Mauw® Leidse Courant
ECONOMIE IS IN GEVAAR
Werkgevers
tegen sociaal
minimum voor AOW
Duidelijke waarschuwing van minister Witte veen*
Lonen niet hoger dan
overeengekomen is
Felle reactie
op de beurs
Erhard: zonder Engeland
Europa slechts „romp"
Zeven Duitse
mijnwerkers
ingesloten
Flatgebouw
ingestort,
15 doden
Rijbewijs afnemen of
psychiatrisch rapport
Woningproduktie laatste
kwartaal boven 9000
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh is ghebleven
mijn hert in teghenspoet"
Donderdag 16 januari 1964, 44&ta jaargang
AANHOUDENDE VORST
Droog: weer met weinig: bewolking:, be
houdens enkele overdrijvende wolken
velden in hoofdzaak over het noorden
van het land. Zwakke tot matige wind
tussen oost en zuidoost. Matige, in de
namiddag tijdelijk lichte vorst.
(Zie ook pag. 7)
Abonnementsprijzen p.w. 0,-78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05
bezorging 18:00—19.00
DE
(E minister van financiën, prof. dr. H. J. Witteveen,
heeft gisteren een duidelijke waarschuwing laten
horen. Hij zei, dat de kans groot is dat Nederland ge
confronteerd zal worden met economische moeilijk
heden gedurende vele jaren. Wanneer de loonbewe-
ging in 1964 ons uit de hand loopt, zo verduidelijkte
de bewindsman zijn waarschuwing, treedt in 1965 een
economische teruggang in, die lang kan duren. Prof.
Witteveen sprak op een lunchbijeenkomst van de Bui
tenlandse persvereniging in Den Haag.
zei hp, dat er grote ge- Vurig hoopte de minister, dat men
niet nog grotere loonsverhogingen zal
eisen. Want dit zal de grootste proble
men veroorzaken: de concurrentie op de
wereldmarkten zal teruglopen.
De loonstijgingen worden niet steeds
uit de grotere winsten betaald. In de
scheepsbouw zijn de lonen omhoog ge
gaan, ondanks het feit dat men met ver
lies werkt.
varen ontstaan voor de Nederlandse eco
nomie wanneer de lonen sterker stügen
dan is overeengekomen. De Nederlandse
concurrentiekracht zal dan immers ern
stig worden aangetast.
Psychologe
Dat de lonen te sterk zullen stijgen, is
heel goed mogelijk want er bestaat op
het ogenblik een gevaarlijk psycholo
gisch klimaat bij het publiek. Te veel
heeft men de indruk, dat er een enorme
ruimite is, die de prijsstijgingen kan op
vangen.
Wanneer echter de verwachtingen, dat
de prijzen niet te sterk zullen stijgen,
worden teleurgesteld, wil men nóg meer.
De reële mogelijkheden worden on
derschat, aldus de minister, en men gaat
buiten de werkelijkheid staan.
De loonsverhogingen moeten echter
gezien worden als een ingreep voor één
keer. Men kan zich niet blijven aanpas-
Hij schatte de stijging van de pro-
duktiviteit in Nederland in dit jaar
4'i procent, terwijl bij een strikte na
leving van het loonakkoord reeds een
loonstijging van gemiddeld 13 procent
zal ontstaan.
Overigens zal de loonstijging, zo be
toogde prof. Witteveen verder een reële
verbetering betekenen. In december was
het indexcijfer van het levensonderhoud
110, of maar één punt hoger dan in no
vember.
De Amsterdamse effectenbeurs heeft
fel gereageerd op de waarschuwing van
minister Witteveen.
Woensdagavond liepen de koersen ge-
durende het telefonische effectenverkeer
aanvankelijk nog op, maar toen de waar
schuwing bekend werd, voltrok zich een
scherpe koersdaling met ruime handel als
gevolg van winstnemingen. Philips daalde
van 163.80 tot 159, Kon. Olie van
195 tot 188, Unilever van 151.90 tot
148.40, Hoogovens van 619 tot 610. en
AKU van 548 tot 542. Vanmorgen was er
een licht koersherstel.
(Voor vervolg zie pag. 6'-1
Aanvulling kan ook
krach tens Bijstandswet
De vier werkgeversverbonden in
Nederland hebben zich uitgesproken
tegen een optrekking van de A.O.W.-
ui'tkeringen per 1 januari 1965 tot
een zogenaamd „sociaal minimum".
Zij zijn er niet op tegen, dat aan de
ouden van dagen, die uitsluitend van
de A.O.W.-uitkeringen moeten le
ven, een bedrag extra wordt uitbe
taald, bijv. via de Algemene Bij
standswet, maar zij wijzen de plan
nen van minister Veldkamp reso
luut af.
Per 1 juli 1963 hebben de drie werk-
nemersvakcentralen optrekking van de
A.O.W.-uitkeringen gevraagd tot een so
ciaal minimum van 3250,— per jaar.
Deze uitkeringen zyn echter waardevast,
zodat wanneer de plannen van minister
Veldkamp doorgaan óp 1 januari 1965
een sociaal minimum uitbetaald zal wor
den van circa 3650,—. De sterke stijging
van de lonen zal namelyk automatisch
de A.O.W.-uitkeringen in gelijke mate
omhoog stuwen.
Als grootste bezwa,i tegen deze
ontwikkeling voeren de werkgevers
verbonden aan, dat de premie voo
de verplichte sociale verzekering ei
RONDER Engeland is Europa
slechts een romp. Alles moet
gedaan worden om de kloof tussen
het continent en Engeland niet te
vergroten. Een gelukkig, voorspoe
dig en vrij Europa kan slechts samen
met Engeland worden verwezen
lijkt. Deze woorden sprak niemand
In één
oogopslag
Panama: wat nu? pag. 5.
Niet meer roken Dit kan,
als uw motieven deugen
pag. 5.
Defensielast stijgt maar chef
generale staf bezuinigt
pag. 7.
Stem uit de vakbeweging:
verhoog de prijzen! (voor
ziekenhuizen enz.) pag. 7.
Amsterdamse aannemers
gaan nog een stapje verder
pag. 7.
Dieren van Artis namen het
er (te) goed van pag. 7.
Sport: schaken, ijssport en
voetbal pag. 9.
minder dan de Westduitse bonds
kanselier Erhard op een officiële
lunch in Londen, waar hij twee da
gen besprekingen heeft gevoerd met
de Britse regering.
Vanavond vertrekt Erhard weer
naar Bonn. Er zal dan een communi
que worden uitgegeven over de be
sprekingen, die Erhard heeft gevoerd
met premier Douglas Home, minister
Butler (buitenlandse zaken) en ande
re regeringsfunctionarissen.
Er is hard gewerkt aan de bouw van
het Engels-Duitse deelgenootschap te
midden van berichten over nieuwe stap
pen van het westen voor een beëindiging
van de bewapeningswedloop. Met deze
besprekingen viel samen een aankondi
ging van de Oostduitse communistische
leider Walter Ulbricht, dat "hy op 6
januari er by Erhard in een brief op
heeft aangedrongen, met hem een ver
drag te sluiten volgens hetwelk alle
kernwapens voor altyd van Duits grond
gebied geweerd zullen worden. De nota
werd echter ongeopend teruggezonden,
omdat de regering van Erhard het re
giem van Ulbricht weigert te erkennen.
Het doel achter deze en andere com-
rj.iis'isohe zetten en de Russische hou
ding van redeiykheid in het algemeen
zyn op intensieve wijze door Erhard en
Douglas Home en hun adviseurs geana-
liseerd tydens hun ontmoeting die byna
drie uur heeft geduurd. Ook zou ge
sproken zyn over de legeringskosten
van de Britse strydkrachten in West-
Duitsland.
Men zou zyn overeengekomen dat een
Westduitse delegatie eind februari naar
Londen zal gaan om verdere regelingen
te bespi eken.
Te hoge premie
Belastingverlaging
in gevaar
(Van onze soc.-econ. redactie)
sterk zal stijgen, dat deze vorm v
verzekering veel van zijn sympathie
zal verliezen. Deze A.O.W.-operatie
zal namelijk 4 a 500 miljoen gulden
extra gaan kosten. Behalve een stij
ging van de sociale premielast tot
circa 15 procent (en in de toekomst
bij de sterke vergrijzing van ons volk
tot ongeveer 17,5 procent) zal er ooi
in de schatkist getast moeten wor
den, wat de aangekondigde belas
tingverlaging en de afbraak van d<
sterke progressie in de belastingen
in gevaar zal brengen.
BIJSTANDSWET
Voorts menen de werkgevers, dat
een heel goed middel bestaat om de
nen, die geen andere middelen van
staan hebben dan de A.O.W-uitkeringen
in financieel opzicht tegemoev te komen
Er komt immers een Algemene Bijstands
wet. Wie aanklopt om financiële bij.
stand, kan zijn wettelyk recht laten
gelden. De betrokkene behoeft niet meei
om een gunst te vragen, want de Armen,
wet is dan immers opgeheven.
Volgens informaties van de zyde var
het .Verbond van Prot. Chr. Werkgevers
zijn er in Nederland ongeveer 750.1
bejaarden, die in aanmerking komen
voor A.O.W.-uitkeringer Van deze
750.000 „genieten" er circa 150.000
inkomen, dat beneden het sociaal mini
mum van 3250,ligt. In 75.000 gevallen
werd in het verleden een beroep gedaan
op de gemeentelijke armenzorg In
zelfde aantal gevallen werd er echter dus
geen beroep gedaan op de armenzorg,
maar werd er stille arm de geleden. De
werkgeversorganisaties stellen zich nu op
het standpunt, dat dit in de toekomst
niet meer nodig is, daar aan iedere oude
van dagen het recht gegeven kan worden
via de Algemene Bijstandswet eer
komen van tenminste het sociaal i
mum van 3250,op dit moment of
j 3650,op 1 jrnuari 1965 op te t
Voor het Nederlandse volk zal dit, al
dus nog steeds de redenering in v
geverskring, geen verzwaring var
sociale verzekeringslasten en een betere
mogelijkheid tot belastingverlaging bete
kenen, terwyl toch aan de ouden van
dagen geen cent tekort gedaan wordt
In alle gevallen, waarin het minimum-
inkomen niet wordt gehaald, zal aanvul
ling mogelijk zyn via de Algemene By-
standswet.
SOCIAAL MINIMUM
Bovendien merken de werkgeversorga.
nisatics op, dat de A.O.W-uitkering in
de toekomst toch langzaam zal groeien
naar het beoogde sociaal minimum. De
A.OAV.-uitkeringen zyn immers waarde
vast en worden steeds verhoogd, wanneer
de loonindex stygt. Deze styging van de
loonindex weerspiegelt niet alleen de
geldontwaarding, maar toch ook de steeds
voortgaande reële welvaartsstyging. Ver.
geleken bij 1957 z;yn de A.O.W.-uitkerin
gen reeds verdubbeld; in een periode
dus van nog geen zeven jaar.
Daarbij leeft thans met name in dc
kring van het Verbond van Prot. Chr
Werkgevers het voornemen in de nabije
toekomst sterke nadruk te gaan leggen
bij de verdere ontplooiing en uitbouw
de bedrijfspensioenfondsen, zodat
deze ook van grotere betekenis zullen
worden voor de bestaansmogelijkheden
van de ouden van dagen. Ook by de
werkgevers is men terdege de gedachte
toegedaan, dat de man die zijn hele leven
hard gewerkt heeft, recht heeft op een
oude dag zonder financiële moeilyk-
heden.
x(Zie vervolg op pag. 6)
In Parijs is een flat-in-aanbouw
van dertig meter hoogte als een
kaartenhuis ineengestort. Vijf
tig arbeiders werden onder het
vallend puin bedolven. Vijftien
hebben het ongeluk niet over
leefd.
De zeven mijnwerkers die tengevolge
van een instorting sinds gisteren op 600
meter diepte in een steenkoolmijn bij
de Westduitse plaats Castrop-Rauxel zit
ten opgesloten zullen, naar men ver
wacht, niet voor vrydag worden be
vrijd. Hun toestand is echter uitstekend
en zij verkeren niet in gevaar. Zij kan
nen van levensmiddelen worden voor-
IA/IET een geraas als van een over-
-"A vliegende straaljager, aldus
een van de ooggetuigen, is gisteren
in Parijs een blok woningen van 30
meter hoogte als een kaartenhuis in
elkaar gestort. Tenminste vijftien
arbeiders zijn hierbij om het leven
gekomen, maar een onbekend aantal
ligt nog onder de puinhopen bedol
ven. Men spreekt van tien vermisten.
De autoriteiten achten de kans op
overlevenden gring. Het kan zelfs nog
wel dagen duren voordat de gehele
puinhoop doorzocht is. Van het blok
waren het skelet en de vloeren reeds
klaar. Het is een overheidswerk. be
doeld als flatgebouw voor personen
die geen al te hoge huur kunnen be
llet had twaalf verdiepingen hoog
moeten worden en er waren 899 flats
in gepland. Het gebouw maakt deel
uit van een complex waarvan de bouw
in 1961 is begonnen.
De eerste bouwmaatschappy gaf het
werk op na het aanleggen van de fun
deringen. Nadat de bouw 18 maanden
had stilgelegen, werd het door een an
dere maatschappij voortgezet. Het ge
bouw lag aan de boulevard Lefèbre vlak
bij de Porte de Versailles.
Werklieden waren bezig de laatste
betonnen balken te monteren toen het
gehele bouwsel in elkaar stortte. Het
geraamte scheen een ogenblik heen en
weer te schudden waarna het in een
grote stofwolk verdween.
Ongeveer 50 arbeiders moeten in
het gebouw aan het werk zijn geweest.
Velen konden zich gelukkig nog, zij
het licht gewond, in veiligheid stellen.
Zeventien arbeiders liepen verwon
dingen op.
Vannacht werd bij het licht van schijn
werpers door gezocht. Aangren
zende gebouwen worden gestut omdat
men rekening houdt met de mogelijk
heid dat een ondergrondse verzakking
de ramp heeft veroorzaakt.
Hervormde synode
distancieert zich
van „hetze"
Het moderamen van de generale syno
de der Ned- Hervormde Kerk heeft op
nieuw een brief gezonden aan de VARA,
waarin het zegt met belangstelling het
resultaat van het beraad iai de vergade
ring van het hoofdbestuur van de VARA
tegemoet te zien. Voorts wijst het erop,
dat het moderamen, toen het zich naar
aanleiding van de gewraakte tv-uitzen-
ding tot de VARA richtte, moeilijk kon
voorzien dat zich de actie tegen deze
vereniging zou ontwikkelen die thans
aan de gang is.
„Het moderamen gevoelde de behoefte
u mede te delen, van mening te zijn dat
deze actie de aandacht aftrekt van de
zaak waarom het eigenlyk gaat en de
situatie wel byzonder vertroebelt- Het
moderamen wil zich van deze hetze
dan ook nadrukkelijk distanciëren", al
dus de brief.
Commentaren
LIET kost kracht om de tijd aan tt
kunnen waarin wij leven en het
vraagt wijsheid om het juiste stand
punt en de juiste houding te bepalen
en te kiezen.
De belevenissen rondom een zekere
televisieuitzending hafcëen het be
wezen en het bovenstaande geldt
evenzeer de maatschappelijke situ
atie waarin wij ons bevinden.
Niet zonder reden heeft gisteravond
ook onze minister van financiën, de
heer Witteveen, gewaagd van een
gevaarlijk psychologisch klimaat
waarin wij ons bevinden.
Ook uit een welvaartsstaat, als waar
in het ons land vergund is te leven,
kan men niet meer halen dan erin
zit. En er zit niet meer in dan wij
zelf in staat zijn erin te investeren.
Ook op een welvaartssituatie kan
men zich verkijken.
Er zijn hier verwachtingen gekoes
terd die ook geheel of ten dele wor
den bevredigd. Maar er zijn ook
verwachtingen waarin men wordt
teleurgesteld en dat leidt dan tot on
tevredenheid. Het is dan de vraag,
of dat billijk is.
Reeds dadelijk stond vast, dat een
deel van de verworven loonsverho
ging teniet zou worden gedaan door
hogere prüzen. Dat lijkt niet gemak
kelijk te verwerken. Wie zou een
verkregen loonsverhoging niet on
gerept willen bewaren Het zit er
echter niet in- Moeten dan de lonen
nog verder omhoog
En hier lijkt dan de waarschuwing
gepast die de minister van financiën
liet horen We dragen allen een zwa
re verantwoordelijkheid. Gezamen
lijk hebben we onze samenleving te
bouwen. Daar kan, als het ons aan
wijsheid ontbreekt, veel aan worden
bedorven.
Is het alleen een kwestie van psy
chologie Misschien nog meer een
van geestelijke instelling.
landse Christelijke Bond van
Overheidspersoneel heeft, hij monde
van zijn secretaris, de heer W. Wie-
ringa, de aandacht gevraagd voor de
moeilijke positie van enkele groepen
van werknemers, die in salariëring
nog steeds tot de achtergeblevenen
behoren, hoewel dat, niet in het
minst om het door hen verrichte
werk, niet zo zou mogen zijn.
Nu leven er in onze „welvaartsstaat
nog zeer velen, die daartoe gerekend
zouden kunnen worden, maar de
genen, waarvoor de N.C.B.O. thans in
de bres is gesprongen, nemen daar
onder toch wel een uitzonderlijke
plaats in, namelijk de velen, die
werkzaam zijn op het terrein van de
gezondheidszorg en het maatschap
pelijk werk.
Het zijn speciaal de kinderbescher
ming en de bejaardenzorg, die daar
bij in een moeilijke situatie verke
ren. Ook op deze terreinen werken
mensen, die (het kan haast niet an
ders) uit bewogenheid met de lij
dende of in nood verkerende naaste
voortdurend blijk geven van per
soonlijke opofferingsgezindheid.
Dat de N.C.B.O. juist in deze tijd,
waarin toch al „zoveel" wordt ge
vraagd, voor deze mensen extra aan
dacht vraagt, is helaas maar al te
zeer nodig. Wij hopen dan ook van
harte, dat deze cri de coeur door
overheid en volk met bewogenheid
zal worden verstaan.
Dronken achter het stuur
De recidivisten onder de chauf
feurs. die in Rotterdam onder in
vloed van alcohol een auto besturen,
zullen worden verplicht zich te on
derwerpen aan een psychiatrisch on
derzoek onder verdenking van psy
chische gebreken. Wordt zo'n onder
zoek geweigerd, dan kan het rijbe
wijs ongeldig worden verklaard.
De Rotterdamse politie heeft de
mogelijkheden hiertoe door arti
kel 18 van de wegenverkeerswet te
hanteren.
Dit artikel geeft de bevoegdheid
iemand op vermoeden van lichame
lijke of geestelijke ongeschiktheid
In het Brabantse Deurnc heeft
minister Bogaers gisteren de eer
ste voltooide Bogaers-woning,
kosten 14.000 guldenofficieel ge
opend en overgedragen aan de be
woners. Staande voor .gijn" wo
ning verleende de minister aan
burgemeester F. L. M. Hoebens
goedkeuring voor de bouw van
nog elf Bogaers-woningen
in Deurne
Geref. synode op 22
januari voor
VAR A-televisie
De VARA-televisie heeft de gerefor
meerde synode voor woensdagavond
22 januari zendtijd aangeboden om de
synode gelegenheid te geven tetuige-
nis af te leggen van haar standpunt
inzake de uitzending „Zo is het
Zoals bekend had de synode hierom
gevraagd Het moderamen van de sy
node beraadt zich op het ogenblik over
de vorm waarin deze uitzending zal
worden gegoten.
Eerste Bogaerswoning gereed
IN 1963 zijn volgens voorlopige cij- rigens geen^ record. In december 1959
fers van het C.B.S. 79.400
ningen gereed gekomen, ruim 1000
meer dan in 1962, zo heeft gisteren
dc minister van volkshuisvesting en
bouwnijverheid P. C. W. M. Bogaers
in Deurne meegedeeld, waar hij in
tegenwoordigheid van onder meer
de commissaris van de Koningin in
Noordbrabant, in het kerkdorp
Neerkant de sleutels heeft overge
dragen van de eerste Bogaerswoning
die in de gemeente is klaargekomen.
In de maand december kwamen vol
gens voorlopige cijfers 9000 woningen
gereed, tegen 7364 (definitief) in de
maand december van 1962. Dit is ove-
kwamen 9635 woningen klaar.
De woningproduktie is in de afge
lopen drie maanden steeds boven de
9000 geweest. De minister noemde dit
een goed resultaat.
Minister Bogaers noemde de woning
„keurig afgewerkt'". Hy verwachtte dat
ook de nog te bouwden huizen van de
zelfde kwaliteit en afwerking zullen zyn.
Deze Bogaerswoning werd gebouwd
door aannemer Manders uit Meerkant,
die vorig jaar in het nieuws kwam door
zyn 10.000 guldenwoningen, waarvan
toentertyd de bouw werd stopgezet. Uit
besprekingen met dc minister kwam
hiervoor in de plaats de woning voor de
prys van 14.000 gulden, die nu algemeen
Bogaerswoning wordt genoemd.
voor het besturen van motorrijtui
gen medisch te doen onderzoeken.
Een van de psychische gebreken
zou kunnen zijn het gebrek aan
iveerstand tegen de verleiding
alcoholische dranken te gebruiken.
In Rotterdam venvacht men dat de
politie in andere steden eveneens op een
dergelijke wyze zal gaan optreden.
In het laatste halfjaar van 1963 heeft
de Rotterdamse verkeerspolitie in dertig
gevallen een medisch onderzoek gevor
derd. Van dertien gevallen is inmiddels
de uitslag bekend. Twaalf chauffeurs
werden op psychische gronden ongeschikt
bevonden voor het besturen van motor-
rijtuigen. Hun rijbewyzen werden ongel
dig verklaard en ingenomen.
Uit dc eerste resultaten meent de RoL
terdamse verkeerspolitie te mogen aflci.
den dat onCer de 6.000 mensen die in
1961 in Nederland werden veroordeeld
wegens een verkeersmisdryf waarbij de
alcohol een rol had gespeeld ongeveer
1.800 recidivisten schuilen die voor een
onderzoek in aanmerking kunnen komen
Levensonderhoud
duurder
Het landelijk prijsindexcijfer van
het levensonderhoud voor gezinnen
van hand- en hoofdarbeiders, zoals
dat maandelijks door het CBS wordt
samengesteld op basis 1959-1960 100,
is tussen medio november en medio
gestegen van 109 tot 110.
Deze stijging deed zich in hoofdzaak
voor in de sector voeding, waarvoor het
indexcijfer opliep van 108 tot 110. Bin
nen deze sector stegen de indexcijfers
voor aardappelen, groenten en fruit,
terwyl voorts p.m. prijsstijgingen wer
den geregistreerd voor vlees, vlecswa-
en koffie. Voor eieiren werd een
prijsdaling waargenomen. Pet totaal
indexcijfer. inclusief soaülfl verzekerin
gen en loonbelasting van 107 per
medio november tot 108 medio december