Pro Rege: zeven nieuwe
tehuizen in Duitsland
Instituut tot arbitrage
voor het bedrijfsleven
Politieke doorbraak niet
voltooid, wèl geslaagd
hardwerkende
Lijm en plak alles met VELPON van Ceta-Bever
Een woord voor vandaag
Bij ziekenhuisbouw ook
luisteren naar patiënt
JgrasmTAJ^^
IschmeinkH
Ger. Kerken vrijgemaakt
ruim 104.000 leden
2
ZATERDAG 25 APRIL 1964
Prot.-chr. werkgemeenschap P.v.d.A.
De heer C. Kleywegt, voorzit
ter van de protestants-christelij
ke werkgemeenschap in de Par
tij van de Arbeid, is van oordeel
dat de politieke doorbraak als
feitelijkheid en als principiële
keuzemogelijkheid niet meer kan
worden aangevochten. Zij is naar
zijn mening wel geslaagd, maar
nog niet voltooid.
Op de jaarvergadering van de
P.C.W.G.. die vandaag in Utrecht is ge
houden. voerde de heer Kleywegt in zijn
openingswoord als nieuw bewijs hier
voor onder meer aan de uitspraak van
de synode der Gereformeerde Kerken,
die weigerde maatregelen te nemen te
gen predikanten of andere ambtsdragers
die sympathiseren met de P.v.d.A. of
de P.C.W.G. Hij onderstreepte de con
clusie van de vorig jaar door de
P.C.W.G. ingestelde commissie-Wester
hout. die heeft gerapporteerd over de
taak van de werkgemeenschap, de gees
telijke en sociale structuurwijzigingen
sinds 1945 en de eventueel hieruit voort
vloeiende organisatorische consequenties
Dit rapport, waarin een grondige ver
nieuwing wordt bepleit, zou vandaag
worden behandeld.
Veel waarde
De heer Kleywegt gelooft dat afge
zien van het voltooide in de politieke
doorbraak, het bestaan van de werkge
meenschappen in de P.v.d.A. een par
tijbelang van niet te onderschatten
waarde blijft. In het gewijzigde begin
selprogramma van de P.v.d.A. wordt
dat ook erkend. De ..grenzeloos opper
vlakkige en dom-ondoordachte bewe
ring", als zou het bestaan van werkge
meenschappen in de P.v.d.A. een stuk
je verzuiling in de partij zijn, wees de
heer Kleywegt met klem van de hand.
Het bestaan van werkgemeenschappen
noemde de heer Kleywegt de beste anti-
verzuiling die denkbaar is, want wie de
zuilen, dat wil zeggen de verschillende
levensovertuigingen ontkent, is ziende
blind.
Wie ze erkent, maar ze binnen een
groot politiek verband brengt en daar
tot samenspraak noodt, opdat ieder
vanuit eigen gezichtspunt een bijdra
ge levert tot het geheel van de socia
listische theorie en praktijk, werkt
-«nti*.
in het gesprek, de wezenlijke ontmoe
ting van de gemeenschappen onder
ling zijn de werkgemeenschappen onder
de maat gebleven. Als duidelijke vc
beelden noemde de heer Kleywegt
dit verband de tijdens de affaire-Irene
opgeworpen vraag of een rooms-katho-
liek als koning kan worden aanvaard
en de discussie over de vorming van
een Nederlandse C.D.U. Aan het ge
sprek over dergelijke vraagstukken bin
nen de werkgemeenschappen wordt, vol
gens de heer Kleywegt. veel te weinig
gedaan. Als het gesprek niet teveel in
de top blijft hangen, maar naar bene
den in de brede laag doorwerking vindt,
zou het partiileven en de politieke be
langstelling alleen maar nieuw leven
kunnen worden ingeblazen.
Zo vond de heer Kleywegt het be
langrijk, dat christenen in de P.v.d.A.
verplicht zijn duidelijk te zeggen waar
om zij de term ..christelijke politiek"
niet accepteren. De heer Kleywegt be
schouwt het dan ook als een taak van
de P.v.d.A.-werkgemeenschappen duide
lijk te maken, dat „christelijke poli
tiek" nooit duidelijk, precies, nuchter
en dergelijke kan zijn en altijd politiek
gezien een vat vol tegenstrijdigheden is.
mensen hebben recht
op de muzikale
ontspanning van
aan: N.V. Embwit-Bodegraven.
OnÜer de maat
Prof. dr. R. Schipp ers
rector magnificus
aan de V.U.
I Prof. dr. R. Schippers (57), hoogle-
raar theologie, is voor het studiejaar
11984/1965 aangewezen tot rector magni-
Een geheel andere vraag
ipreker of de wijze waarop c
meenschappen in de P.v.d.A. werken
niet moet worden herzien. De P.C.W.G. «am- als opvolger
beantwoordt deze vraag positief, want I Roos.
prof. dr. F. de
Derde tehuis in Erie geopend
Rijk subsidieert
met ruim twee
miljoen gulden
Met een feestelijke bijeenkomst
heeft de dit jaar 90 jaar bestaan
de Koninklijke Nederlandse Mi
litaire Bond Pro Rege gisteren
haar 59ste niilitaire tehuis ge
opend, een modern opgetrokken
gebouwtje in het Westduitse Er- (Van een onzer verslaggevers)
enkele tientallen kilometers
Zegt de heer W. Nieuweboer secre
taris van Pro Rege): met de r.k. cen
trale is de afspraak gemaakt, dat bij
de uitvoering van het project zoveel
mogelijk wordt samengewerkt. De r.k. i te doen. Hi
van de grens. Dit is het derde
tehuis (bij Pro Rege spreekt men
liever over clubhuis) in de Bonds
republiek, een nieuwe stap naar
het uiteindelijke doel: de bouw
van in totaal 13 tehuizen, alle in
de deelstaat Nordrhein-Westfa-
len.
Dit plan wordt uitgevoerd in nau
we samenwerking met de r.k. cen
trale voor militaire huizen: Pro Rege
bouwt er zeven en de r.k. centrale
zes. Alle bestemd voor de (Neder
landse) militairen en hun gezinnen
van de twee groepen geleide wapens
(Nike Hercules), die in Duitsland zijn
gestationeerd. Van de Pro Rege-te-
huizen staan er thans drie: in Han-
dorf (in 1962 geopend), in Borgholz-
hausen (eind vorig jaar geopend)
en In Erie, het nieuwste tehuis, dat
al voor Pasen open ging, maar dat
gisteren dan officieel in gebruik werd
genomen.
De a
Blomberg (de
cember dit jaar) en in Stolzenau
(volgend jaar gereed). Deze laatste
vier zijn aanzienlijk groter dan de
tot nu toe gebouwde omdat in deze
plaatsen meer militairen gelegerd
zijn.
De r.k. centrale, die nog geen enkel
tehuis heeft geopend, bouwt in: Rhei-
ne. Bad Essen. Nordhorn. Seedorf, He-
sepe en Hessisch Oldendorf.
Rapport Convent Chr. Soc. Organisaties
(Van onze soc.-econ. redactie)
Het Convent van Chr. Sociale
Organisaties heeft een rapport
gepubliceerd, waarin voorstel
ten worden gedaan om te komen
tot een systeem van arbitrage bü
arbeidsgeschillen tussen werkge
vers en werknemers. Het zal mo
gelijk zijn na te gaan, of in een
bepaalde situatie in redelijkheid
van een werknemer nog een ar
beidsprestatie gevraagd kan wor
den. Blijken alle middelen tot
vreedzame oplossing van een con
flict uitgeput, dan zal ook de al
of niet rechtmatigheid van een
staking vast komen te staan.
Langs gereglementeerde weg is
dan het tijdstip aangegeven,
waarop tot staking mag worden
overgegaan.
De commissie van het Convent,
die het rapport heeft opgesteld, was
samengesteld uit de heren: mr. P.
Achterhof (voorzitter), prof. mr. P.
Borst, mr. G. C. van Dam, C. J.
van Mastrigt, mr. G. van Muiden,
C. van Nierop, H. de Ruig, drs. A.
B. Vaandrager en drs. D. E. Cnos-
sen (secretaris).
In het Convent werken samen het
Verbond van Prot. Chr. Werkgevers
in Nederland, het Chr. Nationaal
Vakverbond, de Chr. Middenstands
bond en de Ned. Chr. Boeren- en
Tuindersbond.
In het rapport wordt de oprichting
voorgesteld van een Instituut van goede
diensten voor het bedrijfsleven. Aan dit
instituut zou de stichtingsvorm gege
ven moeten worden. Het bestuur dient
te zijn samengesteld uit vertegen
woordigers van de centrale werkgevers-
en werknemersorganisaties (paritair).
De centrale organisaties wijzen voorts
een onpartijdige voorzitter aan. De te
benoemen secretaris krijgt een advise
rende stem.
Dit bestuur moet het instituut van goe
de diensten in het leven roepen, het
moet een lijst van vertrouwensmannen
opstellen en tevens de opstelling en
handhaving verzorgen van het arbitra
ge-reglement.
De vertrouwensmannen zullen een
grote mate van deskundigheid moeten
bezitten op sociaal en economisch ter
rein en bovenal het vertrouwen moeten
genieten van de organisaties van werk
gevers en werknemers. Voordrachten
zouden volgens het rapport het best
door de centrale organisaties gedaan
kunnen worden. Het bestuur beslist of
de voorgedragen personen op de lijst
worden geplaast. Voor deze beslissing
Is een 2/3 meerderheid binnen het be
stuur nodig. In het rapport worden vijf
mogelijkheden aangegeven om een con'
fllctsituatie tot een oplossing te brengen,
Voor de gesprekken zal men ongeveer
twintig discussiegroepen vormen met
vijftig deelnemers elk. Het dagelijks
wijdingsuur zal de superintendent dr. Ja
cob leiden.
De talen waarin geconfereerd zal
worden zijn: Engels. Frans, Russisch en
Duits, voor de voltallige plenaire zitting,
die het advies moeten uitbrengen, kun- In de Smetanaconcertzaal zal een
nen door partijen zelf worden aangewe- vertaalinstallatie worden geïnstalleerd.
VIJF VORMEN
zen. De taak van het Instituut van goede
diensten is het in vergaderingen bijeen
brengen van de aangewezen deskundi
gen en het aanwenden van alle midde
len, die kunnen leiden tot een zo spoe
dig mogelijk opstellen van een advies.
partijdige derde. Het tot elkaar brengen
van partijen zal dan in overwegende
mate afhangen van de takt en het in
zicht van defce adviseur. Het Instituut
zal er o.m. voor moeten zorgen, dat,
de adviseur partijen kan ontmoeten. De
ze adviseur wordt niet gebonden aan
een bepaalde procedure: de adviseur
wordt aangewezen door partijen uit een
lijst van vertrouwensmannen. In een
speciaal geval kan ook de voorzitter
van de Stichting een adviseur aanwij-
van Adviseurs, die ook weer door par
tijen worden voorgedragen en die met
partijen gezamenlijk of afzonderlijk
overleg kunnen plegen. Partijen blij'
vrij een eventueel voorstel te veru
pen of te aanvaarden.
V redesconferentie
in Driebergen
voorbereid
aangedui
de inhoud van de arbeidsvoorwaarden
door een voor partijen bindende
spraak van een Arbitragecommissie te
doen vaststellen. Eerst moet echter dui
delijk vast staan, dat partijen zelf niet
tot overeenstemming hebben kunnen ko
men en dat zii het uitgebrachte advies
als bindend zullen beschouwen.-Ook moe
ten partijen op zich nemen met alle hen
ten dienste staande middelen mee te
werken aan het goed functioneren van
de Arbitragecommissie.
lijk. Op verzoek kan een beslissing door
de voorzitter van de Stichting worden
genomen. evenwel onder voorwaarde,
dat alsnog de procedure van het bin
dend advies zal worden gevolgd.
Het Convent doet in zijn rapport ten
slotte de aanbeveling. dat reeds in
„vredestijd" overeengekomen dient te
worden, welke procedure gevolgd zal
worden, indien zich een ernstig geschil
voordoet.
Uitstel cursus
legerpredikanten
De cursus voor reservc-legerprcdikan-
ten die aanstaande maandag zou begin
nen, is op het laatste moment veertien
De christelijke vredesconferentie, die uitgesteld. Dit heeft de hoofdle-
deze zomer in Praag gehouden zal wor- ?erpredikant, ds. B. A. Bos. besloten
den, zal door vertegenwoordigers ult!na overleg met minister P. J. S. de
meer kerken en landen en dus meer|JonS en met het CIO-M (het contact In-
kerken worden bijgewoond dan verle- ?ake overheidszaken-militair). De be
den jaar. Dit is tijdens een voorbesprc-I ïrokken roscrvc-legerpredikanten (17 in
king in het vormingscentrum „Kerk en t°taaD zullen van het uitstellen van de
Wereld" te Driebergen bekend gewor- cursus telegrafisch op de hoogte wor
den, waar de werkcommissie cn het in-1de" Kesteld-
ternatlonaal secretariaat van der Het ministerie van defensie geeft als
Praagse vergadering onder voorzitter-1
verwacht in de Tsjechische
hoofdstad minstens 1200 deelnemers uit
alle delen van de wereld, onder andere
niet-officiële rooms-katholieke en zelfs
Boeddhistische afgevaardigden. De
bisschop van de kerk van Thüringen, D.
Moritz Mitzenheim uit Eisenach, een
lid van de raad voor buitenlandse za
ken, dr. Hanfried Krüger uit Frankfort
a.d. Main en de bisschop van het oos
telijk deel van de Berlijns-Brandenburg-
se kerk. de superintendent, D. Günter
Jacob uit Cobbus en de waarnemer uit
de Hessen-Nassause en de Westfaalse
kérk hebben reeds bericht aanwezig te
zullen zijn. De Wereldraad van Kerken,
de Lutherse Federatie en de Hervorm
de Wereldbond zullen ook op de confe
rentie vertegenwoordigd zijn.
Tijdens de besprekingen in Drieber
gen is vastgesteld, dat een van de spre
kers uit Europa. Azië, Afrika, Noord-
Zuid-Amerika een referaat zal hou-
defensie ons over deze
kwestie heeft gedaan als volgt: ..De
hoofdlegerpredikant heeft in overeen-
stefnming met de voorzitter van het
CIO-M en met de minister van defensie
besloten de aanvang van de opleiding
van reserve-legerpredikanten voorlopig
veertien dagen uit te stellen. Hierdoor
worden de betrokken kerkgenootschap
pen in het CIO-M in de gelegenheid ge
steld nader overleg te plegen. De predi
kanten die op 27 april deze cursus zou
den gaan volgen, worden telegrafisch
van deze maatregel op de hoogte ge
steld".
Nieuw gezangenboek
Het nieuwe gezangenboek van de Ge
reformeerde Kerken zal zo is de be
doeling in de maand september ver
schijnen. In dit boek zijn de beide be
staande gezangenbundeltjes met de i
Sebrachte herzieningen opgenomen
e nieuwe gezangen, die door de laatste
synode zijn aanvaard. In totaal bevat
de nieuwe bundel 119 gezangen. Ook zijn
de nieuwe liturgische formulieren, voor
zover deze reeds officieel zijn vastge
steld. in het boek opgenomen. Verdci
vindt men er de vernieuwde teksten in
voor gebeden voor en na het eten en
het morgen- en avondgebed.
Hoewel het hoofddoel van de tehui
zen is gelegenheid voor godsdienstoefe
ningen te geven (immers. Nederlandse
kerken zijn er niet) willen zij ook cul
tureel centrum zijn. waar ook de ge
zinnen van de militairen (meest be
roeps) kunnen worden ontvangen. Daar
voor zijn er alle mogelijkheden: er is
een ruime recreatiezaal met bar en een
biljart-zaaltje, een tv-zaaltje en een stu-
Er bestaat een enorme behoefte aan
een dergelijk clubhuis, zegt ds. W. J.
Schönhard, de geestelijk verzorger in
het tehuis. In Erie is zo goed als niets
te doen. Hier zullen de mensen elkaar
het noordelijk ge-1 kunnen ontmoeten in een aangename
centrale bouwt
deelte van de deelstaat terwijl Pro Rege
het zuidelijk deel voor haar rekening
neemt. De predikant verleent in „zijn"
tehuis gastvrijheid aan de aalmoezenier,
aan de andere kant mag de predikant
vrijuit over de r.k. tehuizen beschik
ken. Wel wordt strikte zelfstandigheid
gehandhaafd.
Voor de bouw verleent het Rijk een
aanzienlijke subsidie: voor de zeven te
huizen stelt het ruim twee miljoen gul
den beschikbaar. De inventaris moet
echter door Pro Rege zélf worden be
taald. De heer W. Nieuweboer: een be
langrijk gedeelte van dit geld kunnen
wij bijeenbrengen dank zij de zgn. „kop
jesactie".
Bij vele van 90.000 Pro Rege-leden
zijn deze spaarpotjes (in de vorm van
kopjes) ondergebracht met het doel er
elke week een dubbeltje in te sparen.
Daarnaast verlenen voor de versprei
ding van deze potjes medewerking de
Nederlandse Christelijke Vrouwen Rond,
de Christelijke Plattelands Vrouwen
Bond en de Gereformeerde Vrouwen
Bond. Dank zij deze steun konden we
vorig jaar 50.000 van deze winstgeven
de kopjes „uitzetten", aldus de heer
Nieuweboer.
Nog meer
Het Duitse project wordt groots aan
gepakt. Bekendheid eraan geeft de
bond met het in een oplage van 100.000
verschenen blad Perspectief '64. In het
najaar hoopt men uit te komen met Ka-
leidoscoop '64, waarin de resultaten van
de bouwplannen zullen worden bekend
gemaakt. Overigens is het zeer waar
schijnlijk dat het bij deze zeven tehui
zen niet zal blijven. Volgend jaar zal
het aantal in Duitsland te stationeren
Nederlandse groepen geleide wapens
met twee tot vier worden uitgebreid,
terwijl daaraan later nog een groep zal
worden toegevoegd. Deze groepen maken
deel uit van de NAVO-gordel, die van
Denemarken tot Griekenland zal lopen.
Vermoedelijk zullen de nieuwe groepen
dieper Duitsland in worden gelegerd.
Zoals bekend worden deze uitgerust met
de Hawk, die bedoeld is als afweermid
del tegen laagvliegende vliegtuigen.
Waar de militairen ook mogen komen,
wij zullen zorgen dat we er zijn, zegt
de heer Nieuweboer, al was het in War
schau.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Papendrecht: P. Alblas te
Scherpenisse: te Nieuwe Tonge: B. Ha
verkamp te Groenekan.
te Veenendaal.
pl.-toez.): G. Boer te Huizen (NH); voor
Hoogezand (toez.): H. Zuiderveld te
Zuidhoorn (Gr.).
GEREF. KERKEN
Beroepen te Aardenburg-Breskens:
H. D. de Wit, kand. te 't Harde.
Benoemd tot geestelijk verzorger psy
chiatrisch ziekenhuis te Wolfheze: H.
Winding, ziekenhuispredikant te Gro
ningen. die deze benoeming heeft aan
genomen.
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Midelstum (bij acclama
tie): A. Geelhoied te Zwagerveen en
Zwaagwesteinde.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Pracht handen
en nimmer ruw of schraal
Hamea-Gelei
Tube 1.60-95 et
Het nauwgezet onderhouden ran allerlei geboden biedt geen
enkele garantie voor het bereiken van de volmaaktheid, voor
het verwerven van het eeuwige leven. Er kan in het leven van
een mens een barrière zijn, die hem of haar de weg daarheen
verspert. Zélfs kan het zo zijn, dat wij tot de dag van onze
dood helemaal niets merken van de aanwezigheid van zo'n
hindernis. Dacht u, dat de rijke jongeman, die met de vraag
om een recept voor het eeuwige leven bij Jezus kwam, van
zichzelf wist, dat het geld hem tot de grootste verzoeking was
geworden? Het kan ook wat anders zijn, maar hier was het
de verzoeking van het puur materiële. Jezus opent deze jon
geman de ogen maar hij gaat bedroefd heen, hij kan niet
breken met zijn geld en goed. En als dan Jezus zegt, dat het
moeilijk is voor een rijke het Koninkrijk Gods binnen te gaan,
roepen de discipelen verslagen uit: Wie kan dan behouden
wordenWaren zij ni$t onder de indruk van het serieuze
leven in elk opzicht, dat de rijke jongeman leidde? Ziehier het
antwoord van Jezus: „Bij de mensen is dat onmogelijk, maar
bij God zijn alle dingen mogelijk." Wil Jezus een einde aan
het gesprek maken en spreekt Hij nu een soort van formule
uit, die men zou kunnen opvatten als een dooddoener? God
dank niet! Jezus verkondigt de grootste waarheid: er is een
kans voor iedereen, ook voor de rijken, die zo moeilijk afstand
kunnen doen van hun bezit, die denken in geld. God zélf kan
hen daarvan genezen. Dat kan Hij alleen, dat gaat uit boven
alle menselijke overwegingen of het kan of niet mogelijk is.
Bij God zijn alle dingen mogelijk: een rijke bekommert zich
niet meer om geld en goed. Hij heeft een grotere schat ont
dekt. Hij kan zeggen: Want beter dan dit tijdelijk leven is
Uwe goedertierenheid!
Op het ogenblik zijn in Erie nog maar Wij lezen vanavond: 2 Kronieken 29 vers 1 tot en met 11.
tchf"d.Vdit'a7iïta? nibijtoe! Morgen lezen wij: 2 Kronieken 29 vers 20 tot en met 36.
komst snel zal groeien. Binnenkort zal
een 70-tal nieuwe hulzen worden ge-1
bouwd, bovendien komt er een school,
waardoor de leefbaarheid voor d«
derlandse kolonie aanzienlijk zal
den verbeterd.
Thans wordt nog les gegeven in een
ruimte in het kamp, waar de heer
Meijer uit Tiel elke dag zijn zeven leer-
lingetjes ontvangt,
Prachtig werk
Tehuisleider is Wim Brinkman uit
Oudenhoorn (26 die samen met zijn
jonge vrouw en twee zoontjes van 3 en
1 jaar een woning in het tehuis hebben
gekregen. Prachtig werk. zegt hij, ik
heb het altijd gewild. Nu is het er dan
van gekomen.
Het is zijn eerste tehuis, maar zon
der ervaring is hij er niet gekomen.
Zijn vader is leider van het Pro Rege-
tehuis in de Harskamp, zodat hij er als
het ware tussen de militairen is opge
groeid. Trouwens ook zijn vrouw kent
het „vak": zij assisteerde geruime tijd
in het Pro Rege-tehuis in Ossendrecht.
Hét is hier pionierswerk, zeggen zij,
maar dat trekt ons wel.
Uiteraard werden ook zij gisteren in
de feestelijkheden betrokken. Het was
een plechtigheid, die werd bijgewoond
door tal van (Nederlandse en Duitse!
autoriteiten. De opening werd verricht
door ds. J. W. Jongbloet, hoofd geeste
lijke vorming van de tweede «roep ge
leide wapens en tevens hoofdbestuurs
lid van Pro Rege.
H Wetenschappelijk onderzoek gewenst
MEENT 116 - ROTTERDAM
AAN het slot van een twee
daags te Amsterdam ge
houden symposium over de zie
kenhuisbouw in Nederland is een
resolutie aangenomen waarin
wordt vastgesteld dat de vorming
van een nationaal instituut voor
het verrichten van wetenschap
pelijk onderzoek voor de bouw
van ziekenhuizen noodzakelijk is.
De ruim 550 directeuren en direc
trices van ziekenhuizen, .archi
tecten en adviseurs op het gebied
van de bouw en inrichting van
ziekenhuizen en leidinggevende
personen in het ziekenhuiswezen,
spraken in deze resolutie uit dat
in dit instituut alle kennis, erva
ring en wetenschappelijk onder
zoek op het gebied van zieken
huisbouw in ons land dient te
worden gebundeld.
Het symposium, wijst er in de
overwegingen bij deze resolutie
op, dat een in de geschiedenis van
ons land ongekend omvangrijke
(Van onze kerkredactie)
Dezer dagen is verschenen het
nieuwe jaarboekje van de Gere
formeerde Kerken (vrijgemaakt).
Volgens de statistiek was het to
tale lidmaatschap (doop plus be
lijdenis leden) per 1 januari van
dit jaar 104.114. Dat is 1797 meer
dan per 1 januari 1963. Het totaal
aantal belijdende leden was 54.348,
dat is 956 meer dan per 1 januari
1963.
Het aantal plaatselijke gemeenten is
volgens de statistiek het vorig jaar ge
daald van 309 tot 307. Het aantal pre
dikanten is met één verminderd tot 251.
Er zijn nog 88 vakante gemeenten te
gen zeventig volgens de statistiek van
het vorige jaarboekje.
Het jaarboekje begint met een alfa
betische lijst van de plaatsen waar
zich vrijgemaakte gereformeerde ker
ken bevinden. Dan volgt een lijst van
de 251 predikanten plus de emeriti-pre-
dikanten. vervolgens komt een necrolo
gie van predikanten die sedert 1944 (het
jaar van de scheuring in de Gerefor
meerde Kerken) gestorven zijn.
Het boekje bevat verder alle moge
lijke gegevens over de plaatselijke ker
ken. verenigingen, de Theologische Ho
geschool etc. In dit boekje is ook een
lijst opgenomen van alle plaatselijke
schoolverenigingen van vrijgemaakt-ge-
reformeerde signatuur, en van alle bla
den die in deze kring verschijnen.
Evenals voorgaande jaren zijn ook de
gegevens opgenomen betreffende de bui
tenlandse kerken, zoals de Free Refor
med Churches of Australia, de Canadian
Reformed Churches, die Vrije Gerefor
meerde Kerke in Suid-Afrika en de Vrij
gemaakte Kerken van Oost-Soemba.
bouiu van ziekenhuizen van aller
lei grootte en typen in de naaste
toekomst zal moeten plaatsvin
den. Hiervoor zal meer dan twee
miljard gulden uit het nationale in
komen moeten worden afgezon
derd in een betrekkelijk klein aan
tal jaren. Deze grote investering
in de bevordering van een zo hoog
mogelijk peil van de klinische- en
poliklinische volksgezondheids
zorg, vraagt een optimale beste
ding van de vereiste bedragen.
Tijdens de gistermiddag gehouden
slotzitting van dit door de samenwer
kende Amsterdamse ziekenhuizen geor
ganiseerde symposium kwam dr. J. C.
M. Hattinga Verschure, voorzitter van
de voorlichtingscommissie van de
hoofdstedelijke ziekenhuizen, tot de
conclusie, dat regionale samenwerking
tussen ziekenhuizen van Het grootste be
lang is voor een voortvarende ontwik
keling van het ziekenhuiswezen, een
goede coördinatie op medisch-techniscb
gebied en daarmede voor de juiste be
hartiging van de belangen van de pa
tiënten. Regionale samenwerking is.
gezien vanuit de problematiek van elk
ziekenhuis, individueel noodzakelijk en
naast do werkzaamheden van de lande
lijke ziekenhuisverenigingen mogelijk.
Het Amsterdamse symposium is een
van de resultaten van de samenwer
king waartoe de hoofdstedelijke zieken
huizen twee jaar geleden beslotén.
SLOTWOORD
De voorzitter van het symposium, dr.
M. Plooy, wees er in zijn slotwoord op
dat de uit het gehele land afkomstige
congressisten twee dagen intensief de
vraagstukken van de bouw, uitbreiding
en inrichting van ziekenhuizen hadden
bestueerd. Maar, aldus dr. Plooy, bo
ven en achter deze bezinning op
technisch, financieel en organisatorisch
gebied, rijst voor ons op de stille, ang
stige figuur van de zieke mens, voor
wie alle zekerheden zijn weggevallen
en die is komen te verkeren in een
toestand van afhankelijkheid en hulpe
loosheid. Bij al het studeren en over
leggen over ziekenhuisbouw dienen wij
naast de geneesheer, de verpleegster,
de architect, de econoom en andere
deskundigen, ook te luisteren naar de
patiënt, die steeds en overal in de be
raadslagingen aanwezig is.
Nu ook in grote lies!
Tot nog toe was mijn dochter altijd met de bus
naar school gegaan. „Maar", was haar beloofd,
„als je zeven jaar bent, krijg je een fiets."
Op de avond voor haar verjaardag spookte ze
om tien uur nog rond met een wii-moe snuitje en
toen ze eindelijk door de slaap werd overmand
was haar hart nog vol twijfel. Die fiets was haar
dan wel beloofd, maar voor je hem echt in het be
zit had, was het nog een zaak vol vraagtekens.
Toen ik. wat later nog even, naar haar ging kijken
lag ze één en al vrede in diepe rust, de slaap-
beer dicht en beschermend tegen zich aan. Mijn
man sloop ook binnen en zo vormden we het al
oude lieve plaatje van pa en ma bij hun slapend
wicht.
„En dat laten we nou morgen per fiets op het
verkeer los", fluisterde ik. „Doe niet zo sentimen
teel" siste mijn man terug, „jij houdt dat kind
veel te lang klein".
„Jaja" viel ik hem in de rede „en de jongens
waren al veel zelfstandiger op hun zevende, stil
maar, je hebt gelijk".
Eindelijk was ze dan jarig en toerde ze op de
fiets naar school, geëscorteerd door haar grote
broers. Ik ben blij met de verkeerslessen op
school uit de vrolijke instructieve boekjes, ik ben
blij met de veilig verkeer uitzendingen voor de te
levisie, maar de onrust blijft. Als ik twijfelde
aan het bestaan van legioenen beschermengelen,
zou die onrust zelfs onverdraaglijk zifn. Tegen de
tijd dat ik het stel uit school verwacht drentel ik
onwillekeurig naar het raam en ik voel me pas
dan weer prettig als ik ze, hard bellend en nog he
lemaal heel, thuis zie komen.
Gisteren kreeg ik de schrik van mijn leven
De jongens trapten de laan op. met verbeten
zorgen-gezichten, zonder hun zusje. Duizend ge
dachten wervelen in enkele seconden door je
hoofd, dat je dan koel tracht te houden. Ik stórm
de naar buiten. „Wat is er?"
„Geen paniek" was het stoere commentaar van
de oudste.
,,'t Is haar eigen schuld", vulde de ander on
heilspellend aan. Kalm blijven, dacht ik koortsig.
„Waar is ze? Waarom zijn jullie niet bij haar
Ifaetang&Có
en
gebleven? Heeft ze zich erg bezeerd?" tetterde ik
ongerust.
„Ze zit op het paaltje bij het kromme weggetje
wij zijn hier voor een krijgsraad". Het was mij
zo helder als koffiedik. „Maar wat is er dan ge
beurd?"
„Er is niets gebeurd, helemaal niets, alleen wil
mevrouw niet langer met ons meefietsen, me
vrouw wil apart rijden" sneerde de oudste.
„Mevrouw wil apart rijden?" herhaalde ik
stompzinnig, maar eindeloos opgelucht. „Zo. en
wat toen?"
,Nou, ik dacht dat jij dat nooit goed zou vinder
en toen heb ik haar fvets vastgebonden aan een
paal, zodat ze wel moest wachten tot we weer bij
haar kwamen met een boodschap van jou."
„Goed. gedaan, heren", prees ik. Op een stuk pa
pier schreef ik: „Mevrouw. Kom direct met de
jongens naar huis. U mag niet alleen. Uw moe
der."
In mijn gedachten zag ik haar met een spinnig
gezicht op dat paaltje zitten, de neus in de wind en
zeker van de uiteindelijke overwinning. Ik bereid
de mij ernstig voor op een nummertje hogere pe
dagogie.
Toen ze binnen waren begon ik: „Zo en nu
moet je eens..."
vervolgde ze: „Ja, een mannetjes-eend,
eens 'n hele koppel over het fietspad. De jongens
konden er nog langs, maar ik had de keus tussen
de struiken in, tegen een boom af of over de eend
heen. Nou, toen werd het de eend, maar hij linp
gewoon door, hoe bestaat het. En de jongens wa
ren er bij, nou, en het is toch gebeurd; dus kan
ik net zo goed alleen fietsen, waar of niet?"
Er was geen speld tussen te krijgen. Mijn op
voedkundige talenten waren te gering hier on
middellijk iets te klaren. Het leek me trouwens
ineens ook typisch een karweitje voor een vader.
De preek had ook niet zo'n dolle haast, het was
immers woensdag, dan was er 's middags geen
school en hoefde er niet gefietst te worden.
Later aan tafel vroeg mijn dochter: „Tegen wie
knipoog je?"
„Tegen jou in ieder geval niet" ontweek ik. Ze
zou me immers niet begrijpen. Want ik knipoogde
tegen de narcissen in de tuin, waarachter ik de le
gioenen beschermengelen vermoedde.
MINK VAN RIJSDIJK.
