijv. bij ernstige gevaar
zelfmoord).
zullen nieuwe gestichten verrijzen
een capaciteit van ca. 150 man (6
paviljoens, elk voor 24 man). De nieuwe
vrouwengevangenis bij Arnhem, met de
bouw waarvan vijf jaar zal zijn gemoeid,
zal plaats bieden aan 75 deliquenten
(oorspronkelijk is gedacht aan 100).
De overige nieuwbouwplannen hebben
o.m. betrekking op de uitbreiding
het aantal open gevangenissen (er zijn
1 drie), de inrichting van een nieuw
penitentiair trainingskamp voor een be
paalde groep kortgestrafte jeugdigen, en
de stichting van nieuwe huizen van be
waring in Amsterdam. Arnhem. Dor
drecht, Maastricht en Zwolle. In bedde
laatstgenoemde plaatsen is de grond al
aangekocht.
Urgent acht de minister voorts de
bouwing en vergroting van de bestaande
huizen van bewaring. Deze kampen met
tekort aa nruimte, z(jn ten dele het
gevolg van de betrekkelijk veelvul
dige en niet zelden langdurige toepas
sing van de voorlopige hechtenis in om
land. In verband daarmee heeft de mi
nister besloten over de wettelijke rege
ling van de voorlopige hechtenis het
advies van een commissie in te winnen.
Na het gereedkomen van de nieuwe
strafgestichten te Gouda zal de minis
ter bezien welke van de bestaande ge
vangenissen kunnen worden afgestoten.
Hij denkt hierbij In eerste instantie aan
het buiten gebruik stellen van één of
koepelgevangenissen.
het voornemen om tussen het ge
sloten en open gesticht nog een nieuwi
i, het half-open gesticht, in te las-
voor gedetineerden die slechts
geringe mate van bewaking nodig heb
ben. Binnen het gestichtsterrein mogen
zij zich vrij begeven naar het werk of
naar activiteiten tot ontwikkeling of
ontspanning. Het paviljoenstelsel zal
dit systeem waarmee in feite in het
bestaande „Bankenbos" zal worden
gewerkt mogelijk maken.
De minister overweegt voorts de af
schaffing van de bijkomende straf tot
plaatsing in een rijkswerkinrichting
gens bedelarij, landloperij, openbare
dronkenschap en souteneurschap. De be
volking van de rijkswerkinrichtingen is
de laatste decennia sterk teruggelopen-
De delicten waarvoor de bijkomende
straf kan worden opgelegd, komen voort
en zekere vorm van onmaatschappe
lijkheid, waarvoor buiten de strafwet te
genwoordig betere en meer positieve
>rmen van benadering bestaan.
De strafbepaling betreffende de
teneurs zal echter naar het Wetboek
Strafrecht worden overgeheveld en
misdrijf worden gekwalificeerd,
thans, dit heeft een commissie-Stoffels
geadviseerd en minister Scholten laat
weinig twijfel over bestaan, dat hij dit
voorstel zal
Rechtspositie
De rechtspositie van de gedetineerden,
zoals die op het ogenblik is geregeld,
acht minister Scholten niet bevredigend.
Hij overweegt daarom de invoering van
recht van beroep. De Centrale Raad
Advies voor het Gevangenisw
enz. zal hem hieromtrent adviseren.
Met zijn ambtgenoten zal de minister
overleg plegen over een mogelijke her
ziening van wettelijke yoorechriften (in
bijzonder m.b.it. de sociale verzeke
ring), op grond waarvan thans zekere
voordelen geheel of gedeeltelijk aai
gedetineerde en daardoor ook zijn ge
zin worden onthouden. De Centrale Raad
zal voorts worden geraadpleegd over de
vraag of voor de beloning van de ar
beid der gedetineerden een ander sys
teem moet worden ingevoerd.
Uitvoerig bespreekt de minister in zijn
nota de problematiek rond de verdeling
van de gedetineerden over de verschil
lende gestichten. Hij acht liet wenselijk
om op wetenschappelijke basis tot
verfijning te komen van de selectie en
differentiatie naar aanleg, antecedenten,
karakter, leeftijd, straftijd e.d. Als een
zeer belangrijk punt bij de toekomstige
ontwikkeling van het regime in de ge
vangenissen ziet de minister het verde
len van de gedetineerden in zg. „leef
eenheden": groepen van 20 tot 25
die gezamenlijk in een afdeling (pavil
joen) verblijven.
Jn dit verband maakt hij melding
De Tweede Kamer heeft de regering
gisteren gemachtigd een deel van de so
ciale lasten van de Limburgse mijnen
lemen. Zij aanvaardde z.h.s. het
wetsvoorstel van minister Andriessen
zaken) om per jaar een rijksbij
drage van f 25,5 miljoen te storten in de
en ziekenkassen van de mijn
werkers en mijnbeambten. Deze maatre
gel verhoogt voor de werknemers de aan
trekkelijkheid van het mijnbedrijf er
erschaft de werkgevers de nodige finan
ciële ruimte om die stimulerende voorzie
ningen te treffen, die voor opvoering var
de produktie noodzakelijk zijn. De Ka-
n minister Andriessen w
eens. dat het wetsontwerp kan bij
dragen tot het herstel van het geschokte
vertrouwen in Limburg. De maatregel
heeft een tijdelijk karakter.
Van de overige wetsontwerpen die de
Kamer gisteren z.h.s. aanvaardde
wij de nieuwe bezoldigingsregeling
de leden van de Raad van State en
de Algemene Rekenkamer en het voorstel
minister Biesheuvel om preventieve
maatregelen te treffen tegen de besmet
ting met Afrikaanse varkenspest.
Hechtenis
De gemeenteraad van Schoorl heeft in zijn gisteravond gehouden vergade
ring in principe het voorstel goedgekeurd om de te bouwen r.k. toeristenkerk
in de maanden oktober tot en met mei open te stellen voor de plaatselijke
sportverenigingen.
Als deze plannen doorgang vinden zullen sportbeoefenaren van alle gezind
ten in de wintermaanden in het kerkgebouw (600 vierkante meter vloeropper
vlakte) zaalsporten kunnen beoefenen.
Ook de bisschop van Haarlem, mgr. Doodewaard, heeft aan dit plan zijn
goedkeuring gehecht.
Aan de Nederlandse sportfederatie is gevraagd een bijdrage uit de toto
inkomsten te verstrekken ter financiering van dit project. De bouwkosten voor
de kerk, die in het centrum van de gemeente Schoorl zal verrijzen, bedragen
f 225.000. Indien de kerk tevens als sporthal gebruikt zal worden, vergt dit
een extra bedrag van f 110.000. Aan de kerk zal dan een vleugel worden ge
bouwd, waar kleed- en douchelokalen en dergelijke worden ondergebracht.
Over de financiering van dit plan zijn nog besprekingen, voornamelijk met
de Nederlandse sportfederatie, gaande. Ook G.S. moeten nog goedkeuring
verlenen. Rijksgoedkeuring voor de bouw van de toeristenkerk is inmiddels
verleend.
Bij de bespreking van de categorieën
an gedetineerden, die in de huizen
bewaring worden ondergebracht, deelt
de bewindsman mee. dat hij de Centrale
Raad ook een advies heeft gevraagd
de positie van de tot hechtenis ve
deelden. Voor hem is het een vraag of
de uitvoering van de hechtenis in de
bestaande vorm wel gehandhaafd
blijven, en zo neen, of het de voorkeur
verdient deze straf geheel af te schaf
fen dan wel te trachten aan de executie
»n andere inhoud te geven.
Van grote betekenis acht de minister
de ontwikkeling van het maatschappe
lijk werk in de gestichten, o.a. volgens
de methodiek van het social casework
het groepswerk. Experimenten met
groepsdiscussies tussen studenten
jonge gedetineerden zijn gaande en
van wetenschappelijke zijde gevolgd
en beïnvloed.
In het algemeen wil mr. Scholten
het wetenschappelijk onderzoek
methodieken, waarmee het menselijk
gedrag in de gestichtssfeer kan w
den beïnvloed, krachtig stimuleren
intensiveren. Dit onderzoek zal in
eerste plaats betrekking hebben op
de experimenten met 1. de afzonder
lijke internering van verkeersdeli-
quenten; 2. de zg- weekendstraf,
mee thans in Den Haag een proef
wordt genomen: 3 een speciale
van uitvoering van korte vrijheids
straffen voor jeugdigen; 4. de uitvoe
ring van straffen in open gestichten.
Van de overige punten waarop volgens
de minister het beleid zich in de naaste
toekomst zal moeten richten, noemen
wij nog: het scheppen van meer opna
mecapaciteit in de rijksasielen vo
opvang van psychisch gestoorde gevan
genen. de bouw van een nieuwe psychia
trische observatiekliniek, de overbren
ging van het centraal ziekenhuis
de strafgestichten in Den Haag. de ont
wikkeling van het regiem der kortge
straften, verdere verbetering van c
tillage voor de arbeid der gedetineer
den. de intensivering van de samen
werking tussen het gevangeniswezen
de reclassering. „Alle te nemeai maat
regelen." aldus de bewindsman, „beho
ren te worden getoetst aan de beide
eisen van de Beginselenwet van
nl. de handhaving van het karakter
straf en maatregel, en de voorbereiding
van de terugkeer der gedetineerden
het maatschappelijk leven."
HET WEER m EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
Madrid
Mallorca
Lissabon
10 17 13 10
17 12 1.6
10 17 10 0.1
2 21 12 1.1
3 16 12 4
v 3 17 12 2.1
vindsUl 27 15
windstil 26 13
n 2 31 21
windstil 31 16
Personeel
Voor wat betreft het gestichtsperso-
neel zegt de minister te zullen strev
naar intensivering van de werving
opleiding, herwaardering van functies
en nadere bestudering van de taak der
bewaarders, en uitbreiding van dc
tenschappelijke staven in de gestichten.
De werving van personeel loopt
het algemeen stroef, vooral vo<
dienstvakken bewaking en gestichts-
wacht. N'aar de minister meedeelt is
voor het bewakingspersoneel een eigen
voor opleiding, een soort „kweekschool
van bjjv. één schooljaar, in overweging.
Bij de nota zijn enkele bijlagen ge
voegd, waaruit o.m. blijkt, dat het
Kamer akkoord met
steun aan mijnen
(Van c
e parlementsredactie)
Conflict over schadeclaim
Prins Bernhard bracht vandaag
zijn kwaliteit van inspecteur-generaal der
Nederlandse strijdkrachten een bezoek
de eerste en tweede groep geleide
wapens der Koninklijke luchtmacht, die
in Duitsland zijn gelegerd. Ook morgen
is hij nog in Duitsland.
De Nijmeegse gemeenteraad heeft
gisteravond in scherpe bewoordingen
het optreden van de minister van
financiën veroordeeld bij het vast
stellen van een vergoeding voor ge
leden oorlogsschade. De raad steunde
het college van burgemeester en wet
houders in zijn voornemen om bij de
Kroon beroep aan te tekenen tegen
de beslissing van de minister.
Het ging in deze zaak om een bedrag
van ruim f 164.000, zijnde het verschil
tussen de som van f 215.000 die de mi
nister enkele jaren geleden nog wilde
betalen als schadevergoeding voor hel
de oorlog verwoeste pand Belvoir en
bedrag van f 51.000 dat de minister
voor dit pand wil geven, waardoor de
gemeente een reeds ontvangen voorschot
van f 75.000 moet terugbetalen. Toch is
deze financiële tegenvaller slechts een
bijkomstige voor de Nijmeegse boosheid
over deze affaire. De geprikkeldheid in
gemeentekring, die duidelijk tot uiting
komt in de onlangs gepubliceerde brief
wisseling tussen B. en W. en het minis
terie, is vooral te wijten aan de beschul
digingen, die een ex-gemeente-ambte
naar heeft geuit, als zou de gemeente
hebben geknoeid met het indienen van
claims voor geleden oorlogsschade. Het
justitiële onderzoek, dat werd ingesteld
naar aanleiding van deze beschuldiging,
leverde geen conclusies op, die tot een
strafvervolging konden leiden. Toch
verlaagde de minister van financiën di
rect hierna zijn toegezegde schadever
goeding aan Nijmegen drastisch. Her
haalde verzoeken van het gemeentebe
stuur om deze verandering van ziens
wijze te motiveren, bleven onbeantwoord.
Zelfs een mondeling onderhoud hier
over werd door de bewindsman afge
wimpeld.
Regering over dagbladpers
(Vervolg vaD pagina 1)
De ministers zeggen dat het uiteraard
nooit op de weg van de regering kan lig
gen de garantie te geven, dat de Neder
landse dagbladpers ongewijzigd in zijn
huidige samenstelling kan voortbestaan.
Niemand kan voorspellen welke veran
deringen b.v. zullen optreden als gevolg
van de technische ontwikkeling en hoe
de toekomstige invloed zal zijn van an
dere nieuws- en publiciteitsmedia.
De regering acht het dan ook onjuist
de indruk te wekken, dat het beleid
zonder meer gericht zou moeten zijn op
behoud van het bestaande aantal kran
ten. De pers heeft niet meer het mono
polie op het gebied van nieuwsvoorzie
ning, opinievorming, kritiek, ontspan
ning e.d. Bij het zoeken naar de nood
zakelijke aanpassing dient die pers ter.
dege rekening te houden met o.m. dt
steeds belangrijker wordende rol vat
de nieuwe communicatiemedia, die voor
het voortbestaan van onze democra
tische samenleving evenzeer van es
sentieel belang zijn.
Dat de verscheidenheid van de vader
landse perswereld thans in het gedrang
zou komen, wil er bij de regering niet in.
Zij acht de bestaande situatie ten deze
„bepaald niet alarmerend". Overigens
kent zij, dat een gevarieerde en vrije
pers een groot ideëel belang kan zijn. Dat
neemt echter niet weg, dat het dagblad
bedrijf bedrijfsmatig wordt geëxploiteerd
en dus ook een economische zijde heeft.
Dit nu houdt naar het oordeel vai
regering een zekere begrenzing in
de consequenties van het ideële belang
tal opgelegde gevangenisstraffen in
land sedert het begin van deze
een stijging vertoon* van 7843 in 1900 tot
9351 in 1935 en tot 10146 in 1960. Rela
tief gezien is echter de toepassing
de vrijheidsstraf, in 't bijzonder de
voorwaardelijk, sedert 1900 sterk ge
daald In laatstgenoemd jaar werd nog
in 75.64 procent van de gevallen
veroordeling wegens misdrijf geheel
voorwaardelijke gevangenisstraf opge
legd. In 1960 was dit percentage 16.78.
De daling is nog steeds aanzienlijk in
dien daarbij worden opgeteld de per
centages van de geheel en gedeeltelijk
voorwaardelijk opgelegde vrijheidsstraf
fen: dit totaalcijfer komt voor 1960 op
36.75 pet.
Voor de beoordeling van de feitelij
ke situatie m.b.t. de executie van vrij
heidsstraffen is verder van belang, dat
in de laatste 10 jaar ongeveer 60 pet.
van de gevangenisstraffen voor minder
dan drie maanden en 80 pet. voor min.
der dan zes maanden is opgelegd. Er
is over het algemeen een tendens naar
korter straffen.
31
Ge leeft gaarne, Mieke?
Ja-ik, Maar Sanderken Teirlinck zegt, dat
het leven geen waarde heeft. En Sanderke is
een uitzonderlijk wijs manneke.
Hu zegt dat uit oorzaak van zijn broer.
Hij doolt echter. Hoelang ligt gij alzo, Mieke?
Vijf dagen.
En uw eten?
Ik kan haast niet eten. Nelle van hier
naast komt wel eens en doet mij een beetje
eten. Maar wat baat het te eten, wanneer men
dood moet?
Gij doolt met de dood gelijk Sanderken
met het leven, Mieke.
Ik doel niet. Binnen drie dagen lig ik over
aarde.
Gij bedriegt u.
Neen, zegde het wijveke beslist. Doods-
droom is doodsdroom. Ik zou met de engel mee
willen, maar Hendrik zal het mij verweigeren
en mij inspinnen met woordzeem. Hendrik is
de duivel. Ai-mij, ik geloof dat ik hem nich
ten hoor staat hij daar niet achter u?
Verbeelding, Mieke. Geen spoor van hem.
En dat gerucht is de kater, die gonst op de
raamrichel in een riem zon. Zoudl ge er niet
uitkomen?
Neen, neen, weerde Mieke, haar hand aan
die van pastoor Poncke onttrekkend. En zij be
gon stilkens te schreien.
Mieke. troostte haar pastoor Poncke,
blijf liggen als gij dit het liefst doet. Ik zal een
Vader-ons voor u bidden.
Ja, snikte het vrouwke.
En pastoor Poncke zegde luid-op het Onze
Vader.
Zo, Mieke, nu kunt ge gerust zijn. En wil
ik u eens wat zeggen? Over drie dagen zijt gij
springlevend en uw droom zal u rook blijken.
En eet toch een luttel, Mieke. Baat het niet,
het schaadt evenmin. Of drink zo nu en dan een
bekertje melk. Ik zal Katrijne bij Nelle elke
dag een kanncke melk laten bezorgen. En mor
gen kom ik weèrom en we praten gezellig over
schelpkens en schaapkes, al navenant. En ge
loof maar. dat Hendrik geen teen over uw drem
pel wagen zal. Als Poncke een Vader-ons leest,
vlucht Hendrik honderdduizend mijlen hier van
daan. En op de pastorij en in de Lieve-Vrouwe
LEVEN EN DADEN
van
PASTOOR PONCKE
vaD Dam me In Vlaanderen
door |AN H. EEKHOUT
zal its. voor u bidden. Alla, Mieke, ioi morgen.
En pastoor Poncke reed op Socrates huis
waarts.
En 's anderendaags bezocht hij Mieke weer
en constateerde bevreemd, dat zij er veel kwa
lijker uitzag dan gister, Hij oppperde, de doctoor
van Brugge te verwittigen of haar naar het
gasthuis te vervoeren, bij de nonnekes van het
Heilige Hart. Doch Mieke wilde van het een
noch hel ander weten en dat van die doctor
meende pastoor Poncke niet serieus. Doctoren
golden hem vijanden van de natuur, levensver-
woester de kerkhoven konden u er relaas
van berichten en geen medicus werd ooit in de
hemel opgenomen contrarie: Zij gieten
u de zotste medicamenten in, placht hij te zeg
gen, en wanneer ge genezen zijt, ligt ge nog
weken ruggelings vanwege hun remedies!
Des noens echter verscheen bij Mieke een
nonneke, teneinde haar te verplegen. En pastoor
Poncke sloot zich op in zijn librije en neusde
tot in de nacht in Agrippa, speurend naar een
uitleg omtrent de mogelijke macht van dromen.
Hij ontdekte niets, wat sloeg op Mieke Marol
heur stuk. Hij dubde op Mieke, de handen on
der het hoofd en de ellebogen gestut op het
schrijfblad. Mensen hadden hun dood gedroomd
maar immer betrof het een dood door eel»
ramp van buitenaf. Met Mieke lag het anders.
Haar teisterde Hendrik. Mieke leed aan een
zielskrankte, zonder uitzinnig te zijn. Hendrik
was haar dwangbeeld en als zodanig een vol»
strekte werkelijkheid. Jaren en jaren leed zij
aan hem hetwelk haar, de voormalige
rijkemansdochter, de naam van toveresse berok
kende. Iedereen sterft zyn apartelyke, zijn eigen
dood. Redelijkerwijs zou Mieke dus aan Hendrik
moeten sterven. God, Uw wegen zijn duis
ter. Gij maaktet Uw aarde niet tot de subliem-
ste Uwer planeten, ofschoon Gij het anders ver
mocht. Gü hebt er Uw wit mede. natuurlijk.
Mieke Marol wordt, mijns erachtens, evenwel te
deerlijk geteisterd, evenals Sanderken Teirlinck.
De zuiverste zielen doet gij het schrijnendst zeer-
nis aan. Ik, Benedict Poncke, priester van
Damme, biecht U, er geen draad van te be
grijpen. Dat eenmaal boven ons gebeente een
beter geslacht moge geboren worden. Amen.
De volgende dag werd pastoor Poncke met
Ons-Heer bij Mieke geroepen. In gebed schreed
hij door de straten en achter hem luidde de
koster in koorkleed de bel. De voorbijgangers
ontblootten het hoofd of knielden. Pastoor Pon
cke bemerkte het amper. Hij kwam bij Mieke
en bediende haar. Zij leek als uitgeteerd. Pas
toor Poncke's Latijn zong over haar heen. Hij
had niet gewild, dat zij biechtte. Uw leven
is één bicht geweest, Mieke gij zijt schul
deloos voor de Heer-God als een graske.
Mieke heur adem minderde snel.
Pastoor Poncke aaide heur beenderige hand
Ge kunt thans gerust sterven, Mieke. De
dood is schoon. De dood is de engel, die gij
zaagt die met de lange zwaansvleugels, ge-
heug gij u nog?
Mieke hijgde, en haar vrije hand krampte in
de sargie en in haar ogen verscheen een schrü-
te.
Ge moogt niet benauwd zijn, Mieke. Gij
zult voortaan huizen bij Ons-Heer. Niemand zal
u hinderen en gij zult de lof Gods zingen met
de andere zielen. Ik geloof, Mieke. dat gij
schoon zult kunnen zingen. Ons-Heer zal u horen
en naar u monkelen. Ah, Mieke, ik wilde dat
ik met u mede kon reizen. Wat is er, Mieke?
Wat zegt ge? Hèndrik? In uw darmen? Mieke,
geloof dat toch niet. Woel niet zo, Mieke. Wie.
gelijk gij, stil sterft in Gods armen, kan geen
Hendrik genaken. Gij zult gelukkig zijn. Mieke
toch!
Het stervende wijveke wilde omhoogkomen,
zeeg terug op de peluw en blikte pastoor Ponc
ke wanhopig aan.
Wat wilt ge Mieke? Ei, ik begrijp het. Het
is tóch Hendrik die weérgekomen is, nietwaar?
(Wordt vervolgd)
Geprikkeld
Dit leidde tot een briefwisseling in
een zeer geprikkelde stemming, waarbij
het Nijmeegs college van B. en W. de
minister ten slotte onbehoorlijk bestuur
de pers. Het dagbladbedrijf als ge
heel maakt deel uit van het nationale
economische leven en kan daaruit niet
worden losgemaakt als het gaat on
m van economische overheidsmaat
regelen.
In dit licht beziet de regering ook het
prijsverloop bij de dagbladpers. Zij meent
echter, dat in het gevoerde prijsbeleid
de specifieke functie duidelijk in aanmer
king is genomen. Immers, sedert 1962
mochten de dagbladen die met een
stagnatie in de advertentie-opbrengst te
kampen hadden de kosten van kwali
teitsverbetering van hun produkt doorbe
rekenen in de abonnementsprijzen, hoe
wel de prijspolitieke spelregels dit eigen
lijk niet toestonden. Sinds 1962 stegen de
abonnementsprijzen met niet minder dan
33 pet, terwijl bij de laatste verhoging
6,7 pot in januari jl) ook voor de
advertentieprijzen een algehele verhoging
an gemiddeld 5 pet werd aanvaard.
De houding van enige dagbladen, die
het prijsniveau van de anderen niet wil
len volgen, schept ongetwijfeld een niet
te onderschatten concurrentiefactor.
Maar de stelling, dat deze onderlinge con
currentie tot overheidsingrijpen (lees:
dwingend voor te schrijven prijsverho
ging voor alle dagbladen) had moeten lei.
den, kan de regering bezwaarlijk aan
vaarden. Het prijsbeleid is immers ge
baseerd op het bestaan en verder bevor
deren van een gezonde concurrentie.
„Dat zulks ook ten aanzien van de dag
bladen kan gelden, blijkt overigens ook
uit hun exploitatieresultaten in het alge
meen, welke geenszins aanleiding geven
tot een overheidsoptreden. Er zijn immers
tal van bladen, die een gunstige, enkele
zelfs een zéér gunstige rentabiliteit, be
zitten", zo merken de ministers od.
In de gisteravond gehouden raadsver
gadering werd de scherpe toon in de cor
respondentie tussen B. en W. en de mi
nister betreurd, doch alleszins verklaar
baar geacht. Slechts een raadslid ging
uitvoerig in op de gehele historie van
de schadevergoedingsregeling. De andere
raadsleden bepaalden zich tot de plotse
linge en voor Nijmegen juist in deze zaak
pijnlijke koerswijziging en de weigering
van de minister hiervoor enig motief op
te geven. Drs. J. de Leeuw, sprekend
namens de K.V.P., noemde de handel
wijze van de minister ..minstens onele
gant". Het Kamerlid C. Kleywegt, spre
kend namens de P.v.d.Akwalificeerde
de houding van de bewindsman ,,als
laf'. ..onder de maat", en „strijdig met
het normale rechtsverkeer". Hij stelde
vast, dat het nu J"et meer gaat om de
knikkers, doch om het spel. Het is z.i.
logisch, dat nu wordt doorgegaan en dat
de gemeente de zaak voor de Kroon zal
brengen.
Concentratie
Met klem ontkent de regering, dat de
concentratietendens in dc dagbladwereld
en de recente opheffing van enkele regio
nale bladen door haar economisch beleid
zou z(jn veroorzaakt. Er zijn naar haar
mening ook geen aanwijzingen, dat deze
ontwikkeling het gevolg is geweest van
de prijsconcurrentie. Afgezien van de
vraag of in dit tijdsgewricht een zekere
concentratie wel zo ongewenst is, moet de
oorzaak van deze tendens volgens de
regering veeleer in structurele verschui
vingen, met name in de publiciteitsmedia
en in een gewijzigde houding van het
publiek, worden gezocht
In een dergelijke natuurlijke ontwik
keling kan in een democratische samen
leving van een overheidsingrijpen
althans zolang zekere grenzen niet zijn
overschreden geen sprake zijn, zo stel
len de ministers. Zij wijden vervolgens
aandacht aan dc vrees van de dagblad
pers, dat invoering van reclame in de tv.
een structurele aantasting van de stijging
der advertentie-inkomsten tot gevolg zal
hebben.
Tou deze vrees inderdaad gerechtvaar
digd blijken en zou de teruggang niet
kunnen worden gecompenseerd uit de op
brengsten van de tv.-reclame, dan kan dit
een aanleiding tot prijsverhoging zijn.
Waarbij overigens bedacht moet worden,
dat de invloed van de t.v.-reclame op de
lahdelijke en regionale bladen geheel
verschillend kan zijn.
De regering acht zich niet verplicht
ieder nadeel voor de pers als gevolg van
het gebruik van nieuwe media als de
tv. te compenseren, maar wil wel. zoals
gezegd, bij de beslissing over de reclame
in de t.v. de rentabiliteit van de dagblad-,
nieuwsblad- en tijdschrlftpers in aanmer
king nemen.
d m
iljoen
«anivond
Hilversum I. 402 m. 19 00 Sportparade
19 30 Frank Cordell In Hilversum: klank
beeld 20 00 Nieuws 20.05 Utrechts Stede
lijk Orkeshk oren en solisten: gewijde
muziek (In de pauze: lezing over de kin
derkruistochten) 22.20 Wekelijks kunstno
tities 22.30 Nws 22.40 Journaal met na
beschouwing Tour de France 1064 23.10
Pizzicato: Nieuwsflitsen en actualiteiten
uit de lichte muziekwereld 23 5'624.00
Nieuws
Hilversum II. 298 m. 19 00 Nieuws en
weerpraatje 19.10 Koorzang Igr) 1930 Ra-
vanavond
19.30 De Flintstonce, tekenfilm (deel 30).
NTS: 20.00 Journaal. KRO: 20.20 Brand
punt 20 40 Kijk op kust. NTS: 21.10 De
schelmenstreken van Scapin, toneelspel
KRO: S245 Epiloog.. NTS: 22 55 Journaal
23 00—23.10 Filmverslag van de Tour dc
Programma voor morgen
Hilversum I. 402 m. VARA: 7 00 Nieuws
7.10 Ochtend gym 7.20 Socialistisch strijd
lied 7.23 Lichte gram 17.30 Van de voor
pagina. praatje) 8.00 Nieuws en socialis
tisch strijdlied 8.18 Lichte gram 8 50 Gym
ir 9.00 Te land t
9.40 Morgenwijding. VARA. 10.00 Hobo en
piano: moderne muziek 10.25 Kerk orgel
concert 10.45 Voor de kleuters 11 00 Nws
110 2 Lichte gram met commentaar 1130
Amus orkest van dc Franse omroep 12.20
Regeringsuitzending: Voor de landbouw
12.30 Meded ten behoeve van land- en
'•2 Licht instrumentaal septet
3 30 Dansorkest en zangsolisten 14.00
riool en piano: klass en moderne muziek
stereofonische uitzending) 1435 Voor-
Iracht 14.50 Tot uw orders: gevar progr
•oor de militairen. VPRO: 16.00 Nieuws,
tansluitend: Serius genomen: lectuur.
lezing 16.15 Populaire klas-
klassieke muziek
g 18.00 Nws 18.15
1964 18.20 Lichte muziek
18.30 Sportspiegcl 18.40 Jazx-rondo.
Hilversum II. 298 ra. NCRV: 7 00 Nieuws
7 10 Dagopening 7.20 Lichte gram 7.45 Ra
diokrant 8 00 Nieuws 8.15 Lichte gram
Oud worden - jong blijven, muzikale her
inneringen 12.30 Meded ten behoeve van
land- en tuinbouw 12.33 Licht instrumen
taal kwintet 12 53 Gram. eventueel actua
liteiten 13.00 Nieuws 13.15 Licht orkest
13.35 Koorzang (gr) 13.45 Lichte gram 14.05
Schoolradlio 1433 Lichte gram 15.15 Voor
de vrouw 15 45 Klass gram 16.15 Duizend
schoon. praatje 16.30 Pianoduu: klass cn
moderne muziek 17.00 Voordracht 17 20 Vo-
De stelling van de dagbladdirecteuren
en -hoofdredacteuren, dat het krante- j
papier als grondstof in Nederland fiscaal
zwaarder wordt belast dan elders In
West-Europa, acht dc regering niet in
overeenstemming met de feiten. Zjj w(jst
erop, dat in Nederland dc totale druk van J
de omzetbelasting op de dagbladpers bet
laagste is van dc E.E.G.-landen. Dagbla- i
den en advertenties z(jn hier vrijgesteld
van o.b.
Noch in de financiële toestand van de
Nederlandse dagbladpers, noch in een j
vergelijking van de fiscale positie van die
pers met die in de overige E.E.G.-landen 5
kan dc regering dus een aanleiding zien S
de omzetbelasting op krantepapier af te J
schaffen. Ze wil niettemin een voorstel
daartoe overwegen bij de aanpassing van j
de Wet op de Omzetbelasting aan de Al- J
gemene Wet inzake Rijksbelastingen of j
bü een andere daartoe geschikte gelegen- j
hcid. Het financiële belang bij verwezen- J
lijking van deze vrijstelling kan voor de
dagbladpers worden gesteld op f 5 miljoen j
per jaar. 5
Licht Instrument»;
zending: Bescherming Bevol-
Prelude Grave Allemande Moderato'
Courante fracaicse. Allegro moUo mode
rato. Courante l'ltallenne. Allegro ma
TIP troppo- Sarabande. Lento Rigaudon.
II. Je;
Bcle Hetmlonc. 2. uit
„Alceste". II eii
Uit ..Pers-ée". Je tie puis en votrc malheur
Gerard Souzay. bariton: Engels Kameror
kest o.l v Raymond Leppard. m. Jean
Galantes". Prélude. Menuets poiir les
Philippe Rameau: Suite uit „Los Indes
1 r~"~ riéres. Rigaudons I
i IL i
Air des li
pour Zéphyre. Musette c..
Fleur?. Lourée en ron-
5. Chaconne. Kameror-
erts Lamoureux o 1 v.
PouIrV:
Louis de Froment IV Fi_
„Dialogues des Carmelltee", opei-a" in x
bedrijven er. 12 tableaus op tekst van
Georges Be manos. Denlse Du val; Dent pc
Régtne Crespin; Rita Corn Li-
nlnn Fourrier: Glsffle
lASvmouticrs. Xavicr Depraz; Paul Fincl-
Umis Rialland; Rene BUrêo: Jacqu»
K;,RavPhar' Charl« Paul:
dJÜÏS! 1 Optra. Dirumt: P|„„
