Nieuwe Leidse Courant Metaalbonden eisen acht pet meer en langere vakantie D Voor goedkope woningen snelle rijksgoedkeuring Jacht op olie nu goed begonnen Om revolutie aan loonfront te besweren Dr. J. Schouten overleden Akkoord over handhaving c.a.o. tot 1 januari Minister Bogaers besluit: Machtigingen vandaag „de deur uit" Zeeziekte moreelkraker voor zeven mannen Frans vliegtuig (40 personen) vermist weerbericht Donderdag 12 september 1963, 44ste jaargang f. DIEMEt HtoHrviêctmm Dr. DIEMEt CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD Telefoon 31441 In de ouderdom van 80 jaar is in rijn woning te Rotterdam overleden dr. J. Schouten, in leven onder meer oud-voorzitter van het Centraal Comité van de Anti-revolutionaire Ikiesverenigingen en oud-fractielei der voor de A.R.P. in de Tweede Ka mer der Staten-Generaal. Dr. J. Schouten is maandagavond heengegaan. De begrafenis heeft van daag in overeenstemming met de wens van de overledene in alle stilte plaats gehad. Ook was het zijn wens, dat van zijn verscheiden eerst na de ter aardelbesteflling mededeling zou worden gedaan. Voor een levensbeschrijving en een beschouwing over zijn verhouding tot Colijn zie men elders dit nummer. (Van onze sooiaal-economische redactie) T~\E drie werknemersvakorganisaties in de metaalindustrie hebben gis- U teren na langdurig beraad besloten om bij de op handen zijnde onder handelingen over de nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst, die op 1 januari a.s. van kracht moet worden, twee primaire eisen ter tafel te brengen, te weten: Verhoging van de huidige c.a.o.-lonen voor alle werknemers in de me taalindustrie met acht percent; uitbreiding van de vakantie met twee dagen tot drie weken. Door reeds nu bekendheid aan deze eisen te geven hopen de vakbonden de revolutie aan het loonfront, die door de maatregelen van twee Amster damse scheepsbouwmaatschappijen is ontketend, zo niet geheel dan toch voor een belangrijk deel, te kunnen bezweren. De werkgeversvertegen woordigers hebben op dit besluit niet officieel gereageerd. Zij hebben het voor kennisgeving aangenomen. Een andere belangrijke ontwikke ling in de situatie is, dat de werkge vers- en werknemersorganisaties in de metaalindustrie het er gisteravond laat over eens zijn geworden, dat de huidige c.a.o. voor de nog resterende looptijd tot 1 januari a.s. ongewijzigd en volledig gehandhaafd moet worden. Van werkgeverszijde is in een na mid dernacht verstrekt communique ver klaard, dat „in eigen kring aan de handhaving van de c.a.o- alle aandacht zal worden besteed". Dit resultaat werd verkregen in een (op verzoek van de vakverenigingen) belegde spoedconferentie tussen de drie werknemersbonden en het bestuur van de afdeling sociale zaken van de Fede ratie Metaal- en Electrotechnisohe In dustrie (F.M.E.), teneinde zich te be raden over de ontstane situatie aan het loonfront in de metaalindustrie. „Met klem ontraden" Wat betreft de aangekondigde eisen van de vakbonden meldt het werkge- verscommunique het volgende: „De vakverenigingen hebben als hun oor deel te kennen gegeven het hunnerzijds noodzakelijk te achten hun wensen ten aanzien van de herziening van de c.a.o. per 1 januari op dit moment aan de werkgevers over te leggen en openbaar te maken. Van werkgeverszijde is de vakverenigingen met klem ontraden deze stap te doen, erop wijzende dat dit in het kader van het huidige loonsysteem prematuur moet worden geacht. Aange zien de vakverenigingen bij hun ziens wijze zijn gebleven, hebben de werk gevers, onder uitdrukkelijke handhaving van hun bezwaren, de wensen van de vakverenigingen aangehoord". Olie op de golven? Op een gisteravond na de besprekingen gehouden persconferentie hebben de voorzitters van de werknemersvakbonden in de metaalindustrie, de heren I. Baart (Alg. Ned. Metaal Bedrijfsbond), H. Peters (Ohr. Metaal Bedrijfsbond) en P. Brussel (Ned. Kath. Metaal Bedrijfsbond St. Eloy) verklaard, dat zij door de be kendmaking van de loon- en vakantie- eisen hopen en verwachten dat de re volutie op loongebied in de metaalnijver heid kan worden bezworen. Wel wordt verwacht, dat nog meer werkgevers „uit de c.a.o.-boot" zullen vallen (met name in de provincie Gro ningen), doch hun aantal zou aanzien- lijk beperkt kunnen blijven, nu de werk gevers zowel als de werknemers weten welke verbeteringen in de arbeidsvoor- De minister van volkshuisvesting en bouwnijverheid, drs. P. C. W. M. Bogaers, zal voor de goedkope wo ningbouw een beleid gaan volgen, waardoor enerzijds voor deze bouw redelijke kansen worden geschapen en anderzijds een verantwoorde kwaliteit wordt gewaarborgd. Van daag gaat aan de hoofdingenieurs directeuren in de provincies een machtiging uit, waarbij deze on middellijk na aanvraag rijksgoed keuring kunnen verlenen voor de In één oogopslag Geref. synode: Interkerke lijke diensten niet verboden (pag. 2) Reclassering boter aan de galg gesmeerd (pag. 2) Beleid Westduitse B.V.D. groeit uit tot schandaal (pag. 5) Gebruik van kernwapens wordt niet verhinderd (pag. 5) Verontrusting over wegval len schoolmelksubsidie (pag- 7) N.C.R.V. heeft vele plannen voor de winter (pag. 7) Oranjeploeg faalde tegen Luxemburg (11) (pag. 11) .en op pag. 9: In memo- riam dr. Jan Schouten. (Van i onzer verslaggevers) niet mag worden verstoord en de nemer moet aantonen, dat hij ovei nodige arbeidskrachten beschikt. Deze uitbreiding van de mogelijkheid tot lening van rijksgoedkeuringen direct uitvloeisel van de controvert Deurne en Fijnaart is uitsluitend ge richt op bevordering van de opheffing van de woningnood. (Voor vervolg zie pag. 6 i bouw van woningen voor eigen be woning in gemeenten, waar onbe nutte bouwcapaciteit aanwezig is, indien aan enkele voorwaarden wordt voldaan. Deze voorwaarden zijn o.m. dat de aannemingssom voor normale wonin gen een bedrag van f 14.000 niet mag overschrijden. Voor woningen van grote gezinnen en bij een eventueel zware fundering kunnen hogere kos ten worden aanvaard. De bouwkosten mogen niet voor een deel in de grond- overdracht worden verwerkt. Dit is dus in zekere zin een verrruiming van de bouwmarkt in de particuliere sec tor, die hoofdzakelijk zal kunnen wor den toegepast in kleine plattelands ge meenten, waar een familiebedrijf je zich reeds lang heeft bezig gehouden met de bouw van kleine woningen. De kwaliteit van de woningen mag echter niet liggen beneden de eisen, die voor een woningwetwoning worden ge steld. Deze woningen zullen niet in min dering worden gebracht van de aan de gemeenten toegewezen woningcontingen ten. De hoofdingenieurs-directeuren krij gen de nadrukkelijke opdracht alleen dan rijksgoedkeuring af te geven, waar de bouwcapaciteit van kleine aannemers on benut dreigt te raken. Daarom mogen deze ryksgoedkeurin- gen slechts voor één of enkele woningen tegeljjk worden afgegeven en moet de aannemer ter plaatse zjjn gevestigd. Daar bij komt nog, dat door het afgeven var deze rijksgoedkeuringen de bouwmarkt waarden de vakbonden "an plan zijn te bepleiten. De bekendmaking moet, al dus de voorzitters, dan ook worden ge zien tegen de achtergrond van het psy chologisch effect dat zij (hopelijk) zal hebben. Onder de werknemers heerst grote ontevredenheid over de 2.7 pet, nu uit de koppelbazenaffaire is gebleken dat er meer ruimte was. Zy voelen zich „in de boot genomen" en by velen leefde de gedachte, dat zy ook het volgend jaar wel met een „kleinigheid" genoegen zou den moeten nemen. Deze onrust nu heb ben de vakbonden weg willen nemen en daarmee hopen zy de arbeidsrust te bevorderen, zo werd verklaard. Van werkgeverszyde werd evenwel te ken nen gegeven, dat men Op de verwachte goede uitwerking van de mededeling der vakbonden „niet helemaal gerust" is. V eran twoordelijkh ei d Duideiyk hebben de voorzitters der werknemersbonden te kennen gegeven, dat de door de N.D.S.M. en de Amster damse Droogdak Maatschappij genomen maatregelen geheel en al voor de ver- antwoordeiykheid zUn van deze bedry- ven, ook al hebben de districtsbestuur ders van de bonden aan de loonsverho ging by de A.D.M. hun medewerking verleend. Indien een werkgever eigener beweging van plan is. om buiten de c.a.o. om aan de lonen iets te doen en de vakbondsbestuurders meedeelt dat hU daartoe zelfs bereid is het lidmaatschap van zyn eigen organisatie op te zeggen, dan zullen de vakbondsbestuurders niet schouderophalend naar huis gaan, maar proberen om in de gegeven situatie het beste voor de werknemers te bereiken In het geval van de A.D.M. hebben zy de directie byv. weten te bewegen de tariefionen onaangetast te laten, doch de loonsverhoging, die toch zou plaats vinden, door te voeren in de basisionen. In eventuele andere gevallen zullen De verantwoordeiykheid laten zy voor rekening van de werkgever(s), aldus de voorzitters. (Zoals bekend heeft de A.D.M. besloten het loonniveau over de gehele linie met ca. 5 pet te verhogen, nadat de N.D.S.M. had besloten een extraatje van f 200.000.onder 3300 werknemers te verdelen). Zowel de werknemersbonden als de F.M.E. hebben zich gisteren apart en gezameniyk langdurig beraden. Een be- wys van de ernst van de situatie was wel, dat de voorzitter van de A.N.M.B., de heer Baart, die juist in Genève was aangekomen voor het bywonen van een internationale conferentie, hals over kop' naar Nederland terugkeerde. Chr. Metaalbond voor NCR V-microfoon (Van onze soc.-econ. redactie) Voor de NCRV-microfoon in de ru briek sociaal perspectief spreekt heden avond van tien voor zeven tot zeven de heer M. Peters, voorzitter van .de Chr. Bedrijfsbond voor de metaal- en elektrotechnische industrie. De zeven luchtmachtmilitairen, die een vol etmaal op een rubbervlotje op de Noordzee hebben doorgebracht zijn weer opgepikt. Een beetje katterig maar zeer opgelucht stonden zij aan boord van Hr. Ms. pa trouilleschip „Balder" een ba taljon vertegenwoordigers van de pers te woord om hun er varingen heet van de naald te vertellen. Doordat het water van de Rio de la Plata, opgejaagd door een wind met snelheid van zeventig kilometer per uur, bijzonder hoog is ge stegen, zijn sommige voorsteden aan de noordzijde van Buenos Aires door overstromingen getroffen. Op de foto: een familie, die een huis op palen bewoont, wordt door redders in een bootje uit haar netelige positie bevrijd. Rillerige proefkonijnen De zeven man van de koninklijke luchtmacht, die opgepakt in een op blaasbaar vlot dat slechts plaats geeft aan vier personen, niet min der dan 24 uur lang op de Noordzee hebben gedobberd zijn gisteravond rillerig van de kou in Vlissingen aan wal gebracht. Daarna werden zij onmiddellijk naar huis afgevoerd. Omstreeks half twee gistermiddag was de luchtmachttest ten einde en werden de zeven vrijwilligers door het marinevaartuig „Balder" opge pikt, waarna koers gezet werd naar de rede van Vlissingen. De deelnemers aan de test verklaar den niet veel op zee gezien te hebben behalve water en lucht. Op een gege ven moment zagen zij allen een vreemdsoortig zeilvaartuig, een soort vikingschip met slechts een man aan boord die star voor zich uitkeek. Een Frans vliegtuig met vier beman ningsleden en 36 Britse vakantiegangers aan boord, op weg van Londen naar Per- pignan in Zuid-Frankryk, werd vani gen vermist. Het was gisteravond om twintig acht vertrokken en om twintig voor één zou het op het vliegveld van Perpignan hebben moeten landen. Door slecht weer boven de Pyreneeën werd de opsporing vanuit de lucht be lemmerd. Uren later echter meldde de politie in Prades in de Pyreneeën, dat het wrak van het Franse toestel op de Pic la Rocaille op 1.653 meter hoogte was we genomen. Het vervoerde toeristen, die by een ri bureau in Lancashire een vakantie Frankryk hadden geboekt. Vrijwel allen hebben last gehad van zeeziekte, een van de manschappen heel erg. Over het algemeen was men van mening dat zeeziekte in de over bevolkte dinghy bijzonder is meege- Kapitein-vliegcr M. Babeliowsky. een van de vijf man, die nat aan boord van de dinghy kwamen doordat zy in zee waren gedropt, verklaarde het bUzonder koud te hebben gehad. Hjj heeft 's nachts echter nog kunnen slapen en naar zyn collega's opmerkten zelfs gesnurkt. Ge bleken is dat natte kleding nadeliger werkt bjj een langdurig verblyf op zee in een reddingsvlot dan droge kleding. Drinkwater De proef die men heeft genomen om zeewater drinkbaar te maken is uitste kend gelukt, het water was goed drink baar, hoewel de smaak niet meeviel. Via de radio, die zij aan boord hadden kon den zij regelmatig contact houden met marinevaartuigen die in de omgeving waren, doch niet met de vliegtuigen die herhaaldelijk overvlogen en wel ver staanbaar waren. „Zeeziekte was een moreelkraker", aldus eerste luitenant arts R. E. Nikkels, die de mannen op al les controleerde. Strikte discipline achtte hij noodzakelijk om een ramp te voorko men. De 24 uur op zee doorgebracht acht te hij lang genoeg om de mentale hard heid te testen. Gebleken is dat men tegen het einde van de test beter kou, wind en stilte kon verdragen. Het ligt in de be doeling dat de Koninklijke Luchtmacht regelmatig van dergelijke testen in haar programma zal opnemen. AVO E WIT Commentaren H"j strookte wel geheel met *ijn persoon en karakter, dat op dr. Schoutens eigen wens van zijn heen gaan geen melding zou worden ge maakt alvorens geheel in stilte ook de teraardebestelling van het stoffelijk hulsel had plaatsgehad. Dit is nu geschied. Een groot man is dr. Schouten onder ons geweest, maar hij wist zich onder alle omstandigheden een mens die het van genade moest hebben en die klein was tegenover zijn God. Aan het verzoenend kruis van Christus heeft hij vastgehouden, ook op zijn sterfbed en bij het naderkomen van de dood Nu hij is heengegaan, is het ons nog vreemd te moede. Hoezeer heeft nij steeds gestaan midden in het politie ke leven En ook toen hij zich had teruggetrokken, kwam bij zovele actuele problemen de vraag bij ons op: hoe zou nu het oordeel van Schouten luiden? Wat thans blijft en zij zal blijven is de eerbiedige herinnering. Mogen wij, in al de schuchterheid die hij alleen maar op prijs zou hebben gesteld, iets aanstippen? Dan is voor ons Schouten in ver schillend opzicht de man die gestalte gaf aan en die belichaamde. Hij gaf gestalte aan de politiek. Welk een vormende kracht is er niet van hem uitgegaan. Wie voor zich het beeld wilde oproepen van een parle mentariër, dacht aan hem. Meesle pend was hij in zijn betogen, daarbij de situatie volledig beheersend; geen enkele interruptie liet hij onbeant woord. Hij sprak met gezag, omdat men gevoelde bij hem van doen te hebben met een die gedragen werd door een vaste overtuiging. Bij vriend en tegenstander vijanden had hij niet was hij in gelijke mate om zijn strikte eerlijkheid en onkreuk baarheid hoog geschat. Naast zijn omvangrijke arbeid in het parlement, waarbij altijd weer trof zijn nimmer falen in de kennis der feiten, tot in de details toe, was er zijn spreken voor de eigen mensen, of dat nu geschiedde voor een be scheiden kiesvereniging dan wel voor een massale v'>ecnkomst; voor Schou ten maakte dit in feite trouwens geen verschil. Op zulke vergaderingen, kleine en grote, kwam men onder de indruk van de band die hij had met het volk- Als hij sprak, sprak hij toe, sprak hij tot het hart. Waarom het niet duide lijk gezegd men had hem lief. Men voelde zich door hem bemoedigd, vertroost, aangemaand als het moest en na hem te hebben gehoord stond men weer sterker, overtuigder, in het leven. Een groot politicus was hij, wie wel rechtlijnigheid is verweten, maar wij geven er de voorkeur aan, aan hem te blijven denken als aan een, die ons de lijnen recht heeft leren zien. Wat wij ook willen aanstippen is dit: dr. Schouten had vooral daarom de liefde van het volk omdat men in hem als het ware de belichaming^ ge voelde van de gereformeerde gezind te. Binnen die gezindte is een ruime kerkelijke geschakeerdheid. Maar van allen genoot hij het vertrouwen en allen achtten hem als ceD hunner. Zou zoiets nog ooit mogelijk zijn? En nu is hij heengegaan. Niet meer kunnen wij ons afvragen: hoe zou Schouten denken over deze of die situatie, hoe zou hij dit of dat pro bleem even bedachtzaam als scherp ontleden om te geraken tot een on ontkoombare conclusie? Voort moeten wij, ook zonder hem- Veel geschriften zijn er niet van zijn hand; niet als schrijver doch als spre ker was hij groot. Maar zijn leven zelf was een leesbare brief. En hij heeft een generatie leren denken principieel en gelovig. Hij heeft een generatie geleerd, dat de politiek het waard is, aldus en niet anders te worden benaderd en te worden be oefend. Schouten was, al zal ook hij zijn aar zelingen hebben gehad, van een grote beslistheid. Maar hij kon het zijn omdat hij zijn steunpunt wist te lig gen buiten zijn eigen menselijkheid. En laten ook wij, naar zijn voorbeeld, daaraan maar vasthouden. De olierush van de grote maat schappijen in de omgeving van de Waddeneilanden begint nu pas goed op gang te komen. Niet minder dan drie oliemaatschappijen hebben bij voorbeeld hun aanval ingezet op het oostelijk deel van Ameland. Heit zijn Caltex, de N.A.M. en de Mobiloil. Gisteren in de loop van de dag schoof een landingsvaartuig van enige dui zenden tonnen aan de zuid-we9t kust van Ameland met de boeg tegen het strand. Langszy kwam een grote lich ter, waarin de materialen voor de boortoren van de Caltex werden over geladen om verder per auto naar he< boorplateau by de eendenkooi tussen Nes en Ballum te worden gebracht. Van de kant van de eilandbewoners bestond grote belangstelling voor deze toch vry plotselinge operatie. Ook het eiland Terschelling is in op schudding gebracht Zoals men weet heeft de NAM hier in de afgelopen zo mer uitgebreide onderzoekingen gedaan naar de mogelijke aanwezigheid van aardgas en olie. De bodem van de Wad denzee en van de Noordzee rond Ter schelling is door middel van explosies afgetast. Duidclyk is nu wel. dat de resultaten van dit onderzoek zodanig positief zUn. dat meer proefboringen voor de hand liggen. I In het Stenneplak, een grote duinval lei dicht by de Noordzee, zeven km van West-Terschelling af, is de NAM nu druk bezig een boortoren te bouwen. De re derij Doeksen vervoert dagelijks met een speciale pont van Harlingen uit zware opleggers met ijzer construe ties en anh<r materiaal. Omdat het vervoer nog sneller moet gaan het materiaal moet voor de win ter zyn overgebracht schakelt de re derij dezer dagen een tweede pont in, die uit Engeland komt. De sleepboot „Holland" is reeds met dit vaartuig on derweg naar Nederland. Vooral op Terschelling wordt in een yitempo gewerkt door de NAM, kenne lijk om de concurrentie voor te blUven. Voor het invallen van de winter moeten zo'n 150 vaarten van Harlingen worden gemaakt. Ook moet in het glooiende duinterrein nog een asfaltweg van onge veer 2 km worden aangelegd. Eveneens in ccn recordtempo. Het is de oiiemaat- schappij meer dan ernst. Zonnige perioden Droog weer met zonnige perloden en in de nacht en ochtend plaatselijk mist. Zwakke tot matige wind tussen noord en west. Weinig verandering In tempe ratuur. (zie voorts pagina 7)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 1