Kreymborg «Junior-style Nederland herdacht weer oorlogsdoden Staatsmijnen komen de inzinking te boven Klok jeugdhuis Noordwijk luidde voor het eerst Kan rechter ingrijpen in overheidsbeleid? 65.- NIEUWE LEIDSE COURANT 11 DINSDAG S MEI 1964 Herdenking te Oegstgeest OEGSTGEEST Nadat de leerlingen van de hogere klassen der lagere scholen bloemen hadden gelegd bij het m ment in het Bos van Wückerslooth. v bü de inspecteur van het L.O. te Leiden het woord had gevoerd, werd 's avonds ten herdenkingsbijeenkomst gehouden bjj het monument. Muzikale medewerking verleenden de koperblazers van het eerste Leidse jeugdorkest „De Burcht" o.l.v. Koos Mark. Zij openden deze bijeenkomst met het spelen van 2 coupletten van „Wilt heden nu treden". Hierna sprak ds. Meyer geref. pred. te Oegstgeest een herden kingsrede uit .Dreigt deze herdenking geen traditie te worden? aldus ds. Meyer: hoe moeten wij de vele slachtof fers gedenken? De laatste 10 jaar zijn er veel boeken en films over de jaren '40 '45 verschenen. Alles wordt aan het licht gebracht zodat door velen de opmerking wordt gemaakt: dat het zo erg was, wis ten wij niet". Rondom deze dag is er ook de vraag „Wie is de schuldige"? Roept de dodenherdenking geen wraakgevoe lens op? Worden de wonden niet op nieuw opengescheurd? Worden de be vrijdingsmonumenten geen soort van af godsbeelden? Hoe moeten wij dit alles vorkomen? Wij immers zijn gegeseld om dat wij de stem van de Meester niet meer kenden. Hij heeft voor ons geleden. Hij is de Enige, Die onschuldig is voor het bloed van anderen; Zijn bevrijding wekt nimmer wraak. Na de kranslegging werden 2 couplet ten gezongen van het Wilhelmus, waarna een défilé volgde. Tuinfeest op 6 juni in Oegstgeest OEGSTGEEST De woorden „Samen Bouwen" beginnen ln Oegstgeest, voor al onder de lidmaten van de Hervormde Gemeente, een steeds bekender klank te krijgen. Samen gaat men bouwen aan het gemeentecentrum, dat een plaats krjjgt op de hoek van de Ljjtweg en de Wijttenbachweg, en waarin de Hervorm de Gemeente, de Vereniging van Vrij zinnig Hervormden en Het Groene Kruis participeren. Onder het motto „Samen Bouwen" wordt thans een actie gevoerd, die zal resulteren in een tuinfeest, dat op 6 juni in het bos van Oud-Poelgeest wordt gehouden. De jeugdclubs en de Hervormde Vrouwen Dienst zijn inge schakeld bij de vervaardiging en ver zameling van allerlei voorwerpen, die kunnen dienen als prijzen en verkoop objecten Middenstanders zegden reeds medewerking toe. Het tuinfestijn wordt een voor ieder toegankelijk evenement, waarop 's mor gens de jeugd wedstrijden houdt, 's mid dags een feestelijke markt wordt gedre ven en 's avonds de oudere Oegstgeeste- naren zich kunnen vermaken. De op brengst is bestemd voor het gemeente centrum. Tussen Borne en Zenderen moest gisteren een zwaar beladen vrachtauto met aanhanger, rijdende ln een file, af remmen. Om niet tegen zijn voorligger te botsen, reed de wagen uit de file met het gevolg dat een tegenligger, bestuurd door de 53-jarlge J. Krijnen uit Gorssel tegen de vrachtauto botste. De heer Krijnen was op slag dood. 0 In de IJzeren Man bij Vught is gis termiddag de 18-jarlge heer J. van Wa terschoot uit Valkenburg verdronken. Hij was samen met zijn broer en een kennis aan het zeilen op de IJzeren Man. 'waarbij de boot omsloeg. Heel Nederland heeft gisteren weer alle gevallenen uit de Tweede We reldoorlog herdacht. Overal in het land werden op de graven en op oor logsmonumenten kransen en bloem stukken neergelegd. Het hoogtepunt van de herdenking was in Amster dam waar in de Oude Lutherse kerk, de Nieuwe Zijdse Kapel en de Oude Kerk diensten werden gehouden, die werden bijgewoond door vele auto riteiten en ongeveer 3000 nabestaan den. Allen begaven zich na de dien sten naar het Nationale Monument op de Dam, waar koningin Juliana en prins Bernhard, nadat acteur Rob de Vries het negende en twaalfde couplet van het Wilhelmus had ge declameerd, als eersten een grote krans van witte aronskelken aan de voet van de pyloon neerlegden. 's Avonds om acht uur hadden zich duizenden mensen rond het Natinoale Monument verzameld. Zoals ieder jaar vormde de twee minuten stilte weer het indrukwekkende hoogtepunt van deze herdenkingsbijeenkomst. Opmerkelijk was het feit dat de jeugd hier sterk ver tegenwoordigd was. Het Nederlandse oorlogsgravencomité, afdeling Uden hield gisteravond de jaar- lijkste stille tocht naar het Britse oorlogs kerkhof. Bij het monument en bij de gra ven an 700 gesneuvelde Engelsen, Cana dezen, Nieuwzeelanders, Australiërs Polen werd kransen gelegd. In Baarn werd op het stationsplein een dodenherdenking gehouden die ook werd bijgewoond door Koningin en Prins. In een herdenkingstoespraak, die de minister van justitie, mr. IJ. Scholten, in de Grote of St. Bavokerk te Haarlem hield, zei hij dat herdenken z.i. betekent het opnieuw denken, het denken van thans over de jaren 1940—1945 en het den ken aan hen en over hen, die gevallen zijn als slachtoffer van het vuurpeloton of van de concentratiekampen. De Nederlandse Spoorwegen legden het treinverkeer voor twee minuten stil. Di rectie en personeel eerden de gevallen spoorwegmensen met een kranslegging bU het hoofdkantoor in Utrecht. Met de geest In het internationale perscentrum Nieuwspoort te Den Haag herdacht mr. Th. Bot, minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen, de in de strijd met de bezetter gevallen journalisten. De oorlog wordt niet slechts met de wapens, i ook met de geest gevoerd. In het verzet stond de pers in de voorste gelederen, aldus mr. Bot. Daarom breng ik met hulde en tevens dank van de regering voor het offer dat zij brachten in dienst van een vrije en verantwoordelijke pers. zo sprak de bewindsman. Op de centrale begraafplaats van de oorlogsgravenstichting in Loenen werden in aanwezigheid van de commissaris der Koningin in de provincie Gelderland talrijke andere functionarissen evene de gevallenen herdacht met een minuut stilte. Bij de katafalk in de rouwkapel werden talrijke kransen neergelegd. Vele duizenden Hagenaars namen deel in stille tochten naar de Waalsdorper- vlakte, de begraafplaats Westduin en de fusilladeplaats aan de Parallelweg. De Russische ambassadeur, Toegarinof, legde kransen bij het monument op de fusilladeplaats van het voormalige con centratiekamp bij Amersfoort, waar tij dens de bezetting enkele tientallen Russen het leven lieten. Deze plechtigheid werd bijgewoond door vertegenwoordigers Polen, Hongarije, Roemenië en de Duitse Volksrepubliek. Het gezelschap bezocht voorts de graven op het kerkhof Rusthof waar geallieerde militairen ter aarde zijn besteld. Grote invloed van aardgas op toekomst DE Staatsmijnen zijn niet ontevre den over 1963. Weliswaar is er nog een groot verlies op vaste brand stoffen geleden, maar het exploitatie saldo is met twintig miljoen vermeer derd tot f 37 miljoen en de winst is dank zij f 16,2 miljoen vrijgekomen belasting over 1958 gestegen tot f 53,2 (vorig jaar 30) min. De betere cijfers zijn vooral te danken aan de f 55 (49,7) min. winst op de chemische bedrijven. De staat ontvangt dank zij deze gunstiger ontwikkeling een di vidend van 10 (8) pet of f 12,5 (10) Hoe groot in de voorgaande jaren de Inzinking is geweest valt op te maken uit het feit. dat het exploitatiesaldo in 1960 nog f 94 min. bedroeg, in 1961 daal de tot f 71 min en in 1962 tot f 17 min., waarna de lijn weer omhoog ging. De grote daling van 1962 was te wijten aan een inzinking der kolenproduktie met 771.000 ton (terwijl de daling in 1963 74.000 ton tot 6.924.000 bedroeg) en aan de kostenstijging, waaraan de prijzen zich niet voldoende hebben kunnen aan passen. Het grote verlies op kolen is ver minderd, voornamelijk door opbrengst verbeteringen, die voor de kooksbedrij- ven het verlies zelfs in een gering over schot deden omslaan. Bij dit alles moet men in aanmerking nemen, dat de exploitatierekening in 1963 nog werd belast met het aandeel in de kosten van de maatschap voor aardgaswinning. De voornaamste financiële cijfers zijn verder in miljoenen guldens: Omzet 1085 (1043), waarvan aan derden 764 (690), namelijk kolen, briketten, syntraciet 221 (183), kooks 166 (158), meststoffen 150 (145)', kunststoffen e.a. chemische pro- dukten 157 (139), gas 40 (39), diversen 30 (25): loonkosten 395 (373) of f 10.500 (9800) per werknemer investeringen 124 (77), afschrijvingen 70 (67), reserverin-, gen en voorzieningen uit de winst 36,2 (17). uitkering aan werknemers 4.5 (3). De loonkosten zullen met f 38 min. toe nemen. De uitvoer was 44 (43) van de afzet aan derden De verdere produktiecijfers waren: Stikstofmeststoffen 948.000 (941,000), stikstof 246.000 246.000), kunststoffen 90.000 (77.000), kooksovengas in 1000 vier- mecalo 1.139.000 (1.143.000) elektriciteit in 1000 kWH 1 164.000 (1.115.000) Weer vertrouwen Wat de vaste brandstoffen betreft, nam in de Kolen en Staalgemeenschap welis waar de energiebehoefte enigszins toe, maar het relatieve aandeel dier brand stoffen daarin daalde verder. Afzetpro- blemen waren er niet, maar de afzetprij- zen stónden onder zware druk van de concurrentie vooral voor industriekolen, en van deze laatste winnen de Staats mijnen een overgroot deel. Overheids maatregelen in het buitenland verzwak ten de concurrentiekracht van de Neder landse mijnen en deze bleven in Neder land uit Dit had een duidelijke weerslag in het vertrouwen van het personeel. Het verloop nam toe, de indiensttredingen daalden, het verzuim steeg en de produk- tiviteit ontwikkelde zich niet geheel vol gens verwachting. In januari 1964 beeft de regering zich bereid verklaard de sociale lasten van de mijnindustrie te verlichten en de minister heeft zijn vertrouwen in het mijnbedrijf uitgesproken. Thans is het gebrek aan vertrouwen verdwenen. De indiensttredingen geven een beter De ondergrondse produktiviteit is met 5 toegenomen. Door de vermindering der produktie en de relatieve toeneming van voordeliger huisbrandkolen kwamen minder kolen beschikbaar voor kooksproduktie zodat men om aan de gasleveringsverplichtin gen te voldoen 500.000 ton industriekolen moest bijkopen, waarna de kooksproduk tie 2,72 (2,68) min. ton bedroeg. De bin nenlandse kooksafzet steeg, de uitvoer daalde. Ook in 1964 zal de kolenwinning ver lies opleveren. Minder produktie van kookskolen, ongunstige azetpositie van kooks, vooral voor huisbrand, cn da ling van de gasprijs door de komst van aardgas zullen de rentabiliteit der kooksfabrieken onder druk zetten. De belasting van de kooksfabrieken zal verminderen als eind 1964 begin 1965 het aardgas Zuid-Limburg bereikt. De oudste van de kooksbatterijen zal daar om niet vervangen worden. Chemie De chemische bedrijven toonden een toenemende groei en stijgende resulta ten met sterkere inspanning voor ont wikkeling van kunststoffen. Omdat minder kooksovengas ter beschikking komt, worden installaties gebouwd voor produktie van waterstofgas als grondstof voor stikstofmeststoffen en hulpstof voor caprolactam, waarbij uit gegaan wordt van benzine of aardgas. Een tweede installatie wordt gebouwd voor het kraken van lichte benzine tot ethyleen met 70.000 ton jaarcapaciteit De capaciteit van de caorolactamfa- briek wordt op ruim 45.000 ton ge bracht en aan de hoge-druk-poleythy- leenfabriek worden nieuwe produktie- eenheden toegevoegd. Belangrijke capacileilsvergrotingen en rationalisatie maakten het in 1963 mogelijk de winstcapaciteit te behou den ondanks lagere onbrenestcijfers. Eind 1964 zijn de voorbereidingen af gesloten voor fabricage van malamine. Tond'stnf voor kunsthars en voorberei dingen getroffen voor commerciële nrodokti»» van lvsine. Hiermede betre den de Staatsmiinen het terrein van vopdingschemicaliën. Het aandeel in de maatschap aard gas tot eind 1963 is opgenomen onder investeringen. De post deelnemingen is gesprongen tot f 105 (33) min. Noordwijks agenda- nieuws NOORDWIJK De Noordwjjkse Filmclub houdt een grote propaganda- avond op woensdag 6 mei in restaurant De Boer, Hoofdstraat. Op deze bijeen komst zullen diverse aktuele vragen aan de orde komen als: Hoe maak ik van mijn vakamtiéfilm een geheel? en: Hoe maak ik van mijn mislukte opnamen Voorts zullen enkele bekroonde films worden vertoond en een exipositie van de nieuwst apparatuur worden gehou- IVoordwijkse Reddings brigade NOORDWIJK Maandagavond wordt tn Poolstar-Piccadilly de voorjaarsverga dering gehouden van de Noordwijkse Red dingsbrigade. Op deze vergadering zal onder meer het zomerprogramma worden besproken. Dominee Hoekstra in overall NOORDWIJK AAN ZEE Gisteren is in het in aanbouw zijnde jeugdhuis van de Hervormde Gemeente de luidklok aangebracht, die met de automatische luidlnstallatie een geschenk is van e< lid van da gemeente, notaris S. Pasma. In de klok is een door de heer Pasma zelf vervaardigd vers geïnscrlbeerd: Schoon zwak van stem, Roept luide voort Aan al wat leeft Komt toch tot Hem, Die Zijn Woord, U ruste geeft. Bij de dodenherdenking gisteravond heeft de klok. die is gegoten bij Van Bergen te Heiligerlee, voor het eerst of ficieel geluid Met de afbouw van het jeugdhuis wor den goede vorderingen gemaakt Met en macht wordt gewerkt om het nog deze maand in gebruik te kunnen Gisteravond was ook een deel van di kerkeraad ingeschakeld, dat onder lei ding van de in overall gestoken Hoekstra bezig is gweest de wanden de souterrains in frisse kleuren te ver- Overigens werken tal van gemeente leden al maandenlang 's avonds en op hun vrije zaterdagen in het jeugdhuis. Op die manier ls voor een groot bedrag op de bouwkosten bespaard Dodenherdenking NOORDWIJK De commissie Natio nale Herdenking hield gisteravond weer een stille tocht ter herdenking van d« doden. De tocht ging naar het Oorlogs monument aan de Oude Zeeweg, waar burgemeester, mr. G. F. W. van Berckel een krans legde aan de voet van het mo nument Ook namens dë federatie van Vrouwe lijke Vrijwillige Hulpverlening werd een krans neergelegd. Hierna werden twee minuten stilte in acht genomen. De plechtigheid werd be sloten met het blazen van The last post. Gaande en komende man van en naar Katwijk KATWIJK GEVESTIGD: A. An- holts-De Vries. Princes* r 16 v Urk; A. J. Haasnoot-Potters. Roodborstl v Rotter dam; J. G. Krijgsman, Bosl 79 v Den Haag: G. Flandrjjn, Drieplassenw 17 Den Haag: A. Klinkenberg, Curtiusstr 35, v Noordwykerhout; H. v. Gellecum, Duinoordw 2 v Leiden; E. van Hemert, Duinroosstr 13 v Hilversum; C. J. Glfjn en gezin, Hoomesl 651 v Alkemade; H. K. Bot en gezin, Tulpstr 25 v Amster dam; M. G. van Zoen en gezin, E. J. Borgerstr 25 v Sassenheim. VERTROKKEN: N. Heikamp-v. d. Boon, v Randw 9 n Heusden; A. van Duyvenvoorde, v W. de Withstr 23 n Driebergen; A. Hogewoning, v A. de Ruyterl 29 n Valkenburg (ZH); A. C. J. Schreuder-Lodder, v Andreaspl 1 n Am sterdam; D. C. Rosmolen-Vletter n Val kenburg (ZH); G. V. Scheepmaker-Koe nen, v Boulevard 132 n Amsterdam; S. W. Velds, Voorstr 66 n Den Haag; F Leeuwen, v J. Tooropstr 41 n Noord wljkerhout. Burgerl. stand Noordwijk NOORDWIJK Geboren: Joepie J zi v E H Meeuwenoord en M A van de Meer; Nicolaas H zn v N H Jongerius ei M W Vink; Marjoleine C dr v C Dubbe- laar en C Houwaart; Te Leiden: Sandra dr v R L Biesaart en H S Hagedoorn; Rudolf zn v J J Faase en A Korbee; Ro nald J A W zn v J C Kulk en J J van dei Zwan; Robert J C zn v J Dubbeldam en N E Zuljderduijn; Petrus L zn v J W Westerop en H J Steenvoorden. Ondertrouwd: A J Lassooij en B Herper; A Visser en N Hoek: Th J Ludlage er H M J Koelewijn; A W J Vreijling en Rf L C Zuidhoek. Getrouwd: te Leiden: J C Duindam er J EB Sirach; te Tietjerksteradeel: L Cra mer en D van der Meer. Overleden: te Rotterdam: L Pesschier; te Blaricum: C A Ch Zelling; te Leiden: Staal w v H M Welling; P L van der Hulst. Extra-dividend G. Motore General Motors Corporation zal 10 juni aan de op 14 mei ingeschreven deelhouders onveranderd 0.65 kwar taaldividend betalen benevens 0.50 tradividend evenals vorig jaar. HOGER BEROEP TEGEN DE STAAT „Wanneer heeft de burgerlijke rechter de bevoegdheid in te grijpen in het beleid van de overheid?" Deze vraag is gisteren voor het Haagse Ge rechtshof het kernpunt geweest bij de behandeling van een hoger beroep, in gesteld door de Staat der Nederlanden tegen een beslissing van de president van de arrondissementsrechtbank na mens vijftien Ambonese gezinnen, om vattende 37 personen, die overbren ging naar Nederland hebben gevraagd vóór de soevereiniteitsoverdracht var Nieuw-Guinea op 1 mei van het vori ge jaar. Bij dit kort geding, dat op 26 april 1963 werd gevoerd, besliste de president van de rechtbank, Jhr. mr. G. Witsen Elias., in diens vonnis op 29 april dat de Staat al het mogelijke diende te doen de gevraagdè overbrenging te verwez lijken. Zoals bekend is de overbrenging niet gerealiseerd. De Staat is in beroep gegaan omdat hij het er niet is, dat hij in verband met een beleids kwestie is veroordeeld. Namens de Staat zette m leever Fortuyn uiteen, dat Nieuw-Guinea E. Droog- 1 oktober Nederland i/reemd territoir was geworden en 't dus Postspaarbank hoger rente De rente op de gewone spaarrekenin gen van de rijkspostspaarbank is met terugwerkende kracht tot 1 januari ver hoogd van 3 tot 3,24%. 0 De Rotterdamse rechtbank heeft vanmorgen de 29-jarige J. H. en de 31- jarige J. N. M. J. beiden schilder in Rot terdam, conform de eis van de officier van justitie, veroordeeld tot gevangenis straffen van drie jaar met aftrek van voorarrest, wegens het plegen van een groot aantal inbraken en een beroving met geweldpleging. ook niet meer ging over Nederlanders. Het ging hier niet om een rechtsnorm, doch uitsluitend over een beleids- en een politieke kwestie, waarbij de rage- ring niet voor de rechter ter verantwoor ding kan worden geroepen, maar wel voor de Staten-Generaal. Beleidszaken kunnen naar het oordeel van pleiter in het algemeen niet door de rechter worden beoordeeld. Hij kan immers niet beoordelen of een juist be leid is gevoerd en dit heeft de president van de rechtbank wèl gedaan. De Zuid- molukkers waren uit eigen vrije wil op Nieuw-Guinea. De rechter is in deze zaak op de stoel van de overheid gaan zitten, hetgeen spanningen teweeg brengt, die ongewenst moeten worden ge acht. VERANTWOORDELIJK Mr. A. G. Maris, die voor de Ambone zen optrad, stelde vast, dat het in be doelde aangelegenheid ging over lijf, le ven en vrijhei'd van de betrokkenen. De Staat had morele en politieke verant woordelijkheid voor hen aanvaard doof reeds eerder mede te delen, dat ze naar Nederland overgebracht zouden worden, ongeacht hun nationaliteit Dit was een toezegging en geen beleidsaangelegen- heid. De maatschappelijke zorgvuldigheid is in dezen door de Staat niet nagekomen. Ook na 1 oktober 1962 had de Staat nog die verplichting. Toetsing van behoorlijk bestuur is naar het oordeel van pleiter wel aan <Je burgerlijke rechter toege staan. Wanneer het gaat over lijf, leven en vrijheid is dat vaak onherstelbaar. Het is onbekend wat er van de vijftien ge zinnen is geworden. Bekend is alleen, dat één gezin naar het achterland is uitge weken en bij papoea's is ondergedoken. Volgens lijsten van een Indonesisch* spion moesten 25 Ambonezen na de over dracht worden gedood. Hieruit blijkt wel hoe gevaarlijk de situatie voor hen was, aldus mr. Maris. Na replieken bepaalde de president van "het hof, dat op donderdag 11 juni arrest zal worden gewezen. KOERIERS WORDEN ELKE DAG GEPLAATST 0 „Roslne" geeft de hoogste prijs voor goud. zilver en juwelen. Grote keuze in ver lovingsringen. gouden, zil veren cn verzilverde artike. leb. Het adres voor alle re paraties en uurwerken: Steenstraat 16. Tel. 26854 Gebroken ruiten, glas-in lood-reparaties worden door mij met spoed hersteld Glasreparatiebedrijf D. Gal- jaard. De Sitterlaan 76. TeL no. 32916. 0 Paraplu reparatie (ook voor opvouwbare) wandel stokken, invalidenstokken, rubberdoppen. Paraplu-ma gazijn Van Oerle. Haarlem merstraat no. 95 0 Een nieuw bed. een kwes tie van vertrouwen!!!! grootste sortering tegen de laagste prijzen bij de Klei ne Winst, Haarlemmerstraat 51, Leiden. 0 Veel geld voor Uw ge bruikte meubelen bij aan koop nieuw, rechtstreeks van fabriek. Enorme keuze, elke prijsklasse, eerste klas afwerking, betaling in 6 maanden rentevrij. Vraagt vrijblijvend catalogus Post bus 538 Den Haag. 0 Autoschade en expertise snelle afwerking. Eig plaat werkerij en spuitinrichting Blonk's Autobedrijf. Nieuw- straat 33-41. Leiden. Tel. r 30600. „heren" leven - als hij op visite moet. Op en top heer in zijn nieuwste junior-kostuum. Stijl: Cardin. 2. Zijn thuisleven. weekender en spijkerbroek. 3. Zijn buitenleven. Weer-en-wind beschut in een degelijk windjack met Terlenka pantalon. Drie levens.. Hoeveel levens leidt uw jongen? Minstens drie. 1. Zijn Vrij en blij in Driemaal... Waarborg-kwaliteit. Windjack - Waarborg-kwaliteit in dubbele nylon. Met capuchon en tricot manchetten. 10 Jaar 22 Pantalon Terlenka In fantasiedessins, diverse kleuren. 10 jaar g 75 mode recht op de jonge man af Jongens-weekender in sterke poplin. Frisse kleuren, verlevendigd met klein werkje. 8 Jaar 25 Spijkerbroek - „stoer" model in stoere kwaliteit. Denim ln gedekte kleuren. 8 Jaar 75 Junior-kostuum. Model van de hand van de Frans* grootmeester Cardin. Sterke Waarborg-stof met ver fijnd glanseffect. Diverse moderne voorjaarstinten, 12 jaar STILLE RUN tegenovei de Hartebrugskerk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 11