Zeker 75 doden door
ontploffing in V.S.
Vanmiddag werden drie
mijnwerkers gered
mm
Vreselijk einde van ijsrevue
In zes ziekenhuizen
339 zwaargewonden
OVERHEID BEPERKT
INVESTERINGEN MET
200 MILJOEN GLD.
Na lange week weer daglicht
Geen uitkering
ineens
IEMCO N.V.
Staatsgreep
in Vietnam
Commentaren
Rotterdamse agent
werd neergeknald
Abonnementsprijzen p.w 0,73, p.m. f 3,15,
Vrijcla^^jiovembe^963^44«t^jaMgan||
„St«ntv«stigh w ghebleva
mijn hert fn teghenspoet
Rustig weer
Veel bewolking: met hier en daar wag
lichte regen en ook plaatselijk mist
Overwegend zwakke wind tussen oosg
en zuid. Weinig verandering in tempe
ratuur.
(Zie vervolg pagina 11)
Kantoren Leiden - Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936
UBN vlammende ontploffing heeft gisteravond achttien meter rijen met
toeschouwers de lucht in geblazen, drie minuten voor dat de pre
mière van een Holiday-on-Ice-revue moest eindigen. Dit gebeurde in
Indianapolis in de Verenigde Staten.
De autoriteiten, van wie er velen onder de 4100 toeschouwers waren,
hebben meegedeeld dat het aantal doden reeds tot 68 gestegen is en dat
339 zwaar gewonden in zes ziekenhuizen verpleegd worden.
„Wij weten niet wat er precies gebeurd is", zei oppei-brandmeester Ira
Anderson. Na de ontploffing schoten 128 loge plaatsen de lucht in. Zij
kwamen terecht op een tribune van 240 ringplaatsen er precies onder.
Lichamen werden hoog de lucht in-
geslingerd en kwamen op het ijs te
recht tussen de balletmeisjes. De ster
ren van de revue wachtten opzij om
op te komen voor de finale van de
grootse show. De band speelde Dixie-
land-jazz en bleef doorspelen. De
schaatsers maakten snel baan voor de
reddingsploegen. Er ontstond geen
paniek.
Daar honderden mensen beklemd zaten
in stoelen en onder stukken beton, liet
men de doden die op het ijs lagen, met
rust. Verminkte mensen lagen, naar het
scheen eindeloos, te wachten, terwijl de
paar artsen en verpleegsters die ter
plaatse waren hun uiterste best deden.
Alle ambulance-auto's in Indianapolis
en omgeving werden opgeroepen. Ten
slotte hadden de honderden brandweer
mannen, politie-agenten en mensen van
de Bescherming Bevolking tijd voor de
doden. Deze werden in rijen neergelegd
op het ijs tegenover het gapende gat in
de arena.
halve de stoelen was er niet veel brand
baars in het verwoeste deel. Een geluk i:
geweest dat de kracht van de ontploffing
recht naar boven zich een uitweg gebaand
heeft, waardoor de wrakstukken recht
naar beneden vielen. De ontploffing heeft
zich voorgedaan in een consumptiesta]
onder de loge, waar popcorn en drankjes
verkocht worden.
Wilburg Gathier (55), die daar werkte,
vertelde: „Ik heb geen idee wat er ge
beurd is. Ik was onder de tribunes. Het
werd plotseling donker en toen lag ik met
beton en stukken hout op de grond. Ik
probeerde mij vrij te maken. Ik moet
echter bewusteloos geweest zijn. Want
het volgende dat ik mij herinner is, dat
er een verpleger bij me was".
Burgemeester Albert Losche zei: „Er
was een geweldige klap en de lichamen
vlogen door de lucht tegen het ys. Dit is
de ergste catasstrofe die Indianapolis ooit
getroffen heeft".
Het Coliseum, dat voor ijshockey, hip
pische en andere sporten gebruikt wordt,
is voor onbepaalde tjjd gesloten voor
grondig onderzoek of de ontploffing het
verband in het gebouw aangetast heeft.
Bij overwerk geen
fiscale verlichting
(Van onze parlementsredacjie)
Minister Witt^/een heeft na een ge
sprek met de fihanciële commissie van
de Tweede Kamer afgezien van zijn
voornemen om via een vervroegde inwer
kingtreding van bepalingen van de wets
ontwerpen op de algemene belastingher
ziening te bereiken, dat bestaande fiscale
remmen op de bereidheid om overwerk
te verrichten worden weggenomen of
verzacht. ..Ik ben inmiddels tot de con
clusie gekomen dat deze weg niet moet
worden ingeslagen", zo deelt hij thans
de Tweede Kamer mee. Bij wijze van
troost voegt hij eraan toe. dat hij zich
op deze materie blüft beraden.
Een beeld xan de laatste fase
■van het reddingswerk in
Leng ede
W erkgeversbon den
Autoslopers waren spoedig met kraan
wagens op het ijs bezig om de stukken
beton, sommige zo gi-oot als piano's, op
te ruimen. Ten slotte verscheen een zeer
zware kraan die de laatste van de be
dolven rijen bloot legde.
Verkoold
Veel van de lijken waren verkoold door
de vlammen die bij de ontploffing zeven
entwintig meter hoog de lucht inschoten
tot het dak van het geweldige Amfithea
ter. De brand zelf werd snel geblust. Be-
Voor VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
A .E.G. - IGNES - INDESIT -
ERRES - SIEMENS - BICO
(Van onze Rotterdamse redactie)
Om vier uur vanmorgen is de an
ders 's nachts zo rustige omgeving van
de Schiedamsedijk te Rotterdam op
geschrikt door een schietpartij, waar
bij de politieagent B. Nijenhuis, 26
jaar oud, ernstig in de keel werd ge-
Tezamen met de agent J. H. Kraaye-
veld vormde agent Nijenhuis de beman
ning van een surveillancewagen. Agent
Kraayeveld bestuurde de wagen en reed
op een normale patrouille de vlak ach
ter de Sdhiedamsedijk gelegen 1ste Ble-
kerhof in, een expeditiestraat, omringd
door pakhuizen, bedrijven en magazijnen
van handelsondernemingen.
In één
oogopslag
Driehonderd jaar kerk in
Terheyde pag. 2.
Draadtelevisie kan met suc
ces beginnen pag. 7.
Eén procent kost f 40 mil
joen pag. 9.
•'Toplitzmeer pag. 9.
Koningin en Prins op ten
toonstelling van Siamese
kunst in Den Haag pag. 11
Nederlandse expeditie naar
de Zuidpool pag. 17.
Minister Bogaers vreest spe
culaties met grond en hui
gen pag. 17.
DE 34-jarige Emil Pohlay is van
middag als eerste van de drie
ingesloten mijnwerkers van de
Duitse ertsmijn „Mathilde" naar de
oppervlakte gebracht. Hij bereikte
behouden de hogedrukcabine. De
twee anderen, de 36-jarige Fritz Le
der en de 43-jarige Gerhard Ha-
nusch volgden spoedig.
De patrouille trof in de 1ste Rlekerhof
twee mannen aan. die aan het slot van
een magazijn van de technische handel
maatschappij Romabo zaten. Agent
Kraayeveld stopte, agent Nijenhuis wil
de de hem nogal verdacht voorkomende
mannen aanspreken en stapte uit de wa
gen. Toen hij het portier opende en een
voet op de straat had. trok een van de
mannen plotseling een pistool, waarmee
hij twee schoten loste. Agent Nijenhuis
werd in de keel getroffen en bloedde
hevig. Een derde schot in de richting
van agent Kraayeveld miste zijn doel.
Beide mannen gingen aan de haak de
schutter in de richting van de Bleker-
straat, de ander naar de tegenoverge
stelde kant.
De tweede hollende man loste tijdens
zijn vlucht nog een vierde schot, dat
evenmin als het derde doel trof. Agent
Kraayeveld sloeg onmiddellijk via zijn
mobilofoon-installatie alarm. Binnen vier
minuten was er een ziekenwagen. Agent
Nijenhuis werd naar het Dijkzigt-zieken-
huis gebracht. Voor zover vanmorgen
be'kend is hij niet in levensgevaar, al is
zijn toestand hoogst ernstig. Hij werd
ogenblikkelijk geopereerd.
Onmiddellijk na de ziekenwagen arri
veerde een uitgebreide politiemacht, die
er echter met in slaagde de beide man
nen op te sporen.
Omstreeks half negen vanmorgen, ruim
vier uur dus na de aanslag, kreeg de
Rotterdamse politie een spoor, dat ech
ter nog niets heeft opgeleverd. Een
werkster trof op het toilet van een nog
gesloten kantoor van een firma in de
Schilderstraat een haar onbekende man
aan, die direct op de vlucht sloeg. Door
de gangen van het gebouw, waarin ver
schillende kantoren zijn ondergebracht,
bereikte de man het dak. De politie heeft
kunnen nagaan, dat hij via dat dak een
aangrenzend perceel heeft bereikt, welk
pand hij via de kelder weer heeft ver
laten.
Om precies 11.59 uur daalde van
morgen de mijnwerker Horst Sys-
kan in de reddingsschacht af om de
drie mannen te helpen naar de op
pervlakte te komen.
Vijf minuten later bereikte hij de
bodem van de zojuist voltooide
schacht. Vooraf was de capsule bij
wijze van proef met een lading
zandzakken neergelaten. Deze proef
was gunstig verlopen.
De montering van de decompressie-
kamer, waarin de drie mijnwerkers
zich onder dokterstoezicht geleidelijk
zouden moeten aanpassen, aan de nor
male atmosferische druk was precies
om elf uur voltooid. Een arts en an
dere deskundigen die de leiding van de
laatste fase van het reddingwerk had
den, zijn er toen ingegaan; achter hén
werd het zware stalen luik aan het
ene einde van de cilindrische kamer
stevig gesloten.
Compressors begonnen toen reeds de
druk binnen de kamer op tc voeren tot
deze gelijk werd aan de druk in de
mijningang, waar op dat moment de
drie ingesloten mannen zich nog steeds
bevonden. Een klein uur later zou de
eerste de oppervlakte hebben bereikt,
vroeger dan men aanvankelijk had ver-
De mijndirecteur, Rudolf Stein, had
namelijk 's morgens vroeg, toen bekend
werd, dat de boor de schacht voltooid
had, meegedeeld, dat de mannen niet
voor drie uur 's middags het daglicht
zouden aanschouwen, nadat ze een week
opgesloten hadden gezeten in een lucht
zak, die hen behoedde voor het kolken
de water, dart de mijn was ingelopen.
Pohlay, vader van twee kinderen werd
aangewezen om als eerste naar boven te
worden gebracht, omdat hij op het ge
bied van ontsnapping uit mijnen niet als
deskundige werd beschouwd. Om precies
12.18 uur werd hij met de reddingskoker
in de hogedrukcabine gebracht. Koorts
achtig werd intussen gewerkt aan de
voorbereidingen voor het opvangen van
de andere twee, die even later behouden
boven kwamen.
Vanmorgen vroeg is de boor, die de
reddingsschacht maakt door de aardkorst
gebroken en heeft de drie mannen be
reikt. Beneden is alles in orde, meldden
de drie mannen, Later bleek echter, dat
dit niet betekende dat de boorpunt nu
werkelijk is vrijgekomen, maar dat het
koelwater rond de boor gespoten is. De
boorpunt was nog steeds twee meter bo
ven de „zolder" van de mijningang.
Op het ogenblik van de doorbraak
werd de rubbermanchet, nodig om de
omhoog loeiende samengeperste lucht
tegen te houden, om de top van de boor-
schacht gesloten. „Het kritieke ogenblik
is nu voorbij" zo zei een woordvoerder
van de mijn. „Al is de boorpunt dan nog
niet werkelijk vrijgekomen, het gat is
er en het ergste is voorbij. Nu moet men
met de boor het gat nog groter zien te
maken, opdat de reddingsbom er door
kan".
Mijndirecteur Rudolf Stein zei: „Er is
zelfs geen liter lucht bij de doorbraak
ontsnapt. Het peil van het water in de
mijn is kennelijk ongewijzigd gebleven".
Men had slechts tien seconden de tijd
om de boorschacht af te sluiten.
Rond 't paleis van president Ngo Dinh
Diem zijn vanmiddag zware gevechten
uitgebroken.
Volgens een onbevestigd bericht heb
ben (waarschijnlijk zeer linkse) dissi
dente elementen van de Vietnamese
vloot en marine een poging gedaan om
de regering Diem omver te werpen. In
dit bericht werd gemeld, dat de rebel
len hebben geprobeerd, de steun van de
luchtmacht te krijgen.
Mariniers in gevechtstenue met zwa
re wapens en artillerie hebben het
hoofdbureau van de rijkspolitie omsin
geld. Andere politiebureaus in Saigon
zijn, naar het schijnt zonder verzet, door
mariniers bezet.
Luchtdoelbatterlje* bij het hoofdkwar
tier van de marine hebben gevuurd op
vier hoog vliegende vliegtuigen.
Soldaten in de straten en op daken
nabij 't bureau van The Associated Press
zeiden, dat zij op twee vliegtuigen hadden
gevuurd en er een van hadden neerge
schoten, maar dit is niet bevestigd.
In verschillende wijken van de stad
werd schieten gehoord.
De gen.-maj. van het dienstvak van
de intendance staf, C. L. de Jong, in
verband met het hem te verlenen eervol
ontslag uit de militaire dienst, per 1 no
vember 1963 eervol ontheven van zijn
functie van inspecteur der intendance,
tevens hoofd van het dienstvak van de
intendance staf.
Hij wordt opgevolgd door de kolonel
van het dienstvak van de intendance staf
C. F. J. W. Hafkemeijer.
Op de Dorpsweg in Wadway (ge
meente Wognum) is het 5-jarig jongetje
C. Laan gisteren aangereden door een
auto. Het kind was op slag dood.
(Van onze parlementsredactie)
HET bedrag waarmee het Rijk zijn
directe en indirecte investerin
gen zal beperken, omvat ruim
f 100 miljoen. Door toepassing van
de Wet kapitaalsuitgaven publiek
rechtelijke lichamen wil de regering
De centrale werkgeversorganisaties
hebben in een circulaire de bij hun bon
den aangesloten leden dringend verzocht
niet over te gaan tot een tussentijdse
wijziging van de arbeidsvoorwaarden die
afwijkt van de algemene loonronde die
na nieuwjaar plaats vindt. Met nadruk
wijzen de organisaties erop dat overeen
gekomen is geen uitkering ineens te
verstrekken. De werkgevers dienen zich
dan ook te houden aan deze duidelijke
afspraak.
.Hierbij dienen," zo menen de werk
geversbonden, „uitlatingen tegenover
werknemers, dat men wel tot extra uit
keringen of vervroegde verhogingen zou
willen overgaan indien deze maar door
de centrale organisaties waren toegestaan,
achterwege te blijven. Het gaat geheel
tegen de afspraken in om bij eventueel
uitbreken van wilde stakingen de niet-
gewerkte uren te honoreren," aldus de
werkgeversorganisaties.
Ten slotte worden de werkgevers in de
circulaire opgewekt tijdens de bespre
kingen over de nieuwe cao nauw contact
met de centrale organisaties te onderhou
den. In het bijzonder geldt dit voor voor
lopige gedachtenwisselingen over de uit
werking van de ondernemingsgewijze
differentiatie en de wijze waarop met
een minimuminkomen van f 100,zou
moeten worden rekening gehouden.
De vierjarige Pieter Prins, wonende
in c woonwagen te Jubbega. is gisteren
overleden nadat hij onder een auto was
geraakt. Het kind stak plotseling de weg
voorts bereiken, dat ook gemeenten,
provincies, waterschappen e.d. hun
investeringen voor f 100 miljoen uit
stellen.
Dit deelt minister Witteveen (finan
ciën) aan de Tweede Kamer mee in de
memorie van antwoord op de alge
mene financiële beschouwingen over
de rijksbegroting. Zoals bekend heeft
de temporisering betrekking op de
rechtstreekse investeringen én op de
subsidies, garanties, leningen e.d., die
het rijk en de lagere organen verstrek
ken. Een uitzondering is gemaakt voor
de woningbouw.
Bij het rijk zal de temporisering be
trekking hebben op f 1 miljoen voor
TNO, f 2,3 min. voor de civiele verdedi
gingsvoorbereiding, f 10.000 voor Alge
mene zaken f 100.000 voor Buitenlandse
zaken, f 660 000 voor Justitie, f 30.000
voor Binnenlandse zaken, f 25 min. voor
Onderwijs, kunsten en wetenschappen,
f 1.060.000 voor Financiën, f 28 min. voor
Defensie, f 8 min. voor Volkshuisvesting
en Bouwnijverheid, f 10.700.000 voor Ver
keer en waterstaat, f 15 min. voor Eco
nomische zaken, f 15 min. voor Land
bouw en visserij, f 5 min. voor Sociale
zaken en volksgezondheid, f 170.000 voor
Maatschapppelijk werk. Het totale be
drag is dus f 102.090.000.
Bij O., K. en W. gaat het om beperking
dan wel verschuiving naar een later tijd
stip van verschillende aanschaffingen en
investeringen in gebouwen. Bij Defensie
betreft het een opschorting van nieuw
bouw en onderhoud van gebouwen, uit
stel van bestelling van oorlogsvoorraden
en uitstel van de bouw van een loods-
vaartuig, terwijl voorts door een verkor
ting van de diensttijd en door beperking
van herhalingsoefeningen een bijdrage
wordt geleverd tot ontspanning van de
arbeidsmarkt.
Bij Verkeer en waterstaat zal de be
perking voornamelijk betrekking heb
ben op waterbouwkundige werken, bij
Volkshuisvesting op investeringen van
de Rijksgebouwendienst in nieuwbouw,
exploitatievoorzieningen en onderhouds
werken. Bij Landbouw wordt de tempo
risering op alle landbouwuitgaven toege
past, met uitzondering van die voor het
Landbouw Egalisatie Fonds en de cul
tuurtechnische werken.
De f 15 min. van Economische zaken
hebben betrekking op:
Uitstel van enkele gesubsidieerde pro
jecten voor de bevordering van toerisme;
Opschorten van enkele subsidies voor
projecten ter bevordering van regionale
industrialisatie: Niet beginnen met de
bouw vóór 1 juli 1964 van het Haagse
congresgebouw; Temporisering van de
aanschaffingen: Mogelijk uitstel van in
vesteringen van de staatsmijnen.
Effect
Minister Witteveen geeft in zijn me
morie nog eens een overzicht van alle
maatregelen, die de regering wil nemen
om de spanningen in onze economie het
hoofd te bieden. Wat het effect van die
maatregelen betreft, tekent hij aan, dat
het reële nationale produkt weinig min
der zal zijn dan de oorspronkelijke ra
ming. De loonstijgingen zullen op korte
termijn vermoedelijk geen wezenlijke
wijziging brengen in de verhouding tus
sen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.
De ontspanning, die het doel is van de
regeringsmaatregelen, zal meer tot uiting
komen in een vermindering van de
vraag naar arbeidskrachten dan in een
verruiming van de arbeidsreserve.
De minister verwacht dat de loonstij
gingen en de kredietbeperkende maat
regelen de investeringsneiging bü het
bedrijfsleven ongunstig zullen beïnvloe
den. De woningbouw zal daarvan geen
nadeel ondervinden. Eerder zal voor de
bouwsector door de ontspanning in onze
economie ruimte kunnen vrijkomen.
Belangrijke loonstijgingen zullen het
saldo op de lopende rekening van de be
talingsbalans naar verwachting sterk
doen dalen. Het complex van regerings
maatregelen zal tegen deze ongunstige
ontwikkeling een tegenwicht vormen.
Op de Amersfoortseweg in Zeist is
gisteren de 62-jarige stukadoor G. V.
Egdom uit Soest met zijn bromfiets ge
grepen door een auto. Hij werd zo zwaar
gewond, dat hij 's avonds in het zieken
huis is overleden.
Gisteren hebben de Koningin en
prins Bernhard de tentoonstelling
„Kunst uit Thailand" in het
Haagse Gemeentemuseum bezocht.
Vol bewondering was het konink
lijk paar voor een veertiende
eeuws boeddhabeeld.
IVoor verslag zie pag. 11
TAE overheid is bereid, haar bijdrage
te leveren aan de zo nodige ont
spanning binnen ons maatschappelijk
leven.
De matiging in de investeringen wel
ke zij zichzelf oplegt, levert daarvan
een sprekend bewijs.
In onze tijd is het rijk een uitzonder
lijk groot werkgever geworden.
Schier geen levensgebied, of de over
heid heeft er, hier meer, daar minder,
haar bemoeienis mee.
De zelfbeperking in de bouwplannen
toont aan, dat de regering zich niet
wenst te onttrekken aan de plicht tot
ingetogenheid zoals deze op heel ons
volk rust.
Alleen indien wij allen de nodige
wijseid opbrengen, zal de welvaart
die wij als volk mogen beleven niet
in het tegendeel omslaan. De 'over
heid kan ons daarbij tot een voor
beeld zijn.
TJET dringend beroep dat de werk-
geversorganisaties op hun leden
hebben gedaan om toch vooral de
noodzakelijke discipline te bewaren,
verdient ons aller instemming.
Het resultaat van de moeizame on
derhandelingen op loongebied draagt
het karakter van een diepgaande
operatie. Nimmer zijn in één keer de
lonen in zulk een mate omhoog ge
gaan.
Men behoeft zich niet te verhelen,
dat aan zulk een ingrijpende operatie
ook risico's zijn verbonden.
Zoals wij deze week hebben gesteld,
het moet mogelijk zijn dat „het" eruit
komt, niet alleen bij die ondernemin
gen waar de winst duidelijk is, maar
over de brede linie.
Sociaal en economisch bezien kan
men zich nauwelijks groter ramp
denken dan dat het maatschappelijk
leven uiteenvalt en ieder gaat doen
wat goed is in ziin eigen ogen. Het
dringende beroep behoort te worden
gehoord.
T")E minister voor de bouw heeft niet
te klagen over de ontvangst van
zijn voornemens binnen ons parle
ment. Had zijn nota reeds een goede
pers gekregen, de ontvangst bij de
volksvertegenwoordiging, bij rege
ringspartijen alsook bij oppositie, liet
al evenmin te wensen over.
Het moet voor de bewindsman een
aanmoediging betekenen, voor zoveel
hij deze nog behoeft. Hij heeft zich
immers met opmerkelijke energie ge
worpen op zijn gigantische taak en
men mag van harte wensen, dat hij
slaagt.
De woningnood is een nationale
vijand, onder wie wij als volk reeds
te lang hebben gezucht. Ook bij een
enorme inspanning van alle beschik
bare krachten, zal de nood zich nog
.geruime tijd doen gevoelen.
TJET stemt tot blijdschap, dat ook
de Nederlandse kerken zich bij
zonder inspannen om hulp te bieden
bij het wederopbouwwerk in Perzië
en elders.
In onze eeuw is de kerk meer dan
ooit een kerk in de wereld geworden
en dit tot in de letterlijke zin van
het woord.
Onder de zegen des Heren kunnen
door de hulpverlening en de daaruit,
ook geheel onnadrukkelijk, voort
vloeiende menselijke contacten niet
alleen deuren, maar ook harten voor
het evangelie worden geopend.
Het zendingswerk in mohammedaan
se landen is moeilijk. Maar in smarte
lijke omstandigheden is de mens
dikwijls meer dan anders ontvanke
lijk voor de boodschap van troost en
opbeuring.
Onze eeuw geeft ons kansen te over.
zakdoeken
Om nooit te vergeten
Ongeliuwdentarief
niet gewijzigd
De regering heeft ten aanzien van de
verhouding tussen gehuwden en. onge-
huwden dn de loon- en inkomstenlbelas-
tinig geen voornemens, welke gericht zijn
op een wijziging. Bedacht moet worden
dat het ongeliuwdentarief nog in het
recente verleden is verlaagd. Wat er van
de vraag of de verhouding van de tarie
ven voor beide groepen in alle opzichten
juist is. in ieder geval staat een verdere
verlaging van liet ongeliuwdentarief in
prioriteit aahter bij een afzwakking van
de te steile progressie en een verhoging
van de belastingvrije voet, zowel voor
gehuwden als voor ongehuwden.
Aldus deelt minister Witteveen in de
memorie van antwoord op dte algemene
financiële beschouwingen mee.
Bij betrappen van twee mannen
