Sunkist
Franco's
nog onvervulde
wens
Keus uit twee uitersten
Poolse regering niet te
spreken over Kennedy
Rol VS in Zuidoost-Azië
is er vrede te stichten
Militair verzet
Zuid-Algerije
gebroken
Makarios niet
naar Engeland
Ta een. dante Ky
Jacht op insecten
DONDERDAG 2 JULI 1914
Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen
VERKENJP
Meer toeristische
dan strategische
waarde
Madrid, juni
Terwijl tienduizenden Britten jaarlijks het Iberisch schiereiland
bezoeken, terwijl de handelsbetrekkingen tussen Engeland en
Spanje nooit florerender zijn geweest, zit Franco in zijn Prado-
paleis te broeden hoe Gibraltar van Groot-Brittannië moet worden
losgeweekt. Dit laatste koloniale restje in Europa, dit bolwerk bij
de westelijke toegang tot de Middellandse Zee, is hem, en vóór
hem de Spaanse koningen, altijd een doorn in het oog geweest, een
steen, zeg maar: een rots, des aanstoots.
Of Franco de overdracht van deze,
slechts vijf vierkante kilometer gro
te, Britse kolonie op Spaanse bodem
nog meemaakt, zal van Engeland af
hangen. Het is in ieder geval zijn
vurige wens. Vast staat ook dat er
in de Verenigde Naties alsnog om
zal worden touw getrokken, en dat
Spanje's eisen door de Verenigde
Staten worden gesteund.
Apenkolonie
Het verhaal wil dat Gibraltar
,,Gib", zoals de Engelsen zeggen
Brits zal blijven, zolang de apen, die
de rots bevolken, het leven houden.
In de Tweede Wereldoorlog, toen
Franco de Duitsers bleef weigeren
van Spaanse bodem af Gibraltar te
bombarderen van zee uit was de
vesting onneembaar heeft deze
legendg even gestalte gekregen. Toen
de apenkolonie van honger dreigde
uit te sterven, liet Churchill nieuwe
apen naar de rots overbrengen, ter
wijl een afdeling soldaten opdracht
kreeg voor een juist voedingsdieet te
zorgen.
Die militaire verzorging is er nog
steeds. Niet omdat men bang is dat
de apen te weinig eten krijgen, maar
wel omdat er vrees bestaat dat ze
van 'indigestie zullen sterven. De
drommen toeristen, die dagelijks van
de Cos\a del Sol naar Gibraltar trek
ken, 'dragen de beesten dood, of, in
elk geval, ziek te voeren.
Dat is Gibraltar tegenwoordig: een
trekpleister voor Spaanse en alle mo
gelijke andere toeristen, die er goed
kope sigaretten, whisky en fototoe
stellen kunnen krijgen. Sinds Tanger
vijf jaar geleden als vrijhaven werd
opgedoekt, heeft het bolwerk met zijn
goed geoutilleerde haven en vlieg
veld de functie van deze, aan de an
dere kant van de Straat van Gibral
tar liggende plaats voor een deel
overgenomen. De Britse kroonkolonie
is een smokkelnest van de eerste
orde geworden. De gehele Spaanse
zuidkust wordt er door vergiftigd,
terwijl de Spaanse economie er on
der lijdt.
Meer dan eens komt het tegenwoor
dig voor dat patrouilleboten van de
Spaanse marine de smokkelscheep-
jes meestal bemand met vissers
uit Algeciras en Marbella beschie
ten. Ook de grens bij La Linea de la
Concepcion, die door de kazematten
en de tankversperringen aan beide
kanten een vervaarlijke indruk
maakt, wordt herhaaldelijk voor
Spanjaarden gesloten.
Watertekort
De inwoners van Gibraltar, vijfen
twintigduizend in getal, onder wie
vijfduizend Britten, varen wel bij de
bijzondere status van hun stad. En
als de laatste plannen verwezenlijkt
worden gaan ze er nog meer op voor
uit. Speelbanken moeten Gibraltar
als ,,het San Francisco van het Euro
pese Californië", zoals in Engeland
wel eens wordt gezegd, namelijk nog
aantrekkelijker maken
Er is slechts één groot probleem
het tekort aan water. De rots telt
geen bronnen en elke regendruppel
moet worden opgevangen. Als het wa
ter op raakt, komen er tankschepen
aan te pas. Spanje levert geen liter.
Engeland bevindt zich al tweeën-
eenhalve eeuw in Gibraltar. Bij de
Vrede van Utrecht, die de Spaanse
Successie-oorlog afsloot, dwong het
de rots als „schadeloosstelling" af.
Met de hulp van de Nederlanden en
Portugal was het Groot-Britannië na
een lange oorlog gelukt Karei van
Habsburg aan de macht te brengen.
Fxankrijk en Spanje waren de ver
liezers, en. niet te vergeten, het
Huis van Anjou, dat voor de Spaan
se troon was bestemd.
Slechts één keer sinds 1713 is Gi
braltar belegerd geweest. Op 't laatst
van de achttiende eeuw, om precies
te zijn: tussen 1779 en 1783, probeer
den Spaanse en Franse troepen
de rots te hernemen. Dit mislukte
maar uit die tijd dateren de kilome
ters lange gangen en ontelbare ge-
schutsopstellingen in de vesting, die
ook thans nog worden gebruikt.
Argumenten
De moderne middelen van oorlog
voering hebben de strategische waar
de van Gibraltar bijna tot op het nul
punt doen dalen. Het is een van de
argumenten, die Spanje thans in de
Verenigde Naties gebruikt, hoewel
het zich al bereid heeft verklaard de
Britten eventueel op hun marine- en
luchtmachtbasis te laten, onder de
zelfde voorwaarden als de Verenigde
Staten bases in Spanje hebben.
Andere argumenten zijn: 1. Gibral
tar heeft slechts weinig middelen van
bestaan en is bijna geheel op Spanje
aangewezen. 2. De bijzondere status
van de haven doet Spanje jaarlijks
tussen de vijftig en honderd miljoen
gulden schade, terwijl grote eenhe
den van de marine en het douane
apparaat op de been moeten worden
gehouden om het smokkelen tegen te
gaan. 3. Gibraltar hoort op de zelfde
wijze bij Spanje als alle andere
plaatsen aan de zuidkust. 4. Spanje
wenst een vreedzame oplossing met
inschakeling van de bevoegde, inter
nationale organen.
In bepaalde kringen van de Ver
enigde Naties zal voorts zeker
slaan dat Spanje bereid is z'n eigen
koloniën onafhankelijkheid te verle
nen, als Gibraltar weer tot het moe
derland terugkeert.
Het vorig jaar is reeds aangekon
digd dat Rio Muni en Fernando Poo-
het op de westkust van Afrika gelegen
Spaans Guinee het zelfbeschik
kingsrecht zullen krijgen. Deze zoge-
genaamde koffiekolonies hebben het
moederland overigens alleen maar
geld gekost.
In Noord-Afrika liggen nog
Spaanse Sahara, of Rio de Oro. Ifni
en de havensteden Ceuta en Menilla.
Op al deze gebiedsdelen heeft Marok
ko het oog laten vallen. Madrid er
Rabat hebben er al diverse onder
handelingen over gevoerd.
Minister beticht
van slechte
Geërgerd
Bolhoedig of kaalhoofdig, het
zijn twee uitersten, waaruit de
modieuze vrouw in het komende
winterseizoen zal mogen kiezen,
als enkele modekoningen het
helemaal alleen voor het zeggen
zouden hebben.
De Engelse bowler-hat, die
men in Londen bij tienduizenden
door de straten kan zien wande
len (met evenzovele mannetjes
er onder) doet het ook by ons
steeds beter. Meer en meer
mannen gaan over tot deze ge
distingeerde hoofdbedekking en
ook ziet men al een enkele
dame, die de bolhoed als het
favoriete hoofddeksel heeft ge
kozen.
De bovenste foto werd in Am
sterdam gemaakt, waar enkele
heren met bowler gefascineerd
keken naar de charme van zo'n
bolhoed bij een passerende dame.
Maar nu het andere uiterste:
de Parijse modevorst Jacques
Esterel heeft aangekondigd, dat
zijn mannequins met kale hoof
den de nieuwe herfstwinter-
collectie zullen presenteren en
als voorproefje liet hij drie hun
ner aldus uitgedost op een Parijs
terrasje poseren.
Het doet ons denken aan de
buitenaardse figuren uit de tele
visie-kinderstrip De Duivelsgrot.
Daarin hielden Tranti en Voxola
ook het hoofd kaal. Maar zij
kwamen van een heel vreemde
planeet.
manieren
DE Amerikaanse minister van
justitie, Robert F. Kennedy,
heeft gisteren zijn kort bezoek
aan Polen beëindigd. In Londen,
op doorreis naar de V.S., ver
klaarde de minister dat hij na
de presidentsverkiezingen van
november zijn functie zal neer
leggen. ,,Ik werd door mijn broer,
president Kennedy, benoemd en
het komt mij voor dat Johnson
er prijs op stelt met nieuwe men
sen te beginnen die hij zelf be
noemd heeft", zo legde hij uit,
Tijdens het Poolse bezoek dat drie
en een halve dag geduurd heeft, heb- had toegesproken,
ben Poolse regeringsfunctionarissen
Kennedy beschuldigd van slechte ma- Misverstonden
nieren en spelen met de politiek. Het
is niet onmogelijk dat de affaire-Ken
nedy zal uitlopen op een politieke
kwestie tussen de Poolse communisten
en de Amerikaanse regering. Het is
nog te vroeg om te zeggen of het be
zoek de betrekkingen schade heeft be
rokkend of juist goed heeft gedaan.
Verkiezingsstunt
De regering was ook geprikkeld over
de reeksen onvoorbereide straatredevoe
ringen van Kennedy. Hij stond daarbij
gewoonlijk boven op een auto met le
den van zijn gezin. Een schrijver over
Amerikaanse aangelegenheden gaf als
mondeling commentaar dat ,.90 procent
van de Polen denkt dat Kennedy alleen
maar speelt op de Poolse stemmen In
de V.S. en dat niemand op een dergelij
ke manier gebruikt wenst te worden".
Naar gemeld is heeft Kennedy de func
tionaris geantwoord dat hij als Ameri
kaan het recht heeft de Amerikaanse
manier van doen te demonstreren en
dat bezwaren hiertegen alleen maar een
bewijs is van gebrek aan vertrouwen
van de kant van de regering aan de
mensen tot wie hij heeft gesproken.
Kennedy zei ook van mening te zijn dat
hij de Pools-Amerikaanse betrekkingen
bevorderde en niet schaadde omdat hij
meestal sprak over de gevoelens van
genegenheid van de Amerikanen voor
Polen en dc bijdragen van de Poolse
immigranten j *rf"'
de Verenigde Staten.
het feit dat Kennedy zich njet i
zijn schema hield. De Poolse ministers
van handel en van justitie kwamen op
tijd op de receptie in de Amerikaanse
ambassade aan en moesten daar onge
veer een uur op Kennedy wachten.
Door het raam konden zij horen hoe hij
werd toegejuicht door honderden men-
straat die hij een kwartier lang
Rusk en Lodge over Zuid-Vietnam
Communisten
De Algerijnse president Ben Bella heeft
gisteren in een rede voor radio en te
levisie een beroep gedaan op de bevol
king van Zuid-Algerije een halt toe te
roepen aan een eventueel ..misdadig
avontuur" van een oppositieleider die
uit de partij en het Algerijnse leger is
gezet. Ben Bella doelde hiermee op ko
lonel Mohammed Chaabani. die rebelleer
de uit protest tegen zijn vervanging.
Chaabani was militaire bevelhebber var
Biskra en omgeving.
Troepen van het Algerijnse nationale
leger hebben gisteren na de opstand van
de kolonel Biskra en omgeving zonder
incidenten bezet. Een woordvoerder van
het politieke bureau van het Nationale
bevrijdingsfront zei dat de nieuwe com
mandant spoedig zal worden geïnstal
leerd. Volgens een onbevestigd bericht
hadden Chaabani's troepen gisteroch
tend Biskra bezet en de politie en gen
darmes ontwapend.
Aartsbisschop Makarios van Cyprus
heeft aangekondigd dat hy niet in staat
is volgende week de conferentie van Ge-
menebestlanden in Londen bij tc wonen.
HU zei van mening te zUn dat de huidi
ge toestand het niet gedoogd dat hjj
tien dagen het eiland verlaat. Aanvan
kelijk werd verwacht dat Makarios de
conferentie in Londen zou boycotten in
verband met het Brits-Turkse communi
qué van begin deze week. Daarover Is
op Cyprus nogal wat verontwaardiging.
Cyprus boycot de conferentie in Lon
den niet, maar stuurt twee ministers. In
het gewraakte communiqué van de be
sprekingen tussen premier Douglas-Ho
me en premier Inönü wordt gesproken
van de volkomen eensgezindheid van
Engeland en Turkije inzake Cyprus. De
strekking is duidelijk anti-Makarios.
Premier Inönü van Turkije heeft gis
teren president De Gaulle ook ontmoet.
Hij verzocht de Franse president zich
zoveel mogelijk voor de verschillende
aspecten van het conflict Cyprus te in
teresseren en zonodig zijn gezag te ge
bruiken om een oplossing te bevorderen.
Dit was echter geen officieel verzoek oir
bemiddeling.
verre van
zijn
onoverwinnelijk
DE Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Dean
Rusk, en de voormalige ambas
sadeur in Saigon, Henry Gabot
Lodge, hebben gisteren afzonder
lijk op een persconferentie te
Washington hun indrukken ge
geven over de toestand in Zuid-
oost-Azië, met name de situatie in
Zuid-Vietnam, en de rol van de
V.S. in dit deel van Azië. Rusk
verklaarde dat het doel van de
V.S. is vrede te stichten in Zuid-
oost-Azië maar toegegeven moet
worden dat er een oorlogsgevaar
in dit deel van de wereld bestaat.
Hij voegde er aan toe dat vrede
in Zuid-Vietnam mogelijk is zon
der uitbreiding van de militaire
operaties. De V.S. zijn er in de
eerste plaats op uit die mogelijk
heid te benutten.
Lodge zei dat er geen wonderen be
hoeven te gebeuren om de balans te
gen de communisten in Zuid-Vietnam
te doen omslaan „wanneer wij en de
Vietnamezen maar onze uiterste best
doen". De communisten zijn verre van
onoverwinnelijk, zelfs in Zuidoost-
Azië. In de Philippijnen en Maleisië
hebben zij tenslotte opgegeven", aldus
Lodge.
De ex-ambaseadeur acht China
Noord-Vietnam verantwoordelijk
guerillastryd van de Vietcong. ..Ho Tsji
Minh. de heerser van Noord-Vietnam,
zou het moeilijk krijgen wanneer hy de
oorlog in Zuid-Vietnam zou beëindigen,
zelfs als hij dat zou willen, omdat China
hemel en aarde zou bewegen om hem
te laten doorvechten". De neergaande
spiraal van de oorlog tegen de Vietcong
is tot staan gebracht en besloten is zich
nu te concentreren op de zeven sleutel
provincies rond Saigon. „Wanneer wij
daar slagen is de rug van de slang ge
broken". aldus Lodge.
Neutralisatie van het gebied vond Lod
ge geen juiste oplossing. Hij zei voorts
er niet te denken valt aan onder
handelingen met Noord-Vietnam terwijl
de inmenging in de Zuidvietnamese bin
nenlandse aangelegenheden voortduurt.
De agressie moet onmiddellijk ophouden.
„Dezelfde minuut dat dat gebeurt kan
vrede zijn", aldus Lodge.
Over een mogelijke rol van de Ver
enigde Naties in Zuidoost-Azië zei mi
nister Rusk dat de VN-macht daar niet
op zdjn plaats zou zUn omdat de aard
aldaar geheel verschillend is van die in
andere delen van de wereld waar de
VN-macht is opgetreden.
Cambodja. Hoofdschotel van het gesprek
was eveneens de toestand in Zuidocst-
Azië in het bijzonder Laos en overig
Indo-China. De twee mannen zijn het
eens over de noodzaak van een
nieuwe conferentie in Genève teneinde
de neutraliteit van Laos te garanderen.
Het feit dat de reis van Kennedy
naar Polen zeer laat is vastgesteld en
samenviel met het bezoek van de
Zuidslavische president Tito heeft ken
nelijk moeilijkheden veroorzaakt en
tot misverstanden bijgedrugen. De re
gelingen werden pas een week voor de
aankomst van de minister van justi
tie getroffen. De Poolse onderminister
van buitenlandse zaken, Winieujicz,
heeft Kennedy verteld dat de regering
verheugd over was dat Kennedy
Polen bezocht maar „in verlegenheid
werd gebracht doordat het kwam op
een tijdstip van een ander bezoek
waaraan wij emotioneel zijn gehecht".
Dit sloeg op het bezoek van Tito.
Toen Kennedy gisteren uit Warschau
vertrok werd hij uitgeleide gedaan door
honderden Polen. In zijn afscheidver-
klaring bedankte Kennedy de Poolse
regering voor de betoonde hoffelijkheid.
Van goed ingelichte zijde wordt verno
men dat met uitzondering van wat door
de Poolse regering is gedaan, het be
zoek zelf door Kennedy is betaald en
door de Amerikaanse regering.
Gomoelka
De Poolse communistenleider Go
moelka verklaarde gisteren nog dat
alle Westerse staatslieden die West-
Duitsland in een multilaterale kern
macht willen brengen, van gedachten
zouden veranderen als zij het vroege
re Duitse concentratiekamp Ausch
witz konden zien. De partijleider
sprak op een massabijeenkomst j
toepassing kunnen zijn op de Ameri
kaanse minister van justitie. Kennedy
zei maandag in een rede in Krakau
dat hij een bezoek aan Auschwitz, op
60 km \an Krakau. niet in zijn reis
schema kon opnemen en dat hij al zo
veel van dergelijke kampen had ge-
Vers verpakte
SOEPGROENTEN
Rijk aan vitaminen
Prima voor
SOEPEN en BAMI
Het zakje met de Rode Ruit
Nu ook voorgebakken
PATATES FRITES
Let speciaal op de goud-
De Amerikaanse omrocpmaatschappij
NBC bericht uit de omgeving van oud
president Eisenhower te hebben ver
nomen dat de oud-president erin toege
stemd heeft gouverneur Scranton te steu
nen op de republikeinse partijconventie
van 13 juli in San Francisco.
Generaal Eisenhower heeft tot dus
ver geweigerd voorkeur te laten hiyken
voor een der tot dusver belangrijkste
mededingers naar de republikeinse kan
didatuur voor het presidentschap: sena
tor Goldwater en gouverneur Scranton.
Waarnemers zijn van oordeel, dat zelfs
als generaal Eisenhower zich nu open
lijk voor Scranton uitspreeikt, het te laat
zou kunnen zijn om een zege van Gold
water op de conventie te verhinderen.
De uit Nederland af
komstige Ria Luyben zal
Australië vertegenwoor
digen op de „Miss Uni-
verse"-verkiezingen die
eind juli in Miami (Flo
rida) worden gehouden.
De 22-jarige Ria emi
greerde zeven jaar gele
den met haar ouders uit
Amsterdam naar Austra
lië. Eerder dit jaar werd
zij in Melbourne op het
jaarlijkse „Mnomba"
feert tot koningin geko-
Sinds dinsdagavond ver
blijven 18 kozakken van
de bekende Wit-Russi
sche ruitergroep in het
„niemandsland" bij de Ne
derlands-Duitse grens bij
Vaals. Zij hebben de Ne
derlandse douane gepas
seerd, maar worden In
Duitsland niet toegelaten,
omdat zij geen visum heb
ben voor Oostenrijk, waar
zij willen optreden. I)e
Wit-Russen hebben juist
een tournee in Neder
land beëindigd. Vol onge
duld wachten «IJ in het
„niemandsland". De kozak
ken met hun 20 paarden
leveren nu een kleurrijk
gratis schouwspel bij de
grensovergang Vaals-
Aken. Gisternacht heb
ben zij gelogeerd in een
grote tent, die zij bij zich
hebben.
I Het schilderij „les de
moiselles des bords de la
Seine" van de Franse
schilder Courbet heeft
gisteren op de veiling van
Sotheby te Londen
620.000 gld. opgebracht.
Het werd verkocht aan dc
Londense National Galle
ry. Twee schilderijen van
Braque brachten samen
ruim 490.000 gulden op.
Een klein schilderij van
Degas, voorstellende drie
dansers, weril voor
242.000 gld. verk»>oht, en
een Londens museum be
taalde 240.000 gld. voor
„Au bal du moulin" van
Lautrec.
I Een door de Amster
damse politie niet nader
aangeduide „meneer H."
uit de Nannostraat in
Amsterdam heeft eergis
teravond aangifte ge
daan van een veertien da
gen geleden gepleegde
diefstal uit dipns woning
van een hoeveelheid sie
raden ter waarde van
circa 40.000,- en een
metalen kistje, inhouden
de 6.500,- aan contan
ten.
1554) De hoge hoed. waarmee denkt met een tijdgenoot van
Prikkebcen ter vllnderjacht ging, Pnkkebeen te maken te hebben, ver-
lijkt een sterk overdreven attribuut gist zich deerlijk, want Everts stierf
en In vergelijking met de uitrusting zij het dan op hoge leeftijd in
die de tegenwoordige entomologen 1932.
met zich dragen, is ze dat ook wel Tot voor kort werd het werk der
een beetje. Zo èrg overdreven is die entomologen door het gewone pu-
hoge hoed van Prikkebeen een eeuw bliek weinig gewaardeerd. Zelfs door
geleden toch niet geweest en zo- huisgenoten werden hun bezigheden
als D. MacGillevry bij het 100-ja- vaak beschouwd als een zonderlinge
rlg bestaan van de Nederlandse ento- hobby, waarvan weinig nut en des
mologische vereniging in het tijd- te meer overlast te verwachten was.
schrift van die vereniging onthulde Van de oude, deftige Kinker, die op
het is werkelijk nog niet zo héél de Keizersgracht in Amsterdam
lang geleden,
de insectenver
zamelaars van
professie in ons
land veel kritiek
van het publiek te
duchten hadden en
daarom trachten zo
veel mogelijk „hun
fatsoen" te be
woonde, is dan ook
bekend, dat hU wel
eens stiekom het
huis uitsloop om
zich aan de Insec-
tenjacht te kunnen
wUden. Trouwens tot
op dit moment wor
den onderzoekers
met vangnetjes, ver
grootglazen, Ironi-
ji al dergelijke Ingrediënten,
geklede jas met hoge hoed, met wel- door velen nóg met de grootste arg-
TOCH IS
HET ZO!
Dal 'atsoen uitte zich dan in i
ke kleding de entomologen zo onop
vallend mogelijk langs straten en
wegen op zomerexcursie gingen. En
kele van deze verzamelaars hadden
aangekekeu. Dat het juist déze
mensen zijn, in wier handen dc be
slissing kan liggen aangaande de be
strijding van plagen en ziekten, ver-
Insecten gestoken konden worden, meei
waarna de hoed weer werd opgezet, goed
zodat de deftige cxcursleleden hoege-
nog steeds geen gemeen-
■e vrezen, dat bet nog wel
hele tijd zal duren
zijn. als hij in pandjesjas gekleed dragingen van rupsen en engerlingen
op insectenjacht toog.
cuseert zich, door er aan toe tc voe
gen, dat die ruime achterzakken zo
gemakkelijk waren om er de talrijke
vangdoosjes in te bergen!
die grote verdiensten heeft i
ven door zijn 325 publikaties over
Nederlandse kevers, trok er altijd in
een geklede jas op uit. Wie nu
latuurlijke omgeving
erk" betekent als het
(Nadruk verboden).
sinaasappelen
teifijïtytfe friuit Ur tverctd uit &Ui£arHce
Vraag nü om het verrukkelijke SUNKIST grapefruit. Het Is volop verkrijgbaar.
