Nieuwe Leidlse Courant
Moskou wil front
tegen Chinezen
Drie hoge
Russen uit
de partij
Amerika blij met
regime-Mazzili
Overeenstemming
over zes punten
Milde Chroesjtsjef in Boedapest
5Communisten moeten
de rijen sluiten
Soebandrio
vertrokken
„Bevredigende
resultaten"
Koningin gaat
N.S. bezoeken
VS en Panama openen
overleg kanaalgeschil
Commentaren
Telstar-tv Japan-Europa
CHRISTElIJK-NATtONAAL DAGBLAD
.Jtantvastigh m gheblavM
mifo hert In taghanspoaf"
Zaterdag 4 aprfl 1964, 45ste jaargang
Nog steeds koud
Zwaar bewolkt met plaatselijk nog re-
een of motregen. In het /.uiden hier en
daar mist in de ochtend. Noordoostelijke
wind. zwak in het zuiden en vrij krach
tig in het Waddengebied, elders meren
deels matig. Aanhoudend koud weer,
maar in Limburg iets zachter.
(Zie voorts pagina 7)
Abonnementsprijzen p.w. f 0,78, p.m. 3,33, p.kw. 10,05
PREMIER Chroesjtsjef heeft gisteravond verklaard, dat de pogingen van
de Chinese communisten verwarring te stichten in de internationale
communistische beweging, moeten worden bestreden door het versterken
van de eenheid tussen de communistische partijen in de gehele wereld. Wij
streven naar eenheid, in het bijzonder nu er een openlijke revisie is van
de hoofdlijn der communistische politiek zoals vastgesteld in 1957, aldus
de Sowjet-premier. Hij legde deze verklaring af in Boedapest in een toe
spraak ter gelegenheid van de 19de verjaardag van de Hongaarse be
vrijding.
Gezien de heftige Chinese aanvallen
op de premier was diens milde toon
opvallend. In plaats van een tegenaan
val in te zetten, scheen de partijleider
zich te verdedigen tegen de Chinese be
schuldigingen dat „Moskou's politiek
van vreedzame coëxistentie het Ameri
kaanse imperialisme steunt".
Chroesjtsjef merkte slechts op, dat als
gevolg van de Chinese aanvallen de
communistische partijen de rijen zullen
sluiten en sterker uit het conflict te
voorschijn zullen komen. Hij was echter
van mening dat ..nieuwe organisatie
vormen" moeten worden gevonden voor
de correlatie van de buitenlandse poli-
Don Jaime stelt voor:
Verkiezingen over
opvolging Franco
Don Jaime, hertog van Segpvia. heeft
gisteren generaal Franco het recht be
twist, een nieuw staatshoofd te benoe
men. Het Spaanse volk moet zich vol
gens hem in vrije verkiezingen over de
opvolging van Franco kunnen uitspre
ken.
Don Jaime gaf in zijn woonplaats,
Parijs, een communiqué uit waarin hij
verklaart: „Ik ontzeg generaal Franco
het recht, over de toekomst van het
Spaanse volk te beslissen". Hij zegt
voorts, zich bij voorbaat aan de wil van
het Spaanse volk te onderwerpen.
Don Jaime is de oudste zoon van wij
len koning Alfonso XII van Spanje. Hij
deed in 1933, toen hy nog doofstom was,
afstand van zijn rechten op de troon,
maar kreeg in 1949 zijn stem terug waar
door deze rechten volgens hem weer zijn
hersteld.
Generaal Franco heeft de successie
rechten van don Jaimes broer, Don
Juan erkend, maar men gelooft alge
meen dat diens zoon, prins Juan Car
los, het eerst in aanmerking zal komen
voor de troon.
Bemanning RB 66
maakte „grove
navigatiefout"
Volgens de Amerikaanse luchtmacht
is het Amerikaanse verkenningsvlieg
tuig van het type RB66, dat op 10 maart
j.l. boven Oost-Duitsland werd neerge
haald, door een defect kompas en een
j navigaitiefout uit de koers geraakt.
In een rapport van de commissie van
onderzoek staat dat een „grove navi-
gatiefout" in het n-1 kompassysteem er
toe heeft geleid dat de bemanning ge-
loofde in de juiste magnetische koers te
vliegen, terwijl dit niet het geval was.
Een andere factor was, volgens het
rapport, het gebrek aan complete coör
dinatie bij de bemanning, die heeft na-
gelaten met de andere beschikbare in-
strumenten de juiste positie van het
vliegtuig te controleren.
De twee bemanningsleden die niet hun
basis te Toul-Rosiercs in Frankrijk
I „vliegbeoordeling9raad zal uitmaken
werden gewond, kapitein David Holland
en kapitein Meivin Kessler, zullen na-
gaan of zij weer deel mogen uitmaken
van vliegtuigbemanningen.
I Harold Welch, ligt nig in het hospitaal
te Wiesbaden.
Weinig steun
Opvallend is, dat de Russische premier
tot nu toe weinig commentaar van ande
re communistische partijen heeft gekre
gen. Slechts de Hongaarse en de Oost-
duitse communistische partij hebben zich
officieel achter Chroesjtsjef geschaard.
De Italiaanse communistische party
de grootste in West-Europa heeft
zelfs laten weten zeer gereserveerd te
staan ten aanzien van het op korte ter
mijn bijeenroepen van een internatio
nale conferentie over het ideologische
geschil-
Mario Alicatea, lid van het partijsecre
tariaat, schrijft in het partijblad Unita,
dat aan een dergelijke bijeenkomst
zorgvuldig onderzoek dient vooraf te
gaan om de standpunten van de ver
schillende partijen nader te leren ken
nen. Het zou de laatste weken zijn ge
bleken, aldus Alicatea, dat van de West-
communistische partijen alleen
Frankrijk en België gunstig te
genover een dergelijke conferentie staan.
Wat de Hongaarse steun betreft: als
belangrijk gebaar van dankbaarheid je
gens de Hongaarse premier en partij
leider Janos Kadar, kende Chroesjtsjef
de Hongaarse leider twee van de hoog
ste Sowjetonderscheidingen toe: de orde
Lenin en de gouden ster van held
de Sowjetunie. Slechts één andere
partijleider heeft deze twee onderschei
dingen ontvangen nl. Walter Ulbricht.
Inmiddels heeft de lang uitgestelde
Russische tegenaanval op communistisch
China (in het rapport van Moskou's
grote ideoloog Soeslof en een zeven pa
gina's tellend hoofdartikel in de Prawda)
vele westerse diplomaten ervan over
tuigd, dat de breuk in het oosterse blok
bijna onherstelbaar is. Voedsel aan deze
veronderstelling geeft o.m. de stilzwij
gende Chinese afwijzing van Russische
voorstellen voor een reeks ontmoetingen,
die dit jaar nog zouden moeten leiden
een communistische topconferentie
In één
oogopslag
Kamerleden bijna slacht
offer van mystificatie
pag. 2
Werknemers als „mensen"
zien pag. 5
„Der Stellvertreter" pag. 7
Programma van het Staats
bezoek aan Mexico pag. 9
Nederland won ook van Por
tugal met 3-0 pag. 11
en zes pagina's
ZONDAGSBLAD
Afwijzing
(in het najaar). De Chinese reactie hier
op was slechts een intensivering van de
kritiek op premier Chroesjtsjef.
Verscheidene zegslieden in het ooster-
blok hebben echter nog hoop op een
overbrugging, hoewel zij toegeven, dat
en ernstige kloof is ontstaan.
Chinees wilde
niet groeten...
De Chinese militaire attaché
in Boedapest was de enige die
niet salueerde toen Sowjetpre-
mier Chroesjtsjef zich gisteren,
na een krans te hebben gelegd
bij een Hongaars gedenkteken,
naar zijn auto begaf. Andere
communistische attaché's in uni
form sprongen in de houding en
brachten de militaire groet toen
de Russische leider langs hen
liep, maar de Chinees bleef ge
woon staan, met de handen op
de rug. Chroesjtsjef beantwoord
de de groeten grijnzend. Hij gaf
geen teken dat hij de houding
van de Chinees had opgemerkt.
De Indonesishe eerste vice-premie
minister van buitenlandse zaken,
Soebandrio, is hedenmorgen 9 uur
Schiphol naar Parus vertrokken,
werd uitgeleide gedaan door minister
mr. J. M. A. H Luns.
Door spoorivegslaking:
Nederlanders pas 24
uur later uit Italië
De Ned. ReLsvereniiging meldt dat de
ongeveer 600 reizigers uit Rome en
Genua, diie aanvankelijk zondag 5 april
in ons land zouden tnugkeren, eerst op
maandag 6 april, dus 24 uur later, zullen
aankomen. Dit tengevolge van de spoor
wegstaking in Italië, die morgenavond
eindigt.
Vanmiddag is in een in het stadhuis
in Deventer gehouden buitengewone
algemene ledenvergadering van het
Deventer landbouwcorps Prins Bemhard
geïnstalleerd als ere-voorzitter van dit
corps en is de vice-voorzitter van de
Europese economische gemeenschap, dr.
S. L. Mansholt benoemd tot erelid.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Dean Rusk, heeft
gisteren verklaard, dat zijn regering
bereid is met het nieuwe bewind in
Brazilië samen te werken en de no
dige hulp te verstrekken voor de
economische en maatschappelijke
ontwikkeling van dat land. Rusk zei
dit in zijn wekelijkse persconferen
tie.
De bewindsman ontkende, dat de V.S.
een aandeel hebben gehad in de gebeur
tenissen in Brazilië, die volgens hem het
gevolg 2ijn geweest van ernstige onge
rustheid over de extremistische koers
van de regering-Goulart. De omwente
ling heeft zich volkomen grondwettelijk
voltrokken en erkenning van de nieuwe
regering door Amerika is niet nodig, al
dus Rusk. Hij voegde er aan toe het on
waarschijnlijk te aohten. dat het interim-
bewind in Brazilië zich aan een bepaal
de politiek zal binden vóór de verkie
zing van een nieuwe president.
Uit Rio de Janeiro, de Braziliaanse
hoofdstad, wordt vernomen dat vier com
munistische Chinezen zijn aangehouden,
die in het bezit waren van documenten
over opleiding voor guerrillaoorlog. Bo
vendien hadden zü een bedrag van veer
tig miljoen cruzeiros (ruim 235.000 gul
den) by zich. Dc vier Chinezen hebben
intussen bekend dat zij gucrrilla-strüders
hebben opgeleid in het gebied van Santo
de Jubuiba, in de staat Rio de Janeiro
De politie maakte later bekend dat zy
een lijst met namen van Braziliaanse ge
neraals, die vermoord moesten worden,
in beslag had genomen. Op deze lijst
kwam o.a. de naam voor van generaal
Kruel, de bevelhebber van het tweede
leger, die de jongste opstand heeft ge
leid. Het hoofd van de politieke recher
che deelde nog mee, dat er bewijzen zyn
van inmenging door Russische en Cu
baanse ambassades, die contacten onder
hielden met linkse vakbonden.
Volgens radio Montevideo is mevrouw
Goulart, dc jonge echtgenote van de af
gezette president, gisteren op het vlieg
veld van Melilla, 32 km van Montevideo,
aangekomen met haar beide kinderen.
Tegenover de autoriteiten van het vlieg
veld zou zy hebben verklaard, dat baar
echtgenoot zich nog in Brazilië bevindt.
In de Prawda, de krant van de
Russische communistische partij,
werd gisteren een redevoering van
de partij-ideoloog Soesloj gepubli
ceerd. In deze rede maakte Soeslof
hekend, dat de voormalige vice-
premier Lazar Kaganovilsj (links),
ex-premier George Malenkof (mid
den) en de vroegere minister van
buitenlandse zakenVyatsjelaf
Molotof (rechts) uit de communis
tische partij zijn gestoten.
Communiqué van ministers
(Van onze parlementsredactie)
AN het eind van minister Soe-
bandrio's driedaags bezoek aan
ons land hebben de Indonesische be
windsman van buitenlandse zaken en
zijn Nederlandse ambtgenoot
Luns gezamenlijk een communiqué
Nu officieel
De voormalige Russische minister
van buitenlandse zaken, Vatsjeslaf
Molotof, is tezamen met ex-premier
George Malenkof en de vroegere
eerste vice-premier Lazar Kagano-
vitsj uit de Russische communisti
sche partij gestoten.
Dit is gisteren onthuld in de toespraak
van partijsecretaris Soeslof. die in de
Prawda werd gepubliceerd.
De drie voormalige Russische leiders
vielen in 1957 in ongenade omdat zij lid
waren van de anti-partij groep.
Het is de eerste erkenning dat zij uit
de partij zyn gestoten. (Reeds sedert
1961 waren er berichten geweest, waar
in werd gemeld dat zij uil hun plaatse-
•Üke partijen waren gestoten en in ja
nuari 1962 kregen steden, dorpen, ge
bieden en scholen die naar hen werden
genoemd, andere namen)
„In vele gevallen had Molotof ge
tracht om zoals men dat noemt
roomser te zijn dan de paus", zo zei
Soeslof. Molotof had zijn goedkeuring
gehecht aan lange gevangenisstraffen
die aan weduwen van gehuiverde partij
leden waren opgelegd. In één geva! had
Molotof zelfs by een naam op de lijst
,.vmn" geschreven, dat is de maximale
straf', aldus Soeslof.
Samen met Stalin had hij doodstraf
fen. die andere weduwen van gezuwcr-
de functionarissen waren opgelegd, goed
gekeurd.
uitgegeven, waarin zij verklaren, dat
hun diepgaande en openhartige be
sprekingen en onderhandelingen „op
de meest hartelijke wijze zijn ge
voerd en dat zij bevredigende resul
taten hebben bereikt". De ministers
zijn van mening, dat hiermee „een
gezonde basis is gelegd voor de nieu
we betrekkingen tussen de beide
landen". „Het is gebleken", aldus het
communiqué, „dat er bilateraal geen
politieke geschilpunten zijn, die de
ontwikkeling van vriendschappelijke
betrekkingen belemmeren".
De zes punten, waarover tijdens het
overleg overeenstemming werd bereikt
(en die wij in ons blad van gisteren
reeds aanstipten), vat het communiqué
als volgt samen:
j „Besloten werd dat zo spoedig moge
lijk nog dit jaar tot uitwisseling van
ambassadeurs zal worden overgegaan.
hebben een
eenkomst ondertekend, waarir
vastgelegd dathun regeringen tech
nische samenwerking tussen beide
landen zullen bevorderen. Deze
menwerking zal omvatten de uitwis
seling tussen beide landen van
nis en ervaring in ruime zin. al dan
niet vergezeld van materiële hulp. In
het kader van de overeenkomst zul
len experts beschikbaar kunnen wor
den gesteld en concrete projecten van
uitgebreide technische bijstand kun
nen worden uitgevoerd. De overeen
komst sluit ook de mogeiykheid ir
tot het wederzijds verlenen van fel
lowships voor aanvullende studie. De
ministers beschouwen deze overeen
komst als een bélangrijke algemene
basis waarop een toekomstige samen
werking ter bevordering van de we
tenschappelijke en economische voor
uitgang, kan worden ontwikkeld.
(Voor vervolg zie pag. 7)
De ministers van buitenlandse
zaken van Indonesië en Neder
land, dr. Soebandrio en mr.
Luns, hebben gisteren in Den
Haag een verdrag ondertekend,
waarin is vastgelegd, dat hun
regeringen technische samen
werking zullen bevorderen. Op
de foto: even een blik van ver
standhouding voor de beslissen
de pennestreek.
Koningin Juliana zal in de maand sep
tember ter gelegenheid van het feit dat
125 jaar geleden de eerste spoorlün Am
sterdam—Haarlem werd geopend, een
bezoek brengen aan het bedrijf van de
Nederlandse spoorwegen.
De directie van de N.S. heeft voorge
steld de Koningin eerst te ontvangen
op haar hoofdkantoor te Utrecht, waar
na voorts bezoeken zullen worden ge
bracht aan een rangeerterrein, een werk
plaats. een trajekt, dat met modern ma
terieel wordt bereden, en enkele stations.
Tijdens haar werkbezoek zullen perso
neelsleden van N.S. van hoog tot laag
aan Hare Majesteit worden voorgesteld.
Engelsen op Cyprus
weer beschoten
Naar een VN-woord voerder heeft
meegedeeld, hebben gisteren Griekse
Cyprioten geschoten op Britse VN-
mililairen, die trachtten in te grüpen
in een incident tussen Turken
Grieken in het dorp Ayos Theodorus.
in het noordwesten van Cyprus. Dit
is het tweede geval van deze aard
sinds de komst der VN-troepen op het
eiland. Ook in drie andere dorpen
hebben zich incidenten tusssen Grieken
en Turken voorgedaan. Daarby werd
een Turkse Cyprioot gedood en liepen
twee Turkse en één Griekse Cyprioot
verwondingen op.
Intussen heeft de VN-bemiddelaar
Tumioja een beleefdheidsbezoek ge
bracht aan president Makarios De
Finse diplomaat, diie gisteravond op
Cyprus arriveerde, wil ook een bezoek
brengen aan de Turks-Cyprische a
president. Fazil Kutsjuk
Amerika en Panama hebben giste
ren een overeenkomst gesloten die
voorziet in herstel van de diploma
tieke vertegenwoordiging en in het
openen van overleg inzake hun ge
schil over het Panamakanaal-ver
drag. Dit is door de Peruviaan De
Lavalia. die de overeenkomst tot
stand heeft gebracht, in Washington
bekendgemaakt. De Lavalle is voor
zitter van de Raad van de Organi
satie van Amerikaanse staten.
In een gezamenlyke verklaring word
onder meer gezegd, dat beide landen
besloten hebben zonder verwijl ambas
sadeurs te benoemen die ..zonder beper
king of vooraf te stellen voorwaarden'
een snelle oplossing voor het geschil zul
len zoeken.
President Johnson heeft in verband
met de overeenkomst, op korte termijn
de congresleiders bij zich ontboden, oir
hen over de bijzonderheden van het ver
drag op de hoogte te stellen. Afgevaar
digden van de Amerikaanse nationale
veiligheidsraad waren ook op de verga
dering in het Witte Huis aanwezig.
De Amerikaanse president heeft na d«
conferentie de oud-minister van finan
ciën, de jurist Robert Anderson, benoemd
tot speciaal ambassadeur om met de
Panamese regering het geschil inzake
het kanaal-verdrag te onderzoeken.
Johnson zei na afloop: ..Dit is werkelijk
een grote dag voor het Amerikaanse
volk, voor Panama, voor heel het Wes-
teiyk halfrond en voor alle vredelieven-
TJET is nu dus zeker, dat mr. Stik-
ker zal aftreden als secretaris
generaal van de Navo- Het laatste
jaar waren er reeds enkele malen
geruchten geweest, volgens welke de
heer Stikker om gezondheidsredenen
zijn functie wilde neerleggen. Hij
heeft dan nu zelf zijn voornemen tot
aftreden bekendgemaakt.
Algemeen zal dit heengaan als een
verlies voor de vrije wereld worden
beschouwd. De Navo heeft in de drie
jaar. dat mr. Stikker optrad als
secretaris-generaal, een niet ge
makkelijke periode doorgemaakt. Er
waren momenten, waarop het leek
alsof dit schild van het vrije Westen
niet veel langer zijn toch nog altijd
zeer noodzakelijke functie zou kun
nen blijven uitoefenen. Daarbij den
ken wij dan niet alleen aan het op
treden van de Franse president
De Gaulle, die. hoewel hij de Navo
zeer beslist niet wil ontbinden, in de
praktijk toch een zekere uitholling
van dc organisatie in de hand heeft
gewerkt, maar ook aan de levens
grote tegenstellingen tussen de Navo-
bondgenoten Griekenland en Turkije
vanwege Cyprus.
Wanneer men daarbij voegt de ge
volgen, welke de ontspanning in de
verhouding tussen Oost en West
heeft op de algemene geestesgesteld
heid in de vrije wereld, dus ook op
de instandhouding en de ontwikke
ling van de Navo, dan zal men be
grijpen, dat deze periode haar speci
fieke problemen meebrengt
De heer Stikker heeft zijn functie op
zijn eigen wijze vervuld. Hij is een
geheel andere persoonlijkheid dan
zijn voorganger, dc Belg Spaak. Van
„vuurwerk moesf en moet mr- Stik
ker niets hebben. Hij had en heeft
niet vaak behoefte op de voorgrond
te treden. Zijn werk voor de Navo
was even degelijk en doordacht als
zijn activiteit op velerlei gebied
voordat hij tot deze hoge post werd
geroepen. Nu zijn gezondheid hem
niet langer toelaat de Navo te dienen
willen wij uiting geven aan ons diepe
respect voor de w ijze, waarop hij zijn
taak heeft vervuld.
HEJ Ls no& een vraag, of radio
Caroline in de ether zal komen-
Met het bij dit soort onderwerpen
behorende tam tam is enkele dagen
geleden aangekondigd, dat deze „pi
ratenzender" voor de Britse kust
commerciële programma's zou gaan
verzorgen. De organisatoren van ra
dio Veronica lieten al spoedig weten,
dat zij niet bang zUn voor concur
rentie en dat er bést plaats is voor
dit eveneens illegale zusje.
Nu hebben de Britse posterijen da
Internationale Unie voor Telecom
municatie in Genève ingeschakeld
en de kans bestaat, dat in het gun
stigste geval radio Caroline van de
Panamese vlag op een andere vlag
moet overschakelen. Lukt dat niet.
dan staat het nog te bezien of het
radioschip de ether onveilig zal kun
nen gaan maken.
Deze gang van zaken roept In ons
land enkele vragen op. Wij hebben
radio Veronica. Daarvan is bekend,
dat het bijzonder moeilijk is haar
uit te schakelen met gebruikmaking
van wettelijke bepalingen, zelfs als
straks mogelijk een wet in werking
zal treden, waarbij televisie-uitzen
dingen vanaf een platform voor de
Nederlandse kust worden verboden.
Er wordt dan gesproken van „ver
kregen rechten".
Nuchter geredeneerd rijst de vraag
waarom van Nederlandse zijde niet
dezelfde weg is (of kan worden) ge
volgd als in Engeland. Heeft men
(zoals de Engelsen dat nu doen)
zich ooit gewend tot de directeur-
generaal van de posterijen in het
land. waarvan de vlag door het schip
wordt gevoerd Volgens de interna
tionale voorschriften is die directeur-
generaal verplicht een onderzoek in
te stellen naar de zendvergunning.
Zelfs als een „piratenschip" een ge
heime vlag voert moet het mogelijk
zijn erachter te komen welke vlag
dit is. Er zijn tenslotte niet zoveel
landen, die zich met dit soort zaken
inlaten.
Franse ambassadeur
in Peking benoemd
De keus van de Franse regering voor
de post van ambassadeur in Peking is
nu definitief gevallen op Lucien Paye.
thans Frans ambassadeur in Dakar
(Senegal).
Apn de regering van communistisch
China is om goedkeuring voor de be
noeming gevraagd.
Lucien Paye is rector van, de univer
siteit van Dakar geweest en was voor
hy benoemd wend tot Frans ambassa
deur in Senegal, minister van onderwijs.
KASTEN
Hogewoerd 99 Leiden Tel. 22536
Op 16 april om 22 uur Westeuropese tijd zal voor het eerst een rechtstreekse
televisieuitzending van Japan naar Europa plaats hebben. De uitzending, die
20 minuten duurt, wordt geralyeerd door de Amerikaanse communicatie
satelliet Telstar 2. Het Franse ontvangststation in Plumeur-Bodou (Bretagne)
zal de uitzending opvangen en via Eurovisie doorzenden. Het programma
wordt in het Frans gesproken en zal boodschappen bevatten van de Japanse
premier Hayato Ikeda en de minister van postzaken Sjinzo Koike.