Stormramp van M
leerde ons wereldnood lenigen
Ds. P. B. MÜLLER
75 jaar
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1964
Eenheid - afgod
De week der gebeden voor de
eenheid van de kerk ligt
weer aehter ons. En pre
cies een week later gebeurde
er iets een overgang naar
de Rooms Katholieke Kerk
1 dat menig protestant heeft
doen verzuchten: „Rome is
dus toch nog niets veran
derd. De geheimhouding
iuist van de kant van de R.K.
lerk is onverantwoordelijk
geweest." hoorden we ten
minste een predikant zeggen.
En dan te weten dat juist de
zer dagen een beroemde
rooms-katholieke aartsbis
schop, kardinaal Arriba y
Castro, zich heeft uitgespro
ken voor de vrijheid van ere
dienst voor niet-roomskatho-
lieken in Spanje. „Maar."
vervolgde hij. „z-ij moeten
geen bekeerlingen proberen
Volkomen terecht heeft aan de
vooravond van de Week der
de Wereldraad van Kerken
bij het Vaticaans concilie in
Rome, dr. Lukas Vischer, ge
zegd: „De week der gebeden
loopt gevaar een jaarlijk
se buiging voor de afgod
van de eenheid te worden,
een vrome plechtigheid, die
geen enkele uitwerking heeft
op het leven van de kerk."
De eenheid waar wij op het
ogenblik over praten is een
afgod, die niets met de wer
kelijkheid te maken heeft,
want we kunnen over een
heid praten en schapen ste
len van onze Kerkelijke
buurman of scherp optreden
als we het gevoel hebben dat
anderen schapen stelen van
ons. En zo staan niet al-
alleen RomeReformatie
tegenover elkaar, maar ook
Èrotestantse kerken onder-
ng.
En dan te weten dat iedere
kerk, zelfs de kerken die al
leen leden aanvaarden op
grond van een persoonlijk in
nerlijk belijden dat identiek
moet zijn met beleven, pa
pieren leden telt Er is geen
kerk of er staan op de leden
lijst namen van mensen die
ver van God en ver van de
kerk leven en die niet terug
Wat heerlijk als zo'n papie
ren dan plotseling in een
am kerk of door een
pre ant van een andere
kerk tot een werkelijk ge
loofsleven komt. Wat heer
lijk als dan plotseling schel
len van de ogen vallen en
zulke mensen in de ruimte
van het geloof komen te
staan. Dan behoren we er al
lemaal bij te zijn, ook de
vroegere predikant die geen
innemen.
Zolang we dat niet kunnen, en
we alleen maar kunnen den
ken aan schaapjes stelen, zijn
we ?an het woord eènheid
niet loe.
VERRE VRIEND WERD BUURMAN IN NOOD
VANDAAG. 1 februari 1964 Is nacht van 1953 als er wordt ge- Heer. dat in het huidige tijdsge-
het precies elf jaar gele- collecteerd voor de Wereldhulp- wricht sociale gerechtigheid eist
den. dat zuidwest Nederland actie. In die jaarlijkse collecte °P wereldwijde basis.
werd getroffen door een i
Het werelddiakonaat
1 de daadwerkelijk hulpbetoon".
de watersnood- Morgen zullen er naar de kerk
gangers in Nederland weer hulp
vragende handen worden uitge-
In de februari-dagen van 1953 stoken als er wordt gecollecteerd
werd in zekere zin de kiem ge- voor de wereldhulpactie. De kerk
legd voor het werelddiakonaat. var. Christus mag zich
Pvoor de verre, vreemde naaste
stromingsramp, die honderden leeft iets voort van het medelij- eigen zaak, waarin wij de vreug-l
levens eiste en ons land in die- den met de medemens in nood, de en het voorrecht der „chris-
pe rouw dompelde. Een storm- zoals dat in de weken na de telijke handreiking" mogen bele-
vloed als deze leek onbestaan- stormvloed in Nederland zo tref- ven. Handreiking is zo'n mooi
baar in ons rustige, goed be- fend openbaar werd in de vorm
schermde landje, waarin het van de spontane en
leven zonder grote schokken hulp, die uit eigen land
verliep en het woord ramp een uit de rest van de wereld
ver verwijderde betekenis had. slachtoffers van de i "J"'
Een door storm en springtij op- ramp werd geboden.
gezweepte zee verstoorde ech
ter de illusie van veiligheid.
Op die zondagmorgen in fe-
1Q-, le8a voor nel wereiaaiasonaat. var. uuiiius mag zivii weet
bruan 19o3 werd Nederland In vele Nederlandse kerken heeft langend bereidvaardig tonen tot
groot leed Despron- ^at begrip werelddiakonaat zin- daadwerkelijk hulpbetoon. Het is
voUe ^houd gekregen. Het volk, ook goed daarbij te weten op
dat zelf de nood had leren kennen welke serieuze en verantwoorde
in de donkere februari-dagen van wijze het werelddiakonaat te werk
1953 en zelf ook de zegen van hel- gaat.
pende handen had ondervonden, De verre naaste is binnen ons
zette de harten wijd open voor de gezichtsveld gekomen en we heb-
medemens in nood in verre lan- ben hem leren kennen als één
den en in eigen omgeving. der onzen. Wij horen als men
sen van vandaag bij elkaar, on-
Geweldige xaak geacht ras of huidsUeur
vernietigende gewen, van wa- WPrelddiakonaat is een ce- Terecht schrijft prof. dr. Gesi- le gerechtigheid. Langzamerhand direct niet "de acute nood, "die "er
ter en wind, in verzinkende en weldig^ zaak want het strikt ?,a ,va° der Mo,en He w°rdt de dl*pe Uoof t?s8en het ^volg van is en de hartver-
brekende huizen, op wegge- 3$ uft tot de wereldnSod S Wereldhulpactie-nummer, van het oververzadigd en een honge
spoelde dijken, onbereikbaar is groot. Die nood is
door
gen. Terwijl de rest
volk nog sliep onder het bolde
rend geweld van de stormwind,
kwam het inferno over de
Zeeuwse en Zuidhollandse ei
landen en worstelden groepen
mensen en enkelingen in het
onheilspellend duister van de
rampnacht om het behoud van
hun leven temidden van het
vernietigende geweld van wa-
De nood lenigen van de verre
naaste" of hij nu woont in Skoplje,
Esmatabad, Hongkong, Bali of
Pakistan, is een opdracht voor de
Kerk geworden, en dus een op
dracht voor iedere christen.
Dat internationale solidariteits
gevoel manifesteert zich allerwe
gen in de hulp die aan de onder
ontwikkelde gebieden wordt ge
boden, zowel door overheid als
particulier.
Sterk komt het zedelijk saam
horigheidsgevoel op internationaal
niveau ook tot uiting bij natuur
rampen, zoals aardbevingen, vul
kaanuitbarstingen, stormvloeden
tot de en dergelijke. Uit het recente ver
groeiend leden behoeven we maar te den-
Perzië, Skoplje, Bali en
radio en televisie
één is, dringt al
mens door. Er is
saamhorigheidsgevoel, dat op ze-
delijke basis berust. Er is ook Haïti. Pers,
i toenemend begrip voor socia- confronteren de gehele mensheid
ver van de veilige en vertrouw
de wereld. Velen werden in hun
slaap overvallen en verdronken
nog voordat zij goed en wel
beseften, wat er was gebenrd.
Op die rampzalige zondagmor
gen steeg uit het verdronken
en geteisterd land de duizend
voudige noodschreeuw op van
de ellendigen, die zich vertwij-
feld en machteloos vastklamp- 'Jan"^dsher "ïte "het"Ko
ten aan een laatste houvast op rtinpsioerk reeds nauwe contac-
wankelende huizen en in kale met onderontioikkel-
boomtoppen. versuft door kou rfe lanim een eigen taak heb-
oorlogse jaren
dekt. Door de snelle communica
tiemiddelen en het groeiend be
sef van lotsverbondenheid in de
schaduw van de atoombom zijn
de grenzen als het ware wegge-
Eigen taak
land: „Het besef, dat de wereld onaanvaardbaar",
hongerend warmende wijze, waarop de hel-
pen(je hand wordt gereikt vormt
een graadmeter voor de mate,
waarin de mens van vandaag zich
Naast deze acute noden zijn er
de structurele noden in tal van
landen. Op de leniging van deze
noden is het algemene hulpverle-
ningswerk gericht. Ondanks de
bundeling van krachten vormt dit
werk nog slechts een begin van
wat er gedaan zal moeten wor
den om de onderontwikkelde vol
ken op een hoger levenspeil te
brengen. Het is ook niet uitslui
tend een kwestie van geld en in
vesteringen, maar er zijn ook
deskundige en ambitieuze mannen
en vrouwen nodig, die de bevol
king in de ontwikkelingslanden
moeten voorgaan en leiden op de
weg naar meer welvaart en wel
zijn en dus meer levensgeluk.
ontbering.
gedachten aan
ramp die ons volk zal tref-
V™,Z' •SSStr ^kelse'ope'nbarïnp'ouer^sc'hep1
ben gezien in het internationale
hulpverleningswerk. In de hulp
aan de verre naaste ligt im
mers een duidelijke opdracht
van Christus aan Zijn kerk hier
op aarde. In het licht
preekt nog graag vier
keer per zondag
(Van onze kerkredactie)
predi-
ook de verlossende kracht van
Christus geschilderd. Het evange
lie was en is nog altijd voor hem
blijde boodschap. En hij
vredige rustdag,
kerkklokken geen
maar een vriendelijk nodigende
stem zullen laten klinken. En
toch zal op deze eerste zondag
in februari in de Nederlandse
kerken op speciale wijze de her-
ilinèring leven dan de ramp-
Hervormd
naat, de dienst .aan de verre
nooit te oud om '1
Ds. Miiller werd in 1915 kandi-
de Hervormde
Kerk. Hij diende een jaar lang
de gemeente wan De Kaag als
Twee miljoen uit hervormde en gerei, kerken
Hoe sterk de gedachte van Door de gereformeerden kanaschool landbouwonder-
het werelddiaconaat heeft werd in 1963 een totaalbedrag wijs) f 18.000.- en Tibetaan
aangesproken in de protes- van f 1245.489,84 bijeenge- se vluchtelingen f 2.862,79.
tantse kerken in Nederland bracht voor de wereldhulp- In Korea: weeshuis te Taegu
blijkt uit de grote bedragen, actie, waarvan f 186.692,97 f 4.328,86. In Indonesië naast
die voor de onderscheidene voor Bali en f 264.727,03 voor de hulp aan de slachtoffers
werden bijeenge- Skoplje.
projecten
bracht en inmiddels besteed.
Door de Sectie Internatio
nale Hulpverlening van de
Algemene Diaconale Raad der Roeanda f 10.000.-
Ned. Herv. Kerk werden de regenschade in Remara
volgende bedragen beschik
baar gesteld:
vluchtelingenhulp
van de vulkaanuitbarsting:
voor economisch opbouwerk
Beschikbaar gesteld werd: op Soemba f 40.000.- en voor
een kraamkliniek te Kotarad-
jah 3.472,54. In Iran: blin-
denwerk f 13.500.-, beurzen
11.000.- en aardbevings
ramp f 358.360.- In Brazilië
medisch sociaal werk
Voor het werk onder de dige vluchtelingen pennies
blinden in Perzië 10.000.- Mill" te Hong Kong via de zendingscentrum te
voor het werk onder de f 344.651,74; voor het warme Baarn) f20.000,Op Haïti
vluchtelingen f 43.500.-; voor
de slachtoffers van de aard- mÊÊJÊÊM
Perzië f 527.000.-: vluchtelingenwerk van de In Europa: 1
i ontwik- Wereldraad van Kerken J~
beving
voor het opbouw-
kelingswerk
f50.000 -
in
Dakar Azië f 7.200.-. In Pakistan: diverse doeleinden f 33.507,24,
Madagaskar
een werkplaats te Sial-
28.000.-: voor het Kerke- kot f 73.250.-, de chr. tech-
lijk Sociaal Centrum in Min- nische school te Gujranwala
doio f 12.500.-; voor het werk f 58.200.-, het Murray Colle- Skoplje f 264.727,17
onder de zeer arme bevol- ge (docenten, boeken
king van Coudekerke in
Noord-Frankrijk f 10.800.-,
voor het werk van de Wal- Pakistan 18.750.
densische Kerk
(school
f 7.700.
vluchtelingenwerk
Wereldraad der Kerken
20.000.-, aardbevingsramp
stemmingsgiften f 44.563,99.
welfare-
Italië werk f 15.000.-, opbouwwerk
met internaat) 10.225.-, ramp Oost Pakt- diaconaat is inderdaad
Totaal f 729.500.-. stan 5.000.-. In India: Ta- reldomvattend.
Zoals men ziet: het wereld-
tt&'ftfrdra&S:
tiële uiting is van de christelij- Ier zal Ultlevenservaring kun- hulppredikant. Een jaar later
te leuenehoadinp, omdot het pe- nen spreken, want hy .elf
drapen toordt door het „nlzo lief maakte een nieuw berm t«n
heeft God de wereld pehod..." meeste andere predikanten glnp
reeds bezig waren voorberei- WJ
Het werelddiakonaat wordt ge- dingen te treffen voor hun eme- van
inspireerd door de christelijke ritaat. Hij werd op bijna zestig- preek
naastenliefde en de innerlijke ont- jarige leeftijd legerpredikant. hun ^ij.evangeiiscfte collega's en
terming en bewogenheid, die En de „jongens van de hap" vrienden zeiden: Jullie zijn va-
Christos aangreep, telkens wan- appreciëren hem zozeer, dat kant, dan moet Je die Müller be
neer hij met het aardse leed en hij nu nog iedere week ge- roepen. En toen Miiller dat be-
fronK^ 8eCO"' vraasd wofdt om deel te ne- roep ontvlne Ég I M
Het werelddiakonaat helpt om men aan
Christus' wil en ziet de mens in een van c
nood als broeder of zuster in zen voor de geestelijke verzor
Christus, wiens nood eigen nood ging van de militairen.
werd hij benoemd tot zendlngslc-
van de Nederlandse Vereni
voor Israël. In 1919 preekte
sens In de hervormde kerk
Nljverdal. De mensen wa
daar zo gegrepen door de
op het werk tegen
hij het aan
zondag te preken. De rest van de
tijd mag u aan het leger geven.
„Kan dat", vroeg ds. Müller aan
de hoofdlegerpredikant. Later
hebben anderen dezelfde vraag
gesteld: „Kan dat?" en altijd
was het antwoord: Neen. Maar
bij ds. Müller kon het en de ge
meente van Heerde voer er wel
bij.
We vroegen naar zijn geheim,
Ofahret^olsr^h:he^difSSi
nu op 75-jarige leeftijd als hij
zondags vier tnü'al gediend 'hééft;
zoals dat in vrij-evangelische
kringen vaak wordt genoemd, be
gint hij nog diezelfde avond aan
de preek voor de volgende zon
dag. Hij zoekt zijn tekst op. Hij
leest er commentaren op na, knip
sels uit kranten en tijdschriften.
Hij leest hoe anderen voor hem
er over gepreekt hebben. Hij leest
alles „wat los en vast zit" en wat
bij zijn prediking kan helpen.
kerkelijke
toen het woord
alleen maar in de Griekse
denhoeken voorkwam.
in een tijd
Ds. P. B. Müller
Eenvoudig
Identificeren
„Ik word gewoon weer jong",
vertelde ds. Müller ons toen we
We citeren nog eenmaal prof. hem deze week opzochten
we c neren nog eenmaal proi. - pijilr* m»n -
Van der Molen: „Alleen wanneer zijn bungalow-pastorie, schuin «er?eiijKe usance aai een man nfet kwijt Zelfs
wij ons identificeren met de nood- tegenover de kleine vrij-evange- in "e en^ Ker.K «anaiaaat geste ia niet Een iaar
lijdende mens, het hongerende lische kerk te Heerde, waar hij was wei usanc
kind, zullen wij op de juiste wij- nog altijd iedere zondag min- aidaat beeint
7.P knnnen helnen. Onz<> huln via stens twee keer preekt. En hij meente. Dat
kanten die jaar in jaar uit in de-
j zelfde gemeente staan. Ds. Mül-
tw^cto ke?keU?ke' re«5" ler stond 29 jaar in Nijverdal.
tweede kerkelijke regel. mj had geen behoefte om weg te
gaan en de gemeente wilde hem
niet kwijt. Zelfs na 29 jaar nog
f - u -- .„„„J. niet Een jaar lang hadden ze
fwel^^ne^atee" Cee kan! hun .predikant af8«.l,.u voor de
Niet alleen is het nog lang geen
ze kunnen helpen. Onze hulp JSPL lul«
ziet er dan niet tégen op ook nog school. Ds. Miiller begon
kennen liet recht van^ een dienat in Blbur» te houden, arote gemeen.e. En.in de, jaren
om deel te hebben aan onze wel- en "lJ to springen als een vrij-
vaart. Het dringt ons er toe te evangelische predikant elders
vragen naar Gods bedoeling met het land plotseling niet in staat Ji
rln nu nun in dun rlio Tïii 1S"
die hij in Nijverdal doorbracht,
groeide de gemeente, zodat deze
de grootste in
te preken.
Er werd
nun preaiKani aigesiaai
VI' geestelijke verzorging
«edT ïJlr' landmacht Maar toen het jaar
om was, wilde de kerkeraad be
slist niet ingaan op het verzoek
van de hoofdlegerpredikant orfl
ds. Müller nog wat langer te hou
den. De kerkeraad wilde zijn pre
dikant terug. Maar ds. De Kluis
Unieke kans
Het werelddiakonaat is niet
kerk gebouwd
tevens een pastorie die er z
mag.
Doorstroming
Alle kerken houden zich op het
H aiKani xerug. ïviaar as. we ruuis
Bebouwd en wilde ziin zestigjarige legerprö-
Ds. Müller zou genoemd kun
nen worden de uitzondering die
vele kerkelijke regels bevestigt.
Er is er waarschijnlijk geen, die
hij niet gebroken heeft, zolang
de vele middelen, het daarbij tenminste niet ging ogenblik bezig met het beroe-
die ons geboden worden om onze om de kern van het evangelie, pingswerk. Er is geen synode of
minderbedeelde naaste te geden- Want nimmer heeft hij, sedert hij dat onderwerp komt wel aan do
ken. Neen, het is onze unieke in 1915 voor het eerst aarzelend orde. Het ene rapport na het an-
kans om een deel van de schuld een kansel betrad, water in de dere werd opgesteld om tot een
af te lossen, die ook op de cbris- evangelische wijn willen doen. grotere mate
telijke kerk rust. Het is het vol- Hij heeft de mens getekend in komen. Met
dikant niet missen, want hij zag
hoe ds Müller de harten van de
jongens, maar ook van deoffi
cieren wist te raken.
Heerde
Het gevolg was dat de kleine
gemeente van Heerde, die vakant
was geworden door hfet vertrek
ds. G. van Bruggen, tegen
doen aan het liefdebevel i
eigen machteloosheid,
doorstroming te
diep medelijden hem zei: Dominee, als wij
altijd wordt gesproken over de predi- roepen, hoeft u alleen ma
Ds. Müller wordt geroemd om
zijn originaliteit in zijn preken,
maar hij is niet bang om te luis
teren naar wat anderen gezegd
hebben. „Ik heb wel eens horen
klagen over een geleerde domi
nee", zei hij tegen ons, „was de
man maar wat minder origineel."
Het beste recept dat ik ooit heb
gevonden, is dat een predikant
eerst moet beginnen met een
prachtige, bestudeerde, weten
schappelijk juiste en toch aan
trekkelijke inleiding. Dan moet
hij op papier zetten het beste
slot dat hij kan bedenken. Daar
tussen in moet hij dan een paar
eenvoudige gedachten zetten over
de tekst. Dan op zaterdagavond,
als hij zijn preek nog een keer
doorneemt, moet hij het eerste
stuk er af knippen en ook bet
slot en dat in de prullemand
gooien en met de middenmoot de
kansel opgaan.
Ds. Müller zegt: „Laat het voor
al eenvoudig zijn. De mensen
moeten het kunnen begrijpen. Ik
richt me soms tot de kinderen-
Als zij het begrijpen begrijpen
hun ouders het ook".
Band Parijs-Peking nog niet erg hartelijk - Relaties
met Formosa moeten worden verbroken - De nieuwe
staatsgreep in Zuid-Vietnam.
DE erkenning van communis
tisch China door Frankrijk
is deze week dus een feit ge
worden. Tot uitwisseling van
ambassadeurs is het echter nog
niet gekomen, omdat zich een
merkwaardig feit heeft voorge
daan. De Chinese communisti
sche leiders hebben nl. kort na
publikatic van de wederzijdse
erkenning laten weten, er op te
staan, dat Frankrijk nu dc di
plomatieke betrekkingen met
het op Formosa zetelende Chi
nese nationalistische bewind van
generaal T 'ang Kai Sjek zal
verbreken. En er doen zich
thans twee mogelijkheden voor.
Of men wil in Peking trach
ten generaal Dc Gaullc te
dwingen, met Tsjang Kai Sjek
te breken, nu de wederzijdse er
kenning eenmaal een feit is
(waar de Franse president nog-
a' trots op is). Of Peking heeft
zich neergelegd bij de aanvan
kelijke weigering van de gene
raal. met het bewind op Formo
sa te breken, maar doet thans
voor de buitenwereld, alsof dat
helemaal niet de bedoeling is
geweest.
Een lezing
Er valt-wat te zeggen voor de
lezing, dat de Chinese commu
nistische leiders de kwestie van
het al of niet verbreken van de
betrekkingen tussen Frankrijk
en nationalistisch China (For
mosa) niet al te ernstig hebben
opgenomen tijdens de onderhan-
zo ver zou komen. Maar dank
zij het optreden van de Ver
enigde Staten heeft Tsjang Kai
Sjek zich nog eens bedacht.
En de nationalistische presi
dent zal nu wel blij zijn, dat hij
zijn voornemen niet heeft uitge
voerd. Want als De Gaulle op
zijn stuk blijft staan en weigert,
het tot een breuk met Formosa
te laten komen, zal dit de posi
tie van het nationalistische be
wind op dit eiland zeker ten
goede komen.
die
deze week zijn voorafge
gaan. Zij zouden nl. van de
veronderstelling zijn uitgegaan,
dat Tsjang Kai Sjek zelf op de
ze erkenning zou reageren met
het verbreken van de band met
Frankrijk. Het heeft er enkele
weken geleden ook inderdaad
naar uitgezien, dat het nog eens
Verhaast
De erkenning van het com
munistische bewind in China
door De Gaulle, die op zichzelf
van weinig betekenis is, maar
vanwege haar internationale
consequenties de aandacht op
zich heeft gevestigd heeft een
proces verhaast, dat in de loop
van dit jaar toch tot een beslis
sing had moeten leiden. Dit
proces zou zich hebben afge
speeld in en rondom de orga
nisatie van de Verenigde Na
ties, waar de zetel van China
nog steeds wordt ingenomen
door vertegenwoordigers van
het nationalistische regiem op
Formosa. Het zag er vóór de
eenzijdige stap van de Franse
president al naar uit, dat in de
komende zitting van de Algeme
ne Vergadering van de Verenig
de Naties (die in het najaar
begint) een beslissing zal wor
den genomen, die in het voor
deel van het regiem in Peking
uitvalt.
De vraag was nog slechts,
wat er zou moeten gebeuren
met de vertegenwoordiging van
nationalistisch China generaal
Tsjang Kal Sjek op Formosa.
Moeilijkheid
Het beste zou zijn, als For
mosa als gewoon lid tot de
volkerenorganisatie zou worden
toegelaten, of dat het zonder
meer als zodanig zou worden
beschouwd. Zoals men weet
heeft China een permanente ze
tel in de Veiligheidsraad en mag
het gebruik maken van het ve
torecht Als de vertegenwoordi
gers van Peking in de plaats
van die van Tsjang Kai Sjek
worden toegelaten, zou de rege
ring van deze laatste niet lan
ger in de Ver. Naties vertegen
woordigd zijn. De meest elegan
te oplossing zou zijn, de toela
ting van de Chinese communis
tische delegatie en het aan
vaarden van Formosa als ge
woon lid van de Ver. Naties on-
De moeilijkheid is echter, dat
het eerste geval heel eenvou
dig als procedurekwestie kan
worden geregeld door de Alge
mene Vergadering (met twee
derden van het aantal stem
men), maar dat de tweede zaak
slechts met instemming van dc
Veiligheidsraad kan worden ge
regeld, waarin de Sowjetunie
het vetorecht kan hanteren.
Generaal Nguyen Khanh, de
leider van de nieuwe militaire
junta in Saigon.
Groot belang
Nu Frankrijk het regiem in
Peking heeft erkend is het dui
delijk, dat er spoedig meer
schapen over de dam zullen ko
men, overigens om de meest
uiteenlopende redenen. We heb
ben er enkele weken geleden al
uitvoerig op gewezen, dat met
name de vroegere Franse ge
bieden in Afrika, die wat China
betreft tot dusver één lijn heb
ben getrokken met De Gaulle,
het voorbeeld van Frankrijk zul
len volden. Voor communistisch
China is het van belang, dat
deze landen het bewind van
Tsjang Kai Sjek op Formosa de
rug toekeren. Het is echter de
vraag of zij dit zullen doen, nu
de Fransen het hebben gewei
gerd. Men ziet dus van hoe
groot belang de uitslag van het
„meningsverschil" tussen Frank
rijk en communistisch China kan
zijn.
Houdt De Gaulle het heen
stijf, dan bevindt men zich in
Peking In een moeilijke positie.
De spcldeprik-taktiek, die dc
Chinese communisten nu plotse
ling weer toepassen met betrek
king tot de bij Formosa beho
rende eilandengroep van Matsoe
en Quemoy, is er wellicht al
een begeleidend' verschijnsel
Zuid-Vietnam
De activiteiten van De Gaullc
in Zuidoost-Azië hebben overi
gens nog meer gevolgen gehad.
De staatsgreep in Zuid-Viet
nam. die donderdagochtend
vroeg vrijwel geruisloos plaats
vond, mag rechtstreeks in ver
band worden gebracht met de
pogingen van de Franse presi
dent, een rol te gaan spelen in
een geneutraliseerd Zuidoost-
Azië (waar voor de Ver. Sta
ten dan geen taak meer zou
zijn weggelegd!). Bijzonder dui
delijk was de situatie in Saigon
nog niet, toen we deze regels
schreven. Zeker is echter, dat
er thans geen sprake meer kan
zijn van toenadering tussen de
regering van Zuid-Vietnam en
Frankrijk, zoals het geval is ge
weest met Cambodja. De nieu
we bewindhebber heeft verschil
lende leden van de vroegere mi
litaire junta ervan beschuldigd,
dat zij er neutralistische
ideeën op nahielden en dat hun
houding van een defaitisme ge
tuigde, dat slechts in het voor
deel van de communistische re
bellen zou kunnen werken. Het
is moeilijk na te gaan. in hoe
verre deze beschuldiging juist
Wantrouwen
Wel is bekend, dat er grote
ontevredenheid heerste over het
doen en laten van de militaire
junta, die in november jl. pre
sident Diem ten val heeft ge
bracht en sindsdien vrijwel
niets heeft gepresteerd. Ook was
al tot de buitenwacht doorge
drongen. dat de militaire lei
ders, die samen de junta vorm
den. het helemaal niet meer met
elkaar eens waren, dat zij el
kaar niet vertrouwden en dat de
strijd tegen de communistische
guerrilla's niet op een verant
woorde wijze kon worden ge
voerd, omdat er troepen nodig
waren om mogelijke staatsgre
pen te vermijden.
Hoe funest een dergelijke
gang van zaken was, moge blij
ken uit de mededeling, die
McNamara, de Amerikaanse
minister van defensie, dat het
slecht gaat in Zuid-Vietnam en
dat dc communistische rebellen
een goed gebruik hebben weten
te maken van de verwarring,
die ook na het uitschakelen van
de gebroeders Diem in Saigon
is blijven voortbestaan.
Teleurstelling
Wellicht is de militaire tegen
slag van de laatste tijd inder
daad de oorzaak geweest van
defaitisme in Saigon. De situa
tie in Saigon is dan ook bepaald
niet rooskleurig. De grootscheep
se hulpverlening door de Vere
nigde Staten, ook in de vorm
van ongeveer 15.000 militairen,
die daadwerkelijk aan de strijd
deelnemen, heeft niet kunnen
voorkomen, dat de communisti
sche rebellen steeds meer vor
deringen maken. Niet alleen de
militaire leiders en de troepen
„aan het front" worden ontmoe
digd door dc voortdurende te
genslagen. De teleurstellende
ontwikkeling en de toenemende
invloed van de communistische
guerrilla's doen ook hun invloed
gelden op de bevolking van het
platteland, die op de plaats zit,
waar de meeste en de hardste
klappen vallen.
Als het nieuwe bewind nog
wat wil bereiken, zal het met
bijzonder grote voortvarendheid
te werk moeten gaan. niet al
leen wat betreft de strijd tegen
de communisten met militaire
middelen. Nog belangrijker is,
dat de bevolking van Zuid-Viet
nam weer vertrouwen krijgt in
de leiders, die in Saigon rege
ren.
