LENGEDE WACHT OP HET WONDER
Boor nadert elf doodgewaande kompels in ijzermijn
We hebben tien dagen lang
om beurten geklopt
Zes scholieren in
mist omgekomen
Verf met voldoening
Behalve cle elf
nog vijf
Diem en Nhoe werden
om 't leven gebracht
BRUIDJES WACHTTEN OP WALJA
Commentaren
KASTEN
Maandag 4 november 1963. 44slc jaargang
r
Aanhoudend zacht
Aanhoudend zacht weer met af en toe
wolkenvelden en hier en daar enige
regen en in de nacht en ochtend op
enkele plaatsen mist. Overwegend ma
tige wind tussen zuid en oost.
(Zie voorts pagina 6)
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Kantoren Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen p.w J 0,73. p.m. 3,15, p.kw. 9,45 Klachtendienst bezorging
ïrslaggever Link van Bruggen)
De oudste van de elf nog in leven
zijnde mannen, die reeds elf dagen
blijken te zijn opgesloten in de
rampmijn Mathilde bij Lengede,
is Fritz Baer, hier op een foto uit
1957 met zijn vrouw Else.
Van Groningse kweekschool
Vier jongelui in
levensgevaar
Bij een botsing op rijksweg 34 onder
Borger (Dr) zijn vanmorgen zes
kweekschoolleerlingen uit Groningen
om het leven gekomen, terwijl vier
zwaar werden gewond. De bestuurder
van de vrachtauto, waarmee het bus
je waarin zij zaten, in botsing kwam,
liep een shock op.
De scholieren, leerlingen van de
i Kweekschool met de Bijbel aan de H.
W. Mesdagstraat in Groningen, in leef*
j tijd variërend van 17 tot 22 jaar, waren
met vier busjes op weg naar een sport
dag in Emmen. Het ongeluk gebeurde
in dichte mist.
Bij een inhaalmanoeuvre kwam de
vrachtwagen, die afkomstig was uit
Brummen en die werd bestuurd door de
24-jarige H. R. uit Eerbeek, op de linker
rijbaan. Bij de botsing met het busje
werd dit verpletterd.
De gevolgen waren verschrikkelijk.
Zes inzittenden waren vrijwel op slag
dood. terwijl de vier overigen levens
gevaarlijk gewond in een ziekenhuis
zijn opgenomen. Het busje werd he-
(Telefonisch van onze speciale
LENGEDE, maandagmorgen
"C^EN BUIS MET EEN DIAMETER van slechts 15 cm vormt sinds gister-
morgen de enige verbinding met elf verzwakte, maar overgelukkige
mijnwerkers, die tien dagen en nachten hebben gehoopt en gebeden. Een
stalen driepoot is er overheen gebouwd en mannen met witte, blauwe en
gele helmen hebben de hele nacht dunne construotiepijpen naar beneden
getierd. Ze dienen ter stutting en versteviging van de spelonk, waarin de
reeds doodgewaande kompels een schuilplaats hadden gezocht, toen de
ertsmijn, waarin ze werkten, op donderdag 24 oktober door watergeweld
onderstroomde. Op 62 meter diepte, in het aardedonker, met hun eigen
gedachten en zonder voedsel hebben ze 250 uur achtereen een ruimte met
een oppervlakte van twaalf vierkante meter met elkaar gedeeld. En het
duurt op z'n minst nog eens 50 uur, voordat ze uit hun benarde positie
kunnen worden verlost.
De boorinstallatie, 32 meter hoog
en in het vlakke land tussen Peine
en Salzgitter tot op grote afstand te
zien, werkte vanmorgen op volle
toeren. Vannacht om drie uur was
reddende gevaarte met zijn
werkzaamheden begonnen: het gra-
van van een gat met een doorsnee
van een halve meter met een snel
heid van 2% cm per minuut.
s dezelfde boorinstallatie, die
vorige week, is gebruikt om drie ka
meraden van de ingesloten kompels
boven te brengen. Hoewel er
thans geen overdruk-moeilijkheden
de mijnwerkers bevinden zich
niet in een luchtzak, maar in een door
instortingen gevormd hol in een niet
meer gebruikte gang boven de water
spiegel, doen zich tal van andere
problemen voor. Men zal met een zo
danige precisie moeten boren dat „de
bom'' zoals de dwangbuis wordt ge
noemd die voor de eigenlijke inveilig-
heidstelling is gemaakt, precies in de
schuilplaats moet kunnen dalen. Men
Pakistan: 139 doden
door Cholera
In het district Rangpoer (Oost-
Pakistan) zijn 139 mensen omgeko
men als gevolg van een cholera-epi-
demie, zo heeft het Pakistaanse pers
bureau vandaag gemeld.
Een produkt van de Sikkens Groep
In één
oogopslag
Dr. Van Deursen geëerd
pag. 2.
Aan „voorlichting" man
keert nog alles pag. 2.
K.A.B. over de sociale si
tuatie pag. 2.
Erhard: Wij geven geen
eigen koers aan pag. 5.
Verwoerd: liever van gra
niet dan van klei pag. 5.
Buitenlandse concurrentie
drukt meubelindustrie
pag. 5.
Strijd in Marokko gaat voort
ondanks bestand pag. 6.
SPORT op de pagina's 7, 9
en 11.
stuurd door een der leerlingen, die
ook is omgekomen.
De vrachtwagen werd zwaar bescha
digd. Het verkeer moest over een rijbaan
worden geleid.
De namen van de omgekomen leer
lingen zijn nog niet vrijgegeven, daar
hun familie nog niet op de hoogte is
gebracht.
Zwaargewonden
Zwaar gewond werden Hitske
Koksma uit Haren (Gr.), Lies Everts,
Johnny Mooibroek, Hennie Swieter,
allen uit Groningen, leerlingen van de
tweede klas. Ze zijn opgenomen in
het Acad. ziekenhuis te Groningen.
De chauffeur van de vrachtwagen
heeft verklaard, dat het busje stads
lichten voerde.
Roofoverval in Venlo
op vader en dochter
buit: 250 gulden
Onbekenden hebben in de nacht van
zaterdag op zondag de 44-jarige H..
Schumacher en zijn vijftienjarige doch-
ter overvallen op een onverlichte bin
nenweg in Venlo, waarlangs ze tegen
half drie huiswaarts keerden. De man
het meisje hadden in Venlo een pata-
tes-friteskraam bediend. Hiervan zijn de
daders vermoedelijk op de hoogte ge
weest. Menend, dat de heer Schumacher
veel geld bij zich zou hebben, zijn ze
kennelijk het tweetal gevolgd. Ze liepen
eerst de heer Schumacher en zijn dochter
voorbij en wierpen zich toen onverwacht
op hun slachtoffers. Met een hard voor
werp sloegen ze de man en het meisje
op hoofd en hals. Daarbij werd de heer
Schumacher uitgeschakeld, maar zijn
dochter kon nog om hulp roepen, totdat
ook haar de mond gesnoerd werd. In
middels had toch iemand het hulpgeroep
gehoord en waarschuwde de politie. De-
trof de heer Schumacher aan met
twee gapende hoofdwonden. Hij had ook
hersenschudding. Bij onderzoek is
gebleken, dat de overvallers ongeveer
f 250.— (de opbrengst van de verkoop
die dag) hadden meegenomen. Ook
de portemonnaie van het meisje was
geroofd.
Jonkheer ir. P. F. O. R. Sickinghe, die
dezer dagen afscheid nam als intendant
i het koninklijk paleis te Amsterdam
als directeur van het koninklijk huis
archief te 's-Gravenhage, is benoemd tot
grootofficier in de Huisorde van Oranje.
De directeur van de ongeluksmijn
in Lengede, die zaterdag heeft ver
klaard dat er niemand meer aanwezig
kon zijn, neemt nu het zekere voor
het onzekere. Op dit moment worden
twee proefboringen gemaakt bij het
kerkhof, ongeveer twee kilometer
van het hoofdgebouw. Er zou zich
daar een luchtzak kunnen bevinden
aan het eind van een ondergrondse
gang. Een van de ingesloten elf kom
pels heeft gemeld dat hij vijf van zijn
kameraden in de desbetreffende rich
ting had zien vluchten, zij het reeds
tot aan de nek in het water.
zal bovendien uiterst voorzichtig moe
ten zijn, omdat instortingen, die voort
durend dreigen, de als haringen in een
ton zittende mannen alsnog zullen
kunnen doden-
Er zijn dan ook velen, die een hard
hoofd in de reddingswerkzaamheden
hebben. De opgesloten mijnwerkers
kunnen zelf bijna niets doen, daar ze
geen gereedschap en bijna geen krachl
meer hebben. Armslag bezitten ze al
evenmin. Hun voeten zijn dik gewor
den van het vele staan. Slechts oro
de beurt kunnen ze zitten of slapen
Vele vragen
Groot is de vreugde in Lengede. Groot
is ook de verbijstering. Niemand had dit
verwacht. Niemand had kunnen denken
dat elf mensen op niets meer dan een
beetje water tien dagen lang in leven
konden blijven. Nog zaterdagavond had de
mijndirectie categorisch verklaard dat er
niet langer hoop op leven was.
De vragen stapelen zich dan ook
op. Waarom heeft de leiding geen
moment stil gestaan bij een reeds
lang bekend en boven de waterspie
gel liggende spelonk Waarom zijn
niet meer proefboringen verricht-?
Zijn de tekeningen wel goed bestu
deerd of waren ze soms onvoldoende
bijgewerkt Is de hoop op redding
van de ingesloten kompels niet veel
te gauw opgegeven
Men praat er niet te luid over, nog
niet althans.
Alle krachten zijn thans ingezet om de
afgezwakte en op het topje van hun ze
nuwen geleefd hebbende mijnwerkers
zo gauw mogelijk boven te brengen.
De plaats, waar de kompels zich be
vinden, ligt vijf kilometer van het veid
vandaan, waar de vorige week drie van
hun kameraden naar boven zij gekomen.
Hij bevindt zich slechts op 300 meter van
het hoofdgebouw, in de Mathildeschachl,
by een oud spoorwegemplacement. Ter-
wyi honderden mannen en vrouwen zwij
gend toekeken, is men daar tot diep in de
nacht bezig geweest met het wegbreken
van rails en bielsen, met het storten vaa
een betonnen platform en met het op
richten van de gigantische boortoren.
(Voor vervolg zie pag. 6i
Meeste Alpenpassen
zijn tlians gesloten
De meest Alpenpassen tussen Zwitser
land en Italië zijn zaterdag wegens
sneeuwval gesloten. Op de grote Sint-
Bernard ligt «en halve meter sneeuw en
op de andere in het oosten 20 tot 30
centimeter. De Siroplonpas is nog open
voor het venkeer.
Y.'.N v
f Mi
Zondagochtend bleken in de rampmijn Mathilde bij Lengede nog elf
mensen in leven te zijn. Mevrouw Irene Wolters (rechts) is één van
de elf mijnwerkersvrouwen die al tien. dagen lang aannamen dat haar
ren omgekomen. Zij wordt getroost door een vriendin.
Sterke vermoedens in Saigon:
Te oordelen naar de aard van de verwondingen die de lijken vertonen,
is het onwaarschijnlijk dat president Ngo Dinh Diem van Zuid-Vietnam en
zijn broer Ngo Dinh Nhoe de hand aan zichzelf hebben geslagen, zoals za
terdag officieel was verklaard.
Het nieuwe bewind heeft verklaard,
dat de gebroeders Ngo Dinh niet meer
in leven zijn. maar het weigerde gisteren
iets uit te laten over de omstandigheden,
waaronder zij waren gestorven. De AP.-
EKLEED in een kostbare
bontjas arriveerde Valen-
tina Teresjkowa bij het
trouwpaleis van Moskou, een
villa die in de Tsarentijd ge
bruikt xverd voor grote fees
ten. De 26-jarige astronaute
kwam daar gelijktijdig aan
met majoor Andrian Nikola-
jef, Ruslands derde ruimte
vaarder, Het ruimtepaar zou
door de burgemeester van
Moskou in de echt worden
verbonden.
Zo gemakkelijk als deze
twee mensen hun miljoenen
kilometers door de ruimte
hadden afgelegd, zo moei
lijk was het voor hen om
de paar meters, die hen
scheidden van de auto naar
het bordes van het trouw
paleis te „nemen". Honder
den belangstellenden waren
samengestroomd en dron
gen in hun enthousiasme in
op het bruidspaar.
Maar uiteindelijk kwam de
ruimtevaartkolonie toch be
houden en ongedeerd in het
gebouw. Getuigen waren
ruimtevaarder Valeri Bikof-
ski en de echtgenote van-
Joeri Gagarin. Ook de ande
re astronauten gaven acte de
présence, Titof, Popovitsj en
Gagarin.
Tol grote ergernis van en
kele andere bruidsparen die
te horen kregen dat hun hu
welijksvoltrekking enkele
uren uitgesteld zou moeten
worden, want dit ruimtevaar
dershuwelijk moest voor-
gaan. Een van de bruidegom-
men wilde protesteren, maar
werd al gauio tot zwijgen ge
bracht. Het huwelijk van
Walja en Nikolajef zou na
melijk eerst zaterdag voltrok
ken zijn, maar werd om ver
schillende redenen een dag
uitgesteld.
De blonde bruid, die 49
omwentelingen om de aarde
heeft gemaakt, droeg een
driekwart witte bruidsjapon.
Nikolajef, met 64 omwente
lingen op zijn naam, droes
een zwart burgerkostuum.
Na afloop van deze plech
tigheid vertrok de stoet naar
de Leninheuvels, waar de re
ceptie zou worden gehouden.
Daar boden de premier en
mevrouw Chroesjtsjef hun
gelukwensen aan. Volgens de
kenners was het een van de
Foto: Terwijl collega
Joeri Gagarin toekijkt,
worden de pasgetrouwde
ruimtevaarders Valentina
Teres jkova en Andrian
Nikolajev gelukgewenst
door premier Chroestjef.
uitbundigste feesten sinds ja
ren. Chroesjtsjef was in eer
uitnemende stemming er
bracht de ene heildronk m
de andere uit Het viel op dat
ook Worosjilof, oud-president
van de Sowjetunie, naast de
premier stond en kennelijk
met hem op goede voet stond.
Worosjilof werd destijds ge
noemd in verband met de
activiteiten van de
party groep van Molotof.
verslaggever Roy Essoyan heeft onoffi
ciële foto's gezien van lijken, die werden
geïdentificeerd als die van Diem en
Nhoe, Dat van Diem was doorzeefd met
kogels. Het was duidelijk, dat hy in het
hoofd was geschoten. Het lijk van Nhoe
was overdekt met builen alsof hij was
afgeranseld. Van andere zyde is ver
klaard, dat de broeders werden neerge
schoten in een pantserauto, waarmede
zy na hun vlucht uit het presidentiële
paleis werden weggevoerd.
Priesters in een kliene rooms-katholieke
kerk in het uiterste westen van de stad
Saigon hebben verklaard, dat de gebroe
ders Diem daar zaterdag zyn geweest,
maar weigerden verder iets te vertellen.
Intussen ontkende in Los Angeles (VS)
mevrouw Nhoe. dat haar man en haar
zwager Diem zelfmoord zouden hebben
gepleegd. .Het waren moorden, al of niet
met de officiële zegen van de Ameri
kaanse regering."
(Zie vervolg op pag. 6
Ned. kolonie Saigon
in goede welstand
Op het ministerie van buitenlandse
zaken in Den Haag is zaterdag be
richt van de Nederlandse vertegen
woordiging in Saigon ontvangen, dat
voorzover was na te gaan, de Neder
landse kolonie in Saigon in goede wel-
(Advertentie)
OEGSTGEEST
KEMPENAERSTR 71
TELEFOON 50105
FLEXA-Dealer
Fa. H. Schutte Cr Zn
FLEXA verkrijgbaar bij
■■■■■Hertnstraat 34
ffiHyraNicuwe Rijn 49.
TAE LIBERALEN nemen tegenover
de defensiepolitiek van de rege
ring een weifelende houding aan. Zi]
aarzelen duidelijk tussen steunen en
niet-steunen.
Deze houding is niet nieuw. Het is
de houding van erbij-horen en tege
lijk afstand-nemen. Het is een hou
ding die voor het regeringsbeleid als
zodanig nadelig is en die de liberalen
zelf in feite ook geen winst kan op
leveren. Want de kiezer wil klaar
heid. Het schijnt, dat de V.V.D. zich
nu toch achter het regeringsbeleid
gaat plaatsen. Het zoeken is alsnog
naar een staatssecretaris oh haar
kring.
Zoals men weet is de minister van
defensie met zijn eerste keus niet
gelukkig geweest. Hij had iemand
aangezocht die wel opmerkelijk laat
de liberale partij was gaan aanhan
gen. Al met al komt de hogere per
soneelsbezetting van dit ministerie
wel erg laat op gang.
TAE OMWENTELING in Zuid-Viet-
nam heeft nu wel haar beslag
gekregen. Gewoonlijk verdient het
geen aanbeveling, wanneer midden
in de stroom van paarden wordt ver
wisseld. In dit geval leken de om
standigheden daartoe te dwingen.
Al heeft de regering van de Ver
enigde Staten in deze omwenteling
niet de hand gehad, zij is haar zeker
welkom. Vereenzelviging met het
vorige bewind kon zij slechts duch
ten.
Wat nu gehoopt mag worden, is dat
het land niet alsnog door burger
twisten zal worden verscheurd. Dan
immers wordt het een te gemakkelij
ker prooi van de communisten die nu
reeds aan de grenzen staan.
Men mag zich afvragen, wat van het
gebeurde de gevolgen kunnen zijn
voor zending en missie. De heersen
de groep had getracht, met dwang
haar r.k. overtuiging door te voeren,
iets wat tot in het Vaticaan niet zon
der bezorgdheid was gevolgd. Ook
daar was men voor vereenzelviging
bevreesd, en zulks terecht.
TN DE onderwijswereld is, zoals men
ook in onze krant heeft kunnen
lezen, aandacht gevraagd voor de po
sitie van het schoolhoofd. Tezeer
wordt de hoofdonderwijzer in be
slag genomen door allerlei besognes
dan dat hij zich in genoegzame mate
kan geven aan zijn eigenlijke taak:
het leiding geven aan de schoolge
meenschap. Inderdaad is de functie
van het schoolhoofd in de loop van
de laatste tientallen jaren ingrij
pend gewijzigd zonder dat hem
voor de uitoefening daarvan de no
dige ruimte is gegeven. Destiids was
de opvatting dat de hoofdonderwij
zer vooral ook klasseonderwijzer
behoort te zijn. Maar zijn werkzaam
heden veranderen mee ook door
de zich wijzigende nlaats van de
school in het maatschappelijk leven
aanzienlijk, zonder dat de wense
lijke conseouenties genoegzaam
worden getrokken. De materie ver
dient wel de belangstelling, van het
betrokken departement niet in de
laatste plaats.
"YTILJOENEN overal ter wereld
leven mee in de pogineen om
nog anderfe alsnog overlevenden van
de mijnramp naar boven te halen.
Een mensenleven is kostbaar en ver
dient voor ziin redding alle inspan
ning. De blijdschap om de jongste
ontdekking is er intussen een met
beving om de enorme risico's waar
mee voor de mannen zelf de red
dingspogingen gepaard gaan. Zal
men slagen?
Wij vermoeden zo, dat er in deze
uren in de omgeving van het ramp
gebied vurig voor het welslagen van
de aslnog ondernomen actie zal wor
den gebeden. Niemand, waar ook ter
wereld, wordt verhinderd daaraan
mee te doen.
Het meeleven in dit diepmenselijk
gebeuren achten wij zo vanzelfspre
kend, dat wij voorzieningen hebben
getroffen om onze lezerskring door
een van onze eigen reporters recht
streeks op de hoogte te houden.
liang-, leg- en keukenkasten
