ZWEMLES
Politiek is ook
gods-dienst
Democratisering
van éénwording
Een kanttekening
Tekort aan deskundigen
bij ontwikkelingshulp
Een ivoord voor vandaag
PurolfcSfsS
Overheid voor prediking
mede-verantwoordelijk
Nominale leden kunnen
wij onmogelijk erkennen
s
ZATERDAG 18 APRIL 1961
IEDER HEEFT EEN SCHULD VAN 1685.-
IEDERE Nederlander, groot of klein, oud of jong, arm of rijk, had op
31 december j.l. een schuld van 1.685,—. Niemand is *ich dit natuurlijk
bewust, maar als wij de totale staatsschulden nemen, die eind vorig jaar een
omvang van niet minder dan ƒ20.297.000.000 had, en wij delen die door het
aantal Nederlanders, dan komen wij op die ƒ1.685,—.
Wij behoeven vanwege die schuld teker niet veel hoofdpijn te hebben. Het
is sells de vraag, of de minister van financiën dat heeft. Maar toch is het
io, dat er een totale schuld van meer dan twintig miljard gulden bestaat,
geld, dat op enigerlei wijze geleend is en dat dus vandaag, morgen of over
morgen terugbetaald moet worden.
Zo*n zestig jaar geleden hadden wij van die enorme bedragen geen weet.
Per hoofd der bevolking was de totale schuld toen niet groter dan ƒ208,
Hoe het ons daarna vergaan is, illustreren de volgende cijfers, die op een
markant jaar betrekking hebben:
totaal
eind 1904 1.120 miljoen
eind 1939 4.218
eind 1945 f24.281 H
eind 1947 f28.439
eind 1957 18.232
eind 1963 ƒ20.297
per hoofd
203
477
2.609
2.927
1.643
1.685
Wij zijn met 1904 begonnen, omdat over dat jaar voor het eerst cijfers van
de totale schuld bekend werden gemaakt. Wij leefden toen nog in de tijd,1
dat de overheid er niet voor voelde in het economische leven in te grijpen,
terwijl het sociale beleid nog in de kinderschoenen stond.
Eind 1939 hadden wij de grootste crisis aller tijden achter de rug en stonden revolutionaire jongeren hebben
wij aan de vooravond van de grootste oorlog aller tijden.. Toch was de zich vandaag in Utrecht bezig ge-
Jongerenconferentie C.B.U.-A.R.P.
Verband tussen
partijen en
kerklidmaatschap
Christelyk-historische en anti
staatsschuld niet meer dan vier keer zo groot geworden, een ontwikkeling
die desondanks menigeen al met angst en beven vervulde. Per hoofd der
bevolking verdubbelde de schuld.
De oorlog bracht niet alleen veel leed en vernieling, maar ook een torenhoge
houden met het onderwerp „De
houding van de protestant in poli-
ticls". De conferentie was georga
niseerd door de A.R.J.O.S. en de
staatsschuld van 24 miljard. Geen wonder, dat wij per hoofd der bevolking r u T r j,-.
ineens 5>i mul soveel schuld hadden op te vaneen. Het sou echter no| discuss.e ontspon
vangen.
erger worden, omdat wij voor hulp her en der moesten aankloppen. De top
werd eind 1947 bereikt met goed ƒ28 miljard.
Geleidelijk aan gaat het ons dan beter, de ministers van financiën kunnen
een deel van de schuld opruimen. Het laagste punt bereikten wij eind 1957
met een schuld van 18 miljard. In tien jaar tijds kon 10 miljard worden
terugbetaald.
Vooral van de buitenlandse schuld, onderdeel van de totale staatsschuld,
wilden de beheerders van de schatkist zo snel mogelijk af zijn. Dat is bij
zonder goed gelukt: eind 1949 bedroeg de totale schuld aan het buitenland
niet minder dan 3.659 miljoen, eind 1957 was zij teruggelopen tot 2.084
miljoen. Het mes werd er nog meer in gezet, waardoor wij eind 1963 nog
maar 463 miljoen aan het buitenland schuldig waren. De binnenlandse
schuld ging echter na 1957 de hoogte in, zelfs zó sterk, dat ondanks de
daling van de buitenlandse schuld de totale schuld weer ging oplopen
tot meer dan ƒ20 miljard eind 1963.
De overheid voert een bewust sociaal, cultureel en economisch beleid, aan
gepast aan de geest van de tijd. Wij zijn voorts door de internationale
politieke verhoudingen gedwongen onze defensie zo krachtig mogelijk te
houden. Dit alles kost veel geld, méér zelfs dan er aan belastingen binnen
komt. Er ontstaan daardoor tekorten, waarvoor, moet worden geleend.
Er waren bovendien jaren, dat de minister van financiën meer leende dan
hij strikt genomen nodig had. Hij deed dat om, zoals dat heette, liquiditeiten
te bindep, om inflatoire krachten af te remmen door een overvloed aan geld
in de ijskast (lees schatkist) te zetten. Tegen deze achtergrond moeten wij
de stijging van de schaatsschuld van de laatste jaren zien.
Al hebben wij dan persoonlijk geen last van een schuld van 1.685 per
persoon, ergens hebben wij er toch wel weet van. Zij die het geld geleend
hebben, willen hiervoor rente ontvangen. Elk jaar moet er dan ook een
groot bedrag aan rente op tafel gelegd worden, terwijl bovendien een be
hoorlijk bedrag moet worden afgelost.
De begroting van 1964 vertelt ons, dat in 1963 aan kosten en rente van de
binnenlandse schuld ƒ635 miljoen moest worden betaald. Voor 1964 wordt
op een bedrag van 688 miljoen gerekend. Tellen wij hier dan nog rente
en kosten voor de buitenlandse schuld bij (onderscheidenlijk 20 miljoen
en ƒ12 miljoen), dan blijkt dat voor dit jaar niet minder dan ƒ700 miljoen
op tafel moet komen. Maar wij zijn er nog niet. Schuld moet ook regelmatig
worden afgelost: voor dit jaar is hiervoor ƒ443 miljoen uitgetrokken.
En hier komen wij dus de werkelijke invloed van de staatsschuld voor ieder
van ons tegen. F.r moet dit jaar in totaal bijna ƒ1.150 miljoen aan rente
en aflossing worden betaald. Dat is ruwweg 9% van alle uitgaven van de
Staat dit jaar. Ieder van ons moet hiervoor zijn steentje bijdragen.
zich rond stellingen van dr. J. J.
Buskes (soc.), dr. G. J. J. A. Delf-
gaauw (c.h.) en de heer R. Gosker
(a.r.).
van de maatschappij, aldus dr. Buskes,
en daarom Is het onmogelijk, concreet
over de christelijke politiek te «preken.
Volgens hem U de christelijke politieke
partijformatie het resultaat van een anti-
teaepolltlek die In bepaalde tijden aan
christenen wordt opgedrongen. HU ziet
het echter ala een miskennen van het
heilshistorisch handelen van God In de
geschiedenis, wanneer men van deze
antlteaepolltlek een voor alle Rjden gel
dend principe maakt.
Hij meent eveneens dat men van de
doorbraakpolitiek geen voor alle tijden
geldend principe moet maken. Het
gaat volgens dr. Buskes niet om de
..christelijke politiek" maar om de
.rechte politiek", een in een bepaalde
tijd vereiste politiek waarvoor de chri-
ten zich inzet.
Christelijke partijformatie als concre
tisering van de antitese-politiek acht hij
in onze tijd geestelijk verwarrend en
politiek ondeugdelijk: „Politieke tegen
stellingen worden op een ontoelaatbare
wijze verdoezeld en de zaak van Jezus
Christus wordt op een even ontoelaat
bare manier geïdentificeerd met de zaak
van een politieke partij.
Dr. Delfgauw zei, dat er verband be
staat al ksn dat slechts zeer schema-
GEVKAAGD TOT 1J JUNI A.S.
Onderwijzer(es)
Esstr. 111. Pemis. telef. 010-16J1H
Proefschrift over
onderwijs in Breda
rooms-katholieke universi
[en is vanmiddag drs. C. J.
romoveerd tot doctor in de
i op het proefschrift ..De
nouaing openbaar-bijzonder onderwij
Breda gedurende de negentiende eeu
Promotor was prof. dr. L. J. Rogie
De heer Brok werd op 1 maart
Nijmegen. In 1954 deed hij
zijn doctoraal examen. Van 1953 af is
hij leraar geschiedenis aan ..Het onze
lieve vrouwe lyceum" te Breda, en
eveneens aan de Bredase avond-H.B.S.
Hoe KNOBBELS
aan de grote teen
te bestrijden.
zeer pijnlijke en hin
derlijke kwaal. Ge
lukkig bestaat er nu
een product, dat snel
verlichting brengt,
Het is de beroem
de Dalet Balsem.
Da let Balsem heeft
een drievoudige wer
1/ verjaagt de pijn; 2/ heft de aan
doening op: 3/ vermindert de hln-
'irlijke opzwelling. Neem de proef
Europese christelijke vakbeweging:
De derde Europese conferentie! ^mens* sta'at werkcli^k diens^ van
der christelijke vakbeweging' Voorts wordt verklaard dat in de EEG
heeft gisteren in Straatsburg een een vijfjarenplan voor economische
radicale democratisering van de
tisch worden voorgesteld tussen het
I bewuste lidmaat zijn van een bepaalde
protestantse kerk of geloofsgemeenschap
en de betrokkenheid op een politieke
I partij.
Volgens hem is bijvoorbeeld het ver
band tussen het lidmaat zijn van een
Gereformeerde Kerk, een Gereformeer
de Gemeente of een Vrijgemaakt Gere
formeerde Kerk en respectievelijk de
ARP. de SGP en het GPV duidelijk aan
wijsbaar. Buiten de calvininistische ge
reformeerde gezindte ligt dit anders. Uit
de geloofsinhoud van bijvoorbeeld de
remonstranten volgt geen „vanzelfspre
kende" keuze voor een bepaalde partij.
Volgens dr Delfgaauw hangen de ver
schillen in politieke houding van de her
vormden samen met de modaliteiten bin
nen de Nederlandse Hervormde Kerk.
In ieder geval, zo zei hij. is er geen
sprake van een bewustzijn tot deze ker^
te behoren, dat uitmondt in een bepaalde
politieke houding.Hij maakte onderscheid
tussen het formeel-christelijk en het ma-
terieel-christelijk motief bij de politieke
keuze van de protestant.
Gods-dienst
De heer Gosker stelde, dat politiek
,-enzeer gods-dienst ls als godsdienstig
deelnemen aan het kerkelUke leven.
Wanneer de kerk de Gemeenschap der
heiligen is moeten de leden der kerk,
volgens hem. sodra de kerkdeur achter
hen ln het slot valt, niet in allerlei po
litieke groeperingen uiteenvallen.
politieke partij, aldus de heer Gos-
is voor alles een bezinningsorgani-
satie. Hij meent, dat met name de chris
tenen elkaar niet mogen loslaten in de
gemeenschappelijke bezinning over het
'-i de concrete situatie te voeren beleid.
Over de Partij van de Arbeid
V van pol
len, en zich niet uitspreekt
piële achtergronden.
Hij stelde voorts, dat alle partijen
goede bedoelingen hebben en vrede, orde,
welvaart, vrijheid en democratie bege
ren. Volgens hem is echter nadere bezin
ning nodig over wat de verschillende
partijen onder deze termen verstaan. Zo
meent hij, dat de christelijke vrijheid
niet zonder meer gelijkgesteld kan wor
den met de vrijheid die de WD zo luid
ruchtig proclameert.
Da zondeval van de politiek der wes
terse staten ls. volgens de heer Gosker,
dat se scheiding maken tussen gods
dienst en politiek. ZU «Un, 70 hU.
alle bezig om onder het motto „zaken
*Un zaken" een materiële welvaartsstaat
in het leven te roepen, maar er ls geen
ruimte voor een werkelUk reële inbreng
van de kerk.
Berorpinesiverk
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Goedereede (toei.i: J
Baars te Papendrecht.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen naar Steenwijk: W. 1
van Halsema te Roden.
Deense koning zal
paus bezoeken
Koning Frederik IX van Denemarken
is van plan om samen met zijn vrouw,
een bezoek te brenger aan de paus
Het is de tweede maal dat Koning Fre
derik het Vaticaan bezoekt. In 1959 had
hij een privé gesprek met paus Johan
nes. Als datum voor het bezoek wordt
genoemd 23 april.
Europese eenwording, medezeg
genschap van de arbeiders en op
stelling van programma's op
economisch en sociaal gebied in
de E.E.G. geëist.
In twee omvangrijke resolutiea
hebben de circa 150 christelijke
vakbondsleiders uit de EEG, Zwit
serland en Malta aan het slot van
hun driedaagse conferentie dit una
niem geëist en tevens versterking
van de vakbondsactie op Europees
niveau bepleit.
Alleen de Westduitse christelijke
vakbondsvertegenwoordiger liet bij
de stemming aantekenen dat de
christelijke vakbonden in de bonds
republiek principieel tegen elke
planeconomie zijn en blijven.
In de resoluties, die een leidraad
voor de verdere christelijke vakbonds
actie inhouden, wordt verklaard dat een
radicale wijziging van de krachtverhou
ding in het voordeel van de werkne
mers voorwaard» is voor een Europese
Prof. De Vries op NOVIB-symposium:
De Nederlandse organisatie
voor Internationale bijstand
(N.O.V.I.B.) heeft gisterochtend
in de Haagse dierentuin een sym
posium georganiseerd over „ont
wikkelingen in de ontwikkelings
hulp". Professor De Vries, waar
nemend voorzitter van de N.O.
V.I.B., verklaarde dat één van
de allergrootste moeilijkheden bij
de ontwikkeling is het tekort aan
bekwame, ervaren en gewillige
mensen.
Het aantal experts dat thans over de
gehele wereld aan het werk is, schat
te prof. De Vries, die tevens rector is
can het Institute of social studies in
Den Haag, op ongeveer 100000 terwijl
rond 250.000 studenten uit de ontwik
kelingslanden in het buitenland stu
deren. De taak van de onderwijsin
stellingen blijkt peel groter dan nog
S jaar geleden werd verondersteld. De
moeilijkheden op politiek gebied ver
dwijnen hierbij naar de achtergrond,
aldus prof. De Vries.
Professor Tinbergen, voorzitter van
de nationale raad van advies inzake
hulp aan minder ontwikkelde landen,
achtte samenwerking tussen regeringen
en bedrijfsleven van ontwikkelde lan
den samenwerking van deskundigen op
velerlei gebied van het grootste be
lang bij ae oplossing van het ontwikke
lingsvraagstuk. Teneinde het proces
ontwikkeling te versnellen is co-
ïatie op vele punten nodig. Hij was
verheugd, dat deze coördinatie in Ne
derland thans door staatssecretaris van
buitenlandse zaken, dr. I. N. Th. Die
penhorst geleid wordt. De Rotterdam
se hoogleraar en expert op het gebied
van internationale planning zei. aat in
de werkgroepen van de uit 66 landen
bestaande raad van advies naar ver
dere bestedingsmogelijkheden wordt ge-
sociale ontwikkeling moet worden ont
worpen en een Europees program- en
planbureau moet worden opgericht waar
in vertegenwoordigers van werkgevers-
en werknemersorganisaties en de over
heid zitting hebben.
De vakbonden, die bij de Europese
organisatie van de internationale chris
telijke vakbeweging zijn aangesloten,
ontvangen voorts de aanbeveling om
hun vakbondsactie op Europees vlak te
intensiveren, in het bijzonder door hun
eisen nationaal af te stemmen op een
Solitiek die voor een gehele bedrijfstak
Europees verband moet worden ont
worpen.
Democratie
In de overwegingen van deze resolu
ties heet het dat de vakbeweging moet
deelnemen aan de opbouw en tenuit
voerlegging van de Europese economi
sche democratie, omdat het kapitalisme
niet in staat is een gemeenschap van
vrije en verantwoordelijke mensen te
waarborgen. Op het ogenblik bezetten
de werknemers in het geheel der Euro
pese organen nog lang niet de plaats
waar ze recht op menen te hebben. De
huidige integratiepolitiek wordt te veel
gekenmerkt door verouderd liberalisme,
onevenwichtigheid tussen werkelijke be
hoefte en produktie en een steeds ster
ker wordende machtspositie van de on
dernemingen en kartels.
De conferaptie stelt op grond van
haar ervaringen vast, dat de uitbreiding
van de markt en de economische groei
alleen niet in ataat zijn automatisch al
le problemen van het sociale leven op
te lossen.
Er meet een doelbewuste sociale po
litiek worden ontworpen met prioriteiten
In het raam van algemene doelstellln-
regela moet men zoeken ln de behoef
ten en mogelijkheden van het ogenblik,
zoala volledige werkgelegenheid, gega
randeerd inkomen, en beroepsopleiding
overeenkomstig de behoeften van de
economie en de eisen der technische
vooruitgang. Zonder sociale program
matic kan een sociaal beleid niet sla-
ren. aldus de conclusie van de chris
telijke vakbonden.
Europees
De christelijke vakbondsleiders heb-
peinzing op hun reis terug meegekre
gen van de secretaris-generaal van de
wereldorganisatie der christelijke vak
bonden. de Belg A. Vanistentael. HU
verweet hun. dat hun organisaties na
tionalistisch blijven denken in een tijd,
dat kapitalisme en technocratie interna
tionaal worden. U eist Europese
ae iBSiaie jaren ongeveer tw iiuijueii —j- „vu, .nu govw
gulden per jaar beloopt wenselijk zijn, eigen organisatie een Europese dimen-
In Noorwegen
Vrije kerken houden
bevolkingstoename
niet meer bij
April is gewoonlijk.de maand waarin
de kericelijke statistieken openbaar wor
den. Dan zijn de officiële getallen bin
nen over het ledenverloop van het af
gelopen jaar. Uit Noorse cijfers blijken
de zogenaamde vrije kerken, die niet
bij de nationale kerk zijn aangesloten,
in de afgelopen tien jaar gegroeid te
zijn van 123.300 tot 134.500. Deze cijfers
zijn openbaar geworden als resultaat
van de volkstelling.
Hoewel er dus van enige groei spra
ke is. houden deze kerken de groei van
de Noorse bevolking niet bij. De ker
ken tellen nu 3,75 procent van de totale
bevolking, tegen 3.76 procent volgens de
vorige Noorse volkstelling. Deze vrije
kerken omvatten baptistengemeenten,
methodistengemeenten. vrije evangeli
sche gemeenten, pinkstergemeenten en
een vrije lutherse kerk.
De pinkstergemeenten toonden de
grootste groei. Zij wonnen in tien jaar
4000 leden en tellen er nu 34.100. De
Rooms-Katholieke Kerk in Noorwegen
boekte een winst van 3.100 leden en tel-
7.900. Terwojl de rooms-ka-
tholi'-ken hun doopleden (en dus de kin
deren) meetellen, telle., de pinksterge
meenten alleen de belijdende, volwas
sen leden.
Meer dan 16.000 mensen behoren tot
d Vrije Lutherse Kerk, 11.200 zijn me
thodist, 9.300 baptist en 5.300 behoren
tot de Zevende Dags Adventisten. Meer
dan 22.300 mensen gaven op tot geen
enkele kerk te behoren.
Luthers-kervormde
dialoog in V.S.
In New York zijn leidinggevende func
tionarissen van de Lutherse en de Her
vormde Kerk voor de derde maal bij
een geweest om te discussiëren over de
punten van overeenkomst en verschil in
de belijdenis en kerkorde van beide
kerkgenootschappen. De conferentie, die
ieder jaar gehouden wordt en die vier
dagen duurde, werd door twintig theo
logen en kerkelijke ambtenaren van
de twee kerken bijgewoond
Het thema van de discussie was:
„De christologie, het heilig avondmaal
en de naleving in de kerk Men heeft
geprobeerd om door de gesprekken te
ontdekken wat de verschilpunten zijn, die
een toenadering van beide kerken in de
weg staan. De scherpste polemieken
zijn de beide vorige malen gevoerd
over het avondmaal, de christologie, de
uitverkiezing en de kerkelijke regering
~i tucht.
Onder de aanwezigen die de verschil
lende onderwerpen inleidden bevonden
zich dr. Theodore G. Tappert en dr.
Martin J. Heineoken. beiden professor
het Luthers Theologisch Semina
Geloven zonder zienJezus eindigt het gesprek met di
apostel Thomas met deze woorden: ,J£alig zij, die niet gezien
hebben en toch geloven"Dat is een ernstige aanmerking op
het gedrag van Thomas, die zich pas liet overtuigen na dt
ontmoeting met de levende Jezus. Het is een veroordeling
maar niet een wegstoten. Jezus accepteert de belijdenis uan
Thomas: .Mijn Here en mijn God!" Hij laat deze volgeling van
Hem duidelijk weten, dat het zien geen voorwaarde is voor
het geloven en Hij spreekt zalig al degenen, die geloven zonder
te zien. Elders in de Bijbel staat, dat het geloof is uit het ge
hoor, dat aan geloven luisteren voorafgaat. Luisteren naar wal
Jezus zegt in het Woord, dat zal blijven spreken en functio
neren tot de voleinding van de wereld. Hij wil ons oren geven
om te horenom in staat te zijn op te vangen wat dit Woord
ons komt mededelen. Van dit Woord bedient God Zich. Dat
het wonderlijke, dat God Zich bindt aan een Boek, dat Hij
door de Heilige Geest Zich bekend wil maken aan de mensen
ook aan degenen, die als Thomas menen, dat hun geloof
afhankelijk dient te zijn van het zien. Jezus spreekt zalig
degenen, die in Hem geloven zonder te zien. Is het vreemd,
dat toch vaak gesproken wordt van het „oog des geloofs"!
Paulus heeft het ergens over „als ziende de Onzienlijke". In hei
geloof herkennen wij Christus, zien wij Hem in Zijn ont.
ferming en in Zijn mededogen. Maar dat is dan een zien-in
het-geloof!
Europese bonden achter bij de jonge
landen in Afrika en ook bij latijns Ame
rika. waar men waarlijk continentale
samenhang heeft weten te bereiken.
Vanistentael weet dit deels aan de
welvaart, die voorzichtig en conserva
tief maakt. Het elan en het enthousias-
zijn eruit en dat is op zichzelf erg.
lij. Maar erger nog is dat de visie
de Europese bonden daardoor ver
troebeld wordt.
Klassenstrijd
De Belg waarschuwde voorts dat de
oude klassenstrijd die in het begin van
deze eeuw binnen de nationale grenzen
in Europa is gebleven, nu dreigt te her
leven als klassenstrijd tussen rijke lin
den en onderontwikkelde volken. Aan de
Europese kant dreigen nu zelfs de vak
bonden t.a.v. de verlangens der onder
ontwikkelden met dezelfde argumenten
te gaan werken als een generatie terug
de Europese reactionairen t.a.v. de vak
beweging van die tijd gebruikten: argu
menten namelijk, die gebaseerd worden
op vermeende onmondigheid of onbe
kwaamheid van de anderen.
in Philadelphia, dr. William Fennell
het Emmanuel College in Toronto en dr.
Joseph Mc.Lellsnd van het Presbyte
riaans College in Montreal.
Wij lezen vanavond: 2 Kronieken 24 vers 15 tot en met 27.
Morgen lezen wij2 Kronieken 25 vers 1 tot en met 13.
Oud-staatssecretaris Calmeyer:
Geeft de keizer
wat des
keizers is
(Van onze parlementsredactie)
JJET is beslist onjuist om te stel
len, dat er een conflict bestaat
tussen de hoofdlegerpredikant en
de hervormde legerpredikanten.
De overgrote meerderheid van
laatstgenoemden staat achter hem;
slechts van twee of hoogstens drie
kan dit niet worden gezegd. De
geestelijke verzorging bloeit als
nooit tevoren. Zojuist mocht ik nog
van de staatssecretaris Haex ver
nemen welk een zegenrijk werk
wordt verricht, met name onder de
troepen in Duitsland, die daar voor
de geestelijke verzorgers beter be
reikbaar blijken te zijn. Dit zei
oud-staatssecretaris M. R. H. Cal
meyer in antwoord op een vraag,
die hem was gesteld naar aanlei
ding van zyn rede „overheid-ktrk-
Ds. Van Dam over uitspraak „oecumene"
(Van onze kerkredactie)
Onlangs heeft de Oecumenische
Raad van Kerken over de radio
(de uitspraak werd niet aan de
pers verstrekt) een verklaring
laten afleggen wat het begrip
„oecumenisch" betekent. Daar
werd onder meer gezegd dat het
vanzelfsprekend is dat er bij
overgang van de ene kerk naar
de andere contact tussen beide
moet zijn. Dat hiermede echter
nog niet het laatste woord ge
sproken is, blijkt uit een kort
commentaar van de baptisten
predikant ds. J. van Dam. Hij
heeft moeite met de vraag wie
tot lidmaten van een bepaalde
kerk worden gerekend.
Voorzover ons bekend zullen de
(meeste) baptistengemeenten zich zon
der meer san deze regel houden. Dat
wil zeggen: indien een lidmaat van de
een of andere kerkelijke gemeenschap
de wens te kennen geeft lid van een
baptisten gemeente te willen worden
hetgeen in de meeste gevallen betekent:
gedoopt te willen worden dan zal de
de betreffende baptistenge-
hetzij schriftelijk hetzij mondeling, de
kerk waarvan hU het lidmaatschap niet
langer begeert met vermelding van
reden hiervan in kennis dient te stellen.
Het komt ons voor, dat dit een zaak van
eerlUkheid èn fatsoen is.
Edoch, de Nederlandse Hervormde
Kerk kent drie soorten van lidmaat
schap: belijdende leden, doopleden en
nominele leden (dat zijn zij die uit her
vormde ouders geboren zijn en niet
werden „gedoopt").
Hebben we er al moeite mee het
..dooplidmoaatsehap" als een legitiem
lidmaatschap te beschouwen en we
bedoelen „lidmaatschap" echt niet ln
Juridische betekenis het is ons hele
maal onmogelijk de „nominale" leden
van een kerk, welke dan ook, als wer-
kelijke leden te beschouwen.
Vor de goede orde en een goede
christelijke verstandhouding. vooral
filaatselijk, zou het daarom nuttig zUn,
ndien de invloedrijkste en grootste
participant van de Oecumenische Raad
van Kerken in Nederland, de Neder
landse hervormde kerk, nader ging
verklaren bij welk soort lidmaatschap,
naar zijn mening, de regel in acht ge
nomen dient te worden, dat bij een
overgang de daarbU betrokken kerken
overleg dienen te plegen.
Nog eens: „nominale" leden als legi-
kernbewapening". Hij hield deze
rede gisteravond op een gemeen
schappelijke bijeenkomst van een
C.H. en een A.R. kiesvereniging
Den Haag.
De generaal was van oordeel, dat
de geestelijke overheid voor de leger
predikanten wordt gevormd door het
C.I.O.-tm), waarin de kerken samen
werken. Deze samenwerking is eer
zeer groot goed. Dragen de kerken dr
verantwoordelijkheid voor de geestelij
ke verzorging, ook de overheid heeft
een zekere verantwoordelijkheid voor
wat in de strijdkrachten wordt ver
kondigd. Evenals de hoofdlegerpredi
kant vergeleek de heer Calmeyer it
in het leger werkzame predikant me
de geestelijk verzorger van een zieken
huis. Wanneer de ziekenhuispredikant
de bedden langs gaat met de bood
schap der gebedsgenezing en er t«
opwekt om de medicijnen te late
staan, zal de directie ook zeggen: tri
hebben eerbied voor uw overtuigln
maar deze dingen vertelt u maar i
ders. Men kan dan niet stellen dat i
vrijheid van de evangelieverkondig in,
in het geding is.
Twee rijken
Sprekende over het oorlogsvraagstuk
betoogde de heer Calmeyer, dat de ge
lovige onderdaan is van twee rijken. Hij
behoort tot het rijk van deze weraid en
wordt in die situatie door Christus op
gewekt o.m. de keizer te geven wat des
keizers is. Tegelijk is hij evenwel ook
J—J an het komende Godsrijk.
het zwaard geen plaats ii
onderdaan
Daaruit vloeit een spanning voort, dit
nu een nieuw culminatiepunt heeft be
reikt. Vanuit het Evangelie denkende en
levende moet de kerk kritisch staan te
genover de overheid, doch zij mag haar
niet opwekken om het zwaard uit han
den te geven, aangezien zij dit niet
tevergeefs draagt voor de handhaving
van de gerechtigheid. Getrouw aan haar
opdracht, moet zij de boodschap van
het rijk van Jezus Christus prediken,
Waar de prediking van het gebod van
de liefde tot God en tot de naaste gehoor
vindt, heeft de kernbewaping haar l
kenis verloren. Hierbij wilde spr.
taak toekennen aan de wereldraad
kerken.
Nieuuie fase
De oud*staatssecretaris bleek het niet
eens te zijn met hen, die slechts een
gradueel verschil zien tussen kernwa
pens en conventionele wapens. Door de
atoombewapening zijn wij in een geheel
nieuwe situatie gekomen, betoogde hij.
We zijn op het punt aangeland, dat de
ene mogendheid niet meer de andere kan
vernietigen zonder haar eigen doodvon
nis te tekenen. In tegenstelling tot de
Chinese leiders blijkt ook Chroesjtjsef dit
thans in te zien, waardoor een lichte
ontspanning in de oost-westverhouding
is Ingetreden. Met eindeloos geduld moe
ten wij voortgaan in ons pogen vanuit
de antithese tot de synthese te komen.
De antithese bestaat hieruit, dat het
kernwapen niet kan worden gebruikt,
maar dat de afwezigheid van oorlog
Juist op het kernwapenevcnwicht berust
Vsn een synthese is pas sprake wanneer
vrede en veiligheid heersen. Intussen
mogen wij het niet voorstellen alsof on-
bewapening niet meer
:n tijger. Doen wij di
we het Chroesjtsjef, ge
der stalinisten, onmogelijk zijn politiek
lieren t
voort te zetten.
aldus professor Tinbergen.
te geven. Op dit punt lopen de is
Er waren nieuwe badpakken gekocht en les-
kaarten en toen kon het feest beginnen. Nou ja.
feest?
Sinds een poosje kunt u mij enkele malen per
week 's middags vinden aan de rand van het
zwembassin. Mijn twee kleinste larven zijn dan
druk doende met intrekken-wijd-sluit, op jacht
naar het zwemdiploma. Hoelang dit gemartel
moet duren vraag ik me maar niet af, ik zit daar
dociel te zitten en kom er altijd miR of meer doof
vandaan. Want in ons zwembad heerst, als over
al elders in dit soort inrichtingen een oorverdo
vend gegil, met als sombere afwisseling de ver
scheurende klap van iemand, die zich van de duik-
toren te pletter gooit.
De eerste keren liet ik mij, heel optimistisch,
ook te water. Daar kwam ik snel van terug, want
ten eerste kleefde mij dagen daarna nog ten pe
netrante chloorlucht aan, maar ten tweede is het
zwemmende moeder, terecht, niet toegestaan
zich bij de leerlingen te voegen.
Daarom schaar ik mij maar braaf bij de zitten
de ma's langs de kant. „Als je dat nou zo verve
lend vindt, snap ilk niet waarom je de kinderen
niet alleen laat gaan", zei mijn man. hiermee
blijk gevende dat hij het systeem niet door had
het systeem van badmeesters die meer oog hebben
een kind als het een supporter heeft. Zo zit
ten wij, moeders, daar als je het goed beschouwt
als een koud front en dreigen: Let op mijn kind.
Overigens in goede harmonie, we gooien er om
de beurt ook nog een handje sigaren tegenaan.
Dat legertje moes is anders wel de moeke. Er
heeft, waar kapotte sokken in zitten, die ze driftig
gaat stoppen. Ee-op-één-neer met vinnige halen.
Ik bewonder haar vlijt, maar vind het toch wel
een overdaad aan goedé werken. Verder zijn er
nagels-lakkende, lezende, breiende, kletsende en
starende moeders, mooie, dunne en dikke.
Het pikante is echter dat er altidd maar één pa
Vo<etan.g&ts
en
die steevast een vrolijk tasje bij zich
is. Een ruige tweedfiguur niet een pijp. Zodra hij
arriveert verandert er iets in de sfeer, heel subtiel,
niettemin merkbaar. De hevig op hun kroost ge
concentreerde dames verplaatsen hun belangstel
ling naar de wal. De nagellaksters zien ineens een
doel voor hun glanzende vingers en de boeken van
de lezeressen blijken niet meer zo boelend. Tweed
mans heeft twinkelende ogen, waarmee hij avon
tuur zoekt ev gemakkelijk vindt. Hij is ten slotte
in deze benauwde lawaai-omgeving de enige aflei
ding. Het aantrekkelijke van de man vind ik, dal
hij zijn avances zo eerlijk distribueert. Hij papt
niet steeds met dezelfde aan, maar vestigt de in
druk dat hij ons allemaal dol vindt. Hij heeft ken
nelijk gevoel voor de hachelijke situatie van één
man op ruim twintig vrouwen. Iedere keer staat
hij breed mannelijk achter een andere moe te
twinkelen.
Gisteren was het mijn beurt. Het was wat stiller
dan anders, zodat er zelfs nog plaats naast me op
de bank was. Hij frommelde een pakje cigaretten
tevoorschijn en hield het onder mijn neus. „Nee
dank u, ik rook niet" loog ik in een poging staan-
de te blijven. Hij liet zich niet terneer slaan. „Een
pepermuntje dan?" Ik wilde ook weer niet te
preuts doen en nam een pepermunt, het smaakte
naar tabak Met zijn pijp naar het water wijzend
vroeg hij; Welke is van u?" „Een van de vele
witte badmutsen plus één van de jongetjes" De
stoppende moeder had acuut de balen van haar
Ijver en vroeg kwljnena aan mijn buurman:
„Hebt u misschien een vuurtje voor me?"
Kijk en toen werd ik nijdig. Per slot was het
mijn beurt en stopte zij altijd sokken, waarom
kon ze daar niet gewoon mee doorgaan? Zuiver
om haar te sarren ging ik een beetje voor haar
zitten en informeerde naar de zwemprestaties
van z\jn kind. „Mijn kind?" Hij twinkelde als nooit
tevoren „Er zwemt hier geen kind van mij Ik
ben de directeur van dit bad en stel er prijs op
wat persoonlijk contact te hebben met de mensen.
Zodoende."
Zodoende. Ik voorspel het zwembad nog een gul
den toekomst. Een twinkel-directeur is ten slotte
een attractie apart.
