Japan op
door
dag getroffen
een
S»
twee grote rampen
P.T.T. los uit overheidssfeer
Mijnexplosie
en treinbotsing: 600 doden
Talrijke mijnwerkers
worden nog vermist
Vrouw met 3 kinderen
bij botsing omgekomen
Commissie-Goedhart adviseert minister:
Ingrijpen nodig om
ontwikkeling bij te
snelle
benen
Mijnstreek wil geredde
mijnwerkers onthalen
Duitsers na tonnenroof
in Nederland gezien
weerbericht
Maandag 11 november 1963,44ste Jaargang
CKRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
VANDAAG
weer een krant van
FORMAAT
n Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen p.w 0,73, p.m. 3,15, p.kw. 9,45 Klachtendienst bezorging 18 19
2-;
iVolgens het blad „The News" uit
Mexico City zou mejuffrouw Celia
{Sanche (foto), secretaris-generaal
van het Cubaanse presidium, Os-
\valdo Dorticos opvolgen als pre
sident van Cuba (waar premier
I Fidel Castro de feitelijke macht
heeft)
Nog geen twee dagen na ide wonderbaarlijke redding van de elf mijn
werkers m het Duitse plaatsje Lengede, die vele miljoenen in de gehele
werld en zucht van vrlichting deed slaken, heeft zich in Japan een ramp
voorgedaan die alles wat in Lengede gebeurd is, in de schaduw stelt. Za
terdagmiddag werd Japan getroffen door een vreselijke mijnramp, die aan
zeker 440 mensen het leven heeft gekost en zaterdagavond kwam daar nog
een treinramp bij, die tenminste 162 slachtoffers heeft gnëist. Tientallen
mijnwerkers worden nog vermist. Gevreesd wordt, dat vlen, die bij de
rampen zwaar gewond werden, nog aan hun verwondingen zullen be
zwijken.
Het is de grootste mijnramp, waar
door Japan sinds jaren is getroffen.
Alleen in 1916 vielen er nog meer
doden. Toen kwamen 687 mijnwerkers
om het leven. Bij de mijningang
speelden zich tonelen af, die deden
denken aan hetgeen er na een gevecht
op een slagveld gebeurt. Doden en ge-
Frontale botsing bij Hoofddorp
Bij een botsing tussen twee per-
menauto's op de weg tussen Hoofd-
orp en Heemstede nabij Hoofddorp
na gisteravond om acht uur vier
«rsonen om het leven gekomen en
u-en personen min of meer ernstig
(wond.
De auto, bestuurd door de 37-jarige
Ier J. H. R. uit Haarlem, slipte op het
jtte wegdek. De wagen schoot naar
iks en botste frontaal op een uit tegen-
•er gestelde richting komende personen-
jto.
De gevolgen waren vreselijk: De heer
zelf werd vrij ernstig gewond, zijn
htgenote, de 35-jarige mevrouw R.-Van
•r W. en hun drie zoontjes van 6.
jaar, waren op slag dood.
De zes inzittenden van de andere auto
brden allen gewond. Het waren de be-
purder, de 44-jarige heer D. K. uit
jmuiden, zijn 42-jarige vrouw K.-E.,
H. K. uit Velsen, en de 34-jarige
L.-K. uit Hilversum, met haar
e zoontjes van 11 en 7 jaar.
Op rijksweg 16, tussen Dordrecht
b Moerdykbrug, kwam zaterdagmiddag
ii personenauto, bestuurd door de heer
Waardenburg uit Schiedam terecht in
middenberm en sloeg daardoor enkele
alen over de kop. In de auto zaten het
thtpaar "Waardenburg en zes kinderen,
ider wie twee logeetjes van de familie,
fe 9-jarige H. Kamp uit Schiedam werd
|j dit ongeval zodanig gewond, dat hij
prte tijd later overleed. De heer Waar-
(nburg liep een bekkenfractuur op.
Op de Amersfoortsestraat te Nijkerk
teft zich zaterdagavond een verkeers-
Igeval voorgedaan, waarbij de 30-jarige
A. van Moorselaar uit Putten om het
■feil kwam. Met zijn auto kwam deze
i botsing met een uit tegenovergestelde
phting komende auto, die bestuurd
bor de heer A. V. uit Klazinaveen
k plotseling hevig remmen op de linker-
(eghelft terechtkwam.
Zondagmiddag is de 57-jarige mevr.
v. d. Stelt-de Bruin uit Gorinchem toen
I per fiets een straat overstak in Gelder-
lalsen door een busje geschept. Zij was
p slag dood.
I Zaterdag is de 21-jarige P. Janse vit
erooskerke bij een verkeersongeluk in
Èddelburg zo ernstig gewond, dat hij in
e loop van de nacht is overleden,
f Gisteravond is de 76-jarige heer Th.
eene uit Maren (NB) op een wandeling
zijn woonplaats door een hem achter-
(komende auto aangereden. Hij werd
In één
oogopslag
Kruis in de kerk voor archi-
I teot een obsessie pag. 2
Concilie: uitspraak over de
Joden pag. 2.
Kritiek van drie omroep
verenigingen pag. 5.
Antwerpen centrum van
Vlaamse demonstratie
pag. 5.
Prof. Oud benoemd tot mi
nister van staat pag. 7
Sport op de pagina's 11 en
13.
naar het ziekenhuis in Den Bosch ge
bracht, waar hij twee uur later is over
leden.
Bij Kruiningen zijn zaterdag twee
jonge Fransen met een auto tegen een
brug gereden, doordat een suikerbiet van
een passerende vrachtauto door hun
voorruit viel. De bestuurder raakte de
macht over het stuur kwijt. De mannen
zijn met ernstige verwondingen opgeno
men in het ziekenhuis in Goes.
Een woordvoerder van het Indonesische
minsterie van buitenlandse zaken heeft
vandaag verklaard dat de minister van
buitenlandse zaken dr. Soubandrio pre
mier zal worden en daarnaast zijn hui
dig ambt zal behouden.
wonden werden in snel tempo op hom-
derden draagbaren weggedragen. De
dragers moesten zich een weg banen
door de grote menigte verdwaasd kij
kende of wenende bloedverwanten
der mijnwerkers, die bij de ingang van
de mijn waren samengedrongen.
De wagons in de Mikawamyn in
Omeota op het eiland Kioesjoe die an
ders op zondag ook steenkool haar bo
ven brengen, brachten gisteren slechts
lijken naar de oppervlakte.
De mijnwerkers die de verschrikke
lijke ontploffing van zaterdagmiddag
overleefd hadden, groepten zwijgend sa
men in een wachtkamer. Op hun gezich
ten stonden nog de verschrikkingen te
lezen, die zi} doorstaan hadden. Dit was
de grootste, modernste en veiligste mijn
van Japan, maar een ontploffing heeft
op het meest onverwachte ogenblik de
ingewanden er van uit elkaar gescheurd.
Over de oorzaak is is men het niet
eens maar de gangbare lezing is dat kort
sluiting het kolenstof dat zo fijn is
dat het niet met het blote oog kan wor
den gezien ot ontbranding heeft ge
bracht. „He verschrikkelijkste wat ons
kon overkomen", zeggen de mijnwerkers
Bij dit soort ontploffing ontstaat immers
het dodelijke koolmonoxyde. ,.Wij zijn
een verschrikkelijke dood gestorven",
zeggen de verwrongen gezichten van de
geborgen slachtoffers. Een oude mijn
werker vertelde: .Eerst begeven je benen
het. Je kan je niet meer staande houden.
Je borst begint zwaar te drukken. Het
bloed mokert in je hoofd en langzaam
komt het einde".
„Weer 22 lijken", werd er geroepen.
Er kwam wat beweging maar niet veel.
De reddingsmanschap^en bij de ingang
van de mijn. de militairen in gevechts-
kleding met brancards, de chauffeurs
van de ambulance-auto's, zij wisten wat
hen te wachten stond. Zij hadden reeds
teveel gezien. Het metalen lawaai van
de mijnspoorweg werd luider en aan het
eind van een stalenkabel kwam lang
zaam een trein wagens tevoorschijn uit
een anderhalve kilometer lange schuine
mijnschacht. De dekens met hun leven
loze inhoud werden voorzichtig door de
mijnwerkers opgetild. Angstig keken zij
onder de dekens of het misschien een
bloedverwant of een vriend was. Mili
tairen droegen daarna de brancards naar
de wachtende voertuigen.
Bij het passeren van elke brancard
lichtte een functionaris even de deken op.
„No. 4608" schreeuwde hij. Hij noteer
de het nummer van de mijnlamp.
Maar velen hadden de lamp niet meer
op hun helm. Die was door de kracht
van de explosie afgerukt. De kracht van
de ontploffing heeft zich blijkbaar als
een granaat uit een kanon voortgeplant
door de sdhacht. En daarna begon het
dodelijke mijngas ziah door de doolhof
gangen te verspreiden om de meer
dan 1300 mijnwerkers te belagen. De
explosie kwam op het mament, dat de
ploegen elkaar zouden aflossen. Er be
vond ziioh toen ongeveer het dubbele
aantal dam normaal in de mijn. Honder
den mijnkers stonden dicht opeen ge
drongen bij de plaats, waar zij met de
naar boven zouden gaan
Voor vervolg zie pagina 7
TREINRAMP
geeft een idee vat
ontstond toen drie treinen tussen
Tokio en Jokohama op elkaar in
reden. Tenminste 162 reizigers von
den hier de dood
MIJNRAMP Alleen een stalen
skelet bleef over van een gebouw
bij de ingang van de steenkoolmijn
in Kioesjoe, na de ontploffing die
er zaterdag aan minstens 44 7 mijn
werkers het leven kostte, terwijl
dit dodencijfer nog stijgende is
DC-8 verloor in start
twee motorplaten
Met volle kracht voortstormend op de
2150 meter lange startbaan nr. 23 van
Schiphol heeft de KLM DC-8 Sir
Alexander Fleming zaterdagochtend om
half twaalf bij het vertrek naar Surina
me en Curasao twee grote, openklapbare
dekplaten van een motorgondel verloren.
Gezagvoerder V. A. Mans uit Bloemen-
daal wist zijn machine nog voor het ein
de van de naar verhouding korte start
baan tot stilstand te brengen en taxiede
vijf minuten later met zijn gehavende
vliegtuig rustig het platform op. Het in
tussen reeds gegeven alarm werd toen
ingetrokken.
Aan boord van de Sir Alexander Fle
ming bevonden zich 51 passagiers, ondei
wie de Surinaamse directeur van finan
ciën L. Kruisland en de directeur van de'
Surinaamse posterijen E. Lede. Als ge
volg van de afgebroken start ondervon
den zij een vertraging van drie uur en
een kwartier.
Tegen een Haagse vrouwenarts, die
in hoger beroep voor het Hof terecht
stond, heeft de advocaat-generaal bij het
Haags Gerechtshof, mr F. J. G. baron
van Voorst tot Voorst vier jaar gevange
nisstraf met aftrek van voorarrest en ne
gen jaar ontzegging van de bevoegdheid
geneeskundige op te treden, geëist
(Van één onzer redacteuren)
T~\E COMMIE, die vorig jaar door de toenmalige minister van verkeer en
waterstaat, drs. H. A. Korthals, is ingesteld om de problematiek rond
om de rechtspositie van het staatsbedrijf der PTT in studie te nemen, is tot
de belangwekkende conclusie gekomen, dat de PTT in het geheel van de
rijksdienst een afzonderlijk wettelijk statuut met een eigen rechtspersoon
lijkheid moet verkrijgen en dat het bedrijf toegang dient te worden ver
leend tot de kapitaalmarkt ter voorziening in bijzondere investeringen. De
tarieven voor de diensten van het PTT-bedrijf zullen dan moeten worden
vastgesteld door de directie volgens een beleid, dat in beginsel is gericht
op een rendement voor elk der grote bedrijfsonderdelen, dat overeenkomt
met dat van qua expansie vergelijkbar particuliere bedrijven.
Enige andere conclusies van dt
commissie zijn:
Door de verlening van een afzon
derlijk wettelijk statuut dient de
PTT de status van tak van rijks
dienst in de zin der Comptabili
teitswet te verliezen;
De verhouding van het bedrijf tot
de minister van verkeer en water
staat moet worden geregeld door
bij wet aan deze minister het recht
te verlenen tot het geven van aan-
De geredde mijnwerkers van de rampmijn Mathilde te Lengede kunnen nu
ook met vrouw of verloofde een onbezorgde vakantie doorbrengen in de
Zuidlimburgse mijnstreek. Terwijl de elf mijnwerkers nog in de nauwe mijn
gang op hun redding zaten te wachten, werd in de mijnstad Geleen uit de
burgerij een comité gevormd dat niet alleen gelden bijeenzamelt voor de na
gelaten betrekkingen van de omgekomen mijnwerkers, maar dat nu tevens
een vakantie van veertien dagen heeft aangeboden aan de in totaal eenen
twintig geredde mijnwerkers. Ze hebben echter meer aanbiedingen, ook
zoals gemeld uit ons land.
wijzingen aan de directie met het
oog op het algemeen belang;
het bedrijf dient voor zijn finan
ciering-in-het-algemeen de be
schikking te houden over afschrij
vingen en winst, behoudens
winstuitkering aan het rijk;
Voor het bedrijf moet jaarlijks
een twee-jaren-begroting en een
vijf-jaren-plan ivorden vastge
steld;
Het dienstverband van het per
soneel van het bedrijf zal de vorm
moeten verkrijgen van een arbeids
overeenkomst naar burgerlijk recht.
Het dienstverband van het perso
neel van het bedrijf zal de vorm
moeten verkrijgen van een ar
beidsovereenkomst naar burgerlijk
recht;
Op de grondslag van een algemene
maatregel van bestuur dineen de
arbeidsvoorwaarden voor het per
soneel in algemene zin te worden
geregeld in één of meer door de
directie vast te stellen reglemen
ten;
Indien wordt besloten tot een af
zonderlijk wettelijk statuut voor
het staatsbedrijf der P.T.T. zal
alsnog bijzondere aandacht moe
ten worden geschonken aan struc
tuur en werkwijze van de leiding
en aan het toezicht op het bedrijf.
De commissie meent de vraag, die
haar is voorgelegd, of het staatsbedrijf
der P.T.T. in zijn huidige rechtspositie,
in het bijzonder op het gebied van de
financiering en van het personeelsbe
leid, voldoende mogelijkheden heeft om
zijn taak in overeenstemming met zijn
maatschappelijke functie te kunnen ver
vullen, ontkennend te moeten be
antwoorden.
Band met economie
Zij erkent, dat het mogelijk is om
door een aantal aanvullende maatrege
len enige nodige voorzieningen te tref
fen, doch deze zouden volgens de com
missie „enigszins halfslachtig" zijn. Zij
zou daarom» het P.T.T.-bedrijf bij voor
keur onttrokken willen zien aan de wer
kingssfeer van de Comptabiliteitswet en
de Bedrijvenwet en van die regelingen
op personeelsgebied, die ta.v. de ver
houding van de overheid tot haar werk
nemers uitgaan van een ambtelijk ver
band. Het staatsbedrijf der P.T.T. maakt
naar het oordeel der commissie geen
deel uit van de collectieve sector ep ls
niet primair verbonden met de c
heid als zodanig, doch veeleer, gelijk de
particuliere bedrijven, met de nationale
De commissie meent dan ook. dat men
door het toekennen van een eigen wet
telijk statuut en van rechtspersoonlijk
heid aan het bedrijf der P.T.T. de eigen
plaats markeert, die de P.T.T. in het
maatschappelijk bestel inneemt „Boven
dien zal het voeren, in overleg met de
regering, van een meer zelfstandig en
mede daardoor meer flexibel bedrijfsbe
leid ook psychologisch worden verge
makkelijkt Het gevaar van repercussie»
van het P.T.T.-beleid in andere delen
van de overheidsdienst, die voor de re
gering moeilijk aanvaardbaar zouden
zijn, is immers belangrijk geringer bij
een duidelijk gemarkeerde zelfstandige
positie van de P.T.T. dan wanneer dit
staatsbedrijf de huidige status zou be
houden", aldus de commissie in haar
rapport, dat onlangs aan de huidige mi
nister van verkeer en waterstaat, mr. J
Aartsen. is uitgebracht.
Voor vervolg zie pagina 7
Generaal Van Voorst
tot Voorst overleden
Vannacht is op 82-jarige leeftijd in zijr
woning te Vierakker (gemeente Warns-
veld) overleden de oud-commandant veld
leger uit de oorlogsdagen van mei 1940,
luitenant-generaal b.d. Jan Joseph God
fried baron van Voorst tot Voorst
Generaal Van Voorst tot Voorst
in maart 1937 commandant veldleger,
commandant van de vesting Holland en
gouverneur van de Residentie. In 1938
werd hij tevens adjudant in b.g. dienst
van de Koningin. In 1947 ging het
eervol ontslag.
Luitenant-generaal Van Voorst
Voorst was o.m. drager van de volgende
onderscheidingen: ridder in de souvereine
orde van Malta (1911), ridder in
legioen van eer van Frankrijk (1912), rid
der Oranje-Nassau met de zwaarden
(1912), ridder Nederlandse Leeuw (1936),
grootkruis Kroonorde van België (1936)
en commandeur Nederlandse Leeuw
(1946).
Agenten gewond
bij nachtelijke
achtervolging
In de nacht van zaterdag op zondag
hebben agenten van de Amsterdamse
politie een wild-westrit door de stad en
op de buitenwegen rondom de hoofdstad
moeten maken op jacht naar een voort
vluchtige automobilist. De rit eindigde
met de aanhouding van de achtervolgde,
de 22-jarige stuurman M. K. uit Wees-
perkarspel, en met de opname van twee
agenten in het ziekenhuis. Deze waren
bij een botsing van hun auto met een
andere politiewagen met hun hoofd door
de voorruit geslagen en hadden een her
senschudding opgelopen.
Het begon omstreeks kwart voor drie
op het Frederiksplein, waar twee agen
ten uit het openstaande portier van een
grote rijdende auto een vrouw om hulp
hoorden roepen. Zij reden de wagen klem.
De vrouw sprong eruit en vertelde totaal
overstuur dat zy tegen haar wil door de
inzittende man was meegenomen.
vrouw achterlatend, zetten de agen
ten in een busje de achtervolging van
de inmiddels weggereden (en naar later
bleek, dronken) man in. Tevergeefs pro
beerden zij op hun wilde jacht door de
stad de wagen klem te rijden. Assistentie
werd gevraagd van nog een politieauto.
De jacht eindigde op de oude autoweg
aar Weesp, waar de automobilist zijn
wagen langs de weg neerzette, daar deze
in brand was geraakt door een smeulend
sigarettenpeukje dat de bestuurder in een
dot poetskatoen had laten vallen.
Het politiebusje stopte eveneens, de
daarachterkomende personenauto met de
twee agenten erin remde niet bijtijds en
vloog met grote snelheid op het busje
met het gevolg dat beide agenten gewond
raakten.
Commentaren
TVE omroeporganisaties hebben nu
ook haar kritiek geleverd op het
rapport van de commissie-Scholten
inzake het ten onzent geldende en
te gelden bestel.
Wij achten die kritiek begrijpelijk
en juist.
Om ons bestel worden we van over
de landsgrenzen benijd. Het is een
bestel, historisch gegroeid en geheel
met aard en karakter van ons volk
in overeenstemming. Verwijten van
een monopolistische instelling ten
spijt, vertoont het een opmerkelijke
geschakeerdheid. Hoe kan het ook
anders, waar voor elk der medewer
kende omroeporganisaties de levens-
en maatschappij-beschouwingen be
slissend meespreken?
Hadden wij dit omroepbestel niet,
we zouden wensen het te bezitten,
zoals men het ook elders wenst. Het
vreemde is, dat, nu we het bezitten,
er telkens weer pogingen worden on
dernomen om eraan te morrelen.
Wil men verbeteringen, het is ons
wel. Maar dan binnen het kader
van het bestaande. En geen wijzi
gingen die de strekking hebben het
bestaande wezenlijk te verzwakken.
ver weg tot een verre naaste vool
ons geworden?
De onvoorstelbare rampen die thans
het verre Japan op een dag hebben
getroffen, zijn overigens wel in staat
ons te schokken. Want ook ginds zijn
het mensen die uit het leven zijn
weggerukt, zijn er doden en bedroef
den.
In Japan, het dichtbevolkte land, ne
men rampen spoedig een ontstellen
de omvang aan. Steeds zijn het er
velen die het leven laten wanneer
treinen botsen, wanneer mijnen in
storten, wanneer schepen kapseizen.
Zullen we het in gelatenheid over
ons laten komen? Zullen we er ken
nis van nemen en overgaan tot dc
orde van de dag? Of zullen we met
wat ginds en hier gebeurt, in
het klein en in het groot, geen ge
noegen nemen omdat eens de over
winning werd behaald op de dood?
Ook naar de treurenden in het verre
land zal onze deernis uitgaan.
T)E voorstellen met betrekking tot
het PTT-bedrijf, zoals wij die
vandaag publiceren, moeten uiterst
belangrijk worden genoemd.
Wij prijzen ons gelukkig dat wij in
de gelegenheid zijn, de inhoud er
van weer te geven.
Rapporten als deze worden te ge
makkelijk aan de openbaarheid ont
trokken. Ook dit rapport is al wel
enige maanden geleden uitgebracht
Ons volk is echter democratisch en
volwassen genoeg dan dat het van
de kennisneming ervan verstoken
dient te blijven. De verzorging van
de PTT is een zaak die ons allen
raakt en waarbij wij allen recht
streeks belang hebben.
Het is een maar al te bekend feit,
dat er met betrekking tot de PTT
gebreken en tekortkomingen zijn.
Hoe daarin te voorzien? De voor
stellen van de commissie zijn ingrij
pend. Gepleit wordt voor een andere
structuur dan de bestaande.
Wij achten het van belang, dat heel
ons volk in de gelegenheid is over
dit alles mee te denken.
(Van onze correspondent)
In ons land wordt op het ogenblik
jacht gemaakt op twee Duitsers, die
op het vliegveld van Düsseldorf 330.000
Duitse marken aan baar geld hebben
ontvreemd. Het zijn de 23-jarige Wer
ner Deus en de 27-jarige Horst Schmitt
uit Düsseldorf.
Zij wisten op het vliegveld van Düs
seldorf een pakket te ontvreemden, dal
kilo woog en bestemd was voor een
bankinstelling. De dieven moeten op do
hoogte zijn geweest van de inhoud. Na
dat het pakket was weggenomen, maakte
een nieuwe paklijst met weglating
de bijzonderheden van het gestolen
pakket.
Na de diefstal zyn de twee heren naar
de grens by Venlo gereden. Van de grens
~!jn ze naar het station in Venlo gelift.
In Venlo hebben de Duitsers gebeld by
;n hotel, waar ze vroegen zich te mo
gen scheren en zich wat op te knappen
Vervolgens zijn ze met een taxi naar
Nijmegen gereden en hebben zich daar
bij het station laten afzetten. Verder
heeft men hun spoor niet meer kunnen
volgen.
De Duitse politie heeft een hoge be-
loning uitgeloofd voor hen die inlichtin
gen over het tweetal kunnen geven.
Veranderlijk
De Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Veranderlijke bewolking met opkla
ringen maar ook enkele buien. Matige
tot krachtige aan de kust tydelyk harde
ind tussen zuidwest en zuid. Dezelfde
f iets lagere temperaturen.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
Voor vervolg zie pagina 7)
