Waalse gemeente moet
drie ton bijdragen
Geen eensluidend oordeel
over oecumenische zaken
DE DOKTER aan 'f woord
Televisie tracht synode
een „plaats te geven"
Maai* zaken
gaan door
Een woord voor vandaag
Zielszorg is meer
dan raad geven
Griekse Kerk boycot het
gesprek op Rhodos
De bejaarde in
zijn omgeving
2
WOENSDAG 11 SEPTEMBER 1963
r verslaggevers)
desbetreffende overheidsinstantie»,
tracht zal worden een «tichting in het
leven te roepen voor de niet-recht-
streeks tot de geestelijke verzorging be
horende activiteiten van ontspanning en
ontwikkeling ten behoeve van jeugdige
en volwassen schippers.
Van de generale synode van de Chr.
Geref. Kerken was een brief ingekomen
waarin zij zich bereid verklaarde nader
De generale synode van de Ge- overle* te plegen over de formulering
reformeerde Kerken stond gisteren
VOOT een belangrijk deel in hef genomen; de brief werd in handen ge-
teken con de televisie. Een film-.'uu d* «puttten.
ploeg bewoog zich met lampen. Liturgie
statieyen en camera's door de 0p h..r rmwt werd de Gere-
.wandelgangen om opnamen te formeerde Werkgroep voor Liturgie voor
maken «oor een uitzending, die teSteSS*
volgende week maandagavond om
half acht zal plaats vinden. Bij die
gelegenheid zal worden getracht
een beeld te geven van de plaats
der synode temidden van het ker
kelijke leven en van haar wijze
van werken.
Maar het werk van de synode
fing ondanks deze opnamen op
voortvarende wijze verder. Prae-
j aes dr. P. G. Kunst streeft er naar
de eerste zittingsperiode na vier
weken at te sluiten en daarom was
er geen ruimte voor oponthoud. Tij
dens de werkzaamheden van de
tv-ploeg werd een groot aantal,
merendeels „kleinere" saken afge
handeld.
Een van dia zaken was de geestelijke
arbeid onder schippert. Deze arbeid zal
voor de komende periode weer worden
behartigd door een negen leden tellend
deputaatschap. Dit zal weer contact
moeten onderhouden met de deputaten
van de Chr. Geref. Kerken, met het
internationale schipper «werk en met de
De keke-
raad van Zoetermeer wilde graag het
oordeel der synode vernemen over het
vieren van het avondmaal op Goede
Vrijdag. De synode sprak uit dat dit In
de vrijheid der kerken kan worden ge
laten. Maar door een amendement van
ds. W. Tom uit Alphen a.d. Rijn-noord
werd hieraan toegevoegd dat bierdoor
aan de betekenis van de avondmaalsvie
ring op aondag geen afbreuk mag wor
den gedaan.
De synode wilde geen uitspraak doen
over de vraag of een kruis boven de
kansel aanvaardbaar is of niet. De ker-
keraad van Overveen vroeg hierom,
maar de synode meende ..dat dit een
middelmatige zaak is waarin elke ker-
keraad zelfstandig een besluit kan ne-
Generale synode Geref. Kerken
Hoewel op een generale synode
van de Gereformeerde Kerken
over het algemeen wordt getracht
de besluiten zoveel mogelijk een
stemmig te nemen, of wel met
Bezwaarschriften
ter sprake
Warnaar, G. J. A. Zwijnenberg en
W. Blokland) wilde echter een stap
terugdoen en de gemeenschappelijke
kerkdiensten alleen te beperken tot
„kerken waarin de belijdenis van de
Christus der Schriften wordt gehand-
een zo groot mogelijke eenstem-1 ingekomen stukken. In totaal 69, die' dknftenrit
migheid, waardoor het weinigbetrekking hadden op de doo de -* van danige diensten u.t
voorkomt dat er meerderheids- seneral« synod« P." .Apeldoorn—1961
De drie deputaatschappen die zich tot
nu toe bezig hielden
gische zaken (één
van liturgische formulieren, één
frequentie van het avondmaal.
en minderheidsrapporten ter kerken
fel zijn, was dit gisteren toch het
geval.
De commissie van praeadvies
ciK.1, „kVOOT oecumenische zaken was
aiTérieV^iitur-namelijk niet tot een eensluidend
oorc*eel gekomen inzake het hou-
den van gemeenschappelijke
de orde van de eredienst) zullen kerkdiensten, en daarom waren er
d7prudu".!r,;r^%e1^iirt„s6rn'^:th^d een meerderheids-
van de motieven tot dit besluit was dat1 als een minderheidsrapport,
het overleg met de Raad voor de Ere
dienst van de Ned. Herv. Kerk. hierdoor De «ak kwam ter synode aan de
wordt vergemakkelijkt orde als gevolg van een groot aantal
Modelbouwers...niet spinnende POLYSTYREENLIJM Ceta-Bever^!^
Utrechtse St. Pieter wordt gerestaureerd
brieven
:of. dr.
Behalve bezwaren tegen „Apeldoorn"
behelsden deze ingekomen stukken veel
al ook verzoeken om een nadere om
schrijving van de taak der classis bij
het organiseren van gemeenschappelij
ke kerkdiensten. Uit de besluiten van
„Apeldoorn" blijkt namelijk niet duide
lijk of voor dergelijke diensten de uit
drukkelijke toestemming der classis no
dig is. dan wel of een bepaalde kerke-
raad kan volstaan met alleen een me
dedeling aan de classis dat hij voorne
mens is tot zodanige diensten over te
Al deze stukken brachten de synode
tongen wel in beweging. De uiterste
standpunten werden vertegenwoordigd
door ds. D. van Enk uit Veenendaal
en ouderling A. Warnaar uit Waddinx-
veen. Ds. Van Enk meende dat de chris
telijke gereformeerden en vrijgemaakte
gereformeerden er in de stukken
te gunstig en de hervormden te ongun
stig afkwamen. Men zegt: in de Ned.
Herv. Kerk wordt de belijdenis niet ge
handhaafd. Maar is dat in de Chr. Ge
ref. Kerken en in de vrijgemaakte Ge
ref. Kerken wel het geval?
Ook wijst men van bezwaarde zijde
op het verband van de Ned. Herv. Kerk,
waar toch de vrijzinnigheid wordt geto
lereerd. Maar is bij chr. gereformeer
den en vrijgemaakten het verband van
het geheel dezer kerken niet hèt grote
struikelblok om tot grotere eenheid te
komen? Ds. Van Enk waarschuwde
voor het trekken van absolute grenzen.
De grens tusseru waar en vals valt niet
samen met die tussen bepaalde ker
ken: „In alle kerken is veel waars en
ook veel vals".
Geschrokken
Ouderling Warnaar zei geschrokken te
zijn van het betoog van ds. Van Enk
Hij verklaarde voor niemand te willen
onderoen in liefde voor de Ned.Herv.
Kerk. Maar het gaat er om of de kerk
waar men mee in zee gaat de belijde
nis handhaaft. Zo'n kerk staat spr. heel
wat nader, ook al neemt zij tegen
over de Geref. Kerken een minder pret
tige houding aan. Maar er is een ver
slapping van het kerkelijke besef cn
als gevolg daarvan meent de heer
Warnaar te moeten waarschuwen tegen
de weg door „Apeldoorn" gewezen.
Over vijf jaar moet de oude romaanse kerk, de St. Pieter De meerderheid
van Utrecht, weer in zijn oude luister zijn hersteld. fdr- O C. Broek Roelofs. dr.
De restauratiewerkzaamheden hebben allerlei vondsten
opgeleverd. Lang vergeten fresco's werden ontdekt en zo 'm*
werd ook de sarcofaag gevonden van de bouwer, bisschop
Bernoldus. Deze staat nu opgesteld in de intieme crypt. De
restauratie staat onder leiding van architect ir. P. H. N.
-- Üg L. H. Op ten Noort.
delen dat het Kerkelijk besef („dat
-- - onze dagen toch al niet sterk is")
'Van andere formatie". De meeste nog meer Ml verflauwen en dat de een-
weerklank had gevonden een be- heid binnen eigen kerk gevaar loopt,
xwaarschrift van de kerkeraad van Ook was de minderheid van oordeel dat
Emmeloord: 52 adhesiebetuigingen. [de plaatselijke hervormde gemeenten
jmet zijn los te denken van het grote
Dit bezwaarschrift wilde in feite de verband van de Ned. Herv. Kerk. „waar-
gemeenschappelijke diensten beperken i in de vrijzinnigheid nog steeds ongeh:n-
tot die met de christelijke gereformeer- derd wordt getolereerd"
den en vrijgemaakte gereformeerden.
Met uitsluiting dus van de hervormden.
Zakelijk hiermee overeenkomend was
een bezwaarschrift van de kerkeraad
van Urk, dat 7 adhesiebetuigingen had
meegekregen. Zelfstandige bezwaren
waren er van Zuidhorn. Rotterdam-
Ten slotte
Briët t
(Van onze kerkredactie)
Direct achter de Utrechtse Dom
staat de St. Pieter, een van de vier
trotse kerken die de bouwlustige
bisschop Bernoldus op de vier
windstreken rondom de Dom wilde
Totale kosten
drie miljoen
als die nu ondernomen wordt rond drie
miljoen gulden bedraagt. De Noorder
kapel is reeds klaar. Het schip wordt
op het ogenblik onderhanden genomen.
Aan de westgevel wordt volgend ji
Deze St. Pieter
:ame voorbeelden
bouwen. Hij staat er weinig op- se .ktrkb0uw in 01
J A v zich kan beroemen
vallend, weggedrongen tussen wat dige geschiedenis
oude huizen, een monument v
de zeld-.
gebouwd
het transept en het koor staan
voor het daaropvolgende jaar op de no
minatie en tegen 1966 zal een begin gfc-
maakt worden met de Zuid-kapel, en
de orgelgalerij.
Toch wordt er nog altijd ln gekerkt,
rk die Reeds )aar biedt de St. Pieter een
iwaar- onderltomeri aa" d« Waalse gemeente,
in tien die welhaast een geschiedeni» heeft ge-
gebro- kend als de kerk zelf' D< Frans-spreken-
i»en 7,;n romaanse nnzpt hppft unticrh» de gelovigen, wier afstammelingen nog
vergane glorie. Maar tussen zijnwijziginJgen ondergaan Hij heeft te lij! steeds in deze kerk hun geestelijk te-
hoogoprijzende romaanse muren1 den gehad van oorlogsgeweld in de tach- nu,s vmI»en, kwamen m de zestiende
klinkt het geklop van hamers. In «ft»; dïfJi te
zijn rutme schip verdringen de Domkerk vernielde, de Jacobitoren zijn ^eze !cerk verdrongen en gediend wer-
Stellingen zich. Ook de St. Pieter spits ontnam, de laatste toren van de den door v,er predikanten.
wordt gerestaureerd om straks een I d™d(*da st^pSte' d°ie Drie ton
romaans pronkjuweel te worden in nimmer herbouwd zijn, en ook nu nog NU Is de aemeente klein ook >1 It
«en zetting waaraan nog bijzonder "°rd«V w er nog"sSdf'Ten"predikTnt. d?
«el eel moeten gebeuren. 'Lïten'£n ff JïïuSÏÏ
gen. Hoewel verreweg het grootste ge-
iekosten gedra
Ozin-
A. Vogel, ouderling J. Bou-
als preadviserend hoogleraar
prof. dr. J. van den Berg) was van
oordeel dat de overwegingen van het
Apeldoornse besluit door de thans inge
komen bezwaren niet waren weerlegd.
Daarom meende men dat besluit te kun
nen handhaven. Wel meende de meer
derheid dat de taak der classis bij dit
alles in die zin moet worden verduide
lijkt. dat bij het houden van gemeen
schappelijke kerkdiensten de toestem
ming der classis wordt vereist.
Niet kerkelijk
Van de preadviserende hoogleraren
die het woord voerden stippen wij al
leen enkele passages aan uit het be
toog van prof. dr. D. Nanta. die meen
de dat de „adressenacties", door de ker
keraden van Emmeloord en Urk op
touw gezet, moet worden afgekeurd. Dit
is geen kerkelijke wijze van handelen.
Prof. Nanta achtte trouwens de waar
de van de adhesiebetuigingen maar zeer
betrekkelijk, omdat de meeste afkomstig
zijn uit plaatsen waar men in de prak
tijk met de hier liggende problematiek
niet of nauwelijks in aanraking komt of
is gekomen. Verder wees hij er op dat
met tal van andere kerken in de we
reld contact wordt onderhouden, waarte
gen men heel wat meer bezwaren zou
kunnen inbrengen dan tegen de Ned.
Herv. Kerk. Zeker, daarmee worden
wel geen gemeenschappelijke diensten
gehouden, maar dat is nogal logisch:
het gaat hier om buitenlandse kerken.
De sprekers werden beantwoord door
drs. J. Plomp die destijds de besluiten
van Apeldoorn had voorbereid, prof. dr.
J. F. Bakker en dr. O C. Broek.
Roelofs die thans rapporteur van de
preadviserende commissie was. Een
memorable opmerking van drs. Plomp:
„Wij zouden misschien wel graag wil
len dat allen waren zoals wij (uit
genomen dan de zonde), maar wij moe
ten elkaar toch ook een zekere mate
van vrijheid gunnen". Prof. Bakker
waarschuwde tegen een al te ongenuan
ceerde spreker. Dat is niet in overeen
stemming met de Katholiciteit zoals die
in het Apostolicum wordt beleden. En
dr. Broek Roelofs zei: „Vroeger stonden
wij als kerken met de rug naar elkaar
toe. Maar nu hebben wij geleerd dat
wij met het gezicht naar elkaar toe
moeten leven."
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Polsbroek en Vlist
(toez.): J. Vroegindewey te Kamper
veen: te Zunderdorp: H. v. d. Beid, vic.
te Scheveningen; te Daarle (toez.): G. J.
Wisgerhof. kand. te Veenendaal.
Aangenomen naar Hijkersmilde: R.
Houtsma te Exmorra; het beroep van de
generale synode tot pred. voor buiten-
gew. werkz. (hervormde gemeente te
Paramaribo): J. van der Werff te
Zweelo.
Bedankt voor Papendrecht (vac. H. C.
Bultman): L. Kievit te Putten; voor
Midwolda (toez.): R. Houtsma te
Exmorra.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Anjum: F. v. d. Bos te
Scheemda; te Amersfoort: H. J. van
Duinen te Zwijndrecht; te Amsterdam-
West (vac. J. Wiersema): F. J. van der
Wal te Zwolle.
Aangenomen naar Edam: M. Meijering.
kand. te Noordeloos. die bedankte voor
Enumatil, Oosthem, Tweede Exloër-
mond, Vlagtwedde Neede. Zoutkamp en
voor Zwaagwesteinde.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Yerseke en voor Kam
pen: P. Blok te Dirksland.
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP
Aangenomen naar Wams-Koudum:
M. C. Po stem a te Ytens.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Vlaardingen: B. Bijleveld
te Bussum.
Wij mogen ons niet verwonderen over dit moeilijke woord
van Jezus: opnieuw geboren worden. Nicodemus, een overste
der Joden, iemand uit de Farizeeën, kan het niet begrijpen.
Als Jezus het hem gaat uitleggen, blijft voorlopig nog het
gebrek aan begrip. Wij betreden hier het terrein van de
Heilige Geest en wie kan de verrichtingen van deze Geest
volgen? „Ik ben een nieuw mens", zeggen we wel, als we b.v.
een zware operatie hebben ondergaan en weer, volledig her
steld, aan het werk kunnen. Het is, of wij dan weer hélemaal j
opnieuw mogen beginnen. Het „kwaad" is eruit en er zijn I
weer lokkende perspectieven. Zó werkt de Geest. in. de mens.
Het is een innerlijke omzetting, waarvan wij soms ineens
wéten, dat zij er is. Hoe? Jezus zegt tot Nicodemus: „De
wind blaast waarheen hij wil, en u hoort zijn geluid, maar
u weet niet vanwaar hij komt of waar hij heen gaat: zó is
een ieder, die uit de Geest geboren is." Evenmin als wij in
staat zijn de wind te grijpen kunnen wij de Geest vasthouden
of binden. Maar zoals de wieken van onze molens draaien
gaan, steeds sneller, als zij maar goed zijn afgesteld op het
ontvangen van de wind, zo zullen wij onszelf, met ons hele
bestaan, moeten openstellen voor de Geest, die blaast waar
heen Hij wil.
Ziekenhuispredikanten bijeen
(Van een onzer medewerkers)
Voor de 14de maal zijn op 10
en 11 september te Zeist (op
Woudsrihoten) predikanten, die
bij het ziekenpastoraat geïnteres
seerd zijn, bijeen; een conferentie,
die bijeengeroepen wordt door
de Ned. Hervormde Raad voor
Kerk en Ziekenzorg, dodh die
wat de deelname betreft een in
terkerkelijk karakter draagt:
met name behoren een aantal
ziekenhuispredikanten der Geref
Kerken tot de regelmatige be
zoekers.
Mrs. Sanford, de Amerikaanse schrijf
ster van o.m. „Healing Light" en bekend
geworden door de „Schools of Pastoral
Care", die zij samen met haar man ds.
E. Sanford hield (welk werk zij na diens
overlijden met anderen voortzet) sprak
over „Pastoral Care". De arbeid vat
genoemde „Schools" gaat uit van
geloof, dat de geestelijke kracht, die
de apostelen uitging in hun drievoudig
ambt van prediken, onderwijzen en ge
nezen, ook dringend nodig is in de we
reld van heden en dat aan deze volle
bediening een breder plaats dient te
worden ingeruimd in het leven der kerk.
Mrs. Sanford sprak haar vreugde uit.
dat zij als Amerikaanse vrouw mocht
spreken tot Nederlandse ambtsdragers.
Na een zeer persoonlijk getuigenis ver
volgde zij: Wij zijn'zo vaak gefrusteerd
door bitterheid over kleine dingen. Zon
de betekent, dat wij niet zijn in over
eenstemming met God. Allerlei herinne
ringen kunnen ons plagen; soms onbe
wust daarvan dienen wij genezen te
worden.
Scholen
predikanten, opdat deze zouden
doorgeven, wat ze geleerd hebben in
gezamenlijke bezinning en gebed om de
Geest. Juist predikanten, die zoveel las
ten van anderen te dragen krijgen, heb
ben allereerst zélf zielszorg nodig. Voor
beelden werden medegedeeld: van een
predikant, die (onderbewust) nog steeds
leed aan een gebrek aan liefde in zijn
jeugd: „de jongen van vroeger moest
worden genezen van zijn bitterheid",
want ook hiervoor gaf Jezus zijn leven.
Menigeen ondervond, dat zijn hele leven
veranderd werd. toen wortelen van bit
terheid werden verwijderd en de liefde
van Christus ook in het onderbewuste
doordringt.
Opleiding toWQ>
Belastingconsulent^^?
Schriftelijke - praktisch gerichte -
kursus van het NEDERLANDS
COLLEGE VOOR BELASTINGCON
SULENTEN. Individueel karakter
mede door - facultatieve - mondelin
ge toelichting. Opleiding en examens
door hoofdinspecteurs (-tit.) van
's Rijksbelastingen. Vrijblijvende
Inlichtingen: Secretariaat, Belgt-
scheplein 6, 'a-Gravenhage, tel.070-
651763.
De z.g. counceling-alleen (het geven
van raad) acht mrs. Sanford onvoldoende.
Deze methode is van waarde om de ach-
tergronden van zielsconflicten bloot t$
leggen. Zielszorg is meer: dan zoekt men
in geloof door gebed de genade van
Christus. De predikant heeft de roeping
om door gebed met handoplegging de
kraéht van Christus te laten doorstro
men, zodat het ervaren mag worden dat i
Jezus vergeeft en geneest
Verpleegsters
„Vorming van verpleegsters" was hel
onderwerp voor dinsdagavond. Mejuf
frouw wika C. J. Wigbers kon hierover
belangrijke mededelingen doen. Uit en
kele conferenties op „Kerk en Wereld"
te Driebergen is nl. in samenwerking met
de Bond van DIakonessenhuizen in Ne- 1
derland In de laatste drie jaren een stuk
vormingswerk gegroeid onder de leiding
van wika Wigbers. Een boeiende doch
ook veelomvattende taak, want niet min
der dan twintig diakoneseenbuizen zijn
érbU betrokken, over heel Nederland
verspreid.
Vormingswerk heeft tot doel Jongeren
en ouderen te vormen tot een waakzaam
christen-zijn in het persoonlijk leven, in j
het beroep dat men uitoefent (in dit ge-
val voor de meesten de verplegings
dienst), in de kerk waartoe men behoort,
in de maatschappij waar men deel van
uitmaakt. Dit. vormingswerk beweegt
zich tusesen twee polen: de eerste is het
conferentiewerk; de tweede de contacten,
tussen de conferenties en wat in de/
Huizen gebeurt. Dat is niet eenvoudig,! t
want de twintig Huizen hebben ieder 1
i-i1~n daardoor ook
Contact
over te houden conferenties doorgeeft.
Meestal wordt de helft van de tijd die
een vormingsbijeenkomst duurt als
diensttijd aangemerkt.
Allerlei onderwerpen worden aan de
orde gesteld na met zorg gekozen te. zijn i
om in het halfjaarlijkse programma te
worden opgenomen: onze houding als I
vrouw; welvaart en welzijn enz., enz.
Aan het begin èn aan het einde van een
seizoen wordt dan een conferentie ge- j
houden, terwijl het onderwerp in de tus
sentijd besproken wordt in de Huizen. I
De bedoeling is, dat men vanuit de bijbel
zijn houding in het leven leert bepalen, I
Het ziekenhuis staat niet op een eiland
en de personeelsleden moeten niet het
gevoel krijgen, dat zij in een isolement
leven. Het Huis staat midden in dé maat
schappij: vandaar dat ook excursies in
het programma worden opgenomen. Het
was goed, dat ook buiten de diakonessen-
huizen bekend wordt, wat aan vormings
werk mogelijk is: andere ziekenhuizen
kunnen ieder op eigen wijze soortgelijk
vormingswerk verrichten.
De fractieleider van de Boerenpartij
in de Tweede Kamer, de heer H. Koe
koek uit Bennekom, heeft gemeend voor
het lidmaatschap van de Provinciale
Staten van Gelderland te moeten be- i>
danken. Als motief heeft de heer Koe- z
koek opgegeven „de drukke werkzaam- I
heden die het lidmaatschap van de E
Tweede Kamer met zich brengt". De
heer Koekoek werd bij de verkiezingen l
van vorig jaar maart tot lid van het
provinciale college gekozen. Hij zal in
deze functie worden opgevolgd door de 1
heer J. van der Brake uit Elspeet.
deelte
Mad Met llakabevea ep de earelept „Medische rabrlck**.
Aatweerd ep vragea algeMeea belaag wardt la deaa
rwbrfek gegevea, rrages waarvai de beaatwaerding niet
laags deaa weg geweest Is, geschiedt per brief.
Orthodoxe
gen worden door het rijk. de provincie h,.ft
Utrecht en de «remeente Utrecht mn.« da» httJl O^Vierd.
Wanneer de mens zijn vijfenzestigste verjaar-
Het is een bekend verschijnsel, dat de bejaarde
het liefst contact onderhoudt met zijn leeftijdsge
noten. Dit is begrijpelijk. Twee verouderingsver-
een
heid
177
gevaar
Utrecht en de gemeente Utrecht; möit aa°tnee.» 0evter<f{ en T" hem bij, bejaarden
deze kleine kring toch ook haar aandeel ?aat rekenen, zullen vele van zijn leeftijdgenoten
bijeen brengen. Zij moet straks 300.000 hem reeds ontvallen zijn. We willen ons in dit ar-
gulden op tafel leggen. tikel eens afvragen, wat dit voor consequenties
voor de bejaarde heeft.
Er ts reeds wat gespaard, er is ge
offerd, er zijn concerten gehouden
ten bate van het restauratiefonds injvcu uc C11R »C1UUUC1
de Waalse gemeente. Maar op deze schljnselen zijn"htêrvan^de oorzaak." Een1
wijze zou de kerk welhaast weer ver-; de ring van de geestelijke bevattingsvermogens ma-
om de zelfstandige Orthodoxe Kerken vallen zijn eer het bedrag bijeen is. ken het voor een bejaarde haast onmogelijk nog
uit de gehele wereld, die Athenagoras Daarom doet de kerkeraad van deze iets te begrijpen van de hedendaagse problemen,
erkennen als geestelijk hoofd, in staat gemeente dezer dagen een beroep op en gesprekken hierover met jongeren zijn voor
te stellen een eensgezinde houding in te ,,e/en met ep„ kar* voor monumenten oe'de partijen weinig bevredigend. Daarnaast lijdt
ten opzichte van d. n,tge«nk"„ ZdZ"TbnZ„7"u ^clf"r hji»».™,.™rm.,« v.n'd. b,i..nd. vooj.l
voor het pas gebeurde, doch hoe opvallend goed
_->nden de Orthodoxe Ker- j* f?kan hij zich nog herinneren wat al tientallen ja-
k»n geen waarnemers naar het concilie, rraaad wordt tg,ro 1412 non de ren geleden plaats vond! Ook dit maakt het voor
met uitzondering van de Russische Kerk Twentse Bonk), opdat de kleine scha- de bejaarde veel interessanter zijn contacten met
de Syrische Kerk. Ook de Wereldraad re een grootse kerk voor de toekomst de buitenwereld vooral te richten op leeftijdgeno-
ant het contact met jongeren waaronder
rooms-katholieke hand.
heelt het plan om voor de volgende k'an'bcwarcm
zitting een orthodoxe theoloog af t"
digen, namelijk dr. Nissiotis.
Het plan van de patriarch van r^"mjd,dcii l}?e,fï^aus ¥ul?s .°P: i XliDUrff IÏÏCCF d<Ul
--.r z-i ,i j v i roep tot de Orthodoxe Kerken gericht i
de Oosters-Orthodoxe Kerken, om tot eenheid mét de Rooms Katho-
Athenagoras, om een pan-ortho- [|Jk'0^erk robee^won? dee' con'eren"
doxe conferentie bijeen te roe- schappelijk antwoord te geven ?op het' De rooms-katholieke hogeschool te Til-
pen, dreigt schipbreuk te lei* rooms-katholiek verzoek. burg heeft een record aantal inschrij-
den De conferentie zou 19 seD- De Griekse Kerk heeft zich reeds fel vingen van eerste jaars-studenten ge-
V i i t j verzet tegen het zenden van waarnemers boekt. Tegenover de 220 aanmeldingen
temoer oegmnen Op net eiland naar het concilie, hoewel deze kerk wel j voor het vorige studiejaar, staat thans
Rhodos De synode van de Griek- "d 's van de wereldraad van Kerken. aantal van 284. waarvan 242
T- i„rnn Het verzet tegen de conferentie op Rho-
se Kerk heeft g.-ateren echter be- was zo groot dat deze kerk zelf ge
sloten om de conferentie te boy- piobeerd heeft de regering van Grieken-
I land er toe over te halen de conferentie
en j op Rhodos si te gelaaten. De regering is
1500 studenten?
de economische faculteit. 23
ciale en 19 voor de nieuwe faculteit
der rechtswetenschappen. Verwacht
mag worden dat het totaal aantal stu
denten in Tilburg dit jaar de 1500 zal
in de meeste gevallen de kinderen en kleinkinde
ren gerekend moeten worden kan slechts opper
vlakkig zijn. Men is gauw uitgepraat en het eindigt
er meestal mee. dat opa of oma in de hoek van
de kamer gezet wordt, en er slechts sporadisch met
hen gesproken wordt! We komen hiermee tot het
probleem: De isolatie en de vereenzaming van de
bejaarde.
We zullen ons eerst bezig houden met een nadere
verduidelijking van deze twee begrippen, die zo
nauw met elkaar verbonden zijn, maar toch wezenlijk
anders, al horen ze bij elkaar.
Wanneer langzaam maar zeker de tijdgenoten
van de bejaarde sterven, raakt de bejaarde geïso
leerd, want hij blijft zo langzamerhand alleen over.
Deze isolatie is een objectieve waarneming, het is
een isolatie ln de buitenwereld. Wat anders is de
isolatie die er in de binnenwereld van de bejaarde
optreedt. Doordat zijn beweeglijkheid minder wordt.
mele contacten met de buitenwereld te onderhouden,
waarvoor overigens ook verschillende andere licha
melijke en geestelijke verouderingsprocessen ver
antwoordelijk gesteld moeten worden, om er slechts
enkele te noemen: vermindering van gehoor en ge
zichtsvermogen. tekort aan initiatieven, vermoeid
heid enzovoorts.
De eenzaamheid echter is een gevoelsbeleving, en
daarom iets persoonlijks. De bejaarde is ontevreden
over de contacten met de buitenwereld. Ook niet-
bejaarden voelen zich wel eens eenzaam, doch het
werkelijke verschil ligt in de duurzaamheid van de
eenzaamheid. De echte eenzame bejaarde klaagt er
over. dat niemand meer naar hem omkijkt, dat
zelden iemand op bezoek komt, of dat de gesprek
ken op kinderlijk niveau worden gevoerd, en meest
al maar van korte duur zijn. De bejaarde voelt
zich op een zijspoor gezet. In o.a. Nederland en
Engeland zijn verschillende onderzoekingen ver
richt naar de eenzaamheid van de bejaarden. Uiter
aard is zo'n onderzoek niet zo eenvoudig. De vra-
fensteller moet een zeker vertrouwen bij de bejaar-
e wimien. Het gebruik van vaste vragen, zoals
dat bij andere enquête s wordt uitgevoerd, is onge
schikt. De uitkomsten kunnen ons dan ook slechts
een indruk geven.
Van de ondervraagden blijkt ongeveer 5 'pet. zich
eenzaam te voelen, terwijl 22 pet zich soms een
zaam VOeH D» 1— -'"O 71^ errliilckig
eenzaamheid en de isolatie. Eenzaamheid kan be
schouwd worden als een antwoord op de iso'atie,
want vrijwel alle ouderen die eenzaam zeggen te
zijn. blijken gelijkertijd ook geïsoleerd te zijn On- I
geveer 85 pet. van hen zijn zich bewust, geïsoleerd
te zijn. Deze isolatie ligt voornamelijk op het ge-
bied van de contacten met de familieleden maar
ook op sociaal gebied, waaronder wij verstaan con
tacten door. middel van bejaardensociëteiten, hob
bies, werkzaamheden, enz
Bij een onderzoek in Engeland bleek, dat toch
nog ongeveer 70 pet. van de bejaarden op de dag
van het onderzoek of de dag daarvoor één van cie
kinderen had gezien, en zelfs 86 pet. had de week
voorafgaande aan de ondervraging nog een kind
gezien. Over het algemeen voelen meer bejaarde
vrouwen zich eenzaam dan bejaarde mannen. Uiter
aard neemt het percentage eenzamen toe bij het
stijgen der jaren. Er blijken weinig verschillen te
zijn in eenzaamheid wanneer we de verschillende
sociale klassen vergelijken. Het is niet zo. dat al-
leenwonenden altijd geïsoleerd zijn. Verschillende I
van hen hebben sociale contacten met de buiten- I
wereld, die hen van isolatie vrijwaren; daarentegen
zijn verschillende bejaarden, die wel in een huis
houden wonen, toch geïsoleerd in hun bestaan. Van
de alleenwonenden zijp ongeveer 80 pet. vrouwen. Be
jaarden die zelf nooit kinderen gehad hebben. voe-
len zich minder gauw eenzaam als zij. die wel
kinderen hebben, doch deze maar zelden zien Dit
ia verklaarbaar, zij zijn teleurgesteld over de hou- I
ding van hun kinderen, terecht of ten onrechte. De
zelfde tendens zien we bij ongetrouwde en alleen
gebleven getrouwde bejaarden. Hier bij de eerste
groep minder eenzaamheid, als gevolg van bet ge
wend zijn om alleen te zijn.
Uit deze kleine greep op de onderzoekingen die
verricht zijn naar de bejaarde in zijn omgeving,
blijkt wel, dat er nog veel nood onder de bejaarden
is. Veel werk zal verricht moeten worden om te
komen tot een zo volledig mogelijke opheffing van
