Nieuwe ILeidse Courant
Veiligheidsraad bezig
met kwestie-Cyprus
REGENTEN IN DE PRUIKENTIJD
MEDE OP ENGELS VERZOEK:
Mogelijk toch troepen
van het Gemenebest?
Papandreou behaalde
absolute meerderheid
Hongerdood bedreigt
miljoen mensen
KLM niet naar
Aruba met
straalverkeer
Commentaren
Wapenstilstand door
Somalië geschonden?
Nossenko wil
niet terug
naar Rusland
GATT niet zo
doeltreffend
Euthanasie: nog 24 artsen schuldig?
Dw acteur: F. DIEMER
Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
nijn hert In teghenspoet"
Maandag 17 februari 1964, 44ste jaargang
Om het vriespunt "T-
Zwaar bewolkt met vooral aanvanke*
lijk nog: af e
p.kw. 10,05
later
ook enkele verspreid voorkomende op
klaringen. Temperaturen om het vries
punt. Aanvankelijk krachtige en langs de
kust harde tot stormachtige, later tot ma
tig afnemende wind in hoofdzaak tussen
noord en west. (Opgemaakt om 11.15 u.).
(Zie ook pag. 7)
Klachtendienst bezorging 18.00—19.00
Terwijl de Veiligheidsraad zich in New York opmaakt om vanavond om
negen uur (Ned. tijd) met de behandeling van de kwestie Cyprus te begin
nen, neemt Engeland maatregelen om aan alle eventualiteiten op het eiland
het hoofd te kunnen bieden. Het heeft een luchtbrug naar het eiland ge
opend. Op de heenreis vervoeren grote transporttoestellen militaire ver
sterkingen, op de terugreis vrouwen en kinderen van Britse militairen,
die korter dan drie maanden op Cyprus zouden zijn gebleven. Nu de Turk
se invasiemacht „met verlof" is gezonden, is het directe gevaar van een
oorlog op grote schaal in het oostelijke deel van het Middellandse Zeege
bied voorlopig van de baan. Ernstige tegen Turkse minderheid op Cyprus
gerichte terreurdaden, kunnen de crisis echter weer onmiddellijk op het
kookpunt brengen.
In Turkije doet men nu alsof het plot
selinge vertrek van de invasiemacht vo
rige week een „marine-oefening" is ge
weest. „Waar windt u zich toch zo over
op?", vroeg de commandant van de
Turkse marine aan journalisten.
Niettemin menen politieke waar
nemers. dat Turkije duidelijk heeft
willen demonstreren, vastberaden te zijn
op iedere noodsituatie te reageren
het zonodig alleen kan handelen, mochten
alle pogingen om de Turkse rechten op
Cyprus te garanderen, mislukken.
Turkije verklaarde zich zaterdag op
verzoek van de Amerikaanse minister
Ball bereid, de voorgenomen invasie op
Cyprus achtenveertig uur uit te stellen.
Men ging zich toen voorbereiden op een
religieuse feestperiode van drie dagen.
In de hoofdstad Ankara hangt thans
rustige maar waakzame sfeer. Voordat
de invasiepoging werd opgeschort, had
Amerika laten doorschemeren, dat het
met zijn zesde vloot tussenbeide
komen
Oe Thant
Nadat Engeland en Cyprus om bijeen
roeping van de Veiligheidsraad hadden
gevraagd, deed secretaris-generaal Oe
Thant namens de Verenigde Naties
dringend beroep op de regeringen van
Turkije, Griekenland en Cyprus, af te
zien van elke daad, die tot verslechtering
van de toestand en verder bloedvergieten
zou kunnen leiden. Hij verzocht de rege
ringen, al hun invloed aan te wenden
om verder geweld te voorkomen er
drong er bij de leiders van de beide ge
meenschappen op Cyprus aan, het grootst
mogelijke begrip te tonen voor de moei
lijkheden, die zich thans voordoen. Hij
is voorts van mening, dat de drie landen
cn Engeland (in verband met het garan
tieverdrag dat zij gesloten hebben) het
eerst met elkaar over een resolutie
moeten worden, voordat die in de raad
kan worden ingediend.
Gemenebest
Oe Thant verklaarde dat president Ma-
karios van Cyprus, die tegen de door
Amerika en Engeland voorgestelde Navo-
eenheid van 10.000 man is. voorstander
is van een troepenmacht uit de Engelse
Gemenebestlanden.
Engeland verzocht (tegen de verwach
ting in) zaterdag om een zitting
korte termijn", kort voordat Cyprus
een onmiddellijke bijeenkomst van
Veiligheidsraad zou vragen, in verband
met een dreigende Turkse invasie.
Britse stap bleek met instemming
de Verenigde Staten en waarschijnlijk
ook die van Turkije te zijn genomen. En
geland wil in tegenstelling tot Cyprus
meer aandacht vragen voor de binnen
landse situatie van Cyprus, dan voo
dreiging van agressie van buiten af. De
Cyprische regering wenst annulering of
neutralisering van het garantieverdrag
van 1960, dat Engeland, Turkije en Grie
kenland het recht van eenzijdig ingrij
pen verschaft heeft. Annulering of neu
tralisering van dit verdrag zou de Turk
se minderheid op Cyprus onbeschermd
In één
oogopslag
Beslist synode of hoofdleger-
predikant pag. 2
J. van Eibergen gekozen als
CNV-vooratter pag. 2
Ver. .Protestant-Nederland':
Laat Prinses niet in Neder
land trouwen pag. 2
„Deel van ons volk buit de
woningnood uit" pag. 2
Protest in Marcinelle
pag. 2
Voor jury Jack Ruby 900
burgers opgeroepen pag. 5
Bonn en Parijs zijn het eens
pag. 5
Willy Brandt leidt S.P.D.
pag. 5
TV-eiland op losse schroe
ven pag. 9
Hohe Messe onder Kurt
Thomas pag. 9
Sport op de pagina's 6, 7
Gevaar
Als er een oorlog zou uitbreken, zou
de kwestie er niet door worden opgelost.
Wel zou het gevaar groot zijn van een
uiteenvallen van de westelijke alliantie
in het oostelijke deel van het Middel
landse zeegebied. En dit willen zowel de
Ver. Staten als Engeland trachten te
voorkomen. Dit is dan ook de reden ge
weest, waarom Engeland een politieke
ommezwaai heeft gemaakt en om tussen
komst van de Veiligheidsraad heeft ge
vraagd, hoewel het zich daar wekenlang
tegen heeft verzet. Gevreesd werd. dat
de Sowjetunie iets te zeggen zou krijgen
in een kwestie, die wordt opgevat als
een familiezaak van het Gemenebest en
het Atlantische bondgenootschap.
Het Cyprische verzoek, de raad zater
dagavond te doen bijeenkomen, werd
door zes van de elf leden van de raad
van de hand gewezen, nl. door Amerika,
Engeland. Frankrijk, China. Noorwegen
en Brazilië. Voor het Cyprische verzoek
waren Rusland. Tsjechoslowakije, Bolivia,
Ivoorkust en Marokko. De Braziliaanse
voorzitter van de raad stelde het begin
van de speciale zitting vast op vanavond
negen uur (Ned. tijd).
Op Cyprus hebben zich slechts klei
ne incidenten voorgedaan. In de ha
venstad Famagusta braken bijna ge
welddadigheden uit. nadat Turks-Cy
prische havenarbeiders in een Grieks
schip wapens en munitie hadden ont
dekt, die waren verpakt als drukkerij -
apparaluur. In het gebied van Larnaca
werden drie Britse militairen vermist.
Later zijn zij teruggevonden en aan d«
Britse militaire autoriteiten overgege-
Tijdens de gevechten in en om
Limassol op Cyprus. Een Brits
soldaat onderzoekt de puinhopen
van een woning, die tijdens een
gevecht het centrum van de ge
vechtshandelingen was.
In Griekse verkiezingen:
76-jarige liberale politicus
George Papandreou heeft zijn „Unie
het centrum partij" gisteren bij
de algemene verkiezingen in Grie
kenland naar een absolute meerder
heid gevoerd. Zijn partij boekte een
winst van tenminste dertig zetels,
voornamelijk ten koste van de con
servatieve Nationale radicale unie,
de partij van de voormalige premier
Karamanlis, die in het oude parle
ment 132 zetels bezette en thans niet
meer dan 104 zetels haalde.
De „verenigde linkse democraten"
Eda). een groep die wordt beschouwd
als dekmantel voor de verboden comn
nistische partij, kreeg 22 zetels tegen
bij de vorige verkiezingen, die verleden
jaar november werden gehouden. Ook
behaalde de partij "-au Papandreou
de overwinning, j het niet zo absoluut,
op de toenmalige regeringspartij, de
Nationale radicale unie. Papandreous
partij verwierf daarbij 138. die van Kara
manlis 132, de Eda 28 en de vooruitstre
vende partij twee zetels, ^ocrdat Papan
dreou dertien zetels tekort kwam om een
alleen op zjjn partij steunende regering
irmen, zou hij daarvoor afhankelijk
zijn geweest van de commi'.nisten of met
de Nationale radicale unie in zee hebben
moeten gaan.
Ondanks verzet van de andere partijen,
wist hij nieuwe verkiezingen door te drij.
cn die hem thans de regeerbare metr-
.erheid hebben opgeleverd. Zijn voor
naamste winst kwam van het platteland
de boeren hem in groten getale hun
vertrouwen schonken.
Papandreou heeft in zijn zeer korte
regeringsperiode het initiatief genom^i
en aantal hervormingen die volgens
velen zijn succes hebben bewerkstelligd.
Zo maakte hij het onderwijs geheel gratis,
waardoor voor duizenden de laatste be
lemmering voor voortgezet onderwijs
werd opgeheven. Hij stelde een morato
rium in voor de schulden van boeren, die
hem nu massaal steunden. De boeren
men meer dan 50 procent van de totale
Griekse bevolking.
Olieplaag in
Deventer
Deventer wordt sinds zater
dag geteisterd door een ware
olieplaag. De oorzaak van dit
ongerief is een lichter die met
250 ton olie was gevuld en in
de haven van Deventer plotse
ling begon te zinken. Zodra men
bemerkte dat de olie zich over
het wateroppervlak begon te
verspreiden, werd een deel van
de haven met zogenaamde bat
tingsafgedamd om vervuiling
van het hele havencomplex te
voorkomen. Op den duur bleek
een verdichting van de afdam
ming met plastic gordiji7en zelfs
nodig.
Een kikvorsman constateerde
dat de lichter een scheur ver
toonde van zestig bij twee centi
meter. Hij wist spoediq het gat
te dichten en zorgde ervoor, dat
geen verdere uitstroming van
olie mogelijk was. Een water
oppervlak van 12.000 vierkante
meter ivas toen reeds met een
ongeveer twee centimeter dikke
olielaag bedekt. Een vroegere
aanvaring vormt de vermoede
lijke oorzaak van het ongeval.
Droogte en rattenplaag op Java
Een miljoen mensen staat voor de
hongerdood, heeft de waarnemend
gouverneur van Midden-Java, Soe-
jono Atmo verklaard. Dit is een ge
volgd van de langdurige droogte en
een rattenplaag. In provinciale
kenhuizen en klinieken worden
twaalfduizend mensen wegens ge
volgen van ondervoeding behandeld
en vijftig mensen zijn tijdens hun be
handeling aan de gevolgen van de
honger overleden.
Vijftienduizend landbouwersgezin-
en hebben reeds hun verdroogde
gronden in veraf gelegen streken van
Midden-Java verlaten en zij trachten
Semarang door bedelen wat te eten
Baby vloog door
voorruit van auto
- overleden
Zaterdagavond is de heer T. de Bos uit
Doorweth met zijn auto op de Koningin-
nelaan te Ileelsum tegen een boom ge
botst. Bij deze hotsing kwam zijn kindje
in acht maanden om het leven.
De heer De Bos, die op weg was naar
huis, botste door nog onbekende oorzaak
op de Koninginnelaan plotseling tegen
boom. In de auto zat voorin zijn
w met de baby van acht maanden
op schoot. Het kind vloog door de
en was op slag dood. De andere
inzittenden, twee jongetjes van drie en
jaar, die achterin zaten, kregen snij-
wonden aan hoofd en handen. Mevrouw
De Bos klaagde over inwendige pijnen
Op het station Meerlo-Tienray is
zaterdag de vierjarige Elvera Vervoort
bij het passeren van twee treinen door
der treinen gegrepen. Zij was op
slag dood. Het kind was het dochtertje
i de chef van dit station.
De Surinaamse vice-premier en-jpi-
:er van justitie en politie, dr. Sifcuw
Ram Mishre is op de leeftijd van 48 jaar
plotseling overleden.
Niet de K.L.M of de met haar samen
werkende Venezolaanse luchtvaartmaat
schappij Viasa, zal in april het eerst met
straalvliegtuigen de nieuwe luchtlijn
New York—Aruba onderhouden maar
Pan American World Airways Om Aru
ba, dat steeds meer toeristische faam
krijgt, uit het isolement te verlossen, laat
de regering der Neerlandse Antillen met
voortvarendheid het kleine vliegveld uit
breiden tot een moderne luchthaven voor
straalverkeer. De veel te korte startbaan
verhard en verlengd tot 3000 meter en
1 in april gereed zijn voor straalvlieg
tuigen De K.L.M. blijft voorlopig alleen
de korte verbinding Curacao—Aruba on
derhouden met twee kleine Convairs 340.
De Viasa vliegt in het geheel niet op
Aruba en gaat dit voorlooig niet doen.
In Berkel en Rodenrijs zijn de straat
naambordjes van de Ircnestraat verdwe-
Vermoedelijk heeft men hier te
doen met een soort „protestactie". De
bordjes van de Margrietstraat en de
Marijkestraat die parallet met de Irenc-
straat lopen, zijn ongemoeid gelaten.
Een recente foto van H.K.H. prin
ses Christine, die morgen haar
zeventiende verjaardag hoopt te
(Foto Max Koot).
IJzel belemmert
het verkeer
Volgens de KNAC-wegeninformatie
dienst komen gladde wegen voor als ge
volg van ijzel, sneeuw en regen, die be
vriest op het koude wegdek, in de pro
vincies Groningen. Friesland Drente.
Overijssel en grote delen van Gelderland
Vooral in Twente en de Achterhoek is de
situatie moeilijk Op de grote verkeers
wegen wordt de gladheid bestreden.
De Parijse politie heeft zaterdag de
32-jarige Nederflander J. L. uit Utrecht,
die op 31 januari een inbraak heeft ge
pleegd bij de Haarlemse antiquair Van
de Poll, aangehouden. L. is opgespoord
in een hotel in het Parijse Quartier La
tin. Na zijn aanhouding is hij verhoord
door een Haarlemse inspecteur
te krijgen. Midden-Java heef', vat
regering ,;e Djakarta reeds „voedsel-
injecties" gekregen, doch volgens offi
ciële zegslieden slechts 20.000 iton of
een kwart van wat was toegezegd.
Vorig jaar werden er van de 160 kg
rijst, die ieder jaarlijks nodig heeft,
slechts 58 kg ontvangen.
In Semarang verdringen bedelende
mensen zich in de straten en 's nachts
zoeken zij in troepen op de marktplaatsen
de voedselstalletjes af. Vaak zijn kinde
ren te zwak om verder te gaan. De mees
ten van deze mensen zijn halfnaakt en
voor het overige slechts in vodden ge
kleed. De vorige week moest de politie
te hulp komen toen er moeilijkheden
kleding
Twee putten
In het zuidoostelüke deel van Midden-
Java, dat het ergste getroffen is. zouden
er slechts twee waterbronnen zijn, waar
uit 600.000 mensen moeten putten. Vaak
moeten mensen meer dan dertig kilo
meter lopen voor een paar emmertjes.
yOOR het C.N-V. was het vandaag
een gewichtvolle dag. In velerlei
opzicht voor de toekomst zelfs een be
slissende dag. Het verbond koos een
nieuwe voorzitter.
De figuur van de voorzitter is overal,
maar zeker hier, van groot belang.
De pretentie die een christelijke or
ganisatie voert is hoog. Daarvoor de
verantwoordelijkheid te dragen is
zwaar, zeker wanneer het geldt een
meer dan 225 000 leden tellend vak
verbond.
De heer Van Mastrigt heeft een aan
tal jaren op deze post gestaan. Hij
heeft de zware last gedragen en kun
nen dragen, dank zij de grote bezie
ling waarmee hij werkte. Hij wist zich
geroepen tot deze zware taak- Onder
de druk van deze taak en dc daaraan
verbonden grote verantwoordelijk
heid was hij eind vorig jaar op me
disch advies genoodzaakt zijn aftre
den als voorzitter aan te kondigen-
Eind januari deed het bestuur van
het C.N.V- na rijp beraad het voor
stel aan de verbondsraad, dc heer
Van Eibergen, thans 57 jaar, kandi
daat te stellen voor het voorzitter
schap. De verbondsraad stemde
hiermee in en hedenmorgen had in
een algemene vergadering de ver
kiezing van de heer Van Eibergen
tot voorzitter van het C.N.V. plaats.
Wij wensen de heer Van Eibergen,
die reeds kan terugzien op een laD-e
staat van dienst bij de christelijTc
vakbeweging, de krachten toe. die hij
nodig zal hebben om deze taak aan
te kunnen.
Ondanks dc wapenstilstand zijn
gisteren weer hevige gevechten uit
gebroken op twee plaatsen aan d<
grens tussen Ethiopië en Somalië, u
heeft het Ethiopische minister var
defensie in Addis Abeba bekendge
maakt.
De strijd te Dolo en Vett begon korte
jd na gistermiddag twaalf uur, het
tijdstip waarop het bestand zou ingaan
De Ethiopiërs beweren dat de Somaliërs
.'apenstilstand hebben geschonden
Latere berichten meldden dat in Ferfer
i het zuidelijke greinsgebied ook weer
ordt gevochten.
In Mogadisjoe. de hoofdstad van So
malië, werd Ethiopië ervan beschuldigd,
dat het zoveel mogelijk schade heeft wil
len aanrichten voordat het bestand
kracht zou worden. De helft van
Dolo zou door een hevig bombar
dement zijn vernield.
Volgens de Somalische ambassade
Parijs zijn bij de jongste ..aanvallen
van de Ethiopische lucht- en landstrijd
krachten" 117 mensen gedood en een
groot aantal gewond. Alle slachtoffers
waren burgers. Een aantal Somalische
dorpen langs de grens was geheel of
Ramp Vaiontdam
Zeven personen
in staat van
beschuldi
gmg
De officier van justitie van Belluno.
Italië, heeft zeven personen in staat
in beschuldiging gesteld wegens de
ramp met het stuwmeer van Vaiont. Het
zijn twee leiders der elektriciteitmaat
schappij. die de dam om het stuwmeer
heeft gebouwd en vijf hoge ambtena-
van het Italiaanse ministerie van
openbare werken.
De zeven werden beschuldigd van het
gewild veroorzaken van een onge
luk, door nalatigheid cn onvoorzichtig
heid. hetgeen tot de dood of het ver
wonden van een groot aantal personen
heeft geleid".
B(j de ramp met het stuwmeer zijn
2.000 mensen om het leven gekomen.
gedeeltelijk verwoest. Een woordvoerder
van de ambassade verklaarde voorts dat
er vijfduizend Somaliërs dakloos waren
geworden en uit het getroffen gebied
moesten worden geëvacueerd.
Joeri Nossenko. de overgelopen Rus
sische ambtenaar van de veiligheids
dienst heeft tegenover de Zwitserse am
bassade in Washington verklaard dat hij
Zwitserland uit eigen vrije wil heeft ver
laten en niet van plan is naar de
Sowjetunie terug te keren, aldus deelt
het Zwitserse ministerie van buitenland
se zaken mede. Nossenko heeft dit met
nadruk verklaard tegenover een verte
genwoordiger van de ambassade. Hij had
Zwitserland in de nacht van 4 op 5 fe
bruari verlaten voordat de Russische-
delegatie op de ontwapeningsconferentie
de politie in Genève in kennis stelde
van zijn verdwijning.
Volgens VN-rapporl
In een zo Juist gepubliceerd rapport
van de Ver. Naties wordt gezegd, dat
de overtuiging steeds sterker wordt dat
er „een of andere nieuwe handelsorga
nisatie nodig is" om het verstoorde even
wicht te herstellen van de handel tussen
de ontwikkelingslanden cn de geïndus
trialiseerde landen.
De politieke leiders van onze tijd
mogen dan niet meer zó jeudig zijn,
een Amerikaanse tekenaar vond dat ze
hun wilde haren echt nog niet verloren
hebben. Om dat uite beelden, voorzag
hij hun foto's van een haardos a la de
..Beatles'', de Engelse jongelui' die de
laatste tijd met hun ..muziek'' nogal
wat opschudding veroorzaken. Het
resultaat mag er zijn u herkent
wellicht (v.l.n.r.) bondskanselier Er-
hard. president John, on, premier Sir
Alec Douglas-Home, president De
Gaulle en premier Chroesjtsjef
De federale raad van de Westduitse
orde van artsen gaat momenteel de juist
heid na van beweringen van een groep
voormalige gevangenen uit de nazi-
concentratiekampcn, volgens welke vier
entwintig artsen die hebben deelgenomen
aan dc uitvoering van het euthanasiepro
gramma nu in Wcst-Duitsland nog onge
straft hun beroep uitoefenen.
Dit heeft dr. Fromm. voorzitter van de
raad van de artsenorde, in een door het
blad Die Welt gepubliceerd interview
meegedeeld. Onder het euthanasiepro
gramma werden, naar bekend, ongeveer
honderdduizend mensen voor het
merendeel geesteszieken en personen die
aan een ongeneeslijke ziekte leden en
volgens het nazie-regime „waardeloos"
waren vermoord.
Dr. Fromm deelde in het interview
voorts mee, dat de raad van de artsen
orde, die over de namen van de betrok
ken artsen beschikt, alles in het werk zal
stellen om klaarheid in deze zaak te bren
gen. Waarnemers zullen worden gezonden
naar alle processen waarin artsen terecht
staan op beschuldiging van deelname aan
de euthanasiemoorden. Overigens is vol
gens dr. Fromm reeds vastgesteld, dat van
vierentwintig genoemde artsen er enkele
inmiddels zijn overleden, terwijl fegen
een andere reeds een gerechtelijk onder
zoek gaande is.
Verenigde Naties, die op
Genève begint, sterker mocht worden
dan zouden wij hier belangrijke beslui
ten moeten nemen en moeten beslissen,
of het gestelde doel bereikt moet wor
den door de onmiddellijke oprichting van
een nieuwe organisatie met alle noodza
kelijke bevoegdheden, of door geleidelijk
an in etappes te werk te gaan, daarbij
lebruik maken van dc ervaring, die al
loende wordt opgedaan", zo wordt in
het rapport gezegd.
I Ongetwijfeld zijn volgens het rapport
„de Ver. Naties in staat ruime ver
antwoordelijkheden op dit gebied op zich
te nemen". Het rapport constateert ge
breken in enkele opzichten van de Al
gemene Overeenkomst voor Tarieven en
Handel (GATT). Hoewel de GATT be
langrijke dingen bereikt heeft, is zij niet
zo doeltreffend voor de ontwikkelingslan
den geweest als voor de ontwikkelde lan
den. Zij heeft een al te starre omlijs
ting geplaatst rond de voorkeursbehan
delingen. die ontwikkelingslanden elkan
der mogen toestaan om hun wederzijdse
handel en economische ontwikkeling te
bevorderen.
Communisten „hielpen"
Tsjech ontsnappen
Een jonge Tsjech heeft zich onder een
Oostenrijkse bus gebonden en is onop
gemerkt over de grens gekomen. Toen
ontdekte hij. dat hij de reisgezel was ge
weest van een groepje Oostenrijkse com
munistische voormannen van een olieraf
finaderij, die zaterdag een ééndaags be
zoek aan Bratislawa brachten.
De jonge Tsjech bond zich ongeveer
vijftien minuten voor het vertrek vast
aan de achterbrug van de bus. De Oos
tenrijkse autoriteiten vertelden, dat de
communisten met de Tsjechische grens
wacht zelfs grapjes gemaakt hadden over
de mogelijkheid om een verstekeling mee