Nieuwe ILeidse Courant Veiligheidsraad bezig met kwestie-Cyprus REGENTEN IN DE PRUIKENTIJD MEDE OP ENGELS VERZOEK: Mogelijk toch troepen van het Gemenebest? Papandreou behaalde absolute meerderheid Hongerdood bedreigt miljoen mensen KLM niet naar Aruba met straalverkeer Commentaren Wapenstilstand door Somalië geschonden? Nossenko wil niet terug naar Rusland GATT niet zo doeltreffend Euthanasie: nog 24 artsen schuldig? Dw acteur: F. DIEMER Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD nijn hert In teghenspoet" Maandag 17 februari 1964, 44ste jaargang Om het vriespunt "T- Zwaar bewolkt met vooral aanvanke* lijk nog: af e p.kw. 10,05 later ook enkele verspreid voorkomende op klaringen. Temperaturen om het vries punt. Aanvankelijk krachtige en langs de kust harde tot stormachtige, later tot ma tig afnemende wind in hoofdzaak tussen noord en west. (Opgemaakt om 11.15 u.). (Zie ook pag. 7) Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 Terwijl de Veiligheidsraad zich in New York opmaakt om vanavond om negen uur (Ned. tijd) met de behandeling van de kwestie Cyprus te begin nen, neemt Engeland maatregelen om aan alle eventualiteiten op het eiland het hoofd te kunnen bieden. Het heeft een luchtbrug naar het eiland ge opend. Op de heenreis vervoeren grote transporttoestellen militaire ver sterkingen, op de terugreis vrouwen en kinderen van Britse militairen, die korter dan drie maanden op Cyprus zouden zijn gebleven. Nu de Turk se invasiemacht „met verlof" is gezonden, is het directe gevaar van een oorlog op grote schaal in het oostelijke deel van het Middellandse Zeege bied voorlopig van de baan. Ernstige tegen Turkse minderheid op Cyprus gerichte terreurdaden, kunnen de crisis echter weer onmiddellijk op het kookpunt brengen. In Turkije doet men nu alsof het plot selinge vertrek van de invasiemacht vo rige week een „marine-oefening" is ge weest. „Waar windt u zich toch zo over op?", vroeg de commandant van de Turkse marine aan journalisten. Niettemin menen politieke waar nemers. dat Turkije duidelijk heeft willen demonstreren, vastberaden te zijn op iedere noodsituatie te reageren het zonodig alleen kan handelen, mochten alle pogingen om de Turkse rechten op Cyprus te garanderen, mislukken. Turkije verklaarde zich zaterdag op verzoek van de Amerikaanse minister Ball bereid, de voorgenomen invasie op Cyprus achtenveertig uur uit te stellen. Men ging zich toen voorbereiden op een religieuse feestperiode van drie dagen. In de hoofdstad Ankara hangt thans rustige maar waakzame sfeer. Voordat de invasiepoging werd opgeschort, had Amerika laten doorschemeren, dat het met zijn zesde vloot tussenbeide komen Oe Thant Nadat Engeland en Cyprus om bijeen roeping van de Veiligheidsraad hadden gevraagd, deed secretaris-generaal Oe Thant namens de Verenigde Naties dringend beroep op de regeringen van Turkije, Griekenland en Cyprus, af te zien van elke daad, die tot verslechtering van de toestand en verder bloedvergieten zou kunnen leiden. Hij verzocht de rege ringen, al hun invloed aan te wenden om verder geweld te voorkomen er drong er bij de leiders van de beide ge meenschappen op Cyprus aan, het grootst mogelijke begrip te tonen voor de moei lijkheden, die zich thans voordoen. Hij is voorts van mening, dat de drie landen cn Engeland (in verband met het garan tieverdrag dat zij gesloten hebben) het eerst met elkaar over een resolutie moeten worden, voordat die in de raad kan worden ingediend. Gemenebest Oe Thant verklaarde dat president Ma- karios van Cyprus, die tegen de door Amerika en Engeland voorgestelde Navo- eenheid van 10.000 man is. voorstander is van een troepenmacht uit de Engelse Gemenebestlanden. Engeland verzocht (tegen de verwach ting in) zaterdag om een zitting korte termijn", kort voordat Cyprus een onmiddellijke bijeenkomst van Veiligheidsraad zou vragen, in verband met een dreigende Turkse invasie. Britse stap bleek met instemming de Verenigde Staten en waarschijnlijk ook die van Turkije te zijn genomen. En geland wil in tegenstelling tot Cyprus meer aandacht vragen voor de binnen landse situatie van Cyprus, dan voo dreiging van agressie van buiten af. De Cyprische regering wenst annulering of neutralisering van het garantieverdrag van 1960, dat Engeland, Turkije en Grie kenland het recht van eenzijdig ingrij pen verschaft heeft. Annulering of neu tralisering van dit verdrag zou de Turk se minderheid op Cyprus onbeschermd In één oogopslag Beslist synode of hoofdleger- predikant pag. 2 J. van Eibergen gekozen als CNV-vooratter pag. 2 Ver. .Protestant-Nederland': Laat Prinses niet in Neder land trouwen pag. 2 „Deel van ons volk buit de woningnood uit" pag. 2 Protest in Marcinelle pag. 2 Voor jury Jack Ruby 900 burgers opgeroepen pag. 5 Bonn en Parijs zijn het eens pag. 5 Willy Brandt leidt S.P.D. pag. 5 TV-eiland op losse schroe ven pag. 9 Hohe Messe onder Kurt Thomas pag. 9 Sport op de pagina's 6, 7 Gevaar Als er een oorlog zou uitbreken, zou de kwestie er niet door worden opgelost. Wel zou het gevaar groot zijn van een uiteenvallen van de westelijke alliantie in het oostelijke deel van het Middel landse zeegebied. En dit willen zowel de Ver. Staten als Engeland trachten te voorkomen. Dit is dan ook de reden ge weest, waarom Engeland een politieke ommezwaai heeft gemaakt en om tussen komst van de Veiligheidsraad heeft ge vraagd, hoewel het zich daar wekenlang tegen heeft verzet. Gevreesd werd. dat de Sowjetunie iets te zeggen zou krijgen in een kwestie, die wordt opgevat als een familiezaak van het Gemenebest en het Atlantische bondgenootschap. Het Cyprische verzoek, de raad zater dagavond te doen bijeenkomen, werd door zes van de elf leden van de raad van de hand gewezen, nl. door Amerika, Engeland. Frankrijk, China. Noorwegen en Brazilië. Voor het Cyprische verzoek waren Rusland. Tsjechoslowakije, Bolivia, Ivoorkust en Marokko. De Braziliaanse voorzitter van de raad stelde het begin van de speciale zitting vast op vanavond negen uur (Ned. tijd). Op Cyprus hebben zich slechts klei ne incidenten voorgedaan. In de ha venstad Famagusta braken bijna ge welddadigheden uit. nadat Turks-Cy prische havenarbeiders in een Grieks schip wapens en munitie hadden ont dekt, die waren verpakt als drukkerij - apparaluur. In het gebied van Larnaca werden drie Britse militairen vermist. Later zijn zij teruggevonden en aan d« Britse militaire autoriteiten overgege- Tijdens de gevechten in en om Limassol op Cyprus. Een Brits soldaat onderzoekt de puinhopen van een woning, die tijdens een gevecht het centrum van de ge vechtshandelingen was. In Griekse verkiezingen: 76-jarige liberale politicus George Papandreou heeft zijn „Unie het centrum partij" gisteren bij de algemene verkiezingen in Grie kenland naar een absolute meerder heid gevoerd. Zijn partij boekte een winst van tenminste dertig zetels, voornamelijk ten koste van de con servatieve Nationale radicale unie, de partij van de voormalige premier Karamanlis, die in het oude parle ment 132 zetels bezette en thans niet meer dan 104 zetels haalde. De „verenigde linkse democraten" Eda). een groep die wordt beschouwd als dekmantel voor de verboden comn nistische partij, kreeg 22 zetels tegen bij de vorige verkiezingen, die verleden jaar november werden gehouden. Ook behaalde de partij "-au Papandreou de overwinning, j het niet zo absoluut, op de toenmalige regeringspartij, de Nationale radicale unie. Papandreous partij verwierf daarbij 138. die van Kara manlis 132, de Eda 28 en de vooruitstre vende partij twee zetels, ^ocrdat Papan dreou dertien zetels tekort kwam om een alleen op zjjn partij steunende regering irmen, zou hij daarvoor afhankelijk zijn geweest van de commi'.nisten of met de Nationale radicale unie in zee hebben moeten gaan. Ondanks verzet van de andere partijen, wist hij nieuwe verkiezingen door te drij. cn die hem thans de regeerbare metr- .erheid hebben opgeleverd. Zijn voor naamste winst kwam van het platteland de boeren hem in groten getale hun vertrouwen schonken. Papandreou heeft in zijn zeer korte regeringsperiode het initiatief genom^i en aantal hervormingen die volgens velen zijn succes hebben bewerkstelligd. Zo maakte hij het onderwijs geheel gratis, waardoor voor duizenden de laatste be lemmering voor voortgezet onderwijs werd opgeheven. Hij stelde een morato rium in voor de schulden van boeren, die hem nu massaal steunden. De boeren men meer dan 50 procent van de totale Griekse bevolking. Olieplaag in Deventer Deventer wordt sinds zater dag geteisterd door een ware olieplaag. De oorzaak van dit ongerief is een lichter die met 250 ton olie was gevuld en in de haven van Deventer plotse ling begon te zinken. Zodra men bemerkte dat de olie zich over het wateroppervlak begon te verspreiden, werd een deel van de haven met zogenaamde bat tingsafgedamd om vervuiling van het hele havencomplex te voorkomen. Op den duur bleek een verdichting van de afdam ming met plastic gordiji7en zelfs nodig. Een kikvorsman constateerde dat de lichter een scheur ver toonde van zestig bij twee centi meter. Hij wist spoediq het gat te dichten en zorgde ervoor, dat geen verdere uitstroming van olie mogelijk was. Een water oppervlak van 12.000 vierkante meter ivas toen reeds met een ongeveer twee centimeter dikke olielaag bedekt. Een vroegere aanvaring vormt de vermoede lijke oorzaak van het ongeval. Droogte en rattenplaag op Java Een miljoen mensen staat voor de hongerdood, heeft de waarnemend gouverneur van Midden-Java, Soe- jono Atmo verklaard. Dit is een ge volgd van de langdurige droogte en een rattenplaag. In provinciale kenhuizen en klinieken worden twaalfduizend mensen wegens ge volgen van ondervoeding behandeld en vijftig mensen zijn tijdens hun be handeling aan de gevolgen van de honger overleden. Vijftienduizend landbouwersgezin- en hebben reeds hun verdroogde gronden in veraf gelegen streken van Midden-Java verlaten en zij trachten Semarang door bedelen wat te eten Baby vloog door voorruit van auto - overleden Zaterdagavond is de heer T. de Bos uit Doorweth met zijn auto op de Koningin- nelaan te Ileelsum tegen een boom ge botst. Bij deze hotsing kwam zijn kindje in acht maanden om het leven. De heer De Bos, die op weg was naar huis, botste door nog onbekende oorzaak op de Koninginnelaan plotseling tegen boom. In de auto zat voorin zijn w met de baby van acht maanden op schoot. Het kind vloog door de en was op slag dood. De andere inzittenden, twee jongetjes van drie en jaar, die achterin zaten, kregen snij- wonden aan hoofd en handen. Mevrouw De Bos klaagde over inwendige pijnen Op het station Meerlo-Tienray is zaterdag de vierjarige Elvera Vervoort bij het passeren van twee treinen door der treinen gegrepen. Zij was op slag dood. Het kind was het dochtertje i de chef van dit station. De Surinaamse vice-premier en-jpi- :er van justitie en politie, dr. Sifcuw Ram Mishre is op de leeftijd van 48 jaar plotseling overleden. Niet de K.L.M of de met haar samen werkende Venezolaanse luchtvaartmaat schappij Viasa, zal in april het eerst met straalvliegtuigen de nieuwe luchtlijn New York—Aruba onderhouden maar Pan American World Airways Om Aru ba, dat steeds meer toeristische faam krijgt, uit het isolement te verlossen, laat de regering der Neerlandse Antillen met voortvarendheid het kleine vliegveld uit breiden tot een moderne luchthaven voor straalverkeer. De veel te korte startbaan verhard en verlengd tot 3000 meter en 1 in april gereed zijn voor straalvlieg tuigen De K.L.M. blijft voorlopig alleen de korte verbinding Curacao—Aruba on derhouden met twee kleine Convairs 340. De Viasa vliegt in het geheel niet op Aruba en gaat dit voorlooig niet doen. In Berkel en Rodenrijs zijn de straat naambordjes van de Ircnestraat verdwe- Vermoedelijk heeft men hier te doen met een soort „protestactie". De bordjes van de Margrietstraat en de Marijkestraat die parallet met de Irenc- straat lopen, zijn ongemoeid gelaten. Een recente foto van H.K.H. prin ses Christine, die morgen haar zeventiende verjaardag hoopt te (Foto Max Koot). IJzel belemmert het verkeer Volgens de KNAC-wegeninformatie dienst komen gladde wegen voor als ge volg van ijzel, sneeuw en regen, die be vriest op het koude wegdek, in de pro vincies Groningen. Friesland Drente. Overijssel en grote delen van Gelderland Vooral in Twente en de Achterhoek is de situatie moeilijk Op de grote verkeers wegen wordt de gladheid bestreden. De Parijse politie heeft zaterdag de 32-jarige Nederflander J. L. uit Utrecht, die op 31 januari een inbraak heeft ge pleegd bij de Haarlemse antiquair Van de Poll, aangehouden. L. is opgespoord in een hotel in het Parijse Quartier La tin. Na zijn aanhouding is hij verhoord door een Haarlemse inspecteur te krijgen. Midden-Java heef', vat regering ,;e Djakarta reeds „voedsel- injecties" gekregen, doch volgens offi ciële zegslieden slechts 20.000 iton of een kwart van wat was toegezegd. Vorig jaar werden er van de 160 kg rijst, die ieder jaarlijks nodig heeft, slechts 58 kg ontvangen. In Semarang verdringen bedelende mensen zich in de straten en 's nachts zoeken zij in troepen op de marktplaatsen de voedselstalletjes af. Vaak zijn kinde ren te zwak om verder te gaan. De mees ten van deze mensen zijn halfnaakt en voor het overige slechts in vodden ge kleed. De vorige week moest de politie te hulp komen toen er moeilijkheden kleding Twee putten In het zuidoostelüke deel van Midden- Java, dat het ergste getroffen is. zouden er slechts twee waterbronnen zijn, waar uit 600.000 mensen moeten putten. Vaak moeten mensen meer dan dertig kilo meter lopen voor een paar emmertjes. yOOR het C.N-V. was het vandaag een gewichtvolle dag. In velerlei opzicht voor de toekomst zelfs een be slissende dag. Het verbond koos een nieuwe voorzitter. De figuur van de voorzitter is overal, maar zeker hier, van groot belang. De pretentie die een christelijke or ganisatie voert is hoog. Daarvoor de verantwoordelijkheid te dragen is zwaar, zeker wanneer het geldt een meer dan 225 000 leden tellend vak verbond. De heer Van Mastrigt heeft een aan tal jaren op deze post gestaan. Hij heeft de zware last gedragen en kun nen dragen, dank zij de grote bezie ling waarmee hij werkte. Hij wist zich geroepen tot deze zware taak- Onder de druk van deze taak en dc daaraan verbonden grote verantwoordelijk heid was hij eind vorig jaar op me disch advies genoodzaakt zijn aftre den als voorzitter aan te kondigen- Eind januari deed het bestuur van het C.N.V- na rijp beraad het voor stel aan de verbondsraad, dc heer Van Eibergen, thans 57 jaar, kandi daat te stellen voor het voorzitter schap. De verbondsraad stemde hiermee in en hedenmorgen had in een algemene vergadering de ver kiezing van de heer Van Eibergen tot voorzitter van het C.N.V. plaats. Wij wensen de heer Van Eibergen, die reeds kan terugzien op een laD-e staat van dienst bij de christelijTc vakbeweging, de krachten toe. die hij nodig zal hebben om deze taak aan te kunnen. Ondanks dc wapenstilstand zijn gisteren weer hevige gevechten uit gebroken op twee plaatsen aan d< grens tussen Ethiopië en Somalië, u heeft het Ethiopische minister var defensie in Addis Abeba bekendge maakt. De strijd te Dolo en Vett begon korte jd na gistermiddag twaalf uur, het tijdstip waarop het bestand zou ingaan De Ethiopiërs beweren dat de Somaliërs .'apenstilstand hebben geschonden Latere berichten meldden dat in Ferfer i het zuidelijke greinsgebied ook weer ordt gevochten. In Mogadisjoe. de hoofdstad van So malië, werd Ethiopië ervan beschuldigd, dat het zoveel mogelijk schade heeft wil len aanrichten voordat het bestand kracht zou worden. De helft van Dolo zou door een hevig bombar dement zijn vernield. Volgens de Somalische ambassade Parijs zijn bij de jongste ..aanvallen van de Ethiopische lucht- en landstrijd krachten" 117 mensen gedood en een groot aantal gewond. Alle slachtoffers waren burgers. Een aantal Somalische dorpen langs de grens was geheel of Ramp Vaiontdam Zeven personen in staat van beschuldi gmg De officier van justitie van Belluno. Italië, heeft zeven personen in staat in beschuldiging gesteld wegens de ramp met het stuwmeer van Vaiont. Het zijn twee leiders der elektriciteitmaat schappij. die de dam om het stuwmeer heeft gebouwd en vijf hoge ambtena- van het Italiaanse ministerie van openbare werken. De zeven werden beschuldigd van het gewild veroorzaken van een onge luk, door nalatigheid cn onvoorzichtig heid. hetgeen tot de dood of het ver wonden van een groot aantal personen heeft geleid". B(j de ramp met het stuwmeer zijn 2.000 mensen om het leven gekomen. gedeeltelijk verwoest. Een woordvoerder van de ambassade verklaarde voorts dat er vijfduizend Somaliërs dakloos waren geworden en uit het getroffen gebied moesten worden geëvacueerd. Joeri Nossenko. de overgelopen Rus sische ambtenaar van de veiligheids dienst heeft tegenover de Zwitserse am bassade in Washington verklaard dat hij Zwitserland uit eigen vrije wil heeft ver laten en niet van plan is naar de Sowjetunie terug te keren, aldus deelt het Zwitserse ministerie van buitenland se zaken mede. Nossenko heeft dit met nadruk verklaard tegenover een verte genwoordiger van de ambassade. Hij had Zwitserland in de nacht van 4 op 5 fe bruari verlaten voordat de Russische- delegatie op de ontwapeningsconferentie de politie in Genève in kennis stelde van zijn verdwijning. Volgens VN-rapporl In een zo Juist gepubliceerd rapport van de Ver. Naties wordt gezegd, dat de overtuiging steeds sterker wordt dat er „een of andere nieuwe handelsorga nisatie nodig is" om het verstoorde even wicht te herstellen van de handel tussen de ontwikkelingslanden cn de geïndus trialiseerde landen. De politieke leiders van onze tijd mogen dan niet meer zó jeudig zijn, een Amerikaanse tekenaar vond dat ze hun wilde haren echt nog niet verloren hebben. Om dat uite beelden, voorzag hij hun foto's van een haardos a la de ..Beatles'', de Engelse jongelui' die de laatste tijd met hun ..muziek'' nogal wat opschudding veroorzaken. Het resultaat mag er zijn u herkent wellicht (v.l.n.r.) bondskanselier Er- hard. president John, on, premier Sir Alec Douglas-Home, president De Gaulle en premier Chroesjtsjef De federale raad van de Westduitse orde van artsen gaat momenteel de juist heid na van beweringen van een groep voormalige gevangenen uit de nazi- concentratiekampcn, volgens welke vier entwintig artsen die hebben deelgenomen aan dc uitvoering van het euthanasiepro gramma nu in Wcst-Duitsland nog onge straft hun beroep uitoefenen. Dit heeft dr. Fromm. voorzitter van de raad van de artsenorde, in een door het blad Die Welt gepubliceerd interview meegedeeld. Onder het euthanasiepro gramma werden, naar bekend, ongeveer honderdduizend mensen voor het merendeel geesteszieken en personen die aan een ongeneeslijke ziekte leden en volgens het nazie-regime „waardeloos" waren vermoord. Dr. Fromm deelde in het interview voorts mee, dat de raad van de artsen orde, die over de namen van de betrok ken artsen beschikt, alles in het werk zal stellen om klaarheid in deze zaak te bren gen. Waarnemers zullen worden gezonden naar alle processen waarin artsen terecht staan op beschuldiging van deelname aan de euthanasiemoorden. Overigens is vol gens dr. Fromm reeds vastgesteld, dat van vierentwintig genoemde artsen er enkele inmiddels zijn overleden, terwijl fegen een andere reeds een gerechtelijk onder zoek gaande is. Verenigde Naties, die op Genève begint, sterker mocht worden dan zouden wij hier belangrijke beslui ten moeten nemen en moeten beslissen, of het gestelde doel bereikt moet wor den door de onmiddellijke oprichting van een nieuwe organisatie met alle noodza kelijke bevoegdheden, of door geleidelijk an in etappes te werk te gaan, daarbij lebruik maken van dc ervaring, die al loende wordt opgedaan", zo wordt in het rapport gezegd. I Ongetwijfeld zijn volgens het rapport „de Ver. Naties in staat ruime ver antwoordelijkheden op dit gebied op zich te nemen". Het rapport constateert ge breken in enkele opzichten van de Al gemene Overeenkomst voor Tarieven en Handel (GATT). Hoewel de GATT be langrijke dingen bereikt heeft, is zij niet zo doeltreffend voor de ontwikkelingslan den geweest als voor de ontwikkelde lan den. Zij heeft een al te starre omlijs ting geplaatst rond de voorkeursbehan delingen. die ontwikkelingslanden elkan der mogen toestaan om hun wederzijdse handel en economische ontwikkeling te bevorderen. Communisten „hielpen" Tsjech ontsnappen Een jonge Tsjech heeft zich onder een Oostenrijkse bus gebonden en is onop gemerkt over de grens gekomen. Toen ontdekte hij. dat hij de reisgezel was ge weest van een groepje Oostenrijkse com munistische voormannen van een olieraf finaderij, die zaterdag een ééndaags be zoek aan Bratislawa brachten. De jonge Tsjech bond zich ongeveer vijftien minuten voor het vertrek vast aan de achterbrug van de bus. De Oos tenrijkse autoriteiten vertelden, dat de communisten met de Tsjechische grens wacht zelfs grapjes gemaakt hadden over de mogelijkheid om een verstekeling mee

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1