Concilie van Trente GClfvmK Gouden jubileum begin van nieuwe fase in werk van ds. Waardenburg ACCENTUEERDE DE GESCHEURDE EENHEID DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD ZONDAGSBLAD ZATERDAG 30 NOVEMBER 1963 Niet-katholiek Het concilie heeft voor de protestantse kerkbladen en trouwens voor de protestantse kerkredacteuren in het alge meen een nieuw probleem geschapen. Zij waren het er er al spoedig over eens dat het concilie geen ..oecume nisch" concilie was. en die be naming vindt u dan ook vrij zelden in de protestantse pers. Maar hoe moet alles ge noemd worden dat niet tot de Rooms Katholieke Kerk be hoort? Op het ogenblik is nog steeds het rapport over de oe cumenische verhoudingen aan de orde in de concilieaula. Daarin is herhaalde malen sprake van gelovigen buiten de Rooms Katholieke Kerk meest al worden zij de afgeschei den broeders" genoemd, maar die term is niet altijd te ge bruiken. Het wordt soms moeilijk om hen bij hun eigen namen te noemen, want er zijn er zoveel. „Protestanten" is geen juiste verzamelnaam, want zo willen de anglicanen niet genoemd worden en al evemin de oos- ters-orthodozen. En om nu al tijd te zeggen: de protestanten, oosters-orthodoxen en anglica- nog niet, want van deze drie thuis voelen. De rooms-katholieke journa listen die in Rome het conci lie verslaan, hebben er iets op Sevonden. Al deze mensen wor- en samengevat onder de ver zamelnaam „niet-katholieken." En een beetje ten einde raad hebben wij in onze krant deze uitdrukking herhaalde malen overgenomen uit de verslagen van de verschillende persbu- Maar het wordt tijd dat we daar mee ophouden, want dit woord is zo vals al het zijn kan. Prof. dr. H. Berkhof heeft in zijn jongste boek over de catholiciteit van de kerk la ten zien dat dit begrip veel ruimer is dan alleen de Rooms- Katholieke Kerk. Daar wordt wel gedaan alsof men daar de volle eenheid heeft en wij er wat buiten staan, maar dit is een exegese die wij ten ene male zullen moeten afwjizen. Ook wij willen behoren en in geloof weten wij te be horen, tot „die heilige ka tholieke christelijke kerk." Wij zijn niet „niet-katholiek". Wij hebben ons indertijd van Rome afgezonderd of zijn door Rome op straat gezet, omdat wij juist katholiek wilden zijn, dat v i de :ste dat weer terugvallen en Engel se en Duitse waarnemers bij het concilie doen dat al lang op de oorspronkelijke uit drukking „niet-rooms". Van de Rooms Katholieke Kerk wil len wij het katholieke wel. maar het roomse niet. Mis schien levert het ons een paar boze blikken op, maar voor de dialoog met Rome is het niet ongezond. Geen Sören Wanneer in Denemarken een kind «tout of vervelend is, kan bet gebeuren dat *yn moeder tegen hem zegt: Wees alsjeblieft geen Sören! Wat vrjj vertaald, wil zeggen: stel je toch niet zo aan. Het woord Sö ren betekent Kier dus aansteller, een betekenis, die deze naam heeft sinds bet optreden van Sören Kier kegaard, die in 1855 stierf. In Kierke.gaards dagen was zijn voornaam even gebruikelijk in De nemarken als Jan, Piet en Klaas in Nederland. Hij was echter de laat ste Sören. Geen ouderpaar zal in Denemarken deze naam meer ge ven, omdat hun kind daardoor be lachelijk sou worden. VIERHONDERD JAAR GELEDEN GESLOTEN (Van onze kerkredactie) Ieder concilie heeft zijn eigen anecdoten. Ook dat van Trente dat op 4 december vierhonderd jaar geleden officieel gesloten werd. In opdracht van de paus ston den overal tussen Trente en Rome snelle paarden ge reed om boodschappen zo snel mogelijk naar en van de paus te kunnen overbrengen. Al spoedig werd gezegd, flat van tyd tot t(jd ,,de Heilige Geest zich wat verlaat had, omdat rivieren buiten hun oevers getreden waren." Het wat wrange mopje heeft zonder twijfel ook betrek king op het gehele concilie, het langste uit de kerkge schiedenis, dat duurde van 13 december 1545 tot 4 de cember 1563. Trente kwam zonder twijfel te laat in de kerkgeschiedenis, te laat om de eenheid nog te red den, te laat om de reformatie te gen te houden, te laat om werke lijk eigen wezenlijke hervormin gen door te voeren. Trente kwam niet te laat omdat de geboden niet over gezwollen rivieren kon den. maar omdat de pausen zelf niet in staat waren de stroom van kerkelijke hebzucht en eer zucht. die ver buiten zijn oevers getreden was. te doorwaden. Ro me wilde niet luisteren naar de stem van de reformatie. Het klonk allemaal zo mooi in die openingsdienst waarin Corne- lio Musso. bisschop van Bitonto de preek hield. Hij zei dat het de taak van het concilie was het geloof en de sacramenten te ver dedigen, de christelijke liefde te herstellen, het gif van hebzucht en eerzucht uit te bannen uit de kerk, de zielszorg nieuw leven te geven en de gesel Gods tegen het christendom, de Turken, af te Maar de moeilijkheid was dat van dit concilie te veel werd ver wacht. Oorspronkelijk hadden de reformatorisch gezinden er om gevraagd. In 1520 riep Luther reeds om een concilie, in 1522 volgde de Duitse rijksdag. Reeds eerder had de Franse koning Lo- dewijk XII er öm gevraagd. Maar de pausen weigerden. Zij waren er nog niet rijp voor. In hun Ivoren torens hadden zij de veranderingen in de tijd nog niet bespeurd. En toen zij eenmaal begrepen dat er iets moest gebeuren, ging him verlangen in de richting van een dogmatische positie bepaling. Zij dachten nog steeds dat de stem van de kerk voldoende ge zag had om de ketters terug t« roepen. Zij dachten dat het drei gen met de ban voldoende was om de schapen weer in de schaapskooi terug te doen keren. Gesprek Nodigde protestanten uit, maar luisterde niet naar hen diepzinnig en voortreffelijk be- gen. de reliquiënverering. Die werkt document waarin de Ka- ting werd opnieuw een slag in thoLieke leer wordt uiteengezet, gelaat van de reformatie. Het c zowel tegen de Pelagiaanse als cilie had 'estantse dwalingen: n heid van de genade, c I P i de medewerking van de luisterd. Op de laatste dag bleek wiens stem gehoor gegeven was. Trente kwam te laat. Van pro- P6,225 bisschoppen toen bijeen Kt. Wel werd nog geproDeera smg was reeas gevauen op ae geen ver- ti de protestanten niet geheel vierde zitting. In 33 regels wordt trouwen meer. Aan rooms-katho- nw. af te stoten en daarom werd de de rooms-katholieke positie be- geke z.jde was er geen gewillig- ^^^den Deze vond plaats op Schrift het eerst genoemd, maar paald, en iedere regel eindigt met heid om te luisteren. De scheur M januari 100*. het was duidelijk dat de tradi- de dreiging van de ban. Er werd was reeas volledig. Trente onder- PPr<;te IpIHp.-.: van tionele uitleg de Schrift overheer- afstand genomen van het pelagia- «treepte en accentueerde slechts L™| «errte leiders van ste. De vierde zitting op 8 april nisme. maar ook van de recht- de scheiding. Daarom kon Tren- Jj« ™te- Seripan- 1546 bewees reeds dat Rome de vaardigmaking door het geloof al- Ke«n hervorming brengen QO- 8cnreci 1 reformatie niet begrepen had. leen. De negende uitspraak luidt: Traditie •-■?00 aarnemers wel erbij mogen zijn, maar Rome blijft weigeren naar hen te luisteren? De oecu mene begint niet met getuigen, maar met luisteren. «ivgcu "c1hr<*f bij het begin de eigen kerk. Het is waar. concilie in zijn dagboek: „Nu is veranderde wel iets, maar het de deur open in werkelijkheid „.v „w. as Keen werkelijke hervorming. ,UJ" dicht 339 jaar lang, digen door het geloof alleen ge- Die kon er niet komen omdat dit J?1 xxm °pnl®Yiv rechtveerdigt te worden zoo dat concilie met toegekomen is aan de, protestanten een vrijgeleide Letterlijk leest een Nederlandse Wj verstaet. datter niet anders de vraag: Wat is de kerk?" Die Jg®®"® ®nT,£aiirne??ier% ,U,U?°; vertaling van het besluit (uit- van doen en is -t weUt meewerkt vraag werd al evenmin gesteld in d'6fe naar zijn concilie. Zal niet gegeven in 1657) „dat niemand om de rechtveerdigmaekende gra- de vorige eeuw, op het Vaticaans 1™,|k?n ,dat steunende op zijn eygen wysheyd ci te bekomen, ende geenszins concilie, die komt pas nu aan de ..vrijgeleide te laat komt, omdat zich verstoute de Heylige Scrift van nood te zijn dat hy door >t orde tijdens het huidige concilie. ™aeken des gheloofs ofte der beW€gen van zijn wil eed g€_ STMEÏ? die Een slag leggen, verdreyende die nae zijn eygen zinnen tegen den zin di« Precies 400 jaar geleden vond de gehouden heeft, ende als noch Dg KCTK laatste bijeenkomst plaats. Op houdt de Moeder de heylige Kerk die allerlaatste dag kwamen nog wie het toestaet te oordeelen van Zo sprak de Rooms Katholieke eens de punten aan de orde die de waere zin ende uytlegging der Kerk 400 jaar geleden en de vo- het heftigst van protestantse zij- heylighe Scriften ofte ook tegen rige Nederlandse kardinaal De de waren aangevallen, het vage- e 't een-hartig overeenkomen der Jong noemde de 33 regels: een vuur, de aanbidding van de heili- Vaderen." De Rooms-Katholieke Kerk zei in deze uitspraak „neen" tegen de grondslag van het protestantis me. Sedert deze bijeenkomst heeft het concilie nog pogingen onder nomen om protestanten uit te no digen. Herhaalde malen beloof de Trente een vrijgeleide aan al len die wilden komen „om van die dingen die in 't zelfde conci lie moeten gehandeld worden met alle vryheydt samen over te leg gen, voor te stellen ende te han delen ende tot het algemeyn con cilie vry ende franc te komen en de daer te blyven ende langh te vertoeven, ende articulen zooveel alst hen goed-duncken zal, zoowel by geschrift als door woorden te bieden, voor te stellen, ende met de Vaders ofte de geene die van 't heylig concilie zelf zullen (Van onze kerkredactie) kosen zijn 1 te leggen De meeste predikanten gaan i veertig dienstjaren met eme- ende zonder eenige verwytingen ritaat. Alleen de kleinere ge- ende spyt te disputeer en..." De loofsgemeenschappen eisen van wOTdtTOkgnogebelo°Idrda7Sntet h™ predikanten dat lij langer alleen mogen komen, maar ook blijven dienen, tot hun zeven- zullen kunnen vertrekken. tlg,te bijvoorbeeld. Maar de Maar de belangstelling van pro- conferentieleider, door alle testantse zijde was al lang ver- dwenen. Een enkele afgezant vrienden nog steeds dominee dook wel eens in Trente op, Waardenburg genoemd, die de- E".rr,':"°v.nV"dade,at,.^SS l'»»™" kwam hun zaak uiteenzetten. Het vierde, is voor de verandering w*s te iaat. De scheiding was maar eens begonnen aan een reeds volkomen. de „Bijsterbos" dat omgedoopt zal worden in „Herdershof II". Het nieuwe conferentieoord (bij belcentrum zegt ds. Waarden- burg) ligt tussen Epe en Heer- de in. Hij is 74 jaar, maar de meeste mensen schatten hem op achter in de vijftig, en hij is nog lang niet van plan om op te geven. Precies vijftig jaar geleden be gon hij zijn geestelijke werkzaam heden in dienst van de Protestant se Kerk van het toenmalige Ne- derlands-Indië. Hij werd inge schakeld bij de opleiding van on derwijzers en leraren op het eiland Ambon. Zo begon deze zijn jeugd af nieuw werk. Deze prediker verlangd had naar "het zendlngs- Vornnrrlplinn °Pende tlen *el«d«n op 64- V€ld- ziin Kostelijk werk. veroordeling J Slechts tien jaar lang heeft hij jarige leeftijd een nieuw con- Indonesië gewerkt, maar zijn ook volko- ferentieoord dat hij de „Her- zendingsliefde is in de loop der De veroordeling men. Niet slechts het „sola scriptura" werd veroordeeld, ook derhof doopte in Heerde. De- ze week werd juist de koop ge- hij *aï "spoedig; #wwwwwwvw^w sloten van het ex-sanatorium men van een geestelijk front de zending. het opleiden voor de zending, en in de derde plaats de toebereiding van de ge- - de komst van Chris- meente het ziet er naar uit dat zij de tweede plaats niet spoedig beter zullen worden, jonge mensen Nieuw gebouw Deze conferentieleider en zijn ■ouw kwamen tot de overtuiging at er een concentratie moest plaats vinden. Men moest laten het land. Mensen kwa- vallen wat op het moment niet "- en dienstbaar tvas aan de direete op- het dracht. Plotseling en geheel on- deed zich een mogelijk- het eigen gebouw te ver kopen en een klein sanatorium nemen c_l voor de conferen- :oqder enige Herdershof Al spoedig reclame werd de bekend men voor weekendconferenties voor vakanties. Zomer» huis steeds vol. In de wmtermaan- verwacht deed zich den waren er een aantal jonge beid mensen voor een zendingsschool- kope.. opleiding. In de loop van de laat- over te nemen dat zelfs veel be ste tien jaar werd tevens een or- gaan gesticht dat bemiddeling ver leende met het uitzenden van zen delingen. Ds. Waardenburg wilde geen zendingsvereniging oprlch- Vinden voor conferenties ten. Zijn orgaan wilde alleen kanties. Het ligt prachtig staan tussen de zendende gemeen- echt Veluws bos en ds W ter geschikt v ties. Ook in het nieuwp gebouw kun- 50 tot 80 mensen onderdak jaren niet minder geworden. Toen hij terugkeerde in ons land kreeg beroep Instinctief begrepen de keizers en koningen dat er meer moest gebeuren. Van hen ging het ver langen eigenlijk in de 1ste plaats uit naar een concilie, omdat zij zagen dat de geloofsverdeeldheid politieke gevolgen had. Zij zagen hun rijk scheuren, en zij begre pen dat harde woorden geen ef fect zouden oogsten. Hun verlan gen ging uit naar een daad. De kerk moest zich hervormen. Zo moest de protestanten de wind uit de zeilen worden genomen. Als de kerk zich hervormde zou de eenheid wel meer te herstel len zijn. Dan kon er gesproken worden over de leer. De paus zei: Eerst de leer. De keizer zei: Eerst de hervormin gen. Zo begon het concilie van Trente met twee groepen. Er werd een compromis gevonden, een poging zou ondernomen wor den om beide tegelijkertijd te doen, maar het is duidelijk dat de pauselijke visie toch de over winning behaalde, want in de vier de zitting werd reeds de traditie naast de Heilige Schrift als bron zijn Nederlandse geestelijke werk in Oude-Pekela een gemeente die hij reeds na anderhalf jaar ver- Wemeldinge. Ver- Op 74-jarige leeftijd verhuist ds. A. W. F. Waardenburg zijn bijbelcentrum naar een nieuw gebouw en begint dus nog weer eens opnieuw. denburg hier les gegeven, ook de zou helpen. Zij hebben het niet altijd gemakke- bijzonder voor het Hjk gehad, maar 1^^ nu bllj_ tijd van de verhalen vertellen over de de loop soms bijna mirakuleuze hulp die klem zij in veel moeilijkheden hebben zorg ontvangen. Zij scheppen er niet op. Eigenlijk vinden ze het Het huis wa doel geschikt, maar de leeftijd ds. Waardenburg ging der jaren toch wel woordje meespreken. De de conferenties, de school. Zwitserland veel Een tuin werd wat al te heel gewoon. „Weet heid doctor kon aanvaarden. Het ogenblik eigen school te stichten, het meest voor de El- de deuren gingen daar niet open. Een tijd lang waren zo wel hij als zijn tweede vrouw wat besluiteloos, ze wachten op wat zij noemen en vele malen er varen hebben in hun leven de leiding van de Heer. De deur ging Hij had reeds jarenlang contact open in het enige land waar ds. -"rJ1t toe ""O01 „ai a 8 Staten, twee leraren werden ziek den, vooral op financieel gibied om een dergelijke conferentieoord te kunnen opzetten en leiden. leven dat hij moest voelde het meest kiezen. Het werd voor hem *oc r"aaT" gehoorzaamheid aan de Heer hij legde zijn ambt neer. Bijbelschool met de bijbelschool van Beaten- Waardenburg niet graag r zug door wiens visie deze school was ontstaan. Gratis konden hier jonge mensen worden opgeleid door leraren die het als een ge loofszaak zagen. Niemand ver diende er iets aan deze school, Bijbelcentrum Toch moest hij kennelijk naar Nederland en op een wondere wij- slaagde hij er in een geweldig gen heel wat geloof, i goede oefening voor het ge- -£n ds Waardenburg 1 toe: „Zo wordt ge loofsleven." voegde t loven een tweede natuur." moijl ds. Waardenburg zorgt •or de geestelijke leiding zorgt }n vrouw dat alle practische kanten geruisloos lopen. Geen van belden mevrouw Waardenburg is twintig jaar jon ger dan haar man voelen nog de noodzaak van ophouden. De opdracht is er nog steeds. Hoe wel deze prediker geen bijzonde re boodschap wil brengen, geen evangelie naast het evangelie, heeft zijn prediking toch wel een bepaald accent. Hij roept op dc heiligmaking, tot een volkomen radicaal overgegeven geloofsle ven. En dat wil hij blijven doen, tot hij niet meer kan. Maar in middels zegt hij dat hij zich nog maar vasthoudt aan de belofte: „Tot in de avond zal het licht zijn." E11 met die belofte neemt hij op 74-Jarlge leeftijd een nieu we taak op zijn schouders. De rede van president Johnson, het Congres en de Amerikanen TVyfINISTER Luns heeft de ver- ■l"*! klaring, die president John son woensdag in het Ameri kaanse Congres heeft afgelegd, magistraal genoemd. De be langrijkste Amerikaanse bladen waren vooral ingenomen met de uitlatingen van de president over de burgerlijke rechten. Vol- rens de New York Times geeft hÜ daaraan nog meer voorrang dan zijn voorganger. De New York Herald Tribune meent, dat zijn sterke nadruk op de bur gerlijke rechten waarschijnlijk niet alleen werd Ingegeven door de noodzaak tot handelen, maar eveneens door de twijfel van zoveien of hij afkomstig uit het Zuiden er wel kracht ach ter zou zetten. En we menen er dan ook goed aan te doen. wat uitvoeriger stil te staan bij de „verklaring" van Johnson, dan in normale omstandigheden het geval zou zijn geweest. Dromen Treffend was de inleiding van de rede van Johnson: „Ik zou er graag alles voor hebben ge geven. als ik vandaag niet Jyer had behoeven te staan. De groot ste leider van onze tijd is ge veld door de gemeenste daad van onze tijd. Nu leeft John Fitzgerald Kennedy voort in de onsterfelijke woorden, die hij ons heeft nagelaten. Hij leeft voort in de geest en de herinne ring van het mensdom en hij zal levend blijven in de harten van zijn landgenoten. Ons leed om dit verlies valt niet in woor den uit te drukken. Maar ook voor onze vastbeslotenheid om de stoot voorwaarts die hij Ame rika gaf, voort te zetten zijn geen woorden sterk genoeg. De droom van een verovering van de onmetelijke ruimte; de droom van een deelgenootschap met de overkant van de ocea nen: de droom van een vredes- korps in minder ontwikkelde landen: de droom van onderwijs voor al onze kinderen: de droom van werk voor allen die dat zoe ken en nodig hebben; de droom van zorg voor onze bejaarden; de droom van een grootscheepse aanval op geestesziekten; en bovenal de droom van gelijke rechten voor alle Amerikanen, ongeacht hun ras of kleur deze en andere dromen zijn tot leven gewekt door zijn stuwen de kracht en toewijding". Voortzetten Nadat Johnson verklaard had, dat Amerika zijn verplichtin gen van Zuid-Vietnam tot West- Berlijn zal nakomen, zei hij: „In deze tijd. waarin er geen verliezers kunnen zijn in de vre de en geen winnaars in een oor log moeten wij erkennen dat wij verplicht zijn onze kracht met matiging gepaard te doen gaatt: moeten wij er op voorbe reid zijn, terzelfdertijd ons in het bezit te weten van de macht, doch de begrenzing er van te kennen: moeten we bereid zijn het nationale belang te verdedi gen. doch moeten wij tevens weten te onderhandelen over za ken van gemeenschappelijk be lang". En hierop volgt de zin snede, waarin Johnson ver klaart, dat zij die de moed van de Amerikanen op de proef wil len stellen zullen ondervinden dat deze groot is en dat dege nen. die hun vriendschap zoeken zullen ervaren, dat dit een rechtschapen vriendschap is. „Wij sullen opnieuw tonen, dat de sterken rechtvaardig kunnen zijn bij bet gebruik van kracht en dat de rechtvaardigen sterk kunnen tijn bij de verde diging van de rechtvaardigheid. In de Verenigde Staten en in andere landen zal de strijd tegen armoede en ellende, onwetend heid en ziekte worden voortge zet", aldus de president. Ervaring Johnson sprak naar het hart van de talrijke Congresleden, toen hij er aan herinnerde dat 32 jaar lang het Kapitool zijn tehuis is geweest. „Ik heb met u veel ogenblikken van trots ge- deeld trots vanwege het ver mogen van het Congres van de Ver. Staten om te handelen, om aan elke crisis het hoofd te bie den. om uit onze meningsver schillen krachtige nationale pro gramma's te distilleren. De ko gel van een moordenaar heeft gemaakt, dat ik deze loodzware last van het presidentschap moet dragen. Ik sta hier nu voor u om u te zeggen, dat ik uw hulp nodig heb. Ik kan deze last niet alleen dragen. Ik heb de hulp nodig van alle Ameri kanen. Deze natie is door een zware schok getroffen en op dit kritieke ogenblik is het onze plicht, de uwe en de mijne, on zekerheid en twijfel en uitstel te laten varen en te tonen, dat wij in staat zijn tot vastberaden handelen, dat het wrede verlies van onze leider ons niet zal verzwakken doch versterken en dat wij kunnen en willen hande len en dat dit nu zal gebeuren. Op 20 januari 1961 zei presi dent Kennedy tot zijn landge noten: „Laat ons een begin ma ken". Nu, op dit ogenblik van nieuwe vastberadenheid, zou ik tot mijn Amerikaanse medebur gers willen zeggen: „Laat ons voortgaan". Daden Bemoedigend was het gedeel te van de rede van Johnson, dat handelde over de burgerrech ten: „Om te beginnen kunnen wij geen grotere eer bewijzen aan de nagedachtenis van pre sident Kennedy dan door het zo spoedig mogelijk goedkeuren van de wet voor de burgerrech ten, waarvoor hij zich zozeer heeft ingespannen. Wij hebben in dit land lang genoeg over ge- lijke rechten voor iedereen ge praat. Wij hebben 100 jaar en nog langer gepraat. Nu is dan ook het tijdstip aangebroken om het volgende hoofdstuk te schrij ven en dat in de wetboeken te doen. Ik dring er opnieuw bij u op aan, zoals ik ook al in 1957 en in 1960 deed, een wet op de burgerrechten aan te nemen, op dat elk spoor van onderscheid en onderdrukking op basis van ras of kleur uit deze natie zal worden verwijderd. Er is geen groter bron van kracht voor Amerika denkbaar, zowel op binnenlands als op buitenlands gebied. De tijd Is aangebroken, dat de Amerikanen van elk ras, ge loof of politieke overtuiging el kander moeten begrijpen en eerbiedigen. Laat ons een eind maken aan het prediken van haat, kwaad en geweld. Laten we ons afwenden van de fana tici van uiterst links en uiterst rechts en laat ons de rug toe keren aan de apostels van bit terheid en dweperij en van de wetsovertreders en hen, die venijn storten in het levensbloed van ons volk". Noodzaak Niemand weet beter dan John son, die acht jaar lang leider van de Democratische meerderheids fractie in de Senaat is geweest, dat er een enorm verschil be staat tussen wat een president van het Congres vraagt en het geen hij krijgt. Niemand ook weet beter dan hij dat het ap plaus geen beeld behoeft te ge ven van wat de Congresleden uiteindelijk in de commissieza ken zullen doen. Niettemin heeft hij een elegante poging gedaan om het Congres te bewegen, de zaken snel op gang te bren gen. „Als iemand die lang deel heeft uitgemaakt yan beide Hui zen van het Congres geloof ik stellig in de onafhankelijkheid en integriteit van de wetgeven de macht", aldus de president, die beloofde, die altijd te zullen eerbiedigen. „Het zit me in het merg. Met even grote stellig heid geloof ik in de bekwaam heid van het Congres om on danks de verschillen van me ning, die onze natie karakterise ren handelend op te treden. verstandig, krachtig en snel op te treden wanneer dat noodza kelijk is. Die noodzaak is er nu. Ik vraag uw hulp. Ik weet dat wij in droefheid tezamen komen maar laten wij ook in hernieuwde toewijding en kracht tezamen komen. Ik hoop vurig, dat de tragische en kwellende gebeurtenissen van deze ver schrikkelijke dagen ons tezamen zullen smeden in nieuwe broe derschap en ons in dit smarte lijke uur tot één volk zullen ma ken. Laat ons hier duidelijk ma ken. dat John Fitzgerald Kenne dy niet tevergeefs leefde of stierf". Bevolking Het woord is nu aan het Ame rikaanse Congres. Maar ook aan het Amerikaanse volk. Het Con gres kan goede wetten aanne men om een eind te maken aan dc ongelijkheid onder de ras sen, die de Verenigde Staten bevolken. Als echter de Ameri kanen cn met name die in de zuidelijke staten niet beginnen met meer verdraagzaamheid aan den dag te leggen in de om geving waar zij wonen en wer ken, kan er van vooruitgang geen sprake zijn. Er zal echter ai veel bereikt kunnen worden, als het Congres snel het goede voorbeeld gaat geven. Johnson heeft er ten overvloede nog eens op gewezen, dat er al lang ge noeg gepraat is en dat er nu eens wat gedaan moet worden. Zal men naar hem luisteren?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 14