Nieuwe Leidse Courant
een
Chroesjtsjef doet
aanval op Mao Tse
scherpe
Toeng
Duizenden bij Schiphol
en Soestdijk verwacht
Misdaad in
Lorclei-
express
België
chaos
wordt
groter
de
Regering heeft begrip
voor spontane reacties
Correspondent
D.RA. moet
naar huis
oorlog
Liever rijst dan
Aandacht Chinese
wordt afgeleid
volk
In
Commentaren
„Nederlandse dr. X"
blijkt Duitser te zijn
CALEX
Shepard en Glenn lijden
aan „labyrinthitis"
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
is ghebtev
teghenspoe
Donderdag 16 april 1964, 45ste jaargang
Kan» op onweer
Veranderlijke bewolking met plaatse
lijk enkele buien en een kans op onweer.
Matige wind ruimend van zuidoost naar
zuid tot zuidwest en lagere mlddagtem-
peraturen.
(Zie ook pag. 11)
-J
Abonnementsprijzen p.w. 0,78,
3,35, p.kw. 10,05
Geen bezwaar tegen rustige ontvangst
De vreemde omstandigheden waar
onder dinsdag een man de dood vond
en een vrouw zwaar werd gewond,
hebben geleid tot een uitvoerig onder
zoek van de Westduitse recherche, dat
zich over geheel West-Europa uit
strekt. In het bijzonder wil men de
identiteit nagaan van de passagiers
die dinsdag met de Lorelei-express
tussen Bazel en Hoek van Holland
hebben gereisd. De criminele politie
in Mainz vermoedt namelijk, dat er
sprake is van een misdaad en speurt
vooral naar een onbekende man met
een opvallend lange neus.
Naar de recherche in Mainz gisteren
meedeelde werd dinsdagavond langs de
spoorbaan bij Oppenheim het lijk ge
vonden van een veertigjarige man, de
Krefeld wonende bouwkundige Jan
Frycz uit Tsjechoslowakije. Op het lijk
werd een treinbiljet aangetroffen, waar
uit bleek dat de man dinsdag met de
Lorelei-express uit Bazel was vertrok
ken. Verder is dinsdagmiddag bij Mül-
heim een 26-jarige Hongaarse vrouv
de rijdende trein gegooid. De z
gewonde Hongaarse, die van Locarno naar
Keulen reisde, heeft verteld dat zy
het gangpad van de Lorelei-express door
een onbekende man was gegrepen e
de trein geworpen. Zij beschrijft de dader
als een ongeveer 30-jarige, 1.65 a 1.711
ïter lange man met een smal gezicht
een opvallend lange neus. Hy zou
n zuidelijke taal. vermoedelijk Ita
liaans, hebben gesproken.
De Lorelei-express, die dinsdag var
Bazel naar Hoek van Holland reed was
overigens een ware „ongeluks-trein".
's Middags kwam op het station Eimel-
dingen bij Loerrach nog een 44-jarige
vrouw onder de trein. Zij werd dodelijk
gewond.
Dertig jaar voor
treinrovers
Zeven mannen zijn vandaag te Ayles
bury (Engeland) elk tot dertig jaar ge
vangenisstraf veroordeeld wegens hun
aandeel in de grote treinroof. Twee be
klaagden kregen 25 jaar, één 24 jaar,
één 20 jaar en één drie jaar gevangenis
straf.
Prinses Irene blijft
nog even weg
Prinses Irene, die verblijf houdt in
een familiekasteel van de Bourbon-
Parma's in midden-Frankrijk, heeft
besloten haar verblijf in Frankrijk te
verlengen. Dit heeft een woordvoerder
ran de familie, markies Guy de Valous,
vandaag gezegd.
Hij verklaarde ook, dat Parijs vo
Prinses „niet om uit te houden" i
worden, vanwege de fotografen en film
journalisten in de Franse hoofdstad, die
haar onvermoeibaar achtervolgen.
Toen prinses Irene vorige week woens
dag in Parijs aankwam om zich bij haar
verloofde, prins Charles Hugues te v
gen, had de markies gezegd, dat zij
het'begin van deze week naar Nederland
zou terugkeren.
Gisteren zei hij, dat prinses Irene be
sloten heeft waarschijnlijk nog vier da
gen of een week in Frankrijk te blijven.
De Prinses en haar verloofde verblij
ven jn het negentiende eeuwse kasteel
van Bostz, bij Besson. Zij hebben ook een
bezoek gébracht aan het zeventiende-
eeuwse familiekasteel van Lignières, on
geveer 100 km van het kasteel van Bostz
verwijderd.
De markies De Valous zei nogmaals,
dat het tijdstip en de plaats van het hu
welijk nog steeds niet bepaald zijn.
De persafdeling van het Russische mi
nisterie van buitenlandse zaken heeft
het Westduitse persbureau DP.A. ver
zocht het kantoor van zijn correspon
dent in Moskou te sluiten „naar aan
leiding van het verspreiden van provo
cerende valse berichten over de Sowjet-
unie". zo meldt het Russische persbureau.
De correspondent van D.P.A., die maan
dagavond het bericht verspreidde als
zou Chroesjtsjef zijn overleden, moet de
Russische hoofdstad binnen 24 uur
laten.
De wens van de minister-president om wat matiging te betrachten bij
de hartelijke ontvangst van het Koninklijk paar zaterdagmorgen op Schip
hol is absoluut niet negatief bedoeld. Integendeel zelfs. Tegen een sobere
betuiging van trouw en aanhankelijkheid in de trant van „We zijn blij, dat
u er bent" bestaat niet het minste bezwaar. Juist omdat de regering begrip
heeft voor de spontane reactie op gedane suggesties, wil zc de initiatief
nemers voor het huldebetoon niet in de weg staan. Dc regering wil alleen
een herhaling van de beruchte woelige avond en nacht van Soestdijk v
komen, toen een handjevol politiemensen onmogelijk de orde kon hand
haven. De politie-autoriteiten hebben dan ook een enorme organisatie in
het leven geroepen om de ontvangst, die onvergetelijk zal worden, in goede
banen te leiden.
De heer B. Norden uit Amsterdam,
een van de initiatiefnemers voor de
hartelijke begroeting, had gisteren,
naar aanleiding van zijn uitlating in
de Tweede Kamer, een onderhoud aan
gevraagd met de minister-president.
De premier had echter onmogelijk tijd
en venvees de heer Norden naar dr.
Lammers. de directeur van de Rijks
voorlichtingsdienst. die als zijn woord
voerder zou optreden.
Uit het gesprek met dr. Lammers
bleek dan., dat de regering beslist niet
de spontaniteit wil afremmen. De dooi
de minister-president in de Tweede
Kamer uitgesproken wens was alleen
maar ingegeven door redenen van vei
ligheid en het welzijn van de Konink
lijke familie. Vergeten mag niet wor
den, dat de Koningin en de Prins een
vermoeiende reis achter de rug heb
ben.
Na zijn gesprek met dr. Lammers
sprak de heer Norden de wens uit, dat
iedereen zich zal houden aan de orde
maatregelen van de politie. Duizenden
en duizenden worden verwacht. Gehoopt
wordt, dat men géén vlaggetjes, span
doeken, bloemen of wat dan ook mee
zal voeren. Niets zal worden aangeboden
en evenmin wordt een beroep gedaan op
de medewerking van muziekkorpsen. Het
moet een sobere en hartelijke begroe
ting worden.
Dat de regering van harte instemt met
het nitiatief tot de ontvangst blijkt wel
uit het feit dat. wanneer er aanwijzingen
en/of ordemaatregelen wenselijk blijken,
de Rijksvoorlichtingsdienst.hierover me
dedelingen zal doen.
De reacties van instemming op het
initiatief houden intussen maar aan. Het
meeleven met het Koninklijk Huis is
dikwijls spontaan en ontroerend Een
de vele suggesties die ons bereikten
dat de automobilisten, die richting
Schiphol of Soestdijk gaan. mensen mee
nemen, die getooid zijn met oranje.
De politie, zo vernemen we nader, zal
gezien de te verwachten grote toeloop
een leger op de been brengen, dat in
mankracht even sterk zal zijn als bij
een staatsiebeziek. een drukke bollen-
zondag of bij andere belangrijke gebeur
tenissen.
Rijks- en gemeentepolitie ziin voor deze
gelegenheid zelfs onder een gemeen
schappelijk commando geplaatst. Kolonel
H. A. van Steenis, commandant van de
rijkspolitie in het ressort Amsterdam, is
hiermee belast.
Het zal dan ook voor de eerste keer
in de geschiedenis zijn. dat bij de terug
keer van het Koninklijk paar uit het
buitenland dergelijke uitgebreide voor
zorgsmaatregelen zijn genomen.
De ordemaatregelen zijn gisteren be
sproken tussen de procureur-generaal ir
Amsterdam en politiefunctionarissen. Ook
de commissarissen der Koningin
Noord-Holland en Utrecht waren bij het
overleg betrokken.
Op Schiphol zijn de marechaussee
de luchthavenpolitie bij de uitgebreide
ordemaatregelen ingeschakeld.
Langs de route van Schiphol n
Soestdijk zullen de manschappen i
rijks- en gemeentepolitie een oogje
het zeil houden. In de koninklijke stoet
rijden enkele politie-auto's mee
meteen handelend te kunnen optreden,
wanneer blijkt, dat al te enthousiaste
Oranje-aanhangers de orde dreigen te
verstoren Voor het paleis Soestdijk zul
len afzethekken worden geplaatst.
paar
maal
zeiden we het al.
de afgelopen we
ken: ,£>e lente is er
dan toch". We kon
den het moeilijk
rectificeren, wan
neer we ons dc vol
gende dag min of
'meer betrapt voel
den op een „leugen"
en de regen op ge
bruikelijke wijze
ons alle illusie ont
nam. Maar bij dit
plaatje durven we
wel: „De lente i.R er
dan toch". De Bilt
zei het al: tien tot
vijftien graden, de
bollenvelden toon
den het al: tere
kleuren, verraste
uitroepen van het
publiek. De vroege
||;i hyacinten mogen
Hf dan te laat zijn, ze
zijn er in ieder ge
val! De zon schijnt
(vandaag). Het is
lente. (We zeiden
het immers al?)
TXE Chinese leiders willen nu buikriemen maken, om er de buik van hun
volk mee in te snoeren. Maar wij vragen de Chinese arbeiders en boe
ren: „Wat hebt u liever, de oorlog, die uw leiders u aanbieden of rijst? En
ik denk, dat de Chinese arbeiders dan wel liever rijst zullen hebben". De
toestand in China doet men denken aan een artikel, dat Stalin bij ons in
1930 schreef, onder de kop: „Wij duizelen van onze successen". Maar om
welke successen ging het toen? Het hoofd duizelde ons inderdaad, maar
van de honger".
Chroesjtsjef sprak deze striemende
woorden op een Russisch-Poolse
vriendschapsbij eenkomst in het Krem
lin. Hij lanceerde een bijzonder scher
pe persoonlijke aanval op Mao Tse
Toeng, de leider van de Chinese com
munisten, van wie hij zei, dat „hij
wormen in zijn hoofd heeft, die daar
in kronkelen en draaien".
De Russische premier zei voorts: „Als
ins achter het programma van de
Chinese leiders zouden stellen, zou dat
betekenen, dat wij de Franse staat de oor
log zouden moeten verklaren om de
Franse arbeiders te helpen de macht in
handen te krijgen. Maar wie zouden er
in die oorlog sterven? De Franse impe
rialisten? Nee, de Franse arbeider, een
zelfde soort mens als de Russische, de
Oekraïnse. de Poolse of de Chinese ar
beider. Het zou onjuist zün om zo te
handelen".
Het mobiliseren van ongeveer 4.000 artsen heeft de Belgische regering
alleen maar in nog groter moeilijkheden gebracht, dan vorige week reeds
het geval was. Alle geruststellende verklaringen ten spijt, blijkt de chaos
steeds groter te worden, nu de artsen niet meer verantwoordelijk zijn voor
de gang van zaken. Dc hooglelarenchefs van de kliniek van de Brusselse
universiteit hebben met hun medewerkers al een alarmkreet geslaakt. Zij
kunnen niet langer de verantwoordelijkheid voor de patiënten dragen. En
zij noemen het gepraat over betere toestanden sinds hetrcgcringsingrijpen
illusoir.
In Charleroi heeft de socialistische gou- j burton eist, dat eerst de staking wordt
verneur een beroep op de stakende art- J opgeheven en dat daarna kan worden
sen gedaan, d ewachtdiensten weer tel praat, terwijl de artsen niet aan het we
gaan organiseren. Ook in andere plaat-zullen gaan. zolang zij niet weten, wat
sen wordt al dan niet tersluiks de hulp uit die onderhandelingen tevoorschijn
ingeroepen van plaatselijke afdelingen'kan komen. De gebeurtenissen rondom de
om de wachtdiensten en huisbezoeken tel totstandkoming van de nieuwe wet ge-
doen functioneren. Als gevolg van het ven naar hun mening daartoe alle i
regeringsoptreden begint de situatie zich l leiding. Intussen is het duidelijk, dat
in het voordeel van de artsen te ontwik-1 regeling van de artsenk' estie al lang
kelen De artsen willen nu (op juridisch mogelijk zou zijn geweest, als de socia-
advies) de grondwettigheid van het ko-^ listen zich daar niet zo sterk tegen had-
ninklijk besluit van 12 april inzake deden verzet.
vordering van reserve-officieren gaan be-| Een deel van d- artsen in Valkenburg
strijden bij de Raad van State. Dit zal- fs naar België teruggekeerd om gehoor
echter pas gebeuren, als vast zou komen J geven aan het mobilisatiebevel. Een vi
te staan, dat er met de regering niet meeri hen. Y. Galloy. penningmeester van
te praten is. artsenkamer van Luik-Luxemburg, gaf
De mogelijkheid bestaat, dat de recto- een fotograaf een klap. toen deze het
res van vier universiteiten als bcmidde-jtrc op de gevoelige plaat wilde vast-
laars zullen optreden. De moeilijkheid is leggen. De rijkspolitie werd er bij ge-
echter, dat de socialistische minister Le-I haald, die een procesverbaal opmaakte.
Afleiden
Ook zei hij: ,,Ik kan u zeggen dat,
dien het uitbreken van een revolutie
slechts van onze wil afhankelijk zou zijn,
zou kunnen waarborgen dat het
trale partijcomité alles in het werk
hebben gesteld om een eind te maken
de „wereld van burgers" en d;
het geval de rode vlag over de gehele
wereld zou hebben gewaaid. Maar wij
kunnen ons niet aan fantasieën óverge-
Wij moeten handelen als realistisch
denkende mensen. Indien een volk nog
niet "jP >s voor de opstand, komt er ook
geen revolutie. De luide kreten van de
Chinese leiders lijken dan ook slechts re
volutionair.
In feite zün het echter wanhoopskre
ten, die worden geslaakt om de aandacht
het Chinese volk af te leiden van de
werkelijk belangrüke vraagstukken,
i-aarmede het te maken heeft, zoals het
•erbeteren van de economische toestand
n het verheffen van de levensstandaard
•an het Chinese volk".
Ironisch
Hij gaf een ironische beschrijving van
de volkscommunes: „Men heeft de Chi-
boeren uitgenodigd, zich aan te slui
ten bij de communes. Weet u hoe zij dat
doen? Als een boer een broek heeft, trekt
hij die uit en verbergt hij hem zorgvul-
i de hoop, dat de commune hem een
nieuwe broek zal geven. Als hij een kip
heeft, eet hij die eerst °P en daarna
vraagt hij om de communistische kippen.
Maar die kippen hebben zij bij de volks
communes niet gevonden.
In de Sowjetunie hebben wij in de
beginperiode van de revolutie ook kip
gegeten, aldus Chroesjtsjef, maar later
moesten we het bezuren. Ook wij heb
ben honger moeten ljjden. omdat wy
een grote fout hadden gemaakt.
Uitvoerig stond de premier voorts stil
bij het ..nog niet geweken oorlogsge
vaar". Hij zei: „In het hart van Europa
bevindt zich een broeiende vulkaan in
de vorm van het Westduitse militarisme".
Hij waarschuwde tegen elke poging der
Westduitse autoriteiten om de kaart van
Europa te veranderen, waarby hij met
name de Westduitse grenzen met de Sow-
jetzone van Duitsland, Polen en de Sow
jetunie noemde.
Volgens Chroesjtsjef willen de VS.
kernwapens aan de Bondsrepubliek le
veren. Hij meent dat het oorlogsgevaar
in Europa niet za* zijn geweken, voordat
er een Duits vredesverdrag is getekend.
De premier liet duidelijk uitkomen, dat
een dergelijk verdrag op Russische voor
waarden gesloten zou moeten worden.
Dit houdt in het erkennen van twee
Duitslanden en het instellen van een
vrije stad" West-Berlyn, waar de weste
lijke mogendheden en de Westduitse re
gering niets meer te vertellen zouden
hebben.
De komende dagen zal in Moskou
communistische topconferentie
worden gehouden. De communistische
leiders uit Hongarije, Boelgarije, Po
len, buiten-Mongolië en Tsjechoslowa
kije zijn al in de Russische hoofdstad
gearriveerd, officieel ter gelegenheid
1 het feit. dat Chroesjtsjef morgen
De vice-premier van communistisch
hina. Po I Po, heeft 15 april de dele-
rtie van de Verenigde Machinefabrie
ken onder leiding van ir. M H Damme
ontvangen. De Nederlandse zaakgelas
tigde was hierbij aanwezig.
bezorging 18.00—19.00 uu
TTET GAAT, ondanks alle moeilijk-
heden, met de woningbouw 'och
de goede kant op. Dc laatste gege
vens, die minister Bogaers aan de
Eerste Kamer heeft verstrekt, leve
ren het bewijs, dat zijn aannak re-
sul'aten gaat opleveren. Zeker, de
weersomstandigheden zijn de afge
lopen winter gunstiger geweest dan
die van het jaar daarvoor, niaar dat
is niet het enige. De woningnood
blijft vooralsnog groot en men kan
op dit momen' beslist nog niet zeg
gen, dat de „operatic" woningbouw"
is geslaagd. Overigens blijkt voort
durend weer. dat nog veel te weinig
gebruik wordt gemaakt van de mo
gelijkheden. die de zogenaamde door
stroming biedt. Hoeveel duizenden
woningen zijn in feite te groot voor
de huidige bewoners Er is op dit
nunt zelfs geen schatting te maken.
Maar dat grote aantallen huizen
..onderbezet" zijn, staat vast.
In het akkoord van Wassenaar staat
onder meer. dat er een onderzoek
zal worden ingesteld naar de huidige
woningvoorraad, naar de bezettings
graad e.d. Zo'n onderzoek vereist
enorm veel voorbereiding, maar het
lijkt toch zaak het niet op de lange
baan te schuiven. De resultaten van
dit onderzoek zouden wel eens ver
rassende resultaten kunnen opleve
ren. Wij staan zeer bepaald nie* on
het standpunt, dat men in Nederland
moet komen tot een algemene her
verdeling van de woonruimte. Maar
dat, op basis van vriiwilligheid, ve
len in alle redelijkheid kunnen wor
den overtuigd van de wenselijkheid
een andere, meer aan hun oms'andig-
heden aangepaste woonruimte te be
trekken. is naar ons oordeel een zaak,
waaraan niet getwijfeld behoeft te
worden.
"jVIEMAND zal kunnen tegenspre
ken, dat minister Bogaers een
dynamisch beleid voer\ Als bliikt,
dat bepaalde regelingen of richt
lijnen verstarrend werken, verandert
deze minister de richtlijnen of komt
met geheel nieuwe. De cijfers, die liij
produceert over de zogenaamde
14.000-woningen en dc vrijetijds-
woningen maken toch wel indruk.
Hier is een typisch voorbeeld van
wat officieel wordt genoemd „de ac
tivering van potentieel aanwezige
bouwcapaciteit". Een ander voorbeeld
daarvan is de nieuwe verdelings
methodiek, waarbii het beleid van
toewijzing is afgestemd op de aan
wezige capaciteits- en produktiemo-
gclijkheden. Hier liggen vooral voor
dc niet-verstedelijkte gebieden in
ons land zeker mogelijkheden. Er
kan dan, zoals de minister het noemt,
in „bouwstromen" worden gebouwd.
De voordelen daarvan zijn duidelijk:
alle beschikbare krachten kunnen
ononderbroken in ac'ie blijven, men
kan van het ene bouwwerk direct
on het volgende bouwwerk overscha
kelen.
TJ^EN opmerking over de toepassing
van de nieuwste c.a.o. in de bouw
kan moeilijk achterwege bliiven. Uit
de j'-ngste berichten blijkt, dat beide
Dar'iien zich in het algemeen uitste
kend aan de bepalingen van die c.a.o.
houden. In Amsterdam schijnen uit
zonderingen op deze regel te ziin.
Als dat zo Is. mogen wij honen, dat
ze tot Amsterdam benerkt blijven en
dat men ook daar zich als eerlijke
en verstandige mensen houd' aan
wat afgesproken is Niemand is er
bij gebaat, dat wij weer dezelfde
weg op zouden gaan als voorheen.
Rust in de bouw bevordert niet al
leen de produktie, maar ook en
dat is minstens zo belangrijk de
goede verhoudingen op het werk.
Proces - kolonel Wennerström
i nr=t
(■O'lilaOMOII ll«
Official dealer Leiden e.o.
De „Nederlandse dr. X". wiens naam
in het te Stockholm gevoerde spiona-
ge-proces tegen dc Zweedse kolonel
Wennerström herhaaldelijk is ge
noemd, blijkt een Duitser te zijn. Hij
heet, of heette. Gustav Prey, werd in
het voormalige Danzig geboren en
deed voor de oorlog aan wapensmok
kel. In de oorlog woonde hij in Den
Haag> waar hij geruime tijd inkoper
voor de Wehrmacht was.
Volgens de Zweedse bronnen bevindt
Gustav Prey zich momenteel in Zwit
serland. Hij zou contactman tussen de
Russen en Wennerström zyn geweest.
De laatste zou hem op verschillende
A LAN SHEPARD, de eerste Amerikaan die een vlucht door de ruimte heeft
gemaakt, lijdt aan „labyrinthitis", een kwaal waaraan ook zijn collega
John Glenn lijdt, aldus de diagnose van dr. Charles Berry, die verbonden is
aan het centrum voor de ruimtevaart te Houston, Te'xas. Dr. Berry is echter
van mening dat dit feit geen verband houdt met hun ruimtereizen. Hij ver
klaarde dat de ziekte van kolonel Glenn werd veroorzaakt door een val. waarbij
de astronaut zijn hoofd stootte. De ruimtevaart-arts zei voorts dat Shepard
d« eerste symptomen van zijn kwaal in juni had opgemerkt Shepard kreeg
'oen aanvallen van duizeligheid en werd enigszins hardhorend, aldus dr. Berry.
„We dachten in oktober dat hij weer helemaal beter was, maar vier wi
geleden klaagde hij weer over duizeligheid", zo verklaarde de arts. Ilij
echter niet van mening dat dc plotselinge versnelling en het inademen
zuivere üuurstof die samenhangen met ruimtevaarten iets met de kwaal te
maken hadden.
plaatsen in Europa hebben ontmoet voor
het doorgeven van militaire informaties.
Als zoveel mensen van zijn slag zou
Prey in de oorlogsjaren van twee wal
letjes hebben gegeten. Aan de ene kant
zou hij het Duitse leger van vitale ma
terialen hebben voorzien, aan de an
dere kant zou hü Joden hebben gehol
pen.
Op 't laatst van de oorlog zou Gustav
Prey een oproep voor dienstneming in
het Duitse leger hebben gekregen. Hij
voelde hier weinig voor en zou zijn on
dergedoken. Hij werd echter gegrepen
en zou in een strafkamp terecht zijn ge
komen.
De voormalige Politieke opsporings
dienst zou enige bemoeienis met hem
hebben gehad. Tot een veroordeling is
het echter niet gekomen, omdat Prey
zich op zijn anti-Duitse daden kon be
roepen. Hij werd dan ook over de grens
gezet, waarna men in Nederland nooit
meer van hem heeft
Moeder en zoon
verongelukt
Mevrouw A Stevens-Störzer en haar
achttienjarige zoon uit Budel zijn gis
teravond om het leven gekomen, toen
hun auto op de niet-beveiligde overweg
in Weert werd gegrepen door een lege
personentrein.
De vrouw werd uit de auto geslingerd,
zü was op slag dood. Zij laat een man en
nog zeven kinderen na. De auto werd
volkomen vernield. Het treinverkeer on
dervond drie kwartier vertraging.
