Palaver '64 met vele hoogtepunten
Bijbelgenootschap vierde feest
met 23000 gasten
De actie
gaat
door
HALF MILJOEN
VOOR KAMEROEN
Mahalia Jackson
won de harten
Jongeren, vragen
en de Bijbel
VRIJDAG 8 MEI 19«J
(Van een onzer redacteuren)
WAT was, achteraf bezien, nu het hoogtepunt van deze Palaver '64, wat
in de herinnering gebleven? Was dit alleen het optreden van Mahalia Jackson, 's werelds grootste gospelzangei
entree in de Ircne-lial van het Jaarbeurscomplex was als dat van een vorstin. Aan de arm van wika Rijks, de jubileumsecre
taris van het 150-jarig Nederlands Bijbel Genootschap, en begeleid door twee stoere Utrechtse agenten begaf ze zich naar het
podium terwijl Hugo Sharpe, de negerzanger, nog de laatste regels van het lied „Give me that old-time religion" zong. Ze begaf zich naar
het podium terwijl 23.000 jongeren zich als één man van hun zitplaatsen verhieven en haar met een daverend handgeklap een indruk
wekkende ovatie brachten.
s, na een nacht slapen, als het indrukwekkendste Demonstratieve exposities
ackson, s werelds grootste gospelzangeres? Haar
elke zin stormen de vragen
da". gekl®®d in een "prachtige tot de grond reikende witte zfldenL "P,™»
japon, voor het forum van christenjeugd-Mahana Jackson, de met mij mee te gaan,
begenadigde in geloof en stem, helemaal en een en al liefheid, en Laar nee, het was Filippus niet, die
ze zong met volle overgave: ,,I '11 be so happy", waarnaar de mij beëxegeerde
jeugd stil en ontroerd luisterde, en later: „When the Saints go Het waren slechts de
marching in" een van haar grote nummers dat de jeugd in ver- Ik lees wel in de bijbefdTe dVblijde
voering bracht,'zo in vervoering bracht dat zij mee-klapte en mee- boodschap heet
I deinde op het rythme van de muziek. I maar al de eeuwen door was het be
staan vol pijn en leed,
waar tot op heden geen van alle men
sen raad op weet.
Wat heidens is verbannen wij als zon
dig uit ons midden,
I terwijl wij zelf constant het gouden
kalf aanbidden.
Ik lees wel in de bijbel, maar ik kom
er niet mee klaar.
De waarheid klinkt in honderdduizend
I stemmen door elkaar.
Was alleen Mahalia Jackson maar het hoogtepunt van de dag van Hoe kan ik dan begrijpen en hoe weet
gisteren of was dat ook de lang verheide bekendmaking van het bedrag ik wat is waar?
dat voor de actie-Kameroen was bijeengebracht? De slagzin luidde: wou we^at Filippus kwam
„Een miljoen voor Kameroen", maar een vol miljoen was het gisteren
nog niet, het was de helft ongeveer een kleine vijfhonderdduizend
gulden. Doch nog tijdens de bijeenkomst werd een van de organisatoren
een bankbiljet van duizend gulden in de handen gedrukt en een ander
werd door een bezoeker meegedeeld, dat hij niet zou rusten voordat
hij met zijn kring nog een ton had ingezameld. Was dat het hoogtepunt,
dat de jeugd met een langdurig applaus beloofde, dat zij er zorg voor
zou dragen, dat het miljoen voor Kameroen op 17 juni, op de verjaar
dag van het Nederlands Bijbel Genootschap, op tafel ligt?
Was het alleen het optreden van Mahalia Jackson Daar stond iBijno i
Antwoord
Vloedgolf
Wat was het hoogtepunt van Palaver
'64 te Utrecht, georganiseerd door de
Stichting Jeugd en Bijbel ter gelegen
heid van het 150-jarig bestaan van het
Nederlands Bijbel Genootschap, het
hoogtepunt van deze grootse manifes
tatie van christen-jeugd? Was het de wij
ze waarop zij
half
Mahalia Jackson zong haar hart
uit op het feest van Nederlandse
christelijke jongeren.
de morgenuren bezit
lense hal? Ruim een
iur lang trok een niet te over-
ziene schare van het station naar het
Jaarbeurscomplex, een compacte men
senmassa, als het ware een brede niet
te stuiten vloedgolf, die de Irene-hal
binnenstroomde.
Wat was het dan de entourage?
Het podium had als achtergrond een
vrolijk pleintje in het stadje Paladam.
dat ergens ligt tussen Nederland en
Afrika. En op dat pleintje vol fleurige
terrasjes vierden de Paladammers
feest. Zij maakten muziek en zij dan-
j sten en zij zongen hun liederen. En
23.000 jongeren keken toe.
(Van onze kcrkredactie) Mie doordrong tot in iedere hoek var
de zaal. tot in iedere hoek van het hart
Ademloos stil hebben ze geluis- ook.
Ze zong het wat onbekende lied van
terd. Maar ze hebben OOk op Q6|de negerslaaf, die achter de Dloee in
stoelen gestaan, alle 23.000. Jiietide hete zon zijn werk doet
één uitgezonderd, om het krachti- h°udt
Eerbied
Rond 23.000 jongeren
het land, jongens en meisjes, jonge
mannen en jonge vrouwen. Zij waren
gekomen met treinen en bussen en wel
honderden auto's. Zij spraken Lim
burgs of Fries ofZeeuws of Gelders.
Rond 23.000 jongeren, die ook vroeg
naar Uterecht waren afgereisd voor de
Hemelvaartsviering. Nooit zal men heb
ben geweten, dat het in de volle Irene-
hal zo muisstil kon zijn. Het was muis
stil toen een voorganger bad: ..Heer
Op de vragen moest een antwoord
komen en het kwam er. Het kwam
er uit het gesprek tussen Filipupus en
de kamerling. Het gesprek, gebaseerd
op het lijden en sterven van Christus.
Jezus gekruisigd en begraven
maar: The angel rolled the stone
away, zong Hugo Sharpe, op het graf
[volgde de opstanding Jezus leeft en
j wij met Hem. Jezus leeft en heeft be
loofd: „Ik zal u niet als wezen achter
laten. Ik kom tot u" en wat de
Heer belooft, doet Hij. De Heilige Geest
maakt levend, maakt nieuw, maakt
vrij. De ogen van Filippus gaan stra
len. Door de Geest wordt de bijbel het
woord van de levende God. Door de
Geest worden we allen getuigen...
Rond 23.000 jongeren luisterden naar
het Woord, luisterden naar het antwoord
op de vragen, die tevoren waren ge
steld. en het was weer doodstil
Jezus, U Die bij Uw hemelvaart be- jhal. Mahalia Jackson, op dat ogenblik
loofd hebt Uw Geest te zenden naarstaande in een zaal van waaruit zij op
deze aarde, zendt ons nu Uw Heilige!de hal een overzicht had, zei "vol res-
Geest. opdat wij mogen beseffen wat! peet: „Wat een mensen en wat een
U ons te zeggen hebt in deze -Hemel- aandacht het lijkt wel een samen-
vaartsviering en op deze dag en in ons 1 komst van Billy Graham
hele leven".
En het was muisstil toen het koor
zong: „Kom Schepper. Geest daal tot
ons neer. houdt intocht in ons hart. O i j
Heer! Gij. die aan mensen naar Uw terwijl het lijv,se draaiboekwaar-
beeld, van Uw genade toebedeelt". m va" minuut stond aan-
gegeven hoe het verloop van Palaver
'64 diende te zijn, werd afgewerkt, zat
'Jan Filius de man, die het program-
had samengesteld in zijn regis-
Dochter
Wat?
Wat i
dan bid-
de hand
aan mijn ploeg". Ze zong ook het be
kende lied ..Down by the riverside" en
voor iedereen het wist was de zaal een
rythmegroep die ongedwongen met hand
geklap haar zang begeleidde.
ge ritme mee te klappen, mee te
stampen, mee te deinen. Mahalia
Jackson is er in geslaagd, niet al
leen om die immense zaal vol jon
ge mensen te boeien, maar hen mee
te slepen. Een uur lang zong zij vol
overgave haar gospelsongs en
negrospirituals. Nu eens kalm en
rustig, en dan weer bewogen en
fel. „Was het mooi?", vroeg na af
loop een ober ons. Waarschijnlijk
zal geen van de duizenden toen hij
thuis kwam dat woord gebruikt
hebben. Wel: Het was geweldig,
beter nog: overweldigend. (jje 0p de berg staat waar Mozes ge
staan heeft om God te ontmoeten.
HANDKLAP
Cameramannen van de Nederlandse
en Amerikaanse (C.B.S.) televisie wa
ren druk in de weer. In de zaal heerste
een benauwde hitte, maar niemand
merkte het meer. Ergens midden in de
zaal stond een jongen op een stoel, ge
leund tegen een pilaar, om
woord te missen. De liederen
de ooi-zaak van, dat men
niet weet wat van deze Palaver 64
het hoogtepunt is geweest? Is dat de
echte vrolijkheid, de echte spontaniteit,
die. uit alles wat ten tonele werd ge
voerd sprak? 'Is het de bereidheid die
deze christen-jeugd heeft getoond om
zich voor anderen in te zetten? Is het
de eenheid die uit verscheidenheid wordt
geboren, als een groots doel wordt na
gestreefd? Of is het eenvoudig het to
tale programma, dat zorgvuldig in el
kaar gezet zonder hapering werd ,.ge-
Hct programma wie weet met
hoeveel zuchten, met hoeveel passen
en meten samengesteld was
goed. Rond 23.000 jongeren houdt
men niet rustig van hoe goede wille
zij ook mogen zijn, als zij zich ook
maar een ogenblik vervelen. En ver
veling was er niet bij. Als een wer
velwind volgden de nummers el
kander op zang e" dans en mu
ziek het leek een spel, maar het
was allemaal ernst, want uit de
zang en dc dar.s en de muziek re
zen vragen, die een antwoord be
hoefden.
Vragen
seurshok, breed-lachend van plezier
omdat alles op wieletjes bleef lopen. Op
de lichtsignalen die hij gaf traden de
medewerkers op of af. Hij dirigeerde
de drumbands door de zaal naar. het
podium, hij liet met een druk op de
knop Vrij en Blij zingen en de Sja-
loom dansgroep optreden. En tussen dat
alles door nam hij alle telefoontjes aan,
die van buiten-af op zijn „hoofdkwar
tier" binnenkwamen.
Er waren veel telefoontjes. Al
vroeg in de morgen kwam er een
uit Den Bosch, waar Limburgse Pa
laver-gangers waren gestrand omdat
hun autobus een mankement had ge
kregen. ..Ach. hier loopt het wel los",
zei de stem door de telefoon, ..maar
we hebben één angst. nl. dat we er
straks niet meer in kunnen". Er kwam
ook een telefoontje uit het noorden
des lands. Terwijl Jan Filius zijn oog
liet glijden over de 23.000 bezoekers
in de Irene-hal, hoorde hij de vraag
van een vader: „Meneer, mijn doch
ter zit in de zaal. Wilt u haar even
zeggen, dat er vanmorgen 3 is be
zorgd voor de Kameroen-actie?"
Praten
Het Palaver, zo viel er in het pro-
igrammaboekje te lezen, werd lang ge-
Het ging om de vragen. Vragen? Ju- leden geboren, onder de boom der oud-
geen I les de Corte zong er van. Hij zong1
hartstochtelijk, in dat eenvou-
angelieboodschap. En dan j
;t een bijbels gegeven _dat
j werd uitgezongen, bijvoorbeeld
hef niet verstaan.
Een prachtige opvoering van Is
raëlische dansen gaf de Amster
damse balletgroep Shaloom.
Duizenden dromden tussen de morgen- en middagbijeenkomst samen
in de Bernhard-hal waar talloze stands waren ingericht. Boven: Een-
aparte stand voor de actie: „Een miljoen voor Kameroen", trok de aan
dacht van duizenden. Opnieuw kwamen vele dubbeltjes, kwartjes en
guldens binnen. Dit geld is nog niet verrekend in de tussenstand van
bijna een half miljoen. Onder: Belgische jongeren van het blad „Op
Vrije Voeten" lieten zien wat zij doen om ook in dat land van hun
geloof te getuigen.
Tussenstand was
een half miljoen
Van onze kerkredactic
Dc slagzin was: „Een miljoen voor
Kameroen", Dat bedrag is niet ge
haald. Dat wil zeggen nog niet ge
haald. De jonge mensen die gisteren
in de Irene-hal in Utrecht bijeen wa
ren hoorden om precies kwart over
twaalf dat er 489.736,52 gulden bijeen
was. Er ging even door de zaal een
gemompel. Men was er dus nog niet.
Maar ruim een uur later klonk een
enthousiast applaus, daarmede wil
den deze jongeren zeggen dat het
hun vaste plan was om door te gaan.
Per slot van rekening was het geld
niet voor de stichting „Jeugd en bij
bel", die palaver '64 organiseerde. Het
geld is bestemd voor het jubilerend Ne
derlands Bijbelgenootschap om Kame
roen te helpen aan de twintig nieuwe
bijbelvertalingen die daar brood- en
broodnodig zijn.
En nog gisteren is de actie verder
gegaan. Toen Mahalia Jackson zong
droegen enkele jongeren een grote kist
met geld naar de bovenzaal, waar de
leiding bijeen was. Dat was de op
brengst van de stand op de tentoon
stelling in de Bernhardhal. De man die
met het tellen van het geld belast was
geweest kreeg, toen hij van het podium
af kwam waar het bedrag van bijna
een half miljoen bekend was gemaakt,
een briefje van duizend gulden in de
handen gefrommeld. Iemand uit Haar
lem vertelde het plan te hebben een bij
zondere actie te houden die nog een
ton moet opbrengen.
En dan mogen we niet vergeten dat
niet alleen de jeugd die op palaver bij
een was bezig is. Zoals men weet heb
ben de jongeren van de christelijke-ge-
reformeerde jeugdbond en de hervormd-
g reformeerde jongeren zich van pala
ver gedistantieerd. Maar zij hebben zich
niet gedistantieerd van de actie voor
bijbels en bijbelvertaling voor Kame
roen. Ook zij gaan door.
Het totale bedrag zal op het jubileum
van het Nederlands Bijbelgenootschap,
dat op 17 juni officieel in Amsterdam
wordt gevierd, worden bekendgemaakt.
KB.
sten in Afrika's dorpjes. Het is praten
alles wat zich afspeelt in de sa
menleving. De onderwerpen zijn legio:
een stuk land, een vrouw, een bruids
schat. een diefstal. Het palaver kan veel
tijd vragen, maar het loopt hooit dood.
Een palaver, was ook in de pauze,
de Bernhard-hal. waar de jeugd kon
lunchen en naar veel dingen kijken en
luisteren waarover later ook te praten
Het Nederlands Bijbel Genootschap
er een prachtige stand ingericht
kunstenaars stelden er hun werk ten
toon, er waren voorwerpen uit Kame
roen, kunstig uit hout gesneden en uit
klei gebakken, er werden grammofoon
platen gedraaid van Mahalia Jackson
het gaf allemaal in voldoende mate
stof tot gesprek. En dan men ont
moette elkaar, en ook dat gaf stof tot....
ila veren!
Maar
Maar de vraag blijft: Waarin lag
het grote geheim, dat over deze Pala-
'64 nog lang zal worden gespro-
en wat het voornaamste is
dat het dc jeugd heeft aangesproken?
Waarom kwamen 23.000 jongeren naar
Utrecht? Voor Mahalia? haar optre
den zal bij het nemen van de beslis
sing: gaan of niet gaan. een rol heb
ben gespeeld. Voor Rita Reys. voor het
trio Pim Jacöbs. voor het (voortreffe
lijke) V.U.-cabaret. voor de Boshoppers,
voor de The Light Town Skiffle Group,
of voor welke andere medewerkenden
ook° Waarom bleven zij tot het einde,
terwijl de temperatuur in de hal zo
hoog steeg, dat de jasjes en de over-
gooiertjes moesten worden uitgedaan,
zo hoog steeg, dat men zich met de
programma's wel koelte moest toewui
ven om het „uit te houden"?
Het geheim moet dit geweest zijn:
dat 7,ij wilden getuigen van hun be
reidheid zich om Christus' wil tc ge
ven aan lien, die hun hulp nodig
hebben, dat zij willen getuigen te
weten van de kracht, die in hen
werkt waardoor zij bij machte zijn
oneindig veel meer te doen dar 7.ij
beseffen, dat zij Hem uilden aanbid
den. Wie is de lof en de heerlijk-
Natuurlijk verwachtte de zaal iets.
Dat bleek reeds toen deze vrouw, die
zo'n geweldige stem heeft, maar daar-
ook heel haar gevoelsleven kan
Hoezeer de zaal gegrepen was door I
deze liederen bleek echter pas toen het
overbekende .When the saints go mar
ching in" door miss Jackson werd inge
zet. Als een man stond de gehele scha
re van duizenden op. nog voor ze het
zelf wisten, stonden ze op stoelen. Het
-.wacht hebben dat zij zelf „handklap en betuig" was een letterlijke
door haar zang gegrepen zouden kun- werkelijkheid geworden. Op het podium
•orden. En toch waren zij aal. een
vol uur lang. jdrong het I J.E.-koor naar voren rond
Met gespannen gezichten volgden Jan de microfoon waar Mahalia Jackson
Filius en de zijnen in de regisseurska- stoncj jn de zaal drongen jongeren naar
mer haar gang naar het podium. Zou
zij er in slagen, helemaal alleen met|voren- en de politie had handen vol
ilechts de begeleiding van haar pianist! werk en slaagden er nog maar amper in
Mildred Falls en organist Edward Ro-jom een kleine ruimte voor haar vrij
te houden. Maar zelfs de agenten ver
gaten soms heel even waar zij waren
en klapten mee in de maat.
Maar toen zij. haast nog voor orgel
of piano geklonken hadden de eerste
zachte lonen in zette van het ..ril be,
so happy, it's in my heart and soul nerd het
Uk zal zo gelukkig zijn, want hel leeft .Jackson incasseerde die
ln mijn hart en ziel» luisterde degehel'
-,.i haar van dicht oij te zien. De
gehele zaal stond spontaan op en bracht
haar reeds een ovatie toen zij nog lang
niet op het podium was. Maar weini
gen zullen
binson de zaal tot rustig luisteren te
dwingen?
ADEMLOOS
STR \LEND
zaal ademloos Slechts de persfotogra
fen en een aantal amateurs waren
voor het podium druk in de weer, om
haar expressieve gezicht, dat wij enkele
dagen geleden als lelijk beschreven,
maar dat in haar zang wonderlijk mooi
kan worden, in hun lens te vangen.
Een programma had zij niet. Na ieder
lied wisselde zij even enkele woorden
met de pianiste De organist reageerde
vanzelf en wonderlijk snel volgden de
liederen op alkaar Het tweede was een
blijmoedig getuigenis dat de Heiland
haar hand vasthoudt en haar veilig
leidt naar het beloofde land Op dat
ogenblik wi
a®, gezette
bende? Neen. Mahalia
•oelige maar!
hulde met een stralend gezicht
Zonder overgang ging zij over op een
ander lied. Opnieuw klonk nog eens het
lied van de heiligen die binnenmarche
ren. Eer ze haar slotlied Inzette vroeg
ds. A. Klamer allen het podium te ver
laten. Onmiddellijk werd aan zijn ver
zoek gehoor gegeven.
Het werd rustig in de zaal. Samer
baden de duizenden het „Onze Vader"
Nog eenmaal zong Mahalia Jackson
heel rustig klonk het. het bekende. „O.
Lam van God ik kom..."
(Van onze kerkredactie)
Vragen hebben voldoende ge
klonken op het Palaver, vragen
die jonge mensen stellen. Afwij
zingen ook van het geloof en van
de bijbel in de vertolking van te
genstemmen. »,De bijbel is de
magneet die ons uit vele kerken
hier samentrok", zei ds. G. N.
lammens in zijn boeiend ope
ningswoord. Maar aan het einde
van de morgenbijeenkomst klon
ken bij monde van het V. V.»
cabaret de stemmen, die riepen
„Wij willen geen Joab meer; wij
willen geen Moab meer. geen
Saulus meer en geen Paulus
meer, geen schorsing en geen
scheuring geen heibel en geen bij.
bel." Ds. Schoch gaf zijn ant
woord, en Mahalia Jackson het
hare, de jonge mensen van I.J.E.
en zovele anderen, ieder op hun
manier, gaven antwoord.
En de 23.000 jonge mensen gaven
alleen al door hun aanwezigheid hun
antwoord. En door applaus gaven zij nog
eens hun antwoord toen wika Rijks hen
vroeg of ze er verder aan me- wilden
werken dat het miljoen voor Kameroen
er zou komen.
Ds. Lammens had het reeds gezegd,
heel in het begin van dit grootse jeugd-
festijn. toen hij opmerkte dat het niet
de bedoeling was om vrijblijvend om de
bijbel heen te „palaveren". Hij sprak
zou uitgroeien t<
zwijgen, opdat e
nen worden naar
i het einde het feest
een nieuw palaver,
e s: urnen moesten
geluisterd zou kun-
3 ie ene stem.
De uesz
„Wat. staart gij en ziet op naar de
hemel?" was de allereerste vraag die
na de hemelvaart gesteld werd door
de engel aan de apostelen. Hij zei,
wat staat geschreven op borden langs
de verkeerswegen in de omgeving van
Schiphol: „Kijk op de weg en niet
de lucht." Het is juist het geweldige
van het Nederlands Bijbelgenootschap
dat het bestaat uit christenen die de
weg zagen tot diep in het hart
Afrika en Azië toe.
De liefde
lippus geworden. Die bewogenheid raak
te het hart van de neger ui' Ethiopië.
En daarom reisde hij zijn weg verder
met blijdschap.
En nog voor het feest goed
begonnen was beantwoordde ds. Lam
mens reeds die ene vraag die zo vaak
gehoord wordt: ..Hoe weten wij dat de
bijbel het Woord van God. dat hij ge
ïnspireerd is?" Het was het aloude ant-
•oord dat de evangelist Moody eens
dat nog geldt, ook voor jon-
-- van vandaag: „Omdat de
•ijbel mij geïnspireerd heeft.
Maar die bewogenheid moet ook ons
hart raken. We moeten niet langer naar
onszelf kijken, niet naar onze twijfel
en wanhoop, maar ons hart openen
voor de liefde van de Here. Dan dui
ken er wel allerlei vragen op, maar
als we ze allemaal beantwoord hebben
raakten we toch de kern n-»g niet. We
moeten weten dat de Heer bewogen is
voudige. moderne woorden ver-j®ver ons. ooh frist als de vragea
telde deze predikant de duizenden, die on6 naar de keel vliegen.
De Man
En waar ds. Lammens ophield, ging
ln zekere zin, ds. M. L. W. Schocb ver
der. Het hele middagprogramma stond
in het teken van dc ontmoeting van Fl
lippus met dc neger. Het wilde eei
antwoord zijn op de zo heel persoonlijk'
raag: „Verstaat gij wat gij leest?" Er
ia rerkondlgde hem Je-
staat dan:
Grofe aandacht was er voor ds.
Ype Schaaf, juist terug uit Kame
roen, die op zijn manier de aan
dacht vestigde op de stand die in
de Bernhard-hal was ingericht
voor dit land.
aandachtig luisterden, het hele oude
evangelieverhaal. Er v een Man die
kiezen moest Hij wilde staan aan de
kant van God. Hij wilde zeggen: Ik
haat die u hatep; Ik haat die mensen
die zo gewichtig kunnen doen; dat
meisje dat alleen maar bewonderd wil
worden; die jongen die leeft om har
ten te breken: die beschaafd-» dames,
die zo hoog verheven en toch zo een
zaam zijn.
Maar Hij wilde ook helemaal aan de
kant van de mensen staan. Hij kon het
niet verdragen dat mensen verloren gin
gen. Hij wilde de vuile hand van men
sen in de reine hand van God leggen.
God wees Hem af, omdat Hij mens
was: de mensen wezen Hem af, omdat
Hij God was. God en mens beiden.
Maar zo heeft Hij ons met God ver
zoend door Zijn sterven.
