De Fon van Bafut
DDR viert morgen tien
jaar „souvereine" staat
Wim Glaudemans - sleutelfiguur
Nederlandse jongeren
vrijwilligers in Kameroen (7)
Stamhoofd in J.V.P.-gebied
„Liever naar gaskamer
dan uniform van S.S."
Beklaagde op
zijn plaats
gezet
Anti-kankerpil
voor roker
rs?
Squazzardi bekent Colombo
te hebben vermoord
Juryberaad in
het geheim
MacArthur weer
geopereerd
Ulbricht heeft
weinig keus
9
DINSDAG 24 MAART 1964
IN het binnenland van Kameroen voetballen de kin
deren op blote voeten met een leeg conservenblik
- uit Holland. De Nederlandse levensmiddelenindustrie
heeft hier een flinke afzet van groenten en vlees, boter
en kaas. Vandaar
Maar Kameroen doet ook iets terug.
In Nederland zijn vrijwel alle houten brugdekken
gezaagd uit azobé-stammen, ge
veld in de wouden van Kameroen.
Het hout is spijkerhard, bestand
tegen wormen en tegen water.
Ideaal hout voor de Deltawerken.
Het handelsverkeer tussen beide
landen loopt in hoofdzaak via de
havens van Amsterdam en Douala. De Holland-West Afrikalijn onder
houdt er een regelmatige dienst tussen. Hun agent in Douala, Wim
Glaudemans (34) is tegelijkertijd honorair-consul. Vroeger was dat
een rustige erebaan; maar sinds de jongeren vrijwilligers zich in
Kameroen hebben neergezet weet Glaudemans wat een consulaat is
Hij is de sleutelfiguur in alle zendingen van Den Haag naar Bambui.
Nederland heeft in Kameroen geen ambassadeur. De dichtstbijzijnde
beroepsdiplomaat resideert in Leopoldstad - Kongo. Veldbedden,
keukengerei, gereedschapskisten - heel de uitrusting van het vrij-
willigersteam tot voedselvoorraden en vrachtwagens toe loopt over
Wim Glaudemans.
Hij heeft er niet alleen de hele papierwinkel van - hij moet tevens
op zoek naar stukken die aan de zwerf zijn gegaan. Tenslotte is hij
door zijn nieuwe taak ook nog een vaste klant geworden bij een
uitgebreide kring van autoriteiten, die zich met deze transporten
hebben bemoeid. Des te uitgebreider, omdat het hier een invoer
zonder rechten betrof.
Het vrijwilligersteam heeft aan deze man wel iets te danken. Op
zijn beurt zegt Glaudemans: „Een goed stel. Ik geloof dat ze daar
boven inderdaad wei iets zullen klaar spelen".
(Van f
redacteuren)
Nederlandse marine-officier:
Tijdens het Auschwitz-proces
in Frankfort heeft gisteren de
Nederlandse marine-officier, ko
lonel Anton Frans van Velsen, als
getuige de huiveringwekkende
toestanden in het concentratie
kamp Auschwitz geschetst. Hij
verklaarde voorts dat hij een aan.
bod om bij de S.S. te gaan om zo
doende uit het kamp te komen,
had afgeslagen. ,,Ik heb gezegd
dat ik liever gas in mijn longen
wilde, dan een uniform van de
S.S. aan mijn lichaam", aldus
kolonel Vian Velsen, die in 1941 in
Nederland door de S.S. werd ge
arresteerd en wegens staatsge
vaarlijke handelingen naar
Auschwitz werd gedeporteerd.
De Nederlandse officier vertelde
dat in de periode dat Franz Hofmann,
die zich eveneens tijdens dit proces
te verantwoorden heeft, kampopzich
ter was in Auschwitz, er naar schat
ting 25.000 tot 30.000 mensen in gas
kamers waren omgekomen.
Herr Oberst
Kolonel Van Velsen identificeerde de
beklaagde als een bewaker in het
kamp, die gevangenen graag mishan
delde. Toen Hofmann dit hoorde, sprong
hij op en schreeuwde: „Dat is niet
waar Van Velsen". De getuige draaide
zich langzaam om en beet Hofmann in
net Duits toe: „Als jij tegen mij spreekt,
Hofmann, noem je mij Herr Oberst".
JJe beklaagde ging automatisch in de
üoudmg staan, kreeg een kleur en zei:
„Jawohl Herr Oberst".
T ranen
De Nederlandse getuige verklaarde
Voorts nog, dat Josef Mengele, de kamp
arts zelf zestien tweelingen had dood
geschoten, na ze gebruikt te hebben
voor zijn medische proeven.
Met tranen in zijn ogen zei de kolo
nel, dat Mengele die in Zuid-Ameri-
jee? toevluchtsoord heeft gevonden
de kinderen op hun gemak stelde al
vorens hen met zijn eigen pistool bij het
crematorium te doden.
,„E.e.n andere getuige, Jakob Kronauer,
verklaarde aanwezig te zijn geweest bij
^L°iP e^f gevangenen en
gestoken. Oswald Kaduk, één der be
klaagden, had de SS'er een klap in het
gezicht gegeven. Kaduk echter sprak
tegen, dat zich e.en SS'er -onder» de ge-
angenen bevond! Hij gaf toe een bank-
_e te hebben weggetrapt waarop een
der gevangenen stond. Kronauer ver
telde voorts dat bij een andere gele
genheid twee priesters in een ton wa
ren gestopt, aie daarop in het water
werd gerold. Toen zij bijna dood waren
werden zij eruit gehaald, waarna ze
een veldkeuken moesten kruipen
een metalen etensbakje in hun
mond. Daarna werden ze door een SS-
officier doodgeschoten, aldus de getui-
Nieuwe voorlopige
grondwet voor
de V.A.R.
Gisteren is in Cairo een nieuwe voor
lopige grondwet gepubliceerd, die on-
aer meer bepaalt dat de ambtstermijn
van de president zes jaar is. Dit houdt
5L de Ambtstermijn van president
«asser op 26 maart 1965 afloopt.
De nieuwe voorlopige grondwet v
kracht en zal dat bl:
lotdat de nieuw gekozen nationale
gadering, die donderdag voor de eerste
keer vergadert, een permanente grond-
et opstelt, die aan een volksstemming
zaj worden onderworpen.
«ia voortoPtee grondwet geeft de pre-
Mdent het recht een oorlog te verkla
ren na goedkeuring van de nationale ver
gadering Voorts wordt gelijkheid voor
SL^» Van anlle Egyptenaren gegaran
deerd, evenals persvrijheid, vrijheid
van meningsuiting en van vergadering.
ue nationale vergadering wordt bij
geheime stemming gekozen, waarbij de
President het recht heeft zelf tien le-
aen te benoemen. De zittingsperiode
van de nationale vergadering is vijf
Jaar. Zij kan haar vertrouwen in de re
gering of regeringsleden opzeggen en
en wanneer de president in bepaalde
gevallen geen vertrouwensmotie krijgt
moest hij aftreden. De president heeft
n^«,jrej nationale vergadering te
TOTOlnden en algemene verkiezingen uit
jtyjlSSCHIEN wel de machtigste
man van West-Kameroen is
de Fon van Bafut, stamhoofd over
de naar schatting twintigduizend
mensen van het volk der Tïkar.
Zijn faam reikt wijd en zijd.
In een deel van zijn gebied ope
reren Nederlandse jongeren-vrij
willigers. Er bestaan plannen met
de bevolking van het dor*p rond
om zijn paleis aan het werk te
gaan. Er was dus reden mijn op
wachting bij hem te gaan maken.
Dat gebeurde op een zondag
middag na een tocht van Bambui
naar Bafut door een eerst weel
derig begroeid landschap, met
metershoog gras en overal bomen,
dat echter achter enkele heuvel
kammen plotseling in savanne
gebied overging. Daar groeide al
leen nog wat kort kreupelhout.
En verder een Volkomen verla
tenheid: geen dorpen, geen ver
keer en alleen een kale schrale
leegte.
Bafut zelf bleek echter te liggen in
ïn oase. Vlak achter de markt staat
„ït ommuurde paleis-complec: de
merkwaardigste verzameling bouwsels,
die ik ooit heb gezien. Niet alleen al
lerlei hutten en huizen, maar ook tem
pels (met zinken dak) en zelfs een kas
teel vrij hoog en bereikbaar via
lange trappen.
Zoals gebruikelijk werd de toegangs
poort niet bewaakt. Elke vreemdeling
loopt gewoon binnen, om dan „vanzelf"
terecht te komen in een ontvangstzaal
aar vergeelde foto's hingen van
de ontmoeting van de fon met konin
gin Elisabeth van Engeland.
Na tien minuten anti-chambreren
kwdmen twee vrouwen vertellen dat
het hun heer en meester behaagde een
audiëntie te verlenen.
i een vreemde wandeling door
en en kamers, over binnenplaat-
in langs dikke muren kwamen we
op het „slotplein"; links het lange lage
woonverblijf en rechts een hoge „hei
lige hut".
Dr. Charles Huggings, die een belang-
ijk rol speelt op het gebied van de
kanker-research, zegt. dat nieuwe die-
renproeven de mogelijkheid openen van
een ontwikkeling van pillen, die siga
rettenrokers tegen het kankerrisico kun-
ïn beschermen.
Dr. Huggings, die aan de universiteit
an Chicago verbonden is, verklaarde
tijdens de jaarvergadering van weten
schappelijke auteurs (onder auspiciën
van de American Cancer Society ge
houden), dat een van de ongeveer 60
.aromatische koolstof" geneesmiddelen
bij toediening aan ratten in 60 pet. van
de gevallen bescherming biedt tegen dat
chemische bestanddeel van sigaretten
rook, dat anders onherroepelijk borst
kanker in vrouwelijke ratten veroor-
oorzaakt.
De beschermende middelen zijn ge
makkelijk te verkrijgen en zij zijn goed
koop. Maar hij verklaarde nadrukkelijk,
dat de proeven jarenlang zullen moeten
doorgaan om een definitief resultaat'te
verkrijgen.
V.S.-ambassadeur
in Japan met
mes gestoken
Een negentienjarige student heeft gis
teravond de Amerikaanse ambassadeur
apan, Edwin Reischauer, met een
in het been gestoken, zo heeft de
rikaanse ambassade in Tokio me
degedeeld. De toestand van de ambas
sadeur is niet ernstig, hoewel hij veel
bloed heeft verloren.
De jongeman heeft verklaard, niet uit
politieke overwegingen gehandeld te
hebben. De ambassadeur werd neerge
stoken toen hij in zijn auto wilde stap
pen bij de ambassade. Een jongeman
in werkkleding wierp zich op hem en
stak hem in zijn rechterdij. De aanval
ler werd onmiddellijk gearresteerd.
De Fon van Bafut, gekleed naar
zijn waardigheid. Hij poseert
naast de muur van de heilige
hut op het terrein van zijn
bespreking met zijn
bad
Koninklijk
Toen verscheen de Fon van Bafut.
Ik wist, dat hij oud was: legen de
tachtig, wat een uitzonderlijk hoge
leeftijd is in Afrika- Voor mij stond
niettemin een kaarsrechte en konink
lijke figuur, groot en waardig. Dat
was dus Archirimbi, ofwel ,;hij die
eeuwig leeft".
„Wees welkom", zei hij en glim
lachte. Achter het linkerglas van zijn
grote hoornen bril ontbrak een oog.
Gevolg van een infectie.
Een meisje van hooguit zestien jaar
ondersteunde hem bij het binnengaan
de troonzaal. De fon ging zitten
:en bank van bamboe. Voor be
zoekers waren er clubfauteuils.
Na deinleidende beleefdheden over
i weer begon de fon moeilijk ver
staanbaar in Pidgin-Engels te vertellen
zijn leven en zijn rol in het ge-
taak. Pas hierna gaat de fon
er komt dan een speciale vrouw om
hem te scheren. Hij ontbijt alleen.
Vrouwen hebben broodwortels voor hem
neergezet, overgoten met gepeperde
palmoliesaus en een kunstig bewerk
te hoorn vol palmwijn.
Ondertussen verzamelen zich onder
zijn veranda zijn vrouwen met pas ge
boren babies. De fon spreekt met ze
en regelt eventuele moeilijkheden. Hier
na heeft hij een soortgelijke conferen
tie met al zijn andere vrouwen. Daar
bij komen overigens niet alleen huishou-
bod, maar ook meer
terug. Maar niet voordat hij toch nog
even had gezegd, dat zijn volk bijzon
der dankbaar was voor de aangeboden
liulp van de vrijwilligers uit Holland.
Archirimbi staat bekend als een
nobel en rechtvaardig heerser, vriende
lijk en met een subtiel gevoel voor
humor. Naar verluidt vindt zijn volk
hem alleen wat gierig: hij heeft veel delijke zaken
personeel in dienst, dat slecht wordt intieme kwestii
betaald en de meesten van zijn Na het middagmaal volgt een samen-
meer dan honderd kinderen gaan niet komst met de Raad van Ouden. Ver-
naar school omdat hun vader het volgens is het tijd voor de audiënties:
schoolgeld niet wenst te voldoen. daar gaan meestal enkele uren mee
heen. Soms verlaat de fon zijn paleis
D.-f,ifl0l om het dorp te bezoeken. Ook reist hij
l\llUCa wel eens naar bijvoorbeeld Bamenda.
's Avonds luistert de fon voor het
Lang niet iedereen mag het woord slapen gaan meestal nog even naar het
richten tot de fon. Hem aanraken is
volstrekt taboe. Wie hem wil spreken,
moet aan de poort gaan staan en wach
ten tot hij wordt gehaald dat kan
een hele dag duren. Voor dorpelingen
kost elke audiëntie tegen de tien gulden
plus twee kalebassen vol mimbo Hoogte,
palmwijn, voor de Raad van Ouden, begrafenissen. Dan komen allerlei. ge-
Men moet de fon gebukt naderen en heime genootschappen in actie, waar
horizontaal gehouden handen drie van alleen mannen lid kunnen zijn. De
zingen i
ook toestaat
hem te dansen.
Begrafenissen
Proces in Italië begonnen
In Rome is gisteren het proces
begonnen tegen twee Italianen,
die verdacht worden van moord
op hun landgenoot Bruno Colom
bo, in 1961 in Amsterdam ge
pleegd. De verdaohten zijn Enri
co Prisco en Sergio Squazzardi.
Hun wordt te laste gelegd moord
met voorbedachten rade en dief
stal. Het lijk van de industrieel
uit Milaan is eerst verborgen in
de kofferruimte van zijn eigen
auto en later begraven in het Am
sterdamse bos.
De 35-jarige Squazzardi heeft de recht
bank verteld hoe de moord is gepleegd.
H(j zei naar Nederland te z(jn gegaan op
zoek naar werk. Een Tunesiër had hem
gevraagd of hü voor hem niet aan een
pistool kon komen. Toen de Tunesiër het
wapen niet kon betalen, had Squazzardi
het zelf gehouden „om indruk op de meis
jes te maken". Hij ontmoette Prisco, die
toen student was, in september 1961. De
ze stelde hem voor aan Colombo, die
zich schoenverkoper noemde.
Op zekere avond, in de Milano Bar te
Amsterdam, had een vriend van Prisco,
de student Renato Calapso, hem f Squaz
zardi) attent gemaakt op het feit dat
Colombo een stapel bankbiljetten zat te
tellen. Van dat ogenblik af was het plan
gerijpt Colombo te beroven.
Prisco had aan Colombo, die per auto
naar Italië zou gaan. om een lift gevraagd
voor hem en Squazzardi. Dat was een
mooie gelegenheid, had Prisco gezegd,
om Colombo te vermoorden of te bero-
BEGRAVEN
„Ik durfde Prisco niet te vertellen
dat ik bang was", aldus Squazzardi. Van
af de achterbank heeft Squazzardi het
dodelijke schot gelost. „Ik weet niet wat
mij bezielde Ik loste een schot
Ik weet niet waarom."
Zij waren naar een stille plek gereden
en hadden het lijk van Colombo in de
Hoge nazi-juristen
waren ingelicht
over euthanasie
De hoogste nazi-autoriteiten waren
ingelicht over het euthanasiepro
gramma en zij hadden de raad gekre
gen zich er niet mee te bemoeien, zo
heeft de beklaagde Hans Hefelmann
verklaard.
De toenmalige minister van justitie,
professor Franz Schlegelberger, had
destijds een honderdtal hoge ambtena
ren over de actie „T-4" ingelicht. Nie
mand had toen volgens Hefelmann eer
protest laten horen of zijn ontslag in
gediend. Als zulke hoge functionaris
sen de euthanasie erkenden kan men
deze nu niet als verwijt doen gelden,
meende Hefelmann, die ambtenaar
Hitiers Rijkskanselarij was.
Als inleiding tot Hitiers groots opge
zette euthanasie-actie „T-4" was een
•iertal geestelijk gestoorden, in bijzijn
'an de geestelijke vaders van het eutha-
lasie-programma, met koolmonoxyde
gedood.
Als aanwezigen bij deze handeling
noemde Hefelmann Hitiers lijfarts, Karl
Brandt, Leonhard Conti en drie andere
leidinggevenden, te weten professor
Werner Heyde, Philipp Bouhler en Vik
tor Brack.
de Tikar. Uit zijn antwoor- keer klappen. Het is verboden hoger te belangrijkste heet Kweyifon
den kon ik opmaken, dat hij
dertig jaar geleden zijn vader
gevolgd. Zijn verplichtingen zijn tal
rijk. Hij heeft politieke functies, r
gieuze en juridische bevoegdheden en
onderhoudt ook sociale contacten.
Daarbij wordt hij geassisteerd door ftaan*
l Raad van Ouden. De twaalf leden zijn 24 hutten
zijn door hemzelf gekozen.
„Vroeger was ik de enige rechter
laar tegenwoordig hebben we een ge
rechtshof. Aan mij worden alleen
dan de fon En elke stoel, die hij alleen toegankelijk voor adellijke per-
heeft gebruikt waar dan ook mag sonen. Bij het weeklagen om de over-
nooit meer door iemand anders wor- ledene hanteren gemaskerde dansers
reli- den bezet. versierselen, die nooit door een vrouw
Zijn paleis is gebouwd op een stuk mogen worden gezien. Deze voorwerpen
grond van 150 m in het vierkant. Er
totaal 44 gebouwen. Daarbij
dit bestaan zijn de de fon.
Dat alles verloopt volgens tradities
van eeuwen. Hoe lang deze zich nog
na de plotselinge hevige aanraking met
het westen zullen handhaven? In tien
jaar tijds zijn er al van verdwenen. Dit
verval zal ongetwijfeld voortgaan.
De vraag is: wat komt er voor in de
plaats en: zal het Westen dat kun
nen geven?
/oor-
Colombo's hoofd
de schotwond onzichtbaar
Squazzardi had gewei-
kofferruimte gestopt. Prisco had
gesteld met de autor,-',
te rijden J"
te maken,
De meeste bagage van Colombo werd
Amsterdamse grachten gegooid. Men
kocht een schop en in het Amsterdamse
bos werd het lijk begraven. De auto
werd, na een wasbeurt, ergens in Den
Haag neergezet.
Squazzardi zei dat Prisco later met
zijn vriend Calapso naar Italië is gegaan.
Nadat Colombo's broer Italo naar Am
sterdam was gekomen om een onderzoek
in te stellen, nam Squazzardi de trein
naar Parijs.
Volgens Prisco was het Squazzardi die
voorstelde met de auto over het hoofd
van het slachtoffer te rijden. Toen de
rechter Squazzardi hierop wees, zei deze
alleen gelogen te hebben toen hij aan
vankelijk verklaarde dat Prisco het
T reinroofproces
De jury van twaalf in het grote
treinroversproces in Engeland is gis
teren met een politieauto naar een
geheime plaats gebracht om zich een
oordeel te vormen over de schuld of
onschuld van de elf verdachten. Het
proces heeft 48 dagen geduurd.
Het kan verscheidene dagen duren
voordat de jury tot een eenstemmig
oordeel komt. De leden zullen in die
tijd geen contact met de buitenwe
reld hebben. Him huizen zullen ge
durende hun afwezigheid worden be
waakt. De rechter heeft hiertoe op
dracht gegeven in verband met de
mededeling van een van de gezwore
nen dat men had getracht hem om
te kopen.
Generaal Douglas MacArthur heeft
gisteren in Washington een spoedopera
tie ondergaan na kort tevoren een
ernstige maag-darmbloeding te hebben
gehad. Hij zou de operatie goed heb
ben doorstaan.
De 84-jarige generaal, die opperbevel
hebber van de geallieerde strijdkrach
ten in het Verre Oosten is geweest, werd
ook al op 6 maart geopereerd. Toen
werd zijn galblaas weggenomen.
ongezouten -puur plantaardig
licht verteerbaar-dus gezond
de i
zoals onenigheden
aruidsschat en dergelijke,
diefstallen berecht ik zelf.
de
Kostbaarheden
- dat zal dan misschien
dergelijke. Ook kleme redenen zijn waarom hij er zoveel heeft.
r»M ik- zelf Eertijds had de fon ook privé-jachtge-
bieden. Speciale symboliek was ver
bonden aan pytons en luipaarden de
ze dieren mochten niet worden gedood
als ze de fon in de ogen hadden geke-
de attributen te ken, aangezien deze dan 's nachts hun
gedaanten kon aannemen.
Vroeger had de fon een grote kudde
vee. waaruit geregeld koeien werden
geofferd. Dat schijnt nu tien jaar ge-
sieraden; fraai leden voor het laatst te zijn gebeurd.
Wèl beschikt de fon nog over een eigen
bron, die wordt „bewaakt" door taboe-
De fon stond op
tonen, die hij daarbij hanteert. Die zijn
uitgestald in een privé-museum
unieke kostbaarheden: prachtige m
kers, ingelegd met kleurige kralen
witte schelpen; ivoren sieraden; fr
versierde kalebassen voor palmwijn
en tenslotte alle eretekenen, die beho-
Kennclijk had het verkleden hem
omlaag wijzende stengel
mand mag van dat water nemen.
Elke morgen om zes uur staat de fon
vermoeid. De audiëntie werd op en begint de dag met t
tocht, begeleid door zijn twee belang-
Duitse democratische re
publiek zoals het ook wel ge
noemd wordt, zal op 25 maart
zijn tienjarig bestaan als sou
vereine staat vieren. Op die
datum in 1954 heeft Rusland
namelijk verklaard dat de mi
litaire bezetting van de Rus
sische zone is geëindigd. Aan
de Oostduitse regering, die
reeds in 1945 werd gevormd,
werd volledige souvereiniteit
gegeven en een jaar later werd
deze verklaring omgezet in
een formeel verdrag. Deze
souvereiniteit stelt in wezen
niets voor, want uiteindelijk
wordt het gezag in dat land
uitgeoefend door het Kremlin.
Het regime van partijleider
Walter Ulbricht wordt nauw
lettend gecontroleerd door de
Russen. Het beste bewijs, dat
Ulbricht slechts een marionet
van het Kremlin is, kwam eni.
ge maanden nadat de muur
werd gebouwd. Bij deze gele
genheid zei de Russische pre
mier Chroesjtsjef: ,,Ik heb
toestemming gegeven tot het
bouwen van de muur en daar
^en ik trots op".
Rusland en het Oostduitse regime
zorgen er echter wel voor, in of
ficiële verklaringen steeds de nadruk
te leggen op de souvereiniteit van
Oost-Duitsland. Als zij het bijvoor
beeld hebben over de ruim 300.000
Russische militairen, die in Oost-
Duitsland zijn gestationeerd, heet het
altijd: „De troepen van de Sowjet-
unie, die bij onderlinge overeen
komst tijdeljk in de Duitse demo
cratische republiek zijn gelegerd".
Geen keus
Deze troepen leven bijna geheel op
kosten van Oost-Duitsland. Officieren
en manschappen ontvangen de helft
van hun soldij in Oostduitse marken,
die in het Oostelijke blok niet vrij in
wisselbaar zijn. Ulbricht zal dit zeker
niét leuk vinden, maar hij heeft geen
andere keus. Hij is er zich van be
wust, dat zijn regime zonder de steun
van het Kremlin gedoemd is in te
storten.
Toen het Oostduitse volk in 1951 op
stond, heeft het Russische leger die
opstand in de kiem gesmoord.
Vijf jaar geleden beloofde Chroesjtsjef
een afzonderlijk vredesverdrag met het
regime-Ulbricht te zullen sluiten, als de
Westelijke mogendheden niet bereid wa
ren, een enkel vredesverdrag met West-
Oost-Duitsland beiden te sluiten. Een
dergelijk verdrag zou het prestige van
Ulbricht ongetwijfeld zeer verhogen.
Maar het sluiten van een afzonderlijk
verdrag werd verscheidene malen uitge
steld e" «?--
dat zich hier voordoet, vormt uiteraard
West-Berlijn. Dc Russen hebben ver
klaard, dat bij een afzonderlijk vredes
verdrag alle controle op de toegang tot
de door communistisch gebied omgeven
stad aan het Oostduitse gezag zou ko
men. Dit zou echter een ernstige cri
sis tussen Oost en West tot gevolg heb
ben die waarschijnlijk op een oorlog
zou uitlopen en Chroesjtsjef is zeker niet
bereid dit risico te lopen.
Politieke druk
Wat heeft Oost-Duitsland dan in de
tien jaar van zijn soevereiniteit bereikt?
Met zijn grondgebied van 104.250 vier
kante meter is het een zeer geïndustria
liseerd lid van het Oostblok geworden.
Het is ook de belangrijkste handelspart
ner van Rusland. De Sowjetunie levert
grondstoffen en olie en Oost-Duitsland
exporteert zware machines, gereedschap
pen, electronische apparaten en textiel.
In 1954 voorspelde Ulbricht, dat zijn
land West-Duitsland omstreeks 1961 zou
hebben ingehaald, maar tot op heden
zijn levensmiddelen, zoals boter, zeer
duur. Vlees, fruit, zoals bananen en si
naasappelen, zijn haast niet te krijgen.
Kleding en schoenen schijnen schaars te
zijn, maar als men de doorsnee Oostduit
ser vraagt hoe de zaken staan, krijgt
men gewoonlijk als antwoord: We zijn
niet slecht af maar...". En wat ze met
dat „maar" bedoelen kan worden sa
mengevat in drie woorden: „voortduren
de politieke druk".
W rok
De wrok daartegen schijn het afgelo
pen jaar te zijn toegenomen, naarmate
berichten over liberalisering in andere
communistische landen van Europa in
Oost-Duitsland doorsijpelden. Aan de ho
rizon van de DDR is niets van liberalise
ring te zien cn het regime van Ulbricht
blijft met een ijzeren, Stalinistische
vuist regeren.
Het Russische leger, 93.000 Oostduit
se soldaten. 30.000 agenten van de vei
ligheidspolitie, 80.000 man van de ge
wone politie en tenminste 1.500 uiterst
/{edisciplineerde manschappen van de
geheime politie, helpen het regime van
Walter Ulbricht in het zadel te blijven.
Volgens Westerse geheime diensten
ten moo -i n nnrt
„Natuurlijk"
Dat de souvereiniteit maar slechts
schijn is blijkt tenslotte nog uit het vol
gende voorbeeld. Toen een Vopo on
langs bij een wegversperring een auto
met een Westduitse nummerplaat aan
hield en tegen de bestuurder zei dat
slechts met een speciale vergunning de
reis kon worden voortgezet, kreeg hij
van een vrij hooggeplaatste Russische
functionaris die in de wagen zat als ant
woord: „Laat ons door, hier ben ik de
baas". Een Westerling die ook in de
auto zat vroeg de Rus: „Is dat wat u
bedoelt, als u spreekt over de souverei
niteit van Oost-Duitsland?" De Rus
grinnikte en zei: „Konetsjno", hetgeen
betekent „natuurlijk".
