De radio werd in
paar
jaar noodlijdend
Holland Festival werd gisteren
luisterrijk geopend
weer
TAIIAC de individuele haarloHon
Royal Ballet stelde in
Doornroosje" teleur
DINSDAG 16 JUNI 1964
Muziek was dl
te plechtig
Het Holland. Festival 1964 is be
gonnen. Gisteravond in de Saheve-
nimgse Kwrzaail werd het kunstfeest
geopend met een concert door het
Residentie-Orkest onder Willem var
Qtterloo: een plechtige en deftige ge
beurtenis, bijgewoond door prinses
Margriet en prinses Christina van
Zweden. Natuurlijk was het Corps
Diplomatique aanwezig en verder
waren er ministers, staatssecretaris
sen, kortom allen, die Den Haag al:
regeringscentrum en als stad verte
genwoordigen, alsook de vele en vele
I j kunstenaars, die bij het Holland Fes
tival betrokken zijn.
Het protocol regeerde deze avond
zo zat ieder op de hem volgens rang
en stand toegewezen plaats te wachten
totdat de beide prinsessen, begeleid
door burgemeester H. A. M. T. Kolf
schoten, ma*. H. J. Reinink, voorzitter
van het Holland Festival, en de Zweed
se ambassadeur, binnenkwamen. Ieder
een rees op, het Wilhelmus klonk en
toen kon het concert een aanvang ns-
Nederlands
Een goed en een mooi concert en
bovenal een concert met een volledig
Nederlands programma. Zo hoort het
ook. Een Holland Festival hoort op Ne
derlandse wüze, dus met een Neder
landse uitvoering van Nederlandse wer
ken te beginnen. Wanneer w(J daarom
ietwat kritisch tegenover de keuze der
muziekwerken staan, dan doen wy dit j
alleen omdat dit concert nóg beter had J
kunnen uitvallen.
Want het leek wel of de muziek J
slechts de ernstige zijde van de Ne- J
derlandse aard wilde illustreren. Zeker
Na afloop van het openingsconcert
van het Holland Festival onderhielden
Prinses Christina van Zweden en
Prinses Margriet zich met de beide
concertmeesters van het Residentie
orkest. Theo Olof (geheel rechts) en
Willem Noske. Burgemeester Kolf
schoten in het midden.
De beide Prinsessen konden het blij
kens de tweede foto goed met elkaar
vinden. En ten slotte was het niet
alleen de receptie die haar interes
seerde: kijken hoe de lichtjes op de
boulevard en de Pier branden, blijkt
altijd een kostelijk gezicht, vonden
de Prinsessen.
wij zijn ernstig en wat zwaar
de hand. Maar wij zijn óók anders
deze andere kant leek ons ook beter
passen bij de opening van een feest
der kunsten. Zó plechtstatig, zó serieus
als gisteravond hoeft het nu ook m
niet te zijn.
De Intrada voor koperblazers, door
Van Otterloo voor de herdenking i
het 150-jarig bestaan van het Rijks
museum geschreven, deed hier dienst
als inzet van het programma.
ree« als een statige begroeting
hoog en ze deed ons denken aar
deftige 17e eeuwse regentenstukken.
Daarna beluisterde men Sweelinck's
Chromatische Fantasie, door Bernard
van den Sigtenhorst Meyer georkes
treerd: een volkomen naar binnen ge
keerde peinzende muziek, althans in
bewerking.
)at men als voorbeeld van de he
dendaagse compositie van ons land (en
speciaal van Den Haag) de Tweede
Symfonie van Orthel gekozen had, kon
men billiiken. Het is een knap geschre
ven werk, gedragen door een donkei
en sterk bewogen sentiment maar vee
blijheid bergt het niet
De jubel kwam ten slotte gelukkig
toch nog, namelijk toen het koor t
de N.R.U en het Residentie-Orkest
men het Te Deum Laudamus van E
penbrock inzetten. Hoe dat klonk
het voorafgaande! Dat schoot als een
juichkreet de lucht in. Dat was
deljjk het ware Nederlandse gezicht:
..wü prijzen U, God
Misschien voelde Van Otterloo dit ook
als een soort bevrijding en accentueer
de hii daarom wat sterk. Het koor zong
ook wat te luid en de vier zangsolis-
ten Annette de la Bije, Aafje Heynis.
Tom Brand en Herman Schey kwamen
niet steeds tot een homogene sar
klank. Maar de zaal raakte terecht sterk
onder de indruk van de krachtige uit
voering van dit extatische werk.
Na afloop recipieerden burgemeester
en wethouders in het Kurhaushotel,
onder een hartig hapje en een koele
dronk werd heel wat afgepraat
Dra. H. E. Kokee—van den Berge
Raad voor rechtsherstel
aan verdwijnen toe
Ingediend is ccn wetsontwerp tot op
heffing van de Raad voor het rechtsher
stel. De taak van de afdeling rechtspraak
gaat over naar de gerechtshoven Amster
dam en Den Haag. Voor de verdere af
wikkeling zal een bureau worden opgc-
lit! rliiiH
II AA I?
HAARTABAC is een individuele haarlotion - bestemd HA ARTABAC werkt verfrissend en
voor de persoonlijke verzorging van Uw haar. opwekkend.
De individuele geur accentueert net
HAARTABAC bevordert de natuurlijke bloedcircu- gevoel goed verzorgd te zijn.
latie van de hoofdhuid en bestrijdt haaruitval, roos- HAARTABAC in de doserende flacon
vorming en hoofdjeuk. s#s
Regelmatige massage met HAARTABAC geeft U het maurer wirtz
gewenste resultaat: gezond levendig en glanzend haar. stolberg im rheinland
Waarom meer luistergeld betalen
En ten tweedeheeft de AVRO
niet medegedeeld op welke wijze zij
dan de overblijvende gelden wel denkt
te fourneren. Dat behoeft zij ook niet
te doen, alvorens de overheid haar daar
ooit naar zou vragen. Uit de concessie
aanvrage blijlot. dat zij in de nodige
gelden kan voorzien en zy zal daar dus
eigen wegen voor weten te vinden.
ft
11ki's avondvullend ballet
Schone Slaapster", bij ons beter be
kend als „Doornroosje", werd gister
avond voor Amsterdam het Holland
Festival 1964 geopend. Zijn deze bal
letten, die bestaan uit een mengeling
van uitgesproken ouderwets aan
doende pantomime en virtuoze dans-
soli, in onze dagen eigenlijk nog wel
aanvaardbaar, zo vraagt men zich bij
het gadeslaan herhaaldelijk af.
Dat ligt dunkt ons voor gced deeJ
aan dc presentatie, welke in de opvoering
van het Royal Ballet van dc Opera van
Covent Garden niet bovei. een middel
matig niveau uitkwam, een enkele solis
tische verrichting daargelaten Want de
wijze, waarop de toch zo befaamde Oliver
Mcsscl in decors en kostuums het toneel
beeld had verzorgd, bleek vanaf het eer
ste begin reeds zo overdadig, dat aan da
eigen fantasie van de toeschouwer geen
enkele ruimte werd gelaten
De overdaad aan klcurm ei> verslerse-
selen accentueerde bovendien de evident
zwakke plekken In het libretto, waarbij
dc optredende dansers en danseressen tot
de noodzakelijke compensate niet in staat
bleken. Daarbij gevoegd een uitvoering
van dc orkestpartituur door het Utrechts
StedelijK Orkest o.l.v Ashley Lawrenc»,
waarin men slechts by flardc deze over
bekende muziek vermocht te herkennen.
Met als eindresultaat ee.. avond waarin
de teleurstellingen overheerste!
Alen betreurt dit des te meer, omdat
de ..Doornroosje"-partituur töch wel tol
de beste balletmuzieken van Tsjaikovski
behoort. Deels in Italië, deels in Rusland
schreef hij deze muziek, in de jaren 1888/
Een tijd, waarin zijn zo mogelijk nog
bekender Notenkraker'-ballet tot stand
kwam, alsmede de opera „Piqué Dame"
De componist verbleef in die jaren veel-
uldig in het buitenland Js dirigent van
zijn eigen werken Het a .as tevens het
lot van di„ gelukkige periode in zijn le-
•en. dat hij onder bescherming van d«
mysterieuze mevr. Von Meck stond, wel
ke relatie kort daarna in de herfst
1890 werd verbroken
Bewondering
In de voorstelling van het Royal Ballet,
gebasee/d op Marius Petipa's originele
choreografie van Nicolai Sergujeff. Ninet-
t« de Valois en Frederick Ashton, viel
een door Svetlana Beriosova technisch
welhaast feilloos gedanste titelrol te bp-
wonderen. Haar entree met het befaamde
Rozenadagio, bood reeds gelezenheid tot
het waarnemen van fraai lijnenspel
ook in het visioer en in de grote variaties
van het derde bedrijf toonde zij een staal
van danstechnische virtuositeit op hoog
niveau. Maar van enige innerlijke ont
wikkeling in de rol was geen sprake,
zomin als haar partner Donald Macleary
het wezen van zijn rol niet wist te tref
fen. Zijn Florimund werd zo gedegra
deerd tot een niet zo heel beste „tiller",
terwijl de slordigheid vrn de variaties
werd bemanteld onder theatraal vertoon,
dat zijn uitwerking niet miste.
In ce proloog demonstieerde Shirley
Grahame als dc Fee van de Sering by
haar solo een vonk van talent, terwijl ook
de Blauwe Vogels van Elizabeth Ander-
in Michael Coleman boven het over
wegend middelmatig niveau uitkwamen
Maar wie deze furieus moeilijke variaties
door sterren als Lupe Serrano en Erik
Bruhm heeft zien dansen, zal het niveau-
•erschil gemakkelijk hebben herkend.
Een storend ongelijk corps de ballet
maakte de ensemble-delen tot een nogal
rommelige aangelegenheid, waarbij eens
ïeer duidelijk werd. dat het Royal
Ballet met deze uitvoering ver en ver
boven haar macht heeft gegrepen. Een
tot de laatste plaats gevuld Schouwburg
bracht de medewerkenden desondanks
net een lang aangehouden applaus
■eel hulde.
Klaas A. Posthuma
Aquarel Vincent
van Gogh bracht
f 60.000 op
Op de eerste van een drie avonden
durende kunstveiling bij de firma Paul
Brandt te Amsterdam is gisteravond
aquarel van Vincent van Gogh
f60.000 verkocht. Het werk (25 x
m.). profielportret van een boeren
vrouw stamt uit de Nuenense periode
m de schilder (februariapril 1885).
De aquarel van Vincent van Gogh,
werd aangekocht voor Nederlandse par
ticuliere rekening.
Tijdens het verdere verloop van de
veiling zijn nog hoge prijzen gemaakt
voor o.a. litho's en tekeningen. Een li
tho van Edouard Manet „Au paradis"
de afbeelding van een schellinkje in een
Parijs theater ging voor f5200 van de
hand en een litho van dezelfde meester
„Polichinelle" voor f850. Voor een
aauarel van Karei Appel „Een sluipen
de poes" werd f 1200 betaald en voor
een pastel van Kees van Dongen f7400.
Bij de omroeporganisaties in HU-
'ersum is de laatste tijd de klacht
over veel te weinig geld voor de
radio steeds groter geworden. Een
tiental jaren geleden scheen de ra
dio geen geldnood te hebben, maar
kon de televisie niet uit de weg
vanwege gebrek aan financiën.
Onder alles door echter bouwen
de omroepverenigingen hun stu
dio's uit dat het een lust isen
toch ivordt er ook voortdurend ge
klaagd overhet langzame ont
wikkelen van de beschikbare ge-
bouwenvoorraad, waardoor televi
sie zowel als radio in de klem ra
ken.
Niettemin verklaren de omroeporga
nisaties zich bereid om met ingang van
1 oktober a.s. 17,5 uren per week uit
zendingen op het tweede televisienet en
volgend jaar (de datum daarvoor is
nog niet door de minister vastgesteld)
volledige uitzendingen op de derde
radiozender gezamenlijk te verzorgen.
Maar bovendien heeft de AVRO de
regering nog laten weten, dat zij wel
heelmaal alleen het tweede televisie
net en de derde radiozender kan ex
ploiteren.
Het ls niet verwonderlijk, dat velen,
die in de omroep belanrstellen als luis
teraar en/of kijker, deze zaken niet
rijmen kunnen en niet veel begrijpen
van de financiële toestand van de om
roepverenigingen temeer, nadat mevr.
TI. van Someren-Downer jn de Tweede
Kamer zo openlijk en uitdrukkelijk
daarnaar heeft gevraagd.
Wy willen u daarom, na informatie,
een overzicht geven van deze gecom
pliceerde kwesties, die nogal door
elkaar lopen.
radiotoestellen bij, evenals nu het aan
tal televisietoestellen nog altijd stijgt.
Hoe meer radio-apparaten, hoe meer
luistergeld.
Een jaar of tien geleden.kon de radio
zich behoorlijk bedruipeni geen klacht
werd gehoord. Wél kampte toen de
televisie met te weinig geld: er waren
nog te weinig televisieontvangers, er
moest nog afbetaald worden op het
regeringsvoorschot in de tijd van de
experimentele televisie en het bedrijf
was nog in opbouw, zodat men steeds
de opera Fortunlo
2100 De geschiedenis van een boek.
■air klankbeeld 2130 Programma over
[angeres Lena Horne 22.00 Moderne ka-
muzlek 22 30 Nieuws 22 40 Actualltel-
23 00 Mexicaanse muziek (gr) 23 53—
0 00 Radiokoor. -kamerorkest en zang-
oiisten: klass muziek 20.45 Slotconcert
■an het Internationale Concours Koningin
üisabeth te Brussel 22 00 Klass gram 22 20
ictuallteiten of gram 22 25 Boekbespre
king 22 30 Nieuws 22 40 Liedjes 23.10 Lich-
e gram 23 35—24 00 Nws
ETHERG0LVEN
vanavond
Meer potten
Om te beginnen beschikken de om
roeporganisaties over meer potten,
waaruit het geld moet komen, en deze
„potten" zijn absoluut gescheiden. Dat
is niet een gevolg van hun eigen fi
nancieel beheer, maar een overheids-
bcpaling, opgenomen in de regerings
besluiten aangaande radio en televisie.
De radioprogramma's en dus mede
de salarissen en honoraria voor alle
daaraan medewerkenden, plus de te
maken kosten voor het verwerven van
de programma's, worden betaald uit de
luistergelden. Deze mogen dus ook uit
sluitend ten goede komen aan de radio
programma's.
Wel werd sinds 1946 het luistergeld,
dat op 12 gulden per jaar per gere
gistreerd toestel was bepaald, tot nu
toe niet verhoogd (onlangs pas is een
verhoging tot f 18 toegestaan), maar
van dat jaar af tot plm. 5 jaren geleden
betekende dat toch een regelmatige
stijging van inkomen voor de omroep
verenigingen. Er kwamen telkens meer
meer werkkrachten moest aantrekken
en veel investeren in kostbar® appa-
Ging eht toen dus de radio wél, aan
het einde van de jaren 50 begon da
kentering
Markt verzadigd
De markt voor de verkoop van
radiotoestellen raakte verzadigd: ieder
een had nu wel een of meer toestellen
in huis. De overheid schafte het betalen
van luistergeld voor een tweede of
meer ontvangapparaten in huis af.
alleen voor autoradio moet men nu nog.
naast het eerste toestel in huis, volledig
luistergeld betalen.
Maar er gebeurde in de loop der
laatste Jaren veel meer. Ten eerste
groeide, in het raam van de sociale
voorzieningen, het aantal vrijstellin
gen voor het betalen van luistergeld
(bejaarden met kleine Inkomens, in
validen e.d.) Voorts ontwikkelden
zich enkele loonronden en stegen met
name de honoraria voor musici en
andere kunstenaars bijzonder snel.
Ook de kosten voor het maken van
programma's liepen voortdurend op
door allerlei prys- en loonstijgin
gen en ten slotte ging het publiek
steeds meer eisen van de radionro-
gramma's,
Aangezien echter het luistergeld en
daarmee het inkomen van de diverse
radiobedrijven vrijwel constant bleel
begon de financiële toestand somberder
te worden en ten slotte trad bepaald
geldnood od. zodat verschillende om
roeporganisaties uit eigen middelen
grote sommen moesten biioa.wn
Daar tegenover breidt het aantal
televisiekijkers en daarmee het aantal
betalers van kijkgelden zich nog steeds
uit. Daarom staat 't televisiebedrijf van
de omroeporganisaties er veel beter
voor. Niettemin: hier is het ook geen
overdaad, maar de normale technische
uitbreiding van het bedrijf kan voort
gang hebben, men kan de loon- en
kostenstijgingen bijhouden mèn kan de
nodige werkkrachten en technische in
stallaties voor de exploitatie van het
tweede net bekostigen Het kijkgeld
kan nog veel meer stijgen, want er zijn
kers ingesahreven.
Enige verruiming zal de radiobedrij
ven thans te beurt vallen door de ver
hoging van de luistergelden. Men schat
deze op plm. 18 miljoen gulden.
Te zeggen, dat de radiobedrijven na de
ontvangst van meer luistergeld weer
op fluweel zullen zitten, ls verre over
dreven. Men hoopt er door uit de grote
nood te geraken.
Duidelijk moet zijn, dat de kreet:
„Wij betalen de helft meer luistergeld
en krijgen wy nu wel relatief evenveel
ervoor terug?" niet aanvaardbaar kan
Dc bouw
Geheel los van de luister- en kijk
gelden staan echter de financiën, welke
op tafel moeten komen voor de studio-
bouw en -uitbreiding.
De omroeporganisaties hebben hier
voor hun zeif-verworven gelden uit de Journaal
contributies van de leden en de exploi- Experii
tatie van hun omroepbladen. Men is de net
gauw geneigd to denken, dat dit geld
de omroepverenigingen „rijk" maakt,
maar ook dit is een fictie.
Uiteraard moeten er gelden wegge
legd worden voor reserveringen, maar
het grootste gedeelte daarvan is be
stemd voor de studiobouw, welke de pagii
organisaties met overheidssubsidie zelf
moeten betalen, en die schattev gelds
Wat de radio betreft, komt echter
alle tsudlobouw ten goede aan de ge
hele omroep. Hoertoe werken de ver
enigingen vrijwillig samen in de
NRU. Alle technische voorzieningen,
inclusief het vervoer en dus het ga
ragebedrijf. de reportagewagens enz.
de discotheek, de muziekbibliotheek,
dit alles wordt gezamenlijk betaald
en gezamenlijk gebruikt, hetgeen
uiteraard een enorme kostenbesparing
betekent.
Ook worden alle studioruimten door
alle omroepverenigingen gebruikt, of
dat nu in eigen huis is, ja dan neen.
Alleen de administratieruimten zijn door prof dr A de Froc.
vanzelfsprekend particulier terrein Hilversum II. 298 m. NCRV: 7 00 Nwi
Voor de ev. exploitatie van het derde 7 10, Da*0f*r^nf,7 20 „L'5h,~ gTJf*P 7 45 ?a,"
radioprogramma zullen de radio-bedrij- Uch4'^ran^8.48Vocaa?ensemble:
ven van de omroep echter weer nieuwe volksliederen 9 00 Voor de zieken 9M
grote kosten moeten maken Uitbrei- Walsmuziek (gr) 9 40 Vo
'RO: 19 30 Voor de jeugd NTS: 30 00
naai AVRO: 20 20 In AVROs Tele-
r 20 40 Confrontatie: Primary, docu-
20 40—22 10 No 880. speelfilm.
Programma voor morgen
7 10 Ochtendgym 7.20 Socialistisch 81
(7 30 Van de i
Schoolradio VARA:
1100 Nieuws 1102
Gitaarspel (gr) 12 00 Tj
vrouw 1140
mba orkest
12 30 Mcded ten behoeve
tuinbouw 12 33 Voor het
Musettc-orkest (stereo-
uitzending) 13.00 r~
land.
00 Grepen
ïzikalc 1«-
- Jeugd (om
00—16 02 Nieuws) 16 30 Voor de zieken
17 00 Wegwijzer: tips voor vakantie en
snipperdagen 17 50 Rcgcrlngsultzendlng.
Geven en nemen Tips voor en van luis
teraars :aoo Nieuws 18.15 Lichte gram
18 20 Uitzending van dc Anti Revoilutio-
naire Partij Tot u spreekt mr W R van
- - Revolu-
ding van het aantal medewerkwers
absoluut geboden: er wordt door de
programmamakers van de omroep
veelal al op tophoogte gewerkt.
De AVRO
Er zijn natuurlijk
vél
die zich
denmorg«
(gr)
erhallng van 15 Juni Jl) 11.50 Llcb-
12 30 Mededelingen ten behoeve
i- cn tuinbouw 12 33 Licht orkest
ngsolletc 12 50 Impressies van de hs-
terdam gehouden Alge-
irlands btj-
afvragen. hoe het de AVRO dan moge- bcigcnootsehap 13 oo Nl>
lijk is, in een aanvrage aan de overheid sis,or: Hcht programma 14 30 Nederlands
te verklaren, dat iU "él. en helemaal JKHUn."® |™*N«."£UKïïi:
alleen, in staat is om het tweede tele- bei genootschap 16 10 Bijbelvertelling
visieprogramma cn het derde radionet JeuKd ,1«20 \Zo_o- -•
te verzorgen, en die exploitatie dus ook
TELEVISIE
NTS:
rspektlcf 18 05 Mam
te financieren.
Ten eerste rekent de AVRO wan-
zij zulk een deel van het omroep-
17 35 Jazz
18 30 Het
lichte gr.
werk voor haar rekening wil
naai jeugdjournaal KRO: 17 10—1745
Wedstrijd: Wie zingt er mee
