Nieuwe Leidse Conraiiit
Massamoord dreigt
op geheel Cyprus
Muur
Pasen
met
ook
open
BOOT
MARELEZ23ËSEÜ3
Prij sontwikkeling verloopt
volgens de verwachtingen
Makanos stelt beslissing uit
Gemenebesttroepen
als politiemacht?
Prinses Irene
op Schiphol
Wat zei staatssecretaris
De Meyer over kerkelijk
huwelijk prinses Irene?
Rooms-katholieke actie
tegen Franco's bewind
Loongolf dit
jaar 5 milj.
Trein wordt
duurder
CIA ontkent
relatie met
Lee Oswald
CALEX
IEMCO N.V.
Voor 25 miljoen pond
een luchtkasteel
CHRISTELUK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh is ghableven
mijn hart in teghenspoet"
Vrijdag 14 febrnari 1964, 44ste jaargang
N
Lichte vorst
Veranderlijke bewolking en geen neer
slag van betekenis. In het noorden en
oosten van het land vannacht overwegend
lichte vorst en morgenmiddag om het
vriespunt, elders vannacht lichte vorst tot
om het vriespunt en morgenmiddag tem
peratuur enkele graden boven het vries-
V..
(Zie ook pag. 7)
Abonnementsprijzen p.w. 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05
HET wordt hoog tijd, dat er een geallieerde politiemacht naar Cyprus
wordt gezonden, of die nu onder auspiciën van de Navo staat of niet.
Gisteren werd, zoals gemeld, de Turkse bevolkingsgroep in de aan de zuid
kust van Cyprus gelegen havenplaats Limassol door de Griekse Cyprioten
met uitroeiing bedreigd. Wat in Limassol dreigde, maar nog juist niet door
ging, kan elk ogenblik het geval zijn in talrijke andere steden en dorpen
op Cyprus. De Britse troepen zullen dan niet bij machte zijn, op tijd in te
grijpen. De Griekse en Turkse troepen raken dan wellicht met elkaar in
gevechten gewikkeld en een enorm bloedbad zou niet meer vermeden kun
nen worden, met alle gevolgen bovendien voor de situatie in het oostelijke
deel van het Middellandse Zeegebied.
Zoals men weet, heeft aartsbisschop
Makarios, de Cyprische president, tot
dusver geweigerd akkoord te gaan met
het toelaten op het eiland van een
Navo-strijdmacht of een internatio
naal politieleger, dat niet onder auspi
ciën van de Veiligheidsraad opereert.
De besprekingen, die de Amerikaanse
onderminister van buitenlandse zaken,
George Ball, met Makarios heeft ge
voerd, hebben de aartsbisschop niet
van gedachten kunnen veranderen.
Wel zou hij zich thans onder de druk
van de omstandigheden willen verenigen
met een politiemacht, die bestaat uit troe
pen van de landen van het (Britse) Ge
menebest (waar Cyprus zelf ook nog deel
van uitmaakt). Voor het eerst sinds lange
tijd lijkt er dus een redelijke oplossing
voor het conflict rondom het verzekeren
van de veiligheid op het eiland aanwezig
Minister Ball sprak gisteren tot vier
maal toe met Makarios. Hij stelde zijn
vertrek naar Ankara uit om ook vandaag
Oost-Duitsland
stelt voor:
HET Oostduitse persbureau AD.N.
meldt, dat de Oostduitse regering
aan West-Berlijn voor Pasen een zelfde
passenregeling heeft voorgesteld als voor
de Kerstperiode gold. Deze regeling zou
dan kunnen gelden van 21 tot 30 maart.
Ook voor Pinksteren zou Oost-Duitsland
tot een zelfde regeling bereid zün.
De besprekingen tussen de vertegen
woordiger van het Westberlijnse gemeen
tebestuur Horst Körber en de Oostduitse
staatssecretaris Erich Wendt over een
mogelijke passenregeling voor West-
berlijners, die op familiebezoek naar
Oost-Berlijn willen, zullen volgende week
in West-Berlijn worden voortgezet.
De juiste datum van dit gesprek is
nog niet vastgesteld Dit werd medege
deeld door een woordvoerder van de
Westberlijnse Senaat na terugkeer van
Körber uit Oost-Berlijn. waar hij een
onderhoud met Wendt heeft gehad-
ORGELS - PIANO'S
ELEKTRONISCHE ORGELS
Vraagt geïllustreerde prijslijst
In één
oogopslag
Nieuwe aanval op geloof in
Sowjetunie pag. 2.
Wat is „Opus Dei"? pag. 5.
Interview met Kurt Thomas
Pag. 7.
Kamer akkoord over risico
clausules pag. 7.
Nieuwe serie reisreportages:
jongeren-vrij willigere in Ka
meroen pag. 9.
Moet groentenhandelaar
kwaliteit vermelden?
pag. 9.
Chef maakte hem zenuwziek
pag. 9.
zijn besprekingen met de Cyprische pre
sident te kunnen voortzetten. Inmiddels
heeft Turkije bij de Verenigde Naties ge
protesteerd tegen de nieuwe „massa
slachting van weerloze Turkse Cyprioten
te Limassol door de Grieks-Cyprische po
litie en terreurbenden". De Britse i
mandant op Cyprus, generaal Peter
Young, verklaarde dat tien Turken
den gedood en acht gewóhd, maar
gevreesd wordt, dat dit cijfer veel hoger
ligt. De Grieken zouden gebruik hebben
gemaakt van mitrailleurs, bazooka's ei
mortieren. In Limassol wonen 38 000 Grie
ken en 8000 Turken.
Evacuatie
Voordat het bestand was gesloten, had
luchtmaarschalk Sir Denis Barnett de
evacuatie bevolen van 104 Britse gezin
nen uit de Turkse wijk van Limassol. In
Londen werd bekend gemaakt dat de
Britse burgers op Cyprus gereed staan om
Cyprus te verlaten indien de toestand
op het eiland verder verslechtert De Brit
se commandant op Cyprus is gemach
tigd, vrouwen en kinderen per vliegtuig
le evacueren, zoals al eerder met de
Amerikanen is gebeurd. Intussen doen
geruchten de ronde, dat Russische wapens
uit de Arabische landen Cyprus worden
binnengesmokkeld. Ook zou een strijd
macht van 5000 man onder leiding van
Russische, Algerijnse en Egyptische offi
cieren gereed staan om op Cyprus te
landen, als Makarios er om vraagt. Deze
strijdmacht zou beschikken over zes
straaljagers van het type Mig en drie
duikboten.
Griekse Cyprioten vallen een van
de sterke punten van de Turks
Cyprioten aan in Limassol de ha
venstad aan de zuidkust van
Cyprus, waar gisteren na een
„bestand' weer vuurgevechten uit-
Schoonzusjes op bezoek
Onverwacht is prinses Irene vanoch
tend per hofauto naar Schiphol gereden,
waar kort na tien uur per KLM-ljjntoe-
stel uit Parijs twee van haar aanstaande
sohoonzustrs aankwamen, t.w. de 28-
jarige prinses Cecile en haar 35-jarige
met de prins van Lobkowicz gehuwde
zuster Marie Francoise. De laatste ont
brak toen de familie De Bourbon Parma
maandag op paleis Soestdijk de verloving
vierde.
Prinses Irene wandelde over het zon
nige platform naar het vliegtuig en om
helsde daar de beide zusters. Gedriën
reden zij in een platformbus naar de
ICA-hal en wachtten in de ontvangst
kamer enkele minuten tot de koffers
naar de wagen waren overgebracht. Zo
dra dat was geschied, stapten de prin
sessen in en vertrokken naar het pa
leis.
Voor zover bekend zullen de beide
gasten reeds vanavond van Schiphol naar
Parys terugkeren.
KAMERLID WIL MEER WETEN
Het Tweede Kamerlid drs. G. M.
Nederhorst (soc.) heeft de minister
president, mr. V. G. M. Marijneu
schriftelijke vragen gesteld over de
uitlatingen van staatssecretaris D«
Meyer {sociale zaken en volksge
zondheid) inzake het kerkelijk hu
welijk van prinses Irene en don
De vragen van het Kamerlid luiden
als volgt:
„Is het juist, dat de staatssecretaris,
belast met aangelegenheden betreffende
de bedrijfsorganisatie, de ondernemings
raden, de arbeidsbescherming en de ar-
Protest van 400 priesters
Meer dan 400 Catalaanse priestei
hebben hun handtekening gezet
onder een stuk, dat dom Aurelio Es-
carre, de abt van het klooster Mont-
serrat, is aangeboden en waa
priesters volkomen instemmen met
de felle kritiek op het bewind var
generaal Franco, die de abt heeft ge
uit en waarin hij zei, dat de Spaanse
regering geen christelijke politiek
De priesters noemen de houding van de
abt dapper en zeggen dat Montserrat.
het geestelijke centrum en nationale hei
ligdom van Catalonië. het „geweten en
de hoop van de Catalanen" is. Drie
maanden geleden heeft dom Aurelio Es-
Afgeprijsde
jurk...
Minister Andriessen krijgt vee)
J brieven over de prijsstijgingen
Vooral van bejaarden. Die kun-
soms ontroerend zijn, zei de
bewindsman van economische za-
ken gisteren in de Tweede Kamer
moest echter ook melding ma-
van zeer merkwaardige
klachten over prijsdalingen.
Zo had zich onlangs een dame
t het volgende verhaal tot het
üsterie gewend Ze had in een
tielzaak een jurk van twee-
honderd gulden gekocht en be-
dongen dat ze die mocht ruilen,
j Dat deed ze de volgende dag en
nam toen een japon van honderd
vijftig gulden. ..Dan krijg ik nog
I vijftig gulden terug", liet ze de
I leverancier weten. „Nee", luidde
antwoord, ..want die eerste
jurk is inmiddels vijftig gulden
n prijs verlaagd
Op de vraag van socialistische
Kamerleden wie die leverancier
ging de minister maar lie-
Andriessen: Lof voor bedrijfsleven
"P\E prijsontwikkeling heeft zich
"-L-' eind vorig jaar en na 1 januari
voltrokken zoals we hadden voor
speld en ook konden en mochten
verwachten." Dit zei minister An
driessen (economische zaken) gister
middag in de Tweede Kamer tijdens
het debat over lonen en prijzen. Bij
de prijsstijgingen in november-de-
cember is volgens hem niet belang
rijk op de loonsverhogingen vooruit
gelopen. Over de toekomstige prijs
ontwikkeling kon de bewindsman
niets met zekerheid zeggen, maar hij
rekende er wel op, dat half april het
indexcijfei voor de kosten van le
vensonderhoud opnieuw met twee
punten zal zijn gestegen Het feit dat
in januari zeer veel artikelen on
danks grote kostenstijgingen in prijs
gelijk zijn gebleven, was voor de
minister aanleiding hulde te brengen
aan het bedrijfsleven.
Prof. Andriessen gaf de Kamer inter-
ressante cijfers over de consequenties
van de huidige loon- en prijsbeweging.
De loongolf zal in 1964 volgens een gro
ve schatting niet minder dan f 5 mil
jard bedragen (f 4 miljard in het be
drijfsleven, f 1 miljard in de overheids
sector). Dat is dusf 3 miljard
dan de f 2 miljard perjaar,
de jaren 1960 tot en met 1963 de
loonsom gemiddeld toenam.
Dit heeft tot gevolg, dat de betalings-
balansdit jaar ten opzichte van 1963
met bijna f 1,5 miljard zal teruglopen,
het winstinkomen met een half tot 1
miljard zal dalen en de prijzen met 1
a 1.5 miljard zullen stijgen. De export
stijgt met 6 pet. en de import met
11.5 pet. De daling van de winstmar
ges gaat gepaard met een stijging
van het werknemersaandeel van 2.5
a 3 pet Dit wijst op betere inkomens
verhoudingen en kan bijdragen tot een
verbetering van het sociale klimaat,
maar het legt tegens een druk op de
investeringen en de groei vande na
tionale economie. De risico's van de
aan de gang zijnde operatie zijn: te
hoge particuliere bestedingen, te hoge
prijzen, verzwakking van onze concur-
rentie-positie (waaraan inderdaad niet
te ontkomen is) en vermindering van
de werkgelegenheid.
De comclusie van de minister was,
dat de loonbeweging een zeer zware
lastvoor onze economie betekent. Maal
ais de verdere ontwikkeling van de lo
nen beheerst verloopt, is dielast niet
tèzwaar. De bewindsman deelde niet
de vrees van de heer Jongeling (g.p.v.)
dat onze economie „van het carnaval
in de Aswoensdag terecht zal komen".
Ik begrijp niet hoe de heer Jongeling
dit beeld vanuit zijn levenssfeer kan
gebruiken. Ikzelf hoop op een Hervor
mingsdag als eindpunt", zei de minis
ter optimistisch.
Prij
zen
Uitvoerig gingde minister in op het
prijsbeleid en de verschillende soorten
prijsgesprekken die methet bedrijfsle
ven zün gevoerd. Het bedrijfsleven
heeft zichvolgens de bewindsman in
grote trekkenaan het prüsakkoord ge
houden. Van de 4000 door de Economi
sche Controledienst gecontroleerde ar
tikelen, lag ln januari het aantal dat
in prijs gelijk is gebleven, dichter bü
de 80 dan büdc 60 pet. Van dc krui
deniers artikclenlüst, die 10.000 num
mers telt, ging slechts 10 pet. (1000) in
prüs omhoog. Deze lijst bevat echter
ook cosmetica en andere, niet-typische
kruideniersartikelen. Van dc klassieke
kruidenierslijst ging 18 pet. in prijs
omhoog.
Voor vervolg zie pagina 7
carré verklaard, dat Spanje 25 jaar
na de burgeroorlog nog steeds ver
deeld is en dat dit het grootste vraag
stuk is, waarvoor het land zich geplaatst
ziet. Hoewel de meeste Spaanse leiders
eerlijk en overtuigd rooms-katholiek
waren, begrepen zij niet goed wat het
betekent, christen te zijn als er politieke
principles in het geding zijn.
De abt drong ook aan op persvrijheid,
het verstrekken van gegevens over poli
tieke gevangenen en een vrije ontplooiing
van de Catalaanse cultuur. De verkla
ring. gepubliceerd in het Franse blad
Le Monde lokte een scherpe reactie uit
van het weekblad El Espanol. dat ge
woonlijk de mening van de Spaanse re
gering weergeeft.
Van betrouwbare zijde is inmiddels ver
nomen, dat er een conflict gerezen is tus
sen dom Aurelio Escarre en de aposto
lische nuntius in Spanje, mgr. Antonio
Riberi. Deze laatste zou de abt verzocht
hebben, als zodanig af te treden. Dit ver
zoek zou via een afgezant mondeling zijn
afgedaan. De abt zou hierop slechts ge
reageerd hebben met de woorden: „Der
gelijke dingen verzoekt men schriftelijk".
In Catalaanse kringen meent men, dat de
nuntius tot deze stap is overgegaan, na
dat de Spaanse regering geklaagd had
over het optreden van de abt.
De trein wordt duurder. In principe
is tussen de Nederlandse Spoorwegen
en het ministerie van verkeer en water
staat overeenstemming bereikt over de
prysverhoging van het spoorkaartje, na
dat enige tijd geleden de prijzen van de
abonnementen verhoogd zün. Hoeveel
duurder de spoorkaartjes nu zullen wor
den kon nog niet worden meegedeeld.
Wel is het zeker, dat de nieuwe verho
ging gedifferentieerd zal worden toege
past. Volgende week hopen de NS het
iverleg over de differentiatie afgesloten
e hebben.
Het hoofd van de Amerikaanse inlich-
ingendienst. John McCone, heeft gisteren
erklaard, dat Lee Oswald, de vermoe-
delüke moordenaar van president Ken
nedy. geen betrekkingen onderhield met
de C.I.A.
Mc.Cone's verklaring werd uitgegeven
lar aanleiding van uitlatingen van mevr.
Mararita Oswald, de moeder van Lee, die
•erklaard had ervan overtuigd te zijn
dat haar zoon als agent van de C.I.A. was
aangewezen om zondebok te zyn voor de
oord op Kennedy.
Mevrouw Oswald zei dit na gisteren
■ie uur lang als getuige te zijn opge
treden voor de presidentiële commissie
en onderzoek instelt naar de moord
op Kennedy.
Busje verongelukt
op Afsluitdijk
De 21-jarige J Romkes uit Doniaga is
gisteren omgekomen bij een verkeers
ongeval op de afsluitdijk. De 54-jarige
H. Negenman uit Sin>t Nicolaasga liep
hersenschudding op. Zy maakten
deel uit van een gezelschap van vijf met
selaars en opperlieden, dat met een bus
aar Wieringen werd gebracht Een
vrachtwagen uit tegengestelde richting
•eek uit en botste tegen het busje. De
andere inzittenden van het busje kre
gen lichte verwondingen
De vijfjarige Tiny van Rooy uit Gra«-
hem (L) is gisteravond om zes uur om
het leven gekomen op d rijksweg tussen
Grathem ei) Keipen ten oosten van
Weert. Zy werd bij het oversteken ge
grepen door een personenauto, bestuurd
door een inwoner van Nederweert, en
was op slag dood.
beidsvoorziening, aan de pers te kennen
heeft gegeven, dat hij er persoonlijk voor
geporteerd zou zijn om het kerkelijk
huwelijk van prinses Irene en don Car
los te doen plaatsvinden in Breda?
Heeft de staatssecretaris aan deze me
dedeling toegevoegd: „Dat zal een feest
voor ons worden, wanneer wy daar (te
Breda dus) in de katholieke kathedraal
het katholieke huwelijk van nabij kun
nen meemaken?"
In hoeverre heeft de keuze over de
plaats waar het kerkelijk huwelijk van
prinses Irene en don Carlos gesloten zal
worden, iets te maken met de terreinen,
waarmede de staatssecretaris politiek
bemoeienis heeft en acht de minister
president het juist, dat staatssecretarissen
tegenover de pers uitspraken doen over
kwesties, die in generlei verband staan
met de deelgebieden van het politiek be
leid, waarvoor deze staatssecretarissen
bijzondere verantwoordelijkheid dra-
Prins Bernhurcl
De heer A. J. Bruggeman (pac.),
eveneens lid van de Tweede Kamer,
heeft de minister van defensie schriftc-
lijk gevraagd of het juist is, dat op don
derdag 6 februari door de inspecteur-
generaal van dc strydkrachten (prins
Bernhard) aan de commandant van de
vliegbasis Soesterberg instructie is ge
geven om geen enkele inlichting te ver
strekken m.b.t. een vlucht van het re
geringsvliegtuig, zowel wat de inzitten
den als de bestemming betreft?
„Kan de minister eveneens mededelen
of het juist is, dat de commandant van de
vliegbasis geweigerd heeft om de chef
staf van het leger toen deze hierom
verzocht inlichtingen te verstrekken
over het regeringsvliegtuig, zich beroe
pend op de instructie van de inspecteur-
generaal der strijdkrachten?
Heeft de minister kennis genomen van
het persbericht van 3 februari j.L, dat
de regerings-Friendship in gereedheid
wordt gehouden in Barcelona om, op na
dere orders, welke prins Bernhard zal
geven in zijn functie van inspecteur-ge
neraal van de strydkrachten, de Prinses
naar Nederland te brengen?
Zo de minister bovengenoemde vragen
bevestigend beantwoordt, is hij dan niet
van mening, dat er niet voldoende duide
lijkheid bestaat aangaande de hiërarchie
ke verhouding tussen de inspecteur-ge
neraal der strijdkrachten en de chef-staf
van het leger, zowel ten opzichte van
elkaar als ten opzichte van de minister,
en aangaande dc bevoegdheden van de
inspecteur-generaal der strijdkrachten?"
zo vraagt het Kamerlid.
Op de Nieuweweg onder Breukelen is
gisteren de 14-jarige P. Verhoef ve
gelukt toen hü op weg was van school
Eind maart zullen in de V-S. ne
gentig miljoen halve-dollar-munt-
stukken in omloop worden ge
bracht mei de beeldenaar van
wijlen president Kennedy. De
keerzijde draagt het zegel van de
Amerikaanse president en de
waarde-aanduiding.
Commentaren
rrOCH nog is de regering losgeko-
men met de verzekering, gekant
te zijn tegen televisieuitzendingen
vanuit zee en ijverig te zullen stre
ven naar verhindering daarvan
De verzekering was niet overbodig.
Reeds had de pacificatiecomnussie
doen weten, dat zij weinig waarde
zag in doorvergaderen zolang er op
dit punt geen zekerheid bestond.
Waarom zou zij een regeling zien te
bereiken die van tevoren al werd
doorkruist?
Reeds ook waren gegadigden bezig,
sommen gelds te steken in soms op
zienbarende projecten.
Het had er al op geleken, of we hier
een herhaling zouden krijgen van
radio Veronica, die alle protesten ten
spijt werd doorgezet en die nu wel
lijkt op een voldongen feit.
De verzekering van de regering
maakt, althans in beginsel, een einde
aan veel onzekerheid. De gegadigden
weten nu beter nog dan tevoren dat
wat zij ondernemen geheel geschiedt
op eigen risico. Ja, men kan stellen
dat het nu wel volop een riskante
zaak wordt-
Elders, in België en in de Scandinavi
sche landen, was reeds het bewijs ge
leverd, dat een regering zeer wel iets
tegen plannen als hier uitgedokterd
kan ondernemen.
Zij het heus niet te vroeg, gaat nu
ook bij ons blijkbaar het noodzake
lijke gebeuren.
worden nog altijd pro-
tegen lieden die zich in de nazi-tijd
aan gruwelijke misdaden jegens de
mensheid schuldig hebben gemaakt.
Door verschillende omstandigheden,
waarvan wij destijds een uiteenzetting
hebben pogen te geven, komen deze
processen laat en moeilijk op gang.
Maar op gang komen ze.
Thans moeten we ervaren, dat van
de aangeklaagden zich verscheidenen
aan een veroordeling trachten te ont
trekken door zich van het leven te
beroven.
Wie zou de gemoedstoestand kunnen
schetsen van wie tot zulk een daad
overgaat? Wij willen geen poging
daartoe doen. Maar het wijst op laf
heid.
Eens heette het, dat de daden die zij
verrichtten werden ingegeven door
een zekere overtuiging, een overtui
ging overigens die niet anders dan
verderfelijk moest worden genoemd.
Wie echter de hand slaat aan zichzelf,
onttrekt zich aan het oordeel van het
Maar onttrekken zij zich wel? Zeker
kunnen zij dat niet aan Hem van wie
wij weten dat hij rechtvaardig oor
deelt-
Zouden ook misdadigers verzoend
voor hem kunnen staan? Wij mogen
ook weten:omnogelijk is het niet.
iGnn
IHMiliOMIIIIIL
Official dealer Leiden e.o.
Voor VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
Wassenaar
Arnhem
^^indhoveri
ster en voordeliger autorijden
Grootste sortering auto's in Nederland
Rijksstraatweg 336-340, Tel. 01751- 2545
Boulevard Heuvelink 5a, Tel. 08300-36344
Blaarthemseweg 140, Tel. 04900-69266
JN ENGELAND wordt de ontwikkeling van het supersonische vliegtuig T 183
die tot nu toe al 25 miljoen pond heeft gekost stopgezet. Men wilde
twee van deze vliegtuigen bouwen om de „hittebarrière" le overwinnen, die
zich voordoet bij snelheden van mach 3 (meer dan 3000 kilometer per uur).
Gewone straalvliegtuigen kunnen nauwelijks sneller vliegen dan 2500 kilo
meter per uur wegens de wrijvingshitte met de lucht.
Er was reeds een T 188 gereed gekomen en uitgerust met een Gyron Junior
straalmotor. Dit vliegtuig ging echter niet harder dan 2000 kilometer per uur,
terwijl onder andere de Lightning van de RAF sneller vliegt.
Technici geven toe dat het mislukken van het project het gevolg is van het
drie jaar geleden genomen besluit geen gelden meer beschikbaar te stellen
voor de ontwikkeling van de Gyron Junior motor.