Nieuwe leidse Courant Terug naar CAO met minimum-af spraak Vlootdagen Benelux afgelast Eerste Europese raket gelanceerd Hartelijk welkom voor mr. Luns Wens binnen chr. vakbeweging Meer vrijheid voor lonen in 1965 Excuus voor behandeling Lawine dooclt 14 alpinisten bij Mont Blanc Tsjombe heeft kabinet gereed Grote zending diamant zoek „Koninklijke Plateel5 heeft grote schulden bij fiscus en banken Loonclaim van werknemers Graafmachine kapte 2880 telefoonlijnen Frankrijk: leger kan de helft kleiner Commentaren Woensdag 8 juli 1964, 45ste jaargang Directeur: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Enkele buien De Bilt verwacht tot donderdagavond: Wisselende bewolking met enkele buien en vanavond in het zuidoosten van het land nog enige regen. Matige tot krach tige wind tussen zuidwest en west. Koel (Zie voorts pagina 7) De Marinevoorlichtingsdienst heeft vanmorgen meegedeeld dat de Bene- luxvlootdagen, die van morgen tot en met zondag 12 juli zouden worden gehouden, in verband met ongunstige weersomstandigheden en vooruitzich ten zyn afgelast Omstreeks elf uur vanmorgen kreeg de voorlichtings dienst het bericht door uit Den Hel der. De grote windkracht, die in de ko mende dagen wordt verwacht, maken de vlootschouw in het ondiepe water voor de Scheveningse kust tot een te riskante zaak. Ook voor de toeschou wers, aldus de Marinevoorlichtings dienst, zouden de vlootdagen niet aan genaam zijn. Het is nog niet bekend of de Bene- luxvlootdagen nu op een ander tijd stip zullen worden gehouden. Zaak-Stein brucke In een telegram heeft het ministerie van buitenlandse zaken aan Washington zijn verontschuldigingen aangeboden vooi de behandeling van de zestienjarige Ame rikaanse miljonairszoon Robert Stein- brucke door de Rotterdamse vreemde lingenpolitie. Op 14 juni werd de jongen door de vreemdelingenpolitie in hechtenis geno men op het schip Seven Seas, omdat zijn geldmiddelen (72 dollar) te gering ge acht werden voor de doorreis naar Oos tenrijk, die de jongen zei te willen ma ken. Bovendien was hij niet in het bezit van een retourbiljet voor Amerika. (Van onze soc.-econ. redactie) "DINNEN de kring van het CNV wordt gestreefd naar een nieuwe, zo- -L' genaamde georiënteerde loonpolitiek. Men wenst niet alleen een wij ziging van het systeem van loonvorming, maar ook van de loonpolitiek. Voorgestaan wordt een verdergaande vrijheid voor het bedrijfsleven bij het vaststellen van de lonen per bedrijfstak. Hiermee wordt niet een vol strekt vrije loonpolitiek bedoeld, maar een systeem waarbij op landelijk niveau in principe slechts minimum-afspraken per bedrijfstak worden ge maakt. Elke onderneming heeft dan de vrijheid meer te betalen zonder dat daarvoor goedkeuring van toetsende instanties is vereist. Ook andere voorwaarden zullen hier niet mogen gelden. Het loonniveau per onder neming wordt bepaald in de onderhandelingen tussen de leiding van de ondernemingen en de vakbonden. By de Chr Metaalbedrijfebond heeft men zich reeds in deze bewoordingen uitgesproken over het loonbeleid voor de toekomst. De heer J. Lanser, tweede voorzitter van de bond, heeft hieraan vandaag een artikel gewijd in Het Metaalbedrijf. Naar wij voorts vernemen bestaat bij de "Ned. Chr. bond van werkn emers in de hout- en bouwnijverheid volop sympathie voor deze gedachtengang en staat men ook hier met kracht een grotere vrijheid bij de loonvoriminig In het kader van een zogenaamde ge oriënteerde loonpolitiek zou het: half jaarlijkse rapport van de Sociaal-Eco nomische Raad een nuttige functie kun nen behouden. Dit rapport zou eer schets dienen te geven van in het alge meen levende wensen en van de werke lijke en de te verwachten economische ontwikkeling. Het rapport zal een ver kenning van het heden en de naaste toekomst Inhouden. Het zal kunnen die nen ter oriëntering van de onderhande lende partijen. Voorts zouden de be drijfstakken en de ondernemingen regel matig de SER, de Stichting van de Arbeid en de betrokken vakraden op de hoogte kunnen houden van de ont wikkeling. Bij deze grotere vrijheid in de loon vorming zullen sterkere accenten komen te liggen bij de produktiviteit in bedrijf en bedrijfstak bij de rentabiliteit, de arbeidsmarktsituatie, de invloed van de vakorganisaties en de opvattingen over het te voeren sociale beleid. De laatste jaren hebben wel aange toond, zo schrijft de heer Lanser, dat de loonvorming zich niet in de eerste plaats laat regelen door allerlei normen voorschriften. Loonvorming is een gevolg van conjuncturele situaties, maar ook van structurele ontwikkelingen. een onderdeel hiervan wordt ook genoemd het vraagstuk van het maand en het weekloon. De hele maatschappe lijke ontwikkeling maakt het nodig, zo betoogt de heer Lanser, zowel voor de loonpolitiek als voor de daarmee samen hangende loonvorming de bakens te verzetten. (Voor vervolg zie pag. 7) Maandag, ruim drie maanden de officiële ratificatie van ESRO Veertien bergbeklimmers, onder wie de skikampioen Charles Bozon, zijn gisteren om het leven gekomen toen zij op de Aiguille Verte, een bergtop in het Mont Blancmassief, door een lawine werden meegesleurd. De groep bestond uit vier instructeurs en negen jongemannen die in opleiding waren als gids. Bozon maakte als gast de beklimming van de ruim vierduizend meter hoge top mee. (Voor vervolg zie pag. 7) door negen Europese landen, is de eerste raket voor wetenschappelijke doeleinden met succes gelanceerd de lanceerbasis Salto di Quirra op Sardinië, zo is gisteren van de Europese organisatie voor ruimte onderzoek Dit is de 31-jarige Charles Bozon. óe berggids uit Chamonix. die aisteren met dertien anderen bij de beklimming van de Aiguille in het Mont Blancmassief om het leven kwam. toen een lawine losbarstte. De neuskegel van deze raket werd samengesteld m de laboratoria van het Europese centrum voor ruimtetechnolo gie (Estec), een onderafdeling van Esro, ie zich momenteel bevindt te Delft, en bevatte instrumenten die op hoogten van 150 km en 200 km barium en ammonium de atmosfeer hebben verspreid. De aldus ontstane wolken werden optisch van de grond af gemeten voor het ver krijgen van gegevens omtrent windstro- ming, temperatuur en verspreidings coëfficiënt. Het wetenschappelijke gedeelte van de proefnemingen werd uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van het Max Planck-instituut te Miinchen en het astronomische instituut te Luik, terwijl Esro zorg heeft gedragen voor de uit voering van het experiment. Twaalf tech nici van Estec werden belast met de lan ceringscampagne, in samenwerking enkele geleerden van de wetenschappe lijke afdeling der organisatie. Voorts werkten mee de technische staf va: lanceerbasis en twee Australische pers die ervaring hebben in het lanceren van de voor deze proefneming gebruikte Britse Skylarkraket. Het is de bedoeling dat een tweede identieke proefneming binnen enkele dagen zal worden gehou- Salto di Quirra is een Italiaanse n tionale lanceerbasis, gelegen aan de oo: kust van Sardinië, die ter beschikking gesteld van Esro totdat deze organisatie gebruik kan gaan maken van haar eigen oasis, die gevestigd zal worden te Kiru- na in Zweden. De observatieposten zijn La Maddalena en Alghero, die zich op ongeveer 150 km afstand van de afvuur- plaats bevinden Op last van de officier van justitie te Amsterdam is de 28-jarige besteller r. voorlopig in vrijheid gesteld. De werd sedert zaterdagochtend in rest gehouden in verband met diens gelijke schuld aan de dood van de onder hem in de Tweede Oosterparkstraat nende 60-jarige huisschilder W. A. Al berts. Zelf premier en drie andere portefeuilles Kabinetsformateur Tsjombe zou vanmorgen bij premier Kasavoeboe de samenstelling van het overgangs kabinet indienen. Daarin zou hij zelf de functies van premier, minister van buitenlandse zaken, minister van voor lichting en hoofd van de economische coördinatie op zich nemen. In de nieuwe regering komt geen enkel lid van een vorige Kongolese regering voor. De 12 ministers zijn allen .volslagen nieuw en kundige lieden" zei Tsjombe. Hij wil allereerst een eind maken aan de rebellie in Kivoe en Kwiloe en het land „pacificeren". Intussen zouden de rebellen in Kivoe hebben aangeboden de vijandelijkheden te staken wanneer de Kongolese rege ring ophoudt aanvallen uit te voeren met de T-28 vliegtuigen, die zij van de V.S. heeft ontvangen. De Baron Dhanis is gisteren met on geveer honderd Europese vluchtelingen uit Albertstad aangekomen. Deze hoofd stad van Noord-Katanga is door de opstandelingen bezet. Waarde: fl miljoen Een zending ruwe diamant ter waarde in meer dan een miljoen gulden, per vliegtuig van Schiphol naar Shannon (Ierland) verzonden, wordt vermist. Zij was bestemd voor een Ierse firma. De zending arriveerde donderdagavond per KLM op Shannon en is volgens iemand van het vliegveld zondagochtend afge haald door een jonge man, waarschijnlijk een buitenlander, die ervoor tekende. Hij gaf zich uit voor een vertegenwoordiger van de geadresseerde. Man en diamanten zijn sindsdien onvindbaar. De KLM deelt mee, dat de zending is overgedragen aan de afhandelingsagent. Faillissement aangevraagd (Van onze soc.-econ. redactie) Naar wy vernemen hebben enkele schuldeisers van de Koninklijke Plateelbakkerij „Zuid-Holland" het faillissement aangevraagd van deze Goudse onderneming. De aanvrage is vandaag door de arrondissements rechtbank te Rotterdam in behan deling genomen. Zoals bekend heeft de directie van de „Koninklijke Plateel" gisteren het gehele perso neel. omvattende 130 personen, ont slagen. De schulden van de Goudse aardewerk fabriek zijn tot een aanzienlijke hoogte opgelopen. De grootste vordering heeft de fiscus, doch ook aan enkele banken is de onderneming betalingen verplicht Voorts is er o.m. een schuld van ongeveer f 50.000 aan de bedrijfsvereniging, die zich belastte met de uitvoering der sociale verzekeringen. Het Goudse elektriciteits bedrijf heeft f30.000 te vorderen. Bovendien is aan het licht gekomen aat de directie een bedrag van ruim tien duizend gulden uit een ondersteunings fonds, dat de werknemers van het bedrijf hebben gesticht om daaruit extra uitke ringen bij ziekte te verlenen, heeft aange wend ter betaling van schulden. Dit fonds dat geheel eigendom van de werknemers is. werd door de directie beheerd. Het be- Op het vliegveld Vnoekovo bij Moskou verwelkomde de Russische minister van buiten landse zaken, Andrei Gromyko, gisteravond zijn Nederlandse ambtsgenootmr J M. H. A. Luns. die voor het eerst een be zoek aan de Sowjetunie brengt. Tijdens de begroetingstoespraak verborg minister Gromyko, bij wijze van grap, de microfoons. Mr. Luns zal daar wel zijn com mentaar op geleverd hebben Ook bouwkeur voor houten woningen Op het departement van volks huisvesting en bouwnijverheid wordt momenteel onderzocht, of een bepaald type houten woning de vereiste bouw keur kan krijgen. Dit wordt meege deeld in Ruim Zicht, het blad van het Nederlands katholiek vakverbond. Minister P. C. W. M. Bogaers zei gisteren naar aanleiding van dit be richt, dat, wanneer deze bouwkeur inderdaad wordt verleend, alle plaatse lijke verordeningen die de bouw houten woningen verbieden niet i zullen gelden voor de houten huizen die de bouwkeur hebben verkregen. Over de zogenoemde Bogaerswonin- gen zei hij, dat het niet in de bedoeling ligt, de nieuwe f16.000 grens stringent te hanteren. Zo zou bijvoorbeeld ook de bouw van een wat grotere woning kunnen worden toegestaan, wannee kosten relatief niet meer toen< dan de extra ruimte die in het huis wordt verkregen door de uitbreiding. Koerswaarde lager De koerswaarde der aandelen op de Amsterdamse beurs is in juni in mil joenen guldens met 271 gedaald tot 35 879 leen jaar tevoren 33.091), tegen eind 1963 nog 32.593, zodat het eerste halfjaar een stijging bracht van 3286. Onderweg genoeg kaviaar stond uit het totaalbedrag van ruim twin tigduizend gulden, doch hiervan werd, achteraf bekeken, tienduizend gulden „gered" toen dit bedrag enige tijd gele den op naam van een der bestuursleden van het fonds werd overgeschreven. Het overige geld is echter in de bodemloze rt van de bedrijfskas verdwenen. Ook schijnt de directie van 1961 af al geen premie meer te hebben betaald voor het bedrijfspensioenfonds. Onder de vorderingen, die op de Kon. Plateelbakkerij „Zuid-Holland" zullen worden gedaan, tal zich ook een „loon claim" van de betrokken vakbonden be vinden, uiteraard ten behoeve van de leden, die bij de onderneming werkzaam Deze vordering zal gebaseerd zijn op de opzegtermijnen, die door de directie acht zijn genomen en die een week bedragen voor elk jaar dat een werknemer in het bedrijf werkzaam is geweest met een maximum van 13 weken. Voorts zijn de vakantietoeslagen opvor- derbaar, omdat deze nog steeds niet wer den uitbetaald. In hoeverre er van de vorderingen iets terecht zal komen is thans uiteraard nog een open vraag. De vakbonden hebben er zelf, gezien de totale schuldpositie van de aardewerk fabriek, echter weinig verwachting van. Werkloosheidswet De vakbonden hebben zich gisteren in tensief met het massale ontslag bij „Zuid- Holland" beziggehouden. Uit de beschik bare gegevens kon helaas slechts de con clusie worden getrokken, dat er voor dc werknemers „niets meer uit te halen" zou zijn, afgezien dan misschien van een vor dering wegens loonderving. Inmiddels zijn door de vakbonden stappen ondernomen de ontslagen werknemers onder vigeur van de werkloosheidswet te bren gen op grond van „onvrijwillige werk loosheid", die het mogelijk maakt dat de betrokkenen aanspraak maken op een uit kering van 80 procent van hun loon gedu rende maximaal 26 weken. In het gisteren van ondernemingszijde uitgegeven communiqué staat weliswaar, dat de directie „plannen in studie heeft de produktie op een later tijdstip te hervatten", maar de kans daarop wordt door ingewijden uitgesloten geacht, tenzy er een wonder zou gebeuren. De 130 ont slagen werknemers zullen dus moeten trachten elders opnieuw werk te vinden. (Voor vervolg zie pag. 7) Bjj graafwerk in de buurt van De Bilt, langs de Rijksweg naar Amersfoort, hap ten de klauwen van een machine giste ren in dc grond, precies op de plaats waar twee zeer belangrijke telefoonka bels lagen. Het gevolg was, dat in ééi hap alle telefoonverkeer tussen het wes ten en het noorden van ons land werd stilgelegd. Ook de internationale verbindingen (Brussel-Hamburg en Londen-Düsseldorf bijvoorbeeld) werden gestoord. De ver nielde kabels hadden niet minder dan 2880 verbindingsmogelijkheden PTT- monteurs plaatsten een nieuw stuk kabel van twee meter lengte en na enkele urer was het euvel verholpen. Abdulgani: Houdt Nederlanders „in de gaten „Ik kyk uit naar deze besprekin gen", verklaarde mr. Luns, de Ne derlandse minister van buitenlandse zaken, toen hy gisteren met zyn echtgenote door zyn. Russische col lega Gromiko op het vliegveld van Moskou werd verwelkomd. Na een hartclyke begroeting door de Rus waren de eerste woorden van mr. Luns, dat hy verheugd was, in de Sowjetunie te zyn. H(j zei, dat hy een prettige vlucht had gehad, met „genoeg kaviaar". Minister Gromiko verklaarde, dat hij en zijn Nederlandse collega, die een week in de Sowjetunie zal vertoeven, vandaag overleg zouden plegen over het programma. Vanmorgen nog had mr. Luns een ontmoeting met premier Chroesjtsjef. Het onderhoud werd op zo korte termijn geregeld dat de Nederlandse ambtenaren terug moesten gaan naar de ambassade om de geschenken op te halen die minister Luns voor premier Chriesjtsjef had meegenomen. Luns heeft al laten weten dart hij hoopt, van Chroesjtsjef een indruk te krijgen van diens Skandinavische reis- Vrijdag gaat mr. Luns naar Leningrad, zater dag naar Kief en daarna keert hij Moskou terug, waar hy tot dinsdag zal blijven. Voor zijn vertrek van Schiphol had Luns nog verklaard, van te v niet op de hoogte te zijn geweest het bezoek, dat de Indonesische minister buitenlandse zaken. dr. Soebandrio, dezer dagen aan Moskou zal bren gen. Hij achtte het gezien het feit, dat zijn Indonesische ambtgenoot pas zal irriveren als hij Leningrad en Kief be zoekt niiet waarschijnlijk dat 'n ont moeting tussen hen zal plaatsvinden. De Indonesische minister lichting, dr Roeslan Abdulgani. heeft Djambi (Zuid-Sumatra) gezegd dat In donesië de vroegere Nederlandse maat schappijen die het heeft genationali seerd, nooit zal teruggeven. Het Indo nesische volk moet de Nederlanders goed in de gaten houden, in het bijzonder nu de Nederlandse minister van buiten landse zaken, mr. J. M. A. H. Luns F)E FRANSE regering heeft gisteren na een kabinetsvergadering besloten een selectiesysteem voor de militaire dienst in te voeren in plaats van algemene dienstplicht. Nadere bijzonderheden hierover werden door minister Peyrefitte van voorlichting bekendgemaakt. De bewindsman verklaarde dat de selectie volgens verscheidene maatstaven zal geschieden en dat de bijzon derheden zullen worden neergelegd in een wetsontwerp. Dit zal in de herfst bij het parlement worden ingediend. Iedere daarvoor in aanmerking komende burger zal ook in de toekomst in principe dienstplichtig blijven maar in de praktijk bereiken jaarlijks tweemaal zoveel jongemannen de dienstplichtige leeftijd als voor de strijdkrachten in hun moderne vorm nodig zijn. (Zoals be kend is de Franse strijdmacht afgestemd op het bezit van kernwapens). Pey refitte verklaarde dat het land jaarlijks ongeveer 200.000 man nodig heeft. Er zijn er echter 400.000 beschikbaar. Het totaal aantal mannen onder de wapenen, met inbegrip van de marine en luchtmacht, zou ongeveer een half miljoen zijn. Aan het einde van de Algerijnse oorlog waren er een miljoen. De aanvaarding van een selectiestelsel is een grote doorbraak in een Franse traditie die meer dan anderhalve eeuw, sinds de tijd van Napoleon, heeft geheerst. Hierbij wa ren geen uitzonderingen mogelijk, op grond van het beginsel van rechtvaar digheid en gelijkheid van allen. T\E Russische weigering, een der Nederlandse journalisten die hem zouden vergezellen een visum te verlenen, heeft op de reis van de heer Luns naar Moskou al wel da delijk een schaduw geworpen. Het betrof een vakbekwaam man met grote kennis van het land. Wij hadden schikkingen getroffen dat ook onze lezers van deze kennis zouden kunnen profiteren. Mogelijk heeft hij zich in het verleden eens kritiek veroorloofd, maar is dat reden een visum te weigeren? Ook uit de mond van de heer Luns heb ben wij wel eens kritiek gehoord. Het heeft zijn bezoek niet in do weg gestaan. In elk geval maakt deze weigering van een visum aan deze Nederlandse journalist straks de verhalen van de anderen nauwe lijks waardevoller. Een ervaring als deze bewijst, dat we, toenadering ten spijt- nog heel wezenlijk in twee werelden leven. Misschien was het nuttig, daaraan te worden herinnerd- Jammer is deze ervaring overigens wel. "LTET plotseling ontslag te Gouda A van een voltallig personeel be wijst. dat ook in deze tijd. alle sociale voorzieningen ten spijt, de positie van de werknemer niet altijd zonder risico is. Vaak wordt gezegd: het risico is voor de ondernemer: kennelijk echter gaat dat niet altijd op. Het pijnlijke van dit ontslag zit uiteraard in het onverhoedse, zodat ook het personeel in eeu ogenblik voor een voldongen feit werd ge plaatst. Wat komt bij dit ontbreken van tijdige informatie om nog maar niet te spreken van tijdig ge meenschappelijk beraad van enige gemeenschap binnen de onderneming terecht? Zelfs in Nederland valt er op sociaal gebied nog wel iets te doen. Uit dit gebeuren valt de les te trekken, dat een onderwerp als de rechtsvorm van de onderneming en alles wat daarmede samenhangt voorlopig niet aan actualiteit heeft ingeboet. Er zijn hier grote belangen, ook van menselijke aard, in het geding. TUJEN wij in de berichtgeving over A Kongo lazen, dat Tsjombe. nog kort geleden uit ballingschap terug gekeerd. was benoemd tot informa teur en eerst later tot formateur, dachten wij dat gaat er op z'n Nederlands toe. Ook bij ons immers, hoezeer een hoogwaardige democratie, komt men er bij de formatie van een kabinet al niet meer zonder een informateur af. Pas nadat het terrein is verkend, kan aan de constructie van het ka binet worden begonnen. Intussen, en dat is dan weer niet Nederlands is Tsjombe ook al met de formatie geslaagd. Zichzelf heeft hij niet gespaard; niet minder dan vier portefeuilles zijn zijn deel ge worden. Men moet hopen dat zijn slagen ook werkelijk deze naam verdient. Wie zou Kongo niet een beter lot toe wensen dan de chaos waaronder het nu al sinds jaar en dag gebukt gaat? Wat het nodig heeft, zijn rust en sta biliteit opdat zijn inwoners, mensen als wij, kunnen ademen en geraken tot een menswaardiger bestaan. T\AT in Amerika de wet op de burgerrechten, inmiddels immers wet geworden, niet maar voetstoots door ieder zou worden aanvaard, moest worden verwacht. Ware het toch anders, een wet zou nauwelijks nodig zijn geweest. Nodig was zij om wie anders wilden in het juiste spoor te brengen. Voortaan handelt men. door verkeerd te doen. tegen de wet zelf. Dat er conflicten en incidenten zijn geweest, lag voor de hand. Men mocht zich alleen afvragen, welke omvang zij zouden aannemen. Onze indruk is. dat zij beperkt zijn ge bleven. Hier en daar deden enkele scherpslijpers zich gelden, maar over het geheel genomen is de rust be waard. Door die mogelijkheden van conflic ten en incidenten moet men heen. Duidelijker is nu ten overstaan van heel de wereld, welke dc officiële politiek der Amerikaanse regering is. De wet heeft eens te meer klaarheid geschapen. Dr. L. A. M. Lichtveld, die bij de ambassade in Washington een functie vervult als gevolmachtigd minister en vertegenwoordiger van Suriname, heeft zijn ontslag aangeboden. Bij de eindexamens van de Euro pese middelbare school in Luxemburg, is de gouden medaille voor de beste prestaties dit jaar voor het eerst gewon nen door een Nederlandse leerling. De prijs ging naar de 17-jarige Jielke L. Heinsius, wiens vader werkzaam is bij de Hoge Autoriteiten der EGKS. (1ÜTA) „Pap, die verf droogt helemaal niet zo snel als ze in de winkel beweerden."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1