Nieuwe LeMse Conramnt
GEEN DOORGANG
VOND
Duitse vakbonden:
stop de eierstop
Koningin vraagt
ons volk: Gun Irene de rust die zij behoeft
Groot offer
Aangrijpende woorden
van bewogen Vorstin
Vijf procent meer aan
contanten nodig
Prinses verblijft nog
steeds in Spanje
Inéén
In retraite?
Vrijdag grens definitief dicht?
Insuline langs
chemische weg
CALEX n.v.
Amerika laat gezinnen
van Cyprus weggaan
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„St»ntv«s»igh is gheblevei»
mijn hert in teghenspoet"
Abonnementsprijzen p.w. 0,78,
3,35, p.kw. 10,05
WoMsBei? 5 februari 1964,44st« jaurgang
's Nachts lichte vorst
Vannacht plaatselijk lichte vorst. Mor*
gen overdag over het algemeen zonnig
weer met slechts hier en daar een buk
In het binnenland matige tot zwakke
aan de kust nog krachtige noordwest»*
lijke wind. Dezelfde middagtempera*
turen.
Zie ook pag. 7)
.J
Vriendin Prinses:
„Het moet een groot offer zijn.
at prinses Irene brengt", dit zei me-
affrouw Petra Brussard, sinds 1958
riendin van prinses Irene, nadat zij
i Innsbruck de korte redevoering
an H. M. de Koningin via de radio
ad beluisterd. Een verslaggever van
[et Vrije Volk tekende deze woor-
en op en ook: „Ik ken de man, die
aar verloofde zou worden, maar ik
zijn naam niet noemen". Mejuf-
Brussard vertelde, dat zij oor-
pronkelijk met prinses Irene het af-
elopen weekeinde uit Spanje naar
zou vertrekken. „Zaterdag
de Prinses echter plotseling
Iwenen," merkte zij op.
De vriendin wordt in Innsbruck als
e afgezante van prinses Irene be-
chouwd. omdat zij maandagavond ir
en langdurig gesprek de Koningin ver
lag zou hebben uitgebracht over het-
in Spanje gebeurde.
De prinsessen Beatrix en Margriet
na het vertrek van de Konin-
en Prins naar Nederland, de dag
op en om de Olympische
kipistes bij Lïzum.
~n
(Van onze speciale verslaggever)
Een ieder, die gisteravond om half elf de radio-toespraak van H.M.
de Koningin heeft gehoord, moet wel diep gegrepen zijn. Een vorstin,
meer nog een moeder, sprak in bewogen bewoordingen over haar
dochter. De zinnen waren eenvoudig gesteld, daarom juist zo aan
sprekend en menselijk
De volledige tekst zag er als volgt uit:
„Ik heb er behoefte aan u mede namens mijn man iets te zeggen.
De laatste tijd is er veel gesproken en geschreven over onze doch
ter Irene.
Er is een grote belangstelling getoond in haar plannen voor de
toekomst.
„Wij hadden u zo graag eerder deelgenoot van die plannen willen
maken.
Maar dit kon werkelijk niet vanwege de heugelijke mogelijkheid
van een verloving. Dit zult u kunnen begrijpen.
Maar nu moeten wij u helaas zeggen dat onze dochter Irene ons
vanmiddag heeft medegedeeld dat deze verloving geen doorgang zal
vinden.
U zult meevoelen dat onze dochter thans een bijzonder moelijke
tijd doormaakt.
Wij doen daarom een dringend beroep op u allen om haar de rust
te gunnen, waaraan zij onder deze omstandigheden zo zeer behoefte
heeft.
Wij hopen onze dochter binnenkort, weer in ons midden te zien".
Afbetaling aan banden
De reeds aangekondigde beschik
kingen om het kopen op afbetaling
enigszins te bemoeilijken, en het slui
ten van persoonlijke leningen wat te
beteugelen, zijn inmiddels in de
Staatscourant gepubliceerd. In de
nieuwe afbetalingsbeschikking zijn
de percentages van de minimum kas
sastortingen met 5 procent verhoogd,
(Van onze speciale verslaggever)
PRINSES Irene en de Spanjaard, met wie zij zich zou gaan verloven,
hebben in gezamenlijk overleg besloten uit elkaar te gaan. Met deze
mededeling as de particuliere secretaris van H. M. de Koningin, mr. J. van
der Hoeven, gistermiddag uit Madrid en Barcelona op Paleis Soestdijk te
ruggekeerd. De afgezant van het Koninklijk Paar, die dit weekeinde per
regerings-Friendship naar Spanje vloog, heeft zowel met prinses Irene als
met de nog steeds onbekende huwelijkskandidaat gesproken. Over zijn be
vindingen heeft hij rapport uitgebracht aan koningin Juliana en prins
Bemhard, zomede aan premier Marijnen, die, vlak na zijn aankomst, naar
Baarn ontboden werd.
uitsluitsel geven. Het zelfde geldt voor
de regering, die op de hoogte is ge
bracht. Naar verluidt heeft mr. Van
der Hoeven de ene zowel als de andere
partner uiteengezet, wat, in termen
van een eventuele erfopvolging, de
consequenties van een (rooms-katho-
liek) huwelijk zijn. In dit verband
worden tevens de antecedenten van
de betrokkene te berde gebracht.
Uit een mededeling van premier Ma-
rijnen kan de conclusie worden getrok
ken dat koningin Juliana en prins Bern-
hard tot hun aankomst in Nederland
toe gistermiddag per luchtmacht-
Friendship uit München/'Innsbruck
in de verloving van hun dochter ge
loofden. Reeds zaterdag, toen de eerste
minister voor een bespreking op paleis
Soestdijk was, zou besloten zijn deze
dinsdag officieel bekend te maken-
De bewindsman daarentegen wist al
gistermorgen vroeg dat de verloving
van de baan was. H\j had contact gehad
met de toen nog in Spanje verblijvende
mr. -Van der Hoeven. De laatste was er
niet in geslaagd de Koningin en de
Prins te bereiken, daar dezen op dat
moment onderweg waren naar Neder-
Waar prinses Irene zich thans be
vindt. is alleen aan haar ouders en
enkele hoffunctionarissen bekend.
De minister-president werd in dezen
niet ingelicht. Naar alle waarschijn
lijkheid heeft ze een tijdelijke toe
vlucht in een klooster in Spanje ge
zocht om wat bij te komen van de
doorgestane emoties.
oogopslag
Roken: de zindelijkste van
alle ondeugden pag. 2
Ontspanning in Columbia?
pag. 2
Marihuana „niet erger dan
alcohol" pag. 2
Nog eens: roken en luchtver
ontreiniging pag. 5
Europese perikelen pag. 5
Deepstar pag. 5
RAI (bedrijfsauto's) pag. 7
203 inbraken gepleegd
pag. 7
Olympische Spelen (o.a.
nieuw schaatsrecord)
pag. 9
Rijnmond in Tweede Kamer
en lonen in de Eerste
pag. 9.
Vragen
met uitzondering van die voor scoo
ters, motorrijwielen, rijwielen ei
bromfietsen.
Het bedrag, dat per 4-maandelijkse pe
riode te rekenen vanaf 1 januari 1964
door de individuele geldschietbanken
ten hoogste mag worden uitgezet, is
het bedrag dat zij in dezelfde perioden
van 1963 hebben uitgezet, vermeerderd
met 12 procent.
De verplichte kasstortingen bij verkoop
op afbetaling zijn voor personenauto's
(met uitzondering van bepaalde huur
auto's en van autobussen) waarvan de
catalogusprijs minder dan ƒ6000 be
draagt verhoogd van 40 tot 45 procent:
van ƒ6000 tot 10.000 van 45 tot 50
pet en van ƒ10.000 en hoger van 50
tot 55 pet. De maximum duur van de
afbetalingsovcrccnkomst bedraagt twee
jaar evenals voor motorrijwielen, scoo
ters. bromfietsen en rijwielen.
Voor radio- en televisie-toestellen (met
uitzondering van TV-toestellen,
bij het beeld op een los scherm wordt
geprojecteerdgrammofoons, platen
spelers. combinaties, bandrecorders
accordeons, haarden, kachels, elektri
sche fornuizen, gasfornuizen,
terapparaten wordt de
betaling verhoogd van 25 tot
cent. Maximum duur van de afbeta
lingsovereenkomst 18 maanden.
Voor koelkasten, wasmachines, centrifu
ges. naaimachines (alle voor huishou
delijk gebruik), stofzuigers, meubelen,
woningtextiel. bedden, matrassen,
vloerbedekkingen, komt de verplichte
minimum aanbetaling van 20 op 25
procent. De maximumduur van de over
eenkomst ook anderhalf jaar.
De minimum-kassastorting voor huis-
houdtextiel, heren-, dames- en kinder
kleding is verhoogd van 20 tot 25 pro
cent. Duur van het contract maximaal
één jaar.
n unieke, misschien wel histo
rische persconferentie in Den Haag be
sloot premier Marijnen vannacht een
spannende dag, waarop de geruchten
omtrent een op handen zijnde verloving
prinses Irene een hoogtepunt be
reikten. Veertig minuten lang leverde
de bewindsman zich vrijwillig over aan
honderdtal binnen- en buitenlandse
journalisten, dat een spervuur van vra
gen op hem afvuurde.
Toen de bijeenkomst om twintig mi
nuten voor twee beëindigd werd, viel
het doek over een meer dan rumoerig
tafereel, dat de verdoving van de twee
de dochter van het koninklijk paar had
moeten inluiden, doch in plaats daarvan
met de vorstelijke mededeling eindigde
dat deze verbintenis geen doorgang zal
vinden.
De persconferentie, aanvankelijk be
doeld als een verduidelijkingsbijeen
komst van de Rijksvoorlichtingsdienst,
mondde na drie kwartier in een waar
tumult uit. toen bleek dat de regerings
woordvoerder, dr. G. J. Lammers, vrij
wel geen volmachten had. Zo mocht hij
de vraag: „Waar is prinses Irene nu?"
slechts beantwoorden met de woorden:
„In Spanje". En degene, die vroeg: „Met
wie zou prinses Irene zich gaan verlo
ven?" kreeg tep antwoord: „Met
Om een nieuwe stroom van geruchten
te vermijden en daarmee aan de ko
ninklijke woorden van de radio-toespraak
te voldoen verzochten de journalis
ten dr. Lammers aan premier Marijnen
te vragen, of deze niet zelf kon komen.
Hoewel het al één uur 's nachts was,
bevond de laatste zich nog in het gebouw
van de Tweede Kamer. Hij stemde
in toe de journalisten te woord te staan,
en werd met een warm applaus begroet.
Geen pressie
De minister-president verklaarde met
nadruk dat er geen enkele reden ls
n dat, van welke zijde ook,
pressie op de Prinses, of op de huwe
lijkskandidaat is uitgeoefend.
Ten aanzien van de geloofsovergang
merkte hij o m. op dat het kabinet geen
standpunt heeft ingenomen aangaande
de eventuele troonsbestijging
.-katholieke vorstin. Wel
zich beraden hebben over het al. of niet
indienen van een wetsontwerp tot goed
keuring van een huwelijk van prinses
Irene. Beslissingen waren echter nog
genomen. Ze behoeven ook niei
genomen te worden, want de actu
aliteit is verdwenen.
Volgens premier Marijnen moet achter
het aantal uren, dat hij tezamen met
minister van slaat prof. Beel op paleis
Soestdijk verbleef (21,-.) niets in de
vorm van moeilijkheden worden gezocht,
noch achter zijn besprekingen met de
ministers Biesheuvel, Scholten en Toxo-
peus in Kasteel De Hooge Vuursche
(minister Toxopeus, die in de Tweede
Kamer het wetsontwerp Rijnmond be
handelde, werd hiervoor bij missive weg
geroepen, waardoor de besprekingen
niet konden worden voortgezet).
„Wij streven naar een rationele werk
verdeling". aldus de minister-president,
„en bij dit soort zaken zijn ook andere
ministers betrokken. Bovendien is de
radiotoespraak van de Koningin ter
sprake gekomen, daar deze onder ver
antwoordelijkheid van het kabinet de
ether is ingegaan".
Behalve met genoemde ministers,
heeft premier Marijnen gisteravond ook
nog drie kwartier met de andere leden
van het kabinet vergaderd. Dit
voorkomen dat de raadsadviseurs
kroon plotseling met de radiotoespraak
Prinses Irene is dit~weekeinde in re
traite gegaan in een klooster in de
Spaanse stad Pamplona. Dit werd gister
avond meegedeeld door de Spaanse graaf
Guendulain, heer van PamDlona. tevens
een der voogden van het klooster. Van
net momenit af dat zij haar geestelijke
oefeningen begon zal de Prinses drie
weken in retraite blijven. Gedurende
die tijd zal zij het klooster niet mogen
verlaten. Dit meldde vanmorgen De Te
legraaf.
Verder stond in het bericht: ..De
Prinses bevindt zich in een onderafde
ling van het klooster, die speciaal is in
gericht voor het in retraite gaan van
jonge vrouwen. Het staat niet onder lei
ding van de Opus Dei, maar het onder
houdt nauwe relaties met de orde der
Jezuïeten. Deze tijdelijke afzondering
houdt geenszins in, dat zij van plan
Gistermorgen zijn koningin
Juliana en prins Bemhard on
verwacht teruggekeerd op paleis
Soestdijk. Deze met de telelens
gemaakte opname laat zien hoe
het Koninklijk paar na aan
komst het paleis binnenging,
waar om half drie minister Ma
rijnen zou worden ontvangen.
zijn definitief
klooster te gaan".
Na een gesprek met de Koningin
verliet gisteren minister Marijnen
Soestdijk voor overleg met de
ministers Biesheuvel. Toxopeus
en Scholten in Kasteel de Hooge
Vuursche.
Zeer langdurig overleg is voorts ge
pleegd met het Seniorenconvent: dc
voorzitters van de vijf grootste fracties
van de Tweede Kamer. Een van de on
derwerpen, die daarbü op kritische wij
ze aangesneden zijn, is de voorlichting
over het Koninklijk huis geweest.
De heer Schmelzer, fractievoorzitter
van de K.V.P. in de Tweede Kamer
legde vannacht de volgende verklaring
af: „De afgelopen dagen is opnieuw ge
bleken hoe sterk ons volk zich verbon
den gevoelt met alles wat betrekking
heeft op ons koninklijk huis, en van
welke grote betekenis de band is voor
ons staatsbestel. Ik hoop van harte dal
het dringende beroep van Hare Majesteit
om Hare Koninklijke Hoogheid prinses
Irene nu rust te gunnen, zal worden ge
honoreerd"-
(Voor vervolg zie pag. 6i
Commentaren
DEN verdrietige dag voor onze
-*-J Prinses, een verdrietige dag
voor haar ouders en voor heel het
koninklijk gezin.
Wanneer in een gewoon gezin lete
verdrietigs van deze aard voorvalt,
pleegt men dat in de besloten kring
te verwerken. Aan een Koninklijk
gezin die beslotenheid te laten,
blijkt nauwelijks mogelijk.
Ook als we haar verblijfplaats
niet weten, zullen onze gedachten
juist nu naar dc Prinses uitgaan.
De beslissing die zij genomen heeft
op het gebied van het geloofsleven
zal de eenzaamheid die haar deel
is, en die zij ook zoekt, nog gro
ter maken. Wie zou haar de rust
niet gunnen die zij thans meer dan
ooit behoeft, waartoe haar Moeder
op ons allen een dringend beroep
heeft gedaan?
Wat kunnen wij beier doen dan
instemmen met de woorden van ds.
Langstraat gisteravond in de tele
visie-dagsluiting: Het Koninklijk
gezin heeft recht op hartelijk mee
leven, op barmhartig mededenken,
voor alles op gebed, en Irene dra
gen we, vervolgde hij, aan de Heer
op; haar naam betekent vrede;
Moge de vrede Gods haar hart en
geest verlichten, van nu aan en al
tijd.
Westduitse onderzoekers hebben gis
teren bekendgemaakt dat zij er in zijn
geslaagd insuline gedeeltelijk langs
kunstmatige weg te bereiden. Insuline,
dat een grote rol speelt in de behande
ling van diabetici, werd tot dusver uit
sluitend uit de pancreas van dieren ge-
Het nieuws werd bekendgemaakt
door de directeur van het Instituut voor
Wolonderzoek aan de Technische Hoge
school van Akenv dr. Helrmith Zahn.
TAE MAATREGEL van West-Duits-
land inzake het invoeren van eie-
uit EEG-landcn heeft zowel in
ons land (dat het zwaarst wordt ge
troffen) als in de Bondsrepubliek zelf
grote teleurstelling gewekt.
Zoals reeds werd verwachlt mogen
eren en broed eieren alle nog tot en
met vrijdag in West-Duitsland worden
ingevoerd zonder vergunning, mits
normale invoerverklaring wordt
overgelegd, die voor de bekendmaking
de maatregel (gisteren) is afge-
stemDeld door de Duitse Bank.
Of West-Duitsland de grens na vrijdag
definitief zal sluiten is od het moment
schrijven nog niet bekend. In een
telegram van de Euroüese commissie en
de EEG-ministerraad heeft het Duitse
verbond van vakverenigingen (de Deut-
scher Geverkschaftsbund) gevraagd, de
Duitse invóerbelemmeringen voor eieren
t' de EEG-landen od te heffen. Het ver
bond spreekt in een nadere toelichting
uit. dat de bondsregering ein
delijk conseauente en effectieve maat
regelen zal nemen tegen de toeneming
de kosten van levensonderhoud, alle
mogelijkheden tot prijsverlagingen zal
gebruiken en zo spoedig mogelijk de
raad van deskundigen zal bijeenroepen
ter bespreking van de totale economische
ontwikkeling.
Sinds de bondsreegring gekozen werd,
meent de DGB. zijn de kosten van
levensonderhoud voor werknemers, ren-
tetneikkers en gepensioneerden door
voortdurende prijsstijgingen nog sneller
toegenomen dan voorzien. De in de (on-
afgelegde) regeringsverklaring ge
stelde eis van prijsstabiliteit is tot nu toe
niet vervuld.
De bondsregering heeft volgens de
DGB verzuimd, de oorzaken van de
prijsstijgingen duidelijk vast te stellen
te bestrijden. „Ze verhindert zelfs
mogelijke prijsdalingen door een invoer-
stop".
Het dagelijks bestuur van het Pro-
duktschap voor Pluimvee en Eieren
meent, dat een definitieve Duitse irn
stop voor eieren door de EEG-minister
raad of door de Europese commissi»
niet zal worden gedaan. Deze conclusie
kan getrokken worden uit de langdurige
besprekingen die het próduktschap gis
teren heeft gevoeixi.
De voorzitter, de heer H. H. Garrelds.
verklaarde van oordeel te zijn dat een
compromis in deze zaak niet mogelijk
ELke maatregel die men zou treffen
i een grotere bescherming geven
de Duitse producenten, die de oorzaak
van de huidige moeilijkheden zijn. De
heer Garrelds adviseerde de pluimvee
houders en handelaren het hoofd koel
te houden.
Overigens is het gisteren met de eier-
prijzen excelsior gegaan. De Duitse han
delaren waren er letterlijk als de kippen
bij om zich zoals het wordt genoemd
tijdig in te dekken. Men probeerde
zoveel mogelijk eieren in te slaan om
deze straks, als de import ophoudt, in
Duitsland tegen goede prijzen var
hand te doen.
Op de Nederlandse eierveilmgen
werden dan ook goede zaken gedaan.
De prijzen, die de laatste dagen op
zeven en een kwant tot acht en
kw-ar,t cent lagen, zijn als gevolg
deze hausse gisteren opgelopen
wegen en een kwart cent.
Drie psychiaters:
Rubv is normaal
Drie door de rechtbank in Dallas aan
gewezen psychiaters zijn tot de slotsom
gekomen dat Jack Ruby, die de moorde
naar van president Kennedy neerschoot,
geestelijk volkomen gezond is. Een door
de verdedigers van Ruby geraadpleegde
zenuwarts had gezegd dat deze tekenen
van een geestelijke afwijking vertoonde,
waardoor hü onder invloed van een he
vige ontroering in een geestelijk explo-
i toestand kon geraken..
-DLnS-
+St=H=t
«MliVOMIIHIt.
Official dealer Leiden t.e.
Kort Galgewater 1418
Leiden telef. 33388
Na bomaanslag op ambassade
Makarios houdt
slag om arm
Er is op Cyprus zo'n anti-Ameri
kaanse stemming ontstaan, dat de re
gering te Washington (na de bom
aanslag op de ambassade in Nicosia)
beeft besloten, de Amerikaanse ge
zinnen die op het eiland wonen, te
evacueren, als zij daar prijs op stel
len. Er zijn ongeveer 1500 Ameri
kaanse burgers op Cyprus. Enkele
straalvliegtuigen van dc Pan Ameri
can World Airways zullen been en
weer vliegen tussen Nicosia en Bei
roet. de hoofdstad van Libanon.
Gisteravond werd er een bomaanslag
gepleegd op de Amerikaanse ambassade
in Nicosia. Aan de achterzijde van het
gebouw ontploften twee bommen, waar
door de telefoonverbindingen werden
verbroken en een pilaar werd vernield.
Niemand werd ernstig gewond. De am
bassadeur stond op het punt met zijn
vrouw het gebouw te verlaten toen de
aanslag werd gepleegd. Onmiddellijk
nadat hij van de bomaanslag hoorde, be
gaf de Cyprische president, aartsbisschop
Makarios, zich naar de ambassade, waar
hij verklaarde dat hij de daders als de
ergste vijanden van Cyprus beschouw
de. Een uur later vond een ontploffing
WIN I. lOOO,-. LET OP SUS-KRANT PAGINA 1.
plaats voor het Averoffhotel in de na
bijheid van het gebouw van de Britse
hoge commissaris,
ernstig
De situatie op Cyprus is de laatste
dagen zeer verslechterd. Zij is ernsti
ger dan sinds de botsingen tijdens de
kerstdagen het geval is geweest. Er
doen zich nu over het gehele eiland bot
singen voor. President Makarios heeft
een radiorede gehouden, waarin hy bei
de bevolkingsgroepen vroeg, een einde
te maken aan de geschillen. Hij wees er
op dat ook een intern, politiemacht
geen vrede op Cyprus kan brengen, als
de Griekse en Turkse groeperingen daar
zelf niet naar streven. De aartsbisschop
drong aan op praktische maatregelen
om het wederzijdse wantrouwen uit de
weg te ruimen en stelde de vorming
voor van gemengde commissies in
plaatsen met een gemengde bevolking
om alle vraagstukken te bestuderen en
misverstanden uit de wereld te helpen.
IMPASSE
Intussen tracht men een uitweg te
vinden uit de impasse over de interna
tionale politiemacht, die moet trachten
orde en rust op Cyprus te handhaven.
Makarios heeft laten weten dat hij in
principe geen bezwaar heeft tegen de
samenstelling voor de door Engeland en
Amerika voorgestelde Navo-strijdmadht
maar dat hij er op blijft staan, dat deze
op de een of andere wijze onder auspi
ciën van de Verenigde Naties gaat op
treden. Zowel Engeland als de Ver.
Staten verzetten zich tegen een derge
lijke „binding", omdat deze de deur zou
openzetten voor de Sowjetunie en andere
communistische landen, om zich met deze
zaak te gaan bemoeien. Nieuwe bespre
kingen met Makarios zullen nodig zijn
om uit de impasse te geraken. Het is
echter de vraag of de ontwikkelingen op
het eiland nog de tijd daar toe laten.
