Griep
Alles goed en u/el
Niet direct veelvuldiger
avondmaalsviering
Christen moet teruggaan
naar bron van geloof
Universitaire
studie niet
aantasten
BOEKENHOEK'
Een ivoord voor vandaag
Prof. y. d. Linde: negatieve
levenshouding is dodelijk
DONDERDAG 9 JANUARI 196%
Paus Paulus na pelgrimstocht:
Tijdens zijn eerste algemene I ""r de bronnen van hun geloof. I
auddtif sinds 7iin fprnffVppr nit religie zo verklaarde hl). Een der-
u tV T j u terilgKeer Uit felüke terugkeer vereist geenTwerkelüke
net Heilige Land heeft paus Pau-I reis naar de plaatsen die door het leven]
zijn pelgrimstocht is gebleken 5 ^0^^ 2£
hoe waardevol het is om als bron
van het geloof terug te gaan naar
het evangelie.
„Echte christenen zullen terug moeten
Paus Paulus verklaarde voorts dat de-
ze terugkeer vereist dat wij steeds trou- i
were leerlingen en volgelingen van dei
meester worden. „Maar deze terugkeer]
het evangelie, aldus
tot de bronnen
:enning met zich
kerk van Christus heeft geleerd, maar
een steeds intenser pogen om ons Chris
tel i)k geloof dichter bij zijn oorspronke
lijke opzet te brengen, een streven naar
essensiëlere getrouwheid aan de bedoe
lingen van de Heer en naar geestelijke
bezieling van wat de authentieke ont
wikkeling van de overlevering ons heeft
gebracht".
Volgens geruchten in Vaticaanstad zou
paus Paulus van plan zyn om aan het
begin van de komende maand, e
sistorie bijeen te roepen voor
ming van nieuwe kardinale
Prof. mr. A. Pitlo:
Pagina 2>
„Nu het niveau van het voor
bereidend onderwijs niet onaan
zienlijk is gedaald betekent het
beperken van de studieduur aan
de universiteit het afkappen van
de top van onze beschaving". Dit
zei gistermiddag prof. mr. A. Pit
lo in zijn rede op de diesviering
der universiteit van Amsterdam.
De beperking van de studieduur en de
neiging naar een vakopleiding hebben
onvermijdelijk een verschoolsing va
studie ten gevolge. Men dient aai
student, aldus spreker, de ruimte
tijd te gunnen zich wetenschappelijk te
ontplooien. Ook wanneer zeer velen der
studenten van die mogelijkheid geen
gebruik maken omdat het hun alleen gaat
om het behalen van een diploma, dan
nog is het niet verantwoord deze ruimte
niet aan allen te bieden, want de voor
uitgang der samenleving berust juist in
handen van die minderheid, die wel
(telling heeft.
Pitlo (hoogleraar in het nota-
n burgerlijk recht) waarschuwde
„Verdedig Themis" getitelde
diesrede tegen de aanslagen, die onder
de moderne leuzen van efficiency en
studierendement op de universiteit wor
den gepleegd.
Ongelukkig
Ongelukkig noemde prof. Pitlo de
gedachte aan een meer op de praktijk
Serichte juridische studie. Een vakoplei-
ing voor de jurist, die zijn loopbaan
kan kiezen uit een aanmerkelijk groter
aantal richtingen dan vroeger, acht
spreker onder alle omstandigheden ver-
werp«luk, maar thans in het Mjionder.
Grote taken staan in een niet verre pmi pU: D j Suurmond. te Vleuten—
Gereformeerde synode te Lunteren
Besluit wel op
deze zitting
Kerkelijke situatie
in Amerika
Uit de jongste uitgave van het ker
kelijke jaarboek voor de Verenigde Sta
ten blijkt dat ruim 63,4 procent van de
bevolking kerkelijk „georganiseerd is.
Dit is slechts 0,2 procent minder dan
in 1960.
Wat betreft de groei van de kerken
blijkt dat de Rooms-Katholieke kerk in
de drie Jaar het grootste aantal nieu
we leden heeft gekregen. Er zijn op
dit moment 43.847.948 rooms katholieken
in Amerika. De grootste protestantse
denominatie is die der Zuidelijke Bap
tistenconventie die bijna 11 miljoen le
den telt. De Methodisten staan op de
tweede plaats met ruim 10 miljoen le
den.
In vergelijking met de totale bevol
kingsaanwas laten de protestantse ker
ken een ledenteruggang zien van 0.3
procent In vergelijking met het vorige
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Oosternjjkerk: C. Schilder
kand. te Lisse; te GiessendamNeder-
hardinxveld: H. Talsma. te Den Haag.
Bedankt voor Wissenkerke: T. Ste-
houwer, te Woudsend (Fr.); voor Kou-
dum (toez.): M. v- d. Leun, te Kolder
veenDlnxterveen.
toekomst de juristen te wachten, aldus
prof. Pitlo, die drie belangrijke noemde: I
de voorbereiding van een van de huidige
ten enenmale afwijkende opbouw van
wetgeving en recht, die geboden zal zijn
wanneer het groeiproces, waarin onze
samenleving thans verkeert, een even
wichtspunt zal hebben bereikt. Voorts
de unificatie of harmonisatie van het;
Europese recht.
Wetboek
Met het ontwerpen van een nleaw j
burgerlijk wetboek is men volgens prof.
Pitlo op de verkeerde weg geraakt. Als
dit ontwerp wet zou worden, zal naar zijn
oordeel een langdurige periode van
rechtsonzekerheid ons deel worden. Ge
durende de vele jaren van voorbereiding
thans al 17 jaar en er zullen nog vele
jaren mee gemoeid zijn legt het ont
werp reeds een zware hypotheek op de
werkkracht van vele onzer goede juris
ten, zo betoogde prof. Pitlo.
In zijn peroratie merkt hij op, dat de
aangewezen oplossing Is een brede ont
wikkeling voor allen, waarbij de klem
toon dient te vallen zowel op het ver
schaffen van inzicht in de structuur van
de moderne maatschappij, als op het
inwijden in de aloude humaniora.
Bob Morane in de tempel der kroko
dillen, door Henri Vernes. Vertaling
Dolf Verroen. Omslag P. Joubert. Illus-
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Beroepen te Marknesse (N.O.P.): A P.
van Dijk, te Nieuwleusen.
Vers verpakte
SOEPGROENTEN
Rijk aan vitaminen.
SOEPEN en BAMI.
Het zakje met de Rode Ruit
Nu ook voorgebakken
PATATES FRITES
Let speciaal op de goudgele echter
daarmee echter niet t
Discussie
Gezien deze diametraal tegenover el
kaar gestelde standpunten van het de-
putaatschap en de commissiemeerder
heid baart
Het zal in de Gereformeerde
Kerken nog niet direct komen tot
het stimuleren door de synode
van een veelvuldiger avond
maalsviering dan tot nu toe ge
bruikelijk was. Dit is het (voor- w owcluUi,ulll
lopige) resultaat van een uitvoe- niet voldoende te achten. Een minder-
riee d,iscus«?ie dif» pi<;tprpn in Hp heid van deze Preadviserende commis-
rige discussie cue gisteren in de sie (ds M Kamper, ds. W. C. van Hat-
generale synode te Lunteren is j tem. en ds m. Vreugdenhil)
gehouden. Er zal eerst een com
missie ad hoe worden benoemd,
die moet proberen de tegengestel.
de standpunten die ter vergade
ring openbaar werden, zo dicht
mogelijk tot elkaar te brengen.
Getracht zal worden een en ander
zo spoedig mogelijk te regelen,
zodat nog tijdens deze zittingspe
riode een definitieve beslissing
kan worden genomen. Daarbij
ziet het er naar uit dat de moge
lijkheid van een veelvuldiger
avondmaalsviering zal worden
geopend voor die gemeenten, die
daar behoefte aan hebben en/of
daarvoor rijp zijn.
De vraag naar een grotere frequen
tie van de avondmaalsviering kwam
voor het eerst aan de orde op de sy
node van Apeldoorn-1961. Dit naar
aanleiding van enkele ingezonden
stukken, o.a. van de classis Zutphen
•n de kerkeraad van Heemstede.
De synode benoemde toen een depu-
taatschap om deze vraag te onderzoeken,
en van dit deputaatschap lag thans in
Lunteren een lijvig rapport ter tafel:'
met z'n 80 pagina's zo ongeveer het om
vangrijkste stuk van het gehele synoda
le agendum.
Bezinning
kleur.
- - enquête,
den, was het deputaatschap gebleken
dat de zaak van de grotere frequentie
over het algemeen niet zo leeft als wel
wenselijk zou zijn. Daarom achtte het
deputaatschap het noodzakelijk dat de
synode de kerken op het hart zou bin
den de bezinning over dit punt opnieuw
in de gemeente te stimuleren, in predi
king. catechese en huisbezoek. Op grond
van het uitvoerige onderzoek waren de
deputaten namelijk tot de conclusie ge
komen dat een veelvuldiger avondmaals
viering geboden is op grond van de ge
gevens die het Nieuwe Testament hier
over biedt.
De commissie van preadvies, die zich
tevoren over het deputatenrapport had
beraden, deponeerde op de synodetafel
rapport (samengesteld door
prof. dr. W. H. Gispen), waarin de
Ds. W. Schouten achtte het commis
sierapport te negatief. Nu de commissie
het grondige deputatenrapport in zo wei
nig woorden heeft afgedaan vroeg hij
zich zelfs af of de zaak wel rijp is voor
behandeling.
Ds. D. van Enk en ouderling A. Tjoel-
ker meenden echter dat dit wel zou kun
nen, mits maar het gedegen deputaten
rapport tot uitgangspunt wordt genomen.
Over het algemeen bleken de sprekers
voorstanders te zijn van een veelvuldi
ger avondmaalsviering. Maar een be
zwaar wird geacht (zo door ds. A. S.
Timmer, ds D. Vreugdenhil) dat het
huidige avvndmaalsformulier hier een
praktisch bezwaar oplevert. Verscheide
ne synodeleden wezen ook op „de ge-
isoleerde positie" waarin het avondmaal
is komen te verkeren door de praktijk
van de vie-ing slechts enkele malen per
jaar. Dr. O. C. Broek Roelofs gewaag
de in dit verband van een onvoldoende
geïntegreerd zijn van Woord en sacre-
ment. En prof. dr. D. Nauta vond het
merkwaardig dat zoals uit de en
quête is gebleken kerken, die toch
in het algemeen een grote waarde hech-
het gezag van de Schrift,
het Schriftgezag als het gaat
Nieuwtestamentische gegevens over het
avondmaal. Evenzeer achtte hij het
merkwaardig.dat er wel een zekere aan
drang bestaat tot viering van het avond
maal op Goede Vrijdag. Vanouds is dit
helemaal niet dè avondmaalsdag ge
weest: de oude kerk vierde het avond
maal juist met Pasen.
Hoewel ds. Vreugdenhil geen deel uit
maakte van de commissiemeerderheid,
had hij toch ook wel enige bedenkingen
en achtte het een merkwaardige om
standigheid dat de roep om een fre
quenter avondmaalsviering opkomt in
;n tijd van afnemende belangstelling
»or de prediking.
Veelvuldiger
Namens de deputaten werd allereerst
geantwoord door dr. G. P. Hartveld. Hij
bestreed het commissierapport op tal
van punten en betreurde het dat de
commissiemeerderheid niet dieper op al
lerlei argumenten vaa de deputaten was
ingegaan; daarom kunnen de deputaten
nu moeilijk reageren. Overigens bleef
hij van oordeel dat het Nieuwe Testament
ontegenzeggelijk wijst in de richting van
een grotere frequentie.
Namens de deputaten (van wie overi
gens nog ds. P. Heinen deel uitmaakte)
voegde ds. J. Overduin daar aan toe dat
het woord „geboden" inderdaad wel wat
te zwaar is geladen. Daarom moet de
discussie zich daarop ook niet richten.
Hij gaf toe dat het een precaire situa
tie is. dat de belangstelling voor het
Woord afneemt, terwijl er een roep is
om meer avondmaal. Maar daarbij moet
niet de nadruk vallen op de uiterlijke
instellingen. Precair is het dat men
niet huivert voor het „zich een oordeel
horen doch wel voor het „zich een oor
deel eten en drinken". En juist om de
ze precaire situatie te beëindigen is het I
wenselijk het avondmaal niet langer te
isoleren, doch te trachten een nieuwe
verhouding van Woord en sacrament te
scheppen.
Verschil in visie
Prof. Ir. W. H. Gispen sprak vervol
gens namens de commissiemeerderheid.
Hij constateerde een verschil in visie. In
grote aandacht aangehoord eri
met grote zeggingskracht uitgesproken
betoog drong hij aan op de grootst
'ike voorzichtigheid bij het nemen
besluit. Daarbij moet vooral worden
bedacht dat een synode een vergadering
is waar besluiten worden genomen, en
geen theologisch dispuutcollege. De mo
tivering vooral wat betreft de exege
se van bepaalde bijbelgedeelten door
de deputaten ontmoette bij prof. Gispen
grote bezwaren. Heel die dogmatische en
exegetische betoogtrant hoort trouwens
z.i. op een synode niet thuis. ,,Als wij
deze weg opgaan moet worden gevreesd
voor besluiten, die wij over twintig jaar
moeten intrekken", aldus prof. Gis-
Christus zegt tot zijn aanstaande discipelen: ..Komt achtet
Mij". Het is een heel persoonlijke uitnodiging. Dat is onze kant
van het evangelie. Wij moeten komen. Maar het gaat niet al
leen om cms persoonlijk heil. Christus verlost ons niet opdat
wij kunnen zingen: „Ik hen verlost." Het evangelie houdt niet
op met de oproep om tot Christus te komen. Natuitrlijk wil Hij
ons genadig zijn, onze zonden vergeven, ons het heil schenken.
Maar Hij wil meer. Hij zegt: „Komten Ik zal maken dat gij
vissers van mensen wordt." Christus roept, niet om ons geluk
kig, blij, vredig en hoe we het al meer noemen, te maken. Hij
roept ons om een taak op onze schouders te leggen. En als we
die taak vervullen worden we blij, gelukkig en daalt er een
grote rust in ons hart. Juist op dit punt zijn we geneigd onze
grootste geestelijke fout te maken. Wij vergeten zo gemakkelijk
dat we niet gered worden voor ons zelf. God is liefde. Liefde
is altijd gericht op de ander. Als Gods liefde zich in ons hart
openbaart, wordt ons leven gericht op de ander. Wij worden
verlost. Wat betekent dat. Onze boeien worden geslaakt. We
worden vrij. We kunnen ons weer bewegen. Wij zijn dan weer
in staat ons op de ander te richten. We worden verlost opdat
we „vissers van mensen worden", bevrijd opdat we anderen
de vrijheid kunnen aanzeggen.
Jaar conferentie Geref. Bond
Geloof houvast
per.
Deze discussie leidde uiteindelijk tot
opschorting van de definitieve beslis
sing, zoals in de aanhef vermeld.
De vergadering werd nog toegespro
ken dcor ir. B. Abels, sociaal-econoom
in zendingsdienst op Soemba, die na
mens de Soembanese kerken de harte
lijke groeten kwam overbrengen.
Bescherm U tegen
Rillerig? Onprettig? Vlug:
van bestaan
Ook dit jaar waren weer vele
predikanten op Woudschoten bij
een, waar onder auspiciën van het
hoofdbestuur van de Gerefor
meerde Bond in de Ned. Herv.
Kerk de jaarlijkse conferentie
werd gehouden.
Gistermiddag refereerde
Utrechtse hoogleraar prof. dr. S.
van der Linde over Levenshou
ding en levensstijl.
Levenshouding bedoelt de levensgrond
an te wijzen, ons geloof, dat ons hou
vast is in de grond van ons bestaan.
Dit is niet uitsluitend een innerlijkheid,
doch omvat de totale mens. Wij zijn
niet bevreesd voor een zekere innerlijk
heid. die wijl pneumatisch goeddeels
een instructieve en intuïtieve werkelijk
heid is. De levensstijl is de openbaring
van dit leven naar buiten. Het is een
oud thema: dogmatiek, hoezeer ook van
ethiek onderscheiden is hiervan niet te
scheiden; leer èn leven behoren bijeen;
Geest èn Woord. Wij leven als christenen
volop in deze tijd, doch rijpend voor de
eeuwigheid; wij, in deze onze wereld,
mèt onze naaste. Waarom juist dit on
derwerp nu aan de orde gesteld?
Omdat terwijl er veel over levenshou
ding gesproken wordt, wij zovaak lij
den aan een zekere vrome vormeloos
heid en zo weinig toekomen aan een le
vensstijl in de door God geschapen kos
mos.
Onderscheid
Wanneer Voetius zijn praktijk der
godzaligheid ontwikkelt (en wel in zeer
methodistische vorm), dan ziet prof.
Van der Linde daarin een stukje zelf-
critiek; een tegenwicht tegen het scho
lastisch apparaat, dat Voetius meende
niet te kunnen i
lovige wilde hij
vensstijl ontwikkelen. Positief bedoelt
hij op te komen voor de eer van God op
alle levensterrein. Jammer is echter,
dat deze praktijk veelszins omgebogen
i. negatieve onthouding. Voetius
bewust, dat hun „preciesheid" afkom
stig is uit de Middeleeuwen, doch zij
wisten onderscheid te maken tussen ka
tholiek en rooms en wilden een echt-
christelijk leven leiden. Nochtans vra
gen wij: heeft Voetius niet argeloos be
paalde roomse elementen overgenomen
Thomas Kempis, wiens
KERNEN VAN INGEZONDEN STUKKEN
Bijdragen voor deze ingezonden-stukkenrubriek kannen door alle lezers
(en lezeressen!) worden geleverd en worden geplaatst buiten verantwoorde
lijkheid der hoofdredactie. De redactie behoudt zich het recht voor stukken
te weigeren en in te korten schryft n dus zéér kort! Er kan alleen
worden gepubliceerd met volledige vermelding van naam en woonplaats.
Zo irm het
De opdracht van piloot Pym in Grie
kenland. door Ivan Southall. Vertaling
T. de By. Omslag P. Joubert. Illus
traties E. Aidans. Maraboe-pocket. Uit
gave A W. Bruna Zoon, Utrecht.
Nick Jordan zoekt een spion, en Geen
nieuws van Nick Jordan, door André
Fernez. Vertalingen L. Polak en J.
Hoogland. Omslagen P. Joubert. Illus
traties H. Llevens en E. Aidans. Ma-
ra boe-pockets. Uitgave A. W. Brons Sc
Zoon, Utrecht.
in deze God-loze tijd allerlei
1 Jan Wolkers christelijke universiteit in Kongo. Het
n ontdekt dat gaat bij de christenen die deze univer-
perverse on- siteiten tot aanzien riepen, christenen
manier gaat tuchtige schrijverij. De heer Rijnsdorp die nog maar pas aan heidendom of
-.,Zo is het", bedoelt licht- Van een vorig boek v:
Dseudo-religies ontstaan is duidelijk, ten wij enkele passages: heb ik kennis genomen
Halfgoden op het voetbalveld, voor de „Ons volk leeft veel te veel bij kijk- dit vunzige lectuur
radio en... op de televisie zijn toch na- kast en genot/op zo'n manier gaat tuchtige schrijverij. De heer Rijnsdorp w
hoe anders was het zaterdagavond met tionale zekerheden? Dat het Neder- heel 't geloof in Nederland kapot!/We wacht op de bekering van de schrïj- Islam "ontkomen zijn, om de vraag:
satirieke programma van de landse volk zich zo druk maakt om zijn toen met een stuk of wat es heel ver, maar dan had hij toch m.i. be- Hoe kunnen we onze Heiland dienen,
scherpe filmkeu- slechts dat ene programmaatje, is goed nagegaan:/wat kan door ons als ter gedaan, tot zolang dit genre dood óók op het terrein van de wetenschap?
"ge die- voor mij het bewijs dat het daarin, lekeprekers hier worden gedaan?/We te zwijgen. Wat vinden we in de Bij- Dit jonge christendom brandt van ver-
gesold eindelijk de stok vond om de hond brachten allemaal wat in en, vol van bel een waarschuwingen tegen het ver- langen zijn Heer te dienen en te be-
~oze die televisie heet eens flink mee vuur bezield/hielden we repetitie en val der zeden! En horen nu dit soort lijden met de dééd!
dit te slaan. En welke hond verdient dat heeft „Lorre" proefgeknield/nou ja, u artikelen thuis in de chr. pers? Is het En hoe denken we in Nederland
niet niet op zijn tijd? mag wel weten, 'k heb eerst nog ge- niet ontstellend dat in de zgn. neutra- christendom en wetenschap? U zoi
Lanstra protesteerd/'k vond 't eigenlijk te le Pers in dit geval „Elseviers Week- eens moeten vragen aan degenen die
grof maar 'k heb me toch geconfor- blad", wèl een vernietigend oordeel voor de uitbouw van de Vrije Univer-
meerd/toen er een heel klein stukje over ditzelfde boek voorkwam? Mo- siteit werken. Het is vaak beschamend
Zo tl'dS hetV van gebed Is afgekapt/'k Hoop nu gelijk zult u me willen wijzen op de wat deze mensen te horen krijgen. Ik
maar dat u hierdoor tóch de strekking bekende naam Rijnsdorp. Nu ik dit ge- zou daarom aan allen die zich chrls-
,Met klem protesteren wij tegen de hebt gesnapt/ lezen heb zegt die naam mij niets ten noemen willen vragen: Aan welke
t.v.-uitzending-,,Zo is het toevallig ook En dat de mensen in de zaal aan meer. kant staat u? Aan die van het verza-
Schiedam.
Vara. We hebben
ve hebben
icherming,
wordt met bijbelgedeelten en het Onze die televisie heet
Vader voor de tv dan laat
zonder meer passeren! Kan e.
een „zeef" zijn die dergelijke kwalijke
gebeurlijkheden voorkomt?
's-Gravenzande C. Voorberg
Zo iras hetII
Och, die eerste twee afleveringen van
..Zo is het heb ik wel kunnen waar-
deren en zelfs het gewraakte onderdeel Honderdduizenden kijkers voelen zich niet! bewijs dus maar dat ik het heb lectuur-muziek-schilderkunst
j| beledigd, gedaan/Nee echt, nu wij als omroep ontstellend groot. Tracht m
zijn uitgedijd/dachten we wone man onderscheid te maken, dan
-.1 jjgm gauw van ondeskundig-
zaterdag had een aanvaardbare in- in hoge mate gekwetst
tentie: de verslaving aan de t.v. aan omdat in deze uitzending op
de kaak te stellen. Terwijl men al lasterlijke manier de spot gedreven saam: dan ook een uur aan het ge- zaï men nem gauw
met wrange humor de grootst moge- werd met de religie, met de bijbel, met loof gewijd/En kijk, dat Van het Re- heid betichten. Het lijkt er echter op,
■-*-J—elf im J—
- i die
is zo van het „jonge" christendom dat van
als ge- geestdrift bruist?
's-Gravenzande, A. J. Wz. van Oosten.
ylvia ziet dubbel, door René Philip- lijke voorzichtigheid dient te betrach-
pe. Vertalingen Margot Bakker. Omsla- ten. zal dat zoveel sterker moeten gel
gen H. Lievens. Beide eerstgenoemde den indien men het t.v.-kijken als een
tweede druk. Maraboe-pockets. Uitgave j soort religie wil gaan ontmaskeren.
A. W. Bruna Zoon Utrecht. i Want door het gebruik van bijbelge-
deelten. het Onze Vader, ontstond een
Amy de ontembare, door Fredérica j weerzinwekkende uiting van godslaste- tot een pseudo-godsdienst
de Cesco. Vertaling D. Verroen. Mara-1 r;ni» die hii
TTi»rr^„„ 4 w Br™, x. ,6,- 1
de tien geboden en net Onze Vader. ve zelf dan pas nog heeft gezegd:/'k dat de kunstenaars van deze tijd be- Kleinen lit VCrdruhhtlta
Als de VARA beweert, dat hier van gelóóf niet in 't eeuwig leven/och, dat staan uit goeden en gekken en ze zijn Sf
een misverstand sprake is en dat het praat'ie wel weer recht!/ soms moeilijk uit elkaar te halen. Ver- Graag wil ik even inhaken op het
de bedoeling niet was de spot te drij- 'k Geef toe, als 'k eerlijk ben zeg geet u echter niet dat u voorlichting naschrift van de redactiè op het inge
ven met de ware religie, maar met de 'k nu: het liep me uit de hand/maar... geeft voor het chr. gezin. En de heer zonden schrijven dat de vorige maal
velen, die de televisie hebben gemaakt sla ik dan geen plee-figuur bij ieder- Rijnsdorp èn had- ,werd geplaatst onder de titel „Kleinen
stellen wij een in 't land?/En stel voor dat ik den op grond van de Schrot een in verdrukking" en ^waarin sprake is
dan niet meer in m'n functie blijf/ik scherp afkeurend oordeel moeten vel-
met genoegen naar dit program-
kan doen kijken. Neen. het was
huiska-
W^Brur^^Zoon I v®rschrikkelijk dat dit in uu« huimu.coa uF e" vyw
Utrecht! Bruna Sc Zoon mers kon k0men. Aangenomen _dat de bare JJrde^gesproken dienste worden.
ing'
r,UVCKU yt,_ 'ale houding van minister
onwaardige, kwajongensachtige en moet er niet aan denken nee dan len over dit soort lectuur, want zó Toxopeus bij de loononderhandelingen
van een ontstellend gebrek aan bescha- hou 'k m'n poot maar Jtijf/'k heb al haalt men met schoonklinkende wc
ving getuigende manier, dat van een gezegd dat ik betreur wat voorgeval- den de mestvaalt in de huiskamer.
inbreuk op de goede zeden en de open- ien is/die jongens wouen niet als ik U wijst dikwijls op de bron
- - x »- ->- en daardoor g^g jjgt mis/als ik de levende water, maar let er toch op
knopen van m'n ias weer overtellen dat men in uw courant niet de gele
met de ambtenaren. Immers de
hoging voor met name de weekloners
zou zelfs 18 procent bedragen.
De kwalificatie „heiligschennis"
males
aats.
de verantwoordelijke leiding van de pla;
VARA. moet er dan niet zo vraag
ik mij af een zodanige verscherpte Den Haag
preventieve controle in het leven ge-
lesteitsschennis" is hier op zijn ga/zeg "k or
en: dat 'k e
Ds. C. A. Vreugdenhil Rotterdam.
G. Blok. Ede
L. SgmBloemhof en wV R. "zijdêrveld? I roepen worden dat dergelijke deraifle-
Omslag H. Lievens. Illustraties A. Ja-1 menten voortijdig opgevangen worden.
"i en L. Meys. Maraboe-flash. Uit-dus voordat ze op het scherm kunnen
gave A. W. Bruna Sc Zoon, Utrecht.
komen?
De rets om de wereld in 80 schotels Vlaardlngen
en 200 verrukkelijke recepten, door R.
J. Courtine. Vertallnj Hugh Jans. Om- Xo tl'ttS het
slag H. Lievens. Illustraties L. Meys.
Maraboe-flash. Uitgave A. W. Bruna Sc
Zoon. Utrecht.
bewerking
Bart van der Klaauw. Maraboe-flash.
Uitgave A. W. Bruna Sc Zoon, Utrecht.
Gymnastiek voor heel het gezin, door
Luis Robert. Vertaling en bewerking L.
S. Bloemhof. Omslag Henri Lievens. Il
lustraties L. Meys. Maraboe-flash. Uit
gave A W. Bruna Sc Zoon, Utrecht
Amerikaanse
Utrecht
1940-1945,
Maraboe-
Amerikaanse militaire vliegtuigen,
deel 2. door Wim Dannau. Vertaling en
bewerking Bart van der Klaauw. Ma
raboe-flash. Uitgave A W. Bruna Sc
Zoon, Utrecht.
Vasten om te genezen
Zo was hetVI
Ik las
leven, bedrij- ge ziekte,
afgoderij mee. De oude te werken. Dat doet
psalmberijming noemt dat: „En ma
ken van de buik hun god". Wie zal
ontkennen dat er met de televisie af- zon. De literatuur heeft van oudsher lees ik in
Wanneer iets uitgroeit to-
H. Broere heersend principe
Rus die
;n ernsti-
therapie die goed bleek
l de riolen op te j
Nog méér
concurrentie
denken
Echter: ik onderken die royale hou
ding van de bewindsman niet. De 18
procent voor de ambtenaren bestaat
nl. uit 10 procent èn 8 procent die in
H. Zandbergen, de plaats komt van de prestatiebelo
ning. die resp. bestond uit 0, 5. 8 en
12 procent. Ambtenaren die nooit in
aanmerking kwamen voor een verdien-
stebeloning krijgen nu 18 procent en
gaan dus 8 procent meer ontvangen;
ambtenaren met goede prestaties krij
gen ook 18 procent maar zouden 10
Bij het huidige krijgertje spelen var
lonen en prijzen moest volgens de Con-
eeuwenoude uitspraak van Salo- sumentenbond voor alles de concurren- plus 12 procent is 22 procent moeten
niets nieuws is onder de tiedeur wijder opengezet worden, zo ontvangen om gelijk te blijven. Ze
i aa. in dus 4 procent achteruit.
het enige houvast uitmaakt, vind ik aan regel hevig actueel:
de andere kant elke reactie op „Zo is de buis hun god".
- krant. Nu, daar is vol- gaan
Hoewel ik het met al die verontrusten goderij wordt bedreven door hen die geattendeerd op het heilzame resul- gens mij niemand mee gebaat: men Wat voorts 'te denken van de topsa-
ij -M-- - taat van een hongerkuur. Maar ook kan dan geen kwaliteit meer kopen larlssen? Er zijn hogr
heden ten dage dicht bij huis kunt u en de middenstanders komen bij Soci- 35 procent verhoging
de goede resultaten aanschouwen. Wat ale Zaken terecht. Overigens: dacht de men de kleinen daaroc
het", deze waanwijze (dus domme)
briek. waarin nihilistische pubers blijk-
baar hun gang mogen gaan. teveel eer maakt door haar
èn voor genoemd programma-onder-
deel en voor de medewerk(st
Geloof
vindt het n
Nederland zo in de
ben wij dan toch
het „satyrieke" stel essay
De verdienste
dat deze afgoderij werd duidelijk ge
maakt door haar te kleden in tale Ka
naans. Dat is natuurlijk verschrikke
lijk onthutsend. Geen cultuurhistorisch
45ste dag reeds weer kon paardrij- prijzen? Dat is toch het werk
den. terwijl ze zich voordien op kruk- brikanten en groothandel? Nog lagere
ken voortbewoog. Zo u dat wenst kunt winstmarges wil de Consumentenbond
u over dat geval inzage verkrijgen in dus, maar weet deze bond hoe hard
geen kerkbode-artikel heeft röntgenfoto's en verdere documentatie, door de middenstanders moet worden
A. Nedertof ^wdrkt voor «n karige beloning? Wr-
Capelle a.d. IJssel
grenst als „Zo is het..." nu heeft
gedaan.
Belangrijk vind ik de vraag of het
zonde tegen het gebod was. dat de
Naam niet ijdel mag worde-, gebruikt.
Jan Wolkers
onsteltenis heb ik in het
H«Z"elfv?*d!'f5fudörêligiVm hel SUgJd""
tetevuieprogramma^van ^zaterdagavond
Gabriel Marcel, door T. v
In serie Denkers over God
Omslag Herman Lampaert
Lannoo, Tiel/Den Haag.
al zoveel heb gehoord.
lijkt mij op zichzelf niet zo'n oorspron- ^°osarecni
keliike gedachte. George Orwell (1884i
en Huxley („Brave New World") heb-
ben eich meerdere malen van gelijk-
i Ewiik.soortige verhalen bediend, ook om van
wereld.1 te griezelen. Overigens is het duidelijk
Uitgave j dat niet iedereen deze boeken onder
ogen krijgt.
dat de Zondagsblad een groot artikel gevonden
het jongste boek van Jan Wol
artikel van de hand van
wordt meteen maar ge-
Zo was hetVII
Uit het volgende „weerwoord
een beklaagde", waarmede de rijmer, nog
wiens naam men aan het slot van dit deze
stuk ziet Herman Wigbold, de regis- wen.
tracht af te rekenen met de kritiek
van degenen die dergelijke boeken en
schrijvers verfoeien. Ik acht het erger
lijk om deze „volwaardige roman" aan
te prijzen, waar zelfs de geschiedenis
van de worsteling
kelijk: met de prijsopdrijving door de
middenstand valt het heus wel mee.
Het benauwende van de huidige situa
tie is niet dat er onvoldoende concur
rentie zou zijn. maar dat we hela a
in een inflatiespiraal terecht zijn ge-
Berkel W. Verhoeff.
Verzadigd christendom
Dezer dagen nam ik kennis
twee berichten: in de krant las ik
onaanzienlijk plaatsje dat
tegen Indonesië de vierde christelijke univer- cent uitkomen. Men kijke er bijv. de
waarschu- siteit was geopend (in Makassar) en nieuwe schalen van loongroep 4 maar
via de radio hoorde ik over een nieuwe eens op na. -Red.)
Jacob met God
Onderscheid moet gemaakt worden
tussen de nivellering salarissen hoofd
ambtenaren en de huidige loonsverho
ging, Die nivellering is een proces
niet van vandaag of gisteren dat no
dig is, opdat de salarisschaal van ho
ge ambtenaren toch enigszins in de
buurt (bepaald niet gelijk) blijft bij
die voor overeenkomstige functies in
andere sectoren zoals het bedrijfsle
ven. Inderdaad is de bewus'" 8 pro
cent een afkooppercentage, nl .voor de
afschaffing van de verdienstebeioning.
Hoewel er inderdaad sommige ambte
naren zijn die daardoor relatief min
der stijgen dan hun collega's Is het
toch in de meeste gevallen zo dat met
name de lagere ambtenaren verhogin
gen krijgen die zelfs bóven de 18 pro
had)? Hij ontkomt i
praktijken en een zekere mystiek. Zo
leefden Abraham noch de profeten! Al
te zeer werd hij, die de gevaren van het
spiritualisme kende en het doperse den
ken beslist afwees, geïmponeerd door
het libertinisme en bepaalde renaissan-
ce-uitwassen, die hij waardeerde als een
spotten met de eeuwige en heilige God.
Eerlijk zocht hij een middenweg, het
geen hem niet kon gelukken. Het mys
tieke denken is iets anders als de pro
fetisch bijbelse en evangelische levens
stijl. Zo komt men tot een pseudo-stljL
Ook Calvijns sterke anti-libertinisma
drukt een negatief stempel op zijn
overigens zo positieve denken.
Bedreiging?
Voor ons blijft het de nijpende,
centrale vraag: is Gods schepping en
het Hem dienen in die schepping een
bedreiging voor het geloof? Is vorme
loosheid aan God, die toch een kos
mos schiep, aangenaam? Mystiek
kent geen concrete, echte levensstijl.
Een bijbelse, profetisch en evan
gelische levensstijl ontwikkelt zich
naar Gods wet in de christelijke vrij
heid en heeft vorm, kleur, variatie,
voortgang, leven.
't Is verdrietig te moeten constateren,
dat een zich stellen buiten het pu
blieke leven, anti-rooms doch tegelijk
met allerlei kloosterlijke mijdingen, als
bijzonder vroom wordt gewaardeerd.
Hier wreekt zich, dat niet onderscheiden
wordt tussen de wereld als Gode vijan
dige macht èn de wereld als schepping
van God. Vreemdeling in de eerstge
noemde leidde niet tot een vervreem
ding van Gods geschapen wereld, die wij
hogelijk hebben te waarderen.
Wij dromen niet van een eeuwige
schepping, doch ons is beloofd de her
schepping: de opstanding van ons li
chaam en een nieuwe hemel en een
nieuwe aarde. God blijft Zijn schepping
trouw; in deze wereld is Christus ver
schenen.
Dodelijk
Wanneer wij Gods vrije genade mo
gen belijden, ons gerechtvaardigd mo
gen weten in Christus en geheiligd door
Zijn Geest, dan mogen wij worden be
vrijd van slaafse vormendienst en leven
uit die vrijheid, die leert proeven wat
Gode welbehagelijk is (Calvijn over de
christelijke vrijheid).
Dient den.Here met blijdschap! Dan
worden we ook bevrijd van vrome
tradities. Met droefheid moet worden
geconstateerd, dat velen hun weg mis
moedig gaan, al zuchtend; moedeloos
en met een negatieve instelling. Dan
gaat ook de studiezin ontbreken. Be
hoort studie soms „maar" tot de „na
tuurlijke" dingen? Neen, ware studie ligt
op het heilig niveau van Gods schep
ping. Een mystieke levenshouding, die
b.v. de politiek schuwt, de zichtbare
kerk minacht, moge vroom schijnen,
doch in werkelijkheid is dit een uitvloei
sel van een heidens levenspatroon. Hier
speuren wij de invloed van het Griekse
denken; aristotelisch meer dan christe
lijk. Diens oergrond is principieel iets
anders dan de God van de Bijbel, die
geschiedenis maakt. Terwijl het griekse
geschiedenis maakt. Terwijl het Griekse
leidt, staat het leven in de christelijke
vrijheid open voor nieuw vormen: het
beproeft de geesten of zij uit God zijn.
Daarom hebben wij niet negatief te
staan in een veranderende tijd om
enkel maar bezwaren in te brengen
tegen onze eeuw. Een negatieve hou
ding is dodelijk.
Barrière
Zijn niet alle dingen uit Hem, die de
Schepper is; door Hem en ook tot
Hem? Is het werk van de H. Geest
alleen maar conservatief-traditioneel?
Neen immers! Hij komt om in alle
waarheid te leiden. Matth. 13:52 spreekt
van nieuwe èn oude dingen, die te voor
schijn gebracht worden uit de schat
van het Koninkrijk der hemelen; en
nieuwe wijn dient in nieuwe zakken te
worden gedaan!
Terug naar de H. Schrift! Zeker, doch
wij worden vaak door een barrière van
rstanden en „overleveringen der
van de Schrift gescheiden! Be
denken wij, dat een bepaalde gerefor
meerde traditie de volheid van het Woord
Gods niet heeft uitgeput. Ook wij die
nen Schrift en traditie wèl te onder
scheiden.
onze bemoediging mag worden ge
steld: een voortdurend eerbiedig ver
keer met de H. Schrift verleent ons zo
wel de juiste levenshouding als de rech
te levensstijl.
In Nijmegen zullen in de internatio
nale gebedsweek van 18 tot en met 25
januari iedere avond interkerkelijke
diensten worden gehouden. Elke dag zal
in een van de rooms-katholieke of pro
testantse kerken door een pastoor of een
dominee een gebedsdienst worden geleid.
De diensten worden gehouden in vier
protestantse en vier rooms-katholieke
