Nieuwe Leidse Courant Makarios besluit: alle verdragen opzeggen Veldslag van de jeugd met politieagenten Thans grote verwarring op Cyprus Turken: „eenzijdige onwettig actie is Vrede hoogste doel - geen woorden maar daden Via oostelijke' balcons heildronk voor we sten' Scheveningse vloot bleef binnen door wilde O.V.B.-actie Jaarwisseling verliep rumoerig Vele auto's omgegooid Boelganin op receptie in het Kremlin Commentaren Bioscoopjournaal van vandaag af in kleuren Donderdag 2 Jannarl 1964, 44ste jaargang Hoofdredacteur* Dr. E. WEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD „Stanhreatigh ghebleven mijn hert In teghenipoet" Om het vriespunt Overwegend droog weer met op vele plaatsen nevel of mist en slechts ver spreid voorkomende opklaringen. Zwakke tot matige wind tussen zuid en zuidoost. Temperatuur om het vriespunt. (Zie ook pag. 71 Steenslraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 58936 Abonnementsprijzen p.w. 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05 Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 i TAE spanningen rondom de kwestie Cyprus zijn gisteren opnieuw tot een hoogtepunt gestegen door de mededeling van president (aartsbis schop) Makarios, dat zijn regering besloten had, het garantieverdrag met Engeland, Griekenland en Turkije en het bondgenootschapsverdrag Athene en Ankara op te zeggen. Enkele uren nadat hij deze verklaring had afge legd, zwakte hij deze wel af met de mededeling, dat zijn regering de ver dragen „door passende maatregelen" wenst te beëindigen. Maar het kwaad was toen reeds geschied. Dr. Kutchuk, vice-presi dent en leider van de Turkse min derheid op Cyprus, liet weten dat het besluit van Makarios onwettig was. „Ik ben niet geraadpleegd en de grondwet geeft mij het recht, over dergelijke acties mijn veto uit te spreken", zo zei hij. Turkije liet weten, dat het eenzijdige verbreking van de akkoorden inzake Cyprus onwettig zou beschouwen en ook van Britse zijde werd bestreden dat Makarios het recht zou hebben de verdragen eenzijdig te verbreken. Makarios, die de laatste dagen zon der de Turks-Cypriotische ministers regeert, veroorzaakte door zijn aan kondiging grote verwarring. Zijn stap kwam zeer ongelegen voor de ervaren Britse diplomaten die aan een nieuwe sfeer van verzoening tussen de twis tende gemeenschappen en tussen de landen, die de onafhankelijkheid van de eiland-republiek waarborgen, werkten. Turkije liet weten, alle maatregelen ite zullen nemen om te verzekeren, dat aan de verdragen de hand wordt gehou den. .Het erkent de regering van Maka rios niet langer. De Turkse regering adht eenzijdige militaire interventie niet wenselijk en pleit daaam voor een daie- partyen-conferentie, zoals voorzien in de (garantie-overeenkomsten Griekenland Turkse zegslieden zijn van mening, dat odk Griekenland zich tegen het voor nemen van president Makarios zal uit spreken. Ter gelegenheid van de be grafenis van president Kennedy ver klaarde de Griekse minister van bui tenlandse zaken Venizelos tegenover de Turkse ambassadeur in Washington, dat zijn land in geen geval de politiek van Makarios om de grondwet van Cyprus af te schaffen, onderschrijft of steunt. De Griekse regering bewaart tot dusver echter het stilzwijgen over de verklaring van de Cyprische presi dent. Wel heeft zij laten weten, dat zij zal ingrijpen, als Turkije militaire maatregelen tegen Cyprus zou nemen. Het Griekse leger zou reeds in staat van paraatheid zijn gebracht. In het garantieverdrag, dat in augus tus 1960 werd getekend, verplicht de Cyprische regering zich, de onafhanke lijkheid van het eiland te bewaren geen unie met een andere staat aan gaan. Engeland, Griekenland en Turkije garanderen de onafhankelijkheid en schendbaarheid van Cyprus. Als het drag geschonden wordt zullen de drie landen .gezamenlijk trachten de naleving te verzekeren. Als dat onmogelijk is, heeft elk van de drie landen het recht, maatregelen te nemen om de in het ver drag beoogde toestand te handhaven. Cyprus, Griekenland en Turkije hebben op zich genomen, verweer te plegen te gen iedere inbreuk op de onafhankelijk heid van (het eiland. De verdragen kwa men tot stand, nadat in principe over eenstemming was bereikt over de onaf hankelijkheid van de Britse kolonie Cyprus, die lid van het gemenebest bleef Voor vervolg zie pagina 13 Nieuwjaarsboodschap Johnson: redesoffensief wil president Johnson van de Ver. Staten in komende jaar streven naar nieuwe doorbraken ten behoeve vai vrede. Hij meent, dat zijn land zich in een volledig verkiezingsjaar niet op de achtergrond moet houden. In een nieuwjaarsboodschap aan de Russische leiders zegt Johnson, dat Amerika zich de versteviging de vrede als het hoogst» doel 1964 hebben gesteld. De tijd om alleen maar over vrede te praten is voorbij. 1964 moet een jaar van daden zijn, aldus Jonhson, die van Chroesjtsjef een boodschap had ont vangen, waarin de hoop werd uit gesproken, dat in het komende jaar problemen zullen worden opgelost en dat de betrekkingen zullen verbeteren. Ook tussen de Sowjetunie en com munistisch China werden nieuwjaar- boodschappen uitgewisseld. Mao Tse Toeng en andere Chinese leiders legden de nadruk op de „onvergankelijke en onverwoestbare vriendschap" tussen beide landen. Hartelijke gelukwensen werden gericht an ,,de Russische leiders, het broeder lijke Sowjetvolk, de communistische partij en de Sowjetregering''. In de ni jaarsboodschap van Chroesjtsjef aa leiders in Peking wordt gezegd, dat het Carnavalsfeer in Berlijn Meer dan 60.000 Westberlijners, van wie velen vdlse neuzen en feest mutsen hadden opgezet, zijn Oude jaarsdag via de doorgangen in de muur naar Oost-Berlijn gegaan daar Oudejaar te vieren. Zij hadden toestemming van de Oostduitse autoriteiten om op hun dagpasjes de nacht in het oostelijk stadsdeel door te brengen. De communistische autoriteiten had den voor het eerst sedert het einde van de tweede wereldoorlog het ver bod tot het afsteken van vuurwerk In één oogopslag „Jongeren beseffen onze op dracht in de wereld", zegt mr. Marijnen pag. 2. De wetsontwerpen die be lastingverhoging voor siga retten en benzine beogen, zijn ingediend pag. 5. In Amsterdam is de bekende actrice Rika Hopper over leden pag. 5. Wat milder dan anders was Wim Kan in zijn meester lijke oudejaarsconférence pag. 7. Vrij veel sportgebeurtenissen hebben de afgelopen dagen de aandacht gevraagd opgeheven. Theoretisch was het West-Berlijn nog wel verboden, maar zoals gebruikelijk trok niemand zich er daar iets van aan. Van beide zijden van de muur werd het vuurwerk zo opgesteld dat de kleurige vonkenregens over de muur vlogen. In West-Berlijn werden de vuurpijlen zo gericht dat ze boven het oostelijk stadsdeel ontploften. Het was wederzijdse groet van allen die elkaar ondanks de dagpasjes toch niet konden bezoeken op nieuwsjaarsmor- gen. Voor het eerst kwamen de bewoners i de flatgebouwen aan de oostelyke zijde van de muur naar buiten op hun balkonnetjes met het glas in de hand. Zy gebaarden naar toeschouwers in het Westen dat zy een heildronk op hen uitbrachten. Bisschop Otto Dibelius richtte zich een radiotoespraak tot de Oostduit sers. Hij zei dat de hereniging met de feestdagen van Berlijners aantoont dat het niet gemakkelijk is „een gehele natie te verdelen en de beide delen te dwingen elkander te haten." De leider van de Oostduitse commu nistische party, Walter Ulbricht, ver klaarde in een nieuwjaarsboodschap dat bilaterale erkenning tussen West- Berlijn en Oost-Duitsland een toenade ring tob gevolg zou hebben, waardoor veel problemen zouden worden opgelost. Hy verwees naar de overeenkomst, waar door Westberlijners thans tydelijk be zoeken in Oost-Berlijn kunnen afleggen. De Westberiynse burgemeester Willy Brandt verklaarde op zyn beurt dat in de laatste weken ,,de wereld getuige is geweest dat ondanks de muur en het prikkeldraad, wy Berlijners een familie zijn gebleven.". Hij voegde er aan toe: .Wij gaan het nieuwe jaar in zonder illusies, maar met nieuwe hoop." Brandt beloofde te zullen trachten de limiet voor de bezoeken tot na 5 januari te laten uitbreiden. Om te horen wat er in 1964 ge daan moet worden en wat er in 1963 niet helemaal is goed gegaan, was het kabinet op Nieuwjaars dag in Amsterdam, bij de Gijs- brecht van Aemstél. Kloris en Roosje maakten het. weer bont. Maar de ministers Scholten met rug naar de camera), Marijnen (midden) en Biesheuvel (rechts) hebben toch genoten van dit stukje traditie. Grote drukte bi j Spoorwegen Russische volk oprecht verheugd is over hetgeen China bereikt heeft bij zijn streven naar „socialisme". Het is er zeker van, zo luidt de bood schap, dat China in nauwe samenwerking met de volken van de Sowjetunie en andere „socialistische" landen, in 1964 nieuwe successen zal behalen. Chroesjtsjef hield met andere Rus sische leiders gisteravond in het Kremlin zijn traditionele ontvangst ter begroe ting van het nieuwe jaar. Er waren ongeveer 2000 diplomaten, geestelyke en journalisten. Om middernacht vroeg Op oudejaarsavond, is in het water Chroesjtsjef zijn gasten de glazen te .van de Amstel in Amsterdam aan de heffen. Hy zei dat 1963 een goed jaar was Weesperzyde het stoffelijk overschot ge- geweest. ,,Het was een vreedzaam jaar vonden van de 47-jarige Amsterdammer en we hopen, dat dit een introductie zal J. Wijdenes. Hoe hy te water is geraakt zyn voor onze stryd voor vrede in 1964.lis niet bekend, De Spoorwegen hebben het op de ste dag van het nieuwe jaar druk gehad. Na drie uur 's middags raakten de trei-j ml tot overvol, tot zes uur was hel byzonder druk. Er bestond speciaal be langstelling voor vervoer van de Rand- naar het noorden en oosten des lands. De Spoorwegen konden de drukte zonder vertragingen verwerken. Vanmorgen van de Scheveningse vloot uitgeva ren als gevolg van een even voor het nieuwe jaar door de Bond van Zee varenden gesteld ultimatum, waarbij de Nederlandse visserjjreders de keus werden gesteld om met de bond over nieuwe arbeidsvoorwaar den of een staking van alle leden an de bond. De reders hebben een plaats aan één conferentietafel ge weigerd, omdat de bond aangesloten is bij het niet door de regering als 'erknemersorganisatie erkende On afhankelijk Verbond van Bedrijfs organisaties (O.V.B.). Ook in andere vissersplaatsen staken geen enkel schip de O.V.B.-ers. maar daar, althans Vlaardingen. zijn toch nog volledig be mande schepen uitgevaren. De heer R. van der Zwan, voorzitter van de Scheveningse Redersvereniging, zag de staking als een lastige verstoring In de Bulgaarse hoofdstad Sofia is de 56-jarige voormalige Bulgaarse diplomaat Georgiev tot de dood door de kogel veroordeeld, omdat het Hof bewezen achtte, dat hij voor de Ver. Staten had gespionneerd. 8taan de tussen twee agenten hoorde Georgiev met neergeslagen ogen zijn doodvonnis bekendmaken. Over het algemeen is de jaarwis seling in Den Haag rustig verlopen, alleen in de twee al van oudsher met Oud en Nieuw beruchte buur ten de schildersbuurt en de om geving van de Gouverneurlaan was het wat rumoeriger. Om vier uur in de nacht was de „oogst" vijf gewonde politiemannen, drie ge wonde burgers en veertien aanhou dingen. Verder waren er verschei dene auto's vernield (gekanteld of in brand gestoken door onruststokers). In Amsterdam viel het over het ge heel genomen nogal mee, doch in en kele gevallen ontaardde de Nicuw- jaarsnachttradities in baldadigheid. In de Zijlstraat sloeg de politic met gum miknuppels enkele honderden opge schoten jongens uiteen, nadat zij zich niets hadden aangetrokken van waar schuwingen om geen auto's omver te werpen, het verkeer te belemmeren of straattegels uit de trottoirs te ruk- In de Eerste Van der Helststraat en de Gerardus Doustraat voerde de politie ook een charge uit tegen jongelui, die de brandweer hinderden bij het blussen van een straatbrand. De baldadige jon gens draaiden de brandkraan dicht, leg den de blusslangen in de vuurhaard en trachtten de brandspuit ook in het vuur te duwen. Het aantal straatbranden, voorname lijk in de binnenstad, was dit jaar veel groter dan in voorgaande jaren, omdat een nieuwe sport zich van een deel van de Amsterdamse jeugd heeft meester gemaakt: het verzamelen van kerstbo men, die in geheime bergplaatsen wor den bewaard. De politie vermoedt dat jongens, die geen kerstbomen konden vinden, de rode haan hebben laten kraaien in een af braakhuis aan de Weespersstraat, dat geheel uitbrandde. De brandweer be streed het vuur met acht stralen. Voor vervolg zie pagina 13 de reeds bestaande onderhandelin gen met de wel erkende bonden. Deze be sprekingen zouden in de loop van januari afgesloten worden en de thans geldende c.a.o. loopt tot mei. De heer H. A. H. Boelmans Kranen burg, secretaris van de Nederlandse Re dersvereniging, had vanochtend n; lijks commentaar op de situaties. „Als het (hier een wilde actie van de O.V.B, betreft, denk ik niet dat er een reder zal zyn die zioh er iets van aantrekt' De heer P. Broeksma van de Christe lijke Bedrijfsgroepen Centrale merkte op dat de leden van de wel erkende bonden met hun rug tegen de muur werden ge zet, als gevolg van het feit dat een schip waarvan twee of drie man niet willen varen, eenvoudig ook niet uitkan, al wil len de overige bemanningsleden dol graag naar zee. Hij zei voorts dat de Nederlandse Redersvereniging hem nog onlangs verzekerd had dat de reders in landeiyk verband in geen geval met de niet erkende werknemersorganisatie zou overleggen. Voor vervolg zie pagina 13 Ex-premier maarschalk Boel- ganin, die in ongenade was ge vallen omdat hij in 1957 de door Molotof en Malenkof geleide zgn. antipartij groep had gesteund, is langdurig met Chroesjtsjef ge zien op de nieuwjaarsreceptie, die gisteren in het Kremlin werd gehouden. Boelganin was in de afgelopen vijf jaren niet in het openbaar verschenen. Boelganin met zijn zilverwitte sikje ver scheen onverwacht onder de gas ten op de receptie (zie ook elders in dit nummer). Een uur lang praatten en schertsten hij en Chroesjtsjef met elkaar. Alle politieke vijandschap scheen te zijn vergeten. In 1958 werd Boel ganin afgezet als premier en op gevolgd door Chroesjtsjef. Zijn vernedering werd in 1961 vol tooid, toen de laatste Boelganins rol in de samenzwering omstan dig uiteenzette. Chroesjtsjef was in 'n uitstekende bui. Hij verloor alleen zijn goede humeur, toen iemand de betoging van de Gha- nese studenten ter sprake bracht Op oudejaarsavond is te Heerlen de 78-jarige weduwnaar J. Draaisma uit Heerlen toen hy de verkeersweg de Schelsberg te Heerlen overstak door een truck met oplegger overreden. De man overleed in het ziekenhuis te Heerlen. TVE EERSTE KRANT in het nieu- we jaar. Met het laatste nieuws van het voorbije jaar en het eerste van het nieuw aangevangen. Wat zal het nieuwe jaar brengen We weten het niet. Niemand weet het. Ook de krant niet. In dit op zicht is zij, ook bij betoon van onaf hankelijkheid, niettemin afhankelijk. Wij hopen, dat er onder het nieuws ook veel goeds mag zijn. Nieuws heeft helaas als regel de eigenschap, minder gunstig te zijn. Maar waarom het oog sluiten voor zoveel wat ons wordt toebeschikt en waarvoor wij als mensen ons dankbaarheid past Dankbaarheid wil zeggen dat men dank brengt. Maar dank brengt men aan iemand. Wie van dankbaarheid in het leven rept. die denkt aan bewarende zorg, die ziet iets en iemand op de achtergrond van de gebeurtenissen. Voor hem en voor haar wordt hpt leven draagbaar, ook als het moeilijk mocht worden. Van harte wensen wij onze lezers kring toe, dat er onder het nieuws dat wij in dit nieuwe jaar hebben bekend te maken ook veel van mag ziin dat tot blijdschap stemt. En dat ook het ernstige nieuws mag wor den gelezen met een rustig hart, dat zich weet toevertrouwd. QOK IN HET NIEUWE JAAR stel len wij ons voor, een deel van het nieuws te voorzien van enig commentaar. De ervaring leert ons, dat dit op prijs wordt gesteld. Van benaalde zaken wenst de lezer te weten: wat denkt de krant ervan Een goed lezer verlangt een krant met een mening. Vaak ook wil hij door de krant worden geholpen om zichzelf een mening te vormen. Twee beperkingen zijn hier onver mijdelijk. In de eerste plaats draagt een commentaar in de krant niet zelden een voorlopig karakter. Het nieuws dat de krant brengt is in de meeste gevallen nog niet g-ehecl af gesloten en betreft ontwikkelingen die nog gaande zijn. De commenta ren weerspiegelen ook dat. Het is echter geen reden om met het leve ren van commentaar te wachten, want ook ontwikkelingen als zodanig zijn belangrijk. In de tweede plaats: er moet een keus worden gemaakt. Er gebeurt nu eenmaal veel en er komt dien overeenkomstig ook veel in de krant. Daar wordt dan iets uiteekozen en die keuze is weieens willekeurig hoe kan hef anders? Gelukkig echter behoeft ook lezer en lezeres zelf niet. de bevoegdheid en bovendien de bekwaamheid tot een oordeel worden ontzegd. In alle bescheidenheid hopen wij, dat onze lezerskring zich in het nieu we jaar ook door de commentaren in de krant zal voelen aangesproken. T?EN VAN DE laatste berichten uit het voorbijgegane jaar heeft ons tot weemoed gestemd. Het betrof hier de opdracht aan de nagedach tenis van drs. C. Hazenboscli van een boek over de bezitsvorming. Toen wij van dit bericht kennis na men. kwam in ons op de gedachte hoezeer wij toch telkens weer door nieuwe dingen in beslag genomen worden die oude herinneringen doen vervagen. Drs. Hazenbosch, een veelbelovende jonge man op het gebied van de politiek en het sociale leven, is enkele jaren geleden plotseling bij een auto-ongeluk om het leven ge komen. Een zwaar verlies voor zijn jong gezin allereerst, maar ook voor heel ons volk. Een van de onderwerpen die de belangstelling van drs. Hazenbosch hadden was bezitsvorming. Dat drs. W. Schmelzer, dp nieuwe frac tievoorzitter van de EVP, en dr. W. Albeda van het CNV hun boek over de bezitsvorming aan ziin nagedach tenis hebben willen opdragen, zal in wijde kring tot waardering stemmen. Zij hebben daarmee de gedachten teruggeleid naar een, die naar men selijke berekening te vroeg werd weggenomen maar aan wie de dank bare herinnering blijven mag. Missie naar Tunesië Een Nederlandse economische mssie zal van 6 tot 14 januari Tunesië bezoe ken vooral om zich op de hoogte te stellen van de mogelijkheden om by te dragen tot de uitvoering van het Tune sische ontwikkelingsplan, onder auspi ciën van de centrale kamer van handels bevordering en in samenwerking met het Afrika-instituut. Voorzitter is dr. M. Wesiglas, hoofd der economische afde ling van Unilever N.V. Per 16 januari is tot burgemeester Beek CL.) benoemd jhr. mr. P. W. M. van Meeuwen thans burgemeester van Bocholfz. Het Nederlandse nieuws van Polygoon Profilü komt vandaag af in de bioscopen uit in een nieuwe vorm, zo heeft de directie van deze film- onderneming medegedeeld. Het journaal zal voortaan voor ongeveer drie kwart tiit actualiteiten in zwart-wit bestaan en voor een kwart uit een onderwerp in kleuren. Met dit laatste zal aandacht worden geschonken aan streekonderwerpen en zaken van cultureel en/of historisch belang. Het een en ander is een uitvloeisel van de nu tussen Polygoon-Profilti en de bioscoopexploitanten voor 1964 afgesloten nieuwe contracten en ook van het feit, dat met de overheid een voorlopige oplossing op normale com merciële basis is gevonden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1964 | | pagina 1