Nieuwe Leictse Courant
Turkse legers gereed
voor actie op Cyprus
Bonn en Berlijn beslissen:
geen pasjes met Pasen
Situatie wordt steeds dreigender
Spanje twist over don
Carlos nationaliteit
Plannen Oost-
Duitsland niet
aanvaardbaar
Geen gelukwens van Leusden
Zalcrdap 15 februari 1964. 44,-te jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Vorst neemt af
Veranderlijke bewolking met hier en
daar tijdelijk mist en over het algemeen
geen neerslag van betekenis. In het
noorden en oosten van het land vannacht
lichte vorst en morgenmiddag tempera
tuur om het vriespunt.
(Zie ook pag. 7)
ONRUSTIG CYPRUS
De situatie op Cyprus is gisteren aanmerkelijk slechter geworden nadat
president Makarios het Amerikaans-Britse plan voor een internationale
politiemacht voor het eiland heeft verworpen. Hardnekkige maar nog
steeds officieuze berichten maken melding van Turkse troepenbewegingen
op het vasteland tegenover Cyprus. Amerika en Engeland hebben op pre
mier Inonu een beroep gedaan niet over te gaan tot interventie op Cyprus,
een interventie waartoe Turkije meent gerechtigd te zijn krachtens de
onafhaakelijkheidsovereenkomst van 1960. Uuit Ankara wordt echter ge
meld dat de Turkse regering alle verloven voor de Turkse marine heeft
ingetrokken.
In berichten uit Iskanderun (zuidoost Turkije) wordt gemeld dat in Is
kanderun en het nabij gelegen Mersin troepen aan boord van marinesche
pen zijn gegaan, waarna de schepen de haven hebben verlaten.
Prins Bernhard:
geen behoefte
r.-k. te worden
Prins Bernhard heeft in een gesprek
met een verslaggever van de Britse
onafhankelijke televisie, dat gister
avond is uitgezonden, gezegd dat hij
nooit rooms-katholiek is geweest en
er geen behoefte aan gevoelt het te
worden. „Ik ga er ten volle mee ak
koord dat mijn dochter Irene rooms-
katholiek is geworden, want ik heb
een groot respect voor dat geloof. Maar
ik ben toevallig protestant en zal wel
als zodanig sterven".
De Prins zei naar aanleiding van ge
ruchten over een gesprek met Franco
.Jk heb nooit van mijn leven generaal
Franco ontmoet. Ik zou ver buiten mijn
boekje gaan als ik op eigen houtje stap
pen op politiek terrein ging doen. Ik
heb dat nooit gedaan en zal het ook
nooit doen. Daar heeft nooit twijfel over
bestaan".
(Zoals bekend, heeft het Tweede Ka
merlid de heer Harmsen van de Boeren
partij dinsdag tijdens het debat over de
verloving aan premier Merijnen desbe
treffende vragen gesteld).
De Turkse haven Iskanderun, op
slechts 160 kilometer afstand van Cy
prus. is zoals venmoed inder
daad voor de burgerscheepvaart ge
sloten verklaard.
Rondom de stad zouden de
Turkse divisies alarmposten hebben
betrokken. Ook in de hoofdsteden van
de andere betrokken landen heerst
gorte onrust. In Athene zijn de leger
leiders bijeen geweest met de Griekse
premier. Onderminister van buiten
landse zaken vliegt heen en weer tus
sen Nicosia, Ankara en Athene.
De Cypriotische minister van buiten
landse zaken Kyppianoe zal dit weekein
de naar New York vliegen om de kwes
tie Cyprus te gaan voorleggen aan de
Veiligheidsraad. (Zoals bekend wil Ma
karios beslist dat een eventuele politie
macht verantwoordelijk is tegenover de
Veiligheidsraad en wenst hij garanties
van dit VN-orgaan tegen eventuele ver
deling en tegen mogelijke Turkse inter
ventie). Kyprianoe zal waarschijnlijk
spoedig gevolgd worden door ondermi
nister Ball die via Londen naar Washing
ton terug reist voor overleg met zijn
regering. Voor die tyd is er geen nieuw
Amerikaans initiatief te verwachten.
Later werd gemeld dat onderminister
Ball zeer onverwacht uit Ankara naar
Athene gevlogen is nadat de berichten
over Turkse militaire activiteit in de
haven Iskanderun aanhielden. Turkse
soldaten zouden zich aan boord van de
marineschepen bevinden in afwachting
van de ontwikkelingen op Cyprus. In
Griekenland is het echter rustig, hoewel
er berichten de ronde doen dat voor de
strijdkrachten de alarmtoestand is afge
kondigd.
Intussen staan in Engeland 170 offi
cieren en manschappen gereed om
naar Cyprus te vertrekken, ter ver
vanging van militairen die al sinds
Kerstmis dienst doen. Zij staan on
der commando van generaal-majoor
Carver, die als commandant van de
Britse troepen op Cyprus zal gaan op
treden. Generaal Young blijft bevel
hebber van het district Cyprus. In ant
woord op een vraag of hij het aantal
militairen op Cyprus 5000 vol
doende acht, zei hij: „Ik betwijfel het".
TS Carlos de Bourbon Parma een
Spaanse prins? Is hij een prins?
Is bij wel een Spanjaard?
Als men met deze vragen bij de
Spaanse autoriteiten komt, vindt
men geen verantwoordelijke persoon
die een ervan met een rechtstreeks
ja of nee wil beantwoorden. De
meesten willen helemaal geen ant
woord geven.
Aan het koninklijk bloed dat door
zijn aderen stroomt wordt niet ge
twijfeld, maar of dit ook Spaans bloed
is in een mate die hem tot potentieel
troonpretendent stempelt, indien en
wanneer de Spaanse monarchie wordt
hersteld, is nog niet zo zeker.
De woordvoerder en de secretaris van
de jonge edelman beantwoorden deze
vraag bevestigend. Beiden zeggen met
nadruk dat de in Parijs geboren Carlos
juridisch een Spanjaard is.
In één
oogopslag
Plaats en taak van de vak
beweging pag. 2.
Kardinaal blijft zwijgen
pag. 2.
Kan een rooms-katholiek
vorst van ons land zijn?
pag. 5.
Chroesjtsjef: meer leren van
het kapitalisme pag. 5.
Erhard „tevreden" over ge
sprek met De Gaulle
pag. 5.
Organisatie gesticht van ex
en anti-rokers. pag. 7.
en het ZONDAGSBLAD.
ABC, de spreekbuis van de Alfonsisti-
sche tak van de Spaanse monarchisten,
verklaart even nadrukkelijk dat Carlos
geen prins en geen Spanjaard is,
Fransman die nu in Spanje woont."
De aanval van ABC was zo fel, dat de
hoofdredacteur op het matje is geroe
pen b(j het Spaanse ministerie van i
lichting en een uitbrander heeft gekre
gen. zo delen hooggeplaatste zegslieden
Justitie
De nationaliteit van de in Parys ge
boren don Carlos als zoon van de ir
België geboren prins Xavier, blijft eer
omstreden punt. Een woordvoerder var
buitenlandse zaken zei dat zijn depar-
it niets met de kwestie te maken
heeft en dat justitie een antwoord moet
kunnen geven op de vraag.
Functionarissen van het departement
in justitie verklaarden dat prins Car
los de Bourbon Parma zij gebruikten
de titel prins als in Parijs geboren
van in het buitenland geboren
ouders juridisch de Franse nationaliteit
heeft, .tenzij hy de Spaanse nationali-
it heeft aangevraagd."
De archieven van het ministerie heb-
;n een dergelijke aanvrage niet opge
leverd, maar de functionarissen wilden
niet zeggen dat dit nu ook i
tekenen dat Carlos onherroepelijk
Fransman is.
Verdwenen
Don Carlos is zelf niet te bereiken
)or een commentaar. Een medewerker
.un hem zei in de flat te Madrid
Carlos dat de jonge edelman niet bereik
baar is en dit de komende dagen ook
niet zal zyn. Ook zyn secretaris
verdwenen.
Volgens de naslagwerken is prins
Xavier op 25 mei 1889 geboren in Bel
gië. Zyn moeder werd omstreeks de
zelfde tijd geboren in Parijs.
Ook Juan Carlos de Bourbon, de pre
tendent van de ..Alfonsisten"
buitenland geboren in Rome, toen
zyn vader prins Juan daar in balling
schap verbleef. Zyn nationaliteit wordt
echter niet in twyfel getrokken omdat
zowel zyn vader als zijn moeder in
Spanje zyn geboren.
De Westduitse regering en de
naat van West-Berlijn hebben
door Oost-Duitsland voorgestelde
passenregeling voor Pasen en Pink-
Directeur legde
spaargeld op
fabriekszolder
Een fabrieksdirecteur in Nij
megen, die voor het opbergen
van zijn spaargeld de rommel
zolder hoger aansloeg dan de
bank, is van inzicht veranderd,
sinds hij een veertienjarige jon
gen toestemming gaf oude kran
ten van de fabriekszolder te ha
len. De jongen die radicaal ging
opruimen nam ook een pakje
mee dat hij op zolder aantrof
onder een oud dressoir-
Thuisgekomen zag hij in het
papier 14 bankbiljetten van dui
zend gulden en 30 bankbiljetten
van f 100.
De schrik sloeg hem om het
hart en hij moffelde het pakje
met de f 17.000 direct weg onder
het matras van zijn bed. Daar
werd het donderdag aangetroffen
door de politie, die jongen en
de directeur op gelijke wijze de
mantel uitveegde, maar van een
proces-verbaal afzag.
Nederland kant zich
niet tegen diplomaat
van Vaticaan bij EEG
Een woordvoerder van het ministerie
in buitenlandse zaken heeft in ant
woord op een vraag verklaard dat indien
een verzoek zal worden gedaan door het
Vaticaan om een diplomatieke vertegen
woordiger bij de Europese gemeenschap
pen aan te stellen. Nederland daar tegen
niet gekant zou zijn.
Op de vraag of Nederland ook be-
aar zou heffen tegen het doyenschap
a het Corps Diplomatque. geachedi
teerd bij de Europese gemeenschappen,
dat de aanstelling van een nuntius zou
meebrengen, meende de woordvoerder
antwoord daarop prematuur zou
zijn daar door het Vaticaan nog geen ver
zoek tot de Europese gemeenschappen
gericht was.
In welingelichte Haagse kringen ver
wacht men echter dat Nederland ook
tegen een zodanig doyenschap geen be
zwaar zou hebben, indien daarop zou
worden aangedrongen door de andere
landen in de Europese gemeenschappen.
Ook Doornik wil
aardgas uit
Nederland
Na de Belgische stad Turnhout wor
den thans ook in Doornik de mogelijk
heden overwogen van een aansluiting
op het Nederlandse aardgasnet.
De Doornikse gasmaatschappij heeft
donderdag besloten een onderzoek in te
stellen bij een duizendtal verbruikers om
een beeld te krijgen van de consequen
ties van de overschakeling van stadsgas
op aardgas en de aanpassing van de
huishoudelijke apparaten
De aansluiting van Doornik op het
Nederlandse aardgas zou mogelijk moe
ten worden door een leiding, die via
Turnhout naar het zuiden naar de streek
van Maubeuge in Frankrijk zou gaan
Terwijl Turnhout verwacht over twee
jaar van aardgas te kunnen worden
voorzien, zou dit voor Doornik eerst te
gen 1970 het geval kunnen zijn.
steren van de hand gewezen,
donderdag door de Oostduitse staats
secretaris Erich Wendt gedane vo
stel is onaanvaardbaar, zo staat
een gemeenschappelijk communiqué
van regering en senaat.
De federale regéripg en het Berlijnsi
gemeentebestuur leggen er de nadruk op
dat ten aanzien van de passenkwestie
overeenstemming tussen hen bestaat. In
Duitse perscommentaren was de laatste
dagen ondanks tegenspraken van offi
ciële zijde over een tegenstelling tussei
i en Berlijn op dit punt gesproken,
een gesprek met de vertegen woord i
van het Westberlijnse gemeentebc
Horst Korber, had de Oostduits<
staatssecretaris donderdag voorgestelc
net Pasen en Pinksteren Oostber
gesproken, omdat een dergelijke regeliin
lijnsc postbeambten in West-Berlijn pas
e laten verstrekken aan Westberlii-
die familieleden in het oostelijke
stadsdeel willen bezoeken, zoals met
Kerst het geval was. De Westduitse re
gering had zich daar al eerder tegen uit-
Hoofdagent in
Culemborg
geschorst
De Culemborgse hoofdagent van de
gemeentepolitie is door de waarnemend
korpschef, voorlopig buiten functie ge
steld in verband met eeu hangend on
derzoek naar onlangs gepleegde onre
gelmatigheden met een dienstpistool.
Thans wordt onderzoch of de zoon van
de betrokken hoofdagent, samen met
andere schoolkinderen, be'rokken is ge
weest by het schieten met dit dienst
pistool. Deze zaak heeft niets uitstaande
met de zogenaamde „positie-affaire" in
Culemborg.
Verdwenen Rus
in Amerika
Nossenko zag
landgenoot
De 36-jarige Rus Joeri Nossenko
heeft gistermiddag in Washington een
onderhoud gehad met iemand van de
Russische ambassade. De voormalige
Russische veiligheidsfunctionaris ver
zekerde zijn landgenoot, dat hij asiel
in de V.S. heeft gevraagd. Amerika
liecft dit verzoek inmiddels ingewil
ligd.
Eerder op de dag was er sprake van
dat de Russen overwogen de Russische
delegatie naar de ontwapeningsbespre
kingen in Genève terug te roepen, voor
al nadat bekend werd dat minister Gro-
miko ,.op scherpe toon" een gesprek had
gevoerd met de Amerikaanse ambassa
deur in Moskou, Foy Kohier Deze be
richten bleken later voorbarig te zyn
We hebben de Russen in een nota aan
de Amerikaanse regering om inlichtin
gen verzocht over de geheimzinnige ver-
dwyning van hun landgenoot, van wie
tot nu toe niet bekend was dat hy in
Amerika was. De Russen vroegen bij die
gelegenheid ook om een onderhoud met
Nossenko, dat zowel door Nossenko zelf
als door de Amerikaanse regering werd
toegestaan, als behorende tot de normale
diplomatieke gebruiken.
In de Russische nota wordt geen mel
ding gemaakt van een eventuele
voering" van Nossenko, aldus
woordvoerder van de Amerikaanse
haar mening de oostelijke drie-
gebiedenthese (Duitse bondsrepubliek,
West-Berlijn en Duitse democratische
publiek) schraagt.
In de gemeenschappelijke verklaring
van gisteravond wordt meegedeeld, dat
men op 3 en 24 jan. aan Oost-Duitsland
een voorstel voor een verdere regeling
van de uitgifte van bezoekerspasjes
overweging had gegeven. Dit voorstel
hield rekening met de eisen van een
itandige regeling in het belang va
nwoners van de gedeelde stad.
bondsregering en de senaat van Berlijn
zijn het erover eens, dat dit aanbod ook
bij verdere onderhandelingen de basis
-ormen van de westelyke gedrags
lijn", zo heet het in de verklaring.
In het communiqué wordt voorts be
klemtoond, dat de overeenkomst ov
kerstpasjes uitsluitend het gevolg
van overwegingen van menselyke aard.
Desondanks is van oostelijke zijde ge
tracht daaruit politieke munt te slaan, al
lus de verklaring.
Gewonden op Cyprus, samen
met hur. familieleden, wachten
op transpont naar veiliger
plaatsen.
Gezusters Zwolsman
richten N.V. op
De gezusters Anna en Tineke Zwols
man hebben, blijkens het bijvoegsél var.
de Staatscourant, opgericht schoonheids
instituut Nefertete NV te Rijswijk (ZH)
ten doel hebbende de uitoefening var
kappersbedrijf en schoonheidsbehande-
lingsinstituut. de handel in o.m. parfu
merie-artikelen. cosmetica, enz. Hei
maatschappelijk kapitaal bedraagt
f 150.000. waarin de beide oprichtsters
elk voor f 20.000 deelnemen. Haar aande
len luiden op naam en zyn in contanten
volgestort.
De gezusters (dochters van de heer R.
Zwolsman) zullen als comn
deel uitmaken van het bestuur.
Op een met knipperlichten bevei
ligde spoorwegovergang tussen Heer-
hugowaard en Obdam, is gisteravond de
22-jarige J. Hooyboer uit Hoogwoud mei
zijn bromfiets gegrepen door een trein,
die op weg was naar Hoorn. De bromfiet
ser werd gedood. De knipperlichtinstal
latie werkte normaal. De trein kreeg 10
vertraging.
Invalide man bij
brand omgekomen
Bij een brand in de Assiesstraat in
Zwolle is gisteravond omstreeks half elf
de 55-jarige invaldie heer A Schipper
in de vlammen omgekomen.
De heer Schipper die met anderen de
eerste verdieping van een onbewoonbaar
verklaard huis bewoonde, had een bran
dende petroleumkachel omgestoten. En
kele ogenblikken later stond het huis in
lichterlaaie. Het vuur breidde zich bij
zonder snel uit doordat in de gang tien
tallen liters petroleum waren opgeslagen.
Het inwonend echtpaar G. Koster wis*
zich te redden door via het keukenraam
over een schot, dat redders buiten tegen
de muur hadden gezet, naar beneden te
glyden. De heer Koster moest met brand
wonden in een ziekenhuis worden opge-
Een 55-jarige inwonende transportar
beider wist zich nog via de trap in vei
ligheid te stellen.
Huis en inboedel gingen geheel ver-
Maureen Doughty, secretaresse bij
de Kayser Bondor fabrieken in Bal-
dock, heeft een nylon windzak ge-
hesen ter voorbereiding van een
helikopterlanding- De helikopter
onderhoudt speciaal voor poten
tiële kopers een verbinding tussen
de fabriek en Londen, waar de
kousen modeweek in voorberei
ding is. Vraag blijft of de gasten
van de fabriek behalve in de
windzak ook een been zien in een
Commentaren
A/TEER christen-vrouwen dan ooit in
de geschiedenis van de Vrouwen
wereldgebedsdag kwamen gisteren
bijeen om te bidden. Zullen morgen
meer studenten dan ooit hun knieën
buigen om samen hun verlangens aan
de Here kenbaar te maken? Naast de
biddag voor het gewas kennen wij
tegenwoordig de oecumenische Week
der Gebeden, de Gebedsweek van de
Evangelische Alliantie, de Vrouwen
wereldgebedsdag, de gebedsdag van
christen studenten (morgen) en nog
andere gebedsdagen.
Terwijl de biddag voor het gewas de
gelovigen in hun eigen kerken samen
bracht, brengen deze gebedsdagen
gelovigen uit verschillende kerken
samen. Hoe ver wij soms ook van
elkaar lijken te staan, hoe groot de
onderlinge verschillen soms ook blij
ken te zijn, wij zijn bezig samen te
leren bidden-
De techniek heeft ons voor problemen
geplaatst als nooit tevoren. De poli
tiek heeft e~n bijna onoverbrugbare
kloof tussen de volkeren geschapen.
De toekomst openbaart zich beurte
lings als een technisch paradijs en als
het politiek schrikbeeld van George
Orwell, geschilderd in zijn boek
„1984".
Wij kunnen klagen over het traditio
nalisme van de oudste, het materia
lisme van de middelste en de ver
dwazing van de jongste generatie.
Niet ten onrechte worden handen
soms in ontzetting opgeheven. Maar
laten wij dan niet vergeten dat te
gelijkertijd „heilige handen" in gebed
worden opgeheven tot God, smekend
om genade. Velen hebben het gebed
weer ontdekt. Daarover mogen we
ons verblijden.
TJET personeel van de Naamloze
J-J- Vennootschap Eurowoningen
heeft de gelegenheid gekregen de
derde commissaris te kiezen. Daar
mee is (voorzover wij kunnen na
gaan) deze naamloze vennootschap
de eerste in ons land, die deze be
langrijke stap heeft ondernomen. Be
langrijk, omdat hier zeer concreet de
mensen, die aan de onderneming als
werknemers verbonden zijn, de kans
krijgen mede te beslissen over de
vraag wie als commissaris tot de
leidinggevende groep van het bedrijf
zal behoren.
Waarschijnlijk zal bij sommigen de
vraag leven, of dit wettelijk kan. Op
deze vraag kan zonder meer bevesti
gend worden geantwoord: artikel 50c
van het Wetboek van Koophandel
opent hiertoe de mogelijkheid. Daar
in staat, dat een derde van de com
missarissen door anderen dan aan
deelhouders gekozen kan worden- Al
is deze bepaling niet met de directe
bedoeling personeelsleden bij die ver
kiezing in te schakelen opgenomen,
zij kan er zeer goed voor worden
gebruikt.
Het zou bepaald onjuist zyn te ver
onderstellen, dat de door het perso
neel gekozen commissaris als „arbei
derscommissaris" moet worden be
schouwd, zulks dan in tegenstelling
tot de „kapitaalscommissarissen". Een
raad van commissarissen is geroepen
het belang van de onderneming en
van allen, die daartoe behoren, te
behartigen De commissarissen moe
ten een team vormen. Het enige ver
schil is, dat de een door de aandeel
houders en de ander door het perso
neel gekozen wordt- Omdat men niet
mag spreken van „belangencommissa-
rissen", dient er overeenstemming te
bestaan tussen personeel en zittende
commissarissen over de kandidaten
lijst. Dat als voorwaarde voor het
kiesgerechtigd zijn een dienstverband
van twee jarr is gesteld ligt voor de
hand: men moet een zekere binding
met het bedrijf hebben en dat niet
beschouwen als een soort duiventil.
Eveneens is het logisch, dat bij het
stellen van kandidaten de erkende
vakorganisaties een voorname rol
spelen. Zo zijn er nog enkele be
palingen. die naar onze mening voor
zichzelf spreken: commissaris kunnen
niet zijn leden van het personeel der
onderneming en bestuurders van
vakbonden in dezelfde bedrijfstak, dit
om tegenstrijdige belangen te voor-
Dat in het onderhavige geval het
personeel onze oud-minister van eco
nomische zaken, drs J. W. de Pous.
heeft aangewezen, is een compliment
waard aan het adres van het perso
neel, dat hem voorheen ook werk
geverssecretaris! zijn vertrouwen
wil geven. Wij moeten afwachten, of
dit goede voorbeeld van de N.V.
Eurowoningen navolging zal vinden.
Wij hopen dat: op deze wijze kan het
belang van het bedrijf en dus het
welzijn van degenen, die erin werken
alleen maar beter worden gediend.
Suriname wil zen dei-
zelf gebruiken
De heer G. Hering, perschef van de
Surinaamse minister-president zal vol
gens het dagblad De West binnenkort
naar Nederland vertrekken met het oog
op aanschaffing van studio-apparatuur
voor de Avros-zender, welke de regering
voor eigen doeleinden wil gebruiken.
VJ
J\E GEMEENTERAAD van Leusden heeft gisteravond geweigerd een voorstel van
de KV P-wethouder Zandbrink om een gelukstelegram te verzenden aan prinses
Irene en don Carlos goed te keuren. Aan het einde van de raadsvergadering kwam
de wethouder met het voorstel. Aanvankelijk koesterde de voorzitter geen bezwaar,
maar toen kwam van de zijde van de heer Grootendorst (protestantse kiesvereni
ging) de opmerking, dat men indertijd bij de verloving van prinses Juliana ook
geen telegram had verzondenHij noemde het voorts een delicate zaak.
De socialist Kuiper wilde evenmin met het voorstel akkoord gaan. Dit moeten
wij niet doen, meende hij, terwijl hij verder de aandacht vestigde op de politieke
verwikkelingen, die zijn ontstaan rond deze verloving. De voorzitter wilde geen
openbare discussie over deze zaak en vroeg van de raad een duidelijke uitspraak:
ia of nee. De raad zei ten slotte nee tegen het voorstel van de wethouder. De
KVP-fractie mengde zich niet in de discussie.
