Gehele wereld was aanwezig bij de plechtige uitvaart van Kennedy 'resident Johnson gelast onderzoek door F.B.I. Generaal De Gaulle - ongeduld bij de kerk Wereldpers: Vraagteken achter dood van Oswald DINSDAG 26 NOVEMBER 1963 ASHINGTON heeft het onderzoek naar de moord op Oswald in han den genomen. Dit schijnt gebeurd te zijn op persoonlijk bevel van iresident Lyndon Johnson. De Amerikaanse regering is bevreesd dat de ilaatselijke politie van Dallas de zaak niet aan kan. Bovendien is er teveel luisters in de moord op Oswald en staat de politie van Dallas, in het bij onder commissaris Curry, aan hevige kritiek bloot. De nonchalance van politie was ook de rechtstreekse oorzaak van het feit, dat Jack Ruby, de lachtclubeigenaar van wie steeds meer bijzonderheden ontdekt worden, 10 dicht bij het gebouw kon komen en Oswald ongehinderd kon neer- chieten. noe-g: zijn vingerafdrukken op het ge- larmee het dodelijk schot werd gelost, het geweer dat van Oswald bleek te zijtn. Verder zijn vingerafdrukken op enige voorwerpen in het vertrek die de moordenaar in handen gehad moet hebben. De politie heeft al zijn gan gen kunnen nagaan vanaf het moment dat hij het gebouw verliet. In een auto bus vertelde hij al tegen een dame dat de president was doodgeschoten op een ogenblik dat niemand het nog kon weten. Veel kritiek op politie Dallas In het Congres is voorgesteld door i Congrescommissie een onderzoek laten instellen naar de moord op esident Kennedy. Het Congres de feiten te weten, vooral nu swald niets meer kan vertellen. Het on gres wil weten of deze moord op president het werk van een waan- nnige was of dat het een zorgvuldig wrbereid politiek komplot is ge- eest. Het Amerikaanse volk heeft ier recht op. aldus de indiener van et verzoek, de democratische afge- oardigde Hale Boggs. Dat de politie van Dallas veel kritiek verduren is verklaarbaar als men (et. dat de gang van zaken in het po lbureau tijdens de ondervraging van iwald alle beschrijving tart. Met uit- Bdering van kamer 319, waar de ver eerden afgenomen, hadden ver- «ggevers recht van toegang tot alle delingen. Het gebeurde zelfs dat tele- «ns uit de banden van de politieman- eerden gerukt om het laatste nieuws te geven. Door de geweldige me twerking van de politic, zo kan men tllen, kon Oswald worden neergesclio- Het precieze tijdstip van zijn over- tenging werd zelfs bekend gemaakt, »(wcl het mogelijk was geweest Oswald der, en dan zonder al te grote ophef, vervoeren. Kaart Henry Wade, die tot nu toe het onder- )ek had geleid, vertelde zondag aan •urnalisten de bewijzen die tegen Os- aren verzameld. Drie uur later srscheen het waarschijnlijk belangrijk- bewijs in een plaatselijk blad: de rt van de stad die in Oswalds ka- werd gevonden. Gisteren gaf Wade dat de kaart was gevonden, met tarop aangetekend de weg die de ko- tl moest nemen. Op verscheidene laatsen was een „x" aangebracht, de twuste lijn was getekend bij het kruis- tnt waar de moord op president Ken- (dy geschiedde. De verdere bewijzen tegen Oswald «en overigens ook al overtuigend ge- Maar er zullen nog wel meer feiten m het licht komen. Het ministerie van justitie was verontwaardigd dat na de moord het onderzoek door de plaatse lijke politie voor afgesloten werd ver klaard. Herbert Miller, hoofd van de criminele afdeling van het federale bu is naar Dallas gegaan om het on derzoek te leiden. Federaal De republikeinse afgevaardigde Ayres il een wetsontwerp indienen waarbij dere aanval op een president, vice- president of minister een federale' aan gelegenheid wordt, zodat de FBI onmid dellijk een onderzoek kan instellen. De moord op president Kennedy was een overtreding van de staatswet in Texas. Naar aanleiding van de geruchten over een samenzwering om Oswald het zwij gen op te leggen, zullen de FBI-mensen het onderzoek ook in deze richting uit strekken. Dat zal inhouden dat het ver- ■den van Ruby, de moordenaar, wordt agegaan. Ruby zal volgende week in staat van beschuldiging worden gesteld. Een advocaat uit Chicago verklaarde dat Ruby in de tijd dat hij in Chicago woonde, goed bekend was in de misda- dïgerskringen van deze stad. Hij zou in dertijd gevreesd ziin om zijn ruwe me thoden en zijn vechterscapaciteiten. Een dienstvriend van Ruby verklaarde te be twijfelen of Ruby uit vaderlandslievende overwegingen gehandeld had. Afkeuring De reacties over Ruby's daad zijn veideeld. Sommigen juichen het toe, de meesten echter keurden het af. Twee advocaten die in eerste instantie toegestemd hadden hem te verdedi gen, trokken zich terug, naar men zegt wegens bedreigingen aan hun adres geuit. Inmiddels is Oswald zelf, de man die zoveel beroering heeft teweeg gebracht, in alle stilte op het kerk hof van het stadje Fort Worth be graven, De lijkwagen werd gevolgd en voorafgegaan door vier politie wagens. Slechts zijn vrouw en enkele familieleden waren aanwezig. Peru: Nobelprijs voor Kennedy De kamer van afgevaardigden van Peru heeft wijlen president Kennedy kandidaat gesteld voor de Nobelprijs van de vrede. Volgens de reglementen is dit echter onmogelijk: een kandidaatstelling moet bij het leven van de betrokkene geschie- het centrum van de belangstelling gestaan. Deze keer geen juichkre ten van een door hem tot geestdrift gewekte massa, maar slechts een diep- ontroerde menigte die met betraande ogen cn verscheurde harten de be grafenisstoet gadesloeg, hetzij langs de te volgen route, hetzij vastgenageld aan het tv- of radiotoestel. Dank zij de satelliet Telstar konden miljoenen mensen in achttien Eurovisielanden en zeven communistische staten een deel van de televisie-uitzending van de-plechtigheid-van-het-jaar volgen Om ongeveer half drie Nederland se tijd werd de rotonde van het Ka pitool, waar het stoffelijk overschot van wijlen president Kennedy was geplaatst, gesloten. In de daaraan- voorafgaande achttien uren hadden naar schatting niet minder dan 240.000 mensen langs de lijkkist ge- defilieerd. Zeker tweeduizend Ame rikanen moesten, na zeven uur te vergeefs gewacht te hebben, onver- richterzake naar huis terugkeren. Tot de laatsten die tot de rotonde werden toegelaten, behoorden de oud-vice-president Richard Nixon en diens echtgenote. Op hetzelfde moment dat de bronzen deuren van het Kapitool dicht gingen ver trokken de echtgenote van de overleden president en andere leden van de familie Kennedy van het Witte Huis naar noemd gebouw om vandaar het stoffelijk overschot van de president naar de St. Mattheus-kathedraal te begeleiden. De kist werd op de affuit geplaatst en m< Amerikaanse vlag met haar vijftig stc overdekt. Zes witte paarden trokken de affuit. Een militair escorte begeleidde de stoet. Mevrouw Kennedy was in gezel schap van twee broers van haar overleden man, Robert en Edward. Voordat de kist de rotonde werd uitgedragen knielde Jacqueline Kennedy nog even bij de bronzen kist. Witte Huis Bij het Witte Huis stond de stoet enige tijd stil om de koningen, koningingen, presidenten en premiers in de gelegenheid te stellen zich erbij te voegen. Hadden mevrouw Kennedy en haar familieleden de afstand van het Kapitool naar het Witte Huis per auto afgelegd, de traditie wilde dat een ieder zich te voet naar de kerk zou begeven. De samenstelling van de begrafenisstoet heeft de afdeling protocol van het minis terie van buitenlandse zaken heel wat hoofdbrekens gekost. Ten slotte werd de eenvoudige bepaling uitgevaardigd dat de hoogwaardigheidsbekleders zich in alfa betische volgorde overeenkomstig de na men van hun landen in de stoet zouden voegen. Achter de affuit die geplaatst was wagen met vier houten wielen, liep Kennedy, geheel in het zwart gekleed en gesluierd, met opgeheven hoofd, met links van haar senator Edward Kennedy en aan haar rechterzijde de minister van justitie Robert Kennedy. Achter hen reed een lage zwarte auto. vaarin de twee kinderen zaten, John jr. in Caroline, in gezelschap van hun groot moeder, mevrouw Rose Kennedy. Slechts enkele passen daarachter volgden de' staatshoofden en regeringsleiders, met aan het hoofd president Johnson en zijn mi nisters. Vervolgens kwamen koning Boudewijr an België, die een rouwband om de linkermouw van zijn uniform had en keizer Haile Selassie van Ethiopië. On middellijk daarachter de indrukwekkende gestalte van president De Gaulle van Frankrijk, die qua postuur in de stoet domineerde. Hij was gekleed in gene raalsuniform. Hij droeg zijn kepi in de hand, het enige onderscheidingsteken dat hij droeg was het kruis van Lotharingen. Naast hem liep koningin Frederika i Griekenland, in zwarte rouwsluiers. Achter hen kwamen president Lübke an West-Duitsland, president De Valera an Ierland, president Macapagal van de Philippijnen, bondskanselier Erhard van West-Duitsland. Mikojan, de eerste vice- premier van de Sowjetunie, premier Ikeda van Japan, premier Home van Engeland, prins Philip van Engeland, prinses Beatrix, prins Jean van Luxemburg, prins George van Denemarken, prins Harald van Noorwegen, prins B hard, prins Bertil van Zweden en vele anderen. Ook de oud-presidenten Eisenhower en Truman sloten zich bij de stoet aan. Tussen de affuit met de lijkkist e familie Kennedy liep nog een matroos met een vaandel, gevolgd door een paard zonder berijder. Rijlaarzen staken dersteboven in de stijgbeugels. Mevrouw Kennedy heeft het paard enige tijd ge leden ten geschenke gekregen van presi dent Ajoeb Khan van Pakistan. De kathedraal In twintig minuten tijds werd de weg naar de kathedraal, waarlangs zich schatting 800.000 mensen hadden opge steld, afgelegd. In de stilte die alom heerste hoorde men alleen om de tien seconden de slag van een klok va kerk en het geluid van voortstappende Mevrouw .Kennedy, bjj wie zich dc ingang van de kathedraal haar twee kinderen voegden, werd in het portaal welkom geheten door kardinaal Cushing uit Boston, die bevriend met de familie Kennedy. Daarna ging zij, gevolgd door de familieleden e tientallen staatslieden de kerk binnen. Ten laatste werd ook de kist met het stoffelijk overschot van president Ken nedy binnengedragen. In de St. Mattheus Kathedraal werd vervolgens een requiemmis gecelebreerd door kardinaal Cushing. Men heeft met opzet geen pontificale hoogmis gekozen, aangezien men zo zei de kardinaal de bedroefde familie een langduriger be proeving wilde besparen. Toen allen waren gezeten hief kardinaal Cushing het eerste gezang aan, een gebed de eeuwige rust van de overledene en herinnering, dat al wat vlees en bloed is voor Gods troon moet verschij- Na het zingen van het Ave Maria bad kardinaal Cushing hetzelfde gebec dat tijdens de huwelijksplechtigheid van de Kennedy's werd gezongen. Vervolgens las de celebrant een gedeelte uit het evangelie van Johannes, waarin Christus zegt, dat Hij de opstanding en het leven dat zij die in Hem geloven, de dood niet zullen zien in eeuwigheid. mis eindigde met het zingen door het koor van „Mogen de engelen u het paradijs binnenvoeren" en een korte lof rede van de kardinaal, die daarin enkele gedeelten aanhaalde van Kennedy's inaugurele rede. op 20 januari 1961 uit gesproken. Zowel tussen de duizendkoppige menig- en als op de gebouwen rondom de kathedraal hadden zich enige tientallen politiemannen opgesteld uit veiligheids overwegingen. Verscheidene agenten had den zelfs plaats genomen op een smalle richel hoog boven het altaar. (Voor vervolg zie pagina 4) De „Groten der aarde" staan stil rond de groeve van een groot man. De kist van president Kennedy wordt neergelaten. In het midden op dc voorgrond president Lübke van Duitsland. Charles de Gaulle van Frankrijk, keizer Haile Selassie, Erhard van Duitsland en geheel links Japans minister-president Ikeda. Op de begraafplaats Arlington. De familie Kennedy bij de laatste rust plaats van de president. Mevrouw Jacqueline Kennedy, Robert Kennedy, de minister van justitie en de moeder van de overleden president, mevrouw Rose Kennedy. De nieuwe president Lyndon B. Johnson verlaat, in gezelschap van zijn vrouw de kathedraal, waar zo juist de uitvaartmis voor zijn vermoorde voorganger is gehouden. Aller gedachten waren bij John F. Kennedy. Aller hoop is nu op Johnson gevestigd. Hem wacht een zware taak. ZONDER uitzondering zet de we reldpers achter de moord op Lee Harvey Oswald een groot vraagte ken. De Russische pers merkt op dat Oswald het slachtoffer is geworden van een rechts komplot: „Hem moest het zwijgen worden opgelegd". Maar ook in het Westen, de Parijse bladen bijvoorbeeld, wordt gezegd dat de mensen gelijk schijnen te krijgen die de moord niet zien als een daad van burgerlijke loyaliteit". Unaniem wordt de moord op Oswald, hoe schrikkelijk zijn daad ook geweest mag zijn, veroordeeld als een uiting van onredelijke haat, de sfeer waar in president Kennedy ook vermoord kon worden. Daarbij komt de politie van Dallas er al heel slecht van af. De communistische pers, vooral de Oostduitse, komt de moord op Oswald uitstekend te stade om het beeld van Amerika, „het land van de gangsters", er nog eens goed bij de bevolking in te hameren- Oswald wordt afgeschiilderd als een martelaar, die vermoord is om de com munisten te kunnen beschuldigen van de dood van de president. De Oostduitse pers vergelijkt Oswald meerdere malen met de Nederlander Van der Lubbe, de 1933 beschuldigd werd de Rijksdagbrand, het sein voor de uit te roeien. Krachtmeting De Russische pers opperde de moge lijkheid dat Oswald in verbinding moet hebben gestaan met Trotzkisten, getui ge de titels van de pamfletten die op zijn kamer werden aangetroffen. De Iz- westia meende dat de komende presi dentsverkiezingen zullen worden bepaald door een krachtmeting tussen „redelij ken" en „de krachten van de onberede neerde reactie". Daarom was het be moedigend te horen dat president John- plechtig beloofd heeft de politiek van zijn voorganger voort te zetten. „Iedere positieve benadering zal leiden tot af- ming van de internationale spanning", aldus de Izwestia. De New York Times schrijft dat de autoriteiten van Dallas, aangemoedigd door pers. radio en tv, bij hun behan deling van de zaak Oswald elk rechts beginsel met voeten hebben getreden. Oswalds schuld of onschuld kan thans et meer worden aangetoond volgens de aatstavcn van onpartijdige rechtspraak e een van dc prachtigste sieraden van ize democratie is, aldus het blad. T oestem m ing9 Borba, het blad van de Zuidslavische immunisten, zegt dat de moord „met toestemming" werd gepleegd, terwijl de politie de plicht had de ware moorde- van de president te ontmaskeren, omdat dit een kwestie van internationale - en niet alleen Amerikaanse orde Paris Presse schreef onder de kop .Tragische twijfel": „Was Oswald de werkelijke schuldige? Was het geen komplot? Wilden zij hem niet het zwijgen opleggen?"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 3