Ondergang als ons milieu
niet leefbaar kan blijven
Amsterdam is een maand
lang schaakstad
R.E.M.-eiland ligt
nu op Rozenburg
een
Bobby
mysterie
Delen Russen
lakens uit?
NIEUWE LEIDSE COURANT
7
WOENSDAG 20 MEI 1964
Jimmy Greaves:
nu weer wel....
Jimmy Greaves, maandag door Hei-
nut Schoen in het team van de rest van
Europa vervangen door Paul van Himst,
al toch uitkomen in de wedstrijd tus
sen het Scandinavische elftal en de rest
van Europa, die hedenavond in Kopen
hagen wordt gespeeld. De beenblessure
die Eusebio in de ontmoeting tegen En
geland opliep blijkt namelijk ernstiger
dan aanvankelijk werd verwacht, zodat
de Portugese ster niet beschikbaar is.
Greaves zal hem nu op de rechtsbinnen
plaats vervangen.
Nederland-Saarland
(amateurs) 0-2
De amateur voetbalwedstrijd tussen
Nederland en Saarland, die gisteravond
in Middelburg werd gespeeld, is in een
overwinning met 20 voor Saarland
geëindigd. De twee Saarlandse doelpun
ten werden na de rust gescoord door
midvoor Hofer in de 24ste en de 28ste
minuut. Ongeveer 2500 toeschouwers
woonden de wedstrijd bij. Het werd een
gezapig partijtje zomeraivondvoetibal.
Sam Reshevsky:
(Van onze sportredactie^
AMSTERDAM. De grote
trekpleister van het interzonale-
schaaktoernooi, dat vandaag in het
GAK-gebouw van start gaat, Bob
by Fischer, heeft verstek laten
gaan. Reeds enige tijd geleden
had de Amerikaanse grootmees
ter bericht van verhindering ge
zonden, maar daar hij officieel
het recht behield aan het toernooi
deel te nemen, voerde men hem
niet onmiddellijk van de lijst. De
organisatie-commissie weet niet
welke beweegredenen Bobby Fi
scher tot deze daad deden beslui
te. Ook de Amerikaanse groot
meester Samuel Reshevsky tast
volkomen in het duister. Hij zei
ons letterlijk: „Op het ogenblik is
Bobby op tournee door de Ver
enigde Staten. Dat brengt meer
geld op dan hy hier in Amster
dam zou kunnen verdienen. Het
terugtrekken van zijn deelname
vindt zijn oorzaak echter niet in
dit soort zaken. Daarvoor weegt
zijn eer te zwaaT Neen. het is
een mysterie, waarvan ik de op
lossing niet weet".
Gezondheidsdag over luchtverontreiniging
nog in een miMeu met (voor
zover onze medische gegevens zeg
gen) misschien nog toelaatbare lucht-
verontreinigiiingsconcentrafties, al doet
de stank af en toe onze gal overlo
pen en zijn wij medici misschien tot
dusver optimistisch door gebrek aan
bewijsmateriaal. Wanneer we ech
ter een sprong van 200 jaar in dit
toekomst maken, is Nederland mis-
sdhien de grootste metropool ter we
reld en misschien tevens de eerste
metropool die ondergaat aan lucht
verontreiniging, als we niet nu reeds
het milieu waarin we dagelijks moe
ten verkeren, leefbaar houden".
Aldus dr. L. Burema, directeur var
de GG en GD Rotterdam, tijdens eer
beschouwing bij het begin van de Pro
vinciale Gezondheidsdag, die gisteren
werd gehouden in Delft.
Het staat voor dr. Burema vast dat
wat de mens produceert aan luchtver
ontreiniging, hij in principe ook kan
beteugelen zonder dat men daarbij zo
moet gaan dat de activiteiten die
tot luchtvervuiling leiden moeten wor
den stilgelegd. De bedragen die de in
dustrie per jaar voor dit doel beschik
baar stelt zijn echter maar klein. Pas
de laatste haren zyn ook bij de indus
trie goede motieven gegroeid de lucht
verontreiniging niet meer te bagatelli-
Er zijn aanwijzingen dat toeneming
m luchtverontreiniging in belangrijke
graad binnen 24 uur leidt tot meer
sterfgevallen, meer ziekenhuisopnemin-
ziekteverzuim. Deze ef
fecten zijn echter niet ernstiger dan die
bij voorbeeld plotselinge tempera-
tuursdaling.
Daarnaast zijn er cn dat is mis
schien veel ernstiger ook aanwijzin
gen dat luchtverontreiniging op de lan
ge duur leidt tot aanzienlijk vervroegd
sterven door chronische bronchitis, em-
physeem, longkanker en nog andere
ziekten. „Als ons de tijd wordt gege-
Stank doet nu al
gal overlopen
(Van een onzer redacteuren)
ven hopen we te zijner tijd meer ei
scherpere argumenten te leveren om z<
nodig tot sluiting van bepaalde bedrij
ven te adviseren", besloot dr. Bure
ma. „Tot nu toe ontbreken ons hier
toe de gegevens en zullen wij, net als
de industrie, voorlopig een zeer grote
hoeveelheid research moeten bedry-
Ir. C. G. Lange, directeur van de
Provinciale Planologische Dienst Zuid-
Holland, behandelde de ruimtelijke
problemen die zich voordoen in ver
band met de luchtverontreiniging,
wees erop dat het niet anders kan of
de bevolkingsexplosie, de auto-explosie
en de industriële explosie hebben ge
volgen op het stuk van de zuiverheid
van de atmosfeer.
Bezorgdheid
De groei der „Randstad", a
van de helft binnen Zuid-Holland
ligt, is zo formidabel dat er over en
kele decennia op de kaart slechts be
bouwing te zien zal zijn met daartus
sen groene plekken, die aanduiden wat
er nog over zal zijn van de eenmaal
zo weidse vlakte van Holland. Plano
logen moeten zorgen dat die groeiende
metropool bewoonbaar blijft Bij
verdere ontwikkeling zal een aantal
principiële fouten van vroeger moeten
worden vermeden.
Om het woonklimaat goed te houden
moet worden gezorgd voor voldoende
recreatieterrein, voor een vlotte afwik
keling van het verkeer cn voor een zul-
atmosfeer. Nu reeds ontbreekt het
niet zelden aan alle drie vereisten.
Ter illustratie voegde ir. Lange
zijn betoog nog toe dat Den Haag, het
Westland en het gehele Rotterdamse
gebied evenveel luchtverontreiniging
produceren als de stad Parijs,
toch drie maal zoveel mensen wi
Interzonale schaaktoernooi begint
(Van een onzer sportredacteuren)
AMSTERDAM, dinsdagavond Het aantal gegadigden voor de wereld
titel schaken, die in 1966 weer de inzet aal zijn van een tweekamp met
Tigran Pefcrosjan, is reeds tot 26 geslonken. Dat is het resultaat van de zone-
toernooien, die vorig jaar in alle delen van de wereld zijn gehouden. Nog
ruim een maand dient de schaakwereld geduld te oefenen. Dan weet zij uit
welke selecte groep de tegenstander van de huidige titelhouder tevoor
schijn zal komen.
prima kans gegeven. De in het Hoog
oventoernooi uitblinkende Portisch
zou wel eens voor een verrassing
kunnen zorgen.
Come-back
De Amerikaanse spelers Evans. Ben-
kö en Reshevsky moeten als zeer sterk
worden beschouwd. Maar o.i. zal alleen
Benkö een serieuze gooi naar een hoge
klassering doen. Vreemd is dat ver
scheidene schaakjournalisten een come
back verwachten van Reshevsky. Reke
ning houdend met de uitzonderlijk zwa
re druk. die 23 slopende ronden op de
schouders van de deelnemers legt. lijkt
ons een tiende tot twaalfde plaats voor
de Amerikaanse routinier haalbaar
Goed voor het bezetten van plaatsen
in de middenmoot zijn de Hongaarse
grootmeesters Bilek en Lengyel, de
Zuidslaaf Ivkov, de Deen Larsen. de
Tsjech Pachman en de Duitser Darga.
In Amsterdam namelijk begint
vandaag het interzonale-schaaktoer-
nooi, dat aan de zes hoogstgeplaat-
sten het recht geeft deel te nemen
aan net kandidaten-toernooi, de voor
laatste halte op de weg naar de wel
haast onbereikbare wereldtitel. Van
een plaats in het kandidaten-toer
nooi zijn de Rus Mikhail Botwinnik
en de Est Paul Keres reeds verze
kerd. Botwinnik op grond van zijn
verloren gegaan wereldkampioen
schap, Keres op grond van zijn twee
de plaats in het in Willemstad ge
houden kandidaten-schaaktoernooi
Het F.I.D.E.-congres heeft al het
mogelijke in het werk gesteld het
toernooi, dat zijn weerga in de Ne
derlandse schaakhistorie niet kent,
het karakter van een krachtmeting
in de ware zin van het woord te ge
ven. Daartoe heeft zij het maken
van onderlinge afspraken vrijwel
verhinderd door de loting zó te doen
verlopen, dat landgenoten elkaar in
de eerste de beste ronde treffen. Ook
heeft het congres de zogenaamde
grootmeester-remises aan banden ge
legd. Aan de te pas en te onpas ver
guisde dertig-zetten-regel zal in Am
sterdam namelijk streng de hand
worden gehouden. De F.I-D.E. heeft
voorts duidelijk laten blijken tegen
het meekomen van secondanten te
zijn. De Russen, Hongaren en Zuid-
slaven hebben zich hieraan niet ge
stoord. „Het is nog niet verboden en
zolang dat niet het geval is, nemen
wij geen risico", schijnen zij als stel
regel te huldigen.
Over kanshebbers wordt in de uit
talrijke grootmeesters bestaande aan
hang niet gesproken. Als vanzelfspre
kend beschouwt men het dat de vijf
Russische afgevaardigden oud-wereld
kampioen Smyslov, oud-wereldkam
pioen Tal Bronstein. Spassky en Stein,
de bovenste plaatsen zullen bezetten.
Dat zou betekenen dat het kandidaten
toernooi een geheel Russische aangele
genheid zou worden. Daarom heeft men
bepaald dat van één land „slechts" vijf
spelers in het kandidaten-toernooi
gen uitkomen Voor Rusland zijn in
Amsterdam dus drie plaatsen in
kandidaten-toernooi te verdienen.
De Zuidslavische grootmeester
Svetozar Gligoric. die op briljante
wijze het zonetoernooi in Enschede
op zijn naam bracht, heeft zich
steeds in de top weten te handha
ven. Ook hem wordt algemeen een
Uit Zuid-Amerika zullen aanwezig zijn
de Peruaan Quinon'es (volkomen on
bekend) en de Argentijnen Foquelman
en Rossetto. De twee laatstgenoemden
zijn nog niet aangekomen. Zijn zij na
de tweede ronde nog niet gearriveerd,
dan wordt hun deelneming ingetrok-
De deelnemerslijst wordt gecomple
teerd door Francesco Perez uit Havana,
de Australiër Berger, Josef Porath uit
Israël, de Bulgaar Tringov en de ge
naturaliseerde Canadees Vranesic
zullen naar alle waarschijnlijkheid de
Loting
De loting, die gisteravond plaats had
direct na de officiële opening van
toernooi in het Amsterdams Stedelijk
Museum, had het volgende resultaat:
Bilek (Hongarije)-Portisch (Honga
rije), Lengyel (Hongarije)—Berger
(Australië), Reshevsky (VS>—Evans
(VS), Vranesic (Canada)Porath (Is
raël). Ivkov (Zuidslavië)Gligoric (Z.-
slavië), Rosetto (Argentinië)—Foquel
man (Argentinië), Larsen (Denemar
ken)—Pachman (Tsj.-slowakije). Qud-
nones (Peru)Smyslov (Rusland). Dar
ga (Duitsland)—Spassky (Rusland),
Tringov (Bulgarije)—Stein (Rusland),
Bronstein (Rusland)-Tal (Rusland).
Medische facetten van het vraag
stuk kregen een nadere uitwerking
in een beschouwing van de arts P. E
Joosting, van het instituut voor gezond
heidstechniek TNO. Hij zei dat nog
veel onbekend is.
Een van de interressante recente ont
dekkingen is het feit dat het ingeadem
de S02 grotendeels uit de „ademlucht"
is verdwenen wanneer deze de eigen
lijke longen bereikt.Het gas dat goed
in water oplosbaar is, wordt via d«
slijmvliezen van de bovenste luchtwe
gen opgenomen en wat men niet di
rect had verwacht waarschijnlijk via
de circulatie door het lichaam ver
spreid.
Met dit voorbeeld wilde de heer Joos
ting duidelijk maken dat de voorstel
ling over de inwerking der luchtveront
reiniging nog zeer onvolledig en ir
sommige gevallen zelfs onjuist is.
Het lichaam blijkt, zo vatte deze in
leider samen, over het algemeen vrij
goed toegerust met systemen tot het
pareren van aanvallen in de biologische
sfeer. De vermogens om lichaams-
vreemde stoffen te elimineren en t(
ontgiftigen zonder als organisme te be
zwijken, zijn in verhouding tot de hoe
veelheid en variëteit in luchtverontrei
niging voorkomende instanties echter
uiterst gering.
it is noodzakelijk het lichaam
zijn strijd te hulp te komen door het
niet meer dan wenselijk bloot te stel-
in aan de buitenlucht
„Industrie is een economische nood
zaak. Het probleem der luchtver
ontreiniging vraagt daarom een bena
dering met overleg en inzicht. In 1980
de nationale industrie echter
dubbele hoeveelheid energie vergen
thans. Daarom is het ook nood
zaak de luchtvervuiling voordien bin-
:n controleerbare perken te hebben."
Dit stelde ir. J. A. Beukers, voorzit
ter der Stichting Europoort/Botlekbelan-
gen, in een causerie over industriële
aspecten der luchtverontreinigng.
Wellicht is te overwegen of de staat
financiële faciliteiten zal kunnen verle-
om kostbare bestrijdingsmiddelen
zo die mogelijk zijn toe te pas-
Zulke middelen mogen immer-
economische positie der industrie
het belang dat de gemeenschap daar
bij heeft niet in gevaar brengen.
Inzake hinder is gezamenlijk en goed
geleid overleg tussen overheid, indus-
en publiek op lokaal niveau aan U
bevelen in plaats van eenzijdige actie
comités, vond ir. Beukers. Wat schade
betreft is gewenst een landelijke uni
forme aanpak met inschakeling van al
le betrokken wetenschappen. Beheer
sing der luchtverontreiniging eist eer
goed samenspel, volledige en objectieve
voorlichting van het publiek, meer
dacht en coördinatie der centrale c
heid, en van de .iydustrie alle goede
;n medewerking bij hel treffen
maatregelen.
Een landelijk netwerk van waa
mings-stations vond ir. Beukers wense
lijk. Dit lijkt een taak der centrale
overheid. De kosten per station zijn op
f300.000 te ramen.
Damtoernooi Huissen
Holstvoogd nam
de leiding
Gisteren is in Huissen een internatio
naal damtoenooi begonnen. De uitslagen
de partijen van de eerste ronde van
de eregroep zijn: Van Aalten (Ned)
Verpoest (Belg) 02; Bom (Ned)Saint
Fort Haiti) 02; Deslauriers (Can)
Kouate (Senegal) 20; Dionis (Fr)De
Jong (Ned) 1—1; Hisard (Fr)—Holst
voogd (Ned) 02.
In de avonduren worden de partijen
Dor de tweede ronde gespeeld.
Tweede ronde: VerpoestHolstvoogd
0—2; De Jong—Hisard 1—1; Kouaté—
Dionis 20; Saint FortDeslauriers 11;
Van AaltenBom 11.
De stand na de tweede ronde luidt:
1. Holstvoogd 4 punten; 2/3 Deslauriers
Saint Fort 3 pnt; 4/5/6 Verpoest,
Kouate en De Jong 2 pnt; 7/8/9/10 Van
Aalten, Bom, Dionis en Hisard 1 pnt.
Opklaringen
JN DE afgelopen nacht passeerde een
front ons land, waarbij 1-4 mm
regen viel. Aan de voorzijde van het
front kwamen in West-Duitsland on
weersbuien tot ontwikkeling. Aan de
achterzijde ervan kwamen vanmorgen
in ons land flinke opklaringen voor.
f^en hogedrukgebied dat van de Azoren
tot Zuidwest-Engeland en West-Frank
rijk reikt, heeft een uitloper boven de
Britse eilanden. Deze rug zal het
komende etmaal ons land passeren. Na
enkele lokale buien van vanmiddag, zal
de kans op buien afnemen en blijven
opklaringen voorkomen. Bij weinig be
wolking zal het vannacht kouder zijn
dan de afgelopen nacht. Morgen over
dag worden de temperaturen iets hoger
dan vandaag. Op de oceaan ligt een
depressiegebied waarvan het voorste
front vanmorgen West-Ierland nader
de. Dit front kan ons land morgen nog
niet bereiken.
ZON EN MAAN
Donderdag 21 mei; zon op 4.38. onder
20.36, maan op 15.08, onder 3.19.
26 mei: volle maan.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
21 mei: 11.48 v.m.; n.m.
Met ingang van 1 juni zijn benoemd
tot burgemeester van Westerbork (Dr)
de heer L. T. Lieve, sedert 1959 gemeen
tesecretaris te Blaricum. De heer Lieve
is 42 jaar, hervormd en lid van de PvdA
en tot burgemeester van Westersdhou-
wen de heer H. P. Everwijn, thans bur
gemeester en secretaris van de gemeente
Zuidzande. De heer Everwijn is 49 jaar,
hervormd en lid van de WD.
Nieuws van en voor Hillegom
Uitvoering algemene
bijstandswet H'gom
HILLEGOM Ofschoon de uitvoe
ring van de Algemene bijstandswet aan
het college van B. en W. wordt opgedra
gen, wat het college ook juist vindt,
meent het toch, dat overleg met een ver
tegenwoordiging uit de burgerij van be
lang kan blijven. Voorgesteld wordt het
instellen van een adviescommissie, die
tot taak krijgt omtrent de ingekomen
aanvragen en bezwaarschriften aan B.
en W, te adviseren. De verantwoorde
lijkheid blijft bij het college, nadat de
mening van een aantal ervaren burgers
is gehoord. Dit is een nieuw element in
onze wetgeving, maar B. en W. vertrou
wen, dat Gedeputeerde Staten er akkoord
mee zullen gaan.
Grondverkoop Hillegom
HILLEGOM In de komende raads
vergadering komt een voorstel aan de
orde tot verkoop van percelen grond in
het uitbreidingsplan „Centrum I". Dit om
uitvoering te geven aan het plan parallel
met de Hoofdstraat een verbindingsweg
aan te leggen waardoor het stedebouw
kundig aanzicht van de gemeente verbe
tert en tevens het verkeersprobleem in
de Hoofdstraat wordt verlicht. Vele win
keliers krijgen de gelegenheid achter hun
winkels te lossen en te laden. Medewer
king tot de verkoop werd verleend door
de firma's G. P Out, v. h. L. Schoonder-
beek, W. van Zanten, A. H. H. Sohulte-
Kupérjans, J. M. van der Laan-Keizer, H.
J. Wekking en de Coöp. Verbruiksvereni-
ging „Haarlem".
BURGERLIJKE STAND
HILLEGOM Geboren: Edith Ma
rianne d v P Ekkerman en L Buurman;
Jan-Willem z v H van den Akker en W
J de Vreugd; Esther Maria Antonia d v
J C Lüschen en M W Bosman; Irene
Petronella Maria d v W C Witteman en
Schade aan
kraan het
grootst
(Van een onzer redacteuren)
Omstreeks half zeven gisternamid
dag meerde de Global Adventurer
(de vorig jaar verbouwde Noorse ex-
tanker Sinnaas), mét het R.E.M.-
t.v.-eiland dat zaterdagmorgen vroeg
bij het aan boord hijsen op de Ver-
olme-werf in Ierland als gevolg van
het breken van de kraanboom werd
beschadigd, aan een van de baden
van de Verolme-werf op Rozenburg
af, en nog geen uur later bad de
machtige bok Simson van Van den
Tak zijn grijparmen om het gevaarte
geslagen om te proberen het op te
lichten.
De schade aan het eiland is betrekke
lijk gering, vertelde ir. P. H. Heerema.
een van de directeuren van Global
Offshore Constructors te Den Haag, eige
naresse van het schip het kan betrek
kelijk snel gerepareerd worden, maar 1
herstel van de kraan vergt meer tijd.
Over de oorzaak van het ongeluk zei
hij: „De kraan was ons gegarandeerd
voor een werkkracht van 300 ton. Het
eiland heeft slechts een gewicht van 170
ton. theoretisch hadden zich dus geen
moeilijkheden kunnen voordoen. Maar
bij het van de wal op het schip bren
gen van het eiland ontstond er een slin
gering. echter een slingering die binnen
het toelaatbare lag, en toen is de kraan
boom gebroken".
Op dat moment bevond zich het eiland
twaalf voet boven dek en een voet boven
de draaitafel. Het viel eerst op de draai
tafel die zwaar werd beschadigd en kaj
telde daarna op het lager gelegen dek.
Wat nu?
Ir. Heerema: „Er moet een nieuwe
boom komen voor de kraan. We zijn
daarover al in onderhandeling getreden
57
Een ander zou waarschijnlijk eens opgestaan
zijn, een broek en jas hebben aangeschoten om
eens aan dek te kijken. Rooie Tjeerd zou dat
zeker hebben gedaan. Niet omdat hij aan dek
iets kon doen, maar alleen om te zien hoe
hoog het water al kwam het was bijna halftij
of er nogal veel zee liep, hoe de lucht stond
en hoeveel zicht er was. Hij zou ook naar de
kaartenkamer zijn gegaan om te kijken of hij
een trommel met vuurpijlen of een stakellicht
kon vinden, dat hij dan bij de hand zou hou
den omdat hij het eens nodig kon hebben. Ja
kob Thomsen dacht aan zo iets niet. Hij bleef
nog liggen, toen hij hoorde, dat de golven tegen
de boorden van het wrak klotsten. Alleen dacht
hij toen even:
„Er moet een ihoog tij water komen.Want
alleen met een erg hoog tij liep de zandbank,
waarop de Panamees aan de grond gelopen
was, geheel onder. Met het mooie weer van de
laatste dagen was dat nog niet gebeurd. Soms
had het wrak zelfs bij laag water droog geze
ten, zodat de botters niet langszij hadden kun
nen komen, en hadden moeten wachten met
lossen tot de vloed weer kwam opzetten. „Er
moet een hoog tij water komen
Maar daaruit maakte hij verder ook geen en
kele gevolgtrekking. Hij bleef er even rustig om
liggen alsof hij thuis bij Marthe in bed lag. En
hij moet daarna nogal lang geslapen hebben,
want toen hij opnieuw wakker werd, meende hy
eerst, dat het dag begon te worden. Het was
niet zo donker meer. Door de beslagen patrijs
poort schemerde een vaal licht. Pas toen het
plotseling weer veel donkerder werd, zo donker,
dat hij zelfs de wit gelakte zoldering vlak boven
zich niet meer kon zien, drong het tot hem
door, dat het 't licht was geweest van de maan.
die even tussen de wolken door geschenen had.
Toen boog hij zich uit zyn kooi, draaide het
kleine lampje een beetje hoger en zag. dat
het nog geen vier uur was. Toch kon hij niet
weer in slaap komen. Misschien omdat hij die
avond al zo erg vroeg was gaan liggen omdat hy
toch niets beters te doen wist op het verlateD
bootje; misschien ook omdat de zeeën met
bulderend geweld tegen de boorden beukte
door KLAAS VAN DER GEEST
en de wind scheen te zijn aangewakkerd tot
een storm. Hij lag nog wat te woelen, stond
eindelijk op, probeerde door de patrijspoort te
kijken, maar zag niets dan regen en wat natte
sneeuw, die tegen het glas striemden. Toen
voor het eerst voelde hij ook, dat het wrak
schokte. Het waren nog zachte schokken, waar
over geen bevaren zeeman of een visserman
zich ongerust zou hebben gemaakt, evenmin als
over het bulderend geweld van de golven. Maar
Jakob Thomsen was geen visserman in hart en
nieren en geen bevaren zeeman. Hij werd plotse
ling overvallen door een gevoel van verlaten
heid. waarin zelfs de boot, die een veilig' toe
vluchtsoord was geweest, maar weinig beschut
ting meer kon bieden. Het zou voor hem zelf
beter zyn geweest als hij in zyn kooi was ge
bleven. De eb was ingevallen. Het zag er welis
waar niet naar uit, dat het water met dat tij
veel zou zakken, misschien kwam er zelfs nog
wat meer golfslag omdat stroom en wind toen
tegen elkaar in gingen, maar er was toch nog
geen gevaar. Zodra hy echter aan dek kwam,
werd hij verbijsterd door wind en zee. Het buis
water sloeg hoog over het wrak. De lichten van
de vuurtorens op de eilanden gingen schuil in
de dichte regen. Jakob Thomsen kon geheel al
leen zijn geweest in een duistere wereld van re
gen en loeiende storm, onbereikbaar voor ieder
die hem te hulp zou willen komen. De maan, die
nog even geschenen had. hield zich verder
schuil achter laaghangende duistere wolken.
Zelfs geen sterretje kwam er even door. Het
krijsen van een paar meeuwen ging verloren in
het huilen en gieren, het bruisen en kolken van
de elementen, die zich schenen in te spannen om
alles wat er nog van het kantoenbootje over
was, grondig te vernietigen en de eenzame
man aan boord te verzwelgen.
„O Tjeerd. prevelde hij, ontzet, terwijl
hij' met angstig opengesperde ogen naar de wil
dernis van schuimende golven om zich heen
keek. „Als Tjeerd nu maar komt
Rooie Tjeerd was tegen tien uur met Ina by
Marthe van de meester vandaan gekomen. Het
weer was toen al niet mooi meer. Maar de
lucht in het zuidoosten bleef open en daarom
meende hij, dat het nog wel weer een beetje
zou opknappen. Voor hij echter naar zyn botter
aan het Lange Hoofd ging, liep hij nog even by
Japie Visser aan.
Japie was juist naar bed. maar stond meteen
op, toen Rooie Tjeerd op het raamkozijn klop
te. Hij schoot haastig een broek en een jas aan,
want hij wist niet, waarom hij eruit geklopt
„Wat denk je, Japie?" vroeg Tjeerd, die op
het eind van het straatje voor het huis was
gaan staan en omhoog tuurde. „Ik heb Jakob
Thomsen alleen aan boord van de katoenboot
gelaten en zou niet graag willen, dat hem iets
overkwam."
Japie dacht eigenlijk ook, dat het wel mee
zou vallen. „We hebben het wel eens vaker zo
gezien.
Tegen de tijd dat de maan opkomt, schiet de
wind waarschijnlijk uit en flauwt wat af ook."
„Ik zou niet graag willen, dat Jakob iets over
kwam," herhaalde Rooie Tjeerd nog eens.
„Ja, wat kan hem eigenlijk overkomen
Japie had geen pet opgezet. Hij huiverde. Hel
regende toen juist wat minder hard.
„Ja," zei Rooie Tjeerd. „Wat kan hem eigen
lijk overkomen?" Toen de Panamees daar hoog
op de zandbank wat; in de voorpiek en in ruim
éen stond een paar voet water. Maar het stook-
ruim en de machinekamer waren nog droog.
„Je kunt er op je sloffen lopen."
„Nou, daarom Er is heel wat meer nodig
dan een stevige noordwester om zo'n bootje
uit elkaar te slaan! Dat weet je evengoed als
met de Amerikaanse firma, die de kraan
heeft geleverd. Voor het herstel dient
paar maanden te worden uitgetrokken,
terwijl we in verband met onze plannen
slechts een paar weken de tijd hebben.
Kan een nieuwe kraan niet worden gele
verd, dan zullen we andere maatregelen
moeten nemen. In het ruim van het schip
bevindt zich een reserve-boom. die ech
ter vijftig voet te kort is. Voor een
lenging dienen we te beschikken
hoogwaardig (T-l) staal, dat we alleen
kunnen betrekken uit Frankrijk, Duits
land en Amerika. Moeten we noodge
dwongen ander materiaal gebruiken, dan
zullen we de onderkant van de kraan
zwaar moeten verbreden, want we n
geen risico meer".
Speling
„We hadden het zo getimed aldus ir.
Heerema dat op 1 juni het eiland ter
hoogte van Noordwijk zou zijn neergezet
en dat we drie maanden later
cleel zouden gaan draaien. Door het
geluk treedt er vanzelfsprekend een
traging op het eiland kan op 1 juni
niet worden geplaatst
Daar staat tegenover, dat ook de
der nog moet worden gebouwd, dus
hebben wel enige speling. Als het eiland
maand later zou kunnen worden
neergezet hebben we slechts een vertra
ging in onze uitzendingen van een veer
tien dagen.
Op dit t.v.-eiland moet nog een stuk
worden gemonteerd en daarop
helicopterveld en een zendmast Het
eiland zelf, dat alles bij alles twaalf mil
joen gaat kosten, komt te rusten op poten
die 28.5 meter lang zijn. Het zal veertien
meter boven de waterspiegel komen te
liggen, de top van de zendmast ligt 9
boven de waterspiegel".
Operatie
Bij de „operatie" op de Ierse werf
Verolme waren twintig man betrokken.
Allen hadden een taak bij het aan boord
hijsen van het eiland. Een hunner werd
gewond. Hij werd geraakt door een lamp
de giek en kreeg een bekkenfrac
tuur. Zijn toestand is gelukkig redelijk
De kraan was nog volkomen nieuw.
Hoewel zij negen maanden geleden door
de firma op het schip was gemonteerd,
zij slechts één keer gebruikt, nl. bij
het plaatsen van het booreiland mr. Cap
in de Duitse Bocht. De mr. Cap had
gewicht van 110 ton. Moeilijkheden deden
zich niet voor.
De Global Adventurer heeft nog
opdracht Voor Mobil Oil moet het schip
de komende weken een booreiland plaat-
het Noordzeegebied, veertig km
uit dè Duitse kust voor de Friese eilan-
Dit booreiland, gebouwd door
Gusto, Pletterij Enthoven, Verolme, De
Groot en Wilton-Fijenoord. weegt 180
ton. Indien de kraanboom niet eerder is
hersteld, zal dit werk voorgaan.
J M T van Haaster; Marianne Clemen
tina Maria d v A S de Groot en W M
Warmerdam
Ondertrouwd: J Huizing en G G van
Winkel; W P J Lammers en C M T W
Elstgeest; G H Hoekstra en M G Koning;
F Beswerda en L H Warmerdam.
Getrouwd: J de Groot en S G van der
Werff; A Stokman en J A Koppert; P
G M van Lierop en A W A Buckens;
H F Sehrama en J P Raaphorst.
Raadsagenda Hillegom
HILLEGOM De gemeenteraad ver
gadert op vrijdag 22 mei om 8 uur. De
agenda vermeldt o.m.: aankoop grond in
.Centrum I", beschikbaarstelling van gel.
len voor het gereedmaken van gegevens
ten behoeve van aanvraag rijksbijdrage
saneringsplan „Centrum I"; organisatie
uitvoering „Algemene Bijstandswet".
Drie instructieve
tv.-programma's
van de Avro
In het televisieprogramma dat de
AVRO morgen (donderdag) avond uit
zendt, worden o.m. drie onderwerpen
instructief behandeld. Het eerste is dat
van de dierenbescherming, verwerkt in
een documentaire, welke tussen 7.30 en
8 uur op het scherm komt.
„Dierbaar dier" is de titel van dit
programma, dat een indruk geeft van
een eeuw georganiseerde dierenbescher
ming in Nederland. Men gaat daarbij
uit van hetgeen dr. mr. Willem Hugen-
holtz, ere-voorzitter van de Ned. ver
eniging tot bescherming van dieren op
merkt: „De wijze waarop een volk met
zijn dieren omgaat en de inhoud van
zyn wettelijke bepalingen ten opzichte
van dierenbescherming bepalen het peil
van de bevolking". De vereniging met
haar 126 afdelingen en correspondent
schappen over het gehele land ver-
Fout
ik."
„Jawel.
(Wordt vervolgd)
De oorzaak van het breken van de
kraanboom wordt gezocht in een mate-
riaalfout Ir. Heerema heeft nu een
constructiemethode uitgedacht
„Wij willen het kraanhuis doormidden
snijden, elk deel zijn eigen steunpunten
geven en dan de twee delen aan elkaar
lassen".
Hij vertelde nog: „De Amerikaanse
firma, die deze kraan heeft gebouwd,
vervaardigt tachtig procent van alle
drijvende kranen in de wereld. Maar
deze kraan is van een type. waarvan er
slechts drie bestaan".
Over het REM-tv-eiland zei hij: „Als
de wet die ons het uitzenden zou ver
bieden, wordt aangenomen, hebben wij
nog legale middelen te over om ons te
verdedigen, o.m. het korte geding. Het
eiland is eigendom van een buitenlandse
maatschappij, maar de REM is een zui
ver Nederlandse aangelegenheid. De
REM heeft al een bedrag aan die bui-
tenlandse maatschappij moeten storten
voor de eerste huur van het eiland
Wat de uitzendingen betreft: voor de eer
ste vier maanden zitten we helemaal
vol".
Wie
wat die buitenlandse maat
schappij is wilde jr. Heerema niet ver
tellen. Het enige was hij losliet was, dat
hij dooi zijn werkzaamheden contacten
heeft in de hele wereld en dat hij voor
het huren van het eiland besprekingen
had gevoerd in Zuid-Amerika.
ETHERGOLVEN
spreid staat nog voor vele vraagstuk»
ken.
De voornaamste daarvan worden in
de documentaire aangeroerd: wat moet
men doen met een hond of kat, die een
echte speelmakker was en doodgaat?
Hoe bestrijdt men het lot van de ket
tinghonden en wat doet men bij het
keuren van veewagens, bij de keurin
gen op het voorkomen van dierenmis
handeling of -kwelling in slachthuizen?
Op deze vragen zal in het door Cas
Brugman samengestelde programma
naar antwoorden worden gezocht.
Direct na het nieuws gaat de AVRO
eveneens op instructieve wyze laten
zien, hoe het gesteld is met de liefheb
berij- en de amateurfilmery in Neder
land. Men neemt aan dat er in Neder
land zeker 100.000 liefhebbers zijn, die
in hun vakantie of by gelegenheden
zelf filmpjes maken.
Voorts zullen fragmenten worden ver
toond van smalfilms, gemaakt door
amateurs die een werkelijke rolprent
trachten te maken.
En ten slotte kan men om 10.20 uur,
na het televisiespel, nog kijken naar
een programma over massaproduktie
van keramische voorwerpen, waarbij
een bezoek wordt gebracht aan een
grote aardewerkfabriek in Maastricht.
Dit wordt een reportage waarin men
kan zien hoe twee van de meest-ge-
bruikte huishoudelijke voorwerpen, het
kopje en het schoteltje, worden ge
maakt.
vanavond
Chassidische liederen 20.00 Nws 20.05
Dansorkest en solisten 20 40 Café, het
Paradijs, hoorspel 21.50 Viool en piano:
ium n, 298 m. 19 00 Nws e
19.10 Op de man af. praa
es Hellskwarticr (gr) 19
19.50 Pianospel: lichte
kest en solist
Gesprek over de noodzaak van het
Lager Economisch- en Administratief On
derwijs 21.15 Mezzo-sopraan en piano:
,145 Kanttc_
vanavond
i 21 25 Wijlen Mc-
-22.40 Journaal.
tele uitzendingen op het t'
taal 27). NTS: 2015 12
schlagers uit 60 jaar 21
donderdagspeelfilm.
Programma voor morgen
Dagopening. AVRO: 8 00~Nws 8.i6 L
gram 9.00 Ochtcndgym 9 10 De groente
man 9.15 Oude kamermuziek (gr) 9.35 Wa
terstanden 9.40 Morgenwijding 10.00 Ar
beidsvitaminen 10.50 Voor de kleuters 11 00
Nieuws, kort bulletin 11.02 Huishoudelijke
zaken, lozing 11.15 Omroeporkest: Russi
sche volksmelodieën 12.00 Licht instru
mentaal ensemble 12.30 Meded ten behoeve
van land- en tuinbouw 12.33 Licht instru
mentaal ensemble en zangsolist 10.00 Nwb
13.15 Mededelingen, eventueel actueel of
gram 13.25 Beursberichten 13 30 Dansor
kest en zangsolisten 14 00 Klarinet en piano
moderne muziek 14 45 Voordracht 15 00
Lichte gram 16 00 Nws. kort bulletin 16 03
Van vier tot vijf, radiopgramma in een
Noted op 17 00 Voor de jeugd 18.00 Nws
•tueel 18.20 Uitzending
18.15 Ever gg
van de Christelijk Historische Unie.
derwijs in en buiten het parlement Tot u
-tpreekt dr A H Schuring, lid van dc Twee-
t pat
lid
16 30 Combo-klank
m II, 298
Morgengebed 7.15 Licht<
Nwt; 8 j. Strjp
KRO: 7.00 Nws 7 10
7 55 Over-
r de jeugd
:hte gram 8.50 Voöi
9 40 Lichte gram 10 00 Voor de kleuters
:lek (gr)
11.00 Voor
orkestmuziek
iprek 12.30 M<
10.40 Kiass kam
ie zieken VPRO: 1145 Lichte
r - het land, ge-
NCRV14 45 Lichte gra
14.40 Kamerork„u,ur,i,e
lek 15 20 Klass gram 16 00 Bijbeloverden-
30 Oud-Engelse muziek (gr) 16 50
(gr) 17 00 Voor dc
ensemble (gr) 17 30
Moderne pi:
jeugd 1720
Schoolzang
45 Metropolis
Sportrubriek 18 30 Koorzang: lichte
ziek 18 50 Sociaal pcrspektlef. lezing
TELEVISIE
AVRO: 15 00 Voor de vrouw 15 45 F
16 00—16 15 Voor de kinderen
