lonx Vissen gaan „vergrijzen" in het Veerse Meer Signalen door de ruimte tussen West en Oost Engeland vreest crisis pond gedevalueerd Historisch begin van samenwerking Ayoeb Khan: Peking heeft vreedzame bedoelingen ZWAARWATER lft eeft &ati£e Kij, S.S. verdiende veel geld aan gevangenen ZATERDAG 22 FEBRUARI 1964 Dóór Deltawerken biologisch experiment De verdediger roept: de n r zijn beddek niet. ^2 i belooft zelf Van Wijk dekens te kopen en nooit meer onder andermans dekens warmte te zoeken. De eis: vrijspraak. Volgens Wetboek van Bedrecht heeft elk mens recht op warmte. Van Wijk dekens staan borg voor 100% scheerwol. Daar onder ligt een mens goed te zijn. Hij slaapt. Onschuldig! Gun uzelf ook de slaap der rechtvaardigen. Onder Van Wijk dekens slaapt u 's zomers heerlijk luchtig, 's Winters behagelljk warm. Let op het Van Wijk merk en u voelt de heer lijke zachte wol. U ziet boeiende kleuren. Prachtige dessins. Commentaar van dr.K.F.Vaas De komende week zullen ge durende één dag zoveel mogelijk schollen in het Veerse Meer wor den gevangen om dan te worden gemerkt. Nadere inlichtingen die we hierover vroegen hij dr. K. F. Vaas, directeur van het labo ratorium voor hydrobiologisch Delta-onderzoek te Yerseke (het heeft niets met Rijkswaterstaat te maken) brachten zoveel inte ressante zaken aan het licht dat we, in plaats van een berichtje erover te maken, een en ander in bijgaand artikel samenvatten. Daling export zorgelijk ciën, Reginald Maudling heeft gisteren op een bij eenkomst van de conservatieve partij in Stockport verklaard dat de looneisen van de vakverenigingen en de winsten van de ondernemers moeten wor den beperkt als Engeland zijn eco nomische groei niet in gevaar wil brengen. Deze verklaring van Maudling moet wordengezien tegen de dreigende achtergrond van dalende exportcijfers die volgens bepaalde tegenstanders van de regering dit jaar nog tot een economische crisis zullen leiden. De jongste aanwijzing hiertoe werd verkregen door een waardedaling Met behulp van de Amerikaanse Echo II als „schakelbord in de ruimte" hebben Britse geleerden gisteravond signalen naar Rusland gezonden. Het was de eerste sig naalwisseling tussen het Westen en de Sow jetunie. De reusachtige radiotelescoop te JodrellBank begon om elf uur te zenden. De radiotelescoop bleef 12 minuten in de ether. De signalen werden opgevangen door het Zi- menki-observatorium van de staats- uniiiviersiteit te Gorki, 650 km ten oosten van Moskou, ..Dit is een succes van het eerste experiment op het gebied van su- perlange internationale kosmische radiocommunicatie met ultrakorte golven", zo meldde het Russische persbureau Tass enthousiast. De telescoop van Jodrell Bank begon te zenden, kort nadat de Amerikaanse dienst voor lucht- en ruimtevaart be kendgemaakt had, dat met Russische akademie van wetenschappen overeen stemming bereikt was over de details van het proefprogramma. De signalen maakten een reis van 3.000 km door de ruimte en werden be vredigend ontvangen, hoewel het weer kaatsingsvermogen van de Echo II be neden de verwachte 90 procent was als gevolg van een zekere vervorming van zijn omhulsel in de ruimte. Volgens Tass hebben de Russische geleerden Jodrell Bank onmiddellijk van het succes op de hoogte gebracht. Het was een historische eerste stap in de samenwerking op ruimlegebied tus sen Oost en West. Anatoly Blagonravof van de Sowjet- akademie van wetenschappen heeft verklaard, dat de experimenten voortge zet zullen worden overeenkomstig een schema, waarover AmeriKaanse, Britse en Russische geleerden overeenstem ming bereikt hebben. Blagonravof zei verder, dat de resul taten van de experimenten aan Ameri kaanse en Britse geleerden zullen wor den gezonden en in wetenschappelijke tijdschriften zullen worden gepubli ceerd. De Britse telescoop werd gebruikt omdat de Echo II niet een voldoende hoge baan beschrijft voor rechtstreek se transmissies tussen de Verenigde Staten en de Sowjetunie. De Echo II. een ballon met een me talen oppervlak en een doorsnede van 40.5 m, werd op 26 januari gelanceerd. Hij moet boven de horizon zweven wil len de zender en ontvanger een doel treffend gebruik van zijn mogelijkhe den maken. Krachtens het akkoord tussen de Amerikaanse Dienst voor lucht- en ruimtevaart en de Russische Akademie van wetenschappen zal op drie terrei nen samengewerkt worden: 1. Optische en communicatie-experi menten met de Echo II; 2. Een uitwisseling van volkenfoto s en andere gegevens van de Amerikaan se en Russische experimentele satellieten en een gecoördineerde lan cering van toekomstige .meteorologi sche satellieten; 3. De lancering in 1965 door beide lan den van satellieten voor een gecoör dineerde poging om het magnetische de aarde signalen het Engelse pond tot 2,79Va dollar, waarmee het pond gisteren zijn laagste stand bereikte sinds 1961. De vrees voor economische moeilijk heden werd veroorzaakt door de bekend making op dinsdag van een tekort op de betalingsbalans over februari var miljoen pond. De volgende dag kwam het ni< dat de produktie met 7 procent was stegen in het laatste kwartaal van en dat de werkloosheid was ver derd. Deze gunstige berichten kunnen echter tot moeilijkheden aanleiding ge ven. Een grote produktie kan de ec mische toestand van Engeland in vaar brengen indien het land niet doende exporteert. En een tekort arbeidskrachten kan een verhoging de lonen ten gevolge hebben. Toename uitvoer Een sterke toename van onze uitvoer is noodzakelijk indien we onze econ sche groei op peil willen houden", al dus de minister. Maar hij waarschuwde dat een groei van 6 procent per jaar niet kan worden volgehouden. Het is d delijk dat dit op een bepaald moment 1964 tot staan zal komen, en ons doel zal dan een rustige 4 procent worden", zo voegde Maudling eraan toe. Hij verklaarde het tekort op de beta lingsbalans door te zeggen dat de fa brikanten hun voorraden van grondstof fen hebben uitgebreid. Ondertussen maakt de regering gebruik van haar buitenlands krediet om het pond te on dersteunen. Geen maatregel De minister dreigde niet met een re geringsmaatregel om de inkomens aan banden te leggen. Hij zei dat de re gering niét het probleem zou kunnen oplossen. Zijn toespraak was meer serse nationale tentoonstelling in Lausanne met toeristen op grote diepte door het meer t Genève zal kruisen, is van Giovanola-werf in Monthey, waar het vaartuig is gebouwd, naar Bouveret aan het meer van Genève gebracht. Hier zal het wonderschip te water worden gelaten. Een brug in Colombey (zie foto) leverde tijdens het nachtelijke transport grote moeilijkheden op. Nog een klein voorbeeld van die moeite en kosten: vissers, zowel be roeps- als sport- en vismijnen zijn er door middel van peciale brieven op geattendeerd dat gemerkte vissen die zij eventueel mochten tegenkomen die nen te worden gemeten en van hun „vlaggetje" te worden ontdaan. Merk teken plus gegevens vervolgens op sturen naar het laboratorium voor hy drobiologisch Delta-onderzoek te Yer seke, waarna een beloning van 1,50 per aangegeven vis wordt verzonden. En dan te bedenken dat er nog zoveel vissen in het meer zijn zoals bliek, grondelingen, donder- padjes, bot, wat tong, voorts puitaal en paling.Dat verder veranderingen in de flora nog die nen te worden onderzocht, als- den, in zijn geïsoleerde positie, precies mede die kleine organismen ten- opnieuw in te delen in een dier kundige en een plantaardige af- -n„ c, »„ur P.11 langzaam uitsterven is mede mo- deling die in oneindige aan gegeven. De bedoeling is namelijk door deMfagMtotM«iV^t tallen het ZOUte water bevolken: veel veranderd is. Weliswaar is het het plankton, waaraan alleen al deze ingesloten platvissen'te den^dan^da^in zee^maa^zo^an^de tWee wetensc^aPPelijke krachten Oosterschelde nog niet is afgesloten zal van het instituut dagelijks hun het zoutgehalte in het Veerse Meer ver- volle aandacht wijden. moedelijk wel zo blijven. Dit temeer, "het Veerse*Meér"gesciiiedt daar er geen zoetwaterrivieren in uit- hydrobio- monden. 8 L O 1 S van Smakelijk... kenteken van de SPAANSE SINAASAPPELEN (Van een onzer redacteuren) Volgende week zal tenmin ste als de weersomstandigheden meewerken op het Veerse Meer iets merkwaardigs gebeu ren. Een kotter zal daar het sleepnet (de kor) uitwerpen, terwijl dat officieel is verboden. Het is daarbij om de vangst van schol te doen. De gevangen schol verdwijnt echter niet in het ruim, maar krijgt een fel geel plastic „vlaggetje" (een merkteken) aan het kieuwdeksel waarna de dieren weer hun vrij heid krijgen, of, zoals het in vak taal heet, teruggezet worden. Deze merkwaardige, on-economische wijze van vissen verschalken heeft uiteraard een zeer bepaald doel. Van daar dat er toestemming voor werd bedoeling is namelijk door dit merken van een zo groot mogelijk aantal schollen gegevens over het ge- achterhalen. Wie doet dit dan en waarom? zal men misschien vragen. Het merken de platvis in het Veerse door het Laboratorium logisch Delta-onderzoek, dat zich tot taak stelt de veranderingen in de wa- Iri pvPTIWlPtlt" terplanten- en waterdierenwereld te be- V studeren die het gevolg (zullen) zijn i de afsluiting der Deltagaten. Het era Hnc al laii irnni-hsal HuiHoliilr aiin slotte pOSltl t gaat „vergrijzen' i ouderdom te sterven. natuurlijk wèl verzoeting door w ng van regenwater aan alsmede door polderwater dat in wordt gepompt. Maar die invloed wordt weer ongedaan gemaakt door verzilten als gevolg van verdamping, moge dus al bij voorbaat duidelijk zijn dat genoemd schollenonderzoek slechts een (klein) onderdeel van een bijzon der omvangrijk geheel is. «i» guvo.g van veruuu.pu.*, Het Laboratorium voor ^hydrob^olo- alsmede door de invloed van genoem de Koninklijke Nederlandsche Akade- het officiële raadgevende lichaam uc uiaiacu vai de regering op het gebied van de Delta-onderroek I?-T hun totale samenhang: wetenschappen. De taak ratorium is zuiver wetenschappelijk, dus niet toegepast wetenschappelijk (ten behoeve van de visserij bijvoor beeld), wat alleen al moge blijken uit de naam van de subsidiegever: het de partement van O., K. en W. en fauna zoek. Eén a: visstand en de platvis, zoals bot het hydrobiologisch veranderingen in g: om de hele flo- het gebied van onder- t van het geheel is de >r een aspect Unicum gaat nogal wat gebeuren Welnu, de merkproeven die volgen de week bij scholletjes zullen worden toegepast behoren tot het laatstge noemde onderdeel van de research. Het gebeurt op dezelfde manier als dat pleegt te doen bij visserij een pleidooi aan het adres van de vak verenigingen en de werkgevers. „De goede vooruitzichten van en 1965 worden in gevaar gebracht door de neiging van de vakbonden van de ondernemers om lonen winsten te doen toenemen op een w ze die prijsverhogingen ten gevol moet hebben en op die manier zich zelf en het gehele land eerder schade zal berokkenen dan voordeel brengen" De Pakistaanse president Ayoeb Khan heeft op een persconferentie verklaard dat zijn tweedaagse be sprekingen met de Chinese pre mier Tsjoe en-Lai hem hebben overtuigd dat Peking „vreedzame bedoelingen" heeft. „De Chinezen zijn fcereid redelijk te zijn tegen- Naarmate er meer ontdekkingen gewicht bezit, werd deze ni worden gedaan, winnen allerlei on- tersoort als zwaarwater aangeduid, derwerpen aan belangwekkendheid. Eenvoudiger kan het dus al niet. Een typisch voorbeeld hiervan is wel Dit zware water, dat 1/3 eeuw- het water, een zó algemeen bekende leden nog een kuriozum was, m stof, dat we reeds lang meenden thans in vrij grote hoeveelheden hiervan alles te weten. Door de ont- wordt aangemaakt, blijkt in on' dekking van het zware water en de stelbaar grote hoeveelheden op vreemdsoortige gedragingen daar- de voor te komen. Immers, van, zijn echter een paar leemten in on ze kennis aan de dag getreden, die het water als on- onderzoeklngs - ob ject aanzienlijk in teressanter heb ben gemaakt dan het voorheen Wat z- hoeven de laatste 15 jaar wel nauwelijks te echter niet zullen spreken, omdat c i paar merkwaardigheden te TOCH IS HET ZO! ongeveer 0,02 pro cent van alle water door zwaarwater wordt ingenomen, hebben we van deze stof méér voorhan den dan enig land zichzelf ook maar zou kunnen toewen- vertellen. Zoals bekend, wordt nog watermolekuul gevormd door 2 ato- vertellen zijn. Zwaarwater komt n.l. in de natuur niet in dezelfde con centraties voor. De belangrijkste scheiding tussen water en zwaarwa ter blijkt in de natuur op te treden niet bij verdamping van water cn con- hier doen voor- densatie van waterdamp. Dientenge- aterstof zijn volge zouden we mogen venvachten, ,-aterstof en 1 atoom zuurstof. Is één van deze atomen een isotoop, dan spreekt men van een termolekuul. Nu is de zaak natuurlijk zó eenvoudig als komen, want va: isotopen bekend, evenals van dat regen stof. zodat 18 verschillende molekuul- Onderzoekingen hebben echter aange- soorten kunnen voorkomen. Wc zul len al die verwarringwekkende mo gelijkheden echter laten voor wat ze zijn en van zwaarwater spreken, als de komponenten door één of meer isotopen van waterstof of zuurstof worden gevormd. Belangwekkend blijft het dan nog, te weten waarom dit water als zwaarwater te bock staat. De oplos sing hiervan ls even eenvoudig als vernuftig. Want toen in 1932 werd ontdekt, dat gewoon water voor on geveer 0,02 procent was gemengd met een ahder soort water, dat in hoofdzaak dezelfde eigenschappen heeft, maar dat een hoger soortelijk Nadruk verboden. toond dat regen bij het begin een bui rijker aan zwaarwater is en daarna minder zwaarwater gaat be- Mensen en dieren drinken water, waarvan een deel in het lichaam ver dampt, wat dus een verrijking van zware isotopen in het lichaam doet vermoeden. Niettegenstaande deze veronderstelling blijkt koemelk een geringere hoeveelheid zwaarwater te bevatten, mensenmelk daarentegen aanzienlijk méér! over iedereen die redelijk tegen over hen is", zo verklaarde Khan. Hij voegde er aan toe dat China met de VS over de geschillen wilde praten. Voorts is de Pakistaanse president ervan overtuigd dat het regime in Peking met India van gedachten wil wisselen over het grensconflict. Ayoeb Khan oefende felle kritiek uit op de Amerikaanse militaire wa penhulp aan India, omdat dit een be dreiging vormde voor Pakistan, dat een beter geschil met India heeft over Kasjmir. dingen hebben gedaan in India, welke tegen de veiligheid van Pakistan waren. Op de vraag of zijn pogingen om de betrekkingen van Pakistan met China te verbeteren niet in strijd zijn met het lidmaatschap van zijn land van de ZOAVA (Zuidoost-Aziatische verdrags organisatie) en de Cento (Centrale ver dragsorganisatie) antwoordde Ayoeb Khan: „Dat is nu eenmaal zoals onze vrienden, de Britten en de Amerikanen het zien. Ik zie niet in waarom het in strijd zou zijn". Hij zei voorts de campagne van pre mier Tsjoe te steunen voqr een confe rentie van Afrikaanse en Aziatische lan- fauna van het Deltagebied, onderzoek op de Noordzee. De bedoe- jing van het merken is o.m. de hoe veelheid van deze vissoort te weten te komen, zijn verspreiding in het meer, de groei van de vissen, of er immi gratie of emigratie van de visse via Kats en Veere, enz. enz. indien de zeearmen de een der worden afgesloten. Er is in feite sprake van een biologisch experiment van grote orde dat teweeg wordt ge bracht, een unicum, waarvan een ieder de draagwijdte kan begrijpen die weet dat er een verandering komt van zout of brak water met getijstromen (eb en vloed) naar volkomen zoet water zon der invloed van getijstromen. Hoeveel Het tijdig in het leven roepen van het laboratorium geschiedde mede op grond van ervaringen tijdens en na de afsluiting van de Zuiderzee, nu het Us- selmeer, opgedaan. Ook toen heeft men de hydrobiologische veranderingen be studeerd, onder meer deed dat de Dier kundige vereniging. Besloten werd voor de Deltawerken een speciale organisatie in het leven te roepen die alle onder delen van het uitgebreide onderzoek meer Wat de kwantiteit van de schol in het Veerse Meer betreft, tot nu toe wijzen de tekenen erop dat er nieuwe vis inkomt, dat er immigratie is, dat er sprake is van, zoals de vakman zegt: een geïsoleerde populatie met een geringe aanvoer. De kwantiteit kan vrij nauwkeurig gemeten worden als een deel van de schollen eenmaal ge- bemanning heeft van een directeur zeven wetenschappelijke medewerkers, alsmede 15 personen die het hulpperso- Op verscheidene plaatsen in het worden straks schollen •n deel „gele vlag- gemerkte vissen, moeten opleveren. Op een gegeven ogenblik kan daaruit tot een gemid deld aantal gemerkte exemplaren geconcentreerd bleekmiddel den geconcludeerd. Men weet uiter- nu... ...et ai.,1 ,aard het aantal gemerkte dieren, dus dreef geraakt. De n ook. het totale aantal schollen op In 1959 is het laboratorium met zijn onderzoek goed op dreef geraakt. De ----- - eerste taak was alle Delta-wateren bio- eenvoudige wijze berekend worden, logisch te gaan inventariseren. Men wist er natuurlijk al heel wat vanaf, maar in detail toch nog te weinig om straks de oude en nieuwe situatie diep- Deze methode veronderstelt uiter aard wel kennis over de verspreiding Nadat gedu- van de vis Deltamilieu: dieren (de schol net goed als de worm) zowel als planten, waarbij gebieden als slikken en schor ren al evenzéér onderwerp van studie uitmaken, een studie die dus eerst re gistreert om dan te gaan vergelijken. Reuze aquarium Het eerste project is het Veerse Meer. dat einde 1961 ontstond toen na de dam met de sluis bij Katseveer. die Zuid- met Noord-Beveland ver bond. ook de dam van Noord-Beveland naar Walcheren was voltooid. Dit meer is thans een reuze (voorlopig nog zee-) aquarium geworden, omdat het geen getijstromen meer kent en zij het dan niet „waterdicht" zo goed als geheel is afgesloten van de kustwate ren. Enige communicatie met buiten is er immers altijd Abrupt was in nog via de sluis bij het meer het op- Kats (Oosterschei- houden van getij- het Ka- stromingen en het den begonnen worden met het te- rugvangen, opdat in eerste instantie de nodige gegevens over die verspreiding kunnen worden verkregen. Het merken heeft óók zijn nut gegevens over de groei van deze vis soort te verkrijgen. Bij het merken worden de dieren uiteraard gemeten, alvorens men ze „terugzet". Periodie ke terugvangsten later worden opnieuw j der ge_ door een „de maat merkte vissen gevolgd, ook het verzamelen van deze gegevens globaal is verklaard. Leeftijd en sterfte naai door Walche- ontbreken dat bij Veere reet contact met et meer uit- kustwater. Dat mondt en water laatste had onder de Wester- Schelde kan aan- acute afbraak een aantal viss ten, die derhalve thans ontbreken. Naast proces kunnen Hi_ WhI in het Veerse Meer, die zich schijnlijk niet voortplant omdat lm- n acute afbraak is er ook een Tenminste, zo zou men het waarbij zeevis gevist wordt. Als men voorts weet dat het moge lijk is bij vissen de leeftijd te bepalen, waarbij de jaarringen op schubben of gehoorsteentjes moeten worden teld een heel precies kunstje, niet iedereen zo maar verstaat dan tot gevolg wordt het wellicht duidelijk wat een moeizaam, maar bijzonder boeiend, werk het is zich met een omvangrijk onderzoek als waarmee het hydrobiolo gisch instituut zich heeft belast, bezig te houden. Immers het ging hier alleen nog maar over vissen en dan nog over één i ij. - reeds zóveel de paaiplaatsen niet meer bereikt moeite, "tijd"" kosten" en arbeidbesteed kunnen worden en die verder veelal moet worden om er de benodigde ge- onbereikbaar i natuurlijke vijan- gevens I Begin volgende week wordt in Chili een nieu we perswet van kracht ter bestrijding van sen satie in kranten, radio en televisie. Gevangenis straffen met een maxi mum van drie jaar kun nen worden gegeven voor „sensationele be richtgeving over gewone misdade". Als sensatio neel noemt de wet be richten, waarin misda den of misdadigers een prominente plaats wordt gegeven. I De op een na grootste Britse vakbond in Enge land is gisteren getrof fen door een staking van het kantoorpersoneel. Honderdvijftig typistes, bedienden, telefonisten en ander personeel ver lieten het gebouw van de bond van technisch per soneel (AEU). De sta kers verklaarden dat zij het werk hebben neer gelegd, omdat de bond een werkclassificatie- onderzoek had stopge zet, waarvan bun toe komstige salarisverho- gingen afhankelijk zijn I Toeristen uit niet-com- munistische landen kun nen met ingang van 1 maart bij elk reisbureau dat officiële relaties met het Oostduitse verkeers bureau onderhoudt, een reis in Oost-Duitsland boeken, te betalen in Iedere vrij inwisselbare valuta. Deze regeling geldt ook voor Westduit sers en Westberlijners voorzover zij in het bui tenland wonen. I Gistermiddag heeft de K.L.M. haar DC7 PH- DSO „Bering zee" over gedragen aan Martins air charter (M.A.C.). De overname-vlucht, die twee uur duurde, werd uitgevoerd onder com mando van K.L.M.-ge zagvoerder Briscoe. Aan boord bevonden zich o.a. dr. Van der Wal, ir. Be- sancon (beide namens de K.L.M.), B. Ruys van de Rotterdamse Lloyd, de directeur van de M.A.C., Schroder, chef-invlieger Fransen. I Een hond die op com mando een „pootje" geeft vormt geen attrac oneindig veel geduld In Engeland heeft met tie meer, want een vrouw haar hondje, dat naar de naam „Suzie" luistert, leren tellen. Wanneer de vrouw bijv. tegen „Su zie" zegt hoeveel is drie en vier, dan blaft het hondje zeven maal. Su zie is zelfs al zover dat zij een cijfer geschreven op een vel papier, kan Identificeren. Hemingway Het 2,3 min. dollar na Het belastingkantoor in New York heeft berekend dat de in juli 1961 overleden Amerikaanse schrijver Er- nest Hemingway een nalatenschap ter waarde van 1.200.000 dollar heeft nagelaten, die in haar geheel ten goede komt aan zijn in New York wonende weduwe Mary. Hemingway's nog lopende Amerikaanse auteursrechten worden op 400.000 dol lar en zijn nog geldige kopijrechten in het buitenland op 300.000 dollar ge schat. De schrijver heeft bovendien aandelen ter waarde van 418.933 dol lar nagelaten. Uit het rapport van het belastingkan toor blijkt dat „The old man and he sea" en „A farewell to arms" He mingway financieel het meeste voor deel hebben opgeleverd. Hemingway is, als bekend, overleden tengevolge van wonden die hij zich zelf met een jachtgeweer had toege bracht. De lijkschouwer heeft inder tijd verklaard niet te kunnen zeggen of zijn dood aan een ongeluk of aan zelfmoord moest worden toegeschre- PER ETUI VAN 6 EN 12 GKASMAAIMACIIINES slijpen - repareren SCII>1EI.\K MEENT 116 - ROTTERDAM De Gaulle naar Algerije President De Gaulle heeft de uitnodi ging van president Ben Bella om een officieel bezoek aan Algerij te bren gen aanvaard, zo heeft de Algerijnse minister van buitenlandse zaken, Boete- flika, gisteren bij het verlaten van het Elysee gezegd. Er is nog geen datum vastgesteld. Van de zijde van het Elysee werd gezegd, dat generaal De Gaulle zijn antwoord op de uitnodiging voor een bezoek aan Algerije had voorbehouden, zonder echter de mogelijkheid van een dergelijke reis uit te sluiten. De Duitse historicus dr. Martin Bros- at heeft gisteren als getuige-deskundi- ge in het Auschwitz-proces verklaard, dat Hitier aan het begin van de oor log opdracht had gegeven tot de wre de vernietiging van allen, die twijfel den aan de overwinning van de Duit sers of hun recht om de oorlog te be ginnen in twijfel trokken". Hij eiste volledige intolerantie tegen alle oppositie. Militairen, die zich te ge voelig voor zulk een onverdraagzaam heid verklaarden moesten zich als slap pelingen beschouwen en maar in een klooster gaan. j Do ®roszat verklaarde eveneens dat i S *ers de kampen firma's op richtten. waarmee zij veel geld verdien den. Zij maakten daarbij gebruik van de slavenarbeid van gevangenen. Aan het misbruik van slavenarbeiders hebben zich overigens ook industrieën schuldig gemaakt. Deze betaalden, aldus dr. Broszat, voor geschoolde gevange nen, zes DM per werkdag van 11 uur; voor^ ongeschoolden werd vier DM be- De industrieën hadden tenslotte ge klaagd bij S.S.-leider Himmler, dat ziin b.b.-ers veel gevangenen doodden, die nog als werkkrachten waren te gebrui ken. Himmler gaf toen bevel dat de uitmoording iets langzamer moest ge schieden. Zijn bevelen werden echter

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 5