Wel met verlof,
maar Indonesië reisde mee
P
^7
Ideeën van Schroefstrik voor
kerkelijke eenheid
GEESTELIJK
Van stonden aan
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 13 JUNI 1961
GESPREK MET DOKTER W. DE JONG
(van Makassar)
Ons dagelijks
werk
Hoe meer we uitrusten op za
terdag en zondag, hoe lam
lendiger we ons voelen op
maandag. Het is een welbe
kend feit: arbeiders komen
maar heel langzaam op gang
op maandagmorgen. In de
angelsaksische wereld
spreekt men zelfs van „blue
monday".
Hoe is het mogelijk? Men zou
het omgekeerde verwachten.
Aan het eind van de week,
als men moe en afgedraaid
is, dan komt de terugslag,
dan is men niet meer in staat
het hoge arbeidstempo op te
brengen. Maar aan het einde
van de week wordt nauwe
lijks langzamer gewerkt. Het
langzaamste tempo vindt
men op maandagmorgen.
Het is niet logisch? Tenzij er
een direct verband is tussen
de zondag en de maandag.
De tragiek is dat wij "dat ver
band verbroken hebben. We
hebben God verschoven naar
de zondag en Hem tegelijk
verdrongen uit de week. „Ge
loven doe je in de kerk", ho
ren we dagelijks zeggen. Dat
is de grootste leugen die de
duivel ooit heeft verzonnen.
Want als geloof niets met
maandag te maken heeft, als
het niets met ons dagelijks
werk van doen heeft is het
niet waard om het te geloven.
In psalm 90 zegt Mozes: „Be
vestig Gij het werk onzer
handen over ons", en hij her
haalt: „Ja, het werk onzer
handen, bevestig dat." Dat
wil zeggen dat God alles te
maken heeft met ons dage
lijks werk, dat het niet kan
bestaan zonder de zegen van
God.
En die jonge vrouw die werkte
in een chocoladefabriek had
gelijk. Ze was buiten de kerk
en het geloof opgevoed. Maar
door vrienden was ze in aan
raking gekomen met het
evangelie en Christus was
werkelijkheid geworden.
Toen iemand haar vroeg wat
haar nieuw gevonden geloof
betekende voor haar dage
lijks leven antwoordde ze:
„Nu maak ik chocalaatjes
voor God."
Voor wie gelooft heeft de zon
dag zin. Het is de dag voor
de werkelijke recreatie, de
herschepping door Gods
Geest van ons geloof. God
wil die dag tot ons spreken,
ons voeden, ons door gemeen
schap met andere christenen
versterken. Dat doet Hij door
Zijn Woord, door de predi
king, door de Kerkgang.
Wie op zondag aan de kerkgang
niet toekomt, komt aan de
recreatie niet toe. En wie op
zondag niet de nieuwe kracht
zoekt van Gods Geest en de
zegen van God, zal op maan
dag aan zijn dagelijks werk
niet toekomen. Ontspannen
op het strand is misschien
goed om de nerveuze span
ningen van de afgelopen week
te verliezen. Maar dat is niet
voldoende. Een mens heeft
meer nodig. Hij heeft recre
atie. herscheppen, nodig. Hij
heeft nieuwe kracht nodig.
Die wordt op het strand, noch
in de bossen gevonden, want
slechts het evangelie is een
kracht Gods. Wie blijvend
van de zondag een uitgaans
dag maak. zal zich op maan
dag uitgeput voelen. Wie op
zondag de zegen Gods ont
vangt zal op maandag het
werk zijner handen bevestigd
QlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllillllllillllllllllllllllllillllllllllllllllllillllllllflIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIHIIIIIII, IIIIIIINI, INIIIII III, I nil,III II, Hl,, III, mi
(Van een onzer redacteuren)
DOKTER Willem de Jong (37)
en zijn echtgenote Ann de
Jong-Hijstek hebben met hun vier
kinderen (9, 7, 6 en 3 jaar) voor
een verlof van enkele maanden
Makassar verlaten en zijn neerge
streken in Baarn, waar zij tot na
de Kerstdagen hopen te vertoeven.
Dokter De Jong: „Ik heb nu
prachtig de gelegenheid hier en
daar eens rond te neuzen en kennis
te nemen van nieuwe denkbeelden
op medisch gebied".
Hij is hoofd van de chirurgische af
deling van de Hasannudin-universiteit
van Celebes en tevens als chirurg ver
bonden aan het zendingsziekenhuis
„Labuang Badji" en aan het algemeen
ziekenhuis van Makassar. Zijn mening
over de Indonesische medische studen
ten, die bezig zijn zich te specialiseren:
„Begaafde jonge mensen, en zeer leer
gierig. Het komt op onze universitei
ten niet voor, dat de college-zalen
half zijn gevuld." En over de toekomst
van het medisch bestand in Indonesië:
„Onze universiteit levert alleen al per
jaar een tachtig artsen af, en dit aan
tal ligt voor geheel Indonesië tussen
de vier- en vijfhonderd. Daarom is
daar het artsentekort beslist geen pro
bleem meer".
Dokter Willem de Jong is een reëel
mens met een heldere kijk op toestan
den en gebeurtenissen. Op een merk
waardige wijze is hij er toe gekomen in
dienst van de zending te treden. Toen hij
nog student was. hoorde hij ds. B. Rich
ters van het zendingscentrum van de
Gereformeerde Kerken in Neder
land en deze ds. Richters raakte
met zijn toespraak het hart van de dat ettelijke malen groter is dan
student De Jong. Toen hij was uit- Nederland,
gesproken zag Willem de Jong zijn
taak als arts duidelijk voor zich.
In 1959 werd hij voor het eerst uit
gezonden, vier jaar later kwam hij
met een kort verlof naar Neder-
keerde daarna, en graag.
1913 pas kwam de eerste zende
ling bij de Toradja's aan, en het
ziet er naar uit dat binnen de
tien jaar dit gehele Toradja-volk
xal zijn gekerstend."
Machtig
Op de valreep van zijn verlof
was dokter De Jong nog kort
deelnemer aan de vierjaarlijkse
vergadering van de Raad van
Kerken, die door de volle me
dewerking van president Soekar-
no in Djakarta kon worden ge
houden: „De Raad van Kerken
is een machtig lichaam, en de
ze vergadering was een grote
demonstratie van het christen
dom in Indonesië". Tot de be
langstellenden behoorden presi
dent Soekarno en vijftien minis
ters, maar er waren ook am
bassadeurs: ,J2r was een koor
van duizend man, er werd veel
gezongen en gesproken, en aan
het slot van de vergadering
Een van de onderwerpen waar
over werd gesproken luidde:
..Wat is mijn taak als christen in
dit Indonesië?" In het stadion
waar werd vergaderd hing, ge
schilderd op een groot doek, het
thema van de bijeenkomst: „De
Goede Herder geeft Zijn leven
voor Zijn schapen, opdat het wor
de een kudde en een Herder".
het bijzonder dat grote ge
bied van zuid- en zuidoost-
Celebes, dat enorme gebied
waarop zo'n 4% miljoen
mensen wonen en dat zo
sterk hun hart heeft.
Op de jongste vergadering van de
Raad van Kerken, gehouden in
Djakarta, was ook president
Soekarno aanwezig. De president
onderhield zich tijdens de bijeen'
komst met enige gasten. Vijfde
van links dr. De Jong.
Onderlegd
Dokter en mevrouw De Jong
(links) bieden hun gelukwensen
aan een bruidspaar aan.
Dokter De Jong: „President
Soekarno heeft al jaren geleden
gezegd: Iedere Indonesiër moet
in God geloven, en daarop ha
mert hij nog voortdurend, en de
konsekwentie daarvan is, dat er
in het leven van iedere Indone
siër iets moet zijn, zonder dat
het nu geeft op welke wijze het
wordt beleefd en beleden". En
over de president zelf: „Hij is
een onderlegd Mohammedaan. Al
jaren lang maakt hij een studie
van de Koran, en hij weet er
vrijwel alles van, hij weet de Ko
ran uitstekend te interpreteren."
Dokter Willem de Jong en
zijn vrouw zijn met verlof
in Holland, maar Indonesië
is met hen meegereisd, in
Van stonden aan, door ds. I.
de Wolff. Uitgave drukkerij
Groenendijk, Rotterdam.
Nog altijd leven in de kring van
de vrijgemaakte Gereformeerde
Kerken maar ook daarbuiten
Telder, zijn opgeroepen. Het
gaat over het „van stonden aan"
opgenomen worden in de hemel
se heerlijkheid. Ds. De Wolft on
derneemt in dit boekje een po
ging om dat „van stonden aan",
dat onmiddellijk van de ziel bij
Christus zijn, te verdedigen. Hij
reageert daarbij vooral op de
gedachte die ds. Telder "publi
ceerde.
Hij geeft een overzicht van een
aantal gedachten die leefden in het
begin van de kerkgeschiedenis,
schrijft uitvoerig over het bijbelse
gebruik van het woord „para
dijs", over het „dodenrijk" en
over vreemde invloeden die de
laatste tientallen jaren weer de
gereformeerde theologie zijn bin
nengedrongen. Naar het inzicht
van ds. De Wolff wordt de con
ceptie van ds. Telder geheel
beheerst door wat de Schrift zou
leren over het wezen der ziel,
maar volgens hem is de Breda
se pastor daarbij doorgeslagen.
Ds. De Wolft betreurt het dat
ds. Telder daardoor de deur
van het belijden opengezet heeft
voor dwaling.
waard is. Het is een boekje dat i
het bijzonder gelezen en bestu
deerd zal moeten worden door de
genen die zich interesseren voor
de problematiek rond de „tussen-
toestand", waar wij zijn na ster
ven en voor de wederopstanding
land i
r Celebes terug.
spreekt en de vraagstukken bena
dert, maar evenzeer uit zijn gede
gen kennis van dit enorme gebied,
Ziekenhuis
Tot zelfs in Baarn zijn zijn ge
dachten nog voortdurend bij het
Makassar: „Het telt
het is goed geoutil-
volk en land leerd", en bij zijn werk: „Het laat
T I
A
ste half jaar hebben we zo'n hon
derd tweehonderd operaties per
maand verricht, grote operaties
dan, daarnaast nog tal van kleine",
en bij zijn medewerkers: „Vier as-
sistenten-in-opleiding tot chirurg,
bekwame mensen, aan wie alles is
toe te vertrouwen".
Het werk dat verricht moet
worden is zeer beduidend van om
vang: ,.Een derde van het aan
tal patiënten, dat zich aanmeldt
voor het ondergaan van een ope
ratie en ook geopereerd dient te
worden, kan direkt worden ge
holpen. de overigen moeten wach
ten, net als in Nederland. Maar
er is wel een groot verschil. In
Indonesië lost zich dat allemaal
vanzelf op, het Is daar geen pro
bleem, alleen de Westerlingen
maken er een. probleem van."
de. En haar verpleegstersoplei
ding en haar zlekenhulservartng
stellen haar in staat in het zen
dingswerk een taak te verrich
ten. Zij houdt zich vooral bezig
met werk onder meisjes en vrou
wen, die wekelijks bijeenkomen
in aantallen, waarop men in Ne
derland jaloers kan zijn. Voort»
is zij leidster van een handwerk-
chib, en aan de vroedvrouwen
school geeft zij handwerkles en
les in huishoudkunde, en elke za
terdagmorgen Is zij een uur of
twee betrokken bij de particulie
re zuigelingenzorg van het zie
kenhuis „Labuang Badji": ,,En
straks, als we weer mogen zij»
teruggekeerd zal ik, zo dit no
dig is, mijn kinderen les gaan
geven."
Verteller
Oecumene a la C. S. LEWIS
Dokter W. de Jong, hoofd van de
chirurgische afdeling van de
universiteit van Celebes, tevens
(enige) zendingsarts van het
ziekenhuis Labuang Badjf' te
Makassar, waarheen h\j is uit
gezonden door het zendingscen-
trum van de Gereformeerde
Kerken van Nederland.
Steun
In de zending werken man en
vrouw altijd samen. Dokter De
Jong: „Mijn vrouw heeft elke
dag wat te doen". Mevrouw De
Jong: „Dat loopt wel los, ik be
leef er zelf veel plezier aan."
Ann Bijstek was hoofdver
pleegster in het Wilhelmlnagast-
huls te Amsterdam toen zij de
jonge arts Willem de Jong trouw-
Een zendeling(-arts)-met-verlof
kan niet zwijgen over het werk
van de zending het vult zo zijn
hele leven, dat hij er over moet
praten. Dokter De Jong maakt
daarop geen uitzondering. In het
gesprek dringt hij bewust zijn
persoon naar de achtergrond, al
les draalt om de zending, om do
taak van de man, die gezonden
En hij vertelt boeiend. De
christianisering van de Toradja's,
een machtig brok werk van ein
deloos geduld en liefde, de chris
tianisering van de Makassaren en
de Buginezen, die na 1958 goed
begon door te zetten, het zelf
standig worden van de kerken
het zijn onderwerpen, die hij vol
komen beheerst en waarover hij
uren zou kunnen praten: „In
(Van onze kerkredactie)
C.S. Lewis, de onlangs over
leden Engelse leken-theoloog
schiep „Schroefstrik", een fi
guur die „Brieven uit de hel"
schreef, om een jonge demon
te onderwijzen hoe Gods
Waarheid omgekeerd kan wor
den in leugen. In de Engels
sprekende wereld heeft een
nieuw Schroefstrik-hoofdstuk
de aandacht getrokken. De
Amerikaanse theoloog Robert
J. Nelson, schreef in het blad
„Theology Today" een op
Lewis geïnspireerd artikel
over de wijze waarop kerke
lijke eenheid beslist voorko
men kan worden.
Zo worden „in diapositief"
of beter misschien negatief
gevaren aangeduid die de ker
kelijke eenheid in de weg staan.
Het idee voor dit artikel werd
geboren toen de schrijver on
langs een gesprek had met de
Ceylonese anglicaanse bisschop
Lakdasa de Mei over kerkelij
ke eenheid op Ceylon. De bis
schop zei: „Geloof maar niet
dat Zijne Satanische Majesteit
stil zit en de eenheid geboren
laat worden. Nelson begon zich
af te vragen wat C. S. Lewis
Schroefstrik zou hebben laten
schrijven en kwam tot de vol
gende zeven punten, die we
sterk verkort weergeven:
2 Moedig alle christenen aan
te geloven dat het voldoende
is als er een geestelijke eenheid
beleefd wordt. Laat de mensen
maar geloven dat de essentiële
eenheid van de kerk niet bedreigd
wordt door kerkelijke geschillen,
twistgesprekken over dogma's,
kerkorde en liturgie.
de mensen kunt laten geloven dat
een fusie tussen kerken alle pro
blemen oplost, dan is dat prach
tig. Maar laat de mensen nooit
zien dat eenheid tussen twee ker
ken, die onvolkomen zijn in ge
loof, eredienst, zending en diako-
nale roeping, alleen maar een
nog groter lichaam schept met
dezelfde tekortkomingen.
Sta er op dat kerkelijke een
heid vooronderstelt dat men
één gemeenschappelijke vorm ge
vonden heeft en men het in alles
met elkaar eens is. De meeste
christenen behoef je deze gedach
te niet op te dringen, want dat
geloven ze al jaren.
Hou het vraagstuk van ker
kelijke eenheid geïsoleerd
van andere kerkelijke problemen.
Zorg dat christenen niet gaan in
zien dat eenheid alles te maken
heeft met de integriteit en de zen-
dingsboodschap van de kerk.
tj Zorg dat christenen eigen in
zichten verwarren met ge
loofsuitspraken. Ze zullen zich
veel sterker voelen staan als ze
zich tegen hereniging kunnen ver
zetten op grond van hun eigen
theologische stokpaardjes en le
vensstijl. Dan zullen ze zeker de
orthodoxie van de ander in twij
fel trekken op grond van bijbel
teksten.
f. Zorg dat kerken een zwaar
bouwprogramma hebben, in
het bijzonder voor administratie
ve gebouwen, kerkelijke kantoren
en instituten. Hoe meer ze bou
wen hoe beter: hoe gauwer, hoe
beter. Zorg dat ze aan het bou
wen slaan eer kerkelijk eenheids
besprekingen beginnen.
y Zorg dat vooroordeel en
wantrouwen levend blijven.
Er bestaan heel wat vooroorde
len en met. heilig vuur worden
ze verdedigd. Zelfs wantrouwen
op de meest ondergeschikte
punten is waardevol, want daar
door blijft kerkelijke verdeeld'
heid bestaan.
Opmars in Laos moeilijk te stuiten - Vluchten van
Ver. Staten gaan door - Geen uitzicht op Cyprus
IN DE AFGELOPEN week
is gebleken, hoe moeilijk het
voor de Verenigde Staten zal
zijn. de opmars van de com
munisten in Laos tegen te gaan.
ZIJ zijn daarbij in de eerste
plaats aangewezen op de mede
werking van prins Soevanna
Phoema, die in 1962 na het Ge-
neefse ncutraliteitsakkoord over
Laos premier van dit land
werd. Ook de Verenigde Staten
tekenden dit akkoord. En nog
onlangs, toen rechtse troepen in
Laos een greep naar de macht
deden, hebben de Amerikanen
er geen twijfel over laten be
staan. dat zij handhaving van
het Geneefse akkoord en du»
ook het aanblijven van Soevan
na Phoema verlangden.
De premier bleef inderdaad
aan. maar het werd allengs dui
delijk. dat hij onder zware druk
heeft gestaan van de pro-wes
terse groep van generaal Phoe-
mi Nosavan. die in Vientiane
en het dal van de Mekong heer
en meester is. Het heeft er veel
van weg, dat de stappen, die
hij in de afgelopen weken on
dernomen heeft, niet van harte
werden gedaan. En het is veel
betekenend, dat zodra hij
Vientiane had verlaten voor
een bezoek aan het koninklijke
paleis in Loeang Prabang
hij de eerste de beste kan.»
aangreep om te laten blijken
dat hij het met de jongste ont
wikkelingen in Laos niet hele
maal en misschien wel hele
maal niet eens was.
Gevangene
Een medewerker van Le
Monde schrijft, dat de premier
sinds de rechtse staatsgreep
praktisch de gevangene is van
generaal Phoemi Nosavan
Het is moeilijk, de juistheid
daarvan te beoordelen. Wel is
het opgevallen, dat tot twee
maal toe werd medegedeeld,
dat Soevanna Phoema had ge
weigerd, zijn halfbroer Soevan-
noevong te ontmoeten in de
Vlakte der Kruiken. Deze prins
staat aan het hoofd van de pro-
communistische groepering in
Laos, waaruit de Pathet Lao is
voortgekomen. Ook toen de
Amerikaanse verkenningsvluch
ten boven het door de Pathei
Lao bezette gebied begonnen,
werd slechts medegedeeld, dal
zij de instemming hadden van
Soevanna Phoema. Dit was ook
het geval nadat Amerikaanse
straaljagers waren begonnen
deze onbewapende vliegtuigen
te escorteren, omdat het lucht
afweergeschut van de commu
nistische troepen er een hadder
neergehaald.
Het optreden van deze Ame
rlkaanse straaljagers, waarover
nog weinig bijzonderheden be
kend zijn, leidde er echter toe,
dat Soevanna Phoema liet we
ten, nooit toestemming te heb
ben gegeven voor deze vluch
ten. En kort daarna gaf hij te
vens opdracht, ook de Ameri
kaanse verkenningsvluchten te
doen staken.
Onenigheid
Ook was het opmerkelijk, dat
onmiddellijk nadat Soevanna
Phoema zijn verklaring had af
gelegd over het volledig staken
van alle Amerikaanse vluchten
boven Laos, gewag werd ge
maakt van de mogelijkheid, dat
dit besluit wel eens tot een nieu
we rechtse staatsgreep zou kun
nen leiden. Dat er onenigheid
over de stap van de premier
bestaat, bleek duidelijk, toen
Phoemi Nosavan in Vientiane
verklaarde, dat de verschillen
de leden van het kabinet van
Soevanna Phoema het hele
maal niet eens waren met het
annuleren van de verkennings
vluchten. Kenmerkend voor de
situatie in Vientiane was voorts
dat de Amerikaanse ambassa
deur in Laos liet weten, dat
de verkenningsvluchten weer
normaal doorgang zouden vin
den. als hij eenmaal gelegen
heid zou hebben gehad, er met
de premier over te spreken. Hij
vond dat blijkbaar zo vanzelf
sprekend, dat hii zich tot deze
nogal onvoorzichtige uitlating
let verleiden.
Aan een dergelijke „voortva
-endheid" maken de Amerika
nen zich in Zuidoost-Azië wel
meer schuldig. Zij is er oorzaak
van, dat er ook in dat deel van
de wereld een bepaalde weerzin
ontstaat tegen het opdringerige
optreden van de Verenigde Sta
ten.
„Tijdelijk"
Soevanna Phoema wil blijk
baar proberen door middel van
internationaal overleg in Laos de
toestand te herstellen, zoals die
was voordat de rechtse staats
greep plaatsvond, met alle ge
volgen van dien. Hierbij moet
hij iedereen te vriend houden,
vooral zijn communistische te
genstanders. Bij zijn terugkeer
in Vientiane verklaarde hij zeer
diplomatiek, dat hij de Verenig
de Staten slechts had verzocht,
de verkenningsvluchten „tijde
lijk" te staken, omdat er geen
tekenen waren van troepenver
plaatsingen. Mochten zich op
nieuw dreigende ontwikkelingen
voordoen, dan zouden de vluch
ten hervat kunnen worden. Dit
is niet alleen een afdoende ver
klaring tegenover de Ver, Staten,
maar ook en veel meer een tip
voor de Pathet Lao, dat zij zei1
voorkomen, dat Amerikaanse
vliegtuigen weer boven Laos
gaan vliegen. In werkelijkheid
heeft Soevanna de vluchten la
ten stopzetten omdat hij vrees
de, dat de Amerikanen "van de
Seboden gelegenheid gebruik wil-
en maken om de strijd in Zuid-
Vietnam uit te breiden tot Laos,
Men zal zich herinneren, dat de
communisten in Zuid-Vletnarr
via door de Pathet Lao bezet ge
bied in Laos van Noord-Viet
tam uit worden bevoorraad.
De Amerikaanse luchtaanval
len op stellingen van de Pathet
Lao waren wellicht meer dan
een vergeldingsactie na bet ver
lies van twee vliegtuigen. Zij
konden het begin zijn van een
gecombineerde operatie tegen de
opdringende communisten in bet
vroegere Indochina. En daar
voelde Soevanna Phoema blijk
baar niets voor.
Hoe zonderling de verhoudin
gen in Vientiane zjjn, bleek echter
al spoedig na de terugkeer van
Soevanna Phoema. In Washington
werd bekend gemaakt, dat de
verkenningsvluchten zouden wor
den voortgezet „met de nodige
tussenpozen". Dat gebeurde, ter
wijl de premier naar Vientiane
was gekomen om de Amerikaan
se ambassadeur formeel van z(Jn
besluit op de hoogte te stellen
dat de vluchten gestaakt moester
worden. Wat er ln de Laotlaanse
hoofdstad gaande is, was op bet
ogenblik, dat we deze regels
schreven nog niet te overzien.
De mogelijkheid is echter niet
uitgesloten, dst de rechtse mili
taire leiders opnieuw hebben In
gegrepen en dat de premier weer
aan handen en voeten gebonden
is. Men zal hem waarschijnlijk
slechts toestaan, dat hij naar een
politieke regeling van het conflict
streeft.
Geen Korea
Gemeld is, dat de premier er
oeslist tegen gekant is, zijn land
een tweede Korea te laten wor
den, of zo men wil een tweede
Zuid-Vietnam. Hij hoopt nog
steeds, dat er een mogelijkheid
zal worden geopend, de oude toe
stand te herstellen, zoals die vol
gens het akkoord van 1962 be
hoort te zijn. Dat houdt in te
rugtrekking van de communisti
sche troepen uit het in de afge
lopen maanden veroverde ge
bied en herstel van de samen
werking van de drie Laotiaanse
groeperingen in een coalitieka
binet onder leiding van Soevan
na Phoema. Het is echter de
vraag, of de communisten hier
toe bereid zullen zijn, Toen
de rechtse troepen naar de macht
grepen was dat reeds naar aan
leiding van onaanvaardbare ei
sen van de zijde van prins Soe-
vannoevong betreffende de posi
tie van de hoofdstad Vientiane.
Het valt moeilijk aan te nemen,
dat zij na belangrijke ter
reinwinst te hebben geboekt
nu plotseling enkele stappen te-
•ug willen doen.
En als zij er al iets voor voe-
ien, dan zullen daar belangrijke
concessies van de zijde van
Soevanna Phoema (en ten koste
van de pro-westerse groepering)
tegenover moeten staan. Een In
ternationale conferentie zal dus
ln welke vorm zij ook wordt
gehouden weinig uitzicht bie
den op een voor rechtsen cn
neutralisten aanvaardbare rege
ling.
Cyprus
Weinig kans op een voor beide
partijen aanvaardbare regeling
is er ook wat het Cyprische con
flict betreft. Deze maand loopt
het mandaat van de Ver. Naties
af om op Cyprus orde en rust te
herstellen en naar een oplossing
voor het Grieks-Turkse probleem
te zoeken. Volgende week woens
dag moet de Veiligheidsheids-
raad bijeenkomen om over ver
lenging van het VN-mandaat te
spreken. Dat betekent, dat er
weer veel geld bij elkaar moet
worden gebracht om de kosten
te kunnen bestrijden. Maar ook
en vooral, dat de instructies aan
de VN.-strijdkrachten meer mo
gelijkheden moeten bieden om
doeltreffend te kunnen optreden.
Om dit te voorkomen heeft Ma-
karios al contacten laten leggen
met premier Chroesjtsjef om het
eens te kunnen worden over een
gezamenlijke gedragslijn.
De pogingen om Griekenland
tot een meer buigzame houding
over te halen zullen dan ook ln
de nabije toekomst tot misluk
ken gedoemd zijn. Over de toe
komst van de Turken op Cyprus
wordt al lang niet meer in Athe
ne beslist. Extremistische Griek
se Cyprioten uit de omgeving
van de aartsbisschop delen op
het eiland de lakens uit en zij
zeggen, wat er wel en niet gaat
gebeuren. En zij hebben mach
tige „vrienden"....
