Nieuwe LeMse Courant
Loonakkoord dreigt uit de
hand te lopen Broodprijs weer
2 cent omhoog
Bestaan Stichting weer op het spel
Bel bij De Lier leverde
in 1963 100 min m3 gas
Paus met pracht en
praal naar Palestina
VL
Disconto half
pet. omhoog
Alle militairen voortaan
op vrijdag met verlof
Zaterdag 4 janoarf 1964, 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh is gfiebleven
nijn hert in teghentpoet"
Op de meeste plaatsen
zonnig
Droog en zonnig weer, maar in Zee»
land en Zaid-Holland plaatselijk wolken
velden. Zwakke tot matige zuidelijk®
wind. Lichte vorst tot temperaturen om
(zie voorts pagina 9)
Kantoren Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31
58936 Abonnementsprij;
(Van onze soc.-econ. redactie)
Aan het loonfront dreigen nieuwe moeilijkheden nu er in een groot
aantal bedrijfstakken loonsverhogingen overeengekomen zijn, die de
10 procent van het akkoord van de Stichting van de Arbeid ernstig
overschrijden. Het College van Rijksbemiddelaars heeft in een brief
de ernst van deze zaak onder de aandacht van de Stichting van de
Arbeid gebracht en van de zijde van de Stichting heeft men moeien
erkennen, dat het akkoord van de Stichting inderdaad gevaar loopt.
De werknemersvakcentralen gaan zich
nu de komende week intern en onder
ling beraden op de situatie. De 10 pro
cent loonsverhoging wordt in steeds
meer bedrijfstakken als een minimum
beschouwd. Op deze wijze dreigt een
moeilijke situatie te ontstaan, die zorgen
baart voor de toekomstige werkgelegen-
De Stiohting van de Arbeid is eind
vorig jaar na het bereiken van een ak
koord, weliswaar gered. Thans blijkt de
patiënt echter nog ziek. Zou de loon
ontwikkeling zich op dezelfde voet voort
zetten als thans het geval is, dan moet
verwacht worden, dat van het stichtings
akkoord niets terecht komt.
De werknemersvakcentralen weigeren
op het ogenblik aan de loonvoorstellen.
die uit de diverse bedrijfstakken binnen
komen te gaan knabbelen. Men vindt het
een onaanvaardbare zaak, dat de werk
gevers in het bedrijfstaksgewijze overleg
te ver gaan om dan de werknemers in
de Stichting de loonsverhogingen te la
ten torpederen.
Zo is de looncommissie van de Stich
ting deze week akkoord gegaan met de
forse loonsverhogingen, die waren over
een gekomen bij de A.K.U. en voor het
personeel in dienst van de busonderne
mingen bij het streekvervoer. Het Col
lege van Rijksbemiddelaars heeft echter
nog enkele dagen respijt gevraagd, zodat
dinsdag pas bekend wordt of het College
voor deze c.a.o.'s de rode lamp hijst ja
of nee. In de looncommissie duurt het
overleg nog voort over de loonsverhoging
van 15 procent, die in de houthandel is
overeengekomen.
Op voorstel van het College van Rijks-
bemiddelaars ls aan het loonbureau van
de Stichting van de Arbeid opdracht ge
geven na te gaan hoe de loonstijgingen
zich in 1964 zullen ontwikkelen, indien
de thans aan de gang zijnde ontwikke
ling doorzet. Met name gaat het hier om
de vraag welke bedrijfstakken zullen ko
men met een zogenaamd achterstands-
verhaal, op grond waarvan een grotere
loonsverhoging dan 10 procent wordt ge
claimd.
In december had het college ook reeds
een brief aan de Stichting van de Arbeid
doen toekomen, waarin gewaarschuwd
werd tegen een al te forse loonontwik
keling.
De ministers van economische za
ken en van landbouw en visserij zijn
van mening, dat op grond van de
voor doorberekening in aanmerking
komende loonsverhoging in het bak
kersbedrijf en op grond van externe
kostenstijgingen, een prijsverhoging
van waterwitbrood, volkswit- en
volksbruinbrood met twee cent per
800 gram met ingang van 9 januari
gerechtvaardigd is.
De Nederlandse bakkerijstichting heeft
toegezegd dat de prijzen van de overige
broodsoorten naar verhouding in min
dere mate zullen worden verhoogd. De
De minister van economische
ken, prof. dr. J. E. Andriessen, heeft
naar aanleiding van vragen vai
K.V.P.-kamerleden Maenen -en Ne-
lissen bevestigd, dat in de omgeving
van de gemeente De Lier belang
rijke hoeveelheden aardgas zijn ge
vonden.
Hij geeft voorts een overzicht va
werkzaamheden in het veld De Lier. Door
de Nederlandse aardolie Maatschappij
(NA.M.) werd daar medio 1955 een
voerende formatie aangeboord Op g-
van de toondertijd tussen de N.A.M.
het Staatsgasbedrijf bestaande overf
komst_heeft de N.AM. aan het gasbedrijf
in 1959 aangeboden uit bedoelde for
matie gedurende twintig jaar een hoe
veelheid aardgas van 250.000 m3 per
dag met een calorische waarde van 9400
Mengelmoes van traditie en techniek
T> OND het middaguur begonnen in
de Libanon de klokken van alle
kerken te luiden. De man voor wie
het bedoeld was hoorde er niets van.
Hij vloog op ongeveer tien kilometer
hoogte boven de kerktorens, op weg
van Rome naar Amman. Maar het
was toch een van de vele bewijzen
dat het Midden-Oosten voelt dat
deze eerste reis van Paus Paulus
naar het Heilige Land iets bijzon
ders is.
Een uur later daverden over het
vliegveld van Amman 21 saluutscho
ten. Het was het begin van het eer
betoon van een Mohammedaans land
aan een kerkelijk leider, paus Paulus
Duizenden Romeinen waren naar het
vliegveld gekomen om de paus uitge
leide te doen. Reeds in de ochtendduis
ternis waren de in Rome wonende kar
dinalen naar zijn woning gekomen om
afscheid van hem te nemen. Leden van
de Palatijnse wacht, de Vaticaanse gen
darmerie en de Zwitserse garde vormden
een erewacht.
Nieuw vliegtuig
De paus vloog met een nieuw vlieg
tuig van de Alitalia, dat nog nimmer
passagiers heeft vervoerd. Er was in het
vliegtuig zelf maar weinig veranderd. De
wanden waren niet met rood damast be
kleed noch waren er rode lopers gelegd.
De maatschappij had besloten, dat die
traditie niet verantwoord zou zijn op de
In één
oogopslag
Beroep op onderwijzers: rook
niet op school pag. 2.
Albeda en Schmelzer: Voor
bezitsvorming is f 100 mil
joen per jaar nodig pag. 2
Makarios streeft naar een
onafhankelijke staat
pag. 5.
Een aantal Nederlandse jon
geren is naar Brazilië ver
trokken om daar hulp te
verlenen pag. 9.
grote hoogten waar het straalvliegtuig,
een DC-8. zou vliege.n. De rustigste kleur
daar is zachtgroen.
Maar de hele reis bleef een bonte men
gelmoes van eeuwenoude traditie en mo
derne organisatie. Zo zegende de paus
voor hij vretrok nog even de geschenken,
die hij meeneemt onder anderen een
olijftak. Voor de kerk in Bethlehem
heeft hij by zich een gouden roos. een
18de eeuws wierookvat en een zakje
mirre, een soort lijmachtige stof die ge
bruikt wordt om wierook te maken en
nu als ingrediënt in tandpasta, parfums
en verstrekende middelen wordt
Verwachting
De paus verwacht zelf veel van
zijn reis. In zijn nieuwjaarsboodschap
zei hij zelfs dat zijn pelgrimstocht van
geweldige invloed zal zijn in de ko
mende jaren. Hij heeft de reis aange
kondigd als een onderdeel van zijn
streven om de zaak van de christelijke
eenheid en de vrede in de wereld te
dienen en om zijn kerk in de 20ste
eeuw te vernieuwen.
Hoe dat alles door een dergelijke
kanhetzij dan dat de paus meent dat
zijn gebeden in het Heilige Land
waarde hebben dan in zijn Vaticaans
paleis, zal de meeste protestanten niet
duidelijk zijn. Zij zijn dan ook veel
meer geïnteresseerd in de ontmoeting,
die de paus zal hebben met de patri
arch van de oosters orthodoxe kerken.
Het is nu zeker dat er twee ontmoe
tingen plaats zullen vinden, een on
zondag en een op maandag.
Even geestdriftig als de paus in Rome
werd uitgezwaaid zelfs de Italiaanse
president Segni was aanwezig even
luidruchtig werd hlf door de Jordanen
ingehaald. Het gehele land is versierd
met duizenden geel-witte wimpels (de
pauselijke kleuren). Ongeveer een kwart
van de militairen van dit land zyn in
geschakeld om te zorgen voor de veilig
heid van de paus. De route waarlangs
hij van Ammam naar Jeruzalem werd
bewaakt door 5000 geharde woestynsol-
daten. De heilige plaatsen zijn „ver
sierd" met erebogen van electrische
lampjes.
Luidruchtig
Het was op het vliegveld bij de aan
komst een combinatie van pracht en
praal, eerbetoon van de aanwezige
rooms-katholieken en hvaaierig enthou
siasme van de Mohammedanen. Koning
Hoessein was ter begroeting aanwezig,
alsmede vele regeringsfunctionarissen.
De begroeting duurde ruim een uur- Na
tuurlijk ontbraken ook de Jordaanse
kindertjes niet die de paus een olijftak
en een ruiker bloemen overhandigden
en een vlucht witte duiven loslieten
als symbool van de vrede.
cal. te leveren. In het veld De Lier zou
in totaal zeven gasprodurerende putten
zijn geboord. Daaruit is sedert 1958
per jaar achtereenvolgens 5 2. 26 7, 62,5.
82.7 en 760 miljoen kubieke meter nard-
gas gewonnen. In 1963 bedroeg deze
hoeveelheid ongeveer 100 miljoen kub(eke
meter. De bewezen reserve van het nan-
getoonde aardgasvoorkomen wordt door
de N.A.M. gesteld op 2 a 3 miljard m3
De minister is van oordeel dat e>- op
grond van de kennis van het onderhavige
veld geen reden aanwezig is voor de
veronderstelling, dat dit voorkomen be
langrijk groter zal zijn.
Minister Andriessen voegt hier nog aan
toe, dat uit de ongeveer 25 producerende
olieputten in het veld De Lier ook een
hoeveelheid z.g. nat aardgas wordt ge
wonnen. In november van dit jaar werd
uit deze boringen een dagproduktie van
90.000 m3 aardgas verkregen. De cumu
latieve gasproduktie uit de olieproducen
ten bedroeg tot dusverre circa 70 min.
m3. Dit gas werd voor het overgrote
deel eveneens aan het Staatsgasbedrijf
geleverd.
De Nederlandsche bank heeft het
officiële wisseldisconto met ingang
van maandag 6 januari verhoogd met
een half procent en daarmee gebracht
van drieeneenhalf op vier procent.
In Bant in de Noordoostpolder is gis
teren de vierjarige Albert Tiesinga door
een personenauto aangereden, en op slag
gedood. Het kind was onverhoeds de weg
overgestoken.
prijs van kleinbrood zal niet omhoog-
In het overleg met de bakkerijstichting
is ook gesproken over de wenselijkheid
om meer uniformiteit in de broodprijzen
te brengen. Als resultaat hiervan werd
besloten dat voortaan t.a.v. de brood
prijzen drie categorieën gemeenten zul
len woren onderscheiden, t.w. grote ste
den met randgemeenten, provinciesteden
en overige gemeenten. In deze drie cate
gorieën gemeenten zullen in het vervolg
de navolgende maximumprijzen voor
zorgd waterwitbrood gelden:
in de grote steden 55 cent;
in de provinciesteden 56 cent;
in de overige gemeenten 57 cent.
Voor volksbruinbrood zal deze grens
drie cent lager liggen en voor het volks
wit twee cent lager.
Indien thans de prijzen in bepaalde
plaatsen lager liggen dan de genoemde
maxima mag de verhoging niet meer
dan drie cent bedragen. Een en ander be
tekent, dat in een aantal gevallen de
prijzen met minder dan drie cent of zelfs
in het geheel niet zulen mogen worden
verhoogd, al naar gelang de tot dusver
wettelijk geoorloofde prijzen. Prijsver
hoging is dus niet toegestaan als de prij
zen thans reeds op de hiervoor genoemde
grenzen liggen. In die gevallen, waarin
tot dusverre de prijs van afgehaald brood
lager lag dan die van bezorgd brood zal
dit prijsverschil tenminste een cent die
nen te bedragen.
In overeenstemming met het voor
gaande zal de prijzenbeschikking brood
1963 worden vervangen door een nieuwe
beschikking.
Amerikaanse nazi's:
straffen van 10 jaar
Vijf leden van de Amerikaanse Nazi
partij, die schuldig zijn bevonden
het aanstichten tot opstootjes tijdens
Israëlische bijeenkomst in april, zijn tot
gevangenisstraffen veroordeeld.
Verzoeken om een nieuw proces zijn
afgewezen. Het hof besliste dat zij door
gebruik van geweld tijdens het incident
het recht op vrijheid van spreken had
den verloren.
De verdediging betoogde dat zy het
recht hadden om te agiteren en om een
menigte die de bijeenkomst bijwoonde
op te zwepen.
De gevangenisstraffen varieerden van
tien jaar tot tien maanden. Twee be
klaagden gaan naar de jeugdgevangenis.
Valentino Nikolajef-Teresjko-
va, Pavel Popowitsch, Andrian
Nikolajef en Valeri Bikofski
spelen ijshockey. De Russische
kosmonauten hebben na hun
ruimtetochten vele reizen ge
maakt, ook naar tropische lan
den. Terug in Rusland genie
ten zij van een echte Russische
winter compleet met veel
sneeuw en ijs.
Van het contingent van 21 Nederlandse jongeren-vrij willigers, dat gisteren meit het schip ASlnatiuit de
Lekhaven in Rotterdam vertrok naar Recife in Brazi lië, maakt ook deel uit mej. J. M. A. Diepenhorst,
dochter van de staatssecretaris van buitenlandse zaken, dr. I. N. Th. Diepenhorst. De foto toont mej.
Diepenhorst met haar ouders in haar hut aan boord van het sefhip.
Ook voor de militairen van
scholen en depots van de Konink
lijke Landmacht, dienstplichtig zo-
■el als beroeps, zal met ingang van
31 januari een gewijzigde regeling
bewegingsvrijheid van kracht
den waardoor met recht ook hier
een vijfdaagse werkweek ge
sproken kan worden. De tot nu
geldende regeling van het korte
lange weekeinde komt hiermee te
vervallen.
Alle militairen zullen voortaan vrij
dags na de avondmaaltijd vertrekken
kunnen des zondagsavonds terugke-
Voor diegenen die principiële be-
tren hebben om op zondag te reizen
bestaat de mogelijkheid een keer in de
veertien dagen op maandagmorgen te-
jg te keren.
Allen kunnen op vrijdagavond thuis
zijn. Indien iemand bij vertrek op het
voorgeschreven uur zijn woonplaats
meer voor middernacht zou kun-
bereiken. zal desgevraagd toe:
ming worden verleend om op een
der tijdstip te vertrekken.
De militairen van de depots hadden
tot dusver afwisselend bewegingsvrij
heid. de ene week van zaterdag 13 uui
tot zondag 24 uur en de andere week
'zaterdagochtend 6 uur tot maan
dag 10 uur. Bij elkaar was dat 89 uur
Onder de nieuwe regeling hebben zij ir
totaal 103 uur bewegingsvrijheid in dt
twee weken.
De bewegingsvrijheid voor de parate
troepen verandert niet. Daar geldt
de parate troepen in Nederland nog
steeds dat men eenmaal in de veertien
dagen verlof heeft van vrijdag 13 uur
tot maandag 12 uur.
i
Op de N.C.B.-laan in Veghel is gis-
i een personenauto gedeeltelijk on
een stilstaande, met hout geladen,
vrachtwagen gereden. De circa vijftig
jarige H. Dullemond uit Veghel. die
naast de bestuörder van de personen
auto zat, was onmiddellijk dood. De heer
Dullemond was directie-secretaris van
de coöperatieve melkproduktenfabriek
De Meijerij en secretaris van de Veghel-
Industriële Kring.
Den Hollander en
Tromp uit KLM
De K.L.M. heeft bevestigd, dat dr. ir.
F. Q. den Hollander en ir. Th. P. Tromp
op 31 december hun lidmaatschap van
de raad van commissarissen van de
K.L.M. hebben beëindigd.
Gisteren is in Nieuwe Niedorp de 28-
jarige W. Veldhuizen uit Haarlem om
gekomen na een ongeluk met zijn auto
op de provinciale weg toen hij bij het
passeren van 'n vrachtwagen slipte, juist
toen er uit tegengestelde richting een
veewagen met aanhanger kwam waar
tegen de auto van de heer Veldhuizen
frontaal botste.
In Noordholland:
Mr. Kranenburg
commissaris der
Koningin
(Van onze parlementsredactle)
Mr. F. J. Kranenburg, oud-staatssecre
taris van defensie en thans lid va
Tweede Kamer voor de P.v.d.A..
worden benoemd tot commissaris
de Koningin in de provincie Noordhol
land. Het desbetreffende Koninklijk Be
sluit kan in de loop van de volgende
eek worden verwacht. Mr. Kranenburg
Dlgt in zyn nieuwe functie dr- M. J.
rins op, die met pensioen gaat.
Mr. Kranenburg is op 1 april 1911
geboren als zoon van de bekende staats
rechtsgeleerde en latere voorzitter van
de Eerste Kamer prof. mr. R. Kranen
burg. Hij bezocht het gymnasium in
Amsterdam en Leiden, studeerde in
laatstgenoemde stad rechten en behaal
de in 1934 de meesterstitel. In dat jaar
vestigde hij zich als advocaat en procu
reur in Dordrecht, daarna in Rotterdam.
Van 1949 tot '51 was hij lid van de so
cialistische fractie van de Rotterdamse
gemeenteraad. In 1951 werd hij benoemd
tot staatssecretaris van oorlog, welk
ambt hij tot midden 1958 bekleedde. De
beruchte helmenaffaire noopte hem tot
aftreden. Zijn val werd veroorzaakt in
de Eerste Kamer, waar de K.VJ?.-
woordvoerder dr. De Gou een felle
val op het beleid van mr- Kranenburg
deed. Enige maanden na zijn aftreden
werd mr. Kranenburg benoemd tot lid
de Tweede Kamer. Sinds 1962 was
hy ook lid van de Haagse gemeenteraad.
Drogist trad op
als apotheker
De Amsterdamse politie heeft de 72-
jarige drogist J. P. A B. gearresteerd.
als apotheker te zijn opgetreden De
belangstelling van de recherche ging in
het bijzonder uit naar het onbevoegd
voorhanden hebben van verdovende
middelen. In het pand van de drogisterij
was vroeger een apotheek gevestigd.
Bij het spelen is de achtjarige G. A J.
van der Drift op de Nieuwe Weg te Hon.
selersdijk 1 gem. Naaldwijk) plotseling
achter enkele geparkeerde auto's vandaan
de weg over gestoken en aangereden
door een juist passerende auto. Het kind
onmiddellijk dood.
Commentaren
TNE VOLGENDE week wordt voor
ons parlement belangrijk. Dan
is het namelijk vijf eeuwen geleden
dat voor het eerst bijeenkwam wat
als een vertegenwoordiging mocht
worden beschouwd.
Enige fantasie is hier wel onvermij
delijk. maar dat geldt meer herden
kingen. Het heeft stellig nog lang
geduurd voordat ons parlement kon
worden wat het thans is. Een bewo
gen geschiedenis mag het worden
genoemd, waarover men elders in
onze krant van vandaag nader kan
Onze volksvertegenwoordiging staat
in deze tijd voor nieuwe proble
men, die voor haar juiste functione
ring bestudering vergen.
Daar is in de eerste plaats het in
toenemende mate ingewikkelde ka
rakter van het regeerbestel. Hoe
daarop het juiste toezicht te houden,
als immers voor een parlement nood
zakelijk? Dat is een kwestie van de
bewerktuiging, waaraan wel iets te
verbeteren valt.
In de tweede plaats is daar het feit,
dat het regeringsbeleid meer en meer
mede internationaal wordt bepaald.
Hoe daarop de nationale parlemen
ten de nodige inspraak te doen be
houden?
De viering van het jubileum van
de komende week is te nuttiger
naarmate de belangstelling wordt
gewekt voor de problemen van nu.
Sociaal-economische raad heeft ge
houden bij de aanvang van het
nieuwe jaar hebben wij, eveneens
gisteren, reeds een samenvatting ge
geven.
Voor ditmaal zouden we de vinger
w illen leggen bij enkele verstandige
opmerkingen, door hem gemaakt
over de E.E.G., de Europese econo
mische gemeenschap.
De voorzitter had zijn kritiek, die te
aannemelijker klonk nu hij de
E.E.G. als zodanig aanvaardt, met
name op industrieel gebied verschaft
de E.E.G. voordeel aan alle deelne-
Kritiek, en zulks terecht, had hij op
de Franse houding. Van die zijde
tracht men dc deelnemers telkens
weer onder druk te zetten. Daarmee
kan men wel resultaten bereiken,
maar het is fataal voor de geest, en
deze laatste moet het toch doen.
Kritiek had de voorzitter van de
S.E.R. eveneens op het gebruik om
de belangrijkste beslissingen te ne
men in samenkomsten waarin het
vóór alles schijnt aan te komen op
een lichamelijk uithoudingsvermo
gen. Men vergadert elkaar en vooral
de ander murw.
Eigenlijk moet zoiets het nieuwe
Europa, waaraan men werkt, on
waardig zijn. Het stijgende protest
hiertegen stemt tot voldoening.
yANMORGEN dan is'paus Paulus
op reis gegaan naar het Heilige
Land.
Van zijn voorganger is gezegd, dat
hij de kerk haar plaats in de we
reld heeft willen hereeven: van hem
zelf geldt dat hij zelf de wereld in
trekt.
Dit laatste zal overigens eerst met
het recht het geval zijn bij volgende
reizen waarover nu al wordt gerept.
De reis van nu bepaalt zich tot wat
genoemd wordt de heilige plaatsen.
Maar als zodanig reeds trekt zij
sterk de aandacht.
De paus is pelgrim geworden, een
reizende paus. Werden tot dusver de
mensen geacht naar hem toe te ko
men. nu gaat hij naar de mensen.
Zijn bezoek aan de plaatsen waar
eens Jezus heeft geleefd accentueert
intussen de verdeelde wereld ginds
verdeeld in zowel godsdienstig als
politiek opzicht.
De paus heeft behoefte aan medita
tie en inkeer. Men moet zich wel af
vragen in hoeverre de mogelijkheid
daartoe hem zal zijn vergund.
