Nieuwe Leidse Courant
Makarios besluit: alle
verdragen opzeggen
Veldslag van de jeugd
met politieagenten
Thans grote verwarring op Cyprus
Turken: „eenzijdige
onwettig
actie is
Vrede hoogste doel - geen
woorden maar daden
Via oostelijke' balcons
heildronk voor we sten'
Scheveningse vloot
bleef binnen door
wilde O.V.B.-actie
Jaarwisseling verliep rumoerig
Vele auto's
omgegooid
Boelganin op
receptie in
het Kremlin
Commentaren
Bioscoopjournaal van
vandaag af in kleuren
Donderdag 2 Jannarl 1964, 44ste jaargang
Hoofdredacteur* Dr. E. WEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stanhreatigh ghebleven
mijn hert In teghenipoet"
Om het vriespunt
Overwegend droog weer met op vele
plaatsen nevel of mist en slechts ver
spreid voorkomende opklaringen. Zwakke
tot matige wind tussen zuid en zuidoost.
Temperatuur om het vriespunt.
(Zie ook pag. 71
Steenslraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
58936 Abonnementsprijzen p.w. 0,78, p.m. 3,35, p.kw. 10,05 Klachtendienst bezorging 18.00—19.00 i
TAE spanningen rondom de kwestie Cyprus zijn gisteren opnieuw tot een
hoogtepunt gestegen door de mededeling van president (aartsbis
schop) Makarios, dat zijn regering besloten had, het garantieverdrag met
Engeland, Griekenland en Turkije en het bondgenootschapsverdrag Athene
en Ankara op te zeggen. Enkele uren nadat hij deze verklaring had afge
legd, zwakte hij deze wel af met de mededeling, dat zijn regering de ver
dragen „door passende maatregelen" wenst te beëindigen.
Maar het kwaad was toen reeds
geschied. Dr. Kutchuk, vice-presi
dent en leider van de Turkse min
derheid op Cyprus, liet weten dat
het besluit van Makarios onwettig
was. „Ik ben niet geraadpleegd en
de grondwet geeft mij het recht,
over dergelijke acties mijn veto uit
te spreken", zo zei hij. Turkije liet
weten, dat het eenzijdige verbreking
van de akkoorden inzake Cyprus
onwettig zou beschouwen en ook
van Britse zijde werd bestreden dat
Makarios het recht zou hebben de
verdragen eenzijdig te verbreken.
Makarios, die de laatste dagen zon
der de Turks-Cypriotische ministers
regeert, veroorzaakte door zijn aan
kondiging grote verwarring. Zijn stap
kwam zeer ongelegen voor de ervaren
Britse diplomaten die aan een nieuwe
sfeer van verzoening tussen de twis
tende gemeenschappen en tussen de
landen, die de onafhankelijkheid van
de eiland-republiek waarborgen,
werkten.
Turkije liet weten, alle maatregelen
ite zullen nemen om te verzekeren, dat
aan de verdragen de hand wordt gehou
den. .Het erkent de regering van Maka
rios niet langer. De Turkse regering
adht eenzijdige militaire interventie niet
wenselijk en pleit daaam voor een daie-
partyen-conferentie, zoals voorzien in
de (garantie-overeenkomsten
Griekenland
Turkse zegslieden zijn van mening,
dat odk Griekenland zich tegen het voor
nemen van president Makarios zal uit
spreken. Ter gelegenheid van de be
grafenis van president Kennedy ver
klaarde de Griekse minister van bui
tenlandse zaken Venizelos tegenover de
Turkse ambassadeur in Washington, dat
zijn land in geen geval de politiek van
Makarios om de grondwet van Cyprus
af te schaffen, onderschrijft of steunt.
De Griekse regering bewaart tot
dusver echter het stilzwijgen over de
verklaring van de Cyprische presi
dent. Wel heeft zij laten weten, dat
zij zal ingrijpen, als Turkije militaire
maatregelen tegen Cyprus zou nemen.
Het Griekse leger zou reeds in staat
van paraatheid zijn gebracht.
In het garantieverdrag, dat in augus
tus 1960 werd getekend, verplicht de
Cyprische regering zich, de onafhanke
lijkheid van het eiland te bewaren
geen unie met een andere staat aan
gaan. Engeland, Griekenland en Turkije
garanderen de onafhankelijkheid en
schendbaarheid van Cyprus. Als het
drag geschonden wordt zullen de drie
landen .gezamenlijk trachten de naleving
te verzekeren. Als dat onmogelijk is,
heeft elk van de drie landen het recht,
maatregelen te nemen om de in het ver
drag beoogde toestand te handhaven.
Cyprus, Griekenland en Turkije hebben
op zich genomen, verweer te plegen te
gen iedere inbreuk op de onafhankelijk
heid van (het eiland. De verdragen kwa
men tot stand, nadat in principe over
eenstemming was bereikt over de onaf
hankelijkheid van de Britse kolonie
Cyprus, die lid van het gemenebest bleef
Voor vervolg zie pagina 13
Nieuwjaarsboodschap Johnson:
redesoffensief wil president
Johnson van de Ver. Staten in
komende jaar streven naar nieuwe
doorbraken ten behoeve vai
vrede. Hij meent, dat zijn land zich
in een volledig verkiezingsjaar niet
op de achtergrond moet houden. In
een nieuwjaarsboodschap aan de
Russische leiders zegt Johnson, dat
Amerika zich de versteviging
de vrede als het hoogst» doel
1964 hebben gesteld.
De tijd om alleen maar over vrede
te praten is voorbij. 1964 moet een jaar
van daden zijn, aldus Jonhson, die van
Chroesjtsjef een boodschap had ont
vangen, waarin de hoop werd uit
gesproken, dat in het komende jaar
problemen zullen worden opgelost en
dat de betrekkingen zullen verbeteren.
Ook tussen de Sowjetunie en com
munistisch China werden nieuwjaar-
boodschappen uitgewisseld. Mao Tse
Toeng en andere Chinese leiders legden
de nadruk op de „onvergankelijke en
onverwoestbare vriendschap" tussen
beide landen.
Hartelijke gelukwensen werden gericht
an ,,de Russische leiders, het broeder
lijke Sowjetvolk, de communistische
partij en de Sowjetregering''. In de ni
jaarsboodschap van Chroesjtsjef aa
leiders in Peking wordt gezegd, dat het
Carnavalsfeer in Berlijn
Meer dan 60.000 Westberlijners,
van wie velen vdlse neuzen en feest
mutsen hadden opgezet, zijn Oude
jaarsdag via de doorgangen in de
muur naar Oost-Berlijn gegaan
daar Oudejaar te vieren. Zij hadden
toestemming van de Oostduitse
autoriteiten om op hun dagpasjes de
nacht in het oostelijk stadsdeel door
te brengen.
De communistische autoriteiten had
den voor het eerst sedert het einde
van de tweede wereldoorlog het ver
bod tot het afsteken van vuurwerk
In één
oogopslag
„Jongeren beseffen onze op
dracht in de wereld", zegt
mr. Marijnen pag. 2.
De wetsontwerpen die be
lastingverhoging voor siga
retten en benzine beogen,
zijn ingediend pag. 5.
In Amsterdam is de bekende
actrice Rika Hopper over
leden pag. 5.
Wat milder dan anders was
Wim Kan in zijn meester
lijke oudejaarsconférence
pag. 7.
Vrij veel sportgebeurtenissen
hebben de afgelopen dagen
de aandacht gevraagd
opgeheven. Theoretisch was het
West-Berlijn nog wel verboden, maar
zoals gebruikelijk trok niemand zich
er daar iets van aan.
Van beide zijden van de muur werd
het vuurwerk zo opgesteld dat de
kleurige vonkenregens over de muur
vlogen. In West-Berlijn werden de
vuurpijlen zo gericht dat ze boven het
oostelijk stadsdeel ontploften. Het was
wederzijdse groet van allen die
elkaar ondanks de dagpasjes toch niet
konden bezoeken op nieuwsjaarsmor-
gen.
Voor het eerst kwamen de bewoners
i de flatgebouwen aan de oostelyke
zijde van de muur naar buiten op hun
balkonnetjes met het glas in de hand.
Zy gebaarden naar toeschouwers in het
Westen dat zy een heildronk op hen
uitbrachten.
Bisschop Otto Dibelius richtte zich
een radiotoespraak tot de Oostduit
sers. Hij zei dat de hereniging met de
feestdagen van Berlijners aantoont dat
het niet gemakkelijk is „een gehele
natie te verdelen en de beide delen
te dwingen elkander te haten."
De leider van de Oostduitse commu
nistische party, Walter Ulbricht, ver
klaarde in een nieuwjaarsboodschap dat
bilaterale erkenning tussen West-
Berlijn en Oost-Duitsland een toenade
ring tob gevolg zou hebben, waardoor
veel problemen zouden worden opgelost.
Hy verwees naar de overeenkomst, waar
door Westberlijners thans tydelijk be
zoeken in Oost-Berlijn kunnen afleggen.
De Westberiynse burgemeester Willy
Brandt verklaarde op zyn beurt dat in
de laatste weken ,,de wereld getuige is
geweest dat ondanks de muur en het
prikkeldraad, wy Berlijners een familie
zijn gebleven.". Hij voegde er aan toe:
.Wij gaan het nieuwe jaar in zonder
illusies, maar met nieuwe hoop."
Brandt beloofde te zullen trachten
de limiet voor de bezoeken tot na
5 januari te laten uitbreiden.
Om te horen wat er in 1964 ge
daan moet worden en wat er in
1963 niet helemaal is goed gegaan,
was het kabinet op Nieuwjaars
dag in Amsterdam, bij de Gijs-
brecht van Aemstél. Kloris en
Roosje maakten het. weer bont.
Maar de ministers Scholten met
rug naar de camera), Marijnen
(midden) en Biesheuvel (rechts)
hebben toch genoten van dit
stukje traditie.
Grote drukte bi j
Spoorwegen
Russische volk oprecht verheugd is
over hetgeen China bereikt heeft bij zijn
streven naar „socialisme".
Het is er zeker van, zo luidt de bood
schap, dat China in nauwe samenwerking
met de volken van de Sowjetunie en
andere „socialistische" landen, in 1964
nieuwe successen zal behalen.
Chroesjtsjef hield met andere Rus
sische leiders gisteravond in het Kremlin
zijn traditionele ontvangst ter begroe
ting van het nieuwe jaar. Er waren
ongeveer 2000 diplomaten, geestelyke en
journalisten. Om middernacht vroeg Op oudejaarsavond, is in het water
Chroesjtsjef zijn gasten de glazen te .van de Amstel in Amsterdam aan de
heffen. Hy zei dat 1963 een goed jaar was Weesperzyde het stoffelijk overschot ge-
geweest. ,,Het was een vreedzaam jaar vonden van de 47-jarige Amsterdammer
en we hopen, dat dit een introductie zal J. Wijdenes. Hoe hy te water is geraakt
zyn voor onze stryd voor vrede in 1964.lis niet bekend,
De Spoorwegen hebben het op de
ste dag van het nieuwe jaar druk gehad.
Na drie uur 's middags raakten de trei-j
ml tot overvol, tot zes uur was hel
byzonder druk. Er bestond speciaal be
langstelling voor vervoer van de Rand-
naar het noorden en oosten des
lands. De Spoorwegen konden de drukte
zonder vertragingen verwerken.
Vanmorgen
van de Scheveningse vloot uitgeva
ren als gevolg van een even voor het
nieuwe jaar door de Bond van Zee
varenden gesteld ultimatum, waarbij
de Nederlandse visserjjreders
de keus werden gesteld om met de
bond over nieuwe arbeidsvoorwaar
den of een staking van alle leden
an de bond. De reders hebben een
plaats aan één conferentietafel ge
weigerd, omdat de bond aangesloten
is bij het niet door de regering als
'erknemersorganisatie erkende On
afhankelijk Verbond van Bedrijfs
organisaties (O.V.B.).
Ook in andere vissersplaatsen staken
geen enkel schip de O.V.B.-ers. maar daar, althans
Vlaardingen. zijn toch nog volledig be
mande schepen uitgevaren.
De heer R. van der Zwan, voorzitter
van de Scheveningse Redersvereniging,
zag de staking als een lastige verstoring
In de Bulgaarse hoofdstad Sofia is de 56-jarige voormalige Bulgaarse diplomaat Georgiev tot de dood door
de kogel veroordeeld, omdat het Hof bewezen achtte, dat hij voor de Ver. Staten had gespionneerd. 8taan
de tussen twee agenten hoorde Georgiev met neergeslagen ogen zijn doodvonnis bekendmaken.
Over het algemeen is de jaarwis
seling in Den Haag rustig verlopen,
alleen in de twee al van oudsher
met Oud en Nieuw beruchte buur
ten de schildersbuurt en de om
geving van de Gouverneurlaan
was het wat rumoeriger. Om vier
uur in de nacht was de „oogst" vijf
gewonde politiemannen, drie ge
wonde burgers en veertien aanhou
dingen. Verder waren er verschei
dene auto's vernield (gekanteld of in
brand gestoken door onruststokers).
In Amsterdam viel het over het ge
heel genomen nogal mee, doch in en
kele gevallen ontaardde de Nicuw-
jaarsnachttradities in baldadigheid. In
de Zijlstraat sloeg de politic met gum
miknuppels enkele honderden opge
schoten jongens uiteen, nadat zij zich
niets hadden aangetrokken van waar
schuwingen om geen auto's omver te
werpen, het verkeer te belemmeren
of straattegels uit de trottoirs te ruk-
In de Eerste Van der Helststraat en
de Gerardus Doustraat voerde de politie
ook een charge uit tegen jongelui, die
de brandweer hinderden bij het blussen
van een straatbrand. De baldadige jon
gens draaiden de brandkraan dicht, leg
den de blusslangen in de vuurhaard en
trachtten de brandspuit ook in het vuur
te duwen.
Het aantal straatbranden, voorname
lijk in de binnenstad, was dit jaar veel
groter dan in voorgaande jaren, omdat
een nieuwe sport zich van een deel van
de Amsterdamse jeugd heeft meester
gemaakt: het verzamelen van kerstbo
men, die in geheime bergplaatsen wor
den bewaard.
De politie vermoedt dat jongens, die
geen kerstbomen konden vinden, de rode
haan hebben laten kraaien in een af
braakhuis aan de Weespersstraat, dat
geheel uitbrandde. De brandweer be
streed het vuur met acht stralen.
Voor vervolg zie pagina 13
de reeds bestaande onderhandelin
gen met de wel erkende bonden. Deze be
sprekingen zouden in de loop van januari
afgesloten worden en de thans geldende
c.a.o. loopt tot mei.
De heer H. A. H. Boelmans Kranen
burg, secretaris van de Nederlandse Re
dersvereniging, had vanochtend n;
lijks commentaar op de situaties. „Als
het (hier een wilde actie van de O.V.B,
betreft, denk ik niet dat er een reder
zal zyn die zioh er iets van aantrekt'
De heer P. Broeksma van de Christe
lijke Bedrijfsgroepen Centrale merkte op
dat de leden van de wel erkende bonden
met hun rug tegen de muur werden ge
zet, als gevolg van het feit dat een schip
waarvan twee of drie man niet willen
varen, eenvoudig ook niet uitkan, al wil
len de overige bemanningsleden dol
graag naar zee. Hij zei voorts dat de
Nederlandse Redersvereniging hem nog
onlangs verzekerd had dat de reders in
landeiyk verband in geen geval met de
niet erkende werknemersorganisatie zou
overleggen.
Voor vervolg zie pagina 13
Ex-premier maarschalk Boel-
ganin, die in ongenade was ge
vallen omdat hij in 1957 de door
Molotof en Malenkof geleide zgn.
antipartij groep had gesteund, is
langdurig met Chroesjtsjef ge
zien op de nieuwjaarsreceptie,
die gisteren in het Kremlin werd
gehouden. Boelganin was in de
afgelopen vijf jaren niet in het
openbaar verschenen. Boelganin
met zijn zilverwitte sikje ver
scheen onverwacht onder de gas
ten op de receptie (zie ook elders
in dit nummer). Een uur lang
praatten en schertsten hij en
Chroesjtsjef met elkaar. Alle
politieke vijandschap scheen te
zijn vergeten. In 1958 werd Boel
ganin afgezet als premier en op
gevolgd door Chroesjtsjef. Zijn
vernedering werd in 1961 vol
tooid, toen de laatste Boelganins
rol in de samenzwering omstan
dig uiteenzette. Chroesjtsjef was
in 'n uitstekende bui. Hij verloor
alleen zijn goede humeur, toen
iemand de betoging van de Gha-
nese studenten ter sprake bracht
Op oudejaarsavond is te Heerlen de
78-jarige weduwnaar J. Draaisma uit
Heerlen toen hy de verkeersweg de
Schelsberg te Heerlen overstak door een
truck met oplegger overreden. De man
overleed in het ziekenhuis te Heerlen.
TVE EERSTE KRANT in het nieu-
we jaar. Met het laatste nieuws
van het voorbije jaar en het eerste
van het nieuw aangevangen.
Wat zal het nieuwe jaar brengen
We weten het niet. Niemand weet
het. Ook de krant niet. In dit op
zicht is zij, ook bij betoon van onaf
hankelijkheid, niettemin afhankelijk.
Wij hopen, dat er onder het nieuws
ook veel goeds mag zijn. Nieuws
heeft helaas als regel de eigenschap,
minder gunstig te zijn. Maar waarom
het oog sluiten voor zoveel wat ons
wordt toebeschikt en waarvoor wij
als mensen ons dankbaarheid past
Dankbaarheid wil zeggen dat men
dank brengt. Maar dank brengt men
aan iemand. Wie van dankbaarheid
in het leven rept. die denkt aan
bewarende zorg, die ziet iets en
iemand op de achtergrond van de
gebeurtenissen. Voor hem en voor
haar wordt hpt leven draagbaar, ook
als het moeilijk mocht worden.
Van harte wensen wij onze lezers
kring toe, dat er onder het nieuws
dat wij in dit nieuwe jaar hebben
bekend te maken ook veel van mag
ziin dat tot blijdschap stemt. En dat
ook het ernstige nieuws mag wor
den gelezen met een rustig hart,
dat zich weet toevertrouwd.
QOK IN HET NIEUWE JAAR stel
len wij ons voor, een deel van
het nieuws te voorzien van enig
commentaar. De ervaring leert ons,
dat dit op prijs wordt gesteld. Van
benaalde zaken wenst de lezer te
weten: wat denkt de krant ervan
Een goed lezer verlangt een krant
met een mening. Vaak ook wil hij
door de krant worden geholpen om
zichzelf een mening te vormen.
Twee beperkingen zijn hier onver
mijdelijk. In de eerste plaats draagt
een commentaar in de krant niet
zelden een voorlopig karakter. Het
nieuws dat de krant brengt is in de
meeste gevallen nog niet g-ehecl af
gesloten en betreft ontwikkelingen
die nog gaande zijn. De commenta
ren weerspiegelen ook dat. Het is
echter geen reden om met het leve
ren van commentaar te wachten,
want ook ontwikkelingen als zodanig
zijn belangrijk.
In de tweede plaats: er moet een
keus worden gemaakt. Er gebeurt
nu eenmaal veel en er komt dien
overeenkomstig ook veel in de krant.
Daar wordt dan iets uiteekozen en
die keuze is weieens willekeurig
hoe kan hef anders?
Gelukkig echter behoeft ook lezer
en lezeres zelf niet. de bevoegdheid
en bovendien de bekwaamheid tot
een oordeel worden ontzegd.
In alle bescheidenheid hopen wij,
dat onze lezerskring zich in het nieu
we jaar ook door de commentaren
in de krant zal voelen aangesproken.
T?EN VAN DE laatste berichten uit
het voorbijgegane jaar heeft ons
tot weemoed gestemd. Het betrof
hier de opdracht aan de nagedach
tenis van drs. C. Hazenboscli van
een boek over de bezitsvorming.
Toen wij van dit bericht kennis na
men. kwam in ons op de gedachte
hoezeer wij toch telkens weer door
nieuwe dingen in beslag genomen
worden die oude herinneringen
doen vervagen.
Drs. Hazenbosch, een veelbelovende
jonge man op het gebied van de
politiek en het sociale leven, is
enkele jaren geleden plotseling bij
een auto-ongeluk om het leven ge
komen. Een zwaar verlies voor
zijn jong gezin allereerst, maar ook
voor heel ons volk.
Een van de onderwerpen die de
belangstelling van drs. Hazenbosch
hadden was bezitsvorming. Dat
drs. W. Schmelzer, dp nieuwe frac
tievoorzitter van de EVP, en dr. W.
Albeda van het CNV hun boek over
de bezitsvorming aan ziin nagedach
tenis hebben willen opdragen, zal in
wijde kring tot waardering stemmen.
Zij hebben daarmee de gedachten
teruggeleid naar een, die naar men
selijke berekening te vroeg werd
weggenomen maar aan wie de dank
bare herinnering blijven mag.
Missie naar Tunesië
Een Nederlandse economische mssie
zal van 6 tot 14 januari Tunesië bezoe
ken vooral om zich op de hoogte te
stellen van de mogelijkheden om by te
dragen tot de uitvoering van het Tune
sische ontwikkelingsplan, onder auspi
ciën van de centrale kamer van handels
bevordering en in samenwerking met het
Afrika-instituut. Voorzitter is dr. M.
Wesiglas, hoofd der economische afde
ling van Unilever N.V.
Per 16 januari is tot burgemeester
Beek CL.) benoemd jhr. mr. P. W. M.
van Meeuwen thans burgemeester van
Bocholfz.
Het Nederlandse nieuws van Polygoon Profilü komt vandaag af in
de bioscopen uit in een nieuwe vorm, zo heeft de directie van deze film-
onderneming medegedeeld. Het journaal zal voortaan voor ongeveer drie
kwart tiit actualiteiten in zwart-wit bestaan en voor een kwart uit een
onderwerp in kleuren. Met dit laatste zal aandacht worden geschonken
aan streekonderwerpen en zaken van cultureel en/of historisch belang.
Het een en ander is een uitvloeisel van de nu tussen Polygoon-Profilti en
de bioscoopexploitanten voor 1964 afgesloten nieuwe contracten en ook
van het feit, dat met de overheid een voorlopige oplossing op normale com
merciële basis is gevonden.