Nieuwe LeMse Comiraiil
classic
Invasiedreiging voor
Cyprus weggenomen
V.S. moeten
spionage
toegeven
Werkgevers veroordelen
standpunt van regering
Turkije tevredengesteld
C.A.O. bevoordeelt
georganiseerden
Commentaar
Voorlopig geen schip
door Twentekanaal
Afspraak Ben Bella
De Gaulle was geheim
CHRIST ELIJK-NATIONAM. DAGBLAD
„SttnlvêHigk M gbeblevaa
mijn Kerf in teghempoef"
r'
Zaterdag 14 maart 1964. 44ste jaargang
Half tot zwaar bewolkt
Half tot zwaar bewolkt met in hoofd
zaak in het zuiden van het land enige
regen. Matige tot krachtige en langs de
lVaddenkust krachtige tot harde wind
tussen oost en zuidoost.
Middagtemperaturen van omstreeks
acht graden in het zuiden tot omstreeks
drie graden in het noorden van het land.
p.m. 3,31. p.kw. 10,05
(Zie voorts pagina 7)
J
Geconfronteerd met een Turks dreigement, Cyprus binnen te vallen om
de Turkse bevolkingsgroep op het eiland te beschermen, heeft de Veilig
heidsraad gisteravond met algemene stemmen een resolutie goedgekeurd,
waarin gevraagd wordt, de handen van Cyprus af te houden. De Ver
enigde Naties zullen in allerijl hun troepenmacht naar het eiland over
brengen. Tevoren had Turkije ontkend, dat elk ogenblik een Turkse in
vasie op Cyprus zou kunnen beginnen. De crisis-atmosfeer is nu vermin
derd. De Turken hebben met hun lutimatum in elk geval bereikt, dat de
vorming van het VN-leger werd bespoedigd en dat de Griekse aanvallen
op Turkse Cyprioten zijn beëindigd. Kwartiermakers voor de Canadese
troepen, die in het VN-leger dienst zullen doen, zijn al naar Cyprus onder
weg.
De door de raad aanvaarde resolutie l gemachtig werd, de vredesmacht te vor-
werd ingediend door Brazilië, Noor we- men.
ren, Bolivia. Ivoorkust en Marokko. Er j De raad kwam bijeen op verzoek va„
werd nota genomen van de verzekerin- Cyprus „ter verhindering van een drei
gen van secretaris-generaal Oe Thant. gende Turkse invasie Voordat de Cy-
dat de vredesmacht weldra op Cyprus prische en Turkse afgevaardigden het
zou zijn. Bevestigd werd, dat alle V.N.- woord hadden gekregen, had Oe Thant
leden zich van acties dienden te onthou- een beroep gedaan op Turkije, terughou
den, die de toestand op het eiland zou- dendheid te betrachten in een toestand
den verereeren of de wereldvrede m se- vol van 2eer ernstlK gevaren. Hij vroeg
vaar zou kunnen brengen. Het was m de Turkse regering tijd, om de strijd-
feite een herhaling van de bewoordingen macht naar Cyprus te kunnen overbren-
m de resolutie die de raad negen dagen gea „hoeveel geduld dit ook mocht ver-
De Turkse afgevaardigde merkte
geleden goedkeurde en waarin Oe Thant
Moskou wil piloten
vrij laten, maar
I De Sowjetunie zou, volgens welinge-
Kchte kringen, de V.S. hebben voorge-
I steld de drie Amerikaanse vliegers die
I boven Oost-Duitsland zijn neergeschoten
vrij te laten, als Amerika toegeeft dat
deze mannen bevel hebben gekregen
boven Oost-Duitsland te vliegen.
Van de zijde van het Amerikaanse mi-
I nisterie van buitenlandse zaken wordt
vernomen dat een dergelijk voorstel tot
I nu toe niet is gedaan. Men toonde zich
hoogst verbaasd, omdat de V.S. geen en
kele informatie hebben gekregen uit de
Sowjetunie over de verblijfplaats en de
toestand van de bemanning. De V.S.
hebben onmiddellijke om een onvoor
waardelijke vrijlating van de vliegers
gevraagd.
De Berlijnse zegsman die de Russische
eis openbaar maakte, deelde verder mee
I dat als Amerika niet openlijk erkend dat
de vliegers bevolen is boven communis
tisch gebied te vliegen, de mannen te-
I recht zullen staan wegens spionage. Ame.
rika houdt vol dat het toestel op trai-
I ningsvlucht was. Rusland zegt dat het
vliegtuig uitgerust was met camera's
voor luchtfoto's.
Indianen omsingelen
expeditie in Peru
"TEN Peruviaanse expeditie die was uit-
gezonden om de mogelijkheden na ti
gaan tot aanleg van een weg naar d<
grens met Brazilië is omsingel^ door
Indianen, die waarschijnlijk worden aan
gevoerd door bandieten. De omsingelden
verkeren in een zeer benarde positie en
I de Peruviaanse luchtmacht heeft opdracht
gekregen, het gebied te bombarderen De
I expeditie telt reeds een dode en twee ge-
De expeditie, die was vertrokken
Requena voor een tocht naar de bron
nen van de Rio Yavari (dicht bij de
Braziliaanse grens), bestaat uit twintig
burgers en een militair escorte. Over het
gebied waar zij doorheen trekt, is nog
zeer weinig bekend en men kan dan ook
niet met zekerheid zeggen tot welke
de oproerige Indianen behoren. Men
moedt echter dat het Achuale-Indianen
zijn, die geleid worden door lieden die
het een en ander op hun kerfstok hebben
en die in dit afgelegen gebied een uitste-
I kend toevluchtsoord hebben gevonden
1 waarbij zij zich bovendien op smokkelarij
I kunnen toeleggen.
In één
oogopslag
Regering: Ontwapening is
niet gelijk aan vrede
pag. 7
Straks maandloon voor
200.000 metaalarbeiders
pag. 7
Gemene stoffen op onze we
gen pag. 9
Jury in proces Ruby gaat
zich nu beraden pag. 9
Drs. Schmelzer op KVP-
congres pag. 11
en zes pagina's
ZONDAGSBLAD
op, dat in de nota van zijn land
aartsbissohop Makarios geen tijdslimiet
werd gesteld. Het was een waarschuwing,
die geen maatregelen aankondigde, wel
ke onmiddellijk te"n uitvoer gebracht
konden worden. De Turkse woordvoer
der kondigde aan, dat zijn land enkele
honderdduizenden dollars zou bijdragen
ihet financieren van de vredesmacht.
Intussen heeft Oe Thant de
dant van de V.N.-strijdkrachten in Gaza,
de Braziliaanse generaal Shavez, op
dracht gegeven naar Cyprus te gaan als
voorlopig commandant van V.N.-strijd-
krachten. die daar heen gaan. Le In
dische generaal Kyani, die de V.N.-troe-
pen uiteindelijk zal leiden, is van Cyprus
naar India vertrokken voor een bezoek
van een week. HU heeft dit verlof om
privéredenen gevraagd.
Verschillende landen hebben nu liulp
toegezegd voor de vorming van het V.N.-
leger. Canada, Ierland en Zweden zullen
troepen zenden (resp. 1150, 700 en 600
mn). Er is reden om aan te nemen, dat
Oe Thant ook nog andere landen bereid
zal vinden, troepen voor Cyprus af te
I staan. Tot de landen die een financiële
bijdrage leveren, behoort ook Nederland,
dat maximaal 350.000 gulden heeft toe
gezegd.
Griekenland heeft de gezinnen van
Griekse officieren, die verbonden zijn
aan het Navo-hoofdkwartier in Izmir
(Turkije) laten evacueren. De vrouwen
en kinderen zijn in Athene gearriveerd.
De officieren zijn nog op hun post ge
bleven. Verwacht wordt, dat de spanning
tussen Griekenland en Turkije nu lang
zaam zal verminderen. Vloten van beide
landen bevinden zich (overigens op vei
lige afstand van elkaar) in de wateren
rondom Cyprus. Er is echter reden aan
te nemen, dat zich geen incidenten meer
zullen voordoen. Voorwaarde is echter,
dat het op Syprus rustig blijft.
Schandaal in Rusland
Geheel flottielje
vaartuigen
verduisterd
De hoofdingenieur van de technische
dienst in de Russische vlootbasis Sabasto,
pol. blijkt kans te hebben gezien, een ge
heel flottielje vaartuigen te verduisteren.
Dit wordt gemeld in het jongste nummer
Rode Ster, het orgaan van de Russi
sche strijdkrachten.
De hoofdingenieur, Konstan tin Vid-
mont, die in Sebastopol een algemeen ge.
acht man was, begon zijn illegale activi
teit met het ontvreemden van dertien
scheepsmotoren en eni»e honderden
derdelen die hij aan amateur-vissers
kocht. Toen dit ongestraft bleef ging
Vidmont. met behulp van een marine
officier, Kostme, de vloot van de school
voor adelborsten „inspecteren Een
tal vaartuigen zocht hij uit voor een
ganisatie van de stad Sebastopol. Later
„vorderde" hij verscheidene schepen
de jachtclub en een reeks militaire v
tuigen. Op deze wijze verdween een heel
flottielje.
Op vele plaatsen op Cyprus
staan Engelse militairen en
Grieks-Cypriotische of Turks-
Cypriotische troepen tegenover
elkaar. De foto toont een Britse
versterking met een verken
ningswagen van de Life
Guards" op de voorgrond.
'■mm
Uitgesproken
het beste
MANTELS
MANTELKOSTUUMS
van Egmond
Zo was de situatie in Marietta, Ohio, nadat de rivier de Ohio buiten haar oevers was getreden. Niet al
leen richtte het water een schade aan van miljoenen dollars, doch duizenden mensen moesten worden
geëvacueerd. Tenminste zeven personen vonden de dood bij deze overstroming.
VERBOD VERTICALE PRIJSBINDING
De groothandel en de industrie zijn
het niet eens met de regering over
de afschaffing van de verticale prijs
binding. In een gesprek met de ver
tegenwoordigers van de drie werk
geversverbonden en het Verboni
voor de Groothandel heeft staats
secretaris Bakker gistermiddag
echter duidelijk gemaakt, dat de
plannen van de regering reeds vast
liggen en doorgang zullen vinden.
Niettegenstaande dit ernstige me
ningsverschil werd de sfeer van het
gesprek bijzonder goed genoemd.
(Zoals bekend houdt verticale prijs-
Voor het eerst in Nederland:
(Van onze soc.-econ. redactie)
De Stichting, van de Arbeid ziet
zich in de komende dagen gesteld
voor de vraag of zij haar goedkeu
ring moet hechten aan een tweetal
cja.o.-bepalingen, die georganiseerde
werknemers bevoordelen boven
niet bij eeh erkende vakorganisa
tie aangesloten collega's. Dei-gelijke
bepalingen zijn nl. opgenomen in de
komsten voor het administratief per
soneel in het grafisch bedrijf.
De werkgevers- en werknemensorgani-
saties in de grafische bedrijfstak zijn o.m.
overeengekomen de pensioenvoorziening
voor het administratief personeel zodanig
te verbeteren dat daarmee een stijging
ven het premieplichtige inkomen van 2.5
procent van het salaris gemoeid is. Hier
van zullen de werknemers 1 procent
moeten dragen, doch de werkgevers heb
ben zich bereid verklaard daarvoor eer
looncompensatie van 1.1 procent te ver
lenen aan hen, die bij een erkende vak
organisatie zijn aangesloten.
Dllt betekend dus, dat deze werkne
mers 1.1 procent mcér zullen ontvangt
dan hun niet-georganiseerde collega'n.
(De looncompensatie is gesteld op 1.1
procent, omdat rekening is gehouden met
aftrek van belasting e.d.).
Recht voor f 50
De grafische vakbonden hebben er al
vele jaren naar gestreefd, dat ook voor
het administratief personeel het lidmaat,
schap van de vakorganisatie verplicht
wordt gesteld evenals dat het geval is
met betrekking tot het technisch perso
neel. Bij de onderhandelingen over dc
nieuwe c.a.o. voor 1964 bleek deze eis
opnieuw geen haalbare trek te zijn. doch
de werkgevers bleken nu wel bereid te
zijn „iets extra's" voor de georgani
seerden te doen.
In de (afzonderlijke) c.a.o. voor het
administratief personeel in het dagblad
bedrijf is dit bereikt door een andere
bepaling, op grond waarvan ongeorgani
seerden, die een beroep willen doen op
de grafische recbtspraakcommissie,
behandeling van hun moeilijkheden
moeten betalen met f 50 per geval.
Consequenties
Het is voor het eerst in Nederland, dat
dergelijke „bevoordelingsclausules'' in
een collectieve arbeidsovereenkomst zijn
opgenomen. Als de Stichting van de Ar
beid en het College van Rijksbemidde
laars hieraan hun goedkeuring verlenen,
dan zal dit in de toekomst vrij zeker
consequenties hebben voor andere be
drijfstakken. Het is de vakbeweging na-
Toch goede sfeer
bij gesprek met
staatssecretaris
(Van onze soc.-econ. redactie)
binding voor de fabrikant het recht ir
betalen moet. De winkeliers waren tot
nog toe verplicht zich hieraan te hou
den. De regering wil nu deze plicht laten
vervallen).
Partijen hadden er begrip voor, dat
de staatssecretaris vrijwel geen onder
handelingsvrijheid was gelaten. De
Commissie Economische Mededinging
heeft de kwestie in een rapport uitvoe-
besproken, de zaak van de verticale
prijsbinding heeft voorts onderwerp van
kabinetsberaad uitgemaakt en er zijn
reeds maatregelen in deze richting in
de Kamer aangekondigd.
- wettelijke maatregelen zijn zelfs
reeds in een- vergevorderd stadium "van
voorbereiding. Zijn wij wel geïnfor
meerd dan liggen de plannen reeds voor
advies bij de Raad van State.
Van de zijde van de industriële werk
geversverbonden is gistermiddag duide
lijk gesteld, dat de zaak van de mede
werking aan het prijsbeleid van de re
gering zwaar op de proef wordt gesteld.
Het bedrijfsleven heeft eerst een prij
zenwet te verwerken gekregen, vervol
gens een toespitsing van deze wet op
de individuele ondernemer, zodat nu op
prijzengebied ook de afzonderlijke on
dernemer tot de orde kan worden geroe-
en thans wordt de collectieve ver
ticale prijsbinding in haar totaliteit en
in enkele gevallen ook de individuele ver
ticale prijsbinding op de helling ge
bracht. De verbonden waren er niet op
tegen de regering bevoegdheden te ge
ven tot verbod voor verticale priji
binding in een bepaalde seotor. indien
zich daar evidente misstanden t
doen- De verbonden zagen echter geen
reden dc bestaande toestand in het al
gemeen met een verbod te treffen. Uit
wassen zouden van geval tot geval be
zien moeten worden.
De problematische voordelen, die een
afschaffing van de verticale prijsbinding
voor de nationale economie en de
sument mee zouden brengen wegen
de mening van de werkgevers zeer
slist niet op tégen de concrete nadelen
voor het bedrijfsleven.
De verticale prijsbinding in haar hui
dige vorm zou een overwegend nuttige
rol vervullen in het verkeer tussen con-
iment en producent.
Ernstig werd getwijfeld aan het ver
wachte effect van de te nemen maatre
gelen. Eventuele prijsdalingen zouden
sr onzeker zijn. Ook dreigen de
gezonde concurrentieverhoudingen te
worden verstoord.
De kleine fabrikant wordt voorts in
een bijzonder nadelige positie gemanoeu
vreerd, omdat hij zijn beleid altijd op
anderen moet afstemmen, terwijl de
grote ondernemingen een machtspositie
memen en hun beleid onafhankelijk
unnen bepalen.
Zelfs zijn er ondernemingen die alle
schakels van produktie tot consumptie
beheersen en dus helemaal niet getrof
fen worden door het verbod. De merk
artikelenfabrikant ziet zich bovendien
geplaatst voor het risico van sterk fluc
tuerende prijzen, waardoor wantrouwen
in de kwaliteit van het produkt kan
worden gekweekt met alle schadelijke
gevolgen vandien voor het werk.
Evenals in het gesprek met de midden
standsvertegenwoordigers heeft ook gis
teren staatssecretaris Bakker geen me
dedelingen gedaan over de branches of
produkten. die het eerst door het ver-
de verticale prijsbinding zullen
worden getroffen.
gesprek met de industriële werk
verbonden werd echter door een
veel betere toon gekenmerkt dan het
gesprek met de middenstand. Zoals w(j
leds berichtten hebben de drie midden-
standscentralen besloten tot het houden
van een demonstratieve vergadering, ge
richt tegen het verbod van de verticale
prijsbinding.
"\/"OOR HET OGENBLIK is de span
ning om Cyprus geweken. Tur
kije ziet af van ingrijpen. Bovendien
is, wellicht onder de druk der om
standigheden, schot gekomen in de
internationale politiemacht.
Wat dit laatste betreft, bewijst het
de nog bestaande gebrekkigheid in
de samenwerking tussen de staten
wanneer de secretaris-generaal dei-
Verenigde Naties zo moet soebatten
om soldaten en zelfs om geld.
Maar goed, beiden schijnen er nu ie
zijn en de politie kan aan het werk.
Echter, al is voor het momen'. de
spanning om Cyprus wat geluwd, op
het eiland, dat daar grillig gevormd
in de Middellandse Zee ligt. blijft
de spanning voorlopig nauwelijks
verminderd bestaan.
Voor de oplossing van het probleem
Cyprus, overigens niet het enige in
de internationale verhoudingen, blijkt
ook de moderne dinlomatie ondanks
al haar vindingrijkheid nie1 toerei
kend. Ergens speelt de menselijke
onvolkomenheid zelfs ons telkens
weer parten.
Dat laatste immers is ook od Cyprus
het geval. Men bestriidt elkaar als
Griekse Cyprioten en Turkse Cyprio
ten, als Grieken en als Turken, en
men doet het ten dode toe. Maar het
zijn mensen die tegen elkaar od-
staan, mensen ook die gewond raken
en sneuvelen. Hier !s een bevriiding
geboden uit de cirkel, zoals deze in
het louter menselijke vlak onmoge
lijk schijnt.
Ook bij de erkenning van deze on
volkomenheid overigens blijft het,
juist wi.il het mensen geldt, geboden,
nog enigerma'e naar een regeling
in de verhoudingen te streven.
TJET KAN wellicht geen kwaad dat
het hun wordt meegedeeld, ai
zullen ze er niet kapot van zijn, maar
onze lezers en lezeressen zijn „cul
turele heidenen". De aanhalingste
kens zijn weliswaar van ons, maar de
betiteling is van Alfred Kossmann,
literair medewerker aan het partij
blad van de P.v.d.A., Het Vrije Volk.
De heer Kossmann geeft onze le
zers en lezeressen deze fraaie be
titeling in een wat zuur, maar intus
sen ook onthullend stukje naar aan
leiding van de toekenning van de
kritiekprijs aan onze medewerker, de
heer C. Rijnsdorp.
Behalve zuur is de ontboezeming van
Kossmann onthullend. Onthullend
voor de wijze waarop hij de beoor
deling van de jury heeft gelezen,
daarbij verwaarlozend wat hem voor
zijn betoog blijkbaar niet van pas
kwam, verwaarlozend bij voorbeeld
ook wat de heer Rijnsdorp zelf bij
de uitreiking van de prijs heeft ge
zegd over zijn methode van werken
een methode die onze lezers vol
komen bekend is. Onthullend boven
dien door Kossmanns beschuldiging
aan het adres van protestantse criti
ci, een beschuldiging even voos als
oppervlakkig, dat namelijk hun werk
in het algemeen wordt gekenmerkt
„door de geborneerdheid die tot de
christelijke folklore behoort."
Het lust ons eigenlijk nauwelijks, op
het artikel van de heer Kossmann in
te gaan. Wat zouden trouwens „cul
turele heidenen" hem nog aan wijs
heid kunnen bijbrengen? Maar nut
tig kan het wel zijn. een artikel als
dit te signaleren. Het werd geschre
ven in het .iaar 1964 in het dagblad
van de P.v.d.A.
Er is een tijd geweest, waarin libe
ralen het monopolie leken te hebben
van verwatenheid. Misschien over
schrijdt het de bescheidenheid, die
ons als „culturele heidenen" past,
niet al te zeer, wanneer wij consta
teren, dat de verwatenheid zich in
middels ook aan socialisten heeft
meegedeeld. Overigens wel een be
wijs van een progressieve levens
houding.
JN het pompstation van het grote
sluizencomplex „De Waarbeek"
in het Twentekanaal heeft gisteren
tegen het vallen van de avond een
enorme brand gewoed die zeer grote
DRESIDENT De Gaulle en president
x Ben Bella van Algerije hebben
gistermiddag volkomen onverwacht
een ontmoeting gehad op het Franse
buiten. Chateau de Champs in de om
geving van Melun, ten zuidoosten van
Parijs. Ben Bella keerde terug van een
officieel bezoek aan Zuid-Slavië, maar
week onderweg van zijn route af en
landde op liet vliegveld van Melun.
De Gaulle vloog per helikopter van
Parijs naar het kasteel waar de Alge
rijnse president inmiddels, eveneens
met een Franse legerhelikopter, was
gearriveerd.
Het was de eerste maal dat beide
staatslieden elkaar ontmoetten. Het moet
wel een zeer dringende kwestie zijn ge
weest waarvoor dc Franse president het
protocol opzij schoof om deze bespreking
buiten Parijs te houden.
Men neemt aan dat het gaat om de olie
van de Sahara. Algerije zou niet tevre
den zijn met de 50-50 regeling die in het
akkoord van Evian is overeengekomen.
Peking China. Amerika en Italië hebben
kortgeleden belangstelling getoond voor
schade heeft aangericht, zodat de
pompen voorlopig niet bruikbaar
zijn. Dit betekent dan ook dat het
scheepvaartverkeer zal zijn ge
stremd. Men verwacht dat de repa
ratie zeker vier dagen in beslag zal
qemen.
De oorzaak van de brand moet ge
zocht worden in het feit dat een pomp
bediende een vergissing maakte. De man
had tot opdracht een gasolietank met
brandstof voor de pompen te vullen.
Hij vergat echter de toevoer tijdig
weer af te sluiten. Toen de tank. die een
inhoud heeft van 1800 liter, vol was. liep
deze over, waardoor de olie over de in
bedrijf zijnde pompen liep. Er ontstond
vrijwel onmiddellijk een steekvlam, die
het gehele gebouw in lichterlaaie zette
Inmiddels bleven de pompen op volle
kracht doorwerken, waardoor ernstig ge
vaar voor ontploffing ontstond.
Toen bleek dat de Hengelose brand-
die met al het beschikbare mate-
vas uitgerukt, niet bij machte was
net vuur te blussen, heeft men de hulp
ingeroepen van de bedrijfsbrandweer
van de Koninklijke Nederlandse Zoutin-
dustrie, die speciaal is uitgerust met
blusapparatuur voor allerlei chemische
stoffen. Met gevaar voor eigen leven
gingen vrijwilligers telkens opnieuw in
het gebouw om te trachten de pompen
uit te schakelen. Door de dichte rook
wolken en de enorme hitte was dit na
genoeg niet mogelijk. Eerst na lange tijd
gelukte het de machines buiten gebruik
te stellen.
Doordat deze pompen niet gebruikt
kunnen worden zal het ook niet moge
lijk zijn de sluizen tussen Hengelo en
Enschede te gebruiken, omdat het wa
terpeil in het laatste hooggelegen ka
de olie. en gaswinning in de Sahara.
Frankrijk is echter financieel in grote
mate geïnteresseerd in de Algerijnse bo
demrijkdommen en ook in zekere zin af
hankelijk van de opbrengst.
Het gesprek duurde anderhalf uur.
Daarna werd in Parijs een communiqué
uitgegeven, waarin werd meegedeeld dat
tussen beide presidenten de betrekkingen
tussen Frankrijk en Algerije aan een be
schouwing waren onderworpen, waarbij
zij uiting gaven aan hun bereidheid tot
handhaving en uitbreiding van de poli
tiek van samenwerking in het belang der
twee landen. Ben Bella liet op het vlieg
veld al evenmin iets concreets los tegen
wachtende journalisten.
Hun Franse collega's zijn overigens wel
goed om de tuin geleid. Terwijl het vlieg
veld van Orly werd belegerd door jour
nalisten die wachtten op de komst van
Ben Bella op doorreis naar Algerije wer
den daar ook veiligheidsmaatregelen
door de politie genomen. Dit was, zoals
later bleek, een afleidingsmanoeuvre.
Het moet voor Ben Bella wel een er-
varing zijn geweest de man te ontmoeten j naalvlak onrustbarend zal ^aan°zakki...
wiens gevangene hij jarenlang is geweest, als nie' gelijktijdig water wordt opge-
In maart 1962 werd hij vrijgelaten. I pompt.
