Nieuwe Leidse Courant
Moskou wil fabrieken
in westen bestellen
Kunstmesttekort wegwerken
Chemie vóór alles na
graantekort'
Verkeer had hinder
van gladheid
en mist
Duitsers laten E.E.G.-
ministers stranden
Bouwvakkers willen
zestien pet opslag
Doodde vrouw
eerste en
tweede man
Commentaren
Meppel twaalf
uur stroomloos
Premie ziekenfonds per
1 januari 0,4 pet hoger
Dinsdag 10 december 1963, 44*te jaargang
r~
-n
CHRISTniJK-NATtONAAl DAGBIAO
Lichte vorst
Veel bewolking, hier en daar mist ea
geen neerslag van betekenis. Overwe
gend lichte vorst. Aanvankelijk zwakke»
later matige wind tussen zuid en oost
(Voor vervolg zie pagina 7)
Leiden Steenstraat 37
/"^HROESJTSJEF heeft in zijn lange rede voor het centrale comité van de
Russische communistische partij orders bij buitenlandse firma's in het
vooruitzicht gesteld voor een groot complex van chemische en andere fa
brieken. Voorwaarde hierbij is, dat de leveranciers tevreden zijn met een
eerlijke winst en dat er kredieten beschikbaar moeten zijn. „De imperialis
ten moeten niet proberen, politieke voorwaarden te dicteren", aldus de
Russische premier.
Sowjet-aankopen
in Londen?
Naar in Londen vernomen wordt,
worden op het ogenblik onderhan
delingen gevoerd over aankoop
door de Sowjetunie van belang
rijke hoeveelheden kapitaalgoede
ren. De onderhandelingen zouden
in een ver gevorderd stadium zijn
gekomen.
De Russische delegatie zou vol-
gens de zegslieden volledige instal.
laties voor kunstmeststoffabrieken
willen kopen. Ook zou zij voor-
i een nieuwe fabriek
synthetische vezels te be-
In Citykringen merkt men op,
dat de Sowjetunie deze kapitaal
goederen op krediet zou willen
De Sowjetunie heeft de fabrieken
nodig om de enorme achterstand
bij de produktie van kunstmeststof
fen weg te werken. Het gebrek aan
kunstmest leidde tot bijzonder
slechte graanoogsten. En deze mis
oogsten noopten Moskou, grote hoe
veelheden graan in Canada en de
Ver. Staten te kopen. Chroesjtsjef
verdedigde gisteren deze stappen
ontvouwde op de hem eigen wijze
een „brood door scheikunde"-plan.
Van 1964 tot 1970 zullen meer dan
42 miljard roebel voor de ontwikke
ling van de chemische industrie en
de toepassing van kunstmest in de
landbouw worden uitgetrokken. In
deze periode moeten ongeveer 200
nieuwe chemische fabrieken worden
gebouwd en meer dan 500 andere
worden herbouwd
Vermindering
Hij maakte bekend dat het door hem
in september naar voren gebrachte
plan om de produktie van minerale
kunstmest tegen 1970 op 100 miljoen ton
per jaar te brengen, was gewijzigd. Te
gen 20 miljoen ton dit jaar moet er nu
Ons land in greep van de winter
Veerboot vele
oek
uren
DE GREEP van de winter op ons
land is nu wel definitief. Koude
en vooral mist hebben het voor het
zeggen en de gevolgen zijn niet uit
gebleven- In verband met de lichte
vorst die voor vannacht wordt ver
wacht is het raadzaam de waterlei
ding af te sluiten.
Vele veardiensten moesten gestaakt
worden en het veer Gorkum-Sleeu-
wijk was in de mist zelfs uren zoek.
Het verkeer op .de weg ondervond
ernstige belemmering door de glad
heid en het slechte zacht. In enkele
delen van het land had het bus-
verkeer met grote vertraging te
kampen. Vooral in Brabant, Lim
burg en Zeeland was het ongerief
De Nederlandse Spoorwegen ston
den voor de opgave vertragingen
van meer dan een half uur weg te
werken.
De oorzaak van het vaste, winterse
keer is een groot en uitgebreid gebied
Pan hoge luchtdruk, dat zich over Euro
pa uitstrekt. Deze weerssituatie vertoont
{rote overeenkomst met die van begin
lecember van het vorige jaar. Ook toen
was er een dergelijk gebied van hoge-
In één
oogopslag
Wapenstilstand tussen Kerk
en wereld voorbij pag. 2
Roken en drinken hier en
elders: een wetenschappe
lijk onderzoek pag. 2
Cuba infiltreert Zuid-Ame-
rika pag. 5
Kapitein Galvao voor de
V.N. pag. 5
Bejaarden „demonstreren"
voor uitkering ineens
pag. 7
Richting aangeven niet al
tijd verplicht pag. 7
Geen uitkering voor staken
de chauffeurs pag. 7
luchtdruk heer en meester in Europa.
Ook de temperaturen van toen vertonen
een treffende overeenkomst. De conclu
sie, dat ons nog heel wat staat te wach
ten, is evenwel zeer voorbarig.
De mist heeft vooral ook het verkeer
in de lucht en de scheepvaart beïnvloed.
Op de kanalen in Limburg en op de
Maas was de situatie onhoudbaar en lag
het verkeer geheel stil.
Avontuur
Een waar avontuur beleefden de op
varenden van de veerboot Gorkum van
het veer Gorkum-Sleeuwijk. De boot
vertrok gisteren om tien over half zes
van de ponton buiten de waterpoort en
was daarna plotseling zoek. In spanning
wachtte men aan de Brabantse oever op
enig teken van leven van kapitein Van
Veen. Toen de pont om zeven uur nog
niet was aangekomen begon men toch
ongerust te worden.
Eindelijk om acht uur brak een tele
foontje van de rijkspolitie te water de
angstige spanning. Een patrouillevaar
tuig had da veerboot gevonden.
(Voor vervolg zie pag. 7)
tegen 1970 70 a 80 miljoen ton worden
Deze vermindering was door westerse
deskundigen voorspeld toen brieven
Russische geleerden werden gepubli
ceerd die zeiden dat zoveel kunstmest
niet nodig zou zijn als er meer
concentreerde stoffen werden geprodu
ceerd en als er minder op de boerde
rijen werd verspild. Chroesjtsjef noemde
het geen kunst dat de produktiviteit van
de landbouw in Amerika groter is
in de Sowjetunie. Voor het halve areaal
had Amerika tweemaal zoveel kunst
mest beschikbaar.
Minister Luns is gisteren
Kopenhagen gevlogen voor bespre
kingen met de Deense regering
over de gemeenschappelijke markt.
De foto toont mr. Luns in de VIP-
kamer van het vliegveld Kastrup
samen met zijn Deense ambtsge
noot, Per Hakkerup
Bomaanslag in Aden
Minister en Britse
„Misschien" ambtenaren gewond
Chroesjtsjef zei dat de produktie
de chemische industrie tegen 1970 drie
en een half maal zo groot moet zijn als
nu het geval is. Als gevolg hiervan zal
de groei in bepaalde industrieën „mis
schien" moeten worden geremd.
Met betrekking tot de Russische
graanpositie zei de premier: „Als
de methoden van Stalin en Molotof bij
de broodvoorziening van het volk ge
volgd hadden, zouden we zelfs dit jaar
graan hebben kunnen uitvoeren.'
Dit was hun methode: Zij voerden
graan uit terwijl in bepaalde gebieden
in dit land de mensen opzwollen van
de honger of zelfs van honger omkwa
men. Ja, kameraden, het is een feit.
het gebied van Koersk in 1947
stierven van de honger en toen
verkochten we ar aan."
Vanmorgen is op het vliegveld van
Aden een handgranaat geworpen te
midden van een groep Arabische minis
ters en hoge Britse ambtenaren, waar
door tenminste een dode viel en 39 per
sonen werden gewond. De toestand van
enkele gewonden is ernstig.
De aanslag werd kort voor het ver
trek van de Britse hoge commissaris
van het Engelse protectoraat Aden, sir
Kennedy Treveskis. gepleegd. Treveskis,
bevond zich in gezelschap van de sultan
van Aden, Ahmed Bin Abdoella al Fadli,
de minister van financiën en de minis-
De minister van economische zaken,
prof. dr. J. E. Andriessen. zal begin
volgende week naarAieerlen gaan voor
het laatste beraad over de positie van de
mijnindustrie. De minister zal apart con
fereren met de werknemersbonden er
Voor vervolg zie pagina 7 het dagelijks bestuur van de Mijnindu-
strieraad.
Pisani:
Prioriteit voor bouwbedrijf
(Van onze soc.econ. redactie)
De drie werknemersbonden in het
bouwbedrijf hebben gisteren in-
het gesprek met de werkgevers
een looneis op tafel gelegd van ge
middeld 16 procent. Deze loonsver
hoging zou op 1 januari aanstaande
dienen in te gaan en niet op 1 maart,
de eigenlijke afloopdatum van de
oude c.a.o.
Gelet op de meningen, die in krin
gen van de aannemers bestaan mag
verwacht worden, dat de loonsverho
ging voor 1964 niet veel lager zal uit
vallen dan het door de werknemers
bonden gevraagde percentage. Wel den
ken de aannemers aan een meer ge
spreid systeem van loonsverhogingen
naar het voorbeeld van het metaal
bedrijf.
Zoals bekend heeft minister Bogaers
enige tijd geleden reeds de wens uitge
sproken. dat aan het bouwbedrijf ook
wat betreft de arbeidsvoorwaarden.
prioriteit verleend dient te worden ter
bevordering van de woningbouw.
Wil de bouwvakker echter de maat
schappelijke betekenis en het maat
schappelijke aanzien krijgen, dat hU ver.
dient, dan zal er niet alleen iets moeten
gebeuren met de lonen. Ter verbetering
van de totale positie van de bouwvakker
hebben de werknemersbonden dan ook
een aantal voorstellen ter verbetering
van de secondaire arbeidsvoorwaarden op
tafel gelegd. Het werk dient aantrekke
lijker gemaakt te worden in de hoop dat
meer werknemers hun diensten aan het
bouwbedrijf aanbieden en de produktie
kan worden opgevoerd.
Het bouwbedrijf kent thans nog te
veel inconveniënten. Een bouwvakker
is immers met name in de winter
maanden lang niet zeker van de hoog
te van zijn loon. Het is een hard vak,
dat veel heeft te verduren van ons
grillig klimaat. Winstdelingcn zijn in
het bouwbedrijf eveneens onbekend,
evenals een officiële differentiatie-
mogelijkheid in de lonen.
Minister Toxopeus heeft gisteren
het nieuwe hoofdbureau van poli
tie te Breda officieel geopend. Op
de foto zien we de bewindsman
zelf uit Breda afkomstig in
gesprek met een politieruiter, die
een van de paarden berijdt welke
door de burgerij aan het korps zijn
geschonken
De werknemersbonden hebben nu
daarom gevraagd om een duidelijke ver
betering van de prestatiebeloning, eigen
lijk zou hiervoor vrijheid moeten be
staan (de werknemersbonden en de con
fessionele aannemersbonden zijn hier
voor wel te vinden, maar de algemene
aannemersbond, die 60 procent van de
bouw vertegenwoordigt, blijft zich ver
zetten). Verbeterd moeten ook worden
de diensttijdentoeslag, de uitkeringen bij
onwerkbaar weer en ziekte, de kleding-
toelage, de vakantie-duur en het vakan
tiegeld en de betalingen voor overwerk.
Voorts is gevraagd om een verwerking
van het bruto-weekinkomen van mini
maal f 100 in de c.a.o. en vermindering
van het aantal gemeente-klassen tot drie.
Naar wij vernemen is er vantevoren
tussen de drie werknemersbonden in het
bouwbedrijf en de drie werknemersvak-
centralen overleg gepleegd over de in
gediende looneis cn de voorstellen tot
verbetering van de secondaire arbeids
voorwaarden. De vakcentralen hebben
zich achter de eisen gesteld en hebben
zich daarmee ook bereid verklaard hun
goedkeuring aan de voorstellen vnn deze
inhoud te hechten, wanneer deze aau
de Stichting van de Arbeid worden
voorgelegd.
TK heb een verloren dag. Ik ben
woedend", zei de wat excen
trieke Franse minister van land
bouw, de heer Pisani gisteravond.
Het was aan het eind van de eerste
dag van de marathonzitting van de
EEG-ministerraad in Brussel. Er wa
ren geen besluiten genomen en ook
de Nederlandse minister Biesheuvel
sprak als voorzitter van de raad er
zijn teleurstelling over uit.
De Duitsers waren oorzaak van de
besluiteloosheid. De regering te Bonn
moet deze week nog een aantal in
grijpende politieke besluiten nemen,
zo kondigde de Duitse delegatie gis
teren aan. De agenda vermeldde de
nieuwe marktorganisaties voor rijst
en zuivel.
Morgenmiddag kan de Duitse dele
gatie wellicht mededelen, wat de
houding van Bonn zal zijn. Minister
Pisani deelde mede, een nachtelijke
vergadering te zullen eisen om nog
diezelfde dag tot concrete besprekin
gen daarover te komen.
Over de voorstellen voor de markt
organisatie voor rijst was het debat iets
vruchtbaarder dan over die voor zuivel.
Van Nederlandse zijde werd er op ge
wezen, dat rekening gehouden dient te
worden met het mandaat, hetwelk de
EEG-ministerraad volgende week moet
opstellen voor de Europese commissie
Jongen lokte meisjes
mee voor broer
In oktober en november werd een aan
tal zestienjarige meisjes door de 26- ja
rige gehuwde L. G. M. W. uit Heerlen
aangerand. De meisjes werden tei
aangesproken door de zestienjarige M.
G. W., eveneens uit Heerlen, broer
de aanrander. De jongeman nodigde de
meisjes uit voor een ritje op de brom
fiets. Op een stille weg stopte hij en liet
de meisjes achter met de mededeling,
dat'hem plotseling een dringende bood
schap was te binnen geschoten. De
oudere broer verscheen, gaf voor vai
politite te zijn en randde de meisjes
Hierna kwam de bromfietser weer
dagen om de meisjes terug te brengen.
Een van de slachtoffers herkende
dag de bromfietser in een danszaal te
Kerkrade. waarna arrestatie van beide
broers volgde.
Na aanslag Nkroemali
doodstraffen in Ghana
Het Ghanese hooggerechtshof heeft
gisteren het voormalige lid van de par
lementaire oppositie Robert Otsjere eri
de gewezen ambtenaar Manoe wegens
'erraad en samenzwering tegen de
staat" ter dood veroordeeld.
Twee voormalige ministers en een
parlementariër aan wie hetzelfde ten
laste was gelegd, werden vrijgesproken.
De vijf beklaagden waren in 1962 ge
arresteerd op beschuldiging van mede
plichtigheid aan een aanslag op het
leven van president Kwame Nkroemah.
Er zijn in totaal zeven Ghanezen ter
dood veroordeeld na deze aanslag op
Nkroemah.
Landbouwprijzen
veel hoger
Het algmeen landbouwindexcijfer van
het Centraal bureau voor de statistiek is
in oktober gestegen tot 117 (vorige maand
111, vorig jaar 100). Het cijfer voor ak-
kerbouwprodukten steeg 7 tot 119 (v.j.
111) door hoge prijzen voor alle pro-
duk'.en. Veehouderijprodukten liepen 6
op tot 116 (v.j. 97). Hier stonden tegen
over een lagere prijs voor eieren, hogere
voor de overige produkten. De index
voor de kostenfetoren ableef 166 (v.j.
158),
voor het voeren van onderhandelingen
over de tarief verlagingen in het GATT.
Het zou een vreemde situatie zijn in
dien voor de aanvang van deze onder
handelingen de bescherming van de rijst-
produktie in de EEG t.a.v. de invoe
derde landen bijvoorbeeld zou worden
verdubbeld, aldus de Nederlandse woord,
voerder.
,OPEN KARAKTER'
Wil de raad inderdaad 'n standpunt be
palen. waaruit 't door W.-Duitsland ver
langde „open karakter" van de EEG
moet blijken dan dient de regering te
Bonn zich te realiseren, dat er deze
week op het gebied van de landbouw
werk moet worden verzet, zo meent mcr
in Brussel.
Het zou ondenkbaar zijn, dat Frank
rijk zijn medewerking verleent als de
drie verordeningen voor zuivel, rijst er
rundvlees als voltooiing van het gemeen
schappelijk landbouwbeleid niet worden
aanvaard.
Vandaag zou de Westduitse minister
van landbouw, Schwarz, een onderhoud
hebben met zijn Franse collega Pisani.
Dit gesprek wordt als heel belangrijk
beschouwd.
Weer parathion
De plotselinge dood van de 46-jarige
metselaar L. G. uit het Drentse veenoord
heeft ernstige verdenkingen tegen diens
44-jarige vrouw A. G.-J. opgeroepen.
Maandag voor een week werd de man
plotseling ziek. Niet lang nadat hij in
het ziekenhuis in Emmcn was opgeno
men overleed hij. Sectie bracht aan het
licht dat zich in het lichaam sporen van
het insectenverdelgingsmiddel parathion
bevonden.
Hoewel aanvankelijk aan zelfmoord
werd gedacht, herinnerde men zich dat
de eerste echtgenoot van de vrouw in
1960 eveneens aan de gevolgen van een
vergiftiging door parathion was gestor
ven. Ook toen was de conclusie zelfmoord
geweest.
De officier van justitie in Assen, mr. J.
van Oldenbeek, heeft thans een onder
zoek gelast naar dc dood van de beide,
onder verdachte omstandigheden over
leden mannen. De vrouw is reeds ge-
De vorige maand kwam in Tilburg zo
wel als in Goirle een parathionmoord
voor. Beide gevallen waren zo goed als
identiek: dood door het drinken van
koffie, waarin de insectenverdelger was
geroerd. In beide zaken bekende de
echtgenote van het slachtoffer haar man
om het leven te hebben gebracht.
TN deze dagen herdenken wij hoe,
nu vijftien jaar geleden, de ver
klaring van de rechten van de mens
tot stand kwam.
De oorlog met zijn bittere krenking
van de menselijke waardigheid had
geleid tot nieuwe bezinning. De ver
klaring was het resultaat Het bleef
bij een verklaring. Dat wil zeggen:
een richtlijn, een leidraad, wil men:
een stimulans.
Er zijn landen waar beginselen tot
gelding zijn gekomen als in deze
verklaring neergelegd; Er zijn er
ook, die daarvan na deze vijftien
jaar nog ver zün verwijderd. En de
eerstbedoelde landen hadden de ver
klaring niet nodig om tot erkenning
van de rechten van de mens te ge-
Daarom is de betekenis van de ver-
kla.ing een betrekkelijke. Geheel
zonder waarde is zij zeker niet. Zij
houdt iets van een beroep op hel
geweten. Zoals het in-deze verkla
ring staat, zo behoort het te zijn.
Waarbij men goed doet, te overwe
gen dat elk recht tegelijk inhoudt
een plicht, ook voor wie er zich op
beroept.
AT ET de Russische landbouw gaat
- het niet naar wens. Het blijft
een opmerkelijk ding, dat dit enorme
landbouwland zelfs dc eigen bevol
king niet van het nodige kan voor
zien. Er moet van elders graan wor
den ingekocht.
Thans heeft Chroesjtsjef de houw
van chemische fabrieken aangekon
digd. De kapitalistische wereld moet
daarbij helpen.
Laatst zagen wij een spotprent waar
op de ene Rus de ander vroeg: waar
moeten wij ons voedsel vandaan ha
len als dc hele wereld communistisch
geworden is? Die prent wierp wel
een onthullend licht op de situatie-
Het communistische stelsel heeft de
mens niet het baat gebracht da» er
van is verwacht. Ook de spectacu
laire ruimtevaarten hebben dc een
voudige mens niet kunnen helpen
aan hetgeen hij het meest behoefde.
Misschien hebben zij integendeel te
veel aan energie opgeslokt.
In het betoog van Chroesjtsjef moest
ook Stalin nog even fungeren als
kop van Jut. Maar hoelang is hij nu
reeds dood?
VfOOR dc bewoners van Berlijn wor
den. naar het zich laat aanzien,
de kerstdagen teleurstellend. Zij had
den gehoopt op ontmoeting met hun
stadgenoten aan de andere zijde van
de muur.
Er zijn aanwijzingen dat de com
munistische autoriteiten het verlan
gen naar deze ontmoeting willen ge
bruiken als 'n middel om druk uit te
oefenen. De mogelijkheid van een
ontmoeting wordt in het vooruitzicht
gesteld, als West-Berlijn bereid is aan
voorwaarden te voldoen. Die voor
waarden komen hierop neer, dal
West-Berlijn. ja de Bondsrepubliek,
het regime in Oost-Berlijn erkent
Dat is ergerlijke politiek. Men kan
zich weliswaar afvragen, of de auto
riteiten in het westen aan het com
munistische regime terecht de erken
ning blijven onthouden. Dat is een
punt apart. Maar ergerlijk is het, en
wellicht ook tekenend voor dat re
gime. dat menselijke gevoelens op
zulk een wijze onder druk worden
gezet en gepijnigd.
Het kan geen vraag zijn. dat ook
zulk een verachtelijke politiek juist
aan de rechtmatigheid van de erken
ning in de weg staat.
Geheel Meppel heeft het gisteren
twaalf uur lang zonder elektriciteit moe
ten stellen. Even voor half tien gister
morgen viel het licht uit ten gevolge
een storing in de elektriciteitsceru
trale. Daar het er naar uitzag dat de
storing wel geruime* tijd zou duren heb
ben veel bedrijven en zaken hun perso
neel naar huis gestuurd. In de drukke
rijen kwam eveneens het werk stil te
liggen, zodat de plaatselijke krant en
twee andere bladen niet konden ver
schijnen. In de huizen behielp men zich
gistermiddag cn -avond met petroleum
licht. Velen begaven zich noodgedwon
gen uitzonderlijk vroeg ter ruste.
Om kwart over tien floepte het üchl
Een subcommissie van de commissie sociale verzekeringen van de Sociaal-
economische raad heeft de staatssecretaris van sociale zaken en volksgezond
heid, dr. A. J. H. Bartels, geadviseerd dc premie voor de verplichte zieken
fondsverzekering voor 1964 vast te stellen op 5 procent. De subcommissie
heeft tot deze verhoging (0.4 procent meer dan in 1962) geadviseerd, omdat
de verpleegduur voor lichamelijk cn geestelijk zieken van 70 dagen tot één
jaar is verlengd, waardoor de reserve zou interen tot een niet verantwoord
Mede op grond van berekeningen van de Ziekenfondsraad cn rekening hou
dend met een verwachte loonstijging van 10 a 12 procent becijfert de S.E.R.-
commissic dat volgend jaar een reserve aanwezig zou kunnen zijn van 20 a 30
ini'.joen gulden, een orde van grootte die ligt beneden de door de S.E.R. aan
gegeven norm. De subcommissie acht het echter in het huidige stadium niet
verantwoord tot een hoger percentage te adviseren.
Indien tot een voorziening tegen zware geneeskundige risico's wordt besloten
zal moeten worden bezien in hoeverre het verstrekkingspakket van dc ver
plichte ziekenfondsverzekering hierdoor zal worden beïnvloed.
