DE DOKTER aan 'f woord
Is een „valse" kerk|
nog wel mogelijk?
Blijvend orgaan van overleg
tussen christelijke kerken
Opinie-onderzoek korter
werken in detailhandel
Liberaal-joodse gemeente
krijgt nieuwe synagoge
Een woord voor vandaag
Berkhof heeft de
rust verstoord
Synodale" kerk
wordt „vrijgë-
ICCC-jeugd acht gesprek
met Rome nutteloos
ROOK MET VERSTAND, ROOK MET SMAAK, ROOK SIGAREN
2
DINSDAG 26 MEI 1964
Antwoord aan prof. Van Niftrik HS
Oproep van r.k. en prot. gelovigen
(Van onze kerkredactie)
De kroniekschrijver van
blad ,,De Waarheidsvriend",
(Ten eerste wordt men het dan nooit
i eens; het éne ja blijft dan als laat-
«te waarheid staan tegi
het
meerde Bond in de Nederlandse
Hervormde Kerk, heeft gerea- j
g*erd op de oproep van prof. dr.
G. C. van Niftrik om hulp als het
gaat om oecumenische gesprek-
ken. In het blad van de honderd-
jarige Confessionele Vereni-
ging" zei hij tot de kroniekschrij- toom'op
ver van de Geref. Bond: Zou het
niet mogelijk en ook meer in over. i
eensteming met de feiten zijn.'
wanneer u er eens mee ophield,
week aan week uw lfezers te ver
tellen, dat het in de oecumeni
sche beweging van tegenwoordig
vooral om de eenheid gaat, ter- j
wijl men zich om de waarheid zo<
goed als niet bekommert?" Prof.;
Van Niftrik vroeg om steun om
mee te getuigen van de waar-;
heid. De kroniekschrijver ant
woordt nu:
:egei
olgens zal men I
opportunistische redenen
tot een eenheid komen
n diepste geen pricipi-
ele bezwaren zijn. Het is één en de
zelfde Geest; we dienen toch de ene
en zelfde Heer. Is dat nou zo? Gaat1
het om dezelfde God: en. zo ja, kan
men dan zo maar zeggen dat we Hem
het
haar bescherming smeekt, die
t.drS„,°w%%démG^\VS™%®iz?n[gaan van een aantal Protestantse
'en rooms-katholieke christenen,
kunnen n'Bwu.ïVfa i"ÏSwaarin de hoop wordt Uitgespro.
reld nu nog een mogelijkheid voor ken dat het officiële contact tU«-
een ..valse" kerk? We willen daar
mee niet zeggen dat we naar een val
se kerk zitten te snakken, maar is hel
bestaan daarvan of de mogelijkheid
Eigen argwaan
uitspreken en
Vandaag is een oproep uitge-
o verwinnen
(Van onze kerkredactie)
dat die zou ontstaan uitgesloten? Moe
ten we zelfs dit begrip uit de bijbel,
onze belijdenis
•n gedachten schrap-
Of moeten we dit begrip (en
dan nog liefst maar in stilte) reser
veren voor de Islam, de Hindoes enz.
In dit verband zal men wellicht wij
zen op de tegenwoordige, wat meer
uitgebreide basis van de Wereldraad.
Maar deze is geen geloofsbelijdenis
en geen toetssteen voor de leer der
deelnemers. En dit, wordt toch door
de praktijk maar al te duidelijk be
vestigd.
sen het moderamen van de Her
vormde Kerk en kardinaal Al- synode van de Nederiandse Hervormde
frink zal leiden tot de instelling I Kerk zijn afgelegd. In de oproep wordt
van een blijvend orgaan van over-feff
leg tussen de christelijke kerken wordt aangeduid met katholieke Kerk.
in Nederland. De reformatorische v1J J J"
De erkenning dat zowel doop als
overgang in wezen daden zijn ten over
staan van de gemeente en dat de be
lijdenis van het christelijk geloof een
openbaar karakter draagt
9 Het wederzijds inzicht dat de eenheid
van de kerk niet bereikt wordt door
te streven naar persoonlijke overgan
gen. maar door dc innerlijke vernie-
wing van alle kerken.
Maar daar is, dachten we. niet alles]
mee gezegd. Het gaat hier ook om J
de diepere achtergronden. Allereerst]
is er de vraag: Is de Wereldraad nu
alleen maar gespreksgemeenschap of
ook geloofsgemeenschap? En dat laat
ste zit er toch ook in. Als men als
lid tot de Wereldraad toetreedt, houdt,
dat in een zekere erkenning van de
andére kerken, niet als kerken in de
volle zin van het woord, maar als
dienende de ene en zelfde' Heer, al
dus heeft de secretaris-generaal, dr.
Visser 't Hooft, gezegd in Rochester
1963. En wanneer men dan telkens
leest van werkingen en leidingen van
de Heilige Geest, los van het Woord,
hebben we hier dan te denken aan
dezelfde Geest die een verschei-
ondertekenaars spreken boven
dien hun overtuiging uit dat de
oecumenische beweging in Ne
derland bevorderd wordt door
enigerlei vertegenwoordiging van
de Rooms Katholieke Kerk in
de Oecumenische Raad van Ker
ken.
Kennelijk is deze oproep in principe
uitgegaan van een aantal mensen van de
zogenaamde Bossche gesprekskring. De
oproep werd tenminste aan de Neder
landse pers verstuurd door de Hervorm
de preoikant van 's Hertogenbosch, ds.
N. K. van den Akker en door dr. A. Fio-
let.
In de oproep wordt in een slotalinea
de blijdschap uitgesproken over de ver
klaringen die door de aartsbisschop van
Utrecht (bedoeld is kardinaal Alfrink)
en door het moderamen van de generale
die teleurstelling hebben verwekt:
ontstaan
tot
waardoor al die verschil
en voortbestaan?
De volgende stap is dan. dat
de conclusie komen, dat niet de één
alles heeft, maar dat men samen de
waarheid heeft en dus elkaar moet
aanvullen. Zo groeit men toe naar
een Superkerk, en dan is er princi
pieel geen onoverkomelijk bezwaar
meer om, als men moe gestreden is,
dan maar b.v. het anglicanisme te,
kiezen als een tussenstation tussen i
protestantisme en rooms- en grieks-*
katholicisme.
We willen daarmee niet ontkennen, dat
we nooit eens wat zouden kunnen le-1
ren van andere kerken. Zoals ieder
een, zullen ook wij zeker lijden aan
allerlei eenzijdigheden. Maar als we
de werking en de leiding van de Geest
losmaken van het Woord, dan gebeu
ren er twee dingen tenslotte.
„Prodeha" nam nog geen besluit
(Van
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Welsrijp-Bajum: E. Ch
Poepjes te Raalte; te Altdorf (Duits
land): M. Th. Germs te Spijk (Gr.).
Aangenomen naar Zwaagwesteinde
(toez.): C. van Wijngaarden te Sebalde-
buren-Lutjegast; naar Woudenberg: B.
M. Meijndert te Waarder (Z.H.), die
voor Ederveen en Polsbroek-Vlist be
dankte.
GEREF. KERKEN
In de gisteren te Apeldoorn ge
houden jaarvergadering van de
Protestants-Christelijke Bond van
Detaillisten in Luxe- en Huishou
delijke Artikelen (Prodeha) is uit
voerig gediscussieerd over de mo-
gelijkheden tot invoering van een
vijfdaagse werkweek in de detail-
j handel. Hoewel vanuit de ver-
I gadering op het uitspreken van een
standpunt werd aangedrongen,
werd besloten eerst een enquête
te houden, waarvoor op korte ter
mijn de medewerking van de
I andere bonden in de huishoudelijke
artikelen-branche zal worden ge-
j |vraagd.
'j Zoals wij gisteren reeds konden mel
den had de voorzitter van Prodeha, de
heer J. F. Mulder, in zijn jaarrede zijn
afkeuring uitgesproken
is ontworpen (7 vrije zaterdagen, 13 vrije
maandagen en 30 overige vrije dagen).
Hij zag maar twee goed uitvoerbare
mogelijkheden, nl. sluiting op maandag
gedurende de gehele dag of een zater-
dagmiddagsluiting met daaropvolgend
een vrije maandagmorgen plus een koop-
avond op vrijdag.
Hierover ontspon zich een breedvoerig
debat, dat echter niet tot «een beslissing
leidde. Het bestuur achtte het onver-
1 antwoord een uitspraak te doen. ter-
Beroepen te Oude Pekela: W. C. Piwijl talrijke (niet aanwezige) leden over
den Boer te Uithuizen; te Halfweg (2de deze belangrijke en ingrijpende kwestie
pred. pl.): B. Mlntjes te Wolphaartsdijk; ihun mening niet hebben kenbaar ge-
te Alkmaar (vac. C. van Meyenfeldt): maakt. Deze gedachte leidde tenslotte
H. R. Zijlstra te Buitenpost (Fr.) tot het voorstel om een enquête te hou-
Bedankt voor Oud-Vossemeer en voor I den. Gehoopt wordt, dat dit interne opi-
Enumatil: J. Noordhof te Den Bommel, nieonderzoek in federatief verband kan
worden verricht
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Zierikzee: J J. Rebel te JongCrengrOCD
Haarlem-noord. 1
De bondsvergadering besloot voorts
REMONSTR. BROEDERSCHAP ren jongerengroep te stichten met het
doel. om de jongelui, die sich voor de
Aangenomen naar Groningen: J. G. J. branche interesseren en daarin mogelijk
van Iterson te Vlaardingen later ook bun brood willen verdienen,
Soetendorp:
Toekomst is
niet somber
(Van een onzer medewerkers)
Het Verbond van liberaal-
joodse gemeenten in Nederland
zal haar activiteiten aanmerke
lijk gaan uitbreiden. Het is de
stellige bedoeling om Nederland
en in het bijzonder Amsterdam
opnieuw te maken tot een belang,
rijk centrum van joodse geeste
lijke activiteit, verbonden met Is
raël en met de zustergemeenten
in de Verenigde Staten. Tot dat
doel zal binnenkort een liberaal-
joodse gemeente in Arnhem wor
den gesticht en zal volgende week
in Amsterdam de eerste paal wor
den geslagen voor een nieuwe sy.
nagoge
Dit verklaarde rabbijn dr J Soeten
dorp op een persconferentie te Amster
dam. Het verbond van liberaal-religieuze
Joden in Nederland ziet zich gesteld voor
tijdig voorlichting e.d. te geven. Diverse
vaders gaven hun zoon(s) meteen als
Er werden twee nieuwe bestuursleden
gekozen. t.w. de heren Pik te Aalsmeer
en Wieringa te Haren, die in de plaats
zullen treden van de heren C. Meulstee
te Rotterdam en J. Wigboldus opvolgen
als penningmeester. Drs. H. Kalkhoven,
deskundige op het gebied van marketing
en verkooporganisatie, hield tenslotte
een causerie over de toekomstmogelijk
heden in de detailhandel.
oprc
prof.
i ondertekend c
dr.
Fiolet, prof. e
N K.
Heren, wat moet ik doen om behouden te blijven''
De vraag van de gevangenbewaarder is niet zo. ireemdi
Paulus en Silas, in de gevangenis geworpen en goed bewaakt!
worden op een wonderlijke wijze bevrijd. Een zware aard-'
beving doet de gevangenis tot op haar grondvesten trillen, dt
deuren springen open en de boeienwaarin Paulus en Silas zij'fljj
gekluisterd raken los. Niets weerhoudt hen en de overige gel'
vangenen de vrijheid te zoeken zij doen het niet. Enerzijdk
tot geruststelling van de gevangenbewaarder, anderzijds tot(
zijn grote verbazing. Maar één ding heeft hij wel direct doorl
deze twee mensen, deze Paulus en Silas zijn inderdaad voor
wie zij zich uitgeven.
En dan de vraag, die zal gaan beslissen over zijn verder leven\
„Heren, wat moet ik doen om behouden te worden". Het ant
woord is eenvoudig: „Stel uw vertrouwen op de Here Jezui
en gij zult behouden wordengij en uw'Huis" (Handelingen
16:31).
De gevangenbewaarder van Filippi onderkende de nood uan!
het eigen leven, en die nood benauwde hem. Wat moet ik doenj
om behouden te wordenHet is de vraag, de angstkreet, dit
door miljoenen is geslaakt, en nog wordt geslaakt. Het ant
woord is de eeuwen door hetzelfde gebleven: Stel uw ver
trouwen op Hem, die voor u gestorven is, opdat gij zoudt
leven."
a'-1 Wij lezen vanavond Handelingen 5 vers 1 tot 16.
Er wordt nog bij vermeld dat de onder
tekenaars zich ervan bewust zijn. dat de- Hoekendijk,
ze verklaringen uiteraard geen totale op
heldering over de gevoelige problematiek
hebben gebracht. Zij willen toch de hier- ou._vlB
in uitgesproken uitnodiging tot weder- j prof. dr P. A.
zijds contact verstaan als een opdracht Straaten. dr. f
tot voortzetting van het wederzijds ge- Timmermans,
sprek. Zij willen deze opdracht met in-Werf
zet van hun beste krachten trachten te1
vervullen, omdat alleen daardoor het
officiële contact tussen de kerk vrucht
kan dragen in de geloofsgemeenschap
pen.
WEERBARSTIGER
Door de gevolgen van de prinses
Irene-affaire zeggen zij pijnlijk erva
ren te hebben dat de verhoudingen in
de Nederlandse samenleving op grond
asselaar, prof dr J. C
L J. van Hoik. S.
lëjuffrouw dr. M. Klompé. ds. H
Frequin in Gelderlander
(Van o
e kerkredactie)
- y-r----- j ve zeer gewenste rust in de verhou-
historische bepaaldheden en gods- dlnE Romeflteformatle Is op seer hin-
dienstig levenspatroon weerbarstiger zijn del.,ijkc „iJze verstoord door prot. dr.
dan men,veen m oecumenische ijver had H Berkhof, schrijft Louis Frequin. de
hoofdredacteur van dc Gelderlander,
aantal factoren op jgij reageert op de persconferentie die
vprwpsirt Evan(reiische Maatschappij vorige
9 Het volstrekt ontbreken van enig of
ficieel overleg tussen de kerken in
zake geloofsovergangen en zelfs het
ontbreken van de kennelijke behoefte
daaraan.
De onduidelijkheid in de principiële
en praktische erkenning van de gel
digheid van de in een andere kerk be
diende doop en de daaruit resulteren
de praktyk van voorwaardelijke doop
in de Rooms Katholieke Kerk.
9 het verwarrend en soms misleidend
gebruik van het begrip „oecumene".
9 De heftige reactie van vgle reforma
torische christenen die hun overtui
ging, dat Nederland krachtens her
komst een protestantse natie is door
de gebeurtenissen geschokt zagen.
9 De reactie van rooms-katholieke Ne
derlanders daardoor opgeroepen, die
de suggestie dat zij anno 1964 geen vol
waardige staatsburgers zouden zijn,
verontwaardigd van de hand wezen.
De ondertekenaars schrijven tev
zU zich gedrongen voelen de positieve i Jjei
kansen aan te grijpen die in deze ge-
beurtenissen verborgen liggen. Een zui
vering van het klimaat is volgens hen
alleen mogelijk indien wij werkelijk be
reid zijn de in ons levende argwaan te
genover elkaar uit te spreken
reek vrijdag belegde, en waarin prof.
Berkhof een overzicht gaf van de ac
tuele situatie.
Frequin spreekt van een „nummertje
antipapisme" waarvoor men ..de man,
gezien zijn functie te intelligent zou
moeten veronderstellen".
Hij vervolgt; „Misschien behoort de
ze protestantse hoogleraar tot een „aan
tal boeren, dezelfde ongeveer, die ei
een gewoonte van maken om koe er
kind aan rechtmatige inenting te ont
trekken", aan wie volgens een forum
van een zekere academische gemeen
schap slechts onverdraagzaamheid in
de kwestie-Irene verweten kan worden.
Maar men is geneigd wij althans",
aldus de hoofdredacteur van „De Gel
derlander" ..een hoogleraar in de
theologie nu niet direct tot een groep
onderontwikkejde boeren ,te rekenen."
Hij schrijft nog: „Men kon er geluk
kig mee zijn dat na de indringende ont
roerende maar ook vermanende woor-
onze Koningin een verademen-
ingetreden. Men kan het
f-~, |f genover elkaar uit te spreken
treretormeercle JVerk j meeiMchappeHjk te overwlnnep.
van Z.-Afrika tegen j WINSTPUNTEN
Christelijke Raad
rni.l Slechts betreuren dat die door de Leid-
se hoogleraar werd verstoord met
aantal kwetsende uitlatingen over
Rooms-Katholieke Kerk, de kardinaal
en het Vaticaan.'
Als winstpunten worden dan de vol
gende punten opgesomd.
9 Het tot stand gekomen contact tussen
De Nederduits Gereformeerde Kerk de aartsbisschop van Utrecht
in Zuid-Afrika heeft het protest
Christelijke Raad van Zpid-Afrika tegen
de wet inzake de negentig dai
tenis gekritiseerd „Vandaag-c
wij onder de dreiging
de oorlog, die wordt aangewakkerd door
revolutie en sabotage en het voorspel
vormt tot burgeroorlog en totale oor
log". zo zegt deze kerk in een verkla
ring.
„Dit rechtvaardigt ongewone maat
regelen". De Nederduits Gereformeerde
Kerk heeft geweigerd zich bij het pro
test van de Christelijke Raad aan te
sluiten. De negentig-dagenwet verliest
op 30 juni rechtsgeldigheid. Protestant
se. rooms-katholieke, joodse en moham
medaanse religieuze leiders hebben een
beroep op de regering gedaan, de wet
niet te handhaven.
De Nederduits Gereformeerde Kerk
uit tevens bezwaren tegen het feit. dat
de Christelijke Raad een religieuze bij
eenkomst heeft georganiseerd, waarop
„volgens kranteberichten ook joden en
mohammedanen tegenwoordig waren en
zelfs stukken uit de koran werden voor
gelezen".
Subsidie opleiding
rij stdeskundigeii
De Rockefellerstichting in New York
moderamen van" de hervormde synode heeft aan het Landbouwhogeschoolfonds
en de door beide partijen uitgesproken in Wageningen eert schenking van ruim
hech-1 wens dit contact te constinueren. zeventienduizend gulden gedaan voor de
9 Het aangekondigde gesprek over de opleiding van jonge rijstdeskundigen.
maakt"
(Van o
e kerkredactie)
een steeds toenemend ledental van over
wegend jonge gezinnen Na de oorlog
werd deze joodse gemeente heropgericht
met hoofdzakelijk ouderen, maar de 100
leden in Amsterdam en de 300 leden in
Den Haag worden thans hoofdzakelijk
gevormd door jongeren.
Over vier a vijf jaar zullen alleen
reeds in Amsterdam een tweehonderd
kinderen in aanmerking komen
godsdienstonderwijs. Vier onderwijs
krachten zijn daartoe in opleiding.
Niet ondergaan
Dr Soetendorp zei. dat niet verwacht
kan worden dat de joodse gemeenschap
in Nederland ten onder zal gaan. De im
migratie naar Israël zal gaan afnemen,
omdat steeds meer naar Israël voor va
kantie en familiebezoek trekken, waar
door de onmiddellijke noodzaak in Israël
te gaan wonen niet meer aanwezig is
Daarbij komt. dat Nederland een scha
kel is in de verbinding tussen Israël cn
de joodse gemeenschap van Amerika. Dit
komt onder meer tot uiting in de vele
internationale joodse congressen die in
Nederland gehouden zullen worden als
de synagoge te Amsterdam met haar vele
lokalen zal zijn geopend.
Bij de joodse jongeren in Nederland is
I een tendens merkbaar naar het zoeken
richting. Het progressie
MggHHHBUie trekfl
het geval
dat tal van kinderen uit gemengde hu
welijken zich richten tot het liberale jo
dendom. Wegens de groei van de libe
raal-joodse gemeenten, het stichten van
nieuwe afdelingen, is een groot ontmoe
tingscentrum noodzakelijk. Daartoe zal
dc nieuwe synagoge te Amsterdam mede
In Leeuwarden zullen de vrijgemaakt-
gereformeerden in de toekomst bij
eenkomen in een kerkgebouw van de
synodale" gereformeerde kerk De
vrijgemaakt-gereformeerden vergader
den in het ..Gemeentecentrum" dat
echter te klein begon te worden. Er wa
ren plannen voor kerkbouw. Plotseling
bleek het echter mogelijk om de Noor-
derkerk te kopen aan de Grote Kerk
straat te Leeuwarden voor een bedrag
van 200,000 gulden.
wederzijdse erkenning van de doop
zowel principieel als praktisch voor
zover deze overeenkomstig de wil van
Christus is bediend.
Het inzicht dat een overgang naar een
andere kerk, welke niet minstens ge
schiedt met mede-weten van de kerk
die men verlaat beneden de
nische waardigheid is.
Door deze schenking draagt de Rockefel
lerstichting bij in de kosten van een reis,
die tien Wageningse studenten gaarr'ma
ken naar vier landen, om daar theore
tisch en praktisch te worden gevormd tot
rijstbouwdeskundigen. Een van die vier
landen is het rijksdeel Suriname, waar
ze in Nickerie de gemechaniseerde rijst
bouw zullen zien.
(Van een onzer medewerkers)
Het oecumenisch gesprek met
Rome is nutteloos. Tot deze con
clusie kwam het ICCC-Jeugdcon-
tact op de conferentie, die het af
gelopen weekend werd gehouden
in Driebergen. Het thema van de
conferentie was: „Rome en de
Oecumene".
Ds. J. Gravendeel uit Genk
(België) sprak zondagavond over
dit onderwerp. Oecumene is
noodzakelijk, aldus spreker, maar
alleen als deze gegrond is op
Gods Woord. Immers, alleen het
Woord geeft kracht. Zij die zich
aan Gods Woord tot betekering
onderwerpen, kunnen deze oecu
mene beoefenen. Alle andere oe
cumene is vals.
Wat Rome betreft liet spreker aaji de
hand van dia's uitkomen dat de praktijk
van Rome in 1964 nog niet veranderd is.
Heiligenverering, Mariéi-cultus, bede
vaartsplaatsen, aflaten, enz., nemen nog
steeds een belangrijke plaats in.
De avond tevoren had de heer F. Th.
Roeters van Lennep, ambachtsheer van
's-Heer Abtskerke, door verschillende
recente encyclieken te citeren, aange
toond dat Rome absoluut geen samen
werking met het protestantisme wenst,
maar onderwerping aan het pauselijk
gezag. Op deze basis is ieder gesprek
nutteloos.
Tijdens de conferentie werd
ficiële verklaring aangenomen door dl
jongeren die uitspreekt dat er wel een
wijziging in spraakgebruik binnen d«
Rooms-Katholieke Kerk is waar te ne-
men. maar dat er geen wezenlijke ver
andering heeft plaats gevonden. Letter,
lijk wordt gezegd: „Men heeft zich aan-
gepast aan de moderne oecumeniseht
spreekwijze, het klinkt wat vriendelijker
(om van afgescheiden broeders in plaatj
van ketters te spreken). Hierbij moet
worden aangetekend, dat dit niet zonder
meer als politiek spel is aan te merken.
Gelet op de rooms-katholieke opvoedini
(kerkgezag) is hierbij zeker sprake van
goede trouw".
Over de theologische vernieuwinf
wordt gezegd: „De bijbelwetenschap
neemt (vooral in Frankrijk en Zwitser
land) een hoge vlucht. Deze geeft echter
ook plaats aan kritiek op de bijbelst
verhalen (mythologie) en komt meer in
de lijn van het modernistisch vrijzinnig
denken. Hierin mag zeker een aankno
pingspunt voor aansluiting bij de We
reldraad worden gezien. Uit de verslagen
van conferenties van de Wereldraad v
Kerken is duidelijk merkbaar de z
-^zinnigheid,
Spreker nep alle jongeren op. een
reformatorisch getuigenis te laten horen.
„Sluit je niet op! Als je wist hoe sterk
je stond als reformatorisch christen, zou
je niet langer zwijgen." Het grote ge-,
vaar. aldus spreker, is de in breed front
in opmars zijnde contra-reformatie, ook
binnen de protestantse kerken, waar
men steeds meer de reformatorische
waarheden loslaat. De huidige oecumeni
sche beweging maakt het protestantisme
week als was.
Voorzitter Dick Boogaard kon mee
delen dat steeds meer jongeren uit ver
schillende kerkéri willen meedoen aan
het werk van het ICCC-jeugdcontact.
Tijdens de conferentie werd de heer
tact gekozen. De conferentie werd be
zocht door 140 deelnemers uit 9 verschil
lende kerken.
In hét slot van de verklaring
nog gezegd: „In de verschillende dis-
cussiegrocpen werd de behoefte gevoeld
om duidelijk naar voren te brengen, dat
wü moeten getuigen, individucel. Een
getuigenis als kerkgemeenschap tegen
de rooms-katholieke kerkgemeenschap
is vrijwel onmogelijk. Ons getuigen ri)|
echter niet, omdat wfj het van anderen
gehoord hebben, of omda-t we het op e
conferentie gehoord hebben, maar
Niet Zwijgeil j dragen door onze persoonlijke overtui
ging, gewerkt door de Geest".
Een honderdtal mannen gewapend
met bijlen, knuppels en hamers hebben
gisteren een aanval ondernomen op
geveer 35 arbeiders aan een scheeps-
bouwwerf in Philadelphia (V.S.) Zes
personen werden gewond. De slachtof
fers zijn geen lid van de betrokken vak
bond. Hun voorman was door een ano
niem telefoongesprek gewaarschuwd en
had zijn mannen gezegd „de benen te
nemen" wanneer er inderdaad een aan
val zou worden gedaan. Dat deden ze
dan ook, maar een paar arbeiders kon
den niet vlug genoeg weg komen. Bin-
aangericht van 15.000 dol-
-.1 brandend..
Wees verstandig: houd uw sig e8n vulkaan.
Trek niet nerveusjpufnie^^
Oök. ai ojm öU5^<Wi>?
of*het -*™ "erluwTf
Hoe rustiger
boe meer
geniet
Vragen ap medisch gebied zeadea aaa de radaétia vaa aai
hlad asat link «beven ap de envelap: „Medische rabriek"
Antwaard ap vragea vaa algemeen balaag wordt in dac«
mkrlek gegeven, vragen waarvan de bcantw eer ding a(ei
lange deze weg gewenet le. geschiedt per brief.
Jaarvergadering van
Conf.
(Vei
kerkredactie)
Iedereen weet, dat tot de meest gebruikte hulp-
iddelen van de arts voor het vaststellen ran
een diagnose wel het ..kloppen en luisteren" be
hoort. Nu spreekt alleen de leek over kloppen en
luisteren, de ingewijde daarentegen heeft het
over de ..percussie" en de „auscultatie", en we
zullen deze woorden tn dit artikel overnemen. Al
vorens ons te bepalen bij de mogelijkheden van
dit voor de buitenstaander eenvoudige, doch
in werkelijkheid moeilijke onderzoek, willen w
eerst de geschiedenis van de percussie en auscul-
Woensdag
het conferentieoord Woudschotcn de le
den bijeen van de „Confessionele Ver
eniging" in de Nederlandse Hervormde dc percussie is een kloppen met de vinger van
Kerk. Deze vereniging bestaat honderd de cne hand op een vinger van de andere hand,
aar Het jubileum zal niet groots ge- die op de borstkas wordt gelegd. Door dit kloppen
ierd worden, maar er zal toch wel aan- wordt een bepaald min of meer hol geluid gepro-
dacht aan worden geschonken tijdens duceerd. wat de onderzoekende arts een indruk kan
ruimte onder de borstwand. Al in 1761
erschijnsel door Leopold Auenbrug-
1 beschreven.
de vergadering.
werd dit
Spreken zullen op deze jaarvergade- ger ontdekt e
ring prof. dr. Th. L Haitjema
..De aangevochten actualiteit, dogma-] De auscultatie is het luisteren naar de hart- cn
tisch en kerkrechtelijk van dc confes-ademhalingsgeluiden in de borstkas, waarbij het oor
sionele richting". Tevens zal het woord direct op de borstkas gelegd kan worden, of waar-
gevoerd worden door prof. dr. A. F. N. bij gebruik gemaakt wordt van een .verlengstuk"
Lekkerkcrker over ..Nieuwe ontwikke- dat tussen het oor en de borstkas wordt geplaatst,
ling in de verhouding Rome-Reforma- In 1816 ontdekte Laennec deze methode en gebruik-
tie". I te daarvoor een houten holle korte buis.
Beide ontdekkingen bleken voor de geneeskunde
Op donderdag 28 mei had moeten spre- van onschatbare waarde, en zijn nog steeds niet
ken dr. A. A Koolhaas over „Verschui-1 van hun pldats verdreven, ondanks alle moderne
vingen in dc prediking" Door ziekte is hulpmiddelen als röntgenapparatuur en dergelijke,
hij evenwel verhinderd Hij wordt ver-; Er wordt gezegd dat Auenbrugger op zijn ge
vangen door prof. dr. G P. van Itter- dachte was gekomen, omdat hij een zoon van een
zon. die 7.a4 spreken over „Kerkelijke herbergier was, die door kloppen op de wijnvaten
actualiteit". naging hoeveel wijn er nog in het vat zat. Zeker
is dat het hem als eerste is opgevallen, dat "Se aan
wezigheid van vloeistof of vaste stof in de borst
kas evenals in het wijnvat veranderingen van gp-
luid veroorzaakte wanneer hij op de wand klopte
In Wenen heeft hij jaren zijn bevindingen vergele
ken met de vondsten bij lijkopeningen. Hij heeft
zelfs in de borstholte van lijken vloeistoffen inge
spoten en kon daarmee zijn hypothese bevestigen
Auenbrugger paste de „directe" methode toe, wat
wil zeggen, dat hij met zijn vingers direct op de
borstkas klopte waarbij hij niet zoals tegenwoordig
één, maar vier vingers aaneengesloten en gestrekt
gebruikte. Tientallen jaren later werd ontdekt, dat
men een verscherping van het geluid kon verkrij
gen wanneer men een muntstuk tussen de kloppende
vingers en de borst bracht, wat later werd ver
vangen door houten en ivoren schijfjes. Ten slotte
werd. waarschijnlijk door een student, de heden
daagse vinger op vingermethode ingevoerd. En
Auenbrugger was ook één van die uitvinders wiens
uitvinding eerst na vele jaren ingang zou vinden,
in ieder geval heeft hij dat zelf niet meer mogen
beleven.
Laennec gebruikte voor de eerste maal een stethos
coop. die hij maakte van een opgerold schrift, toen
plotseling in zijn gedachte opkwam dat tikken
op een buis versterkt doorkwam wanneer men het
oor legde tegen een der openingen. Het viel hem al
dadelijk op. dat de hartslag veel zuiverder en ster
ker hoorbaar werd. evenals de ademhaling. Na ver
schillende proefnemingen vond hij zijn houten en
enigszins dikwandige stethoscoop het beste voldoen
Tot de twintigste eeuw werden er maar kleine wij
zigingen in de vorm aangebracht, doch de laatste
vijftig jaar worden de stethoscopen van buigbaar
materiaal gemaakt, waarbij tevens beide oren op
het systeem zijn aangesloten: de slangenstethoscoop.
Alleen bij het onderzoek n
ongeboren vrucht bij een
gemeen de stethoscoop vol;
ennec gebruikt, omdat der.
gevallen toch nog het beste voldoet.
- de harttonen van de
angere wordt nog al-
s het principe van La-
stcthoscoop voor deze
In de longen Kunnen we met behulp van de per
cussie en de auscultatie nagaan of er zich vocht
bevindt in de longen of tussen de longen en de
borstkas. Ook verbindweefselingen. gezwellen en uit-
zetting van de longen kunnen we vaststellen cn
zelfs de plaats enigszins bepalen Er hebben we
met genoeg aan de verschillen in de ademhalings-
geluiden, dan kunnen we de patiënten nog laten
bromrnon of zoemen. Vergelijken tussen linker
en rechterJong speelt daarbij een belangrijke rol En
verschillende hart-
de hartkleppen
het hart betreft kunnen
afwijkingen of mankementen
'omede als aan de grote vaten constateren.
Inmiddels zijn dc percussie en de auscultatie niet
alleen beperkt gebleven tof het onderzoek van de
de inhoud cn werking van
deze hulpmiddelen belangrij*
borstkas. Ook
de buik kunnen
ke gegevens verzamelen.
Nu moet men niet denken dat beide onderzoek
methoden „zo gemakkelijk" zijn, integendeel, veel
en langdurig oefenen is nodig om enigszins geori
ënteerd te raken in de veelheid van aandoeningen
waarvan vele typische percutoire en anscultatoire
eigenschappen bezitten Het is niet voor niets dat
medische studenten vele jaren van hun studie nodig
dit nog steeds onvermijdelijke onderdeel
i- leren beheersen. En wij zijn
hebben 1
van het onderzoek
dank verschuldigd
die twee op het eeMP
tot leven hebben gebracht tot heil
de twee grote onderzoekers
gezicht eenvoudige methodes
de genees-
