Nieuwe leidse Courant
Aberdeen:
met 200
verstilde stad
•atiënten
Experiment met
stemmachine
Leger zocht naar kleuter
Politieke strijd over besmet vlees verwacht
Blikken corned beef
reeds 13 jaar oud?
Deze maand in Den Haag:
Meimaand nam afscheid
met hevig onweer
Jongen gedood
door bliksem
Burger vond
kleine Arie
Gevonden geld in vuilnis
blijkt van Haagse bank
Sallal op weg
naar China
Trouwen en
krijgstucht
Kongo-opstand
door leger
neergeslagen
Nozems leverden slag
in zonnig Zandvoort
Omzetbelasting
op textiel
Dfrecteun F. DIEMfB
Hoofdredacteur! Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
.Stantvastigh is gheblevan
mijn hert in teghenspoet"
Maandag 1 juni 1964,45ste jaargang
Koel
De Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Bewolkt met tijdelijk regen. Krachtige
tot matige wind tussen noordoost en
noord. Koel (Opgemaakt te 11.15 uur).
(Zie voorts pagina 7)
k._
J
ABERDEEN wordt bedreigd doer een isolement als gevolg van de groot
ste tyfusepidemie, die Groot-Brittannië sinds 1937 heeft geteisterd.
Gisteravond was het aantal patiënten reeds gestegen tot 104, hoewel later
weer werd meegedeeld, dat zich in ziekenhuizen 183 tyfuspatiënten bevin
den, van wie 141 positieve en 42 verdachte gevallen.
Sands zaterdag ligt de Schotse ha-|
De directeur van. deze opslagplaats,
- - "t.k j(Reginald Walker, hield op eigen gezag
venplaats verlaten. Elf dagen g de bedorven blikken achter en gaf op-
den brak de epidemie uit, hoewel dracht de blikken, die er goed uitzagen,
toen de autoriteiten volhielden, dat! verder te vervoeren. Van die „goedge
keurde" blikken zou, aldus nog steeds
„News of the World" een aantal doorge
er geen enkele reden was voor onge
rustheid of paniek. Dag na dag, uur
na uur echter werden nieuwe geval
len bekend. Toen vrijdag duidelijk
werd, dat Aberdeen een tweede be-
smettingsgolf te verwerken kreeg,
moest het wel worden toegegeven. De
medische autoriteiten hadden de
zaak te licht opgenomen. Eén pa
tiënte is overleden.
Het zou niet van het vasteland, niet
van de Ver. Staten, noch van Catiada
afkomstig zijn, zodat men hoewel
niemand het wil zeggen aanneemt
dat het uit Argentinië of Uruguay
komt. Het vlees zou verder afkomstig
zijn uit legervoorraden en dertien jaar
oud zijn. De Argentijnse regering heeft
echter zo snel mogelijk verklaard, dat
in Argentinië met de grootst mogelijke
voorzorgen voor hygiëne wordt ge
werkt.
Hoewel het ingeblikte vlees, door de in
werking van het tin aan de randen zwart
is geworden, heeft de regering verklaard,
dat het nog uitstekend geschikt is voor
de consumptie, sprekend over de dertien
jaar oude voorraden, waarvan thans e
deel voor consumptie was vrijgegeven.
Via Rotterdam?
De zondagsbladen gingen op onderzoek
uit. Hoewel de ouderdom van de blikken
thans nog niet vaststaat, wisten zij de di
recteur van een opslagplaats in Londen
te benaderen, die verklaarde dat acht
maanden geleden een scheepslading inge
blikt vlees van onbekende ouderdom ir
Londen aan land was gebracht De blik
ken hadden de etiketten van een Argen
tijnse fabriek, de lading was verzonden
uit Houston in Texas en vandaar
Rotterdam gebracht. „News of the World"
kwam met het verhaal, als zou vervol
gens een Nederlands schip de blikken
naar Londen hebben vervoerd, waai
bleek, dat een groot deel van de voor
raad bedorven was.
Sommige blikken zouden zijn openge
barsten door de druk van de rottingsgas-
sen. De lading zou in de havenopslag-
i deel
In één
oogopslag
Reclame van de kerk onder
toeristen pag. 2
„Achttien"-congressen
Anticlimax bij Benelux-
beraad pag. 5
Verpleegsterscursussen voor
taan 3% jaar pag. 5
Einde van Ned. walvis
vangst? pag. 6
Meer houten en kunststof
fen huizen bouwen pag. 7
Sport pag. 9 en 11
zonden zijn naar Aberdeen.
Labour
Politiek Groot-Brittannië houdt zich
thans intensief bezig met de affaire. Amb
tenaren en detectives zoeken de stukjes
de grote legpuzzel bij elkaar en de
politici wachten gespannen om de rege
ring dinsdag het vuur na aan de schenen
te leggen.
Vooral de Labourpartij zal met zwaar
geschut ten strijde trekken. De minis
ter van landbouw Soames kan dan re
kenen op enkele vragen over de ouder
dom van de blikken. Tien dagen gele
den -namelijk heeft Soames verklaard,
dat de blikken uit de legervooraden op
de markt waren gebracht in verband
met de biefstukschaarste: „Er is niets
de hand. Het vlees is nog steeds
goed voor consumptie. Proeven hebben
dit uitgewezen". Blijkt het blik uit de
bewuste scheepslading in Londen te
stammen, zal de regering wellicht min-
slapeloze nachten hebben, want
dan wachten de importeurs en gros-
'ers moeilijke ogenblikken
Het Schotse departement van bin
nenlandse zaken en volksgezondheid
heeft de inwoners van de stad verzocht
daar te blijven en bezoekers van bui
ten gevraagd niet naar Aberdeen te
komen, om verdere verspreiding van
de ziekte te voorkomen. De scholen in
Aberdeen zijn gesloten, evenals de
meeste openbare gelegenheden, als
bioscopen, dancings en café's. Ondanks
het zomerse weer lag het strand van
Aberdeen er verlaten bij.
Aberdeen is thans een stad waar
geweldige verliezen worden geleden.
De omzet van voedselprodukten daal
de met 50 procent. Ouders houden hun
kinderen zoveel mogelijk thuis. Nie
mand gaat de straat op, wanneer dit
niet noodzakelijk is. Alleen de kerken
waren gisteren normaal open.
Snijmachine
Zaterdag steeg het aantal tyfuspatiën
ten weer. In 24 uur waren er liefst 27
bij gekomen. Het werd toen wel duide
lijk, dat dit onmogelijk nog een gevolg
kon zijn van de eerste reeks besmettin
gen, die was veroorzaakt door een
corned beef. dat in een zaak in de stad
was versneden. De eigenlijke besmet
tingsbron bleek de snijmachine.
De stedelijke inspecteur voor de
gezondheid, dr. Ian MacQueen, maak
te gLsteravond bekend, dat drie perso
neelsleden van deze zaak onvoldoende
hygiënische voorzorgsmaatregelen
hadden genomen en dat zij voor de
tweede tyfusgolf in het thans ver
stilde Aberdeen verantwoordelijk zijn,
(Voor vervolg zie pag. 8)
Patiënten van het Tor-na-dee-ziekenhuis in Milltimber bij Aberdeen
worden geëvacueerd om plaats te maken voor tyfuspatiënten, die moeten
worden geïsoleerd. Een zegsman van het Britse ministerie van volksge
zondheid noemde deze tyfus-aanval de ergste in Engeland sinds 1937.
Fabrieksbrand in
Tilburg: schade
f 100.000
ruim
Een hevige brand in een magazijn van
de wollen-stoffenfabriek N.V. C. Mom-
en Co. te Tilburg heeft zaterdag
middag een schade veroorzaakt van
100.000 gulden. De stenen loods ging ver
loren met de voorraden katoen, wol en
andere grondstoffen. Ook de voorraad
administratie ging verloren. De fabrieks
gebouwen liepen slechts lichte schade op.
Groot gevaar bestond voor het over
slaan van de brand naar een vier meter
hoge tank met 15.000 liter stookolie. De
brandweer wist door voortdurende af
koeling de tank te behouden. Vermoed
wordt dat de brand is ontstaan door
In Helmond is gisteren een woning
aan de Wiel, bewoond door de familie
Van der Linden, door brand verwoest.
Vermoedelijk is de brand ontstaan door
defect aan de schoorsteen.
(Van onze raadsverslaggever)
In opdracht van de minister van bin
nenlandse zaken, mr. E. H. Toxopeus,
zal de Kiesraad, een college van staat
dat tevens een adviesorgaan is van de
minister, een experiment nemen met
een automatische stemmachine
Amerikaanse makelij. Dit experiment
zal moeten uitwi.jzcn of mechanisch
stemmen in Nederland mogelijk i
of de machine aanvaardbaar is voor
het Nederlandse kiesstelsel.
De machine, die meer dan manshoog is
en een breedte heeft van ruim een meter.
Treinverkeer gestagneerd
De warmste meimaand sedert 1947
had de laatste dag nog een onaangena
me verrassing in petto: gisteravond
barstte op tal van plaatsen in ons land
een hevig onweer los, dat hier en daar
het karakter had van noodweer. Voor-
ONGEVEER duizend militairen
hebben gisteren in de buurt van
de legerplaats Steenwijkerwold ge
zocht naar de vierjarige Arie Wes
tenbrink, die sinds negen uur werd
vermist. Gistermiddag omstreeks
kwart over drie werd de knaap ge-j
vonden door een burger, die zijn
naam niet bekend heeft gemaakt.
Het ventje bevond zich toen op negen j
kilometer afstand van de plaats waar
hij het laatst was gezien.
Aanvankelijk gingen 200 militairen
uit de Johannes Postkazerne naar Arie
zoeken. Het kind verbleef met zijn
ouders in het kamp Holtingerzand. Om
negen uur 's morgens was een kudde
schapen voorbijgegaan en men ver
moedde, dat de jongen met die kudde
mee was gelopen en was verdwaald
geraakt.
Toen men de officier van piket van de
kazerne op de hoogte bracht van het ver
dwijnen van het kind heeft die onmid
dellijk vrijwilligers gevraagd om te gaan
zoeken. Rond tien uur trokken tweehon
derd militairen van het 47ste pantserin-
fanteriebataljon en van de 43ste afdeling
veldartillerie het terrein in.
In de loop van de ochtend nam het aan
tal militairen dat naar de uit Nijeveen
afkomstige Ai-ie aan het zoeken was, tot
duizend toe. Bij het zoeken werden veel
voertuigen ingeschakeld. Het lag in de
bedoeling, nog meer militairen in te
schakelen, als het ventje in de loop van
de middag niet zou worden gevonden, j
Men maakte zich speciaal zorgen over
het feit, dat in het gebied waar het kind
verdwenen was veel vennetjes en moe
rassen zijn. Gelukkig bleek om kwart
over drie, dat men zich voor niets zorgen
had gemaakt: een burger had hem ge
vonden.
Arie was wel wat nerveus, maar ge
heel ongedeerd, toen hij niet ver van
het humanistische militair tehuis nabij
de kazerne werd aangetroffen. Er ston
den toen juist weer talrijke militairen
gereed om met behulp van voertuigen
en radio's het kind te gaan zoeken. Zij
konden in de kazerne blijven waar
langzamerhand ook de vele andere mi
litairen terugkwamen. Een' speurhond
van de Rijkspolitie te Borger had al
een heel eind van de weg teruggevon
den, die het kind had afgelegd.
E$*
Geen prullemanden meer bij PTT
Het geld, dat de Rotterdamse Bank
in Den Haag de P T.T. aanbood op
27 januari van dit jaar, heeft vier
maanden lang op een vuilnisbelt in
Wijster (Drente) gelegen. Enigszins
verkleurd is het kapitaal van f 33.000
op 1900 gulden na vrijdag terug
gevonden door employés van de vuil
afvoermaatschappij V-A.M.
Vooral bij de Haagse P.T.T.-employés
is dit bericht met vreugde ontvangen.
Sinds de vermissing hebben ze onder
zware verdenking van diefstal gestaan.
Een van hen had de waardebrief, die
door de Rotterdamse Bank werd aan-
gebod enin plaats van in de postzak in
de prullemand gedeponeerd, wat by de
P.T.T. tot de maatregel heeft geleid dat
er op de afdeling aan de Rljswijkseweg
geen prullemanden meer mogen worden
gebruikt.
De waardebrief werd eind januari op
deugdelijke wijze door de Rotterdamse
Bank aangeboden aan het postkantoor
aan de Nobelstraat. Vandaar werd de
brief naar hot kantoor Ryswykseweg
gebracht. De bank had de zending laten
aantekenen, waarbij de waarde van een
paar honderd gulden werd aangegeven.
Dit is gebruik in de bankwereld. Een
deel van de waarde van de inhoud wordt
aangegeven, om verzekerd te zyn van
bepaalde wijze van verzending. Voor
het overige deel van de waarde zyn de
banken verzekerd. Het P.T.T.-onderzoek
de vermissing heeft voor de bank
dan ook geen nadelige gevolgen gehad.
De verzekering is tot uitbetaling over
gegaan.
De praktische zekerheid, dat het ge
vonden geld inderdaad van de bank
afkomstig is, is gebaseerd op het feit
dat de bak de coupures kent en de
nummers noteerde van de bankbiljet
ten, waaruit de zending bestond.
Het geld is kort na de datum waarop
het de P.T.T. werd aangeboden, met
huisvuil afgevoerd naar Wijster. Het had
al enige bewerkingen óndergaan, doch
bleek er beter tegen bestand te zyn, dan
ander vuil. De beide employés van de
V.A.M. konden het daardoor vrijdag ook
opmerken, toen zij op het terrein van de
maatschappij onder een sorteerband
doorliepen.
Voor de tweede maal in veertien jaar
is zondagavond de houten Hollander-
(nood)school aan de Jan Ligthartstraat
in Rotterdam-Zuid, waarin de Tweede
Uitgebreid Technische School was
dergebracht, door brand verwoest.
In de Expo-hal in Hilversum heeft
prinses Beatrix zaterdag
deelte bijgewoond van de viering
van het eerste lustrum van de in
validen-sportclub „Hilversum".
T.g.v. het lustrum werd in de hal
een zitvolleybaltoernooi gehouden.
De foto toont de Prinses tijdens
een pauze in het toernooi in ge
sprek met enige spelers.
President Abdoellah al Salal van Je-
len is gisteren in Moskou aangekomen.
;ij is op doorreis naar communistisch
China. De president van de Sowjetunie,
Leonid Brezhnev, en de minister van
buitenlandse zaken, Andrei Gromyko,
waren op het vliegveld aanwezig om de
Arabische leider te begroeten.
al in het zuiden was het raak. Met
name in Zeeland en Noordbrabant
ondervonden de Nederlandse Spoorwe
gen veel hinder.
De bliksem sloeg op verscheidene
plaatsen in de bovenleiding. Het gevolg
was dat verschillende baanvakken in de
omgeving van Breda stroomloos kwamen
te staan. Ook kwam het voor dat knip
perlichtinstallaties niet meer functioneer
den. Gewapend met rode vlaggen moes
ten spoorwegmannen bij de overwegen
waarschuwingsdiensten verrichten. In de
Peel stonden twee D-treinen, op weg
naar Hoek van Holland, gedurende een
half uur stil, omdat de elektriciteit was
uitgevallen.
De eerste onweersbuien deden zich
gisteren aan het eind van de middag
reeds voor aan de Belgisch-Nederlandse
grens. Langzaam trokken de buien naar
het noorden.
Op de Groeselseweg in Zevenaar is
de 16-jarige E. Burgers uit Didam door
de bliksem getroffen en op slag gedood.
Heviger nog woedde het onweer in het
buitenland, Brussel had tijdens de buien
te kampen met elektriciteitsstoringen. De
Belgische radio moest a's gevolg van de
ontstane schade verscheidene keren de
uitzendingen onderbreken.
In Engeland was de regenval zeer
zwaar. In Zuid-Engeland staan grote
stukken land onder water.
Dit weekeinde is in Arnhem de alge
mene vergadering gehouden van de Ver
eniging van Officieren van de Konink
lijke Land- en Luchtmacht. De voorzit
ter, kolonel J. Potteboom. heeft o.m.
gezegd dat de K.M.A. niet op alle gebied
met de eisen des tijds is meegegaan en
dat met name het rigoureus verwijderen
van kadetten, zelfs in hun laatste studie
jaar, in verband met een huwelijk door
de vereniging niet juist wordt gevonden.
Wij zijn niet. zo benadrukte hij, voor
kadettenhuwelijken. Wij zouden deze als
een krijgstuchtelijk vergrijp willen zien
behandeld. Maar de huidige handelwijze
van zonder meer verwijderen van eei
aanstaand officier om deze reden vin
den wij wel een anachronisme en ove
rigens tot op zekere hoogte ook een ver
spilling, aldus kolonel Potteboom.
Het Kongolese nationale leger heeft
meegedeeld, dat de rust in Albertstad,
I dc hoofdstad van Noord-Katanga, is te
ruggekeerd. De voorzitter van de wetge
vende vergadering van Noord-Katanga.
Prosper Mwamba Loenga, die als de
voornaamste leider van de opstand wordt
beschouwd, is zaterdagavond in Kabalo.
waar hy een toevlucht had gezocht, ge
arresteerd. HU zal in Elisabethstad wor-
|den berecht.
komt eind deze week of begin volgende
week in Den Haag aan, waarna op woens
dag 17 juni een proefverkiezing gehouden
zal worden. Het is de bedoeling dat een
stembureau wordt ingericht waarbij de
gang van zaken wordt bekeken. Het ex
periment wordt uitgevoerd door het ge
meentebestuur van Den Haag onder
supervisie van de Kiesraad.
De machine, die geleverd wordt door
de Amerikaanse maatschappij „Automatic
Voting Machine". Jamestown New York,
heeft als grote voordeel, dat veel tijd
wordt bespaard op het tellen van de stem-
De machine registreert namelijk
onmiddellijk elke stem. De leden van een
stembureau hebben na afloop niets an
ders te doen dan de machine te openen en
het totaal uitgebracht aantal stemmen te
verzamelen. De moeilijkheid om aan vol
doende leden voor de stembureaus te
komen, zoals die zich in de grote steden
heeft voorgedaan bij de laatste verkie
zingen, zal daarmee grotendeels opgelost
Andere voordelen van de machine zijn,
dat de verkiezingsuitslagen een veel zui
verder en eerlijker beeld zullen geven.
Ook fouten van kiezers kunnen met de
machine bijna niet meer gemaakt worden.
Het werkingssysteem is heel eenvoudig.
De kiezer haalt een hendel over, waarna
gordynen het stemhok afsluiten. Hy zoekt
vervolgens, met de machine langs de ver
kiezingslijst lopen, zyn kandidaat. Een
druk op de knop registreert zijn keuze.
Met het overhalen van hendel gaan de
gordynen weer uiteen en loopt de machine
terug naar zün oorspronkelijke stand,
klaar voor de volgende kiezer.
De secretaris van de Kiesraad, mr. dr.
W. K. J. J. van Ommen Kloeke, verwacht
neel veel van de machine. Hij heeft er in
1952 voor het eerst kennis meegemaakt in
de Verenigde Staten, waar men geleide-
lan tot het invoeren van mechanisch
stemmen is overgegaan. Voor de staat
New York is het thans verplicht om ge
bruik te maken van de machine
Voor Nederland verwacht de heer Van
Ommen Kloeke dat de gemeentebesturen
voorlopig zelf zullen mogen beslissen over
dde aanschaf van de machine, die, zo
wordt onder voorbehoud gezegd, een vijf
duizend gulden zal moeten kosten. Een
ander uiteraard nadat de Kieswet in
deze zin is gewijzigd.
Enorme prestatie
van Ada Kok
Zonnig Zandvoort is gisteren onveilig gemaakt door groepen jongelui, die,
naar het model van de Engelse „Mods" en „Rockers", elkaar in de badplaats
kwamen provoeeren en daarbij af en toe slaags raakten. Daarbij sneuvelden
wat ruiten, wat de politie aanleiding gaf te chargeren met de motorfiets en een
zestal jongelui in de cel te zetten. De jongens gebruikten flessen, ploerten
doders en tafelpoten als slagwapens, waarbij nogal wat gezichten flink zijn
gehavend.
De uit Amsterdam afkomstige onruststokers noemen zich, al naar de buurt
waar zij in Amsterdam plegen rond te hangen. „Dijkers" (van de Nieuwen-
dijk) en „Pleiners" (van het Leidseplein). In groepen tfan 50 tot 70 kwamen
zij gisteren tegen een uur of twee naar Zandvoort, deels per bromfiets, soms
liftend of met de trein, en trokken te voet door de smalle Kerkstraat,
naar de rotonde en naar het strand. Tegen vijf uur, toen ook de ongeveer
100.000 strandbezoekers Zandvoort gingen verlaten, trokken de Amsterdamse
jongelui weer weg.
Tijdens de zwemintevland Groot-
Brittannië-Nederland, die in Black
pool werd gehouden, heeft onze land
genote Ada Kok het wereldrecord 110
yards vlinderslag met liefst 2.2 sec.
verbeterd en gebracht op 1 min 5.1 sec.
Voor verslag zie de sportpagina's
De waarnemend voorzitter van de
Nederlandse Bond van christelijke
detailhandelaren in textiel en mode
artikelen. de heer P- I. Hamming,
heeft in de vandaag te Noordwijk aan
Zee gehouden jaarvergadering van
deze organisatie meegedeeld bij ge
ruchte te hebben vernomen, dat de
omzetbelasting terup komt. Hij zei
zelfs een percentage van 7 te hebben
horc noemen, terwijl het omzetbelas
ting-percentage vroeger 4 bedroeg
De heer Hamming verklaarde bij de
staatssecretaris van economische za
ken, drs. J A. Bakker, te hebben ge-
informeerd of dit ~erucht juist is, doch
de bewindsman „kon het noch tegen
spreken noch bevestigen''. Mocht het
gerucht inderdaad juist zijn. dan zou
dat ..niets meer, maar ook niets min
der dan een ramp zijn,'' aldus de heer
Hamming-
Margarine een cent
per pakje duurder
De consumentenprijs van margarine,
die dit jaar nog ongewijzigd is geble
ven, is van heden af met één cent per
pakje van 250 gram verhoogd. Aanlei
ding tot deze prijsverhoging, die in over
leg met het ministerie van economische
zaken tot stand is gekomen, zijn de kos
tenverhogingen.